Thuyết trình đánh giá mức độ an toàn của hệt thống ngân hàng theo basel 2

ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ AN TOÀN CỦA HỆ THỐNG NGÂN
HÀNG VIỆT NAM THEO BASEL II
Cao học Tài chính – Ngân hàng
Nhóm 2


NỘI DUNG

1

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II

2

ĐÁNH GIÁ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM

3

KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT


TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II

•

Lịch sử hình thành: Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng (BCBS) được thành lập năm
1974 bởi một nhóm các Ngân hàng Trung Ương và Cơ quan giám sát của nhóm 10
nước phát triển (G10)

•

BCBS không phải là cơ quan giám sát, do vậy kết luận của BCBS không có tính pháp lý
hay yêu cầu tuân thủ đối với việc giám sát hoạt động ngân hàng. BCBC chủ đưa ra các
khuyến nghị, Cơ quan giám sát mỗi quốc gia sẽ đưa ra quy định để áp dụng phù hợp


TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II
Mục tiêu: Đưa ra các quy định thống nhất về giám sát mức độ đầy đủ vốn của
các ngân hàng

Nâng cao chất lượng và sự ổn định của hệ thống ngân hàng quốc tế

Tạo lập và duy trì một sân chơi bình đẳng cho các ngân hàng hoạt động trên
bình diện quốc tế

Đẩy mạnh việc chấp nhận các thông lệ nghiêm ngặt hơn trong lĩnh vực quản lý
rủi ro


TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II
Quá trình phát triển:

Năm 1988, Ủy ban Basel giới
thiệu khung rủi ro tín dụng
(Basel 1)

Tháng 9/2010, Basel III ban
Tháng 6/2004, Hiệp ước về vốn

hành nhằm bổ sung, khắc phục

mới (Basel 2) ban hành

hạn chế về thanh khoản, yêu
cầu vốn đệm.


Yêu cầu về vốn tối thiểu

•

Rà soát giám sát

•

Nguyên tắc thị trường

•

Trụ cột 3

Trụ cột 2

Trụ cột 1

Nội dung:

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II


TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II

Lịch sử hình thành:


TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II
Trụ cột 1
Trụ cột 1: Duy trì tỷ lệ vốn bắt buộc tối thiểu (CAR) 8%
Công thức:

•

- C: Vốn tự có;

•

- RWA: Tổng tài sản tính theo rủi ro tín dụng;

•

- KOR: Vốn yêu cầu cho rủi ro hoạt động;

•

- KMR: Vốn yêu cầu cho rủi ro thị trường.


TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II
Trụ cột 2
Rà soát giám sát:

Ngân hàng cần phải có một quy trình đánh giá được mức độ đầy đủ vốn nội bộ theo danh mục rủi ro.

Các giám sát viên nên rà soát và đánh giá việc xác định mức độ vốn nội bộ và chiến lược của ngân
hàng, cũng như khả năng giám sát và đảm bảo tuân thủ tỉ lệ vốn tối thiểu

Giám sát viên khuyến nghị các ngân hàng duy trì mức vốn cao hơn mức tối thiểu theo quy định. 


TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II
Trụ cột 3

•

Nguyên tắc thị trường: Các ngân hàng cần phải công khai thông tin một cách thích đáng theo nguyên tắc thị trường. Basel II đưa ra một danh sách các
yêu cầu buộc các ngân hàng phải công khai thông tin, từ những thông tin về cơ cấu vốn, mức độ đầy đủ vốn đến những thông tin liên quan đến mức độ
nhạy cảm của ngân hàng với rủi ro tín dụng, rủi ro thị trường, rủi ro vận hành và quy trình đánh giá của ngân hàng đối với từng loại rủi ro này.


NỘI DUNG

1

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II

2

ĐÁNH GIÁ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM

3

KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT


TRỤ CỘT I: yêu cầu vốn tối thiểu (CAR)

Các quy định pháp lý về hệ số CAR ở Việt Nam

 

Quyết định 297/1999

Quyết định 457/2005

Thông tư

Thông tư

13/2010

41/2016

Tỷ lệ an toàn vốn tối
8%

8%

9%

8%

Đơn giản, chưa tuân thủ

Đã tiếp cận tương đối toàn điện

Chặt chẽ hơn, từng bước tiếp

Hướng dẫn cụ thể chi tiết

Basel I

Basel I

cận Basel II

Basel II

thiểu (CAR)

Phương pháp
tính CAR


CÁC QUY ĐỊNH PHÁP LÝ VỀ HỆ SỐ CAR Ở VIỆT NAM

Thông tư số 41/2016/TT-NHNN:

•

Các ngân hàng không có công ty con, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải thường xuyên duy trì tỷ lệ an toàn vốn xác
định trên cơ sở báo cáo tài chính của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tối thiểu 8%

•

Với ngân hàng có công ty con, bên cạnh việc phải duy trì tỷ lệ an toàn vốn xác định trên cơ sở báo cáo tài chính của ngân
hàng  tối thiểu 8%; còn phải duy trì tỷ lệ an toàn vốn hợp nhất xác định trên cơ sở báo cáo tài chính hợp nhất của ngân
hàng tối thiểu 8%.

•

Trường hợp ngân hàng có công ty con là công ty kinh doanh bảo hiểm thì tỷ lệ an toàn vốn hợp nhất được xác định trên cơ
sở báo cáo tài chính hợp nhất của ngân hàng nhưng không hợp nhất công ty con là công ty kinh doanh bảo hiểm theo
nguyên tắc hợp nhất của pháp luật về kế toán và báo cáo tài chính đối với tổ chức tín dụng.

•

Đối với các khoản mục bằng ngoại tệ, ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài quy ra đồng Việt Nam.


Trụ cột i: Thực trạng tỷ lệ vốn tối thiểu (CAR) của hệ thống ngân hàng Việt Nam

•

Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) của toàn hệ thống ước tính 2016 là 12,84% (năm 2015 là 13%). Tỷ lệ vốn cấp 1/tổng tài
sản có rủi ro điều chỉnh là 8,6%. Toàn hệ thống có 4/92 NHTM có tỷ lệ CAR dưới 9%. Có 10/118 TCTD âm vốn tự có.

•

Kết quả áp dụng tiêu chuẩn an toàn vốn theo Basel 2 tại 10 TCTD thí điểm cho thấy hệ số CAR giảm mạnh so với số báo
cáo hiện tại, chủ yếu do tài sản có quy đổi rủi ro tăng.

Trụ cột i: Thực trạng tỷ lệ vốn tối thiểu (CAR) của hệ thống ngân hàng Việt Nam

Nguồn:


SO SÁNH TỶ LỆ AN TOÀN VỐN TỐI THIỂU (car) CỦA MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ
GIỚI
ASIA

EURO

Thailand
South Korea
Singapore
Philippines
Malaysia
Indonesia
Hong Kong
China
Australia

AMERICA

Switzerland

Peru

Spain
Russia

Mexico

Netherlands
Denmark

Canada

Czech Republic

Brazil

Belgium

Argentina

Austria
0

5

10

15

20

25

0

5

10

15

20

25

13 13.5 14 14.5 15 15.5 16 16.5 17 17.5

Trong giai đoạn 2012-2016 tỷ lệ an toàn vốn của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam đều trên mức 8% quy định của Basel II và 9% quy định của
NHNN, tuy nhiên vẫn còn thấp so với các nước có nền kinh tế ổn định trên thế giới.


TRỤ CỘT 2: RÀ SOÁT GIÁM SÁT


TRỤ CỘT 3: NGUYÊN TẮC THỊ TRƯỜNG

•

Đa số NHTM Việt Nam đã thực hiện tốt nguyên tắc thị trường khi công khai các thông tin cơ cấu vốn, mức độ đầy đủ vốn đến những thông tin liên quan
đến mức độ nhạy cảm của ngân hàng với rủi ro tín dụng, rủi ro thị trường, rủi ro vận hành.


THỰC TẾ TRIỂN KHAI BASEL TẠI CÁC NHTM

•
•

Cơ cấu tổ chức: 10 NHTM được lựa chọn đã thành lập ban chỉ đạo triển khai Basel
Phân tích chênh lệch và xây dựng kế hoạch triển khai: 10 NHTM được lựa chọn đã hoàn hành phân tích chênh lệch (GAP)
và lập kế hoạch:

8/10 NHTM đã tiến hành thuê tư vấn phân tích GAP và xây dựng lộ trình triển khai Basel II như: VCB, CTG, TCB
2/10 NHTM phối hợp cùng đối tác chiến lược nước ngoài (VIB, ACB)
• Triển khai dự án: Các NHTM đã và đang tiếp tục triển khai hàng loạt các tiểu dự án để tính toán hệ số CAR: dự án RWA

(Vietinbank, Vietcombank, Sacombank), dự án hoàn thiện khung quản lý rủi ro thị trường (Vietcombank), dự án khởi tạo
khoản vay LOS (VIB, Vpbank)…


THỰC TẾ TRIỂN KHAI BASEL TẠI CÁC NHTM

• Xây dựng lộ trình cải thiện hệ số CAR:
2015-2016: VIB và MB phát hành cổ phiếu tăng vốn, Vpbank phát hành cổ phiếu 02 lần tăng vốn điều lệ lên 8.057 tỷ đồng
T11/2016: ACB phát hành 1.054 tỷ trái phiếu
T10/2016: VCB phát hành thành công 8.000 tỷ trái phiếu
• Kế hoạch dài hạn:
Hoàn thiện hệ thống QLRR, khung QLRR
Phát triển hệ thống CNTT và dữ liệu
Đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực


ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ AN TOÀN HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM

Hạn chế:

•

Về quy trình, văn bản: Tuy quy trình quản lý RRHĐ vẫn chưa được cụ thể hóa, gây khó khăn trong việc đồng bộ quy trình
trên toàn ngân hàng, không có cơ sở để xử lý các trường hợp không tuân thủ.

•

Sự phức tạp của Basel II: Các tiêu chí của Basel II được xây dựng dựa trên kinh nghiệm khảo sát từ các thị trường phát triển
nên khi áp dụng vào Việt Nam phải có những điều chỉnh nhất định. Mặt khác việc xây dựng hệ thống dữ liệu dể phục vụ
cho việc áp dụng Basel còn gặp nhiều khó khăn .

•

Hệ thống vận hành và hành lang pháp lý: Hoạt động kinh doanh của các ngân hàng vẫn còn nhiều kẽ hở cho kẻ xấu lợi
dụng.

•
•

Thiếu hướng dẫn cụ thể từ NHNN.
Hệ thống công nghệ thông tin: tại phần lớn các ngân hàng đều chưa xây dựng hệ thống công nghệ thông tin chuyên biệt
cho quản lý RRHĐ.


NỘI DUNG

1

TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BASEL II

2

ĐÁNH GIÁ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM

3

KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT


KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
Đối với hệ thống NHTM:

•
•
•
•
•
•
•
•

Tính toán chi phí hợp lý, đã dạng hóa nguồn thu khi triển khai dự án
Xây dựng kế hoach, lộ trình cụ thể trong việc triển khai đưa mô hình Basel II vào hoạt động của ngân hàng
Tăng cường sự phối hợp giữa NHNN và các NHTM
Các ngân hàng cần thay đổi khẩu vị rủi ro, tăng chi phí đầu tư cho công tác quản trị rủi ro, giảm thiểu nợ xấu
Xây dựng kế hoạch/hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý
Công tác đào tạo và quản lý nhân sự.
Tăng cường trao đổi công tác triển khai, nghiệp vụ với các ngân hàng bạn.
Các NHTM cần nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm toán nội bộ.

KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT

Đối với Cơ quan quản lý:

•
•
•
•
•
•

NHNN Việt Nam cần có lộ trình cụ thể về thời gian trong việc áp dụng Basel II trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm của các nước đã
triển khai.
Xác định lại mẫu số của công thức theo hướng tích hợp thêm rủi ro thị trường và rủi ro hoạt động theo đúng quy định của Basel II.
Trao quyền cho Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hang.
Thực hiện nghiên cứu mô hình xác định mức độ ảnh hưởng đến thị trường tài chính và nền kinh tế khi một NHTM bị phá sản.
Tăng cường giám sát, yêu cầu điều chỉnh các kế hoạch phân phối lợi nhuận của các ngân hàng bảo vệ quyền lợi chính đáng của
cổ đông
Tham gia các kỳ đại hội cổ đông để quan tâm đến các ý kiến của cổ đông để đề nghị bổ sung, chỉnh sửa vào các phương án, kế
hoạch tăng vốn, phân phối… để đảm bảo tính khả thi và bảo vệ quyền lợi cổ đông.


CẢM ƠN CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE !