Bài 6. Chữa lỗi dùng từ

Giáo viên: Hoàng Minh Tứ


TIẾNG VIỆT

CHỮA LỖI DÙNG TỪ


TIẾNG VIỆT

CHỮA LỖI DÙNG TỪ

I. LẶP TỪ
1. VÝ dô: SGK/ 68 (thảo luận cặp 3’)
a. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân
thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre
giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ
đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con
người. Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng
chiến đấu.
(Thép Mới)
b. Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết
tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc
truyện dân gian.


TIẾNG VIỆT

CHỮA LỖI DÙNG TỪ

I. LẶP TỪ

2. Nhận xét:
Ví dụ a:
- Lặp từ tre (7 lần), giữ (4 lần), anh hùng (2 lần)
 Tác dụng: nhấn mạnh ý, tạo nhịp điệu hài hòa
như một bài thơ cho văn xuôi.

Ví dụ b:
- Lặp từ truyện dân gian (2 lần)
 lỗi lặp từ.


Tiếng Việt: CHỮA LỖI DÙNG TỪ
I. LẶP TỪ

3. Cách chữa: (hoạt động nhóm 3’ ghi vào bảng phụ)
Hướng dẫn:
-cắt bỏ từ thừa
-Thay thế bằng từ đồng nghĩa.
1. Cắt bỏ từ thừa. “truyện dân gian”
Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên
em rất thích đọc.
2. Thay thế bằng từ đồng nghĩa.
Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo nên em
rất thích đọc nó.


• Em hãy chỉ ra nguyên nhân và tác hại
khi mắc lỗi lặp từ.
* Nguyên nhân:
- Chưa biết cách diễn đạt.

- Vốn từ nghèo nàn.
- Thói quen sử dụng từ tùy tiện.

* Tác hại:
- Diễn đạt lủng củng, dài dòng không rõ ý câu văn.


Bài tập ứng dụng
1. Phát hiện và chữa lỗi dùng từ trong các câu
sau đây:

2. T dựng sai
- chỳng em

=

Cha li:
c lp

- sng

=

xng

- lao ng

=

dóy c (cuc t)

2. Từ dùng sai
- hai vợ chồng ông lão

Chữa lại:
=

hai ông bà


TIẾNG VIỆT:

CHỮA LỖI DÙNG TỪ

I. LẶP TỪ
II. LẪN LỘN CÁC TỪ GẦN ÂM
1. Ví dụ: SGK/68 (thảo luận theo cặp, 2’)
a. Ngày mai, chúng em sẽ đi thăm quan Viện bảo tàng của tỉnh.
b. Ông họa sĩ già nhấp nháy bộ ria mép quen thuộc.


TIẾNG VIỆT

CHỮA LỖI DÙNG TỪ

-Gợi ý: xem nghĩa các từ sau, em lựa chọn từ đúng, phù
hợp với ngữ cảnh của câu văn (a), (b)
-thăm quan: không có từ này trong từ điển tiếng Việt.
-tham quan: xem thấy tận mắt để mở rộng hiểu biết

hoặc học tập kinh nghiệm.
-nhấp nháy: mở ra nhắm lại liên tiếp;
Có ánh sáng khi lóe ra, khi tắt liên tiếp
- mấp máy: cử động khẽ và liên tiếp.


CHỮA LỖI DÙNG TỪ

TIẾNG VIỆT
I. LẶP TỪ

II. LẪN LỘN CÁC TỪ GẦN ÂM
1. Ví dụ: SGK/68 (thảo luận theo cặp, 2’)
a. Ngày mai, chúng em sẽ đi thăm quan Viện bảo tàng của tỉnh.
b. Ông họa sĩ già nhấp nháy bộ ria mép quen thuộc.
2. Từ dùng sai
- thăm quan

=

Chữa lại:
tham quan

- nhấp nháy

=

mấp máy

II. LỖI LẪN LỘN CÁC TỪ GẦN ÂM:

* Nguyên nhân:
+ Nhầm lẫn các từ gần âm
+ Chưa nhớ chính xác hình thức ngữ âm của từ

* Tác hại:
+ Hiểu nhầm hoặc sai ý nghĩa của câu văn, đoạn văn


Bài tập ứng dụng:
- Tìm những từ dùng không đúng trong ví dụ dưới đây.
- Hãy thay từ dùng sai bằng những từ khác?

Từ dùng sai

Chữa lại

- chổi sương

=

chổi xương

- rẫy cỏ

=

dãy cỏ

Từ dùng sai
- tập chung

Chữa lại
=

tập trung


Tiếng Việt: CHỮA LỖI DÙNG TỪ
I. LỖI LẶP TỪ:
II. LỖI LẪN LỘN CÁC TỪ GẦN ÂM:
III.LUYỆN TẬP:

BT1: Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp:
a) Bạn Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả
lớp ai cũng đều rất lấy làm quý mến bạn Lan.

Chữa lại:
Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp
đều rất quý mến.


BT1: Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp:
b) Sau khi nghe cô giáo kể câu chuyện ấy, chúng tôi ai cũng
thích những nhân vật trong câu chuyện này vì những nhân
vật ấy đều là những nhân vật có phẩm chất đạo đức tốt đẹp.

Sửa câu:

Sau khi nghe cô giáo kể (-), chúng tôi ai cũng
thích những nhân vật trong câu chuyện ấy vì họ
đều là những người có phẩm chất đạo đức tốt
đẹp.


BT1: Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng
lặp:
c) Quá trình vượt núi cao cũng là quá
trình con người trưởng thành, lớn lên.
Chữa lại:
Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con
người trưởng thành.


BT2: Thay từ dùng sai trong các câu sau bằng những
từ khác. Theo em nguyên nhân của việc dùng sai từ
đó là gì ?
sinh động
động mọi trạng
a. Tiếng Việt có khả năng diễn tả linh
thái tình cảm của con người.
bàngquang
quan với lớp.
b. Có một số bạn còn bàng
hủ tục
c. Vùng này còn khá nhiều thủ
tục như: ma chay, cưới
xin đều cỗ bàn linh đình; ốm không đi bệnh viện mà
ở nhà cúng bái,…