Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (1858 - 1873)

TRƯỜNG THPT AN NHƠN I – BÌNH ĐỊNH NĂM HỌC 2008 – 2009
NGUYỄN ĐÌNH HỮU GIÁO ÁN LỊCH SỬ 11 _ CB
Phần ba
LỊCH SỬ VIỆT NAM (1858-1918)
------------------------------------------
Chương I
VIỆT NAM TỪ 1858 ĐẾN CUỐI THẾ KỈ XIX
SOẠN DẠY
Ngày 22 tháng 2 năm 2009 Ngày 23 tháng 02 năm 2009
Bài 19 Tiết PPCT: 24 & 25
NHÂN DÂN VIỆT NAM KHÁNG CHIẾN
CHỐNG PHÁP XÂM LƯỢC ( TỪ1858 ĐẾN TRƯỚC 1873)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
Sau khi học xong bài học, yêu cầu HS cần:
- Ý đồ xâm lược của thực dân phương Tây, cụ thể là Pháp, có từ rất sớm.
- Quá trình xâm lược Việt Nam của thực dân pháp từ 1858-1873.
- Cuộc kháng chiến chống pháp xâm lược của nhân dân ta từ 1858-1873.
2. Kỹ năng.
- Củng cố kĩ năng phân tích, nhận xét, đánh giá sự kiện, rút ra bài học lịch sử.
- Sử dụng lược đồ trình bày diễn biến các sự kiện.
3. Thái độ
- Hiểu được bản chất xâm lược và thủ đoạn tàn bạo của chủ nghĩa thực dân.
- Đánh giá đúng mức nguyên nhân và trách nhiệm của triều đình phong kiến nhà Nguyễn trong
việc tổ chức kháng chiến.
- Giáo dục tinh thần yêu nước, ý thức tự tôn dân tộc.
II. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC
- Lược đồ Mặt trận Gia Định.
- Tư liệu về cuộc kháng chiến ở Nam Kì.
- Tranh ảnh về các nhân vật lịch sử có liên quan đến bài học.
- Văn thơ yêu nước cuối thế kỉ XIX.

Tiết 1: Mục I, Mục II-1; Tiết 2: Mục II- 2, III.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC.
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Dẫn dắt vào bài mới Ngày 31/8/1858 thực dân Pháp nổ súng chính thức mở màn
cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Ngay từ đầu, quân dân ta đã anh dũng chiến đấu chống
quân xâm lược. Với sức mạnh quân sự Pháp ngày càng mở rộng chiến tranh xâm lược, song đi
đến đâu chúng cũng vấp phải sự kháng cự mãnh liệt của nhân dân ta. Để hiểu được cuộc xâm
TRƯỜNG THPT AN NHƠN I – BÌNH ĐỊNH NĂM HỌC 2008 – 2009
NGUYỄN ĐÌNH HỮU GIÁO ÁN LỊCH SỬ 11 _ CB
lược Việt Nam của thực dân Pháp và cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta từ 1858-
1873, chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
TRƯỜNG THPT AN NHƠN I – BÌNH ĐỊNH NĂM HỌC 2008 – 2009
NGUYỄN ĐÌNH HỮU GIÁO ÁN LỊCH SỬ 11 _ CB
TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò NỘI DUNG
8’ *Hoạt động 1:Cả lớp
Pháp tấn công Đà Nẵng (1-9-1858)
I – LIÊN QUÂN PHÁP –
TÂY BAN NHA XÂM
LƯỢC VIỆT NAM. CHIẾN
SỰ Ở ĐÀ NẴNG NĂM 1858
1. Tình hình Việt Nam giữa
thế kỉ XIX, trước cuộc xâm
lược của thực dân Pháp.
- Giữa thế kỉ XIX, Việt Nam
là một phong kiến độc lập, có
biểu hiện khủng hoảng, suy
yếu nghiêm trọng.
Những biểu hiện khủng
hoảng, suy yếu ?

- GV: “Xã hội Việt Nam
đang lên cơn sốt trầm
trọng”. Đặt Việt Nam
trong bối cảnh châu Á và
thế giới lúc đó, em có suy
nghĩ gì ?
- HS theo dõi SGK, kết hợp
với kiến thức đã học để trả
lời.
- Nguy cơ bị xâm lược
+ Kinh tế:
- Nông nghiệp sa sút, mất
mùa, đói kém thường xuyên.
- Công thương nghiệp đình
đốn, lạc hậu.
+ Quân sự lạc hậu, chính sách
đối ngọai sai lầm: “cấm
đạo”, xua đuổi giáo sĩ.
+ Xã hội: các cuộc khởI nghĩa
chống lại triều đình nổ ra
khắp nơi.
7’ *Hoạt động 2:Cá nhân
- GV nêu câu hỏi: Những
sự kiện nào chứng tỏ từ
lâu Pháp đã có âm mưu
xâm lược nước ta?
- Hs dựa vào sgk, nêu nội
dung của Hiệp ước Vec-xai
2. Thực dân Pháp ráo riết
chuẩn bị xâm lược Việt

Nam.
Thành Điện Hải (Đà Nẵng) sau khi Pháp tấn công
- Từ thế kỷ XVII, Pháp lợi
dụng buôn bán và truyền đạo
xâm nhập nước ta.
- Năm 1787, ký Hiệp ước
Vec-xai
- Năm 1857, Napôlêông III
lập Hội đồng Nam Kì bàn
cách can thiệp vào Việt Nam
TRƯỜNG THPT AN NHƠN I – BÌNH ĐỊNH NĂM HỌC 2008 – 2009
NGUYỄN ĐÌNH HỮU GIÁO ÁN LỊCH SỬ 11 _ CB
20’ Hoạt động 3: Hoạt động
nhóm
- Chia lớp thành 2 nhóm
(Thảo luận theo đơn vị
bàn)
Tham khảo SGK, Điền vào
phiếu học tập (theo mẫu)
+Nhóm 1: Chiến sự ở Đà
Nẵng. Nhận xét cuộc kháng
chiến của nhân dân ta vào
năm 1858?
3. Chiến sự ở Đà Nẵng năm
1858
(Thảo luận theo đơn vị
bàn).
- Sử dụng lược đồ xác định
vị trí Đà Nẵng và Gia
Định.

+ Nhóm 2: Kháng chiến ở
Gia Định. Âm mưu của
Pháp khi tấn công Gia
Định?
II – CUỘC KHÁNG CHIẾN
CHỐNG PHÁP Ở GIA
ĐỊNH VÀ CÁC TỈNH
MIỀN ĐÔNG NAM KỲ TỪ
NĂM 1859 ĐẾN NĂM 1862
1. Kháng chiến ở Gia Định
Mặt trận Cuộc xâm lược
của thực dân
Pháp
Cuộc kháng chiến của
nhân dân Việt Nam
Kết quả, ý nghĩa
Đà Nẵng
1859
- Ngày 31/8/1858,
liên quân Pháp-
Tây Ban Nha
dàn trận trước
cửa biển Đà
Nẵng.
- Ngày 1/9/1858,
Pháp đổ bộ lên
bán đảo Sơn Trà.
- Triều đình cử Nguyễn
Tri Phương chỉ huy kháng
chiến

- Quân dân ta anh dũng
chống trả, đẩy lùi các đợt
tấn công của địch.
- Thực hiện kế hoạch
“vườn không nhà trống”
- liên quân Pháp-Tây
Ban Nha bị cầm chân
suốt 5 tháng (từ
8/1858 đến 2/1859.
- Kế hoạch “đánh
nhanh thắng nhanh”
bước đầu bị thất bại.
Gia Định
1859-
1860
- 17/2/1859, Pháp
đánh chiếm
thành Gia Định.
- Quân đội triều đình tan
rã nhanh chóng.
- Dân binh chiến đấu dũng
cảm: bám sát, quấy rối
và tiêu diệt địch .
- Làm thất bại kế
hoạch “đánh nhanh
thắng nhanh”
- Pháp buộc phải
chuyển sang “chinh
phục từng gói nhỏ”.
- Năm 1860 Pháp

gặp nhiều khó
khăn, lực lượng
địch ở Gia Định
rất mỏng.
- 3/1860, Nguyễn Tri
Phương vào Gia Định
xây dựng Đại đồn Chí
Hoà phòng thủ.
- Nhân dân chủ động tấn
công đánh đồn Chợ Rẫy
(7/1860)
- Pháp rơi vào thế tiến
thoái lưỡng nan.
TRƯỜNG THPT AN NHƠN I – BÌNH ĐỊNH NĂM HỌC 2008 – 2009
NGUYỄN ĐÌNH HỮU GIÁO ÁN LỊCH SỬ 11 _ CB
+ GV hỏi: Tại sao Pháp
chọn Đà Nẵng làm mục
tiêu tấn công đầu tiên
trong cuộc chiến tranh
xâm lược Việt Nam?
+ Đà Nẵng là cảng nước sâu vì vậy tàu chiến có thể hoạt
động dễ dàng.
+ Có thể dùng Đà Nẵng làm bàn đạp tấn công Huế, buộc
triều Nguyễn phải đầu hàng, kết thúc nhanh chóng cuộc xâm
lược Việt Nam.
+ Đà Nẵng còn là nơi thực dân Pháp xây dựng được cơ sở
giáo dân theo Kitô, chúng hy vọng được giáo dân ủng hộ
- GV tiếp tục nêu câu hỏi: Tại sao
Pháp lại đánh Gia Định, chứ
không đánh ra Bắc Kì?

Pháp tấn công Gia Định
(17-2-1859)
+ Gia Định xa Trung Quốc sẽ tránh được sự can thiệp của
nhà Thanh.
+ Xa kinh đô Huế sẽ tranh được sự tiếp viện của triều đình
Huế.
+ Chiếm được Gia Định coi như là chiếm được kho lúa gạo
của triều đình Huế, gây khó khăn cho triều đình.
+ Đánh xong Gia Định sẽ theo đường sông Cửu Long, đánh
ngược lên Campuchia (Cao Miên) làm chủ lưu vực sông Mê
Kông.
4. Củng cố
Nguyên nhân Pháp xâm lược nước ta. Thái độ của triều đình Huế và nhân dân ta trong những
ngày đầu kháng chiến?
5. Dặn dò
- Tìm hiểu về tiểu sử, sự nghiệp của Nguyễn Tri Phương, Hoàng Diệu.
- Trả lời các câu hỏi sgk.
IV- RÚT KINH NGHIỆM:
Tiết 25
1. Ổn định lớp (1 ph)
2. Kiểm tra bài cũ: (4 ph)
- Vì sao các học giả phương Tây nhận định về tình hình Việt Nam giữa thế kỷ XIX rằng:
“Xã hội Việt Nam đang lên cơn sốt trầm trọng”. Đặt Việt Nam trong bối cảnh châu Á và thế giới
lúc đó, em có suy nghĩ gì ?
- Em có nhận xét gì về cuộc kháng chiến của nhân dân ta ở Đà Nẵng và Gia Định ?
- GV nhận xét bổ sung: ngay từ khi Pháp xâm lược, nhân dân ta cùng quan quân triều đình
nhà Nguyễn đã anh dũng đứng lên đánh giặc, làm thất bại kế hoạch đánh nhanh thắng nhanh của