Khả năng cạnh tranh của các DN lữ hành Quốc tế VN sau khi VN gia nhập WTO.PDF

B

GIÁO D C VÀ ðÀO T O
***********

NGUY N QUANG VINH

KH NĂNG C NH TRANH
C A CÁC DOANH NGHI P L HÀNH QU!C T"
VI T NAM SAU KHI VI T NAM GIA NH%P
T& CH'C THƯƠNG M I TH" GI*I (WTO)
Chuyên ngành: Qu/n lý kinh t7 (Qu/n lý du l9ch)
Mã s : 62.34.01.01

LU N ÁN TI N S KINH T

Ngư i hư ng d n khoa h c:
1. PGS. TS. Tr>n Th9 Minh Hoà
2. PGS.TS. NguyDn Vi7t Lâm

Hà N i, 2011


LGI CAM ðOAN

Tôi xin cam ñoan r ng, b n lu n án ti n sĩ:
KH NĂNG C NH TRANH
C A CÁC DOANH NGHI P L

HÀNH QU!C T" VI T NAM SAU KHI

VI T NAM GIA NH%P T& CH'C THƯƠNG M I TH" GI*I (WTO)

là do tôi vi t và chưa công b
Tôi xin ch!u trách nhi"m v# l$i cam ñoan này

Hà N i, ngày

tháng

năm 2011

TÁC GI LU%N ÁN

Nguy'n Quang Vinh


M CL C
Trang

I. MH ðIU

1

1. Tính cKp thi7t cMa ñP tài luQn án

1

2. MSc ñích và nhiUm vS nghiên cWu cMa luQn án

2

3. ðYi tư[ng và ph\m vi nghiên cWu cMa luQn án

3

4. Các phương pháp nghiên cWu

4

4.1. Các phương pháp chung

4

4.2. Phương pháp c2 th3

4

5. ðóng góp cMa luQn án

6

6. L9ch sc vKn ñP nghiên cWu

7

7. BY cSc cMa luQn án

11

Chương 1. CƠ SH LÝ LU%N Vf KH NĂNG C NH TRANH

C A DOANH NGHI P L HÀNH QU!C T"

12

1.1. C\nh tranh và kh/ năng c\nh tranh

12

1.1.1. C4nh tranh

12

1.1.2. Phân lo4i c4nh tranh

14

1.1.3. Kh năng c4nh tranh

16

1.2. Doanh nghiUp lh hành quYc t7

18

1.2.1. Khái ni"m

18

1.2.2. Vai trò và ch:c năng c;a doanh nghi"p l< hành qu c t

19

1.2.3. ð?c ñi3m ho4t ñ@ng kinh doanh c;a doanh nghi"p l< hành qu c t
1.3. Phương pháp xác ñ9nh kh/ năng c\nh tranh cMa các doanh nghiUp
lh hành quYc t7

23
27

1.3.1. Phương pháp chung

27

1.3.2. Xây dCng phương pháp xác ñ!nh kh
doanh nghi"p l< hành qu c t

năng c4nh tranh c;a các
34

1.4. Kinh nghiUm nâng cao kh/ năng c\nh tranh cho các doanh nghiUp
lh hành quYc t7 cMa mkt sY quYc gia sau khi gia nhQp WTO

46

1.4.1. Kinh nghi"m c;a Trung Qu c nâng cao kh năng c4nh tranh c;a các
doanh nghi"p l< hành sau khi gia nh p WTO

46

1.4.2. Kinh nghi"m c;a Thái Lan nâng cao kh năng c4nh tranh c;a các

doanh nghi"p l< hành sau khi gia nh p WTO

51

1.4.3. Bài hHc kinh nghi"m ñ i vIi Vi"t Nam

55


Chương 2. THlC TR NG KH NĂNG C NH TRANH C A CÁC
DOANH NGHI P L HÀNH QU!C T" T I VI T NAM

58

2.1. HU thYng các doanh nghiUp và môi trưnng kinh doanh lh hành quYc t7
t\i ViUt Nam

58

2.1.1. Khái quát v# các doanh nghi"p l< hành qu c t t4i Vi"t Nam

58

2.1.2. Khái quát v# môi trư$ng kinh doanh l< hành qu c t t4i Vi"t Nam

67

2.2. Xác ñ9nh kh/ năng c\nh tr\nh cMa các doanh nghiUp lh hành quYc t7
t\i ViUt Nam

71

2.2.1. Mô t quá trình kh o sát các doanh nghi"p l< hành qu c t

71

2.2.2. Phân tích các chM s ñưa vào mô hình tính TBCI

74

2.2.3. Tính toán kh năng c4nh tranh (TBCI) c;a các doanh nghi"p l< hành
qu c t ñưQc kh o sát

90

2.2.4. Nh n xét v# kh năng c4nh tranh c;a các doanh nghi"p l< hành
qu c t t4i Vi"t Nam

97

Chương 3. GI I PHÁP NÂNG CAO KH NĂNG C NH TRANH CHO
CÁC DOANH NGHI P L HÀNH QU!C T" C A VI TNAM
108
SAU KHI VI T NAM GIA NH%P WTO
3.1. Tác ñkng cMa viUc ViUt Nam gia nhQp WTO ñYi vqi kh/ năng
C\nh tranh cMa các doanh nghiUp lh hành quYc t7

108

3.1.1. Cam k t gia nh p WTO trong lĩnh vCc du l!ch c;a Vi"t Nam

108

3.1.2. K!ch b n c4nh tranh trong lĩnh vCc l< hành sau khi Vi"t Nam
gia nh p WTO

110

3.1.3. Cơ h@i c;a vi"c Vi"t Nam gia nh p WTO ñ i vIi kh năng c4nh tranh
c;a các doanh nghi"p l< hành qu c t trong nưIc

115

3.1.4. Thách th:c c;a vi"c Vi"t Nam gia nh p WTO ñ i vIi kh năng
c4nh tranh c;a các doanh nghi"p l< hành qu c t trong nưIc
3.1.5. TTng hQp các tác ñ@ng c;a vi"c Vi"t Nam gia nh p WTO ñ i vIi
kh năng c4nh tranh c;a các doanh nghi"p l< hành qu c t trong nưIc

120
124

3.2. Nhhng gi/i pháp nhrm nâng cao kh/ năng c\nh tranh cMa
các doanh nghiUp lh hành quYc t7 sau khi ViUt Nam gia nhQp WTO
3.2.1. Tăng cư$ng, c;ng c nguUn lCc c;a doanh nghi"p
3.2.2. Tăng cư$ng các ho4t ñ@ng phát tri3n th! trư$ng
3.2.3. ða d4ng hoá và nâng cao chVt lưQng s n phWm
3.2.4. Duy trì và nâng cao hi"u qu kinh doanh
3.2.5. Nâng cao kh năng qu n lý
3.2.6. Tăng cư$ng kh năng liên k t và hQp tác

126
127
135
138
141
144
146

3.3. Các ki7n ngh9

150


3.3.1. Ki n ngh! vIi Chính ph; và các b@ ngành có liên quan

150

3.3.2. Ki n ngh! vIi B@ Văn hoá Th3 thao ] Thông tin và Du l!ch
(TTng c2c Du l!ch)

152

3.3.3. Ki n ngh! vIi Hi"p h@i Du l!ch Vi"t Nam

157

K"T LU%N

159

DANH M C CÔNG TRÌNH C A TÁC GI

163

DANH M C TÀI LI U THAM KH O

164

PH L C

167


DANH M C CÁC CH
BCI

VI"T TuT

Ch( s c)nh tranh thương m)i
Business Competitiveness Index

CCI

Ch( s kh2 năng c)nh tranh hi4n t)i
Curent Competitiveness Index

DCF

Dòng ti8n m9t ñư;c chiDiscounted cash flow

DN

Doanh nghi4p

GATT

Hi4p ư c chung v8 thu< quan và thương m)i
General Agreement on Tariffs and Trade

GCI

Ch( s kh2 năng c)nh tranh tăng trưFng
Growth Competitiveness Index

LHQT

LI hành qu c t<

NPV

Giá trM hi4n t)i ròng
Net present value

Nxb.

Nhà xu=t b2n

PATA

Hi4p hOi LI hành Châu Á R Thái Bình Dương
Pacific Asia Travel Association

PCI

Ch( s kh2 năng c)nh tranh c=p t(nh
Province Competitiveness Index

R&D

Nghiên cVu và phát triWn
Researching and development

TAT

TXng cYc Du lMch Thái Lan
Tourism Adminitration of Thailand

TBCI

Ch( s c)nh tranh lI hành
Travel Business Competitiveness Index

UNWTO

TX chVc Du lMch Th< gi i
United Nations World Tourism Organization

VCCI

Phòng Thương m)i và Công nghi4p Vi4t Nam

VITA

Hi4p hOi Du lMch Vi4t Nam

VTOS
WEF

Tiêu chu`n ka năng ngh8 du lMch
Dicn ñàn kinh t< th< gi i
World Economic Forum

WTO

TX chVc Thương m)i th< gi i
World Trade Organization


DANH M C CÁC B NG
B2ng 2.1. TXng h;p cơ c=u các doanh nghi4p lI hành qu c t< cda Vi4t Nam
B2ng 2.2. So sánh cơ c=u m u phân tích v i tXng thW
B2ng 2.3. X

B2ng 2.4. X

B2ng 2.5. X

B2ng 2.6. X

hành
B2ng 2.7. X

lI hành
B2ng 2.8. X

doanh nghi4p lI hành
B2ng 2.9. X

B2ng 2.10. X

B2ng 2.11. Giá trM tr ng s các nhân t trư c khi quy ñXi
B2ng 2.12. Giá trM tr ng s các nhân t sau khi quy ñXi
B2ng 2.13. X

Vi4t Nam
B2ng 2.14. So sánh kh2 năng c)nh tranh giIa các doanh nghi4p lI hành qu c t<
cda Vi4t Nam v i các doanh nghi4p liên doanh
B2ng 2.15. TXng h;p vM th< c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành qu c t< cda
Vi4t Nam
B2ng 3.1. Cam kliên quan
B2ng 3.2. TXng h;p các tác ñOng t i kh2 năng c)nh tranh cda các doanh nghi4p
lI hành qu c t< cda Vi4t Nam sau WTO


DANH M C CÁC HÌNH Vv ðw THx
Sơ ñg 1.

Mô hình chuli giá trM tXng quát cda M. Porter

Sơ ñg 1.1. Xác ñMnh tr ng s bmng phương pháp chuyên gia
Sơ ñg 1.2. Mô hình chuli giá trM cda doanh nghi4p lI hành
Sơ ñg 1.3. Mô hình tính TBCI
Sơ ñg 1.4. Các bư c xác ñMnh kh2 năng c)nh tranh cda doanh nghi4p lI
Hình 2.1. Cơ c=u các doanh nghi4p lI hành qu c t< theo vùng mi8n
Hình 2.2. S lư;ng các doanh nghi4p lI hành qu c t< t)i Hà NOi
và Tp. Hg Chí Minh
Hình 2.3. Cơ c=u các doanh nghi4p lI hành qu c t< theo lo)i hình

doanh nghi4p
Hình 2.4. Phân lo)i kh2 năng c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành
qu c t< t)i Vi4t Nam
Hình 2.5. So sánh kh2 năng c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành
qu c t< trong nư c v i các liên doanh
Hình 3.1. KMch b2n c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành qu c t<
sau WTO


1

I. MH ðIU

1. Tính cKp thi7t cMa ñP tài luQn án
p mOt ñ=t nư c có ti8m năng du lMch phong phú, ña d)ng và r=t thukn
l;i cho vi4c phát triWn du lMch, trong nhIng năm gin ñây, Du lMch Vi4t Nam
ñã có sh phát triWn nhanh chóng và ñang din trF thành mOt ngành kinh t<
quan tr ng. V i t c ñO tăng trưFng hàng năm cao và Xn ñMnh, du lMch ñang
trF thành mOt ngành kinh t< mũi nh n cda ñ=t nư c. Trong quá trình hOi
nhkp kinh t< qu c t< cda ñ=t nư c, Du lMch Vi4t Nam ñang ñVng trư c mOt
bư c ngo9t quan tr ng ñW có ñư;c mOt giai ño)n phát triWn m)nh mu mang
tính ñOt phá.
Là nhIng doanh nghi4p ho)t ñOng trong lĩnh vhc kinh t< ñ i ngo)i,
các doanh nghi4p lI hành qu c t< cda Vi4t Nam ñang có nhIng cơ hOi
r=t l n nhưng ñgng th i cũng ñang và su ph2i ñ i m9t v i nhIng b=t l;i do
quá trình hOi nhkp ñem l)i. Vi4c nhkn thVc mOt cách ñiy ñd, chính xác
nhIng cơ hOi và thách thVc cda quá trình hOi nhkp nói chung và gia nhkp
WTO nói riêng cũng như kh2 năng c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành
qu c t< ñW tw ñó có nhIng bi4n pháp kMp th i nhmm thích Vng mOt cách có
hi4u qu2 là mOt công vi4c c=p bách ñ i v i Du lMch Vi4t Nam cũng như các

doanh nghi4p lI hành qu c t<
Vi4c Vi4t Nam trF thành thành thành viên chính thVc cda WTO v i
nhIng cam kt i các doanh nghi4p lI hành trong nư c là mOt v=n ñ8 r=t ñư;c quan tâm
hi4n nay. Rõ ràng vi4c gia nhkp WTO su ñem l)i cho các công ty lI hành
trong nư c nhi8u cơ hOi ñW mF rOng thM trư ng, tăng cư ng ngugn lhc và
phát triWn ho)t ñOng kinh doanh cda mình c2 v8 quy mô và ch=t lư;ng. Tuy
nhiên ñW tkn dYng mOt cách t t nh=t các cơ hOi này không ph2i là mOt vi4c


2

dc dàng v i các doanh nghi4p lI hành cda Vi4t Nam. Sau khi các công ty lI
hành nư c ngoài ñư;c phép ho)t ñOng t)i Vi4t Nam li4u các doanh nghi4p
lI hành cda Vi4t Nam có ñ ng v ng trư c áp l c c nh tranh ngày càng
ñư;c gia tăng, thhc lhc kh" năng c nh tranh hi#n nay cda các doanh nghi4p
lI hành và các doanh nghi4p này ph2i làm gì ñW cdng c và nâng cao kh"
năng c nh tranh cda mình là nhIng v n ñ8 cin ñư;c nghiên cVu mOt cách
ka lưzng.
Các cơ hOi và thách thVc cũng như kh2 năng c)nh tranh cda các
doanh nghi4p Vi4t Nam sau khi Vi4t Nam trF thành thành viên chính thVc
cda WTO ñã ñư;c bàn th2o và ñ8 ckp ñnhi8u các nghiên cVu, kh2o sát, ñánh giá v8 v=n ñ8 này ñ i v i nhi8u lĩnh
vhc ñã ñư;c triWn khai. Nhưng mOt nghiên cVu như th< ñ i v i ho)t ñOng
du lMch cda Vi4t Nam nói chung cũng như các doanh nghi4p lI hành qu c t<
trong nư c v n còn b{ ng{. Chính vì vky, lukn án ñã ti“Kh2 năng c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành qu c t< Vi4t Nam sau
khi Vi4t Nam gia nhkp TX chVc Thương m)i th< gi i (WTO)” nhmm góp
phin gi2i quy

2. MSc ñích và nhiUm vS nghiên cWu cMa luQn án
MYc ñích cda lukn án là góp phin nâng cao kh2 năng c)nh tranh cda
các doanh nghi4p lI hành qu c t< sau khi Vi4t Nam trF thành thành viên
chính thVc cda WTO.
V i ñMnh hư ng nghiên cVu kh2 năng c)nh tranh cda các doanh
nghi4p lI hành qu c t< cda Vi4t Nam trên phương di4n thhc ticn theo
hư ng ti

các nhi4m vY nghiên cVu chính sau:


3

R Xác ñMnh nhIng nhân t c=u thành nên kh2 năng c)nh tranh cda mOt
doanh nghi4p lI hành qu c t<.
R Xây dhng h4 th ng ch( tiêu và mô hình xác ñMnh kh2 năng c)nh tranh
cda mOt doanh nghi4p lI hành qu c t<.
R Phân tích hi4n tr)ng môi trư ng c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI
hành qu c t< F Vi4t Nam.
R ðánh giá kh2 năng c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành qu c t<
F Vi4t Nam trong giai ño)n hi4n nay.
R Phân tích các tác ñOng cda vi4c Vi4t Nam gia nhkp WTO t i kh2
năng c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành qu c t<.
R ð8 xu=t các gi2i pháp và kic)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành qu c t< cda Vi4t Nam sau
khi Vi4t Nam gia nhkp WTO.

3. ðYi tư[ng và ph\m vi nghiên cWu cMa luQn án
R ð i tư;ng nghiên cVu chính cda lukn án là kh2 năng c)nh tranh cda
các doanh nghi4p lI hành qu c t< cda Vi4t Nam, trong ñó tkp trung
chd y

(inbound)
R Ph)m vi nghiên cVu cda lukn án :
V' m(t không gian: Bao ggm toàn bO lãnh thX Vi4t Nam nhưng
tkp trung t)i các trung tâm du lMch l n là Hà NOi, Hu<, ðà N•ng và
thành ph Hg Chí Minh
V' m(t th*i gian: Lukn án tic=p trong giai ño)n tw 2006 – 2008 và sƒ dYng các s li4u thV c=p
trong th i gian tw 1997 – 2008. Các ñ8 xu=t, gi2i pháp cda lukn án
có ý nghĩa trong giai ño)n tw 2009 – 2015, tim nhìn 2020.


4

4. Các phương pháp nghiên cWu
4.1. Các phương pháp chung
ð8 tài sƒ dYng phương pháp duy vkt bi4n chVng làm n8n t2ng ch( ñ)o
toàn di4n các v=n ñ8 nghiên cVu. Theo ñó, ñ8 tài ñư;c thhc hi4n dha trên cơ
sF kcVu cơ b2n ñư;c sƒ dYng trong lukn án ggm:
R Các phương pháp nghiên cVu tài li4u, ñi8u tra xã hOi h c, kh2o sát
thhc t< trong thu thkp và xây dhng h4 th ng cơ sF dI li4u sơ c=p
cda ñ8 tài.
R Các phương pháp th ng kê toán, kinh t< lư;ng và phân tích h4
th ng trong vi4c phân tích, xƒ lý s li4u.
R Các phương pháp mô t2, phân tích, so sánh, ñ i chilôgic trong vi4c trình bày, phân tích, ñánh giá thhc tr)ng ho)t
ñOng cda h4 th ng các công ty lI hành qu c t< cda Vi4t Nam.
R Phương pháp chuyên gia ñW l c và hoàn ch(nh các kcVu cda ñ8 tài.
4.2. Phương pháp c2 th3

Hi4n nay, vi4c nghiên cVu kh2 năng c)nh tranh cda doanh nghi4p
thư ng ñư;c ti

chính là xác ñMnh chM s kh năng c4nh tranh thương m4i R BCI (Michael
E. Porter, 2003) [35] cda toàn bO h4 th ng doanh nghi4p cda mOt qu c gia
ho9c tính toán chM s kh năng c4nh tranh c;a doanh nghi"p theo mô hình
chu,i giá tr-. Ch( s BCI có ý nghĩa ñánh giá kh2 năng c)nh tranh cda h4
th ng các doanh nghi4p cda qu c gia và ñã ñư;c nghiên cVu thư ng niên
thông qua Báo cáo kh" năng c nh tranh toàn c/u R GCR. Do vky lukn án su
sƒ dYng phương pháp tính ch0 s2 kh" năng c nh tranh áp dYng cho các


5

doanh nghi4p lI hành qu c t< cda Vi4t Nam theo mô hình chu,i giá tr- cda
Michael E. Porter.
Cơ sF h) ting cda doanh nghi4p
CÁC
HO T
ð NG
B&
TRy

Qu2n trM nhân lhc
Phát triWn công ngh4
Thu mua

L[i
nhuQn

Logistics Vkn Logistics

ñiu vào hành ñiu ra

Marketing
DMch
và bán
vY
hàng

HO T ð NG SƠ CzP

Sơ ñ{ 1. Mô hình chu}i giá tr9 t~ng quát cMa M. Porter [7, 76]
ðW sƒ dYng mô hình này, lukn án su tikho2ng 20 ñgian 24 tháng. M u ñi8u tra su ñư;c phân b tương Vng v i các tiêu chí quy
mô, lo)i hình và ñMa bàn ho)t ñOng cda các doanh nghi4p lI hành qu c t< F
Vi4t Nam. ðgng th i lukn án cũng sƒ dYng các s li4u thV c=p cda ngành và
phương pháp ph{ng v=n sâu ñW l c các kSau khi tkp h;p và phân tích ktính toán ch( tiêu kh2 năng c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành qu c t<
F Vi4t Nam. Thông qua vi4c xây dhng hàm hgi quy kh2 năng c)nh tranh v i
các tiêu chí ñã kh2o sát, lukn án su ch( ra các nhân t t)o nên ñiWm m)nh,
ñiWm y

6

5. ðóng góp cMa luQn án
R Xây dhng ñư;c h4 th ng các nhân t c=u thành kh2 năng c)nh tranh
cda mOt doanh nghi4p lI hành qu c t< dha trên mô hình chuli giá trM
cda M.Porter.

R Hình thành ñư;c mOt h4 th ng các ch( tiêu ñánh giá và phương pháp
tính toán kh2 năng c)nh tranh cda mOt doanh nghi4p lI hành qu c t<.
R Kh2o sát và tính toán các ch( s c=u thành nên kh2 năng c)nh tranh
cda các doanh nghi4p lI hành qu c t< trong ñi8u ki4n hi4n t)i F Vi4t
Nam.
R Tính toán và ñưa ra ñư;c ch( s kh" năng c nh tranh (TBCI) cda các
doanh nghi4p lI hành qu c t< F Vi4t Nam.
R Xây dhng hàm hgi quy thW hi4n m i quan h4 giIa ch( s kh" năng
c nh tranh l hành (TBCI) v i các các ch( s c=u thành nên kh2 năng
c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành qu c t< F Vi4t Nam.
R Trên cơ sF phân tích hàm hgi quy và các knghi4p ch( ra ñư;c thhc tr)ng kh2 năng c)nh tranh cũng như nhIng
ñiWm m)nh và ñiWm yNam.
R Sƒ dYng h4 th ng s li4u thV c=p ngành và các phương pháp ñMnh tính
ñW ch( ra ñư;c nhIng tác ñOng cda vi4c gia nhkp WTO ñ i v i kh2
năng c)nh tranh cda doanh nghi4p lI hành qu c t< cda Vi4t Nam
R Trên cơ sF các kpháp và kinghi4p lI hành qu c t< cda Vi4t Nam sau khi Vi4t Nam gia nhkp
WTO.


7

6. L9ch sc vKn ñP nghiên cWu
ð i v i v=n ñ8 hOi nhkp kinh t< qu c t< và vi4c Vi4t Nam gia nhkp
WTO thì s lư;ng các nghiên cVu r=t l n và r=t ña d)ng tw th; t2c gia nh p
và các ñi#u ki"n c;a WTO (Phan Thanh Ph2, Vi#t Nam v i ti4n trình gia
nh6p t7 ch c Thương m i th4 gi i, Nxb Chính tr- Qu2c gia, Hà N i, 2005;

Bernard Hoekman (chd biên), S7 tay v' phát triBn thương m i và WTO, Nxb
Chính tr- Qu2c gia, Hà N i, 2004; Nhi#m Tuy'n (TQ), WTO: Nh ng nguyIn
tJc cơ b"n, NXb Khoa hMc xã h i, Hà N i, 2003...); các v=n ñ8 v8 tC do hoá
thương m4i d!ch v2 (UR ban Qu2c gia v' hSp tác kinh t4 qu2c t4, T7ng
quan các vUn ñ' v' t do hoá thương m i d-ch vV, Nxb. Chính tr- Qu2c gia,
Hà N i, 2005...); các cam k t WTO c;a Vi"t Nam (NguyIn Th- Thu Trang
(chW biên), CYm nang doanh nghi#p v' WTO và cam k4t WTO cWa Vi#t
Nam, Nxb. Chính tr- Qu2c gia, Hà N i, 2009...) ñth:c c;a các doanh nghi"p và n#n kinh t Vi"t Nam sau khi gia nhkp
WTO (ð, Hoài Nam, Lê ðăng Doanh, Võ Trí Thành, Các doanh nghi#p
Vi#t Nam v i vi#c gia nh6p WTO, Nxb Khoa hMc xã h i, Hà N i, 2005;
Ph m Quang Thao, NguyIn Kim Dũng, Nghiêm Quý Hào, Vi#t Nam gia
nh6p t7 ch c thương m i th4 gi i: Cơ h i và thách th c, Nxb Chính trQu2c gia, Hà N i, 2005)...
Có thW nói các nghiên cVu, thông tin v8 WTO và quá trình gia nhkp tX
chVc này cda Vi4t Nam ñã ñư;c trình bày mOt cách ñiy ñd và chi tithW trong r=t nhi8u công trình. Các tác ñOng cda vi4c Vi4t Nam trF thành
thành viên chính thVc cda WTO ñ i v i các doanh nghi4p trong nư c cũng
ñư;c nghiên cVu mX x‡ r=t ka lưzng trong mOt s lư;ng l n các công trình
nghiên cVu tw c=p ñO qu c gia cho ñcác nghiên cVu này ñ8u ch( ra rmng gia nhkp WTO các doanh nghi4p trong
nư c su có cơ hOi và ñi8u ki4n ñW mF rOng thM trư ng, phát triWn ngugn lhc


8

(qu2n lý, công ngh4, nhân lhc và v n...)... trong mOt môi trư ng kinh doanh
thukn l;i hơn, ñgng th i các doanh nghi4p cda Vi4t Nam cũng ph2i ñ i m9t
v i các thách thVc tw vi4c h)n ch< b2o hO, ch2y máu ngugn lhc ñc2n cũng như nhIng áp lhc c)nh tranh m)nh mu c2 trên thM trư ng qu c t<
cũng như thM trư ng trong nư c. Thu chung l)i, nOi dung cda các nghiên

cVu này ñ8u ñ8 ckp ho9c hư ng t i vi4c nâng cao kh2 năng c)nh tranh cda
các doanh nghi4p trong nư c nhmm tkn dYng t t các cơ hOi mà WTO mang
l)i cũng như ñW các doanh nghi4p cda Vi4t Nam có thW tgn t)i và phát triWn
trong ñi8u ki4n kinh doanh m i.
Trên thhc t<, v=n ñ8 kh2 năng c)nh tranh cda doanh nghi4p r=t ñư;c
quan tâm và ñư;c nghiên cVu khá rOng rãi. NhIng nghiên cVu này tr2i rOng
trên c2 phương di4n lý thuyTrên phương di4n nghiên cVu lý thuyñã ñư;c ñ8 ckp ñn8n móng tw lý thuyHMc thuy4t giá tr- th(ng dư. Trư ng phái c)nh tranh hi4n ñ)i ñư;c bˆt ñiu
bFi Lý thuy4t chung v' vi#c làm, lãi suUt và ti'n t# (1963) cda M. Keynes và
sau ñó ñư;c phát triWn thành vi4c xây dhng các mô hình kinh t< thM trư ng
c)nh tranh như c)nh tranh hoàn h2o, c)nh tranh ñOc quy8n, ñOc quy8n
nhóm... [14].
ðqu c t< vi4c phát triWn lý thuykh2 năng c)nh tranh ñã tkp trung nhi8u vào vi4c nghiên cVu các nhân t c=u
thành nên kh2 năng c)nh tranh và các ch( tiêu ñánh giá kh2 năng c)nh tranh
cda doanh nghi4p. ð)i di4n tiêu biWu cho các nghiên cVu lý thuyMichael E. Porter, giáo sư ñ)i h c Harvard. Ông là ngư i ñã ñưa ra các tiêu


9

chí v8 kh2 năng c)nh tranh và cách thVc xác ñMnh kh2 năng c)nh tranh cda
các doanh nghi4p thông qua mô hình “chu,i giá tr- gia tăng” (Michael E.
Porter, LQi th c4nh tranh, Nxb Trc, Hà N i, 2009). Các nghiên cVu kinh
t< hi4n nay thư ng sƒ dYng mô hình này ñW phân tích kh2 năng c)nh tranh
cda mOt doanh nghi4p, mOt ngành ho9c mOt qu c gia thông qua vi4c phân

tích chu,i giá tr-. Năm 2002, M. Porter ñã ñưa ra khái ni4m và cách tính
toán ch( s kh2 năng c)nh tranh thương m)i (Business Compertitiveness
Index R BCI) trong Báo cáo v' kh" năng c nh tr nh toàn c/u. Ch( s BCI
ñư;c tính dha trên 2 ch( s chính là (1) nOi dung và ho)t ñOng chicda doanh nghi4p và (2) ch=t lư;ng cda môi trư ng vi mô mà doanh nghi4p
ñang ho)t ñOng. Hi4n nay, các lý thuyrOng rãi trong nghiên cVu c)nh tranh và su ñư;c sƒ dYng làm cơ sF lý thuycho lukn án này.
Trên phương di4n thhc ticn, các nghiên cVu v8 kh2 năng c)nh tranh
cda doanh nghi4p ñư;c tinày thư ng ñư;c tinghi4p theo ngành ho9c theo lĩnh vhc ho)t ñOng ho9c cho mOt vùng, mOt
qu c gia. Các công trình nghiên cVu này thư ng ti

lư;ng và sƒ dYng các phương pháp th ng kê ñ9c bi4t là các phương pháp
ñi8u tra ch n m u (survey). p Vi4t Nam hi4n nay ti

ñã có nhi8u các nghiên cVu v8 kh2 năng c)nh tranh cda qu c gia, các vùng
và ñ9c bi4t là kh2 năng c)nh tranh cda các ngành, lĩnh vhc như d4t may,
nông s2n, thương m)i, ngân hàng....
Trong lĩnh vhc du lMch cũng có khá nhi8u nghiên cVu v8 kh2 năng c)nh
tranh và tác ñOng cda th do thương m)i ñnghiên cVu này chd yc nh tranh ñiBm ñ4n F c=p ñO qu c gia.


10

Trên th< gi i, The Competitive Destination: A Sustainable Tourism
Perspective (Crouch, Geoffrey I., and J.R. Brent Ritchie. CABI Publishing,
2003) là tác ph`m chi tibO ngành du lMch. Trong tác ph`m này Crouch và Ritchie ñánh giá toàn bO

ktính b'n v ng; s hài lòng cWa khách du l-ch và ho t ñ ng qu"n lý.
Các tác gi2 ñã sƒ dYng mOt s ch( s dha trên b n yñMnh kh2 năng c)nh tranh cda ñiWm du lMch. Crouch và Ritchie cho rmng
ñiWm ñvIng, không ch( v8 khía c)nh kinh t<, sinh thái, mà c2 v8 khía c)nh xã hOi,
văn hoá và chính trM. Crouch và Ritchie tkp trung vào sh thMnh vư;ng cda
n8n kinh t< trong dài h)n như là tiêu chu`n ñW ñánh giá kh2 năng c)nh tranh
cda ñiWm ñthW t)o ra sh thMnh vư;ng b8n vIng cho dân cư mOt cách hi4u qu2 nh=t.
Tiêu biWu cho các nghiên cVu v8 kh2 năng c)nh tranh cda ngành Du
lMch Vi4t Nam ph2i kW ñdo hoá ngành du l-ch do Chương trình Phát triWn Liên H;p Qu c Vi4t Nam
tài tr;, BO K< ho)ch và ðiu tư là cơ quan ñi8u hành, VY Thương m)i và
DMch vY cda BO là cơ quan thhc hi4n. Nghiên cVu này tkp trung vào vi4c
phân tích các nhân t 2nh hưFng và ñánh giá kh2 năng c)nh tranh cda ngành
Du lMch Vi4t Nam cũng như nhIng tác ñOng khác nhau tw quá trình th do
hoá ñang dicn ra trong ngành.
Trong lĩnh vhc lI hành qu c t<, nghiên cVu ñáng chú ý nh=t v8 kh2
năng c)nh tranh là ñ8 tài Th c tr ng và gi"i pháp nâng cao năng l c c nh
tranh trong lĩnh v c l hành qu2c t4 cWa Vi#t Nam trong ñi'u ki#n h i nh6p
qu2c t4 do VY LI hành, TXng cYc Du lMch Vi4t Nam thhc hi4n năm 2007.


11

NOi dung chính cda ñ8 tài này là phân tích, ñánh giá thhc tr)ng năng lhc
c)nh tranh cda toàn bO lĩnh vhc lI hành qu c t< trong m i tương quan v i
các nư c trong khu vhc và tw ñó ñ8 xu=t các gi2i pháp nhmm nâng cao sVc
c)nh tranh cda c2 h4 th ng này trong ñi8u ki4n hOi nhkp kinh t< qu c t<. V8

cơ b2n, khuôn khX phân tích cda nghiên cVu này v n thiên nhi8u v8 c nh
tranh ñiBm ñ4n mà trong ñó ho)t ñOng cda toàn bO h4 th ng lI hành qu c t<
giI vai trò trung tâm.
Các doanh nghi4p lI hành có vai trò hh4 th ng du lMch. Sh thành công hay th=t b)i cda các doanh nghi4p này su
2nh hưFng trhc ti

hi4n nay v n chưa có mOt công trình nào nghiên cVu v8 kh2 năng c)nh tranh
cda các doanh nghi4p lI hành qu c t< Vi4t Nam. Do vky, lukn án này su
nghiên cVu kh2 năng c)nh tranh cda các doanh nghi4p lI hành qu c t< cda
Vi4t Nam trên phương di4n thhc ticn theo hư ng ti

ñMnh tính, dha trên n8n t2ng lý thuy
7. BY cSc cMa luQn án
Ngoài phin mF ñiu, kkh2o, lukn án ñư;c kChương 1. Cơ s_ lý lu n v# kh năng c4nh tranh c;a doanh nghi"p l<
hành qu c t
Chương 2. ThCc tr4ng kh năng c4nh tranh c;a các doanh nghi"p l<
hành qu c t t4i Vi"t Nam
Chương 3. Gi i pháp nâng cao kh năng c4nh tranh cho các doanh
nghi"p l< hành qu c t c;a Vi"t Nam sau khi Vi"t Nam gia
nh p WTO


12

Chương 1. CƠ SH LÝ LU%N Vf KH NĂNG C NH TRANH
C A DOANH NGHI P L

HÀNH QU!C T"

1.1. C\nh tranh và kh/ năng c\nh tranh
1.1.1. C4nh tranh
Khái ni4m c)nh tranh xu=t hi4n tw r=t lâu và trF thành chd ñ8 ñư;c
bàn th2o nhi8u. Tuy nhiên, do cách ti

nhau nên trong thhc t< có r=t nhi8u quan ñiWm khác nhau v8 c)nh tranh.
Các nhà nghiên cVu kinh t< thuOc trư ng phái kinh t< h c tư s2n cX
ñiWn v i ñ)i di4n tiêu biWu là Adam Smith, miêu t2 c)nh tranh như là mOt
cách thVc ch ng l)i các ñ i thd hay là “m t quá trình bao gmm các hành vi
ph"n ng”. Quá trình này t)o ra cho mli thành viên trong thM trư ng mOt
ph)m vi ho)t ñOng nh=t ñMnh và mang l)i cho mli thành viên này mOt phin
l;i ích xVng ñáng so v i kh2 năng cda chính h . Adam Smith cX vũ cho sh
th do c)nh tranh vì theo ông quá trình này có thW knhàng các ho)t ñOng cda n8n kinh t<, nâng cao kh2 năng ngư i lao ñOng,
ñi8u tiTrong khi ñó Các Mác l)i nhkn ñMnh sh ra ñ i và tgn t)i cda c)nh
tranh dha vào hai ñi8u ki4n cơ b2n: phân công xã hOi và chd thW l;i ích ña
nguyên. Trong các phân tích v8 c)nh tranh cda mình, Các Mác ñ8 ckp nhi8u
ñngư i tiêu dùng. Theo Mác, c)nh tranh cda các nhà s2n xu=t dicn ra trên
ba phương di4n: c)nh tranh giá thành thông qua nâng cao năng su=t lao
ñOng giIa các nhà tư b2n nhmm thu l;i nhukn siêu ng)ch; c)nh tranh ch=t
lư;ng thông qua nâng cao giá trM sƒ dYng hàng hoá; c)nh tranh giIa các
ngành thông qua kh2 năng luân chuyWn tư b2n, tw ñó các nhà tư b2n tìm
ki

13

Lý lukn c)nh tranh hoàn h2o cda trư ng phái Tân cX ñiWn l)i cX vũ

cho c)nh tranh th do v i mô hình c)nh tranh hoàn h2o. Trong ñó, s2n xu=t
do thM hiñ)t l;i ích t i ña, doanh nghi4p ph2i ticho chi phí biên (MC) ngang bmng v i l;i ích ckn biên cda ngư i tiêu dùng
(MU). Mô hình thM trư ng c)nh tranh hoàn h2o ñ8 cao lha ch n ngư i tiêu
dùng (thM trư ng) vì nó thúc ñ`y các công ty ñi8u ch(nh quy mô s2n xu=t t i
t i ưu (MR=MC).
Các trư ng phái cda kinh t< h c hi4n ñ)i thì phân tích c)nh tranh
dư i nhi8u c=p ñO khác nhau tw c)nh tranh qu c gia, c)nh tranh ngành, c)nh
tranh giIa các doanh nghi4p hay giIa các s2n ph`m. Tuy nhiên, dù ti

dư i góc ñO nào thì c)nh tranh cũng bao ggm các ñ9c ñiWm cơ b2n sau:
Th nhUt, c)nh tranh là mOt quá trình t=t yv8 cơ b2n, c)nh tranh lành m)nh là ñOng lhc thúc ñ`y sh tăng trưFng kinh t<
và nâng cao hi4u qu2 xã hOi.
Th hai, nói ñc)nh tranh. C)nh tranh ch( dicn ra khi có nhi8u chd thW cùng tham gia vào
mOt quá trình/ho)t ñOng kinh t<
Th ba, trong mOt th i gian nh=t ñMnh, các chd thW tham gia c)nh
tranh nhmm hư ng t i mOt mYc tiêu cY thW. Các mYc tiêu này có thW gi ng
ho9c khác nhau giIa các chd thW cũng như có tác ñOng r=t khác nhau t i các
chd thW c)nh tranh nhưng mYc ñích chung v n là tìm kil;i ích trong ngˆn ho9c dài h)n.
Th tư, các ho)t ñOng c)nh tranh ñư;c dicn ra trong mOt b i c2nh cY
thW v i các ràng buOc v8 lu6t pháp, cam k4t, thông l#, văn hoá... mà các chd
thW c)nh tranh ñ8u ph2i thhc hi4n. V8 m9t lý thuysu có ñư;c khi t=t c2 các chd thW c)nh tranh ñ8u tuân thd các ràng buOc này.


14

Th năm, xu th< cda c)nh tranh hi4n ñ)i là chuyWn tw ñ i kháng sang
vi4c t)o ra sh khác bi4t. V i sh mF rOng không ngwng cda thM trư ng và sh
tham gia ngày càng nhi8u cda các chd thW c)nh tranh nên vi4c c)nh tranh
ñ i kháng, tiêu di4t ñ i thd ñang din m=t ñi ý nghĩa. Vi4c c)nh tranh ñ i
kháng có thW làm suy gi2m ngugn lhc trong ngˆn h)n và t)o cơ hOi cho các
ñ i thd khác. Do vky, các chd thW c)nh tranh ñang có xu hư ng gi2m ho9c
né tránh cách thVc c)nh tranh này. C)nh tranh ñ i kháng thư ng xu=t hi4n
nhi8u hơn t)i các thM trư ng có ít chd thW c)nh tranh như thM trư ng ñOc
quy8n nhóm. Các chd thW c)nh tranh có thW sƒ dYng nhi8u công cY, bi4n
pháp khác nhau nhmm t)o ra sh khác bi4t ñư;c thM trư ng ch=p nhkn ñW ñ)t
ñư;c các mYc tiêu ñã ñ8 ra.
Dư i góc ñO doanh nghi4p, c nh tranh là vi#c ñUu tranh ho(c giành
gi6t tn m t s2 ñ2i thW v' khách hàng, th- ph/n hay ngumn l c cWa các doanh
nghi#p nhom thu lSi nhu6n là mOt khái ni4m ñư;c sƒ dYng rOng rãi và ph2n
ánh khá ñiy ñd các ñ9c ñiWm cda c)nh tranh.
1.1.2. Phân lo4i c4nh tranh
C)nh tranh có thW ñư;c phân nhi8u lo)i theo các tiêu chí khác nhau:
* Theo tiêu chí chW thB tham gia c nh tranh có thW phân lo)i c)nh
tranh theo các hình thVc sau:
R C)nh tranh giIa ngư i s2n xu=t v i nhau: ðây là hình thVc phX binh=t cda c)nh tranh. Theo hình thVc này, các nhà s2n xu=t ñ=u tranh v i
nhau ñW giành chl ñVng trên thM trư ng (thM phin, kênh phân ph i, s2n
ph`m....) ñW có thW ñ)t ñư;c các mYc tiêu ngˆn h)n cda mình và qua ñó ñ2m
b2o sh phát triWn Xn ñMnh và b8n vIng.
p C nh tranh gi a ngư*i mua v i nhau: Ngư i mua F ñây không ch(
là ngư i tiêu dùng mà còn bao ggm c2 các nhà s2n xu=t. Theo hình thVc
này, nhIng ngư i mua su ñ=u tranh v i nhau ñW có thW ti

hàng Xn ñMnh c2 v8 s lư;ng và ch=t lư;ng v i mVc giá th=p nh=t. Cư ng ñO

15

cda hình thVc c)nh tranh này phY thuOc nhi8u vào m i quan h4 cung ciu và
su tăng cao khi ciu l n hơn cung. Hình thVc này r=t phX bingành kinh doanh mang tính th i vY (như du lMch) khi vào th i vY tiêu dùng.
p C nh tranh gi a ngư*i mua và ngư*i bán: Hình thVc c)nh tranh
này luôn x2y ra trong các ho)t ñOng kinh t<. Theo ñó ngư i mua luôn tìm
m i cách ñW mua ñư;c s2n ph`m và dMch vY t)i mVc giá th=p nh=t v i ch=t
lư;ng, s lư;ng, chdng lo)i và ñi8u ki4n giao hàng (thhc hi4n dMch vY)
thukn l;i nh=t trong khi ngư i bán l)i mong mu n ngư;c l)i. L;i th< c)nh
tranh trong trư ng h;p này phY thuOc r=t nhi8u vào m i quan h4 cung ciu,
s lư;ng các chd thW tham gia giao dMch (ngư i mua và ngư i bán) cũng
như mVc ñO quan tr ng cda s2n ph`m, dMch vY ñ i v i ngư i mua.
* Theo tiêu chí cUp ñ cWa c nh tranh có các hình thVc c)nh tranh
chính sau:
p C nh tranh cWa s"n phYm: ðây là hình thVc c)nh tranh phX bidicn ra ñ i v i hiu hc=p. Theo hình thVc này, các doanh nghi4p su c gˆng ñiu tư tw khâu thik<, s2n xu=t (ho9c thhc hi4n) ñsao cho s2n ph`m cda mình dc dàng xâm nhkp thM trư ng và có ñư;c chl
ñVng ngày càng vIng chˆc, Xn ñMnh trên thM trư ng so v i các s2n ph`m,
dMch vY cùng lo)i. Xét trên mOt s khía c)nh, hình thVc c)nh tranh này có
nhi8u ñiWm tương ñgng v i hình thVc c)nh tranh giIa ngư i bán v i nhau.
p C nh tranh gi a các doanh nghi#p trong cùng m t ngành: ðây là
quá ñ=u tranh ho9c giành gikt tw mOt ho9c mOt s ñ i thd v8 khách hàng, thM
phin hay ngugn lhc cda các doanh nghi4p trong cùng mOt ngành ñW có thW
tgn t)i và phát triWn trong ngành ñó. Trong mOt lĩnh vhc kinh doanh, mOt
doanh nghi4p có thW có nhi8u s2n ph`m nhưng vi4c c)nh tranh giIa các
doanh nghi4p không ñơn thuin là tXng c)nh tranh cda các s2n ph`m mà nó
còn bao ggm các y

cách qu2n lý, khai thác và phát triWn các y

16

p Các tranh gi a các ngành: Hình thVc c)nh tranh này dicn ra giIa
các ngành trong n8n kinh t< tw vi4c thu hút, phân bX ngugn lhc ñphân chia thM trư ng. MOt biWu hi4n hay ñư;c nhˆc ñngành là vi4c c)nh tranh cda các s2n ph`m thay th<. Tuy nhiên nOi dung ñ9c
bi4t quan tr ng cda c)nh tranh ngành là vi4c thu hút và phân bX ngugn lhc
có thW d n ññV8 m9t lý thuycách h;p lý và hi4u qu2 (hi4u qu2 pareto).
p C nh tranh qu2c gia: Hình thVc c)nh tranh này thW hi4n qua vi4c
các qu c gia nl lhc ñW xây dhng môi trư ng kinh t< chung Xn ñMnh, ñ2m b2o
phân b hi4u qu2 ngugn lhc và ñ)t/duy trì mVc tăng trưFng cao, b8n vIng
mang l)i l;i ích cho các doanh nghi4p và công dân cda mình. V=n ñ8 c)nh
tranh qu c gia hi4n r=t ñư;c các chính phd quan tâm và có 2nh hưFng sâu
sˆc t i các doanh nghi4p trong ñi8u ki4n toàn ciu hoá v8 kinh t<. Các
nghiên cVu v8 c)nh tranh qu c gia này ñư;c Dicn ñàn kinh t< th< gi i
(WEF) thhc hi4n thư ng niên v i 8 nhóm nhân t chính (xem phY lYc 8).
1.1.3. Kh năng c4nh tranh
Kh2 năng c)nh tranh (
) là mOt khái ni4m ñư;c sƒ
dYng rOng rãi trong các nghiên cVu kinh t< cũng như trong ñ i s ng kinh t<
xã hOi. Nlà kh2 năng mOt cá nhân/tX chVc giành chimình so v i các cá nhân/tX chVc khác thì trong trong các nghiên cVu kinh
t<, kh2 năng c)nh tranh l)i thư ng ñư;c ti

Theo quan ñiWm vĩ mô, kh2 năng c)nh tranh là v=n ñ8 qu c gia và
mYc tiêu cơ b2n là nâng cao thu nhkp thhc t< cho cOng ñgng. Theo quan
ñiWm này, kh2 năng c)nh tranh là khái ni4m r=t rOng, bao quát m i khía
c)nh kinh t<, văn hoá và xã hOi, 2nh hưFng ñtrên thM trư ng qu c t<. TX chVc h;p tác và phát triWn kinh t< (OECD) ñMnh
nghĩa kh2 năng c)nh tranh là “kh" năng cWa các công ty, các ngành, các


17

vùng, các qu2c gia ho(c khu v c siêu qu2c gia trong vi#c t o ra vi#c làm và
thu nh6p cao hơn trong ñi'u ki#n c nh tranh qu2c t4 trên cơ sr b'n
v ng”[27,14]. Ph2n ánh quan ñiWm vĩ mô này, kh2 năng c)nh tranh ñư;c
hiWu là mVc ñO theo ñó mOt qu c gia có thW, trong ñi8u ki4n thM trư ng th do
và bình ñŽng, s2n xu=t hàng hoá và dMch vY ñáp Vng nhIng thƒ nghi4m cda
thM trư ng qu c t< trong khi duy trì và mF rOng tương Vng thu nhkp thhc t<
cda ngư i dân nư c ñó trong dài h)n. Trong khi ñó M. Porter cho rmng ch(
có khái ni4m kh2 năng c)nh tranh duy nh=t có ý nghĩa F c=p qu c gia là
năng su=t qu c gia.
M9t khác, theo quan ñiWm vi mô, hành vi cY thW cda doanh nghi4p
quyM.Porter nh=n m)nh sh h=p d n ngành và tính ch=t cda nó, như kh2 năng
nâng cao sVc m)nh cda hãng ñ i v i ngư i mua và ngư i cung c=p, ngăn
c2n hãng m i gia nhkp ngành và lo)i b{ ñ i thd c)nh tranh như nhIng yt quyc)nh tranh cda doanh nghi4p “ñưSc ño bong kh" năng duy trì và mr r ng
th- ph/n, tăng lSi nhu6n cWa doanh nghi#p” [27,14].
Kh2 năng c)nh tranh cda doanh nghi4p phY thuOc 2 ycác y4u t2 thu c v' môi trư*ng kinh doanh bên ngoài và các y4u t2 vi mô
thu c n i l c cWa doanh nghi#p. Như vky, kh2 năng c)nh tranh cda doanh

nghi4p trư c hyriêng bi4t mà cin ñánh giá, so sánh v i các ñ i thd c)nh tranh trong ho)t
ñOng trên cùng mOt lĩnh vhc, cùng mOt thM trư ng. Trên cơ sF các so sánh
ñó, mu n t)o nên kh2 năng c)nh tranh, ñòi h{i doanh nghi4p ph2i t)o ra và
có ñư;c các l;i th< c)nh tranh cho riêng mình. Nh l;i th< này, doanh
nghi4p có thW tho2 mãn t t hơn các ñòi h{i cda khách hàng mYc tiêu cũng
như lôi kéo ñư;c khách hàng cda ñ i thd c)nh tranh.