Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Mỹ Đức, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
---------------------

ĐỖ THANH TUYỀN
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP
TRÊN ĐỊA BÀN XÃ MỸ ĐỨC HUYỆN AN LÃO
THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên ngành

: Địa chính Môi trường

Khoa

: Quản lý tài nguyên

Khóa học

: 2013 – 2017

Thái Nguyên, năm 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
---------------------

ĐỖ THANH TUYỀN
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP
TRÊN ĐỊA BÀN XÃ MỸ ĐỨC HUYỆN AN LÃO
THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo
Chuyên ngành
Lớp
Khoa

: Chính quy
: Địa chính Môi trường
: K45 - ĐCMT - N01
: Quản lý tài nguyên

Khóa học
Giảng viên hướng dẫn

: 2013 – 2017
: GS.TS. Nguyễn Thế Đặng

Thái Nguyên, năm 2017

i

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập tại Khoa Quản lý tài nguyên, Trường Đại học Nông
Lâm Thái Nguyên và sau thời gian thực tập tại xã Mỹ Đức, huyện An Lão, thành phố
Hải Phòng, em đã được trang bị thêm nhiều kiến thức và những kinh nghiệm quý báu
từ thực tiễn cuộc sống. Em xin chân thành cảm ơn các tập thể và cá nhân đã giúp đỡ
em trong cuộc sống cũng như trong quá trình nghiên cứu, học tập và rèn luyện.
Trước hết, em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới sự hướng dẫn và giúp đỡ nhiệt
tình của thầy giáo GS.TS. Nguyễn Thế Đặng, người đã trực tiếp hướng dẫn và tận
tình giúp đỡ em trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện đề tài này.
Em xin chân thành cảm ơn toàn thể các thầy, cô giáo trong khoa Quản lý tài
nguyên cùng các thầy, cô giáo trong Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã
trang bị cho em những kiến thức cơ bản, hữu ích phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu
đề tài cũng như cho công tác của em sau này.
Em cũng xin cảm ơn Ban lãnh đạo UBND xã Mỹ Đức, các phòng ban trong
xã và nhân dân trong xã Mỹ Đức đã giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em
hoàn thành đề tài này.
Một lần nữa, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè, những người đã
giúp đỡ, động viên em trong suốt quá trình học tập, rèn luyện tại trường và trong quá
trình nghiên cứu, hoàn thành đề tài thực tập tốt nghiệp lần này.
Em xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày

tháng

Sinh viên

Đỗ Thanh Tuyền

năm 2017


ii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Cơ cấu đất đai theo mục đích sử dụng của Việt Nam 2013 .................... 14
Bảng 4.1: Giá trị sản xuất các ngành tại xã Mỹ Đức giai đoạn 2010 – 2015 ........... 29
Bảng 4.2: Cơ cấu kinh tế xã Mỹ Đức giai đoạn 2010 - 2015 .................................. 30
Bảng 4.3: Cơ cấu nông nghiệp xã Mỹ Đức ............................................................ 30
Bảng 4.4. Dân số, lao động của xã Mỹ Đức năm 2015 ........................................... 33
Bảng 4.5. Thực trạng sử dụng đất xã Mỹ Đức năm tính đến 31/12/ 2015 .............. 35
Bảng 4.6. Thực trạng sử dụng đất sản xuất nông nghiệp xã Mỹ Đức...................... 37
Bảng 4.7. Các loại hình sử dụng đất chính của xã năm 2015 .................................. 38
Bảng 4.8. Hiệu quả kinh tế của một số cây trồng chính của xã Mỹ Đức ................. 41
Bảng 4.9 Hiệu quả kinh tế của các kiểu sử dụng đất của xã Mỹ Đức ..................... 42
Bảng 4.10. Phân cấp hiệu quả kinh tế các LUT sản xuất nông nghiệp .................... 42
Bảng 4.11: Hiệu quả kinh tế các loại hình sử dụng đất ........................................... 43
Bảng 4.12. Hiệu quả xã hội của các LUT xã Mỹ Đức ........................................... 47
Bảng 4.13. Đánh giá hiệu quả môi trường các loại hình sử dụng đất xã Mỹ Đức .. 49


iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BVTV

: Bảo vệ thực vật

ĐVT

: Đơn vị tính

FAO

: Tổ chức lương thực và nông nghiệp của Liên Hợp Quốc

HTX

: Hợp tác xã

KHHGD

: Kế hoặc hóa gia đình

KHKT

: Khoa học kĩ thuật

LĐ

: Lao động

LM

: Lúa mùa

LUT

: Loại hình sử dụng đất

LX

: Lúa xuân

RRA

: Phương pháp đánh giá nhanh nông thôn

UBND

: Ủy ban nhân dân

HĐND

: Hội đồng nhân dân


iv

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... i
DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................................ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT........................................................................ iii
MỤC LỤC ............................................................................................................. iv
PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................ 1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu của đề tài............................................................................................ 2

1.2.1. Mục tiêu tổng quát ......................................................................................... 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể .............................................................................................. 2
1.3. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................. 3
PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................... 4
2.1. Cơ sở khoa học của đề tài ................................................................................. 4
2.1.1. Cơ sở lý luận.................................................................................................. 4
2.1.2. Cơ sở thực tiễn............................................................................................... 9
2.2. Tình hình sử dụng đất nông nghiệp trên Thế giới và Việt Nam ....................... 12
2.2.1. Trên Thế giới ............................................................................................... 12
2.2.2. Tại Việt Nam ............................................................................................... 13
2.3. Hiệu quả và tính bền vững trong sử dụng đất .................................................. 15
2.3.1. Khái quát hiệu quả sử dụng đất .................................................................... 15
2.3.2. Sự cần thiết phải đánh giá hiệu quả sử dụng đất ........................................... 17
2.3.3. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả sử dụng đất .................................................... 17
2.3.4. Tính bền vững trong sử dụng đất ................................................................. 18
2.4. Định hướng sử dụng đất nông nghiệp ............................................................. 21
2.4.1. Cơ sở khoa học và thực tiễn trong định hướng sử dụng đất .......................... 21
2.4.2. Quan điểm nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ............................... 21
2.4.3. Định hướng sử dụng đất nông nghiệp .......................................................... 22


v

PHẦN 3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................ 24
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 24
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................. 24
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 24
3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ...................................................................... 24
3.3. Nội dung nghiên cứu ...................................................................................... 24
3.3.1. Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và sử dụng đất của xã Mỹ Đức,

huyện An Lão, thành phố Hải Phòng ..................................................................... 24
3.3.2. Thực trạng loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Mỹ
Đức, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng............................................................. 24
3.3.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp của xã Mỹ Đức, huyện
An Lão, thành phố Hải Phòng................................................................................ 24
3.3.4. Lựa chọn các loại hình sử dụng đất (LUT) đạt hiệu quả kinh tế xã hội môi
trường và giải pháp ................................................................................................ 25
3.4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 25
3.4.1. Phương pháp điều tra thu thập số liệu .......................................................... 25
3.4.2. Phương pháp tính hiệu quả các loại hình sử dụng đất. .................................. 25
3.4.3. Phương pháp tính toán phân tích số liệu ....................................................... 26
PHẦN 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .................................. 27
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và sử dụng đất của xã Mỹ Đức ................... 27
4.1.1. Điều kiện tự nghiên...................................................................................... 27
4.1.2. Điều kiện kinh tế, xã hội .............................................................................. 29
4.1.3. Tình hình sử dụng đất .................................................................................. 35
4.1.4. Đánh giá chung về điều kiện tự nghiên, kinh tế, xã hội và sử dụng đất xã Mỹ
Đức, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng............................................................. 35
4.2. Thực trạng loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Mỹ Đức,
huyện An Lão, thành phố Hải Phòng ..................................................................... 37
4.2.1. Thực trạng các loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp.......................... 37
4.2.3. Mô tả các loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp ................................. 38


vi

4.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp của xã Mỹ Đức, huyện An
Lão, thành phố Hải Phòng ..................................................................................... 40
4.3.1. Hiệu quả kinh tế........................................................................................... 40
4.3.2. Hiệu quả xã hội ............................................................................................ 46

4.3.4. Hiệu quả môi trường .................................................................................... 48
4.4. Lựa chọn các loại hình sử dụng đất (LUT) đạt hiệu quả kinh tế xã hội môi
trường và giải pháp ................................................................................................ 50
4.4.1. Tiêu chuẩn lựa chọn LUT sử dụng đất bền vững. ......................................... 50
4.4.2. Căn cứ lựa chọn ........................................................................................... 50
4.4.3. Lựa chọn LUT sử dụng có hiệu quả ............................................................. 50
4.4.4. Đề xuất giải pháp ......................................................................................... 52
PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .................................................................. 55
5.1. Kết luận .......................................................................................................... 55
5.2. Đề nghị ........................................................................................................... 56
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 57


1

PHẦN 1
ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá, là điều kiện tồn tại và phát triển
của con người và các sinh vật khác trên trái đất. Theo luật Đất đai 1993 có ghi “Đất
đai là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần
quan trọng đặc biệt của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây
dựng cơ sở kinh tế, an ninh quốc phòng”. Xã hội ngày càng phát triển đất đai ngày
càng có vai trò quan trọng, bất kì một ngành sản xuất nào thì đất đai luôn là tư liệu
sản xuất đặc biệt và không thể thay thế được. Đối với nước ta, một nước nông
nghiệp thì vị trí của đất đai lại càng quan trọng và ý nghĩa hơn.
Ngày nay, xã hội phát triển, dân số tăng nhanh kéo theo những đòi hỏi ngày
càng tăng về lương thực và thực phẩm, chỗ ở cũng như các nhu cầu về văn hóa, xã
hội. Con người đã tìm mọi cách để khai thác đất đai nhằm thỏa mãn những nhu cầu
ngày càng tăng đó. Các hoạt động ấy đã làm cho diện tích đất nông nghiệp vốn có

hạn về diện tích ngày càng bị thu hẹp, đồng thời làm giảm độ màu mỡ và giảm tính
bền vững trong sử dụng đất.
Do vậy, việc đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp có hiệu quả, hợp lý
theo quan điểm sinh thái và phát triển bền vững đang trở thành vấn đề mang tính
chất toàn cầu đang được các nhà khoa học trên Thế giới quan tâm. Đối với một
nước có nền kinh tế nông nghiệp là chủ yếu như ở Việt Nam, nghiên cứu, đánh giá
hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Mỹ Đức là một xã thuộc huyện An Lão, thành phố Hải Phòng là thành phố
ven biển, nằm phía Đông miền duyên hải Bắc Bộ. Trong những năm gần đây cùng
với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, là quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa
diễn ra mạnh mẽ dẫn đến đất đai ngày càng thu hẹp, đất nông nghiệp đặc biệt là
diện tích đất ruộng bị chuyển dần sang các mục đích khác. Mặc dù vậy, nông
nghiệp vẫn là ngành sản xuất chủ yếu của xã. Vì vậy cần phải có hướng sản xuất


2

mới, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất để tăng giá trị thu nhập trên
đơn vị diện tích canh tác gắn với bảo vệ và cải tạo đất, đồng thời tạo ra các sản phẩm
nông nghiệp đạt tiêu chuẩn cả về chất lượng và số lượng.
Trong những năm qua, năng suất, sản lượng hàng hóa của xã không ngừng
tăng lên, đời sống vật chất tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện. Song
trong nền nông nghiệp của xã còn tồn tại nhiều hạn chế đang làm giảm sút chất
lượng do quá trình khai thác sử dụng không hợp lý; trình độ khoa học kỹ thuật,
chính sách quản lý, tổ chức sản xuất còn hạn chế, tư liệu sản xuất giản đơn, kỹ thuật
canh tác truyền thống, đặc biệt là việc độc canh cây lúa của xã không phát huy được
tiềm năng đất đai mà còn có xu thế làm cho nguồn tài nguyên đất có xu hướng bị
thoái hóa. Nghiên cứu đánh giá các loại hình sử dụng đất hiện tại, đánh giá đúng
mức độ của các loại hình sử dụng đất để tổ chức sử dụng đất hợp lý có hiệu quả cao
theo quan điểm bền vững làm cơ sở cho việc định hướng sử dụng đất nông nghiệp

của xã Mỹ Đức là vấn đề có tính chiến lược và cấp thiết.
Xuất phát từ ý nghĩa thực tiễn trên, được sự đồng ý của Ban giám hiệu trường
Đại học Nông Lâm, dưới sự hướng dẫn của GS. TS. Nguyễn Thế Đặng, Ban chủ nhiệm
khoa Quản lý Tài nguyên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài "Đánh giá hiệu quả
sử dụng đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Mỹ Đức, huyện An Lão, thành
phố Hải Phòng”
1.2. Mục tiêu của đề tài
1.2.1. Mục tiêu tổng quát
Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp, từ đó lựa chọn loại hình
sử dụng đất đạt hiệu quả cao phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của xã
Mỹ Đức, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
Điều tra, đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và sử dụng đất của
xã Mỹ Đức, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng
Thực trạng loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã
Mỹ Ðức, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng


Khóa luận đầy đủ ở file: khóa luận full