phan tich truyen co dan gian em be thong minh

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Phân tích truyện cổ dân gian Em bé thông minh
Bài tham khảo 1
Em bé thông minh là một trong những truyện cổ dân gian Việt Nam có sức hấp dẫn riêng
và được nhân dân ưa thích. Truyện ca ngợi trí thông minh của nhân dân ta trong cuộc sống.
Nhân vật trung tâm là em bé thông minh. Trí thông minh của em bé được trổ tài trong bốn
lần.
Lần thứ nhất, trước câu hỏi oái ăm của tên quan: “Trâu... cày một ngày được mấy đường?"
thì em bé đã hỏi vặn lại: Ngựa... đi một ngày được mấy bước?". Em đã lấy cái không xác
định đế giải đáp cái không xác định. Thể thức này ta thường bắt gặp trong nhiều truyện dân
gian. Ví dụ, hỏi: "trên đầu có bao nhiêu sợi tóc?" thì vặn lại: "lỗ mũi có bao nhiêu cái
lông?"…
Lần thứ hai, vua ban cho làng em 3 thúng gạo nếp, 3 con trâu đực, hạn trong 3 năm, trâu ấy
phải đẻ thành 9 con. Thật kì quặc vì trâu đực sao đẻ được? Có loại trâu nào đẻ được 3 con
trong 3 năm? Lệnh vua ai dám chống lại? Dí dỏm ở chỗ: cả làng thì lo, còn em bé lại có
cách xử trí rất "lạ": giết hai trâu, đem 2 thúng gạo nếp đồ xôi, cả làng ăn... một trận cho
sướng miệng; còn 1 thúng gạo nếp, 1 con trâu thì đem bán đi để hai cha con em làm lộ phí
lên kinh một chuyến. Em đã tìm cách gặp được vua. Cuộc đối đáp của em cũng rất thông
minh. Em gặp vua và em khóc vì mẹ đã chết mà cha em không đẻ được một bé nào nữa...
Câu hỏi ngây thơ ngộ nghĩnh của em đã làm cho ông vua phì cười cắt nghĩa: "Bố mày là
giống đực thì làm sao mà đẻ được!". Em đã "giương bẫy" để vua mắc mưu, và em có cớ
vặn lại: "Thế sao làng chúng con lại có lệnh trên bắt nuôi 3 con trâu đực cho đẻ thành 9 con
để nộp đức vua?...". Em bé rất thông minh và đã biết sử dụng phép luận suy là lấy cái vô lí,
cái phi lí để giải thích, để bác bỏ cái phi lí, cái vô lí: đàn ông không đẻ được thì trâu đực
cũng không đẻ được, đó là chuyện đương nhiên!
Vua vẫn chưa tin em bé này thông minh, nên đã sai sứ mang đến một con chim sẻ bắt cha
con em phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em đã gửi sứ giả một chiếc kim đem về tâu với đức
vua rèn cho ba con dao. Trong điều kiện kiện thủ công lạc hậu, thô sơ thì một cái kim
không thể nào rèn dược ba con dao. Đã không có dao, hoặc chưa có dao thì chưa thể giết
được sẻ đế dọn cỗ cho vua. Rất dí dỏm, thú vị. Em bé thông minh lắm: Em đã lấy cái

không thể nào làm được để giải thích sự việc thành không thể nào được! Không thể nào rèn
một chiếc kim thành ba con dao cũng như không thể giết một con chim sẻ dọn thành ba cỗ
thức ăn được!
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Lần thứ tư em đọ trí với sứ giả một nước láng giềng (cũng như Trạng Quỳnh gặp sứ tào,
thuở nào!). Làm sao xâu sợi chỉ luồn qua đường ruột con ốc xoắn? Trong lúc Trạng nguyên,
đại thần, văn võ bá quan vô kế khả thi thì em bé ung dung, hát lên một bài vè:
Tang tình tang! Tang tình tang!
Bắt con kiến càng buộc chỉ ngang lưng,
Bèn thời lấy giấy mà bưng,
Bền thời bôi mỡ, kiến mừng kiến sang Tang tình tang....
Câu đố tưởng là hóc hiểm nhưng đối với em bé thì dễ ợt! Em đã làm cho vị sứ giả nước
láng giềng phải thán phục khi nhìn thấy con kiến càng kéo sợi chỉ qua ruột con ốc xoắn.
Sau bốn lần trổ tài, em bé đã được phong Trạng nguyên, được ở gần vua để tiện hỏi han,
nghĩa là em đã trở thành thái sư của hoàng đế!
Truyện cổ tích Em bê thông minh gần giống một truyện Trạng Quỳnh. Truyện hàm chứa
nhiều chất dí dỏm, hài hước. Một em bé 7, 8 tuổi thế mà được phong Trạng nguyên, trở
thành cố vấn đầu triều cho hoàng đế, làm cho sứ giả nước láng giềng phải trố mắt thán
phục. Cuộc sông lam lũ, cực nhọc nên nhân dân ta tưởng tượng ra một câu chuyện dí dỏm
đề mua vui, đế yêu đời...
Truyện đề cao trí khôn dân gian. Em bé thông minh tiêu biểu cho trí khôn dân gian, mẫn
tiệp, sắc sảo trong ứng xử. Qua truyện cổ tích này, nhân dân ta thể hiện lòng quý mến, trân
trọng những con người thông minh, tài trí trong xã hội, đồng thời khẳng định: trí khôn, sự
thông minh, tính sáng tạo là vô giá! Ai cũng phải rèn luyện trí thông minh.
Bài tham khảo 2
Phân tích truyện em bé thông minh chúng ta sẽ thấy được một sức hấp dẫn riêng của truyện

cổ tích Việt Nam. Đây là câu truyện dân gian với những tình tiết hấp dẫn ca ngợi sự thông
minh của người dân xưa. Trong câu truyện cổ tích này, nhân vật chính là em bé thông minh
và sự thông minh của em được thể hiện qua 4 lần thử thách. Và với mỗi lần em đều khiến
cho người thách đố than phục về sự thông minh của mình. Lần đầu em bị tên quan hỏi câu
hỏi oái oăm về ...

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Phân tích truyện em bé thông minh chúng ta sẽ thấy được một sức hấp dẫn riêng của
truyện cổ tích Việt Nam. Đây là câu truyện dân gian với những tình tiết hấp dẫn ca ngợi sự
thông minh của người dân xưa.
Trong câu truyện cổ tích này, nhân vật chính là em bé thông minh và sự thông minh của
em được thể hiện qua 4 lần thử thách. Và với mỗi lần em đều khiến cho người thách đố
than phục về sự thông minh của mình.
Lần đầu em bị tên quan hỏi câu hỏi oái oăm về việc con trâu một ngày cày mấy đường và
em đã dùng cái không xác định để đáp trả câu hỏi không xác định của tên quan là ngựa đi
mấy bước. Đây cũng là một trong những mô típ mà chúng ta thường gặp trong những câu
truyện dân gian xưa.
Lần tiếp theo em bé thông minh lại thể hiện sự lém lỉnh và thông minh của mình với nhà
vua khi nhận được lệnh vô lý của vua ban cho cả làng mình. Và em bé đã dùng chính sự vô
lý của nhà vua để đáp trả cái lệnh vô lý của nhà vua: Bắt cả làng nuôi trâu đực cho nó đẻ
con – em bắt cha mình sinh con cho em. Đó chính là sự xử trí rất thông minh của em, và
chính sự ngây thơ, ngộ nghĩnh của em khi đứng trước mặt nhà vua đã làm cho mọi người
không nhịn được cười và mắc mưu. Lúc này em nhanh trí vặn lại nhà vua hà cớ sao lại bắt
làng nuôi trâu đực để đẻ con.
Lần này em đã dùng sự vô lý để lý giải và bác bỏ cái phi lý, chính vì truyện đương nhiên
đó mà nhà vua than phục tài trí của em và không bắt phạt dân làng nữa. Nhưng sự thể hiện

của em vẫn chưa là gì, nhà vua vẫn không tin rằng em thông minh như vậy nhà vua bèn
đem thử thách tiếp theo cho em đó là bắt em phải làm thịt một con chim sẻ thành 3 cỗ thức
ăn, em nhanh trí đưa cây kim cho sứ giả và yêu cầu phải rèn 3 con dao để mổ thịt chim.
Với cách đối đáp thú vị và dí dỏm đó nhà vua đã thực sự bái phục vì sự thông minh lanh trí
của em. Em đã lấy cái không thể thực hiện được để đáp trả yêu cầu vô lý không thể nào
làm được của nhà vua.
Lần thứ 4 trí thông minh của em đã được đọ sức với nước láng giềng. Qua chi tiết này ta có
thể thấy tài trí của người Việt Nam thời xưa đã được sang ngang tầm với các nước khác và
đặc biệt hơn khi mà tài trí ấy thắng được nước láng giềng, đem lại niềm tự hào dân tộc và
sự than phục của sứ giả đối với nước Nam ta.
Việc xây dựng nên câu truyện em bé thông minh cũng giống như truyện trạng Quỳnh xưa
kia, tài trí hơn người chiến thắng những nước coi thường tài trí của dân tộc ta. Ngoài tác
dụng mua vui giúp cho cuộc sống của nhân dân yêu đời hơn, những câu truyện cổ tích này
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

còn là một niềm tự hào dân tộc, khi mà tài năng của nhân dân ta có thể so tài với quốc tế,
chiến thắng những đất nước khác khẳng định sự tài ba của dân tộc Việt Nam.
Qua việc phân tích truyện em bé thông minh chúng ta nhận ra và đề cao hơn trí khôn của
người xưa, luôn sắc sảo và nhanh nhạy trong việc xử trí những sự việc ở đời. Hơn thế nữa,
những con người có trí thông minh hơn người, luôn được xã hội đề cao, trân trọng và họ
cũng khẳng định được một điều là trí khôn của con người là vô giá, sự sáng tạo luôn là
nguồn khai thác bất tận.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí