Nghiên cứu ứng dụng mô hình DEM xây dựng cơ sở dữ liệu nền địa hình phục vụ công tác định hướng phát triển nông nghiệp huyện Định Hóa, Tỉnh Thái Nguyên. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TRẦN ANH VŨ
Tên đề tài:
NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG MÔ HÌNH DEM XÂY DỰNG CƠ SỞ DỮ
LIỆU NỀN ĐỊA HÌNH PHỤC VỤ CÔNG TÁC ĐỊNH HƯỚNG PHÁT
TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN ĐỊNH HÓA, TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên ngành

: Địa chính môi trường

Khoa

: Quản lý Tài nguyên

Khóa

: 2013 – 2017

Thái Nguyên, 2017


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TRẦN ANH VŨ
Tên đề tài:
NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG MÔ HÌNH DEM XÂY DỰNG CƠ SỞ DỮ
LIỆU NỀN ĐỊA HÌNH PHỤC VỤ CÔNG TÁC ĐỊNH HƯỚNG PHÁT
TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN ĐỊNH HÓA, TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên ngành

: Địa chính môi trường

Khoa

: Quản lý Tài nguyên

Khóa

: 2013 – 2017

Giảng viên hướng dẫn : Th.S Trương Thành Nam

Thái Nguyên, 2017

i
LỜI CẢM ƠN
Thực tập tốt nghiệp là một khâu rất quan trọng trong quá trình học tập
của mỗi sinh viên nhằm hệ thống lại toàn bộ lượng kiến thức đã học, vận dụng
lý thuyết vào thực tiễn, bước đầu làm quen với những kiến thức khoa học. Qua
đó sinh viên ra trường sẽ hoàn thiện hơn về kiến thức lý luận, phương pháp làm
việc, năng lực công tác nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn của công việc sau này.
Được sự giúp đỡ của Ban giám hiệu trường Đại học Nông Lâm và Ban
chủ nhiệm khoa Quản lý Tài nguyên, em đã tiến hành nghiên cứu đề tài: :
“Nghiên cứu ứng dụng mô hình DEM xây dựng cơ sở dữ liệu nền địa hình
phục vụ công tác định hướng phát triển nông nghiệp huyện Định Hóa,
Tỉnh Thái Nguyên”.
Trong suốt quá trình thực tập em đã nhận được sự giúp đỡ của các thầy
cô giáo và anh chị nơi em thực tập tốt nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Nông Lâm,
Ban chủ nhiệm khoa Quản lý Tài nguyên, các thầy, cô giáo và đặc biệt là thầy
giáo Ths.Trương Thành Nam người đã trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành
khóa luận tốt nghiệp này. Do trình độ có hạn mặc dù đã rất cố gắng song bản
khóa luận tốt nghiệp của em không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất
mong nhận được những ý kiến chỉ bảo của các thầy cô giáo, ý kiến đóng góp
của bạn bè để bài khóa luận tốt nghiệp của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày

tháng năm 2016

Sinh viên
Trần Anh Vũ

ii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang

Hình 4.1 : Sơ đồ các bước xây dựng bản đồ độ dốc huyện Định Hóa, tỉnh Thái
Nguyên .................................................................................................. 35
Hình 4.2 Phân tích và nội suy bản đồ độ dốc .................................................... 37
Hình 4.3 : Phân loại và gán lại giá trị cấp độ dốc .............................................. 38
Hình 4.4. Mô hình số hóa độ cao khu vực huyện Định Hóa – tỉnh Thái Nguyên ..... 45
Hình 4.5. Bản đồ độ dốc huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên ........................... 46
Hình 4.6 Cơ cấu diện tích đất theo cấp độ dốc .................................................. 49
Hình 4.7 Tổng hợp cơ sở dữ liệu phân cấp độ dốc từ 00 – 80 trên bản đồ .......... 50
Hình 4.8 Tổng hợp cơ sở dữ liệu phân cấp độ dốc từ 80 – 150 trên bản đồ ........ 51
Hình 4.9 Tổng hợp cơ sở dữ liệu phân cấp độ dốc từ 150 – 200 trên bản đồ ...... 51
Hình 4.10 Tổng hợp cơ sở dữ liệu phân cấp độ dốc từ 200 – 250 trên bản đồ .... 52
Hình 4.11 Tổng hợp cơ sở dữ liệu phân cấp độ dốc > 250 trên bản đồ .............. 52
Hình 4.12: Tìm kiếm các trường xã Lam Vỹ .................................................... 71
Hình 4.13 : Tìm kiếm các trường có diện tích bằng 0.01ha ............................... 72
Hình 4.14: Tính diện tích xã Linh Thông.......................................................... 73


iii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang

Bảng 2.1. Phân loại đất dốc. .................................................................................. 12
Bảng 4.1: Diện tích, năng suất, sản lượng một số cây trồng chính năm 2016 ........... 28
Bảng 4.2: Số lượng, sản lượng gia súc, gia cầm năm 2015 ................................... 29
Bảng 4.3: Tình hình dân số và lao động của huyện ............................................... 30

Bảng 4.4. Cơ cấu sử dụng đất huyện Định Hóa năm 2016 .................................... 33
Bảng 4.5: Hiện trạng sử dụng các loại đất theo đơn vị hành chính ....................... 34
Bảng 4.6: Mô hình CSDL bản đồ độ dốc ở huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên ............. 39
Bảng 4.7: Danh mục các lớp dữ liệu trong bộ cơ sở dữ liệu bản đồ độ dốc............... 40
Bảng 4.8. Cấp độ dốc huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên ................................... 42
Bảng 4.9. Cấu trúc cơ sở dữ liệu bản đồ độ dốc .................................................... 48
Bảng 4.10. Tổng hợp diện tích đất theo cấp độ dốc .............................................. 49
Bảng 4.11. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc TT Chợ chu ................................ 53
Bảng 4.12. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Bảo Cường ............................ 54
Bảng 4.13. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Bảo Linh................................ 55
Bảng 4.14. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Bình Thành............................ 56
Bảng 4.15. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Bình Yên ............................... 56
Bảng 4.16. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Bộc Nhiêu ............................. 57
Bảng 4.17. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Điềm Mặc.............................. 58
Bảng 4.18. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Định Biên .............................. 58
Bảng 4.19. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Đồng Thịnh ........................... 59
Bảng 4.20. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Đồng Thịnh ........................... 60
Bảng 4.21. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Kim Sơn ................................ 60
Bảng 4.22. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Lam Vỹ ................................. 61
Bảng 4.23. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Linh Thông............................ 62
Bảng 4.24. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Phú Đình ............................... 62
Bảng 4.25. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Phú Tiến ................................ 63


iv
Bảng 4.26. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Phú Chu................................. 64
Bảng 4.27. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Phượng Tiến .......................... 64
Bảng 4.28. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Quy Kỳ .................................. 65
Bảng 4.29. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Sơn Phú ................................. 66
Bảng 4.30. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Tân Dương ............................ 66

Bảng 4.31. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Tân Thịnh .............................. 67
Bảng 4.32. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Thanh Định ........................... 68
Bảng 4.33. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Trung Hội .............................. 68
Bảng 4.34. Bảng thống kê cơ sở dữ liệu độ dốc xã Trung Lương ......................... 69
Bảng 4.35. Thống kê cơ sở dữ liệu bản đồ độ dốc theo đơn vị ............................. 70
hành chính xã ........................................................................................................ 70
Bảng 4.36. So sánh Số liệu diện tích trên bản đồ và diện tích thống kê đất đai .............. 75


v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BTNMT

Bộ Tài nguyên & môi trường

CS

Cộng sự

CSDL

Cơ sở dữ liệu

DEM

Digital Elevation Model - Mô hình hóa độ cao

GIS

Geographic Information System Hệ thống thông tin địa lý

GCNQSD

Giấy chứng nhận quyền sử dụng

GDP

Gross Domestic Product - Tổng thu nhập quốc nội

GPS

Hệ thống định vị toàn cầu

HĐND

Hội đồng nhân dân

UBND

Ủy ban nhân dân

QĐ

Quyết định

TP

Thành phố

TPTN

Thành phố Thái Nguyên

KT

Kinh tế

KT - XH

Kinh tế - xã hội

VN 2000

Hệ tọa độ VN - 2000

WGS 84

:Hệ tọa độ WGS 84


vi
MỤC LỤC
Trang

LỜI CẢM ƠN ..........................................................................................................i
DANH MỤC CÁC HÌNH ...................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT......................................................................... v
MỤC LỤC .............................................................................................................vi
PHẦN 1 MỞ ĐẦU ................................................................................................. 1

1.1. Đặt vấn đề ............................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................ 2
1.2.1. Mục tiêu tổng quát ................................................................................ 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................... 2
1.3. Ý nghĩa của đề tài .................................................................................... 2
1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và Nghiên cứu khoa học .................................... 2
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn .................................................................................. 3
PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIÊU......................................................................... 4

2.1. Tổng quan về GIS - Geographic Information System .............................. 4
2.1.1. Khái niệm về Hệ thống thông tin địa lý ................................................ 4
2.1.2. Các thành phần cơ bản của một Hệ thống thông tin địa lý .................... 5
2.2. Cơ sở dữ liệu (CSDL) .............................................................................. 6
2.2.1. Khái niệm ............................................................................................. 6
2.2.2. Các tiêu chuẩn của một cơ sở dữ liệu.................................................... 6
2.3. Phần mềm Mapinfo ................................................................................. 7
2.3.1. Các dữ liệu trong Mapinfo .................................................................... 7
2.3.2. Cách tổ chức thông tin trong Mapinfo .................................................. 8
2.4. Khái quát mô hình số độ cao Digital Elevation Model- DEM .................. 8
2.5. Module Vertical Mapper ......................................................................... 9
2.6. Phần mềm Global Mapper ..................................................................... 11


vii
2.7. Tổng quan về đất dốc ............................................................................ 12
2.7.1. Đất dốc ............................................................................................... 12
2.7.2. Đặc điểm ............................................................................................ 13
2.7.3. Bản đồ độ dốc và các phương pháp thành lập bản đồ độ dốc từ trước tới
nay ............................................................................................................... 18

2.8. Tình nghiên cứu trong và ngoài nước .................................................... 19
2.8.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới ...................................................... 19
2.8.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ........................................................ 20
PHẦN 3 ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....... 22

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................... 22
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................... 22
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 22
3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ............................................................. 22
3.2.1. Địa điểm nghiên cứu........................................................................... 22
3.2.2. Thời gian tiến hành ............................................................................. 22
3.3. Nội dung nghiên cứu ............................................................................. 22
3.3.1. Đặc điểm tự nhiên huyện Định Hóa .................................................... 22
3.3.3. Xây dựng bản đồ độ dốc huyện Định Hóa – tỉnh Thái Nguyên ........... 23
4.4. Kết quả đạt được và ứng dụng ............................................................... 23
3.4. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 23
3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu .............................................................. 23
3.4.2. Phương pháp xây dựng cơ sở dữ liệu bản đồ ...................................... 23
3.4.3. Phương pháp thống kê, xử lý số liệu ................................................... 24
3.4.4. Phương pháp chuyên gia..................................................................... 24
PHẦN 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..................................... 25

4.1. Đặc điểm tự nhiên huyện Định Hóa ....................................................... 25
4.1.1. Vị trí địa lý ......................................................................................... 25
4.1.2. Địa hình, địa mạo ............................................................................... 25


viii
4.1.3. Khí hậu ............................................................................................... 26
4.1.4. Thủy văn ............................................................................................ 26

4.1.5. Thảm thực vật..................................................................................... 27
4.2. Điều kiện kinh tế - xã hội huyện Định Hóa - tỉnh Thái Nguyên ............. 28
4.2.1. Điều kiện kinh tế ................................................................................ 28
4.2.2. Điều kiện văn hoá xã hội .................................................................... 29
4.2.3. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội ..................... 31
4.2.4. Hiện trạng sử dụng đất và hiệu quả sử dụng các loại hình sử dụng đất . .... 32
4.3. Xây dựng bản đồ độ dốc huyện Định Hóa – tỉnh Thái Nguyên .............. 35
4.3.1. Thu thập và xử lý số liệu .................................................................... 36
4.3.2. Phân tích và nội suy bản đồ độ dốc huyện Định Hóa – tỉnh Thái Nguyên ... 37
4.3.3. Tạo chuyên đề về độ dốc .................................................................... 38
4.3.4. Tạo cơ sở dữ liệu ................................................................................ 39
4.3.5. Biên tập và kiểm tra ............................................................................ 41
4.4. Kết quả đạt được và ứng dụng ............................................................... 41
4.4.1. Bản đồ độ dốc..................................................................................... 41
4.4.2. Xây dựng Cơ sở dữ liệu bản đồ độ dốc ............................................... 42
4.4.3. Ứng dụng cơ sở dữ liệu bản đồ độ dốc phục vụ quản lý và cung cấp
thông tin. ...................................................................................................... 48
4.4.4. So sánh, đánh giá bản đồ độ dốc ......................................................... 73
4.4.5. Ứng dụng bản đồ độ dốc trong phát triển nông lâm nghiệp Huyện Định
Hóa – Tỉnh Thái Nguyên .............................................................................. 76
PHẦN 5 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ................................................................... 79

5.1. Kết luận ................................................................................................. 79
5.2. Đề nghị .................................................................................................. 80
TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................... 82

I. Tài liệu trong nước .................................................................................... 82
II. Tài liệu nước ngoài .................................................................................. 83

Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full