Giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay (LA tiến sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN VĂN THIÊN

GIÁO DỤC TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ
CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG
VÀ ĐẠI HỌC Ở TỈNH VĨNH LONG HIỆN NAY

Chuyên ngành: Chủ nghĩa duy vật biện chứng và
chủ nghĩa duy vật lịch sử
Mã số: 62 22 03 02

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn

Hà Nội - 2017


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu
của riêng tôi. Các số liệu đã sử dụng trong luận án là
trung thực. Những kết luận nêu trong luận án chưa có
công bố ở bất kỳ công trình khoa học nào.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

NGUYỄN VĂN THIÊN


MỤC LỤC
Trang
Mở đầu

1

Nội dung

6

Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
1.1. Những cơng trình nghiên cứu về lý luận giáo dục tư tưởng chính trị
1.2.

6

Những cơng trình nghiên cứu về thực trạng giáo dục tư tưởng chính
trị

1.3.

6

14

Những cơng trình nghiên cứu về giải pháp giáo dục tư tưởng chính

trị

1.4. Những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu

20
29

Chương 2: Những vấn đề lý luận về giáo dục tư tưởng chính trị
cho sinh viên hiện nay

31

2.1. Giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên: một số khái
niệm cơ bản

31

2.2. Nội dung, hình thức giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh
viên hiện nay

41

2.3. Những yếu tố tác động đến giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên 54
Tiểu kết chương 2

75

Chương 3: Thực trạng và những vấn đề đặt ra trong giáo dục tư tưởng chính trị
cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện
nay

76

3.1. Khái quát đặc điểm sinh viên các trường cao đẳng, đại
học Vĩnh Long và tầm quan trọng của giáo dục tư tưởng
chính trị cho sinh viên cao đẳng, đại học ở Vĩnh Long 76
hiện nay
3.2. Thực trạng giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên các trường cao
đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay

3.3.

81

Những vấn đề đặt ra trong giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên 106


các trường cao đẳng và đại học ở Vĩnh Long hiện nay

Tiểu kết chương 3

112

Chương 4: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục tư tưởng chính trị cho
113
sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay
4.1. Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng bộ các trường cao
đẳng, đại học và các phịng, khoa, tổ chức chính trị - xã
hội trong giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên ở Vĩnh
Long hiện nay

113

4.2. Xây dựng nội dung, chương trình, phương pháp và
phương tiện giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên các
trường cao đẳng và đại học ở Vĩnh Long hiện nay

127

4.3. Phát huy tính chủ động, tích cực tự giác học tập, rèn luyện
của đội ngũ sinh viên các trường cao đẳng, đại học ở Vĩnh
Long hiện nay

138

4.4. Đa dạng hóa các hình thức giáo dục tư tưởng chính trị
cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở Vĩnh
Long hiện nay

141

Tiểu kết chương 4

147

Kết luận

148

Danh mục các cơng trình khoa học đã cơng bố của tác giả có liên quan

đến luận án

150

Danh mục tài liệu tham khảo

151

Phụ lục

166


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp,
khôn lường như: các cuộc xung đột dân tộc, sắc tộc, chiến tranh cục bộ, cuộc
chạy đua vũ trang giữa các cường quốc, đặc biệt là nạn khủng bố cực đoan đã
xảy ra khắp nơi trên thế giới, gây nên tâm lý lo lắng, bất an cho cả nhân loại,
v.v.. Bên cạnh đó, mơ hình chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu
sụp đổ, chủ nghĩa xã hội đang lâm vào tình trạng thối trào. Các thế lực thù
địch thường xuyên tấn công, xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh. Chúng ráo riết thực hiện chiến lược “Diễn biến hịa
bình” để chống phá Đảng và Nhà nước ta trên nhiều lĩnh vực, từng bước xóa
bỏ chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Đối tượng chúng thường tấn công chủ yếu là
người dân, đặc biệt là sinh viên đang học tập tại các trường cao đẳng, đại học
nói chung, sinh viên ở tỉnh Vĩnh Long nói riêng. Trước những ảnh hưởng tiêu
cực đó, đã làm cho một bộ phận sinh viên có tư tưởng chính trị bị dao động,
khơng vững vàng; mất ý chí, giảm niềm tin về con đường xây dựng chủ nghĩa

xã hội ở nước ta; chủ nghĩa Mác – Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối,
chính sách của Đảng. Có nhiều ngun nhân dẫn đến tình trạng này trong đó
có nguyên nhân nhận thức yếu kém của người dân nói chung, của sinh viên
các trường cao đẳng, đại học ở tỉnh Vĩnh Long nói riêng.
Ở nước ta nói chung và tỉnh Vĩnh Long nói riêng, để góp phần xây
dựng thành cơng chủ nghĩa xã hội rất cần nguồn nhân lực chất lượng cao,
không những về tri thức khoa học mà cịn phải có tư tưởng chính trị vững
vàng, kiên định. Văn kiện Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương
khóa XI, của Đảng đã khẳng định, “Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao
dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài” [37, tr.120]. Tuy nhiên, sự phát
triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, các thế lực thù địch đã lợi dụng


2
xuyên tạc chống phá, làm cho một bộ phận sinh viên có những biểu hiện suy
thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Do đó, giáo dục tư tưởng chính
trị cho sinh viên nói chung và sinh viên các trường cao đẳng, đại học ở tỉnh
Vĩnh Long nói riêng là nhiệm vụ rất quan trọng, nhằm đáp ứng yêu cầu về
nguồn nhân lực, đủ đức, đủ tài cho đất nước.
Thực tế cho thấy, việc giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên các
trường cao đẳng, đại học ở tỉnh Vĩnh Long, đã bộc lộ một số yếu kém, hạn
chế như: sự quan tâm của Đảng ủy, Ban Giám hiệu các trường cao đẳng, đại
học về giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên chưa đúng mức; nội dung
giáo dục chưa bao quát; hình thức giáo dục qua loa chưa thu hút sinh viên;
phương pháp giáo dục khơ khan đơi khi cịn lạc hậu chưa có sức thuyết phục
cao đối với sinh viên, dẫn đến việc giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên ở
các trường cao đẳng, đại học trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long hiệu quả chưa cao.
Một trong những giải pháp quan trọng, khơng chỉ có hiệu quả hiện tại mà cịn
cả lâu dài là giáo dục tư tưởng chính trị cho mọi tầng lớp nhân dân, nhất là
sinh viên các trường cao đẳng, đại học trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long - những

công dân tương lai của đất nước lại chưa được quan tâm đúng mức. Tuy
nhiên, để có được một chiến lược giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên là
cả chặng đường dài phía trước mà để làm được điều đó nhất thiết cần phải có
một nghiên cứu chuyên sâu, căn bản của các khoa học, trong đó có triết học.
Với tư cách là khoa học nền tảng mang tính định hướng, triết học cần phải đi
trước một bước trong việc xác lập cơ sở lý luận, thực tiễn, luận giải những
vấn đề đặt ra, từ đó rút ra những giải pháp mang tính định hướng việc giáo
dục tư tưởng chính trị cho sinh viên các trường cao đẳng, đại học ở tỉnh Vĩnh
Long. Chính vì vậy, tác giả chọn đề tài: “Giáo dục tư tưởng chính trị cho
sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay” để
làm luận án tiến sĩ Triết học.


3
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn, luận giải những
vấn đề đặt ra của việc giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên trên địa bàn
tỉnh Vĩnh Long, luận án đưa ra một số giải pháp cơ bản đối với giáo dục tư
tưởng chính trị cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh
Long hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nêu trên, luận án có những nhiệm vụ như sau:
- Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài;
- Khái quát những vấn đề lý luận chung về giáo dục tư tưởng chính trị
cho sinh viên hiện nay;
- Phân tích thực trạng và những vấn đề đặt ra trong giáo dục tư tưởng
chính trị cho sinh viên các trường cao đẳng, đại học ở tỉnh Vĩnh Long
hiện nay;
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục tư tưởng

chính trị cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long
hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là giáo dục tư tưởng chính trị cho
sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về thời gian nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu giáo dục tư
tưởng chính trị cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh
Long, từ 2011 đến nay.
Về không gian nghiên cứu: Giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên
các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay.


4
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận án
4.1 Cơ sở lý luận
Luận án được thực hiện dựa trên quan điểm của C.Mác, Ăngghen,
Hồ Chí Minh; đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam, pháp
luật của Nhà nước, các kết quả điều tra nghiên cứu của các nhà khoa học
trong và ngồi nước có liên quan đến tư tưởng chính trị, giáo dục tư tưởng
chính trị.
4.2 Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu được sử dụng chủ yếu trong luận án là:
phương pháp lịch sử và logic; phân tích và tổng hợp; cách tiếp cận hệ thống,
so sánh đối chiếu, phỏng vấn, điều tra khảo sát trên cơ sở kết hợp giữa lý luận
với thực tiễn, v.v. nhằm làm rõ những nội dung mà luận án đề cập.
5. Đóng góp mới về khoa học của luận án
Một là, trên cơ sở hệ thống hóa, làm rõ các khái niệm về giáo dục,
chính trị, tư tưởng chính trị, giáo dục tư tưởng chính trị, giáo dục tư tưởng

chính trị cho sinh viên. Tác giả phân tích nội dung; hình thức của giáo dục tư
tưởng chính trị cho sinh viên hiện nay; những yếu tố tác động đến giáo dục
tư tưởng chính trị cho sinh viên ở nước ta hiện nay.
Hai là, trên cơ sở điều tra, phân tích tài liệu và đánh giá thực trạng
giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên các trường cao đẳng, đại học ở tỉnh
Vĩnh Long hiện nay, luận án góp phần làm rõ thêm sự yếu kém trong nhận
thức và hành động của một số sinh viên về tư tưởng chính trị. Từ đó, luận án
chỉ ra những nguyên nhân của hạn chế đó và luận giải những vấn đề đang đặt
ra cần phải giải quyết.
Ba là, luận án đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả
giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở
tỉnh Vĩnh Long hiện nay.


5
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Luận án góp phần nâng cao nhận thức về tư tưởng chính trị cho sinh
viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay.
Luận án cung cấp luận cứ khoa học cho các ngành, các cấp, đặc biệt là
ngành Giáo dục và Đào tạo trong việc hoạch định chương trình giáo dục tư
tưởng chính trị cho sinh viên – những công dân tương lai của đất nước trong
thời gian tới.
Luận án có thể làm tài liệu tham khảo cho những người nghiên cứu,
giảng dạy, học tập các mơn lý luận chính trị; những người làm cơng tác Đảng,
cơng tác Đồn vận dụng vào việc giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên.
7. Cơ cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các cơng trình khoa học đã
cơng bố của tác giả có liên quan đến luận án, mục lục, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục, nội dung luận án gồm có 4 chương, 14 tiết.

6
NỘI DUNG
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1.1. Những cơng trình nghiên cứu về lý luận giáo dục tư tưởng
chính trị
Vấn đề giáo dục tư tưởng chính trị đã được một số học giả, nhà khoa
học nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau, cụ thể như:
Tác giả Lê Minh Quân (2009), trong cuốn “Tư tưởng chính trị của
C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin và Hồ Chí Minh”, Nxb Chính trị Quốc gia,
Hà Nội [101]. Tác giả phân tích tổng quan tư tưởng chính trị C.Mác và
Ph.Ăngghen, tác giả cho rằng tư tưởng này được hình thành từ cuộc đấu tranh
của giai cấp vô sản chống giai cấp tư sản, chủ nghĩa tư bản từ đầu thế kỷ XIX
về lý luận cả thực tiễn, tác giả phân tích vai trị của chủ nghĩa duy vật biện
chứng của các Ơng. Trên cơ sở lý luận và thực tiễn thời đại mình C.Mác và
Ph.Ăngghen đã có những kiến giải mang tính khoa học về chính trị nhất quán
với quan niệm duy vật về lịch sử, phương pháp biện chứng về sự phát triển xã
hội; chính trị là một hiện tượng xã hội hình thành từ khi trong xã hội lồi
người xuất hiện giai cấp và đối kháng giai cấp; chính trị là vấn đề giành chính
quyền, quan hệ giai cấp, đấu tranh giai cấp mà đỉnh cao là đấu tranh giành
quyền lực cho một giai cấp nhất định; chính trị là vấn đề quyền lực, biểu hiện
trực tiếp là quyền lực nhà nước và tính hiện thực của nó là lợi ích, mà trước
hết là lợi ích kinh tế; các Ông còn chú trọng đến ý nghĩa việc xác định đúng
nội dung và bản chất của chính trị là rất quan trọng. Tổng quan tư tưởng chính
trị của V.I.Lênin, tác giả phân tích tư tưởng chính trị của V.I.Lênin được hình
thành từ cuộc đời hoạt động của Người và gắn bó chặt chẽ với phong trào
cách mạng của giai cấp vô sản thế giới và lịch sử cách mạng Nga những năm

7
cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, trước hết V.I.Lênin bảo vệ thành công chủ
nghĩa Mác và tiếp tục phát triển, truyền bá chủ nghĩa Mác vào phong trào vơ
sản Nga và thế giới; tư tưởng chính trị của V.I.Lênin là những phân tích về
cuộc đấu tranh giai cấp và đấu tranh chính trị để giành quyền lực về tay giai
cấp công nhân và nhân dân lao động, theo V.I.Lênin chính trị là mối quan hệ
giữa các giai cấp, tầng lớp người trong xã hội, là cuộc đấu tranh giữa họ để
giành, giữ, thực thi quyền lực; kinh tế là nguồn gốc của chính trị là nhân tố
quyết định chính trị. Tổng quan tư tưởng chính trị của Hồ Chí Minh đề cập
đến nhiều vấn đề như: đường lối của cách mạng Việt Nam; vấn đề xây dựng
Đảng, giành và giữ chính quyền, xây dựng chế độ mới, xây dựng và thực hiện
quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng nhà nước của dân, do dân và vì dân;
về phương pháp và nghệ thuật chính trị thì trước hết là vấn đề đồn kết; tư
tưởng chính trị Hồ Chí Minh là sự thống nhất hữu cơ giữa tính khoa học, tính
cách mạng và tính nhân văn. Như vậy, C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin và Hồ
Chí Minh đã bàn đến tư tưởng chính trị mà cốt lõi là vấn đề giành, giữ và sử
dụng chính quyền.
Trong cuốn “Văn kiện Đại hội IX đảng bộ tỉnh Vĩnh Long (2010-2015)”
[28]. Văn kiện khẳng định các cấp ủy đảng phải nắm chắc tình hình tư tưởng
chính trị của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là làm tốt cơng tác giáo dục tư tưởng
chính trị, trong đó chú trọng việc giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh cho cán bộ, đảng viên. Đồng thời phải kiên định mục tiêu lý tưởng
của Đảng, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, phải tăng cường giáo dục cán bộ,
đảng viên, ra sức tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh. Ngồi ra, Văn kiện cịn đề cập đến việc triển khai quán
triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho
cán bộ, đảng viên và nhân dân. Văn kiện cũng nhấn mạnh cần phải thường
xuyên giáo dục tư tưởng chính trị, truyền thống cách mạng, lý tưởng và đạo

8
đức cho thanh niên, học sinh, sinh viên. Văn kiện là tài liệu quan trọng và có
giá trị tham khảo trong việc thực hiện giáo dục tư tưởng chính trị cho cán bộ,
đảng viên, nhân dân, nhất là đối với sinh viên ở Vĩnh Long hiện nay.
Trong cuốn “Công tác tư tưởng” do Đào Duy Quát (chủ biên) (2010),
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội [102]. Tác giả phân tích nội dung giáo dục
chính trị - tư tưởng tới sự hình thành văn hóa chính trị cho nhân dân lao
động, nội dung cơ bản của công tác này là: giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chính sách của Đảng; giáo dục truyền
thống chính trị và những giá trị chính trị được đúc kết trong lịch sử; giáo dục
sâu sắc lý tưởng chính trị của giai cấp công nhân và của dân tộc, niềm tin
vào sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo; giáo dục bản lĩnh, sự nhạy bén
chính trị và đấu tranh khắc phục sự mơ hồ về chính trị; giáo dục tính tích
cực chính trị - xã hội, đấu tranh chống sự thụ động và thói thờ ơ chính trị.
Nhìn chung, những nội dung trên được tác giả phân tích rất cụ thể và chúng
tơi cho rằng nội dung đó cần thiết nghiên cứu, triển khai để giáo dục tư
tưởng chính trị cho sinh viên.
Tác giả Trần Dỗn Tiến, với đề tài “Phê phán các quan điểm sai trái về
tư tưởng chính trị trên mạng internet góp phần bảo vệ chế độ xã hội chủ
nghĩa ở nước ta hiện nay”, Luận án tiến sĩ Triết học, Học viện Chính trị Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội (2010) [119]. Tác giả luận án
phân tích khá rõ những khái niệm về tư tưởng chính trị, từ đó, tác giả đưa ra
quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị và phê phán các quan điểm sai trái về
tư tưởng chính trị, nhận diện các quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị trên
mạng, tính đặc thù của việc phê phán các quan điểm sai trái về tư tưởng chính
trị trên mạng. Nhìn chung, những phân tích trên của tác giả, phản ánh thực tế, chỉ
ra những quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị, trên mạng internet, góp phần
khắc phục những hiện tượng sai trái này.

9
Tác giả Nguyễn Xuân Phong (2011), trong cuốn “Giới thiệu một sớ
tác phẩm của C.Mác, Ăngghen và V.I.Lênin về chính trị”, Nxb Chính trị
Quốc gia, Hà Nội [95]. Tác giả phân tích tư tưởng chính trị cơ bản trong tác
phẩm, trước tiên là khái niệm chính trị của C.Mác, Ăngghen, các Ơng cho
rằng: Chính trị thực chất là quan hệ giữa các giai cấp, tầng lớp, cộng đồng
người đối với vấn đề nhà nước và xã hội. Chính trị là sự phản ánh của đời
sống kinh tế, xã hội, giai cấp. Theo quan niệm của các Ông, kinh tế quyết định
nội dung, bản chất, chế độ và thể chế chính trị, chính trị là biểu hiện tập trung của
kinh tế, là kinh tế cơ đọng, chính trị ra đời từ nguồn gốc kinh tế. Như vậy, chính trị
và kinh tế có mối quan hệ khắng khít với nhau, sự thay đổi về kinh tế sẽ kéo theo
sự thay đổi về chính trị.
Cuốn sách “Giáo trình Chính trị học” của Học viện Hành chính,
Nxb Khoa học và Kỹ thuật (2012) [61]. Giáo trình đề cập đến tư tưởng
chính trị của Mác - Lênin và Hồ Chí Minh. Nội dung cốt lõi tư tưởng chính
trị của tồn bộ học thuyết Mác là: đấu tranh giai cấp tất yếu dẫn tới đập tan
nhà nước tư sản bằng một cuộc cách mạng xã hội thiết lập chun chính vơ
sản, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa. Tác giả phân tích vai trị của
V.I.Lênin trong việc kế tục, bảo vệ phát triển tư tưởng chính trị của học
thuyết Mác, thể hiện qua thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Mười Nga
1917, thắng lợi này đã đưa chủ nghĩa Mác từ một học thuyết trở thành hiện
thực. Tiếp theo, tác giả phân tích vai trị của Hồ Chí Minh đối với vận dụng
sáng tạo và phát triển tư tưởng chính trị của chủ nghĩa Mác – Lênin, cụ thể
là người chỉ ra những luận điểm về cách mạng thuộc địa, cách mạng giải
phóng dân tộc; con đường giải phóng dân tộc phải là con đường cách mạng
vô sản; Đảng Cộng sản Việt Nam là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa
Mác – Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước, v.v.. Nhìn
chung, tư tưởng chính trị của C.Mác, V.I.Lênin và Hồ Chí Minh sẽ góp

10
phần soi đường cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam nói
riêng và trên thế giới nói chung.
Cuốn sách “Nhận diện và đấu tranh chớng suy thoái tư tưởng chính trị, đạo
đức, lới sớng của cán bộ, đảng viên hiện nay” của nhiều tác giả, Nxb Quân đội
Nhân dân, Hà Nội (2013) [89]. Bài viết “Bản chất và căn nguyên suy thoái tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận cán bộ, đảng viên hiện nay” của
Nguyễn Bá Dương, trong bài viết này, tác giả chỉ rõ căn nguyên của sự suy thoái
tư tưởng chính trị, là do bản chất của chủ nghĩa cá nhân, đây là căn bệnh do khinh
thường vai trò của cơng tác chính trị, giáo dục tư tưởng chính trị, do đó phải ngăn
chặn, đẩy lùi, tiến tới cắt bỏ căn bệnh này, nhằm khắc phục suy thoái tư tưởng
chính trị. Nhìn chung, các tác giả đã chỉ rõ nguyên nhân và tác hại của suy thoái
thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên hiện
nay. Tuy nhiên, các tác giả dừng lại ở việc chỉ ra nguyên nhân và tác hại của sự
suy thoái này, chưa đưa ra quan điểm, giải pháp hoặc có thì cũng cịn mờ nhạt,
chưa cụ thể, chưa sâu sắc.
Tác giả Trương Thành Trung (2013), trong cuốn “Sự thật vấn đề dân
chủ và nhân quyền trong chiến lược “Diễn biến hịa bình” ở Việt Nam”,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội [126]. Ở phần thứ ba của quyển sách, các
tác giả đã đề cập đến một khía cạnh về đẩy mạnh cơng tác giáo dục chính trị
tư tưởng và nêu rõ những nội dung cần giáo dục trong công tác này là: tuyên
truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong toàn Đảng,
toàn dân và toàn quân; coi trọng giáo dục lý luận chính trị cho đảng viên, cán bộ
các cấp; giáo dục sâu rộng chủ nghĩa yêu nước xã hội chủ nghĩa, lý tưởng cách
mạng xã hội chủ nghĩa, đạo đức Hồ Chí Minh. Đặc biệt, tác giả nhấn mạnh phải
bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để thực sự giữ
vai trị chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội. Những nội dung giáo dục nói
trên là phù hợp với cán bộ, đảng viên và nhất là đối với sinh viên hiện nay. Do đó,

11
chúng tôi sẽ tiếp thu, nghiên cứu và triển khai những nội dung này để giáo dục tư
tưởng chính trị cho sinh viên.
Trong cuốn “Tập bài giảng Chính trị học” (2013), của tập thể tác giả,
Nxb Chính trị - Hành chính, Hà Nội [60]. Trong bài giảng này, các tác giả
tập trung phân tích nội dung tư tưởng chính trị của Hồ Chí Minh trên một số
lĩnh vực như: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; chủ nghĩa xã hội
và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; đoàn kết, đại đoàn kết;
xây dựng Đảng cách mạng chân chính, trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu cho
đạo đức và văn minh; xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân, thực hành
dân chủ rộng rãi để phát huy quyền làm chủ của dân. Nhìn chung, các tác giả
phân tích những nội dung tư tưởng chính trị của Hồ Chí Minh rất cụ thể, sâu
sắc, các tác giả khẳng định: “nội dung nêu trên đang tiếp tục soi sáng, chỉ
dẫn cho mọi công việc thực tế của chúng ta, trong công tác xây dựng Đảng,
xây dựng Nhà nước, thực hành dân chủ để phát huy quyền làm chủ của nhân
dân lao động” [60, tr.209].
Cuốn sách “Định hướng chính trị cho sự phát triển của Việt Nam và
một số giải pháp thực hiện trong giai đoạn 2011-2020” của Phạm Văn Đức
(2013), Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội [46]. Tác giả tập trung phân tích khái
niệm “chính trị”, theo tác giả lần đầu tiên khái niệm này xuất hiện trong
Trường ca của Homer có ý nghĩa là thành bang hay thành trì; từ đó, chính trị
được hiểu là sự tham dự hoạt động cai trị và quản lý thành bang của các
công dân. Như vậy, theo cách hiểu thơng thường như ngày nay, khái niệm
“chính trị” dùng để chỉ hành vi quản lý nhà nước của một chính phủ hay
chính đảng. Từ sự phân tích trên, tác giả cho rằng: chính trị là những tư
tưởng phát triển đất nước, là những hoạt động cơ bản của Đảng, Nhà nước
nhằm lãnh đạo, quản lý đất nước; là quá trình đưa ra và thực hiện các đường
lối, chủ trương, những chính sách lớn. Dựa trên cơ sở phân tích khái niệm

12
chính trị, tác giả cho rằng tư tưởng chính trị là những quan điểm chính trị, lý
luận chính trị, v.v. của con người trong những giai đoạn lịch sử nhất định và
hình thành trên cơ sở suy tư về hệ thống đời sống chính trị. Nhìn chung
những khái niệm “chính trị” và “tư tưởng chính trị” được tác giả phân tích
rất cụ thể và sâu sắc, khái niệm này giúp chúng tơi nghiên cứu làm rõ khái
niệm chính trị, tư tưởng chính trị và giáo dục tư tưởng chính trị.
Tác giả Dương Quốc Dũng (2016), với bài viết “Phát huy vai trị người
đứng đầu trong phịng, chớng sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lới
sớng, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, Tạp chí Cộng sản, số 116 [26]. Theo tác
giả để phát huy vai trò người đứng đầu trong phịng, chống sự suy thối về tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, cần thực hiện
một số nội dung cơ bản sau: xác định rõ nhiệm vụ và trách nhiệm của người
đứng đầu trong phịng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về tư tưởng chính
trị, đạo đức, lối sống, từ đó tác giả nhấn mạnh tình trạng suy thối về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên là rất
nghiêm trọng và có những biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp, đặc biệt tác giả
cũng cho rằng người đứng đầu phải chịu trách nhiệm nặng nhất nếu tổ chức, cơ
quan, đơn vị xảy ra vấn đề này. Do đó, tác giả quan tâm đến việc xây dựng đội
ngũ những người đứng đầu có trình độ, năng lực tương xứng; hồn thiện các quy
định, chế tài trong cuộc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống. Nhìn chung, tác giả chỉ ra tình trạng suy thối về tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên là có cơ sở, là căn cứ để
đưa ra giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi hiện tượng suy thối này.
Ban Chấp hành đồn Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long
(2015), Báo cáo số 109 BC/ĐTN, về “Cơng tác đồn và phong trào thanh
niên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long năm học 2014 - 2015”
[11]. Báo cáo của đoàn Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long năm

13
học 2014 – 2015 đã đề cập đến một số nội dung liên quan đến giáo dục tư
tưởng chính trị cho sinh viên như: tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác –
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; giáo dục đường lối, chính sách của Đảng và
pháp luật của Nhà nước; giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống đoàn
kết cho sinh viên hiện nay. Đây là tài liệu có giá trị tham khảo, chúng tôi sẽ kế
thừa đi sâu nghiên cứu làm rõ nội dung giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh
viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay.
Tác giả Nhị Lê (2016), trong bài viết “Sự suy thoái về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lới sớng trong Đảng: Bình tĩnh phịng ngừa, chủ động ngăn chặn và
kiên quyết tẩy trừ”, Tạp chí Cộng sản, số 116 [74]. Bài viết đề cập đến những
cơng việc trọng tâm và hết sức khó khăn hiện nay là xây dựng chủ nghĩa xã hội
và bảo vệ vững chắc Tổ quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng, đánh giá sự suy thối
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống đáng lo ngại ở một bộ phận cán bộ, đảng
viên, đặc biệt trong bài viết này tác giả đề cập đến Đại hội IX, Đại hội X và Đại
hội XI mà Đảng ta bàn về vấn đề suy thối này. Trên cơ sở đó, theo tác giả cần
góp phần nhận diện, dự báo sự suy thối mới và phức tạp về chính trị, tư tưởng,
đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, mà cụ thể là chỉ ra các hình thức và
mức độ suy thối tư tưởng chính trị như: dao động chính trị, tha hóa đạo đức; cơ
hội chính trị, cơ hội đạo đức mà nguy hiểm nhất là tham nhũng chính trị, phản
bội chính trị, thối rữa tư tưởng và băng hoại đạo đức. Tác giả cũng đưa ra những
hậu họa cần lường trước và ngăn chặn, những nguyên nhân cần nắm bắt và chủ
trị, từ đó tác giả khẳng định tiếp tục phịng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối
về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống gắn với phòng, chống “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên với những nội dung là: mỗi cán bộ, đảng
viên phải gương mẫu tự giáo dục, tự chỉnh đốn mình; Đảng đi tiên phong trong
hành động thật kiên quyết, triệt để; phát huy vai trò của nhà nước và sức mạnh
của các đồn thể chính trị - xã hội.

14
Tóm lại, các cơng trình khoa học nói trên, phân tích ở nhiều khía cạnh
khác nhau và đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần làm sáng tỏ lý
luận chung về giáo dục tư tưởng chính trị. Trên cơ sở đó, các cơng trình nghiên
cứu trên đã góp phần quan trọng, làm sâu sắc thêm hệ thống lý luận chung về giáo
dục tư tưởng chính trị ở nước ta hiện nay. Tuy nhiên, do phạm vi nghiên cứu,
đối tượng nghiên cứu, góc độ tiếp cận và nhiều yếu tố khác, nên những phân
tích, luận giải trên bình diện triết học về vấn đề này còn hạn chế. Bên cạnh đó,
tác giả luận án chưa thấy cơng trình chun biệt nào nghiên cứu trên phương
diện triết học về giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên Việt Nam nói chung
và cho sinh viên tỉnh Vĩnh Long nói riêng có hệ thống, chi tiết. Do đó, chúng
tơi sẽ tiếp thu những cơng trình nghiên cứu trên có kế thừa, chọn lọc, bổ sung, để
hoàn thiện việc nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về giáo dục tư tưởng
chính trị cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay
sâu sắc hơn, thấu đáo hơn.
1.2. Những cơng trình nghiên cứu về thực trạng giáo dục tư tưởng
chính trị
Tác giả Nguyễn Đình Đức (1996), với đề tài “Những yếu tố khách
quan và chủ quan tác động đến tư tưởng chính trị của sinh viên - Thực trạng
và giải pháp”, Luận án phó tiến sĩ Khoa học Triết học, Viện nghiên cứu chủ
nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh [45]. Tác giả tập trung làm rõ
khái niệm về chính trị, tư tưởng chính trị, vai trị của tư tưởng chính trị trong
giáo dục đại học, phân tích những yếu tố khách quan tác động đến tư tưởng
chính trị sinh viên như: sự tác động của các điều kiện kinh tế Việt Nam; sự
tác động của mơi trường chính trị - xã hội; sự tác động của các yếu tố văn
hóa tinh thần; sự tác động của tình hình quốc tế tới tư tưởng chính trị của
sinh viên; sự tác động của chính sách đào tạo và sử dụng; sự tác động của
công tác giáo dục tư tưởng chính trị trong các trường cao đẳng, đại học;

15
những yếu tố chủ quan tác động đến tư tưởng chính trị sinh viên bao gồm:
sự tác động của đặc điểm lứa tuổi sinh viên hiện nay; sự tác động của nhu
cầu hoạt động và học tập của sinh viên; sự tác động của năng lực tự giáo dục
của bản thân sinh viên. Tác giả phân tích thực trạng tư tưởng chính trị cho
sinh viên hiện nay như: thực trạng tình hình tư tưởng chính trị của sinh viên
qua 10 năm đổi mới, trong phần thực trạng này, tác giả đã khái qt được
cơng tác giáo dục tư tưởng chính trị và tình hình tư tưởng chính trị của sinh
viên, trước nhất cơng tác giáo dục tư tưởng chính trị bắt đầu từ 1956 với
việc đưa bộ môn Mác – Lênin vào giảng dạy ở các trường đại học và đã đạt
được nhiều thành tựu đáng kể, đáp ứng được yêu cầu của từng giai đoạn
cách mạng. Tuy nhiên, sau đó nền kinh tế của nước ta rơi vào tình trạng
khủng hoảng, suy thối, do đó từ những năm 1979 trở về sau cơng tác giáo
dục tư tưởng chính trị bị tác động mạnh, có những biểu hiện tiêu cực ảnh
hưởng đến chất lượng giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên. Trong luận
án này, tình hình tư tưởng chính trị của sinh viên được tác giả xem xét ở hai
giai đoạn: từ 1986 đến 1991 và từ năm 1992 trở về sau. Đối với giai đoạn
đầu, công tác giáo dục gặp nhiều khó khăn, nhất là bối cảnh của thế giới
diễn ra phức tạp, trong nước đường lối đổi mới của Đại hội VI chưa phát
huy được nhiều tác dụng trong đời sống nên tình hình tư tưởng chính trị của
sinh viên thời kỳ này nói chung là không ổn định. Nhưng về cơ bản, đại bộ
phận sinh viên vẫn gắn bó, tin tưởng với chế độ, với Đảng. Đến giai đoạn
sau, tác giả luận án đã khái qt tình hình tư tưởng chính trị của sinh viên kể
từ năm 1992 trở về sau, khi đường lối đổi mới của Đại hội VI, bắt đầu có
những phát huy tác dụng trong cuộc sống, đến Đại hội VII, sinh viên đã có
niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng; tác giả cũng đánh giá những nguyên
nhân tích cực là do đường lối đổi mới của Đảng đi vào cuộc sống, đạt được
thành tựu to lớn trong nhiều lĩnh vực, nhất là trong lĩnh vực giáo dục đã phát

16
huy được truyền thống yêu nước; ngoài ra, tác giả còn chỉ ra nguyên nhân
hạn chế là mặt trái của cơ chế thị trường, sự khủng hoảng sụp đổ chủ nghĩa
xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu, tình trạng bất cập của đội ngũ giảng
viên giảng dạy các mơn khoa học Mác – Lênin và phịng chính trị. Từ những
cơ sở lý luận và thực trạng đã phân tích, tác giả đưa ra một số giải pháp để
giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên như: tăng cường sự lãnh đạo của
các cấp ủy đảng đối với cơng tác giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên;
nâng cao nhận thức về công tác giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên các
trường đại học, cao đẳng; nâng cao chất lượng giáo dục tư tưởng chính trị
cho sinh viên; xây dựng đội ngũ cán bộ giảng dạy Mác – Lênin và củng cố
phịng cơng tác chính trị; xây dựng hệ thống chính sách đào tạo và sử dụng
phù hợp với tình hình mới; đảm bảo các điều kiện vật chất cho công tác giáo
dục tư tưởng chính trị. Nhìn chung, tác giả đánh giá thực trạng tư tưởng
chính trị và giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên trước và sau Đại hội VI
khá sâu sắc, phù hợp với tình hình trong nước và quốc tế, những giải pháp
về cơ bản phù hợp với giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên.
Tác giả Mai Thế Dương (2012), trong bài viết “Tăng cường công tác
kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng nhằm nâng cao phẩm chất chính trị,
đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên”, Tạp chí Cộng sản số 841 [27].
Bài viết đề cập đến công tác kiểm tra, giám sát trong thời gian qua đã có nhiều
đóng góp tích cực quan trọng trong đường lối lãnh đạo của Đảng; chỉ ra
nguyên nhân những hạn chế, yếu kém của cán bộ, đảng viên bị sa sút về phẩm
chất đạo đức, thối hóa, biến chất, phai nhạt lý tưởng cách mạng. Bên cạnh
đó, cơng tác xây dựng Đảng cịn hạn chế, yếu kém, chậm khắc phục, tác giả
còn đề cập đến Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, để góp phần khắc
phục những hạn chế này, nhằm ngăn chặn đẩy lùi tình trạng suy thối tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên hiện nay. Tác giả đưa ra một

17
số nội dung để thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Tuy
nhiên, bài viết chỉ đề cập đến suy thối tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống
của cán bộ, đảng viên, tầng lớp sinh viên tác giả còn bỏ ngõ.
Tác giả Lương Ngọc Vĩnh (2012), với đề tài “Hiệu quả công tác giáo
dục chính trị - tư tưởng trong học viên các học viện quân sự ở nước ta hiện
nay”, Luận án tiến sĩ Khoa học Chính trị, Học viện Báo chí và Tun truyền
[133]. Tác giả phân tích cơng tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong học viên
các học viện qn sự; hiệu quả cơng tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong
học viên các học viện quân sự; những tác động của môi trường xã hội đến
hiệu quả cơng tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong học viên từ năm 2006
đến nay. Tác giả phân tích thực trạng hiệu quả cơng tác giáo dục chính trị - tư
tưởng trong học viên các học viện quân sự ở một số lĩnh vực như: kết quả
công tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong học viên bao gồm: những chuyển
biến tích cực về kiến thức, niềm tin và tính tích cực chính trị - xã hội của học
viên so với mục tiêu đào tạo về chính trị; những hạn chế về kiến thức, niềm
tin và tính tích cực chính trị - xã hội của học viên so với mục tiêu đào tạo về
chính trị; thực trạng huy động các nguồn lực cơng tác giáo dục chính trị - tư
tưởng trong học viên; những hạn chế trong huy động nguồn lực cho cơng tác
giáo dục chính trị - tư tưởng; sự tương quan giữa kết quả với mục đích và sử
dụng nguồn lực cơng tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong học viên các học
viện quân sự từ năm 2006; tác giả tiếp tục phân tích những vấn đề đặt ra đối
với việc nâng cao hiệu quả cơng tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong học
viên các học viện quân sự. Từ những thực trạng đã phân tích trên, tác giả đưa
ra một số giải pháp, cụ thể là: phát huy trách nhiệm và tính tiền phong, mẫu
mực của các chủ thể tiến hành cơng tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong học
viên; giáo dục định hướng và từng bước thỏa mãn nhu cầu chính trị - xã hội
của học viên; đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức, phương pháp, huy động

18
mọi nguồn lực để nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư tưởng;
xây dựng mơi trường giáo dục lành mạnh góp phần nâng cao hiệu quả cơng
tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong học viên. Tóm lại, phần thực trạng và
giải pháp được tác giả phân tích khá chi tiết, do đó chúng tơi sẽ tiếp thu kế
thừa để vận dụng phân tích thực trạng và giải pháp giáo dục tư tưởng chính trị
cho sinh viên hiện nay.
Tác giả Võ Văn Thắng (2012), trong cuốn “Góp phần chớng suy thoái
tư tưởng chính trị đạo đức, lối sống theo Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI”,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội [107]. Tác giả tập trung phân tích khái niệm
tư tưởng chính trị, vai trị của tư tưởng chính trị, khái niệm đạo đức, khái
niệm suy thối tư tưởng chính trị, suy thối đạo đức và lối sống, mối quan hệ
giữa tư tưởng chính trị và đạo đức. Đặc biệt, tác giả phân tích thực trạng suy
thối tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên theo các
mức độ nặng nhẹ, đậm nhạt khác nhau như: nhẹ thì ngại học tập, nghiên cứu
lý luận chính trị, tự bằng lịng với những nhận thức đơn giản, mơ hồ về chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về đường lối, chủ trương của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; dao động, phai nhạt về lý tưởng,
v.v.. Nặng thì thiếu lòng tin, phủ nhận thành quả cách mạng và giá trị truyền
thống dân tộc, đi đến phát tán tài liệu, truyền bá quan điểm sai trái, đi ngược
Cương lĩnh, Điều lệ của Đảng.
Tác giả Trần Thị Minh (2014), trong cuốn “Phát triển văn hóa với tư
cách nền tảng tinh thần của xã hội”, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội [87]. Tác
giả tập trung phân tích những thành tựu và hạn chế trong phát triển văn hóa,
một số vấn đề đặt ra từ thực trạng phát triển văn hóa với tư cách nền tảng tinh
thần của xã hội. Đặc biệt, phần thực trạng, tác giả đưa ra những số liệu cụ thể
đánh giá một số biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong
cán bộ, đảng viên, chỉ ra những nguyên nhân của hiện tượng suy thoái này như

19
sau: “Đó là những tàn dư của xã hội cũ chưa cải tạo được hết, những ảnh hưởng
nặng nề của quá khứ lạc hậu, chậm phát triển vẫn đang tác động tiêu cực tới đời
sống xã hội, các quan hệ xã hội và lối sống của con người Việt Nam hiện nay”
[87, tr.96]. Tuy nhiên, do góc độ nghiên cứu khác nhau nên phần thực trạng tư
tưởng chính trị tác giả có đề cập đến nhưng phân tích chưa sâu, chưa cụ thể.
Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (2015), Quyết định số: 359
QĐ/TWĐTN, Ban hành Đề án “Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, bồi
dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên giai đoạn 2013 - 2020” [42].
Nội dung đề án phân tích khá rõ về thực trạng công tác giáo dục đạo đức, lối
sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên của Đồn thanh niên
Cộng sản Hồ Chí Minh, giáo dục đạo đức cho thanh thiếu niên; giáo dục lối
sống cho thiếu niên; đặc biệt, phần bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh
niên, đề án tập trung vào một số nội dung chủ yếu như: giáo dục chủ nghĩa Mác
– Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; tuyên truyền các chủ trương, đường lối của
Đảng và pháp luật của Nhà nước; giáo dục truyền thống yêu nước, v.v.. Đây là
nguồn tài liệu quan trọng, giúp tác giả luận án tiếp tục nghiên cứu phần thực
trạng nội dung giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên hiện nay.
Ban Chấp hành đoàn Trường Đại học Cửu Long (2015), Báo cáo số 119
BC/ĐTN, về “Cơng tác đồn và phong trào thanh niên Trường Đại học Cửu
Long năm học 2014 - 2015” [12]. Báo cáo của đoàn Trường Đại học Cửu
Long năm học 2014 - 2015, đã đề cập đến thực trạng giáo dục tư tưởng chính
trị cho sinh viên đạt được một số kết quả khả quan về giáo dục chủ nghĩa Mác
– Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; giáo dục chính sách, đường lối lãnh đạo của
Đảng; giáo dục truyền thống yêu nước cho sinh viên. Nội dung báo cáo rất
phong phú, tuy nhiên số liệu đưa ra cịn ít chưa có sức thuyết phục cao, do đó
chúng tơi sẽ tiếp thu đi sâu nghiên cứu thực trạng giáo dục tư tưởng chính trị
cho sinh viên các trường cao đẳng và đại học ở Vĩnh Long hiện nay.

20
Nhìn chung, các cơng trình nghiên cứu đã phân tích trên, góp phần làm
rõ thực trạng giáo dục tư tưởng chính trị, chỉ ra những ngun nhân thành
cơng, ngun nhân dẫn đến hạn chế về giáo dục tư tưởng chính trị ở nước ta
hiện nay. Tuy nhiên, những vấn đề liên quan đến thực trạng giáo dục tư tưởng
chính trị, những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân về giáo dục tư tưởng
chính trị cho sinh viên cịn ít đề cập đến. Do đó, tác giả luận án tiếp tục
nghiên cứu để làm sáng tỏ thực trạng giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên
các trường cao đẳng và đại học ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay.
1.3. Những công trình nghiên cứu về giải pháp giáo dục tư tưởng
chính trị
Tác giả Tô Quang Thu (2012), với bài viết “Công tác kiểm tra, giám
sát của Đảng góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lới sớng của cán bộ, đảng viên”, Tạp chí Cộng sản, số 5, tr.11-14
[117]. Theo tác giả, để góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Trung ương
4, khóa XI của Đảng nhằm ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo
đức lối sống của cán bộ, đảng viên cần tập trung thực hiện các giải pháp như:
tăng cường cơng tác kiểm tra giám sát góp phần thúc đẩy, hồn thành nhiệm
vụ của người đảng viên; cơng tác kiểm tra giám sát góp phần nâng cao tính
gương mẫu, tự giác của cán bộ, đảng viên; kiểm tra giám sát góp phần nâng
cao tinh thần tự phê bình và phê bình trong đảng; kiểm tra giám sát phải góp
phần hồn thiện nhân cách của cán bộ, đảng viên; cơng tác kiểm tra giám sát
góp phần xây dựng phẩm chất đạo đức cán bộ, đảng viên, v.v.. Nhìn chung,
những giải pháp trên được tác giả phân tích khá sâu sắc, chúng tơi cho rằng
những giải pháp đó đã góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối tư tưởng
chính trị, đạo đức và lối sống của cán bộ, đảng viên hiện nay.
Cuốn sách “Bàn về giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái tư tưởng
chính trị đạo đức, lới sống hiện nay”, do Trương Giang Long (chủ biên)

21
(2012), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội [19]. Cuốn sách đề cập đến một số
bài viết về nguyên nhân và tình trạng suy thối tư tưởng chính trị, đạo đức,
lối sống của một số cán bộ, đảng viên hiện nay. Cụ thể là Bài viết “Chủ
động, sáng tạo tiến hành đồng bộ các giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái
tư tưởng chính trị, đạo đức, lới sớng hiện nay” của Trương Giang Long, tác
giả chỉ ra những nguyên nhân của tình trạng suy thối này và đưa ra một số
giải pháp như: xây dựng Đảng về mặt tư tưởng chính trị, xây dựng Đảng về
mặt tổ chức, tăng cường sự giám sát của nhân dân. Bài viết “Nâng cao chất
lượng công tác quy hoạch, đào tạo cán bộ - giải pháp ngăn ngừa, phịng
chớng suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lới sớng” của Phương Ngọc
Thạch, tác giả nhấn mạnh nội dung trọng yếu của công tác quy hoạch cán bộ,
trước tiên là cán bộ lãnh đạo, quản lý trong tổ chức Đảng và Nhà nước, đồng
thời tác giả đưa ra mục tiêu của quy hoạch là phải lựa chọn cán bộ thực sự có
tâm, có đức, có tài, chọn “những người nói phải đi đơi với làm”, bài viết chỉ
ra một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, kể cả một số
cán bộ cao cấp suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Tác giả chỉ
ra những nguyên nhân suy thoái trên và đề ra mục tiêu, giải pháp như: kiên
quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, trước tiên là cán bộ
lãnh đạo, quản lý; xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là
cấp Trung ương, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa và hội nhập quốc tế; xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của người
đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, cơ quan,
đơn vị, tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Nhìn chung, những
giải pháp nêu trên của các tác giả là đồng bộ, mang tính khả thi, góp phần
ngăn chặn, đẩy lùi suy thối tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của cán bộ,
đảng viên hiện nay.