Tu chon toan 9 chu de ham so bac nhat

Chủ đề tự chọn Toán 9 Giáo viên:Trần Ly Na
*******************************************************************
CHỦ ĐỀ :
HÀM SỐ BẬC NHẤT
CÁCH VẼ ĐỒ THỊ HÀM SỐ y = ax + b (a
≠
0)
CÁC VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA HAI ĐƯỜNG THẲNG
LOẠI CHỦ ĐỀ: BÁM SÁT
THỜI LƯỢNG: 6 tiết.
NỘI DUNG :
TIẾT 1: HÀM SỐ BẬC NHẤT
MỤC TIÊU:
Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng:
- Về kiến thức:
Biết thế nào là hàm số bậc nhất:dạng tổng quát, tập xác định, sự biến thiên
-Về kỹ năng:
Nhận biết được hàm số bậc nhất, và biết hàm số đó đồng biến hay nghịch biến
Biết tìm điều kiện để hàm số là hàm số bậc nhất, là hàm số đồng biến hoặc
nghịch biến
Hoạt động 1:Định nghĩa :
Câu hỏi 1.Hàm số bậc nhất là gì?
Trả lời: Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức y = ax + b,trong đó a,b
là các số cho trước và a
≠
0
Bài toán 1.Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất?Hãy xác định hệ
số a,b của chúng:
a) y = 2x
2
+3 ; b) y = -3x+5 ; c) y = 0x-7 ;

d) y =
3
1
x ; e) y = 1-3x ; f) y =
3(2 )x−
Lời giải:
Hàm số bậc nhất là:
b) y = -3x+5 với a = -3 ; b = 5
d) y =
3
1
x với a =
3
1

e) y = 1-3x với a = -3 ; b = 1
f) y =
3(2 )x−
với a = -
3
; b = 2
3
Bài toán2: Tìm giá trị nào của k để hàm số sau là hàm số bậc nhất:
a) y = (k - 4)x + 11 ; b) y =( 3k + 2)x.
c) y =
3 ( 1)k x− −
; d) y =
2
4,5
2

k
x
k
−
−
+
Trường THCS Lê Thị Hồng Gấm-Tiên Phước-Quảng Nam Trang 1
Chủ đề tự chọn Toán 9 Giáo viên:Trần Ly Na
*******************************************************************
Lời giải:
a)Để hàm số :y = (k - 4)x + 11 là hàm số bậc nhất thì : k - 4
≠
0
⇔
k
≠
4
b)Để hàm số :y = ( 3k + 2)x là hàm số bậc nhất thì : 3k +2
≠
0
⇔
k
≠

2
3
−
c)Để hàm số :y =
3 ( 1)k x− −
=

3 . 3k x k− − −
là hàm số bậc nhất thì :
3-k > 0
⇔
k < 3
d)Để hàm số :y =
2
4,5
2
k
x
k
−
−
+
là hàm số bậc nhất thì :

2
2
k
k
−
+
≠
0
⇔
k - 2
≠
0 và k + 2
≠

0
⇔
k
≠
2 và k
≠
- 2
Hoạt động 2:Tính chất :
Câu hỏi 2:Hàm số bậc nhất xác định với những giá trị nào của x? Hàm số bậc nhất
có tính chất gì?
Trả lời:Hàm số bậc nhất y = a x + b(a
≠
0) xác định với mọi giá trị của x thuộc R và
có tính chất sau:
a)Đồng biến trên R khi a >0
b)Nghịch biến trên R khi a < 0
Bài toán 3: Trong các hàm số bậc nhất sau, hàm số nào đồng biến,nghịch biến? Vì
sao?
a)y = 3 - 0,5x ; b) y = 1,5x ; c) y = (
)23
−
x + 1 ; d) y =
)3(2
−
x
Lời giải:
a)Hàm số : y = 3 - 0,5x là hàm số nghịch biến vì có a = -0,5 <0
b)Hàm số : y = 1,5x là hàm số đồng biến vì có a = 1,5 >0
c)Hàm số : y = (
)23

−
x + 1 là hàm số nghịch biến vì có a =
3 2−
<0
d)Hàm số : y =
)3(2
−
x
là hàm số đồng biến vì có a =
2
>0
Bài toán 4: Cho hàm số bậc nhất y = (m + 2)x – 5.Tìm các giá trị của m để hàm số:
a)Đồng biến.
b)Nghịch biến.
Lời giải:
a)Để hàm số bậc nhất y = (m + 2)x – 5 là hàm số đồng biến trên R thì :
m +2 > 0
⇔
m > -2
b)Để hàm số bậc nhất y = (m + 2)x – 5 là hàm số nghịch biến trên R thì :
m +2 < 0
⇔
m < -2
Bài toán 5:
a)Cho hàm số bậc nhất y = ax +5.Tìm hệ số a, biết rằng khi x = -1 thì y = 3.
b)Cho hàm số bậc nhất y = 2,5x + b.Tìm hệ số b,biết rằng khi x = 2 thì y = -1,5
Lời giải:
a)Thay x = -1 và y = 3 vào hàm số y = ax +5 ta có : 3 = a.(-1) +5
⇔
a = 2

b)Thay x = 2 và y = -1,5 vào hàm số y = 2,5x +b ta có :
-1,5 = 2,5.2 +b
⇔
b= -6,5
Bài toán 6: Chọn phương án đúng trong các câu sau:
Trường THCS Lê Thị Hồng Gấm-Tiên Phước-Quảng Nam Trang 2
Chủ đề tự chọn Toán 9 Giáo viên:Trần Ly Na
*******************************************************************
Câu 1: Hàm số y = ( m -3)x +11 là hàm số bậc nhất khi:
A. m > 3 B. m < 3 C. m
≠
3 D. m
≠
-3.
Câu 2: Hàm số bậc nhất y = (m +3)x -9 đồng biến khi:
A. m > -3 B. m > 3 C. m < -3 D. m
≠
-3.
Câu 3: Hàm số bậc nhất y =(2m – 3)x +1 nghịch biến khi:
A. m
≠
1,5 B. m >1,5 C. m < -1,5 D. m < 1,5.
Lời giải:
Câu 1: C ; Câu 2: A ; Câu 3: D

***********************
TIẾT 2 : ĐỒ THỊ HÀM SỐ y = ax + b (a
≠
0)
MỤC TIÊU:

Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng:
- Về kiến thức:
Hs hiểu được :Đồ thị hàm số y = ax + b(a
≠
0) là một đường thẳng cắt trục tung tại
điểm có tung độ bằng b, song song với đường thẳng y = ax ,nếu b
≠
0 ,trùng với
đường thẳng y = ax ,nếu b
≠
0
-Về kỹ năng:
Yêu cầu hs biết vẽ đồ thị hàm số y = ax + b(a
≠
0) bằng cách xác định hai điểm
thuộc đồ thị
Hoạt động 1:Đồ thị hàm số y = ax + b(a
≠
0)
*Chú ý:
Đồ thị của hàm số y = ax + b (a
≠
0) còn được gọi là đường thẳng y = ax + b;
b được gọi là tung độ gốc của đường thẳng.
Hoạt động 2 :Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b (a
≠
0):
Câu hỏi 2:Khi: b = 0 thì hàm số có dạng như thế nào?nêu cách vẽ đồ thị hàm số
trong trường hợp này?
Trả lời:

-Khi b = 0 thì y = ax:
Xác định một điểm khác điểm O thuộc đồ thị.Chẳng hạn: cho x = 1 thì y = a, ta
được điểm A(1;a).
Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm O,A ta được đồ thị của hàm số.
Câu hỏi 3:Khi: b
≠
0 thì hàm số có dạng như thế nào?nêu cách vẽ đồ thị hàm số
trong trường hợp này?
Trả lời:
-Khi b
≠
0 thì y = ax + b:
Trường THCS Lê Thị Hồng Gấm-Tiên Phước-Quảng Nam Trang 3
Chủ đề tự chọn Toán 9 Giáo viên:Trần Ly Na
*******************************************************************
Xác định hai điểm phân biệt nào đó thuộc đồ thị rồi vẽ đường thẳng đi qua hai điểm
đó.
Trong thực hành,ta thường xác định hai điểm đặc biệt là giao điểm của đồ thị với
hai trục toạ độ.
Bài toán 1: Vẽ đồ thị các hàm số sau:
a)y = -2x.
b)y =
3
1
x.
Lời giải:
a)Vẽ đồ thị hàm số y = -2x.
Cho x = 1
⇒
y = -2 ta được điểm A(1; -2)

Đồ thị hàm số y = -2x là đường thẳng OA
b)Vẽ đồ thị hàm số y =
3
1
x.
Cho x = 1
⇒
y =
3
1
ta được điểm B(1;
3
1
)
Đồ thị hàm số y =
3
1
x là đường thẳng OB
Bài toán 2: Vẽ đồ thị các hàm số sau:
a) y = 3x -1.
b) y = -2x + 5.
c) y =
3
2
x – 2.
Lời giải:
a) Vẽ đồ thị hàm số y = 3x -1
Cho x = 0
⇒
y = -1 Ta được điểm A( 0;-1)

Cho y = 0
⇒
x =
3
1
Ta được điểm B(
3
1
;0)
Đồ thị hàm số y = 3x -1 là đường thẳng AB
b) Vẽ đồ thị hàm số y = -2x +5
Cho x = 0
⇒
y = 5 Ta được điểm C( 0;5)
Cho y = 0
⇒
x =
5
2
Ta được điểm D(
5
2
;0)
Đồ thị hàm số y = -2x +5 là đường thẳng CD
Trường THCS Lê Thị Hồng Gấm-Tiên Phước-Quảng Nam Trang 4
^
4
2
-2
y

-5 5
x
0
1
-1
-1
1
A
>
2
y
x
=
−
>
1
-1
y
-2 2
x
0
1-1
1/3
^
1
3
y
x
=
2

1
-1
-2
y
-4 -2 2 4
x
0
1
B
-1
A
>
^
3
1
y
x
=
−
>
10
8
6
4
2
-2
y
-10 -5 5 10
x
5

2
0
1
C
D
-1
1
-1
^
2
5
y
x
=
−
+
2
-2
y
-5 5
x
M
N
0
1
1
2
-1
-1
>

2
2
3
y
x
=
−
^
Chủ đề tự chọn Toán 9 Giáo viên:Trần Ly Na
*******************************************************************
c) Vẽ đồ thị hàm số y =
3
2
x – 2.
Cho x = 0
⇒
y = -2 Ta được điểm M( 0;5)
Cho y = 0
⇒
x = 3 Ta được điểm N(3;0)
Đồ thị hàm số y =
3
2
x – 2 là đường thẳng
MN
Bài toán 3: Cho hàm số y = (m – 2)x +1
Xác định giá trị của m để đồ thị của hàm số đi qua điểm A(1;3).Vẽ đồ thị hàm số
với m vừa tìm được.
Lời giải:
Thay x =1 ;y =3 vào hàm số y = (m – 2)x +1 ta có :

3 = (m -2) .1 +1
⇔
m = 4
Vậy để đồ thị của hàm số đi qua điểm A(1;3) thì m = 4
Với m = 4 ta có hàm số : y = 2x +1
Cho x = 0
⇒
y = 1 Ta được điểm B( 0;1)
Cho y = 0
⇒
x =
1
2
−
Ta được điểm C(
1
2
−
;0)
Đồ thị hàm số y = 2x +1 là đường thẳng BC
**********************************
TIẾT 3 : LUYỆN TẬP
MỤC TIÊU:
Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng:
- Về kiến thức:
Hs hiểu được :Đồ thị hàm số y = ax + b(a
≠
0) là một đường thẳng cắt trục tung tại
điểm có tung độ bằng b, song song với đường thẳng y = ax ,nếu b
≠

0 ,trùng với
đường thẳng y = ax ,nếu b
≠
0
-Về kỹ năng:
Yêu cầu hs biết vẽ đồ thị hàm số y = ax + b(a
≠
0) bằng cách xác định hai điểm
thuộc đồ thị
Bài toán 1: Các khẳng định sau đúng hay sai? Nếu sai sửa lại cho đúng:
a) Đồ thị của hàm số y = -3x + 1 song song với đường thẳng y = 3x.
b) Đồ thị của hàm số y = 2x +2 cắt trục tung tại điểm (0;2).
c) Đồ thị của hàm số y = -x + 3 đi qua điểm (-1;2).
Trường THCS Lê Thị Hồng Gấm-Tiên Phước-Quảng Nam Trang 5
2
-2
y
-5 5
x
0
1
-1/2
1
-1
-1
>
^
2
1
y

x
=
+