Tiểu luận giáo dục môi trường_cao học k18

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC
KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC
Đề tài: Các con sông trong nội thành
Đề tài: Các con sông trong nội thành
Hà Nội và việc giáo dục học sinh tiểu
Hà Nội và việc giáo dục học sinh tiểu
học bảo vệ chúng khỏi ô nhiễm
học bảo vệ chúng khỏi ô nhiễm
Người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Thị Thấn
Người thực hiện: Lê Kiều Hưng - Nguyễn Thị Thu Thuỷ
Cao học K18 – Giáo dục Tiểu học

Thành phố St. Petersburg nằm soi mình bên sông Neva hiền hòa

Thành phố London và sông Theme lúc bình minh

Hà Nội bên dòng sông Kim Ngưu

Hà Nội và trận lụt lích sử tháng 11/2008



PH
PH
ẦN MỞ ĐẦU

ẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
1. Lí do chọn đề tài:
•
Thành phố Hà Nội mở rộng với tốc độ đô thị hoá nhanh
Thành phố Hà Nội mở rộng với tốc độ đô thị hoá nhanh
đang ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sức khoẻ
đang ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sức khoẻ
người dân thành phố. Một trong những nguyên nhân
người dân thành phố. Một trong những nguyên nhân
quan trọng là sự ô nhiễm của các con sông trong nội
quan trọng là sự ô nhiễm của các con sông trong nội
thành.
thành.
•
Đứng trước thực tế này, vấn đề giáo dục ý thức bảo vệ
Đứng trước thực tế này, vấn đề giáo dục ý thức bảo vệ
môi trường cho thế hệ trẻ là rất quan trọng. Song thực tế,
môi trường cho thế hệ trẻ là rất quan trọng. Song thực tế,
vấn đề môi trường nói chung và vấn đề bảo vệ sông ngòi
vấn đề môi trường nói chung và vấn đề bảo vệ sông ngòi
nói riêng chưa thật sự được chú trọng trong nội dung
nói riêng chưa thật sự được chú trọng trong nội dung
chương trình Tiểu học hiện nay.
chương trình Tiểu học hiện nay.
•
Những nguyên nhân trên đã thúc đẩy chúng tôi thực hiện
Những nguyên nhân trên đã thúc đẩy chúng tôi thực hiện
đề tài: “Sông ngòi trong nội thành Hà Nội và việc giáo dục
đề tài: “Sông ngòi trong nội thành Hà Nội và việc giáo dục

học sinh tiểu học bảo vệ chúng khỏi ô nhiễm”.Hy vọng
học sinh tiểu học bảo vệ chúng khỏi ô nhiễm”.Hy vọng
nghiên cứu này sẽ góp phần bảo vệ môi truờng thủ đô
nghiên cứu này sẽ góp phần bảo vệ môi truờng thủ đô
ngày càng xanh sạch đẹp.
ngày càng xanh sạch đẹp.

2. Nhiệm vụ -
2. Nhiệm vụ -
đối tượng
đối tượng
nghiên cứu
nghiên cứu
•


Thực trạng ô nhiễm của các con sông
Thực trạng ô nhiễm của các con sông
trong nội thành Hà Nội.
trong nội thành Hà Nội.
•
Vấn đề bảo vệ c
Vấn đề bảo vệ c
ác con
ác con
sông trong nội
sông trong nội
dung chương trình tiểu học và một số đề
dung chương trình tiểu học và một số đề
xuất trong việc thực hiện nội dung này.

xuất trong việc thực hiện nội dung này.

PHẦN NỘI DUNG
PHẦN NỘI DUNG
Chương II: Thực trạng ô nhiễm các con sông trong nội thành Hà Nội
1. Thực trạng ô nhiễm của các con sông trong nội thành Hà Nội
1. Thực trạng ô nhiễm của các con sông trong nội thành Hà Nội
2. Hậu quả
2. Hậu quả
3. Nguyên nhân
3. Nguyên nhân
4. Các giải pháp
4. Các giải pháp
Chương I: Cơ sở lý luận
1. Sông là gì?
1. Sông là gì?
2. Ô nhiễm nước là gì?
2. Ô nhiễm nước là gì?
3. Vai trò của các con sông trong nội thành Hà Nội
3. Vai trò của các con sông trong nội thành Hà Nội
Chương III:
Vấn đề bảo vệ các con sông trong nội dung chương
Vấn đề bảo vệ các con sông trong nội dung chương
trình tiểu học và một số đề xuất trong việc thực hiện nội dung
trình tiểu học và một số đề xuất trong việc thực hiện nội dung
này.
này.
1. Vấn đề bảo vệ các con sông trong nội dung chương trình tiểu học
1. Vấn đề bảo vệ các con sông trong nội dung chương trình tiểu học
2. Một số đề xuất liên quan đến “bảo vệ các con sông ” trong dạy

2. Một số đề xuất liên quan đến “bảo vệ các con sông ” trong dạy
học ở bậc Tiểu học.
học ở bậc Tiểu học.
3.
3.
V
V
ận dụng đề xuất trong một số tiết dạy học ở Tiểu học
ận dụng đề xuất trong một số tiết dạy học ở Tiểu học

Chương I: Cơ sở lý luận
1.
1.
Sông là gì?
Sông là gì?
Theo Giáo trình “Thuỷ văn công trình” – NXB Thuỷ Lợi – 2004, khái niệm sông
Theo Giáo trình “Thuỷ văn công trình” – NXB Thuỷ Lợi – 2004, khái niệm sông
được viết như sau:
được viết như sau:
“
“
Sông là một dải lãnh thổ trên đó dòng nước chảy tương đối lớn và
Sông là một dải lãnh thổ trên đó dòng nước chảy tương đối lớn và
tương đối ổn định.”
tương đối ổn định.”
2. Ô nhiễm nước là gì?
2. Ô nhiễm nước là gì?
Theo Hiến chương Châu Âu về nước, định nghĩa ô nhiễm nước được viết như
Theo Hiến chương Châu Âu về nước, định nghĩa ô nhiễm nước được viết như
sau:

sau:
“
“
Ô nhiễm nước là sự biến đổi nói chung do con người đối với chất lượng
Ô nhiễm nước là sự biến đổi nói chung do con người đối với chất lượng
nước, làm nhiễm bẩn nước và gây nguy hiểm cho con người, cho công
nước, làm nhiễm bẩn nước và gây nguy hiểm cho con người, cho công
nghiệp, nông nghiệp, nuôi cá, nghỉ ngơi, giải trí, cho động vật nuôi và
nghiệp, nông nghiệp, nuôi cá, nghỉ ngơi, giải trí, cho động vật nuôi và
các loài hoang dã".
các loài hoang dã".
Ô nhiễm nước có nguồn gốc tự nhiên: Do mưa, tuyết tan, gió bão, lũ lụt
Ô nhiễm nước có nguồn gốc tự nhiên: Do mưa, tuyết tan, gió bão, lũ lụt
đưa vào môi trường nước chất thải bẩn, các sinh vật và vi sinh vật có hại
đưa vào môi trường nước chất thải bẩn, các sinh vật và vi sinh vật có hại
kể cả xác chết của chúng.
kể cả xác chết của chúng.
Ô nhiễm nước có nguồn gốc nhân tạo: Quá trình thải các chất độc hại
Ô nhiễm nước có nguồn gốc nhân tạo: Quá trình thải các chất độc hại
chủ yếu dưới dạng lỏng như các chất thải sinh hoạt, công nghiệp, nông
chủ yếu dưới dạng lỏng như các chất thải sinh hoạt, công nghiệp, nông
nghiệp, giao thông vào môi trường nước.
nghiệp, giao thông vào môi trường nước.
Theo bản chất các tác nhân gây ô nhiễm, người ta phân ra các loại ô
Theo bản chất các tác nhân gây ô nhiễm, người ta phân ra các loại ô
nhiễm nước: ô nhiễm vô cơ, hữu cơ, ô nhiễm hoá chất, ô nhiễm sinh
nhiễm nước: ô nhiễm vô cơ, hữu cơ, ô nhiễm hoá chất, ô nhiễm sinh
học, ô nhiễm bởi các tác nhân vật lý.”
học, ô nhiễm bởi các tác nhân vật lý.”

3. Vai trò của các con sông trong nội thành Hà Nội
3. Vai trò của các con sông trong nội thành Hà Nội


Thành phố Hà Nội có 5 con sông chảy qua nội thành: Sông
Thành phố Hà Nội có 5 con sông chảy qua nội thành: Sông
Nhuệ, Sông Tô Lịch, Sông Kim Ngưu, Sông Sét và Sông
Nhuệ, Sông Tô Lịch, Sông Kim Ngưu, Sông Sét và Sông
Lừ với tổng chiều dài hơn 40 km.
Lừ với tổng chiều dài hơn 40 km.
Sông Nhuệ ch
Sông Nhuệ ch
ả
ả
y qua các quận Cầu Giấy, Hà Đông. Sông
y qua các quận Cầu Giấy, Hà Đông. Sông
Tô Lịch chảy qua các quận Tây Hồ, Cầu Giấy, Thanh
Tô Lịch chảy qua các quận Tây Hồ, Cầu Giấy, Thanh
Xuân, Đống Đa. Sông Kim Ngưu chảy qua các quận Hai
Xuân, Đống Đa. Sông Kim Ngưu chảy qua các quận Hai
Bà Trưng, Hoàng Mai. Sông Sét, sông Lừ chảy qua Đống
Bà Trưng, Hoàng Mai. Sông Sét, sông Lừ chảy qua Đống
Đa, Thanh Xuân, Hoàng Mai.
Đa, Thanh Xuân, Hoàng Mai.
Các con sông này có vai trò:
Các con sông này có vai trò:
-
Thoát nước chính cho thành phố Hà Nội
Thoát nước chính cho thành phố Hà Nội

-
Tạo môi trường sinh thái cho thủ đô
Tạo môi trường sinh thái cho thủ đô
-
Tạo môi trường giáo dục tự nhiên cho học sinh.
Tạo môi trường giáo dục tự nhiên cho học sinh.



Chương II:
Chương II: Thực trạng ô nhiễm các
con sông trong nội thành Hà Nội
•
1. Thực trạng ô nhiễm của các con sông trong nội thành
1. Thực trạng ô nhiễm của các con sông trong nội thành
Hà Nội
Hà Nội
•


Hầu hết các con sông chảy trong nội thành Hà Nội đang
Hầu hết các con sông chảy trong nội thành Hà Nội đang
lâm vào tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Tốc độ đô thị
lâm vào tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Tốc độ đô thị
hóa, quy hoạch xây dựng thiếu đồng bộ, cộng với sự
hóa, quy hoạch xây dựng thiếu đồng bộ, cộng với sự
thiếu ý thức của người dân sống gần các con sông đã tạo
thiếu ý thức của người dân sống gần các con sông đã tạo
ra sự ô nhiễm nặng nề. Điều này chúng ta có thể nhận
ra sự ô nhiễm nặng nề. Điều này chúng ta có thể nhận

thấy ngay bằng trực giác về màu nước của một số con
thấy ngay bằng trực giác về màu nước của một số con
sông được “liệt” vào mức độ ô nhiễm tiêu biểu.
sông được “liệt” vào mức độ ô nhiễm tiêu biểu.


Dưới đây là hình ảnh của sông Tô Lịch sau khi đã được
Dưới đây là hình ảnh của sông Tô Lịch sau khi đã được
kè dọc 2 bên bờ:
kè dọc 2 bên bờ:


•
Theo Viet Nam Infoterra Newsletter (số tháng 3/2008) trích dẫn
Theo Viet Nam Infoterra Newsletter (số tháng 3/2008) trích dẫn
nghiên cứu mới nhất của Bộ Tài nguyên và môi trường đã chỉ ra rằng
nghiên cứu mới nhất của Bộ Tài nguyên và môi trường đã chỉ ra rằng
hầu hết các con sông trong nội thành Hà Nội đã bị ô nhiễm nặng bởi
hầu hết các con sông trong nội thành Hà Nội đã bị ô nhiễm nặng bởi
mật đ
mật đ
ộ
ộ
vi khuẩn gây hại cao gấp 3 đến 5 lần tiêu chuẩn cho phép
vi khuẩn gây hại cao gấp 3 đến 5 lần tiêu chuẩn cho phép
.
.


Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng các chất thải chưa được xử lý vẫn

Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng các chất thải chưa được xử lý vẫn
đang được thải ra các con sông trong nội thành Hà Nội với khối
đang được thải ra các con sông trong nội thành Hà Nội với khối
lượng cao gấp hàng trăm lần cho phép.
lượng cao gấp hàng trăm lần cho phép.
•
Cũng theo nguồn tin này, các sông Tô Lịch, sông Kim Ngưu, Sông
Cũng theo nguồn tin này, các sông Tô Lịch, sông Kim Ngưu, Sông
Lừ Và sông Sét cũng chứa
Lừ Và sông Sét cũng chứa
hàm lượng kim loại rất cao
hàm lượng kim loại rất cao
và mức độ ô
và mức độ ô
nhiễm lên tới đỉnh điểm trong mùa khô khi các chất gây ô nhiễm trở
nhiễm lên tới đỉnh điểm trong mùa khô khi các chất gây ô nhiễm trở
nên tập trung, cô đặc hơn.
nên tập trung, cô đặc hơn.
•
Theo Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội, hiện nay tổng lượng nước
Theo Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội, hiện nay tổng lượng nước
thải của khu vực nội thành Hà Nội vào khoảng 500 nghìn m3/ngày
thải của khu vực nội thành Hà Nội vào khoảng 500 nghìn m3/ngày
đêm, trong đó có khoảng 100 nghìn m3 là nước thải của các cơ sở
đêm, trong đó có khoảng 100 nghìn m3 là nước thải của các cơ sở
công nghiệp, dịch vụ, bệnh viện. Như sông Tô Lịch vào mùa khô,
công nghiệp, dịch vụ, bệnh viện. Như sông Tô Lịch vào mùa khô,
hàm lượng oxy hòa tan
hàm lượng oxy hòa tan
thấp hơn tiêu chuẩn cho phép trung bình là

thấp hơn tiêu chuẩn cho phép trung bình là
2,3 lần;
2,3 lần;
oxy sinh học, hóa học, hàm lượng chất rắn; hàm lượng sắt
oxy sinh học, hóa học, hàm lượng chất rắn; hàm lượng sắt
đều tăng vọt, vượt tiêu chuẩn.
đều tăng vọt, vượt tiêu chuẩn.
•


Đánh giá chung của chi cục này là “chất lượng bốn dòng sông này,
Đánh giá chung của chi cục này là “chất lượng bốn dòng sông này,
các kênh tiêu thoát và cả các cống ngầm đều đang bị ô nhiễm nặng;
các kênh tiêu thoát và cả các cống ngầm đều đang bị ô nhiễm nặng;
đầy các chất hữu cơ, vô cơ, vi sinh vật, dầu mỡ, nước có màu đen,
đầy các chất hữu cơ, vô cơ, vi sinh vật, dầu mỡ, nước có màu đen,
mùi hôi thối, đặc biệt vào mùa khô”. Các con sông thoát nước hiện
mùi hôi thối, đặc biệt vào mùa khô”. Các con sông thoát nước hiện
nay đều là sông chết, không có nguồn cung cấp nước bổ sung, độ
nay đều là sông chết, không có nguồn cung cấp nước bổ sung, độ
dốc lại nhỏ khiến tốc độ chảy chậm. Riêng mùa khô, các con sông
dốc lại nhỏ khiến tốc độ chảy chậm. Riêng mùa khô, các con sông
này chỉ nhận nguồn nước là nước thải sinh hoạt và công nghiệp của
này chỉ nhận nguồn nước là nước thải sinh hoạt và công nghiệp của
thành phố, nên không có khả năng tự làm sạch.
thành phố, nên không có khả năng tự làm sạch.



Nước sông Tô Lịch luôn đặc quánh - đen ngòm phủ đẩy rác quanh năm

2. Nguyên nhân gây ô nhiễm
2. Nguyên nhân gây ô nhiễm
a)
a)
nước thải công nghiệp:
nước thải công nghiệp:


dù thải ra hàng chục nghìn, thậm
dù thải ra hàng chục nghìn, thậm
chí là cả trăm nghìn m3/ngày
chí là cả trăm nghìn m3/ngày
đêm, nhưng lượng nước đã
đêm, nhưng lượng nước đã
qua xử lý chỉ vào khoảng 1/3.
qua xử lý chỉ vào khoảng 1/3.
Nguyên nhân, do phần lớn
Nguyên nhân, do phần lớn
các cơ sở sản xuất đều không
các cơ sở sản xuất đều không
có trạm xử lý nước thải. Hà
có trạm xử lý nước thải. Hà
Nội có hàng nghìn cơ sở sản
Nội có hàng nghìn cơ sở sản
xuất tiểu thủ công nghiệp
xuất tiểu thủ công nghiệp
chưa có hệ thống xử lý kiểu
chưa có hệ thống xử lý kiểu
này. Kể cả 6 khu công nghiệp

này. Kể cả 6 khu công nghiệp
tập trung mới xây dựng gần
tập trung mới xây dựng gần
đây thì chỉ có khu công
đây thì chỉ có khu công
nghiệp Bắc Thăng Long có hệ
nghiệp Bắc Thăng Long có hệ
thống xử lý nước thải tập
thống xử lý nước thải tập
trung.
trung.
Ao nước thải của các xưởng sản xuất nằm
trong KĐT mới Pháp Vân - Tứ Hiệp.