Khảo sát hiện trạng và đánh giá hiệu quả hoạt động của hệ thống xử lý nước cấp siêu thị big c an lạc

CHƯƠNG 1

MỞ ĐẦU

1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Thực tập tốt nghiệp là một cơ hội của sinh viên tiếp cận với môi trường làm việc
thực tế.Qua quá trình thực tập có thể học hỏi được nhiều kinh nghiệm mà trên giảng
đường không thể có được.Ngoài ra đây còn là khoảng thời gian giúp sinh viên tiếp
cận với thực tế và củng cố lại những kiến thức đã học, áp dụng chúng vào các công
việc cụ thể.Qua đó, sẽ hiểu rõ hơn về khả năng làm việc của bản thân cũng như định
hướng được con đường phát triển công việc sau này. Sau khi có cơ hội được thực
tập tại “Công ty cổ phần xây dựng môi trường và thương mại THỊNH VƯỢNG” và
qua các công việc bước đầu được tiếp xúc ngoài thực tế,cụ thể là công tác khảo sát,
vận hành, bảo trì - bảo dưỡng hệ thống xử lý nước cấp và nước thải của Siêu thị Big
C An Lạc, được tiếp xúc với hệ thống nước thải và nước cấp tại đây nhưng đối với
hệ thống xử lý nước cấp lại có ấn tượng rất sâu sắc hơn bởi trong quá trình học ít
được biết đến nên em đã thực hiện đề tài này nhằm giới thiệu về hiện trạng và có
một số ý kiến đánh giá hiệu quả hoạt động của công nghệ xử lý nước cấp tại đây .
1


1.2. MỤC TIÊU
•

Tìm hiểu thực tế về những lĩnh vực chuyên môn của ngành học trong thực tế

đối chiếu với kiến thức đã được trang bị ở trường trong quá trình học tập.
• Biết khảo sát, phân tích và đánh giá hiện trạng thực tế và tiếp cận với các
phương pháp được áp dụng trong thực tế nhằm tăng hiệu quả của hệ thống.
• Học hỏi và tích lũy những kiến thức từ thực tế công việc.
1.3. PHẠM VI THỰC HIỆN

•

Địa điểm : Siêu thị Big C An Lạc,1231 Quốc lộ 1A, Khu phố 5, Bình Trị

Đông B, Bình Tân, TP.HCM.
• Đối tượng : hệ thống xử lý nước cấp của siêu thị (bao gồm trạm xử lý nước
bậc I và hệ thống lọc RO bậc II). Vì thời gian thực tập chỉ giới hạn trong 1
tháng nên báo cáo này chỉ đề cập đến trạm xử lý bậc I của hệ thống xử lý
nước cấp cho siêu thị Big C An Lạc (trạm xử lý cấp I dành cho mục đích cấp
nước sinh hoạt), do trong quá trình thực tập không được tiếp xúc với các các
giếng thu và trạm bơm cũng như các đường ống dẫn ngầm dưới đất,… nên
trong đề tài này xin được giới thiệu từ ngăn tiếp nhận nước ngầm qua các
khâu xử lý và đến bể chứa,bồn áp lực chuẩn bị công đoạn phân phối nước
cho siêu thị.
•

Thời gian : Thực hiện trong khoảng 6 tuần từ 02/07/2012 đến 15/08/2012.

1.4. NỘI DUNG CÔNG VIỆC
•

Tìm hiểu về hệ thống xử lý
-

Diện tích,công nghệ xử lý đang được áp dụng

Khả năng tiếp nhận nước của hệ thống (lưu lượng, nồng độ),chuẩn
đầu vào đầu ra
• Tìm hiểu quy trình hoạt động,các công trình trong hệ thống
-

Xem xét các công trình có trong hệ thống
- So sánh thực tế với những điều đã học về công nghệ xử lý
- Quan sát sự hoạt động của các máy móc thiết bị
• Tìm hiểu quy trình vận hành,tham gia vận hành hệ thống
-

Tìm hiểu về quy trình hoạt động của hệ thống
- Quan sát hiện tượng xảy ra khi vận hành công trình
- Tham gia quá trình vận hành hệ thống
• Tìm hiểu các thông số kỹ thuật của các công trình,các thiết bị máy móc có
-

trong hệ thống
2


Tìm đọc các thông số kỹ thuật ghi trên các thiết bị kết hợp với các tài
liệu kỹ thuật của nhà máy
- Tìm hiểu các phương pháp biểu diễn và ý nghĩa các thông số được ghi
trên thiết bị
- Học cách vận hành các thiết bị
• Tham gia lấy mẫu phân tích các chỉ tiêu
-

Tham gia quá trình lấy mẫu
- Học cách lựa chọn các chỉ tiêu quan trọng cần theo dõi trong quá
trình vận hành
- Học cách phân tích một số chỉ tiêu
- Xin số liệu và tài liệu liên quan nhằm chuẩn bị cho việc làm báo cáo

thực tập.
1.5. PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN
-

•

Phương pháp khảo sát: khảo sát thực tế tại nhà máy,kết hợp với quan sát

công nghệ đang hoạt động.
• Phương pháp thu thập số liệu : Thu thập, tích lũy, tổng hợp những tài liệu
về hệ thống xử lý và các tài liệu khác có liên quan phục vụ cho việc nghiên
cứu, khảo sát, đánh giá.
• Phương pháp hỏi ý kiến chuyên gia : Tham khảo ý kiến của các anh chị
nhân viên trong công ty thực tập và giảng viên hướng dẫn để có được kết quả
chung và chính xác nhất.

3


CHƯƠNG 2

GIỚI THIỆU VỀ ĐƠN VỊ THỰC TẬP

2.1. GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY
Tên tiếng việt : Công Ty Cổ Phần Xây Dựng – Môi Trường và Thương Mại THỊNH
VƯỢNG.
Tên tiếng anh : Thinh Vuong Construction – Environment & Trading Joint Stock
Company.
Văn phòng : 108/22 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, Tp Hồ Chí Minh.
Điện thoại : 08 - 38116090

Fax : 08 – 62680437
Email : thinhvuong@ thinhvuongjsc.com.vn
Website : thinhvuongjsc.com.vn
Công ty đã hoạt động trong ngành xử lý môi trường từ tháng 1 năm 2010.
2.2. LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG
2.2.1. Tư vấn, thiết kế
4


•
•
•
•
•
•
•
•
•

Xử lý nước sạch, nước thải, khí thải
Xử lý chất thải rắn công nghiệp nguy hại
Thiết kế M&E cho các công trình cao ốc
Thiết kế hệ thống báo cháy và chữa cháy
Đánh giá tác động môi trường
Lập đề án bảo vệ môi trường
Công nghệ sản xuất sạch hơn
Chương trình giám sát môi trường
Tư vấn nguồn vốn đầu tư môi trường
2.2.2. Thi công, lắp đặt

•
•
•
•
•
•
•
•

Công trình mạng lưới cấp thoát nước
Hệ thống xử lý nước sạch và nước thải
Xử lý khói bụi, khí thải, hơi dung môi..
Bãi chôn lấp chất thải rắn tiên tiến
Thi công M&E cho các công trình cao ốc
Thi công hệ thống báo cháy và chữa cháy
Hệ thống nước hồ bơi,jacuzzi,…
Hệ thống lò đốt chất thải nguy hại
2.2.3. Xử lý nước sạch

•

Xử lý nước nhiễm phèn, nhiễm mặn, khử trùng, làm mềm nước, khử

oxy,CO2,H2S, …
• Cung cấp nước cho các công trình công cộng, khu công nghiệp, khu dân cư,
khu thương mại, bệnh viện, khách sạn,…
• Nước tinh khiết cho ngành y tế, dược phẩm, công nghệ cao,..
• Ngành chế biến thực phẩm, nước giải khát, sản xuất nước đá, nước tinh
khiết.
2.2.4. Xử lý nước thải

•

Các công trình công cộng, khu công nghiệp, khu dân cư, thương mại, bệnh

•
•
•
•

viện, resort, khách sạn.
Công nghiệp giấy và bột giấy, cao su.
Ngành chế biến thực phẩm, thủy sản, công nghiệp mía đường, cồn rượu.
Công nghiệp hóa chất, dệt nhuộm, xi mạ, in ấn, bao bì, …
Công nghiệp hóa dầu,luyện kim,…
2.2.5. Xử lý khí thải

•
•
•
•

Khói thải lò hơi, lò đốt dầu, than đá, lò nung, nấu chảy kim loại, lò sấy…
Bụi công nghiệp : gỗ, cao su, xi măng, kim loại,…
Hơi dung môi, axit, kiềm, hóa chất, thuốc trừ sâu..
Khử mùi, xử lý mùi hôi bằng các chế phẩm chuyên dụng.
5


2.2.6. Xử lý chất thải nguy hại
•

•
•
•

Công nghiệp hóa chất, dệt nhuộm, thuốc trừ sâu, dược phẩm.
Công nghiệp dầu khí, cao su, luyện kim.
Chất thải có tính độc hại từ hệ thống xử lý nước thải, khí thải…
Phế phẩm, sản phẩm loại có tính độc hại từ các ngành công nghiệp.
2.2.7. Dịch vụ tư vấn

•
•
•
•
•
•

Đăng kí đạt tiêu chuẩn môi trường
Đánh giá tác động môi trường
Chương trình giám sát môi trường
Công nghệ sản xuất sạch hơn
Tư vấn kỷ thuật chuyển giao công nghệ
Nghiên cứu công nghệ cơ bản

2.3. CƠ CẤU TỔ CHỨC
2.3.1. Sơ đồ tổ chức công ty
Giám Đốc điều hành

Giám đốc kinh doanh

Trưởng VPĐD các văn phòng

Kế toán – Hành chính

Dịch Vụ - Tư vấn MT

Thiết kế kỹ thuật

Quản lý dự án

Hình 2.1 sơ đồ tổ chức công ty CP XD MT & TM THỊNH VƯỢNG
2.3.2. Nguồn nhân lực
Hiện tại công ty hoạt động rất hiệu quả và ổn định với sự góp mặt của các chuyên
gia chuyên ngành môi trường, xây dựng, điện… có kiến thức chuyên sâu và nhiều
kinh nghiệm sau nhiều năm làm việc với sự hiện diện của các thạc sĩ, kỹ sư, cử
nhân, công nhân lành nghề tổng cộng 42 người ( bảng 2.1).
Bảng 2.1 Thống kê tình hình nhân sự công ty CP XD MT & TM THỊNH VƯỢNG
6


Trình độ

Số lượng

Thạc sĩ môi trường

3

Kỹ sư môi trường

6

Kỹ sư xây dựng

2

Kỹ sư điện

2

Cử nhân kinh tế

3

Cao đẳng

2

Công nhân bậc 3/7 trở lên

24

Nguồn: Hồ sơ năng lực công ty CP XD MT & TM Thịnh Vượng,2011.
2.3.3. Năng lực máy móc thiết bị
Vì công ty được mới thành lập được hơn 2 năm nên đa số các thiết bị còn khá mới,
hiện đại và khá đa dạng (phụ lục 1) do đó khả năng hoạt động hiệu quả rất cao và ổn
định góp phần tạo nên sự hiệu quả trong quá trình hoạt động của công ty.
2.4. MỘT SỐ CÔNG TRÌNH TIÊU BIỂU TRONG LĨNH VỰC XỬ LÝ
NƯỚC THẢI
•

Hệ thống xử lý nước thải ANOASIS BEACH RESORT

Dự án được công ty hoàn thành trong 2 tháng thực hiện (từ tháng 1 đến tháng 3 năm
2010) bao gồm các công đoạn thiết kế, xây dựng, lắp đặt thiết bị và vận hành hệ
thống xử lý nước thải. Dự án được thực hiện ở Long Hải, Bà Rịa Vũng Tàu và được
thực hiện cho Công ty TNHH Du Lịch An Hoa với hệ thống thống xử lý nước
thải được đặt âm dưới đất và trông như một ngọn đồi ( hình 2.2).

Hình 2.2 hệ thống xử lý nước thải đặt âm dưới đất của Công ty TNHH Du Lịch An
Hoa.
7


•

Hệ thống công nghệ bốc hơi

Hệ thống được công ty thực hiện hoàn thành trong 8 tháng (6/2010 – 12/2010) là
công nghệ hiện đại và là một công trình lớn (hình 2.3) được thực hiện cho Công ty
TNHH AB MAURI VIỆT NAM ở Định Quán, Đồng Nai.

Hình 2.3 Hệ thống bốc hơi Công ty TNHH AB MAURI VIỆT NAM
•

Hệ thống xử lý nước cấp DOMESCO Đồng Tháp
Hệ thống xử lý nước cấp (hình 2.4) được công ty thực hiện trong vòng 3
tháng ( 9/2010-12/2010 ) cho công ty DOMESCO Đồng Tháp, Quận Thủ
Đức, TP. HCM.

Hình 2.4 Hệ thống xử lý nước cấp của công ty DOMESCO Đồng Tháp.
Ngoài ra công ty CP XD MT & TM THỊNH VƯỢNG đã thực hiện rất nhiều dự án
lớn khác ở nhiều các lĩnh vực như xử lý chất thải rắn, rác thải y tế, khí thải … cho
các công ty, xí nghiệp, nhà máy,bệnh viện, resort, khu chung cư,… sau 2 năm hoạt
động công ty đã biết đến trên toàn quốc với uy tín chất lượng các công trình .
8


CHƯƠNG 3

NỘI DUNG BÁO CÁO THỰC TẬP

3.1. TỔNG QUAN HỆ THỐNG XỬ LÝ NƯỚC CẤP CỦA SIÊU THỊ BIG C
AN LẠC
3.1.1. Giới thiệu chung
•

Vị trí Siêu thị Big C An Lạc trên bản đồ

Siêu thị Big C An Lạc thuộc quận Bình Tân, Tp Hồ Chí Minh. Tọa lạc ở khu vực
ngã 3 của 3 đường Kinh Dương Vương, quốc lộ 1A và đường Hồ Ngọc Lâm Thuộc
phường Bình Trị Đông, quận Bình Tân, Tp Hồ Chí Minh. Vị trí của Siêu thị trên
bản đồ được thể hiện trên hình 3.1.

Hình 3.1 Vị trí của siêu thị Big C An Lạc trên bản đồ
•

Các thông tin cần thiết khác

Địa chỉ :1231 Quốc lộ 1A, Khu phố 5, Bình Trị Đông B, Bình Tân, TP.HCM.

Giờ mở cửa :8:00 - 21:30
Điện thoại :08.3877.0670
Fax :08.3877.0680

9


Bãi đậu xe : - Xe hơi: Bãi rộng, miễn phí.
- Xe 2 bánh: Bãi có mái che, sức chứa 5.000 xe, miễn phí.
- Giữ nón bảo hiểm miễn phí.
Trạm đón taxi :Có.
Máy rút tiền (ATM) :Đông Á, Techcombank, Vietcombank, Sacombank, BIDV,
Seabank
Thanh toán thẻ :Visa, Master, Amex, JCB, ACB, Vietcombank & các ngân hàng
liên minh.
Chú thích
Giao hàng :Miễn phí trong phạm Bơm
vi 10km với hoá đơn từ 200.000 đồng
Đường nước
Tuyến xe đưa đón khách siêu thị Big C An Lạc :Xe đưa đón khách siêu thị Big C
Đường khí
An Lạc miễn phí 2 chiều.
• Hệ thống xử lý nước
Hệ thống xử lý nước cấp với lưu lượng khoảng 45 m3/h nằm trong khu vực phức
hợp của hệ thống xử lý nước cấp,nước thải của siêu thị tiếp giáp với nhà kho và khu
vực giao nhận hàng của siêu thị có diện tích khoảng 700 m2.
3.1.2. Quy trình công nghệ hệ thống xử lý nước cấp của siêu thị
Hệ thống nước xử lý nước cấp của siêu thịBig C An Lạcđược đánh giá là hiện đại
và hiệu quả qua một thời gian dài hoạt độngvới sự ổn định của quy trình công nghệ
tại đây (sơ đồ 3.2).

Mạng lưới phân phối
Giếng bơm I

Giếng bơm II

Hệ thống Bình điều áp

sút

Bể chứa I

Máy nén khí

Bình hòa khí + nước Bồn oxy hóa xúc tácBồn oxy hóa xúc tác

Bể chứa II

Bể chứa IV

Bồn lọc than hoạt tính

Bể chứa III

Bồn lọc cát

clo

10

Sơ đồ 3.2 Quy trình công nghệ hệ thống xử lý nước cấp của siêu thị Big C An Lạc.
Thuyết minh quy trình công nghệ
Nước được bơm từ giếng khoang I và II được bơm về khu xử lý qua tuyến ống dẫn
nước thô. Đồng thời sẽ có một lượng sút được châm vào để ổn định pH trong
khoảng 6.5-7.5, lượng sút chứa trong bồn và được đẩy đi bằng 2 bơm định lượng
hóa chất hoạt động luân phiên.
Nước về đến khu xử lý tại Bể chứa I cho đến khi đầy sẽ chảy tràn qua Bể chứa II.
Nước từ Bể chứa I,II sẽ hòa trộn với khí tại bình hòa khí nước ( khí được cung cấp
bởi máy nén khí) để cung cấp thêm oxy cho quá trình oxy hóa sắt Fe 2+ thành Fe3+và
được loại bỏ tại 2 bồn lọc kế tiếp nhau với lớp vật liệu lọc ODM - 2F để lọc cặn rồi
tiếp tục qua bồn lọc cát thạch anh. Tại đây sẽ diễn ra quá trình lọc cơ học các kết
tủa hiđroxit kim loại nặng, cặn lơ lửng, huyền phù được lọc sâu triệt để bởi cột lọc
cát thạch anh tạo độ trong cho nước. Sau khi qua bồn lọc cát, nước sẽ được đưa lên
Bể chứa III và sẽ được bơm đến bồn lọc than hoạt tính, với khả năng hấp thụ than
hoạt tính sẽ khử màu, mùi, kim loại nặng, các hợp chất hữu cơ, thuốc trừ sâu (nếu
có) để đảm bảo chất lượng nước cấp cho sinh hoạt.Nước sau khi qua bồn lọc than
hoạt tính để khử mùi,màu sau đó sẽ được châm chlorine trên đường ống dẫn
nướclên bể chứa nước sạch ( Bể chứa IV) bằng bơm định lượng hóa chất để khử
trùng và đảm bảo chất lượng nước trong Bể chứa và trên đường ống phân phối
nước. Nước sạch được chứa tại Bể chứa IV và được phân phối tự động đến các
điểm tiêu thụ với 3 bồn điều áp và 2 bơm đẩy công suất 45 m3/h.
Nước sau khi xử lý ở quá trình trên chỉ phục vụ cho sinh hoạt (vệ sinh,tắm giặt), ở
các điểm tiếp nhận là nhà hàng, nhà ăn dành công nhân viên trong siêu thị... thì
nước sẽ được lọc qua hệ thống lọc RO nữa để đảm bảo chất lượng nước cho mục
đích ăn uống.
3.2. HIỆN TRẠNG HỆ THỐNG XỬ LÝ NƯỚC CẤP CỦA SIÊU THỊ
3.2.1. Tính chất nước đầu vào và chất lượng nước đầu ra
Mẫu nước đầu vào của hệ thống được lấy trực tiếp tại miệng giếng theo yêu cầu kỹ
thuật của lấy mẫu, kết quả được xét nghiệm tại Phòng Kiểm nghiệm hóa lý- Vi sinh

viện Pasteur Tp.HCM so với giới hạn các chỉ tiêu cần thiết theo QCVN 02/2009 Bộ
Y Tế dành cho cấp nước cho mục đích sinh hoạt (bảng 3.1) là kết quả phân tích chất
lượng nước ngầm tại miệng giếng thu nước định kỳ 3 tháng 1 lần. Chất lượng nước
11


đầu vào của hệ thống thường ít dao động qua nhiều năm, các kết quả phân tích
nguồn nước trong các kỳ gần đây cũng không có sự dao động đáng kể ( phụ lục 2).
Bảng 3.1 kết quả phân tích nước ngầm tại giếng bơm của siêu thị Big C An Lạc
St
t
1
2
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13

Chỉ tiêu phân tích

Đơn vị

Kết quả

pH
Độ cứng tổng cộng
Clorua Cl
Tổng N
SO42N-NH4+
PO43Fe tổng
Kiềm tổng
Chất hữu cơ ( tính

mg CaCO3/ l
mg/l
mg/l
mg/l
mg/l
mg/l
-

6.0
69
65
0.1
2.9
Kph
0.05
5
26

QCVN
02/2009BY
T

6.0-8.5
350
300
3
3
0.5
-

Kph
4
theo KMnO4)
Escherchia Coli
MNP/100ml
0
0
Coliform
MNP/100ml
0
50
Nguồn: báo cáo kiểm định chất lượng nước định kỳ của hệ
thống xử lý nước cấp siêu thị Big C An Lạc,tháng 6 năm 2012.

Chất lượng nước đầu ra của hệ thống xử lý thường ổn định qua nhiều năm hoạt
động (phụ lục 3) và không vượt ngưỡng giới hạn cho phép theo qui chuẩn quốc gia
về cấp nước dành cho mục đích sinh hoạt QCVN 02/2009 Bộ Y Tế, kết quả giám
định gần đây cho thấy chất lượng nước sau khi qua hệ thống xử lý là khá tốt ( bảng
3.2).
Bảng 3.2 kết quả phân tích chất lượng nước sau hệ thống xử lý cấp 1 của siêu thị
Big C An Lạc
St

t

Chỉ tiêu phân tích

Đơn vị

Kết quả

1
2
3
4
6

pH
Độ cứng tổng cộng
Clorua ClTổng N
SO42-

mg CaCO3/ l
mg/l
mg/l
mg/l

7.3
65
10
0.1
2.3

QCVN
02/2009BY
T
6.0-8.5
350
300
3
12


7
8
9
10
11
12
13

N-NH4+
PO43Fe tổng
Kiềm tổng
Chất hữu cơ ( tính

mg/l
mg/l
-

Kph
0.05
0.3

10

3
0.5
-

Kph
4
theo KMnO4)
Escherchia Coli
MNP/100ml
0
0
Coliform
MNP/100ml
0
50
Nguồn: báo cáo kiểm định chất lượng nước định kỳ của hệ
thống xử lý nước cấp siêu thị Big C An Lạc,tháng 6 năm 2012.

3.2.2. Máy móc,thiết bị trong hệ thống xử lý nước cấp của siêu thị
Hệ thống xử lý nước cấp của siêu thị Big C An Lạc bao gồm trạm xử lý nước , hệ
thống đường ống truyền tải , đường ống cung cấp nước tới các điểm sử dụng nước
( nhà hàng,các gian hàng,các nhà vệ sinh,các văn phòng,…) . Các thiết bị lắp đặt
trong trạm xử lý nước là các máy bơm và van điện , tủ điện động lực và điều khiển
(hệ thống điện), đường ống phụ kiện v v….
3.2.2.1.
•

Các thiết bị máy móc,phụ kiện có trong hệ thống

Máy bơm

Trong các hệ thống cấp nước máy bơm là thiết bị quan trọng nhất ,máy bơm là thiết
bị dùng năng lượng bên ngoài để vận chuyển chất lỏng .Năng lượng cung cấp để
chuyển hóa có nhiều dạng nhưng cơ bản là cơ năng trên trục động lực liên kết với
bơm ( động cơ điện ,động cơ nổ ) .Máy bơm gồm có 2 bộ phận chính ,nguồn động
lực ,guồng bơm .Máy bơm gồm có nhiều loại việc phân loại có thể theo dạng lực tác
động lên chất lỏng ,kết cấu của cơ cấu làm việc ,theo dạng chuyển động của dòng
chảy .Với mỗi loại sẽ có một phương pháp vận hành .Trong trạm xử lý nước cấp
Siêu thị Big C An Lạc các máy bơm sau:
- 4 bơm ly tâm gồm 2 máy bơm vận chuyển nước thô từ Bể chứa I, 2 máy bơm
trước bồn lọc than hoạt tính lên bể chứa hiệu Grundfos với công suất 17 m 3/h (hình
3.3 ) hoạt động luân phiên.

13


Hình 3.3 Bơm ly tâm
- 2 bơm nước sạch phân phối Grundfos công suất 45m3/h,50 Hz
- 3 bơm hóa chất : 2 cái ở bồn chứa sút, 1 cái ở bồn chlorine là loại bơm định lượng
hóa chất kiểu từ tính dạng màng hiệu Pulsafeeder-Mỹ ( hình 3.4), thông số kỹ
thuật :0,5-94 Lít/h; 130w,1Pha 220V .

Hình 3.4 bơm định lượng hóa chất
•

Van

Van là thiết bị đóng , mở trên đường ống (chất lỏng ,khí ) cho dòng chảy trong

đường ống đi qua hoặc không theo yêu cầu của công nghệ ( nhà máy xử lý nước )
,vận hành (mạng đường ống ) . Tại hệ thống các ống dẫn có các loại van chặn (van
hai chiều – hình 3.5 ), loại van này dòng chảy đi theo hai chiều ,van được đóng mở
bằng tay hoặc động cơ điện, các loại van bướm và van an toàn.
14


Hình 3.5 van chặn trên đường ống dẫn nước
• Đường ống và các phụ kiện
- Đường ống dùng để vận chuyển nước ,khí trong hệ thống xử lý cung cấp nước
sạch , đường ống chuyển tải nước thô về xử lý , nước sạch đi tiêu thụ đường kính
ống nhiều kích cỡ , đường kính ống trong trạm xử lý đa số là 100 (mm).Đường ống
được chế tạo từ loại vật liệu thép không gỉ được ghép nối bằng các khớp nối , giăng,
các loại bù, bu lông …( hình 3.6 )

Hình 3.6 hệ thống đường ống dẫn nước qua các bồn lọc
- Các phụ kiện đường ống là : Cút (chuyển hướng đường dòng), Tê ( để phân
chia ) , bù, các loại mối nối khác …
• Các thiết bị phụ trợ khác
Trong hệ thống xử lý nước cấp ngoài các thiết bị chính trên còn các thiết bị phụ trợ
khác như thiết bị định lượng hóa chất ,đồng hồ đo lưu lượng, đồng Bể áp suất (hình
3.7) , cầu thang công tác, sàn đỡ ...

15


Hình 3.7 đồng hồ áp suất
•

Thiết bị điện

Bao gồm hệ thống điện chiếu sáng, đường dây dẫn điện đến các bơm ly tâm, bơm
hóa chất; tủ điện điều khiển (hình 3.8), rơ le điện ,biến tần ...

3.2.2.2.

Hình 3.8 tủ điện điều khiển
Các công trình đơn vị

•

Các Bể chứa nước
Bao gồm 4 bể chứa kế tiếp nhau được xây dựng ngay trên trạm xử lý nước có của
các bể chứa I,II,III,IV lần lượt là 350m 3, 350m3, 400m3 và 700m3, ở mỗi bể có bố trí
nắp thăm kích thước 1m × 1m.Ở Bểchứa I và II nắp thăm được để hở khá thông
thoáng để tạo điều kiện khuyến tán không khí vào trong nguồn nước và có sự xuất
hiện của rêu trên tường bể. Ở bể chứa nước sau khi khử sắt ( Bể chứa III) và bể
chứa nước sạch thì ko có xuất hiện rong rêu do có khử trùng chlorine,nắp thăm

16


không được để thông thoáng và có cầu thang công tác thường xuyên kiểm tra chất
lượng nước.
• Bồn chứa sút
Là loại bồn nhựa trắng được bao bọc bởi các song sắt cố định (hình 3.10), có dung
tích khoảng 1000 lít, bồn có dạng hộp các cạnh được bo góc nhẹ kích thước thật là
1186 × 1000 × 1200 mm. Có nắp mở rộng14 cm, ở dưới đáy có ống xả cặn đường
kính 4 cm. Tại đây các hạt LS với 99.8% là CaCO 3 được hòa trộn với nước và được
bơm hóa chất châm trên đường uống dẫn nước thô về Bể chứa I.

Hình 3.10 bồn chứa sút
•

Bồn chlorine
Là loại bồn nhựa đứng cũng có thể tích 1000l như bồn chứa sút và cũng có bơm hóa
chất đặt trên bồn để châm clo trên đường ống dẫn nước sạch sau khi qua bồn lọc
than hoạt tính (hình 3.11).

Hình 3.11 bồn châm chlorine
Bình hòa khí
Bình hòa khí (hình 3.12) được làm bằng vật liệu thép CT3 chịu lực,áp suất. Tại đây
nước sẽ được hòa trộn với khí được cung cấp từ máy nén khí đặt bên cạnh, bình
dạng hình trụ có bán kính 20 cm, cao 80 cm.
•

17


Hình 3.12 bình hòa khí
Các bồn lọc oxy hóa xúc tác, lọc cát, than hoạt tính
Các bồn lọc oxy hóa xúc tác,lọc cát,than hoạt tính (hình 3.13) được làm bằng vật
liệu thép CT3 model 1550, có kích thước D×H là 1000mm × 2000mm dày 8mm,
bên trong sơn epoxy, bên ngoài sơn màu xám tro.
- Bồn oxy hóa xúc tác : chứa vật liệu lọc đa năng ODM-2F với đặc tính là
chất hấp phụ, hấp thụ và là vật liệu lọc đa năng có thành phần hóa học cơ
bản : SiO2 <= 84%; Fe2O3 <= 3,2%; Al2O3 + MgO + CaO = 8%, chiều
dày lớp vật liệu khoảng 70% thể tích bồn và có 2 lớp lưới chặn trên dưới
để tránh tình trạng vật liệu lọc bị cuốn theo dòng nướchướng lọc nước đi
từ dưới lêndo tỉ trọng của hạt ODM thấp.

- Bồn lọc cát : chứa vật liệu lọc là cát thạch anhđể lọc các thành phần lơ
lửng có kích thước hạt nhỏ không có khả năng kết tủa , trong quá trình
lọc dòng nước chuyển động theo hướng từ trên xuống, trên bề mặt cát
thạch anh sẽ tạo ra lớp màng lọc hỗ trợ cho quá trình lọc, đặc biệt khi
hydroxít sắt III kết tủa trên bề mặt cát thạch anh sẽ giúp hấp phụ Asen khi
nguồn nước có nguy cơ bị nhiễm Asen. Cát thạch anh là tác nhân rất tốt
trong việc giữ các kết tủa dạng bông có độ nhớt cao rất khó tách và khó
lọc. Chiều dày lớp cát cũng tương tự với bồn lọc oxy hóa xúc tác và
hướng lọc từ trên xuống do cát có tỉ trọng cao với hàm lượng chính là
oxit silic ( SiO2 chiếm 99,4%; oxit nhôm (Al2O3), oxit sắt ( Fe2O3), oxit
natri ~0,1 %) .
- Bồn lọc than hoạt tính :chứa vật liệu lọc là than hoạt tính được sản xuất
tại Việt Nam từ than gáo dừa theo phương pháp hoạt hóa ở nhiệt độ 90010000C để khử màu, mùi, kim loại nặng, các hợp chất hữu cơ, thuốc trừ
sâu. Với tỷ trọng: 520-550 kg/m3, kích thước hạt 1,68-3,36 mm, dạng hạt
•

18


màu đen, khô, rời, có góc cạnh. Chiều dày lớp than khoảng 70-80% thể
tích bồn, hướng lọc từ trên xuống.

Hình 3.13 hệ thống bồn lọc
•

Bình điều áp
Hệ thống điều áp (hình 3.14) gồm bộ 3 bình song song có thể tích 500lít của Italy
để duy trì áp lực nước trong hệ thống cấp nước,dung tích: từ 500Lít, áp lực hoạt
động max 10bar, nhiệt độ dung dịch: từ -10 đến +100 oC , vật liệu màng EPDM,
kiểu lắp đặt đứng theo tiêu chuẩn Châu Âu ‘PED 97/23/CE’.

Hình 3.14 hệ thống bình điều áp
3.2.3. Hệ thống tự động điều khiển hệ thống
Hệ thống tự động hóa của hệ thống bao gồm hệ thống phao đặt tại giếng bơm và các
Bể chứa, các bồn lọc role áp suất (hình 3.15) ở bình điều áp, cảm biến điện trong
hệ thống điện hoạt động của máy bơm.

19


Hình 3.15 đồng hồ áp suất và rơle áp suất
Khi nước ở dưới giếng có nước thì hệ thống sẽ tự động chạy bơm nước lên Bể chứa
I đồng thời bơm định lượng hóa chất sẽ cùng lúc nhận được tín hiệu từ hệ thống
điện và hoạt động nhưng với điều kiện Bể chứa I không đầy nước, khi nước dưới
giếng cạn thì bơm sẽ ngừng hoạt độngnhờ vào tín hiệu phao. Cũng tương tự với các
Bể chứa nước I,II,III nhờ tín hiệu phao khi nước ở các bể cạn thì bơm của Bể chứa
sẽ không hoạt động và khi Bể chứa nước đầy bơm sẽ tự động chạy hệ thống lọc với
điều kiện các bồn lọc không đầy nước cũng nhờ vào tín hiệu phao.
Riêng Bể chứa IV, hệ thống cấp nước cho siêu thị sử dụng bình điều áp để tích áp
duy trì áp lực ở mức 2kg/m 2 và role áp suất đặt trên đường ống, khi nào có sử dụng
nước áp lực sẽ nhỏ hơn 2kg/m 2 khi đó role áp suất sẽ truyền tín hiệu về biến tần và
biến tần sẽ điều khiển bơm ( có thể 1 hoặc cả 2 bơm hoạt động cùng lúc ) hoạt động
để đạt được áp lực 2kg/m2 . Khi áp lực nước lớn hơn 2kg/m2 do các điểm sử dụng
nước ngưng đột ngột sẽ tạo một áp lực lớn trở lại hệ thống thì biến tần sẽ điều khiển
bơm trở về trạng thái ngủ.
3.2.4. Quy trình vận hành, bảo trì, bảo dưỡng hệ thống
3.2.4.1.

Quy trình vận hành

Hệ thống đã được cài đặt các van đóng mở theo qui trình lọc xử lý lọc xuôi theo
như quy trình hoạt công nghệ đã trình bày ở phần trên và hoạt động hoàn toàn tự
động khi nước cạn bơm sẽ tự động chạy và khi đầy bơm sẽ tự tắt. Trong trường hợp
bị mất điện sẽ có máy phát điện để hệ thống có thể hoạt động một cách liên tục.
3.2.4.2.

Công tác bảo trì,bảo dưỡng hệ thống
20


Hệ thống hoàn toàn tự động và được bộ phận kỷ thuật tại siêu thị Big C An Lạc
thường xuyên kiểm tra dưới sự hướng dẫn của các kỷ sư bên Công ty CP XD MT &
TM Thịnh Vượng. Thường thì 1 tuần Công ty Công ty CP XD MT & TM Thịnh
Vượng sẽ có 1 lần kiểm tra ,bảo trì hệ thống xử lý nước cấp của siêu thị như kiểm
tra điện áp ,cường độ điện của các hệ thống bơm, tính ổn định của chất lượng
nước... nếu như có sự cố về chất lượng nước hay các vấn đề liên quan đến hệ thống
thì bộ phận kỷ thuật của siêu thị Big C sẽ liên hệ với Công ty CP XD MT & TM
Thịnh Vượng để xử lý.
Thông thường thì từ 1 đến 2 tuần hệ thống sẽ tích tụ các tạp chất dơ bẩn hay lúc
thay thế , khi đó bên Công ty CP XD MT & TM Thịnh Vượng sẽ tiến hành rửa
ngược để xả các chất bẩn ra ngoài bằng cách đảo các chiều van đóng và mở ngược
lại so với lúc vận hành ban đầu thời gian xả khoảng 60 – 120 phút.Sau khi rửa
ngược sẽ tiến hành rửa xuôi để hệ thống rửa lại thật sạch trước khi tái sinh hay đưa
vào sử dụng. Quá trình rửa xuôi chỉ cần kiểm tra nước đầu ra sạch và trong là được.
Sau đó các van sẽ được trả lại vị trí ban đầu. Đồng thời cứ định kỳ 6 tháng sẽ vệ
sinh đường ống, các bồn lọc, Bể chứa để tránh tình trạng cấu cặn bám bẩn gây tắc
ngẽn đường ống, tắc bơm… làm giảm hiệu suất, hỏng bơm và ảnh hưởng đến chất
lượng nước đầu ra.
Theo định kỳ 12 tháng Công ty CP XD MT & TM Thịnh Vượng sẽ tiến hành kiểm
tra thay thế vật liệu cát,than hoạt tính 1 lần, riêng đối với vật liệu lọc đa năng ODM

– 2F thì 5 năm sẽ tiến hành kiểm tra thay thế.
3.2.5. Các sự cố thường gặp
Trong hệ thống xử lý nước ngầm thướng sẽ ít gặp sự cố như trong nước thải, bởi
chất lượng nước ngầm thường không bị ô nhiễm ( huyền phù, rong rêu,tảo,…)
nhiều nên chủ yếu chỉ gặp vài trường hợp dưới đây.
- Các bơm định lượng hóa chất dễ bị tắt ngẽn
- Các bơm ly tâm có bị hỏng do hoạt động quá công suất, hay do lỗi kỷ thuật,tuổi
thọ bơm,…
Các sự cố có khả năng xuất hiện nhưng hiếm gặp có thể gọi là rủi ro của hệ thống
có thể là tín hiệu từ phao truyền về không chính xác dẫn đến hệ thống tự động có
vấn đề như nước ở bể chứa tràn ra do phao bị hỏnghay bị bám bẩn bởi cặn,rêu,tảo,
… ngoài ra cũng có thể do sự vô tình thay đổi hệ thống van đã được điều chỉnh từ
trước cũng gây sự cố cho hệ thống.
3.3. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG XỬ LÝ
NƯỚC CẤP
21


3.3.1. Đánh giá công nghệ
Từ bảng phân tích nước ngầm tại khu vực Big C An Lạc ( bảng 3.1 ), ta có thể thấy
nước ngầm ở khu vực này bị nhiễm sắt cao, có thể dễ dàng nhận thấy bằng mắt
thường khi nước được bơm lên có màu hơi ngã vàng và hơi đục. Nên công nghệ xử
lý nước ngầm ở đây chủ yếu tập trung khử sắt.Và theo như tính toán thì lượng nước
sử dụng cho siêu thị không lớn dao động trong khoảng 30-45 m 3/h tùy theo thời
điểm các ngày trong tuần và tùy theo các giờ trong ngày ( ban ngày sử dụng nhiều
hơn ban đêm, thứ 7 chủ nhật nhiều hơn các ngày khác trong tuần ). Phương pháp
được lựa chọn để xử lý nước ngầm nhiễm phèn với hàm lượng sắt < 10 mg/l là làm
thoáng đơn giản và lọc. Với quy mô vừa phải và lưu lượng dao động lớn thì công
nghệ được đề xuất ở hệ thống xử lý là hợp lý với máy bơm khí nén tiết kiệm diện
tích và chi phí, các cột lọc ở đây có thể thấy sự khác biệt so với các công nghệ lọc

thông thường ở bồn oxy hóa xúc tác với lớp vật liệu lọc đa phương năng ODM–
2F. Công nghệ lọc ODM -2F được thế giới áp dụng năm 1998 và hệ thống xử lý
nước ngầm của siêu thị Big C An Lạc là một trong những hệ thống được áp dụng
công nghệ tiên tiến này đầu tiên tại Việt Nam hệ thống được vận hành từ năm 2000,
với ưu điểm vượt trội và khả năng ứng dụng cao, phạm vi ứng dụng rộng .
• Ưu điểm
Có thể kết hợp nhiều công đoạn xử lý như xúc tác, tạo bông, lọc cặn
trong cùng một thiết bị.
- Tăng độ an toàn cho chất lượng nước sau xử lý.
- Vận hành đơn giản.
- Giá cả thấp hơn nhiều so với các loại chất hấp phụ khác.
- Có thể thay thế các loại vật liệu lọc đang được sử dụng mà không cần
thay đổi cấu trúc bể lọc.
- Lượng nước rửa lọc thấp hơn các loại vật liệu khác. Không cần sục
gió.
• Khả năng ứng dụng
- Nâng và ổn định độ pH của nước trong khoảng 6,5-8,0
- Xúc tác quá trình khử sắt (Fe < 35 mg/l)
- Giảm hàm lượng nitrogen (nitrit, nitrat, amôni), photphat (20-50% tùy
theo tốc độ lọc từ 4-7 m/giờ), có khả năng khử arsen, khử Flo trong
nước (tác dụng tương tự hạt xúc tác Alumina).
- Giảm hàm lượng một số hợp chất hữu cơ có trong nước
- Khử các kim loại nặng như đồng, kẽm, crôm, niken
- Giảm hàm lượng dầu (hấp thu khoảng 90 mg dầu / g hạt)
- Khử các chất phóng xạ.
• Phạm vi ứng dụng
-

22

-

-

pH đầu vào >= 6,0. Trong trường hợp pH < 6,0 nên lọc kết hợp với
hạt nâng pH (LS) hoặc nâng pH bằng hóa chất (pH tối ưu cho quá
trình khử sắt là 6,5). Hàm lượng sắt đầu vào <= 35mg/l.
Vận tốc lọc: 5-20 m/giờ. Có thể sử dụng trong các bể lọc hở hoặc bể
lọc áp lực.
Hạt ODM-2F không cần hoàn nguyên (ngoại trừ quy trình khử Flo).
Sau một thời gian sử dụng khoảng 3-5 năm (tùy theo chất lượng nước
nguồn và yêu cầu xử lý) cần thay mới hạt.

Hiện nay công nghệ lọc với lớp vật liệu lọc ODM-2F không còn xa lạ nữa bởi nó đã
được ứng dụng một cách rộng rãi trên khắp thế giới với chi phí đầu tư và vận hành
thấp và dễ dàng, tuổi thọ lại cao là công nghệ được đánh giá cao và chất lượng luôn
ổn định.
3.3.2. Đánh giá chất lượng nước đầu ra
Qua nhiều năm hoạt động chất lượng nước đầu ra của trạm xử lý nước cấp ở siêu
thị Big C An Lạc thường ổn định (ít dao động qua nhiều năm) và đạt yêu cầu để
cung cấp cho mục đích sinh hoạt theo qui định phục vụ tốt cho nhu cầu sử dụng
nước sạch của siêu thị góp phần tạo nên sự an tâm, tin tưởng của mọi người đối với
siêu thị khi khu vực này chưa thể sử dụng nước sạch từ các nhà máy xử lý nước cấp
của nhà nước.
3.3.3. Đánh giá hệ thống tự động hóa
Hệ thống tự động điều khiển của trạm xử lý nước cấp hoạt động rất ổn định qua
nhiều năm dưới sự kiểm tra thường xuyên của đơn vị bảo trì, hệ thống luôn cung
cấp đầy đủ lượng nước sinh hoạt cho siêu thị Big C An Lạc đồng thời góp phần tiết
kiệm năng lượng rất nhiều ( như việc sử dụng biến tần tiết kiệm điện năng đáng kể

cho các mô tơ - thông thường tiết kiệm được 30-60%), giảm chi phí vận hành
(không cần nhiều công nhân làm việc hệ thống tự động vận hành), tăng tuổi thọ cho
các thiết bị ( ví dụ như trong trường hợp khởi động trực tiếp, thiết bị sẽ bị làm việc
rất nặng. Biến tần xoay chiều sẽ giúp bơm khởi động một cách từ từ đến tốc độ làm
việc ổn định, giảm thiểu sức ép lên các cơ cấu máy móc. Điều này sẽ giúp tăng tuổi
thọ của bơm và hệ thống ống phân phối, giảm chi phí thay thế và bảo dưỡng. Khi sử
dụng hệ thống khởi động 1 tốc độ, việc đóng-cắt điện cho bơm luôn ở tình trạng
dòng điện rất cao, gây mất an toàn cho lưới điện và phải sử dụng loại cáp điện lớn
và các thiết bị khác như khởi động từ, aptomat... nếu sử dụng biến tần xoay chiều,
dòng khởi động sẽ thấp hơn rất nhiều và vẫn đáp ứng được momen khởi động khi
cần thiết). Hệ thống tự động điều khiển làm cho chất lượng nước và lưu lượng nước
luôn ở trạng thái ổn định.
23


3.3.4. Đánh giá công tác vận hành, quản lý, bảo trì, bảo dưỡng
Hệ thống đã hoạt động được một thời gian dài từ năm 2000 và vẫn duy trì được sự
ổn định về chất lượng cũng như đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước của siêu thị
là nhờ sự bảo trì bảo dưỡng thực sự tốt của đơn vị vận hành, bảo trì bảo dưỡng
Công Ty CP XD MT & TM Thịnh Vượng với đội ngũ kỹ sư giỏi và tâm huyết luôn
cố gắng đảm bảo một cách tốt nhất cho sự vận hành ổn định và hiệu quả của hệ
thống xử lý nước cấp cho siêu thị.

CHƯƠNG 4

KẾT LUẬN
24


Sau một tháng thực tập tuy không lâu nhưng cũng đủ để em có một cái nhìn thực tế

từ những lý thuyết đã được học ở trường, dù có chút bỡ ngỡ thời gian trong thời
gian đầu nhưng với sự hướng dẫn nhiệt tình của đơn vị thực tập em đã dần thích
nghi với thực tế. Bài báo cáo là kết quả của một quá trình khảo sát hiện trạng và
đánh giá hiệu quả của hệ thống xử lý nước cấp tại siêu thị Big C An Lạc, do thời
gian được thực tập còn hạn chế nên báo cáo sẽ không đánh giá một cách chi tiết,
chính xác nhất nhưng nó thể hiện cái nhìn khái quát nhất về hệ thống này, đồng thời
là một số nhận xét chủ quan của em dựa trên những kiến thức đã được trang bị ở
nhà trường.
Quá trình thực tập tại Công Ty CP XD MT & TM Thịnh Vượng đã giúp em có cái
nhìn chung về quy cách làm việc cũng như quy trình làm việc ngoài thực tế của
công ty từ lúc đấu thầu, nhận một dự án đến lúc thiết kế thi công, vận hành và bảo
trì bảo dưỡng một hệ thống xử lý nước cấp, nước thải, khí thải … được sự trợ giúp
của công ty, tạo mọi điều kiện thuận lợi để em được tiếp xúc với những công việc
thực tế qua những lần bảo trì hệ thống nước thải và nước cấp của siêu thị Big C An
Lạc. Bước đầu được tiếp xúc với một hệ thống xử lý nước cấp tự động không tránh
khỏi sự bỡ ngỡ, sau sự trợ giúp của cán bộ hướng dẫn của đơn vị thực tập em đã
dần quen với hệ thống . Qua quá trình thực tập này đã giúp em có được những kinh
nghiệm quý giá từ những công tác kiểm tra sự ổn định trong hoạt động của hệ thống
( đo các chỉ số điện thế , điện trở, lấy mẫu phân tích…) đến công tác khắc phục sự
cố (xử lý tắc ngẽn bơm định lượng), làm quen với việc khảo sát quy trình hoạt động
của hệ thống ( do chưa có kinh nghiệm, lần đầu tiếp xúc với hệ thống van đường
ống, các thiết bị tự động, thiết bị điện ít có cơ hội tiếp xúc nên quá trình khảo sát để
có được một quy trình chính xác mất khá nhiều thời gian ). Bên cạnh việc có được
những kinh nghiệm thực tế trên thì cũng có những điều em chưa làm được như
tham gia quá trình phân tích kết quả mẫu nước, tham gia trực tiếp vào công tác khắc
phục sự cố, chưa có những phân tích đánh giá một cách chi tiết, chính xác về hệ
thống điện và tự động hóa của hệ thống .
Qua quá trình thực tập em xin được kiến nghị mức thời gian dành cho quá trình
thực tập của chúng em được kéo dài hơn để có được những kiến thức thực tế nhiều
hơn và chính xác hơn bởi quá trình thực tập 1 tháng để có được một báo cáo hoàn

chỉnh, chính xác là rất khó.

25