DSpace at VNU: Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin và truyền thông theo mô hình đại học điện tử

T ạp chí K hoa h ọ c Đ H Q G H N , K hoa h ọ c Xâ hộ i v à N h â n v ân 24 (2008) 54-66

Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nguổn nhân lực
công nghệ thông tin và truyền ử\ông theo
mô hình đại học điện tử
■

é

•

N g ô T ứ Thanh*^
H ọc viện C õ n g n g h ệ B ư u ch in h Viễn thông, 122 HoàìĩỊ^ Q uôc Việt, H à N ộ i V iẹt N am

T ó m lit. T h e k ỷ 21, the kỷ c ú a n e n k in h tc tri thức v à toàn c ấ u h o á d â d ă t ra cảc th á c h th ứ c dò í hỏi
trư ờ n g Đ ại h ọ c p h ả i có c á c th a y d ỏ i n h ả m d á p ứ n g các y ê u c ấ u và n h iv m vụ m ớ í c ú a v iệc đ à o tạo
n g u d n n h â n lự c c h ấ t ỈLTợng cao có k h ả n ả n g làm việc tro n g bôl c ả n h to à n c ẩ u hoó- T ro n g bài b á o
n à y tá c g iả ( n n h b ả y m ô h ì n h đ ạ i h ọ c d i ệ n tử , tá c đ ộ n g

cùữ m ỏ h l n h n à y đ c h q u ả t r ì n h n â n g c a o

chà*t l ư ợ n g đ à o t ạ o n g u ổ n n h à n l ụ c đ á p ứ n g đ ò i h ỏ i t o ả n c ã u h ò ủ . T ie p t h e o tảc g i ả n h ấ n m ạ n h

trợ ng lâm c h ín h là các g iái p h á p n â n g c a o c h í( lư ự ng đ à o tạ o n g u ổ n n h â n lực ICT, b a o gổm :
• G iải p h á p x ây d ự n g các n h ã n tỗ đ à m b á o h o ạ t d ộ n g giiío dục.
- G iả i p h á p x â y d ự n g c á c n h â n tô ' VC c o n n g ư ờ i t r o n g m ô i trư ờ n g d ạ i h ọ c đ i ộ n t ử .
“ G iáí p h á p x ây d ự n g cảc n h â n tô 'đ ỏ n g v ai trò tro n g h o ạ ỉ đ ộ n g c ủ a n h à trư ô n g .
C uôì c ù n g là g iải p h á p VC c ô n g tá c đ à o tạo n g u ố n n h â n lực ỈCT ở Irư ừ ng dội h ọ c cô n g nghC'
th ô n g Hn v à tru y ế n ỉ hô n g .

80% s in h vicn IC T

n g h i ệ p ở các t r ư ờ n g đại
h ọ c tro n ị; n ư ỏ c có đ ú k h á n á n g c h u y ê n m òn
v à n g o ạ i n g ừ đ e ỉh a m gia th ị trư ờ n g lao đ ộ n g
q u ố c tỏ. T iè p đ ó đ ôn n ă m 2020 d ự kicn đ*it>

1. M ở đ ắ u
T h a m v ọ n g c ủ a V iột N a m là sẽ tiẽh ỉói
"xuâ't khâu" n g u ổ n n h ã n lực c ô n g n g h ộ ỉh ô n g
tin và tru y ể n th ô n g (ICT) châ't lư ợ n g c ao v ào

tạo n h â n lực IC T tại n h iể u t r ư ờ n g đ ạ i họ c đ ạ l
trìn h đ ộ q u ô c te, 90% s in h viên IC T ở các

n ă m 2020. Đ ó là m ộ t m ụ c tiê u p h á t triến
n g u ổ n n h â n lực IC T V iệt N a m v ừ a đ ư ọ c Bộ

t r ư ò n g đ ạ i h ọ c có đ ú k h ả n ă n g c h u y ê n m ôn
v à n g o ạ i n g ữ đ ế tham gia th ị tr ư ờ n g lao đ ộ n g

T h ô n g tin v à T r u y ế n ỉh ỏ n g p h ê d u y ệ t trong
Q u y h oạch p h á t tric n n g u ổ n n h â n lự c công

q u ố c tỏ' M ộ t tro n g n h ữ n g k ế ho ạch đc’ đạỉ

n g h ệ th ô n g tin V iệt N a m đ e n n ă m 2020. Bước
đ ệ m cho th a m v ọ n g trỏ n là t ừ n a y đ e n 2015.

m ụ c ticu trẽn m à Bộ T h ô n g tin và T ru y cn
th ỏ n g đ ế ra là xây d ự n g t r ư ờ n g đại họ c đ ào

việc đ à o tạo n h â n lự c ICT ỏ b ậ c đ ạ i h ọ c ph ải
đ ạ t trìn h đ ộ tidn tiê n ỉr o n g k h u v ự c A SE A N ,

tạo n g à n h IC T đ ạ t đ a n g c a p q u ô c t ế và triỄn
khai th ự c hiộn c h u o n g trìn h đ ả o tạo đ ạ i học
cô n g n g h ệ t h ô n g tin b a n g tiế n g A n h theo
h ư ớ n g 1 n à m h ọ c Hchg A n h v à 3 - 4 n ă m học
c h u y ê n m ô n b ă n g Heng A n h [1]. Đ ây là m ộ t
tín hiệu v u i đ ỏ l vói n g ư ờ i là m công tác ICT ỏ

* ĐT:84-4-85Wia6
E’fT)âil; ngoỉuthanh2002^đh(X).com
54


N ^õ T ừ TTiành / TiìỊĩ chi Klìoa liọc D ì ỈQ G H N, ì(hofí hực X ã hội wì N hân văn 24 (2008) 54-66

55

Việt N a m , ỉu y n h iê n đ c Ihực h i ệ n đ ế á n trên,

- Xu lhẽ'tâ't yẽU c ú a s ự ứ n g d ụ n g In ỉe m e t

n ế u p h á ỉ triốn đ ạ i h ọc theo k iể u tru y ế n th ố n g
lâu n ay (làm trư ờ n g , rổi m ở lớp, sau đ ó m ới
tu y ế n sinh...), thì k h ả n ă n g d ạ t đ ư ợ c chi tiêu

thc' h ệ m ớ i v à o g iá o d ụ c đ à o tạo^ đ ặ c biệt là
g iả o d ụ c đ à o tạ o ỏ b ậc đ ạ i h ọ c (chín h q u y tập

trên vói ch ất lư ợ n g c ao tà đ i ể u k h ò n g tư ỏ n g ,
n g a y việc t\m n g u ổ n cán b ộ g iả n g d ạ y đ á p
ứ n g y ê u c ẩu c ủ a đ ể án lại c à n g h ế l s ứ c k hó
kh ăn . D o v ậy m u ô n th ự c h iệ n th à n h c ò n g đ ể
án n ày p h ả i cỏ c u ộ c cách m ạ n g đ ế "'nâng câ'p"
các co s ờ đ à o tạ o n g u ổ n n h â n lực ICT (gọi tắt

t r u n g h a y k h ô n g tậ p tru n g ).
- X ây d ự n g v à p h á t triể n h à i h ò a tươ ng
x ứ n g v à đ ổ n g b ộ tr o n g b ộ ba: C h ín h p h ú điện
tử, th ư ơ n g m ạ i đ iệ n ìử , g iá o d ụ c đ iện từ.
T ừ x u ấ t p h á t đ ie m trê n , c h ú n g tôi đ ư a ra
đ ịn h n g h ĩa đ ạ i h ọ c đ i ệ n t ử n h ư sau: D ại học
điện tử là c h u yể n đối toàn bộ h ệ th ô hg quản lý,

đ ạ i họ c ICT h a y t r ư à n g ICT) m a n g ỉã m vóc
c u a m ộ l n h à t r ư ờ n g hiện đ ạ i. N h à trư ờ n g
h iện đại đ ó v ừ a m a n g n h ữ n g n é t củ a n h à

điếu hành, x ử ìý công việc, các hệ th o ng dịch vụ,

tr ư ờ n g tru y ế n th ố n g Viột N a m v ừ a p h ả i đ á p
ứ n g đ ư ợ c yẽu c ẩu g iáo d ụ c c o n n g ư à i tro n g

m ột bư ớ c c h u yể n b iĩh tich cự c tro n g việc ìỉãng
cao châì lư ợ n g giáo d ụ c và đào tạo ở bậc đại học

giai đ o ạ n t h ế giới b ư ó c vào n ể n v à n m in h ÌTỈ

theo h ư ớ n g n g à y càng tiẽp cận v ớ i nền giáo dục

tuệ. Đ â y là bài to á n m a n g t ẩ m v ĩ m ô, là môi

tiên tiẽn cùa t h ế giới, dào tạo n g iw n nhấn lự c có

q u a n tâ m c ú a c h in h p h ù , là n h i ệ m vụ củ a các
n h à h o a ch d ịn h ch iô h lưọc... X ét Ircn p h ư ơ n g

trìn h độ cao, x â y d ịm g m ô i trư ờ n g làm việc, học

d iệ n kh o a họ c g iá o d ụ c bài to á n v ể giải p h á p
n à n g c ao ch ất lư ợ n g giáo d ụ c d ă đ ư ợ c nh ieu
n h à kh o a h ọ c n g h iè n cứ u v à đ ư ợ c đ ú c kô*t
th à n h c a s ò lý lu ậ n . T ro n g b à i viẽ't này tác giả
chi tậ p Iru n g trìn h bảy m ô h ìn h củ a Irư ò n g

đào tạo sa n g hoạt độnịỊ ớ d ạ n g điện từ dựa trên
côn^

tập m ọ i ỉú c m ọ i nơi.

2.2. G ĩu trú c m ô hình đại học điện tứ
C ả u trú c đ ạ i họ c đ iộ n t ử g o m các th à n h
p h a n n h ư sa u (h ìn h 2 ):

đại học h iệ n đại (đ ạ i h ọ c đ iệ n lử ) và đ ư a ra
các

pháp

cụ

ih c

C ìh ỉn \

nãn^

i.a o

^hât

lư ợ n g đ à o tạo n g u ố n n h à n lự c IC T trê n nến
là n g đni h ọ c đ iệ n tử.

In tern et. D ại học diện tử nhầm tạo ra

- H ộ t h ố n g h ọ c t h u ậ t đ iộ n t ử (eAcodemic):
hộ

iiott c ú c I i^ u ổ it

iứi

n g u y On c ủ d đ u n

vị n h ư : các h ệ th ô n g lý Ih u y ê í, họ c t h u ậ t
q u ả n lý đ à o lạo, e L e a r n in g ... n h ằ m p h ụ c v ụ
ch o c ô n g lá c tr a c ứ u , h ọ c tậ p c ù a sin h viên,

2. M ô h ì n h củ a n h à tr ư ờ n g h ỉộ n đ ạ i * d ạ i h ọc

C B C N V -G V .
•
H ộ t h ô n g n g h iê n c ứ u (eResearch): hệ

đ i ệ n tử

th ố n g h o á c ác c ò n g tr ìn h n g h i ê n cửu, các đ ể

2 .1. D ịn h HịỊhĩa đại học điện từ

tài k h o a học, c ô n g n g h ệ , c ác bài báo, tài liệu
tro n g v ả n g o à i n ư ớ c, c ác ứ n g d ụ n g K H -C N

Đại h ọ c điộ n t ử (eU n iv ersity ) h a y c ò n gọi

trong h o ạt đ ộ n g gián g dạy, q u ả n lý, sản xua't...
- H ộ t h ô h g d ịc h v ụ d iệ n t ử (eService): hệ

là đại h ọ c s ô 'h ó a h ìn h th àn h v à p h á t triế n do:
N h u c ầ u đ ổ i m ó i giáo d ụ c đại h ọ c đê
đ á p ứ n g n g u õ n n h â n lực c h o n ể n k in h tẻ tri

th ò h g các d ịc h v ụ đ ả o tạ o h ỗ tr ợ ch o sinh
vièn, CBG V t h ô n g q u a c ố n g t h ô n g tin Portal
n h ư d ă n g ký, giải đ á p , t ư v â h , tìm kiếm th ô ng

thức, n ìò r ộ n g p h ư ơ n g th ứ c đ à o tạ o mới.

tìn, các d ịc h v ụ t h ư viện, h ỗ t r ọ k ỹ th u ậ ỉ...


N?ô T ử Thàiỉh / Tạp chi Khoa ềiọc D H Q G H N , Khoa học X ã hội và Nhân vỉiỉi 24 (2008) 54“66

5Ó

-

Hộ

Ih ô h g

th ư ơ n g

m ại

điộ n

(eBusiness): H ộ ỉh ố n g các h o ạ t đ ộ n g g iao d ịch
t h ư c n g m ạ i, dịch v ụ cho các đ ơ n vị tro n g
Irường: th u ê m ặ t bằng , p h ò n g ô'c, p h á t triển
các dịch v ụ n h ư p h á t triển p h ẫ n mếm^ d u lịch
l ữ h à n h , m ò các k h o á đ à o tạo, lién kê^ d à o
tạo, h ọ p tác N C K H và c h u y ể n g iao cò n g
nghệ, triển k hai ứ n g d ụ n g ...

tử

H ộ ih ố n g m ở rộ n g (eMis): các CLB

o n lin e , giói th iệu và x ú c tiẻh việc ỉãTYì, ỉhô ng
tin th ự c tập, câ'p họ c b ổ n g , tu y ế n d ụ n g của
d o a n h n g h iệ p ...
T rê n cơ s 6 kêt h ợ p các t h à n h p h ẩ n trên
tr o n g m ôl liên h ệ tư ư n g q u a n vói các n h â n t ố
đ ặ c tr ư n g củ â n h à trường^ [2] đ ẵ đ ư a ra m ô
h ìn h kê't h ọ p d ư ó i đ â y (h ìn h 1).

N I : Nhú Trưừny

M :
N
p
Th
Tr
II
D
Mỏ
lỉỏ
Qi

ticii dìo

ịụ o

: Nội Jin ig đùu lậo
:
plKÌp đ;k> ị'ậo
: l.ực lượn^ iVio lỊio
: ĩỳ^ì lưọng ứÌHy Ệ\H>

: (lir)li iluW iỉuo Uf0
: Diều k iịìì ilâo ịậkì
: Môi truíTiì^ đ à o Xạo
: Hộ ntú\ i1;Ht tiỊio
: Qui cl>c dáiì lạo

e M ís
Hình 1. Mò hình kẽt hợp các nhân tô' đặc trưng nhà (rường và thảnh phẩn cáu trúc dại học dỉện tủ.
T ro n g đ ó:
N h ỏ m 1 là các n h â n tô' co b ả n đ ả m bảo
h o ạ t đ ộ n g g iá o d ụ c tro n g n h â tr ư ờ n g gổm :

U (đ iẽ u k iện đ a o tạo)
H (h ìn h th ứ c đ à o tạo)
M ô (m ôí tr ư ờ n g đ à o tạo)

M (m ụ c tiêu đ ả o tạo)

Bô (bộ m á y đ à o tạo)

N (nội d u n g đ à o tạo)

Q i (qui c h ê 'đ a o tao)
M ô h ìn h n à y Ih ự c c h ấ t là " m ô p h ỏ n g " ]ại

p ( p h ư ơ n g p h á p d à o tạo)
N h ó m 2 là các n h â n tò' v ề con n gư ờ i, đ ó n g

m ô h ìn h đại h ọ c tr u y c n th ố n g n è n v ừ a d ả m

v ai trò qìiyèX đ ịn h tro n g q u á trìn h th ự c hiện

b á o các yêu t ố cơ b ả n củ a m ộ t n h à tnrcmg

m ụ c tiễu c ủ a n h à tr ư ờ n g gổm :
T h (lực lư ợ n g đ à o tạo)

t r u y ể n th ô h g , đ ổ n g th ờ i th ể h iệ n rõ m ụ c tiêu
ứ n g d ụ n g v à p h ả t t riể n c ô n g n g h ệ th ô n g Hn-

T r ( đ ô ì tư ợ n g đ à o tạo)
N h ó m 3 là các n h ã n lô' đ ó n g vai trò h o trợ

t r u y ề n th ố n g củ â m ộ t n h â tr ư ờ n g hiện đại.
P h a n tie'p (heo sẽ đ ư a ra các giải p h á p thự c

trong q u á trình h o ạt đ ộ n g c ìia n h à trư ờ n g gổm:

h iệ n các n h ó m trê n n h ằ m n â n g c ao chất
l u ợ n g đ à o tạ o n g u ổ n n h â n lực icr.


N^ó T ứ Thàĩứi / T(tịĩ chí Khỡiì học D H Q C H N , Khoa học X ẵ hội 1« Nhân vân 24 (200$) 54’66

57

3. G iả i p h á p xây d ự n g các n h á n t ố đ ả m b á o

lĩn h v ự c n g à n h IC T tru n g b ìn h c ứ k h o ả n g 18-

h o ạ t d ộ n g g iá o đ ụ c tro n g n h à (r ư ờ n g IC T

24 ỉh án g, m ộ t c ô n g n g h ệ m ó i lại ra đ ò i làm

h iệ n đ ạ i: M (m ục tíẽ u d áo tạo), N (n ộ i d u n g
d à o (ạo), p ( p h ư ơ n g p h á p đảo tạo)

th a y đ ổ i p h ư ơ n g thứ c và lậ p q u á n làm việc

3. ĩ. C ơ sở Uioữ học cho việc dưa ra cá cg ià i pháp

N h ò h ỗ trợ cú a cô n g n g h ệ IC T m à tri th ú c

cú a n g u õ n n h â n lực ICT. N h ữ n g k iế n thức
c ủ a s in h v iên n g à n h IC T đ ư ợ c tr a n g bị ó
n h ử n g n ă m đ ẵ u đại h ọ c n h a n h c h ỏ n g trò
th à n h lạc h ậ u khi s in h v iên đ ó ra trường.

c ú a loài n g ư ò i tin h tr u n g bình c ứ sau 7 n ă m

T h ê m v à o đó , sau khi ra t r ư ò n g vài năm , nêU
k hô n g đ ư ợ c đ à o tạo bổi d ư ỡ n g thêm , m ỗi lao

thì tả n g g a p đôi. Vì vậy^ sau 4 n ă m đ ạ i học,

đ ộ n g lại bị chính n g à n h ICT đ à o thải. N h ư vậy

kiéh th ứ c cú a 2 n ă m đ ẩ u lạc h ậ u 50%. R iê n g

c h ín h s ự b ù n g n ổ k h o a h ọ c tro n g lĩnh vực

N^ỡ T ứ Vtảĩĩh / Tọị» chi ỈO m học D H Q G H N , Khoú học Xâ hội và Nhàn vàn 24

58

ICT kéo theo s ự b ù n g nô' thõĩiỊỊ tin làm đào ỉộn
m ục tiẽu giáo d ụ c đại học m à côì lõi là ch u yển từ
chủ ỵếu đào tạo kiến thứ c và ìã/ ììărĩg san}Ị chủ

a m ) 54-66

Hcn tiôh trê n th ê 'g ió i (M IX C M U , R ochester,
U n iv ersity of V ien na) đ ể có c ơ s ờ c ậ p n h ậ l '

tro n g xă hội th ô n g tin k h ô n g chi học khi còn

cài tiến ch ư o n g ịfìĩ\K nội d u n g đ à o lạ o ICT Ị3).
Vc p h ư ơ n g p h á p , đ ố i m ớ i t ư d u y vể
p h ư o n g p h á p theo p h ư ơ n g c h ă m ' i ấ y ng ư ò i

di họ c m à c ò n họ c cả khi đ ã đ i làm và lú c đã

h ọ c làm tr u n g tâ m ", v ế Ihời lư ợ n g , rú t n g ă n

ng h i htru - học su ô i đừi, tạo d ĩtn g nên m ột x ã hội

thời gian g iả n g d ạ y lý th u y ế t trê n c ơ s ò sinh
v ièn đ ư ợ c c u n g c ấp n g u o n th ô n g tin d ổ i d à o

ỵếu đào tạo ỉiìín<ị lực. Do đó ai m u ô h ton tại

học tập mới.

3.2. Các giải pháp cụ th ể

trư ó c khi lèn lớp, tă n g th ò i gian t ự h ọ c nhâ‘t
là các bài th ự c hàn h, thí n g h iệ m n g h ic n cửu
v ói s ự trợ g iú p củ a m á y tín h v à m ạ n g . T àn g

•

Với tôc đ ộ p h á t triển n h a n h c h ó n g của thòi g ia n ch o các b u ổ i th á o lu ậ n n h ă m trao
ICT n h ư vậy, k h ô n g có cách n à o k h á c là giáo
đối, giải đ á p th ắc m ắc g iữ a s in h v iê n v ó i giáo
d ụ c đại họ c IC T chi nên tra n g bị kiến thức
viỄn và các c h u y ê n gia có u y tín tro n g và
n ển tảng, kỹ n ă n g c o b àn v à d ạ y cách học cho

n goài n ư ó c v ể cảc chủ d ể ứ n g d ụ n g IC T trong

sin h viên, tạ o ch o h ọ khả n ă n g , thói q u e n và
n iểm say m ê học tậ p SUỐI đời. Mọi p h ư ơ n g

c h u y ê n n g à n h tư o n g ứ n g . G iá o v iê n v à sinh

p h á p d ạ y , p h ư ơ n g p h á p học, nội d u n g cẩn

h ìn h th à n h tác p h o n g là m việc, d ạ y và học
q u a m ạng . K h u y ê h k h íc h g iá o viên, s in h vicn

d ạ y , nội d u n g c ẩn họ c đ ể u p h ả i x u ấ t p h á t
th eo t ư tư ờ n g ch ú đ ạ o d ó v à p hải n g a n g tẫm
với nội d u n g , c h ư ơ n g trìn h đ à o tạo của
ch u â n k h u v ự c và q u ố c tê/
T ra n g bị k iêh th ứ c nến tả n g có n g h ĩa là
tro n g c h ư ơ n g trìn h đ à o tạo đ ạ i h ọc p h ả i chú
trọ n g k iêh th ứ c nển tản g c h ứ k h ô n g p h ả i kiẽh
t h ứ r v2 m ộ t q u y trin h cụ the, vì kiêh th ứ c n ển
tả n g tạo cho n g ư ờ i h ọ c m ộ t cái n ế n v ử n g chắc
đ ế tic'p tục h ọ c tậ p n h ữ n g t h ứ cụ Ihê khác.
C ũ n g vậy, k ỹ n ă n g c ơ b ả n là cô n g cụ đ ố học
suô't đ ò i (c h ă n g h ạ n kỹ n ă n g đ ọ c hiếu/ kỹ

v iên đ ể u có đ ịa chi e m a il riêng, đ ổ n g thòi

tra u dổi n g o ại n g ừ đ ế tạ o t h u ậ n lọi c h o quá
trin h học tập v à ỉrao đ ố i th ô n g tin.
N g h iê n c ứ u và á p d ụ n g c ô n g n g h ệ dạyh ọ c tien tiêh, c h u y e n việc g iả n g d ạ y kidh th ứ c
s a n g g ián g d ạ y p h ư o n g p h á p t ư d u y , hộ
th ô n g n h ằ m tă n g c ư ờ n g n ă n g lự c s á n g tạo
r h o sin h vi?n. K ế t h ợ p vói các c o s à đ à o tao,
n g h iê n c ử u , k in h d o a n h tr o n g v à ng o ài nướ c
h ìn h th à n h m ộ t m ỗi tr ư ờ n g tổ n g t h ể cho việc
học tập - nghiên cứu v à triốn khai cho sin h viên.
T rư ớ c đ â y việc t ự h ọ c th ư ờ n g p hải dóì

n ă n g v ể m ộ t n g o ại n g ữ q u a n trọng... c h ứ
k h ò n g p h ả i k ỷ n ă n g s ử d ụ n g m ộ ỉ cái m á y cụ

m ị i với m ộ t k h ó k h ă n rất lớn ià th iếu th ô ng

thế, kỹ n ă n g th a o tác m ộ t q u y trìn h cụ thê).
T ro n g từ n g lĩn h v ự c từ n g m ô n học có m ê n h

I n te r n e t Wì0 tà n g tri Ihứ c c ù a n h â n loại đă
đ u ọ c luxj trữ, x ừ lý v à tra o đ ổ i d ễ d à n g trên

m ò n g các nội d u n g , các v ấ n đ ề đ ế học, giản g

p h ạ m vi to à n cầu, th e o n h u cẩu Vâ k h ô n g p h ụ

viên ph ải b iè \ c h ọ n nội d u n g gì, v ấ n đ ể gì đ ế
người h ọ c đ ư ợ c rè n lu y ện n ă n g lự c tự d u y
cao cấp, đ ư ọ c h ọ c cách h ọc tố t nhâ't. H ệ th ố n g
Internet cho p h é p d ễ d à n g tiếp c ận tới các

th u ộ c v à o vị trí địa lý c ủ a n g ư ờ i d ù n g . Đ ây

Hn, thicìi lài

liệu,

ngày

nay

nhò

m ạng

ch ín h là cơ sở đ ể đ ổ i m ó i m ụ c tiêu giáo d ụ c
đại h ọc tro n g k ỷ n g u y ê n th ô n g tin n h ă m tạo

n g u ổ n th ô n g Hn v ế k h u n g c h ư ơ n g trìn h , nội

ra con n g ư ờ i có khá n ă n g t ự đ ịn h h ư ó n g học
lập, tự h ọ c th ư ò n g x u y ê n , h iễ \ c h ọ n lọc, x ử lý

d u n g g iáo trìn h , bài g iả n g t ừ các c ơ s ở đ ạ i học

th ô n g tín v à cỏ k h ả n ă n g s á n g tạ o tri t h ứ c tự


Ngô T ứ Thảnh / Tợp chi Khoa học Đ H Q G H N . Khoa học X ả hội và N hân vãn 24 (2008) 54-66

59

tin hội n h ậ p v à o thị trư ờ n g lao đ ộ n g ch ất
x á m q u ố c l ê 'đ ẩ y tính c ạ n h tra n h . Q u á trin h tự
đ à o tạo đ ó c ò n g iú p g iá m chi p h ỉ tái đ à o tạo

đ ịn h , vai trò c ù a th ầy đ ư ọ c ch ia th à n h hai

h o ặ c giáo d ụ c t h ư ờ n g x u y ê n k h á to n kém

n à y đ ể u đ ư ợ c c ô n g n g h ệ t rọ g iú p kết h ọ p với
lố c h ứ c c ủ a c o n n g ư ờ i làm n h iệ m v ụ h ỗ trợ,

h à n g nảm. ử n g d ụ n g ICT tro n g g iáo d ụ c đại

họ c với m ụ c tiê u x u y ê n suô't là tạo ra p h ư ơ n g
p h ả p " tự h ọ c" sẽ lác đ ộ n g tích cực v à o qu á
trìn h đôi m ớ i g iá o d ụ c đại h ọc V iệt N a m đ ê
u ế n kjp trìn h đ ộ k h u v ự c và q u ố c lê'.,. N h a n h
c h ó n g ỉriến k h ai e L e a rn in g và á p d ụ n g
p h ư ơ n g p h á p d ạ y họ c tư o n g tác. L ú c đ ó sinh
v iên sẽ g iả m thời g ia n tớỉ tr ư ờ n g vì p h ư ơ n g

p h ã n rõ rệt: p h ẩ n tri th ứ c m ớ i và p h ẩ n trọ
g iú p cho v iệc h ọ c của họ c viên. C ả hai p h ẩ n

h ư ớ n g d ẫ n cách tiẽ'p c ận v à o n g u ổ n tri t h ứ c
k h ô n g cò n v iệc th ầ y g iả n g Irò g h i n h ư cách
họ c tr u y ế n th ổ h g . Đội n g ũ th ầ y giáo, lực
lư ợ n g đ à o lạ o tr o n g các tr ư ờ n g h ọ c đ ư ợ c thay
b ằ n g n g u ổ n tri th ứ c đ ặ t trê n m ạ n g . N g u ổ n tri
th ứ c n à y đ ư ợ c th ế h iệ n d ư ớ i n h iề u dạng^
tro n g đ ó việc s o ạ n các p h ẩ n m ể m nội d u n g là

p h á p d ạ y h ọ c tư ơ n g tác q u a m ạ n g trự c tu y êh
sẽ trớ th à n h m ộ t p h ư a n g p h á p p h ố b iê h trên

m ộ t kh ía c ạ n h chính. Việc g iả n g d ạ y củ a thẩy
g iá o đ ư ợ c th a y b a n g việc t ự h ọ c cú a họ c viên

toàn thẻ'giói. N h ữ n g s in h viên cỏ n h iề u th am
v ọ n g sẽ có c ác b ằ n g c ấp tử In te rn e t trư ớ c khi

có s ự t r ợ g iú p củ a p h ụ giang, th ẩ y k èm và hệ
th ô h g k ĩ th u ậ t m á y m óc lây nội d u n g từ

n g u ổ n p h ụ c v ụ vể. T h ầ y g iá o t h ư ờ n g làm

có b a n g tô't n g h iệ p đ ạ i học. Khi c h âu Á đ ư ọ c
nôì m ạ n g rộ n g hơn, n h à trư ờ n g sẽ chia sé tài
n g u y c n tre n In te rn e t n g ày c à n g n h iể u , các
s in h viên sẽ nôì m ạ n g đ ể c ù n g th ự c h iệ n m ộ t

n h i ệ m v ụ g i ú p h ọ c v iê n th a o tác vớ i m á y đ ể
lâ y đ ư ợ c tri th ứ c h o ặ c lỏ m lắt, hệ th ồ h g hoá
tri thức, k h ô n g g iả n g giái chi tiết.

đ ể íài đ ư ợ c giao, s ử đ ụ n g In te rn e t trờ th àn h

V iệc th e o d õ i tình h ìn h h ọc tậ p của th ẩy

cô n g cụ h ọc l ậ p đ ắ c iực. Sự lư u c h u y ế n c ú a tri

g iá o đ ư ợ c th a y b ằ n g đ ộ i n g ũ n h â n v iê n q u ả n

thứ c và các ý kiên m ộ t cách t ự d o trê n m ạ n g

lí g iá m sát các ló p học. C ác th ô n g tin vế m ứ c

sẽ chia sé ỉài n g u y è n trê n In te rn e t n g à y càng

đ ộ h ọc tậ p c ú a họ c viên còn có thê’ đ ư ợ c lưu
g iữ tro n g m á y tính khi có tư ơ n g tác g iữ a học

nhiếu. S ự Unj c h u y ế n cú a Iri Ihức và các ý
k i c n (ự cỉu t r c n

3C x o ấ b ò b i ê n g i ó i ^ iủ c t

v iô n

và

các p h an

m cm

g iá n g

'.■Ííiy. K l ì á c v ớ i

các quởc gia. Vì tiếng A nh là n g ỏ n n g ử c hính
tro n g kỷ n g u y ê n In tern et ch o n ê n việc sử

các tr ư ờ n g h ọ c tru y ể n th ố n g q u ả n lí toàn
diộn s in h vicn^ đ ô i vói e L e a rn in g việc lèn tó p

d ụ n g t h à n h th ạ o liến g A nh v a n là đ ic u tôl

g iả n g bài chi ]à m ộ t h in h th ứ c g iả n g d ạ y và

q u a n trọng.

k h ô n g p h ả i là quye't đ ịn h .
-

4. G iải p h á p xây d ự n g các n h á n t ố v ể con
ngườ i: T h (lự c lư ợ n g đ à o tạo) và T r (dối
(ư ợ n g đ ả o tạo) tr o n g n h à tr ư ờ n g đ iệ n tử
4.1. Các sở á r khoa học x â ỵ đ in tg các nhãn tô'con
nị*ười tro n g đại học điệĩĩ tử
T ro n g cách h ọ c điộ n t ử (eLearning), vai
trò n g ư ờ i học t ự h ọ c tìm hiểu tri th ứ c là q u y ế t

Vị trí c ù a g iả n g v iên Đ H k h ô n g p h ải

đ ư ợ c xác đ ịn h b ằ n g s ự đ ộ c q u y ế n v ể th ô ng
tin v à tri th ứ c cỏ tính d ẳ n g cấp , m à b ằ n g trí
tuộ v à s ự từ n g trải của m ìn h Iro n g q u á trình
d ẫ n d ắ t sin h v iê n t ụ học, tạ o c h o s in h viên có
tín h c h ù đ ộ n g c ú a n g ư ờ i học. Vị trí củ a giản g
viên Đ H tro n g thờ i đại th ô n g tin có đ ư ợ c g iữ
v ữ n g h a y k h ô n g p h ụ th u ộ c v à o s ự p h â h đ â u
c ú a b ả n th â n từ n g g iả n g v iên đ ê đ á p ứ n g y êu
c ầu c ủ a th ò i d ạ i mói.


Ngô T ử Thảnh / Tạp chi Khoa học Đ H Q C H N , Khoứ học X ã hội và Nhân vàn 24 (2008) 54-66

60

4.2. Giải pháp x ã ỵ dựn<Ị các rthân tô’v ề con ngư ời

Q u a việc p h ả n tích các s ò c ứ trê n , c ó thê

m ọi th ô n g tin th ay t h ế họ c th u ộ c th ò n g tin.

- T h ay vì h ọ c sinh p h ả i g h i c h é p rất n h iẽu
n h ữ n g lời g iả n g củ a g iáo v iê n (m à k h ô n g
p h á i h ọ c sin h n à o c ũ n g biết ng he, c h ắ t lọc ý

rú t ra vai trò ch ín h củ a th ẩ y v à trò ữ o n g
trư ờ n g đại họ c đ iệ n t ử sẽ th a y đ ố i v ễ châ't so

đ ể g h i c h ép m ộ t cách đ ẩ y đ ú v à ch ín h xác) thi
g iò đ â y h ọ đ ư ợ c g iàn h n h iể u thờ i g ian h o n đ ể

vói trư ờ n g đ ạ i h ọc t r u y ể n t h ô h g n h ư sau:

ng he, đ ế s u y nghĩ, đ ế th ả o lu ậ n v à chi d à n h ít
thòi g ia n đ ế g h i n h ữ n g ý q u a n trọ n g v à o các

trong m ôi tn eờ n g đại học điện tử [4]

phiêìi h ọc tập.

4.2 .Ĩ. D ôĩ ĩfới th ã ỵ g iá o

- P h ả i đ ổ i m ở i t ư d u y v ể c ô n g v iệc d ạ y
h ọ c v à lu ô n lu ô n c ậ p n h ậ t t h ô n g tin đ ể n ẳ n g

4.3. Các giải pháp cụ th ể

c ao kièh thức, th u ẩ n th ụ c c ác k ỹ n ă n g tru y ề n
th ụ q u a n h ữ n g bài g iản g. Bổi d ư ơ n g n h ữ n g
n ă n g lực d ạ y họ c th e o p h ư ơ n g p h á p m ói,
n h ậ n th ứ c đ ú n g đ a n v ề đ ồ i m ớ i d ạ y h ọ c đ ể

đ á p ứ n g n h ữ n g y ê u c ẩu c ủ a v iệ c s ứ d ụ n g
p h ư ơ n g tiện d ạ y h ọc h iệ n đ ạ i.

4 .3 .ĩ . D ôỉ vớ i thay giáo

Đ ế h o à n t h à n h đ ư ợ c n h iệ m v ụ trê n tro n g
m ôi trư ờ n g đại h ọ c đ iệ n tử, th ẩ y k h ô n g chi
giỏi m ô n m ìn h d ạ y m à c ầ n phải:
• Biết t ự rè n lu y ện m ìn h , c ậ p n h ậ t kiến

- T h ã y d ạ y các cách c h iê m lĩn h k iê h th ứ c

th ứ c m ộ t cách toàn đ iệ n đ ể có đ ú b ả n linh

th a y ihê cách tru y ể n t h ụ các k iẽ h th ứ c . G iả n g
viên Đ H tro n g tr ư ờ n g IC T h iệ n n a y k h ô n g

th ự c h iện vai trò ch ủ đ ạ o c ú a m ìn h v ớ i tư
cách là c h ủ Ih ể của h o ạ t đ ộ n g s ư p h ạ m nói

cò n là n g ư ờ i tru y ề n th ụ k iê h th ứ c m à là
n g ư ờ i h ỗ trợ s in h v iê n h ư ớ n g d ẫ n tìm c h ọ n

c h u n g và h o ạ t đ ộ n g g iả n g d ạ y nói riêng.
• C ó m ộ t s ự đ ẩ u t ư th ích đ á n g ch o việc

v à x ử lý th ô n g tin.
- T h ẩy đ ư ợ c giải p h ó n g k h ò i n h ữ n g h o ạ t

c h u ẩ n bị b à i g iản g. N g o à i ra, b ằ n g cách k h ê u

g ọi s ự tò m ò , tạ o s ự h â p d ẫ n cù a tri th ứ c và

đ ộ n g lao đ ộ n g c h â n ta y t h ô n g t h ư ò n g (n h ư

bằng tâm g ư ơ n g học tập củ a m ình, giảng viên cô'

v i c l , VC, t r ì n h

g ắ n g tạ o n c n n ic m s a y m c h ọ c tậ p c h o h ọ c v ic n .

bày

c á c tra n h

ả n h , b ic u

bảng

th ậ m chí cả việc th u y ê t trin h ), V ới lôì d ạ y
tru y ề n thông, th ẩ y g iá o p h ả i là m v iệ c liê n tục

- L à m c h ủ đ ư ợ c m ô i trư ờ n g ICT. Biết xây
d ự n g n h ữ n g p h ẩ n m ể m d ạ y h ọc m ô n học

với b ả n g đ e n v à p h â h tr ắ n g ( m ộ t h o ạ t đ ộ n g
lao đ ộ n g cỏ m ứ c đ ộ ô n h iễ m cao) th ì g iờ đ â y

m ìn h đ à m n h iệ m . Ví d ụ xây d ự n g p h ò n g thí
n g h iệ m ảo, p h ò n g th ự c h à n h ào, g iáo trình

th ẩ y giáo chi việc đ iể u k h iế n m á y tín h đ ể các
d ò n g c h ữ (vói n h iề u k iế u d á n g , k íc h t h ư ó c v à

đ iệ n tứ... Biết kh ai th ác p h ẩ n m ẽ m , các th ô n g
tin k h á c t ừ m ạ n g đ ế th iế t kê* bài giản g điện
tử. Biê't q u à n lý khai th á c m ạ n g viễn ihông,

m à u sắc k h á c n h a u ) x u ấ t h i ệ n m ộ t c á c h logic
trê n m à n ả n h th e o tiến tr ìn h c ủ a b à i g iàn g.
T h ầ y sẽ d à n h thờ i g ia n c h ù y ê u đ ể th e o dõi,
g iá m sál, đ iể u khiển, chi đ ạ o , t ổ c h ứ c h ọ c sin h
đ ô ì thoại, là m ch o h ọ lu ô n ở tr o n g tr ạ n g thái
c h ủ đ ộ n g , đ ộ c lậ p v à t ự giác.
4.2.2. Đ ôĩ

học sinh

• H ọ c c á c h tìm k iế m , s ử d ụ n g v à q u ả n lý

4.3.2. Đ ôĩ vớ i học sinh
H ọ c s in h m u ố n đ ạ t k ỗ \ q u ả iồ i ỉro n g mòi
ỉrư ờ n g đại họ c đ iện t ử p h ài:
- T ra n g bị kiêh thứ c v ẽ s ử d ụ n g m á y tính,
h ọ c cách tru y n h ậ p m ạ n g m ộ ỉ cách th à n h thạo.
- Lao đ ộ n g tri óc m ộ t cách thực sự, t ự g iá c
chù động, sá n g tạo và vói m ộ t c ư ò n g đ ộ rấ t cao.


Ngô T ử Thành ỉ TọỊy chi Khoứ học Đ H Q CH N, iGuM học X à hội và N hản văn 24 (20ỒS) 54*66

“ Bict tự đ á n h giá và bièì m ìn h cẩn học cải gì.
- T ổ c h ứ c đ a d ạ n g các h ìn h th ứ c họ c tậ p
n h ư làm việc th e o n h ó m , tổ c h ứ c th ả o luận,
th a m gia các d iễ n đ à n , các c âu lạc b ộ trự c
tu y ế n đ ế p h á t triế n c h u y ên m ô n , kỹ năng.

61

đ ả m tỷ lệ s ổ s i n h viên, g iáo v iê n /m á y tính,
th ò i lư ợ n g tr u y n h ậ p In te rn e t/s in h viên ở
m ứ c n g a n g b ă n g vói các n ư ó c th u ộ c n h ó m
n h ư T h á i L an , M a la y s ia ...
•
Đ ẩ u t ư k in h phí x ây d ự n g bài g iả n g d iện

« Đ ă n g ký các k h o á họ c k h á c n h a u p h ù
h ợ p vói y ê u cẩu c ủ a m ỗ i n g ư ò i v ể thòi gian,

t ử d ạ n g đ a p h ư ơ n g tiện (m u ltim e d ia) c h o các
m ô n h ọ c p h ù h ọ p vói trự c q u a n sin h động,

v ể m ú c đ ộ c h u y ê n sâu.
- T h a m gia h ọ c tập^ n g h iê n c ứ u c ù n g với

d ã n d ẩ n tiến tới tấ t cả các m ô n h ọ c đ ề u có bài
g ia n g đ iộ n t ử đ ư ợ c lu u t r ử trê n m ạ n g đ ể sinh
v iê n c ó t h ể t h a m k h ả o bài g iả n g v à o b ấ t kỳ

g iá o v iên m ộ t c á c h tích cực v à b ìn h đ a n g , ch ủ
đ ộ n g ỉro n g học tậ p và tìm kiem tri thức.

lúc nào. X ây d ự n g các th ư v iện đ iệ n tử p h o n g
p h ú v à liên k e t v ó i n h a u ỏ c ấp trư ờ n g, qu ô c

5. G ĩả i p h á p xắy d ự n g các n h á n t ố đ ó n g vai

gia v à q u ô c tế. T ă n g c ư ò n g th ự c h iện các đ ể
tài n g h iê n c ứ u k h o a họ c có ứ n g d ụ n g ICT kêt

trò h ồ trợ tr o n g q u á tr ìn h h o ạ t d ộ n g cũ a n h à

h ọ p t ự p h á t triể n các p h ẩ n m ể m h ỗ ỉrọ học

trư ở n g : Đ ( đ iể u k i ệ n đ ào tạo), H (h ìn h th ứ c
đ ả o tạo), M ô (m ô i t r u ờ n g đ à o tạo), Bô (bộ

tậ p v à n g h i ê n c ứ u . Xẫy d ự n g h o à n ch in h hệ

m á y d à o tạo), Q i (q u i c h ế đ à o lạo)

th ô h g C S D L q u ả n lý n g à n h g iáo dục. T ro n g
p h ư ơ n g p h á p d ạ y học tru y ế n thông, Ihẩy liếp
xú c trự c tìc p vớ i Irò. T h ẩ y đ ó n g vai trò ch ủ

5.1. X â y (iỉpi<Ị che độ chính sách, cơ sở hạ tSn<Ị và

đ ộ n g , trò t h ư ờ n g bị đ ộ n g . e L e a rn in g có th ế

văn hóa IC T [5]

là m b iô h đ ố i c á c h h ọc c ũ n g n h ư vai trò củ a
họ c viên. H ọ c ó th ế h ọ c m ọ i lúc, m ọi noi
(m iỗn r a n g n ơ i đ ỏ có p h ư ơ n g tiện trọ g iú p

• N g h iê n c ử u và s ó m b a n h à n h các d ịn h
h ư ớ n g c h ic n lược c h o ứ n g d ụ n g IC T v à o g iáo
d ụ c . C ó s ụ chi đ ạ o đ ẩ y đ ú , đ õ n g bộ, th ôn g
nh.V t K Ằ n g

CÁC v 5 n b . í n c v ia n h à n ư ớ c m a n g

tính p h á p q u y đ ẻ ’ các tr ư ò n g đ ạ i h ọ c có c ơ sò
lảp đ ể án, h u y đ ộ n g n g u ổ n v ố n đ ẩ u t ư cho
h o ạ t đ ộ n g n à y , g ỏ p p h ẩ n là m th a y đổi nội
d u n g , p h ư ơ n g p h á p , h ình th ứ c d ạ y họ c và
q u ả n lý g iá o d ụ c tạo nên đ ư ợ c s ự kết h ợ p
g iữ a n h à trư ở n g , gia đình, xâ hội th ô n g q u a
m ạng , là m c ơ sở tiến tới m ộ t xa hội học tập.

việc học), n g ư ò i h ọ c có th ế họ c th e o thcd gian
b iế u cá n h â n . V'| vậy kiến n g h ị Bộ g iáo dụ c
ncii cỏ in ộ t h à n h lajig p h á p lý g ỉầ n g d ạ y b à n g
e L e a r n in g c h o s in h v iên ch ín h q u y 0 tâ't cả các
í r ư ờ n g đ ạ i h ọ c đ ể k h u y ê h khích á p đ ụ n g bài
g iá n g đ iệ n từ.
X ây d ự n g W eb site m ô n học. P h ấ n đ â u
100% các m ô n h ọ c ò tr ư ờ n g đại họ c đ ế u d ư ọ c
xày d ự n g W e b s ite đ ế c u n g c àp bài g iả n g và
môi t r ư ờ n g t ư ơ n g tác g iữ a g iáo vién và sinh

• N h à n u ớ c lăn g d ã n m ứ c đ ẩ u iư đê

viên. T h ỏ n g q u a tra n g W eb, s in h viên đ ư ợ c

k h ô n g n g ừ n g n â n g cao, h o à n thiộn và hiộn
đ ạ i h o á th iẽ t bị, c ô n g ng h ệ d ạ y học; đ ổ n g thòi

c ập n h ậ t đ ể u d ặ n v ể tài liộu, th ô n g tin m ôn
học, d õ n g th ờ i c ò n có các í o r u m đ ể tra o đổi
v ế h ọ c tệ p . C ũ n g th ô n g q u a W ebsite sẽ g iúp

h o à n th iệ n h ạ tẩ n g ICT đ ể m ọi tr ư ờ n g học
đ ể u có t h ế kết nỏi v à o m ạ n g I n t e r n e t C ẫ n
íra n g bị cảc p h ư ơ n g Hện h ọ c tậ p đ iệ n h>, hạ

cho việc tạ o bài g iả n g đ ư ợ c tô't h ơn, g ỉả n g
v iê n c ó t h ế c u n g c ấp bài g iả n g theo k h u ô n

tẩ n g m ạ n g h iệ n đại, k ề \ n ô ì In te rn e t b à n g

m ẫ u th ô n g n h ấ t hơiì; q u ả n lý đ ư ợ c việc n ộ p

rộ n g c h o các tr ư ò n g đ ạ i học ỉrọ n g đ iếm ; bảo

b à i q u a m ạ n g v à q u ả n lý đ ư ợ c t h à n h v iê n


62

N ịịô T ứ Thành í TọỊi chí Khoữ học D H Q C H N , Khoa học X ă líội và Nliồỉi vAn 24 (2008) 54-66

th a m giâ c ác fo ru m .
•
Đ à o tạ o n g u ổ n n h â n lực b iế t k h a i thác
ử n g d ụ n g IC T m ộ t c á c h h iệ u q u ả p h ả i đ ư ợ c
tiêíì h à n h đ ổ n g b ộ v ớ i việc x â y d ự n g cơ s d h ạ
tẩ n g m ạ n g h iộ n đ ạ i. Đ ịn h h ư ó n g v iệc đ à o tạo
c h o g iá o v iê n v à s in h v iên ứ n g d ụ n g IC T cẩn
đ ư ợ c coi t r ọ n g n h ư n h a u . S in h v iê n là n h ư n g
n g ư ờ i írợ g i ú p râ't đ ắ c lự c c h o g iá o v iê n tro n g
ứ n g d ụ n g IC T v à o các bài g iả n g v à n g h iê n cứu.
IC T là m ộ t c u ộ c c á c h m ạ n g g iá o d ụ c thật
s ự đ a n g x ả y ra đ ô ì v ớ i n h â n loại. T ro n g
k h u n g c ả n h đ ó , c ủ n g c h ín h IC T c ó t h ể g iú p

M ộ t s ô 'b iộ n p h á p cụ Ihế:
- Xây d ự n g ỉh ư v iộn điộn từ . N goài c h ử c
n ă n g q u ả n lý t h ư viện, hệ th ố n g n à y c ần p h ải
lư u t r ử c h ín h các (ài liệu s ô 'h ó a và c u n g c ấp
c ác c ô n g c ụ tìm kiếm . T iêh đ ê h to à n b ộ bài
g iả n g , g iá o trìn h , các cô n g trin h n g h iê n c ứ u
k h o a học c ủ a g iả n g viên, các lu ậ n v ă n tốt
n g h i ệ p c ủ a s in h viên... sẽ đ ư ọ c sô' hóa và lưu
t r ử tr o n g t h ư v iệ n đ i ệ n t ừ đ e p h ụ c v ụ khai

đ ắ n đ ê h ìn h t h à n h p h o n g cách v ả n h ó a m ói.

th á c t r o n g h ọ c viộn.
- Xây d ự n g hộ th ò n g Ih ò n g tin đại học
h o à n th iệ n p h ụ c v ụ 4 n h ó m đ ô i tư ợ n g s au : 1)

B an g iá m h iệ u , 2) g iả n g viên và sin h viên, 3)
c h u y ê n v iê n c ủ a các p h ò n g c h ứ c n ă n g v à 4)
c ác đ ô ì t ư ợ n g k h á c b ê n n g o à i đ ạ i học. Đôi
t ư ọ n g q u a n tr ọ n g nhâ'l là các g iả n g v iê n và
s in h v iên c ẩ n p h á i đ ư ợ c h ư ò n g lợi trự c tìê'p từ
tin họ c h ó a đ ể n â n g c ao c h â t lư ợ n g d ạ y , học
v à n g h iê n c ứ u . T ic p đê'n là các c h u y ê n viên
c ẩ n đ ư ợ c h ỗ t r ọ ỉin học h ó a đ ế tự đ ộ n g hóa
c ảc h o ạ t đ ộ n g n g h iệ p v ụ n h ư tu y ể n sinh,
q u ả n lý đ iẽ m , q u ả n lý s in h viên, tài ch ín h

5.2. C ià i pháp x ã ỵ d im g (n h ú n g ) các nhăn tô 'D

cũ n g n h ư n g h iệp vụ k h á c
- T in h ọ c h ỏ a c ô n g tác q u ả n lý h ổ sơ cán

(điẽu kiện đào tạo), H (hình th ứ c đào tạo), M ô

b ộ đ ể tự đ ộ n g t h ô n g b á o m ọi d i biêh đ ộ n g vể

( m õ i t r ư ờ n g đ à n fọ o). B ô ( h ộ m ả y ỉià n ta o ) , O i (iỊUĩ

M u ố n x ây d ự n g đ ạ i họ c đ i ệ n l ử d ìà \ cả

n h ả n s ự c ủ a h ọ c v iộ n n h ư th ò i g ian đ ư ợ c
t ả n g lư ơ n g c ủ a m ỗ i c án b ộ tr o n g h ọc viện, tụ
đ ộ n g th ô n g k ẽ d a n h sách n h ử n g n g ư ò i đ ư ọ c
k h e n th ư ở n g , n h ữ n g n g ư ờ i đ ù đ iẽu kiện thi

các t r ư ờ n g đ ạ i h ọ c n ó i c h u n g h a y đ ạ i h ọ c ICT

Icn các c h ứ c d a n h g iá n g v iên chính^ c h u y ê n

n ói riêng, c ô n g v iệc trư ớ c tiê n là xây d ự n g và

v iê n chính...

co n n g ư ờ i c h ọ n n h ậ p v à x ừ lý t h ò n g tin
n h a n h c h ó n g đ ế b i e n t h à n h tri th ứ c . N g o à i ra.
c ô n g n g h ệ IC T m ớ i là m ộ t k h ía c ạ n h v ă n h óa
c ủ a t h ế g ió i m ớ i, v à n h ư m ọi t h ứ v ă n h ó a . nó
sẽ đ ư ợ c tiế p n h ậ n tố l n h ấ t ỏ tu ố i trẻ, g iú p
n g ư ờ i h ọ c đ ịn h h ư ớ n g t ư d u y v à th á i đ ộ cù a
m ì n h tr o n g ỉh ờ i k ỳ m ớ i. T ừ đ ó c ẵ n q u a d ạ y
v à h ọ c là m c h o th e h ệ trè n h a n h c h ó n g làm
q u e n v à s ử d ụ n g cô n g n g h ệ m ớ i m ộ t cách đ ú n g

ch ếđ à o tao) tronịỊ m ô i trư ờniỊ diện tử

p h á t triến đ ộ i n g u c á n b ộ q u ả n lý tr o n g m ôi
t r ư ờ n g đ ạ i h ọ c đ iệ n từ . N g h ĩa là m u ô n xây
d ự n g đại h ọ c đ i ệ n t ử p h ả i c ó n h ữ n g con
n g ư ờ i đ ủ tẩ m th ự c h iệ n n h iệ m v ụ này.

- TỔ c h ứ c th i trắc n g h iệ m v à điểu tra p h ả n
h ổ i t ừ s in h v iê n . P h á t triể n p h ẩ n m ể m c h ấm
th i Irắc n g h i ệ m t ự d ộ n g b ằ n g n h ậ n d ạ n g
q u a n g học. V ói tiêu chí lấy sin h viên làm

T r ê n c ơ s ở y ế u tô" c o n n g ư c â v à h ạ tầ n g c o

t r u n g tâ m , s ử d ụ n g c ô n g n g h ệ n h ậ n d ạ n g cỏ

s ò đ ã có, b ư ớ c tiê'p th e o là tă n g c ư ờ n g ứ n g
d ụ n g c ô n g n g h ệ t h ô n g ỉin tr o n g q u à n lý và

t h ế Hến h à n h d i ẽ u tr a p h ả n hồi củ a to àn bộ
s in h v iê n đ ô ì v ó i tất cả các m ô n học d o học

c ô n g tác d ạ y v à học. T in h ọc h ó a to à n b ộ các

v iệ n q u ả n lý. C á c p h iế u đ iế u tra này sẽ đ ư ợ c

h o ạ t đ ộ n g q u ả n lý n h à trư ờ n g , t ừ k h â u bào
vệ, v ă n t h ư g iấ y tò, t h ư viộ n đ i ệ n tứ... đ ế n

lã n h đ ạ o h ọ c v iệ n v à các p h ò n g c h ứ c n ă n g
p h â n tích đ ể n ắ m rô h ơ n v ế tìn h hình d ạ y và

q u á n lý h õ s ơ c án b ộ c ủ a to à n t r ư ờ n g đ ạ i học.

học, đ õ n g th ò i g iủ p c h o g iá n g v iên có điếu



64

Ngỏ T ứ Thành / TỌỊĨ chi ÌGtcxt học D liQ G H N ,

C h ư ơ n g trìn h đ à o tạ o đ ư ọ c tă n g c ư ơ n g

trê n n ể n tà n g k h o a học, lấy n ế n tả n g n g h iê n
c ứ u đ ể đ ịn h h ư ớ n g c h o g iá o d ụ c C á c kỹ sư
v à n h à k h o a h ọc p h ả i c ỏ n ế n tá n g k h o â học
tô í hcm đ ể tạo đ ư ợ c n h ử n g đ ộ t p h á , lạ o đ ư ợ c
c u ộ c cách m ạ n g tro n g ICT.
T ro n g q u á trìn h cài tiéh đ à o tạ o p h ả i tạo
d ự n g đ ư ợ c m ô h ìn h h ọ c tậ p d ự a th e o v ấ n đ ế
th ự c tế. C ấu trú c các m ô n h ọ c c ẩ n có s ự thay
đ ô i căn bản đ ẽ lạ o c ơ sở tri th ứ c rộ n g h ơ n cho
sin h viên, đ á p ứ n g n h u cẩu giài q u y ê t các vâh
đ ề th ự c t ế v à triến k h ai đ ư ợ c ứ n g d ụ n g ICT

học Xà iiội và Nìứiỉi vứii 24 (2008) 54‘66

c ũ n g c ẩn xây d ự n g n h ừ n g c h ư ơ n g tr ìn h đ à o
tạo đ ặ c biệt th e o yêu c ẵu t ừ n g h iê n c ứ u . Bộ
k h u n g c h iêh lư ọ c đ a d ạ n g h ó a n ằ m tro n g
k h ỏ n g g ia n 3 c h iểu ( n h u h ìn h 4):
1. Đ ôì t ư ợ n g đ à o tạ o ( p h ụ c v ụ c h o ai?)
2. L ĩn h v ự c đ à o tạ o (lại sao cẩn?)
3. C h ư ơ n g trìn h đ à o tạ o (đ à o tạ o n h ư thê
nào?)
L ĩnh v ự c xả hộir
N ă n g lư ợ n g .
G iao th ô n g , Y
V ăn h ó a ...

tro n g m ọi lĩnh v ự c củ a đ ờ i s ố n g xâ hộ i. M ặt
khác^ cẩn ỉă n g c ư ờ n g liôn kẽ't g iá o d ụ c đại
h ọc th eo h ư ó n g kết h ợ p c h ặ t c h ẽ g iữ a họ c và

hàn h . N goài ra, đ ể có t h ể g iả i q u y ê t các bài
to á n th ự c tế, kỹ s ư IC T c ẩ n đ ư ợ c b ổ s u n g
C ác dôì tư ợ n g

n h ữ n g kỹ n ă n g k h á c v ể m ặ t p h á p lý, k in h tẽ^
n h â n cách, sin h thái v à m ô i trư ờ n g .
M ộ t th ự c tê đ a n g d iễ n ra trê n to à n cẩu, tri

►

m ụ c ticu

th ứ c n g à y càng p h á t triế n n h a n h v à m ạ n h
m ẽ, n ê n c h ư ơ n g trìn h đ à o tạ o d ù có đ ư ợ c cặp
n h ậ t tố t đôh m â y c ũ n g k h ó th e o k ịp đ ư ọ c s ự
p h á i triển ICT tro n g th ự c tê'(6J. D o đ ó trư ờ n g
ICT cẩn ỉăn g c ư ờ n g h ơ n m ô h ìn h t ự học^

ác ch ư ơ n g
tn n h đ ả o tạo

H ìn h 4. Bộ k h u n g chiên lư ợ c đ a dậĩXỊị hóa.

k h í c h lộ a i n h v i c n r \ â n g C âo k h á n ă n g t ự h ọ c ,

đ iế u n à y q u a n trọ n g h o n c ả n ộ i d u n g kiên
th ứ c đ u ọ c ỉru y ể n đ ạ t. T ó m lại, cải c á c h đ à o

Sản p h ẩ m c ú a g iáo d ụ c đ ạ i h ọ c là kỹ s ư ra
trư ờ n g , s ả n phâVn đ ó p hái đ ư ọ c xă hội sử

tạo ng h ĩa là c h u y ể n d ịc h t ừ k iể u tru y ế n đ ạ t
kiêh thứ c sa n g p h ư ơ n g th ứ c n u ô i d ư ỡ n g và

d ụ n g th ừ a n h ậ n . Phái xác đ ịn h rõ s in h viên

ỉra u dổi kh a n ă n g s á n g tạo v à c á c h giải q u y ế t

c ẵn đ ư ợ c t n i y ể n đ ạ t n h ử n g kidh ỉh ứ c gì, đẽ
làm gì, sẽ là m gì tro n g xă hội. N g o à i ra

v ẩ h đ ể k h o a họ c c ô n g n g h ộ th ự c t ế m ộ t cách

t r ư ò n g ICT c ẩ n b iế t rõ b ẽ n n g o à i xã hội cẩn gì

sá n g tạo.
Đ a d ạ n g hỏ a c h ín h là tả n g c ư ò n g khả

đ ô i vói s in h v ié n tốỉ n g h iệ p . C á c t r ư ò n g cẩn

n à n g đ ả p ứng. T h ự c tẽ' c h o thây các n g à n h

có các b ư ớ c kê' h o ạ ch h ỏ a s ự n g h iệ p cá nhán
cho sin h viên^ c u n g c ap th ư ò n g x u y ê n th ôn g

đ à o tạo tru y ể n th ố n g t h ư ò n g d o tr ư ò n g đã

tin v ể n h u c ẩu cò n g việc, có n h ữ n g k ê 'h o ạ c h

th iết kê'sẵn. T ro n g khi đ ó các vầVi đ ể t h ự c tiẻn

k h ô n g p h â n biệt ra n h giới g iữ a các n gành .
R an h giói g iữ a k h o a h ợ c v à c ô n g n g h ệ củ n g

đ à o tạo nôi tie'p. M u ô n v ậ y , tr ư ờ n g can có
n h ữ n g g iá o v iê n sâu sát h a n với thự c lê^ có sự
th a m gia v à o h o ạ t đ ộ n g n g h ic n c ứ u đ à o tạo,

k h ô n g còn rõ ràng, d o đ ỏ đ à o tạ o liên n g à n h

có s ự th a m gia cú a sin h v iê n v à o các d ự ári;

là h ư ớ n g cẩn ih iế t h iệ n n a y . N g o à i ra, trư ờ n g

sin h v iên đ ư ợ c đ ă t v à o m ôi t r u ò n g cạnh