Tuần 16. Chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận

TiÕt 48

GV: Lý Th¸i Linh, THPT §×nh LËp, L¹ng s¬n.


? Theo em, đâu là các lỗi lập luận lớn mà khi làm
văn nghị luận mình thờng mắc?

1.Lỗi liên quan đến việc nêu luận điểm.
2. Lỗi liên quan đến việc nêu luận cứ.
3. Lỗi về cách thức lập luận.


Th¶o luËn:
Tæ 1: BtËp 1, 2 ( I )
Tæ 2,3: BtËp 1,2 ( II )
Tæ 4: BtËp 1,2 ( III ).


I.Lỗi liên quan đến việc nêu
luận điểm

2.Bài tập 2. Chữa lại các ý ở bài tập
1.

1.Bài tập 1.

a.Cảnh vật trong bài thơ Thu điếu
của NK gợi cho ngời đọc cảm giác về
sự lẻ loi, hiu quạnh thật đáng sợ.Nếu
là sự vật thì chỉ là Một chiếc

thuyền câu bé tẻo teo. Nếu là âm
thanh thì chỉ là hơi gợn tí, khẽ đa
vèo. Và cái ngõ quê vốn là nơi ồn ào
những lời chào hỏi thì sao mà lạnh
lẽo: Ngõ trúc quanh co khách vắng
teo.

a.Luận điểm cha rõ, nội dung
trùng lặp mà không có sự nhấn
mạnh ý hay phát triển ý( cảnh
vậtvắng vẻ, cảnh vật ngng
đọng, im lìm, cảnh sắc im
ắng).
b. Không nêu đợc luận điểm khái
quát, diễn đạt trùng lặp, luẩn
quẩn, không nói rõ đợc bản chất
của vấn đề:
- Hai câu thơ nói lên hoài bão về
công danh, sự nghiệp của PNL là
làm trai phải biết lập công đền
nợ nớc và để lại tiếng thơm cho
đời.
c. Nêu quá nhiều luận điểm, nh
ng lại không trình bày đợc hết ý.

b. Hai câu thơ() nói lên hoài bão
về công danh ,sự nghiệp của PNL là
làm trai sống ở trong trời đất là
phải biết lập công đề nợ nớc và để
lại tiếng thơm cho muôn đời.Trong

hoàn cảnh lịc sử ấy, hoài bão của
PNL đã trở thành lí tởng sông tích
cực có tác dụng to lớn đối với xã hội.
Lí tởng ấy còn góp phần khích lệ
con ngời từ bỏ lối sống tầm thờng,


II. Lỗi liên quan đến việc nêu
luận cứ.
1. Bài tập 1.
a.Luận cứ mơ hồ, thiếu chính xác.
Cần
nêu rõ luận cứ quan trọng nhất liên
quan
đến đối tợng nghị luận của hai
câu thơ,
đó là: Sự tơng đồng giữa hình t
ợng
thiên nhiên và tâm trạng tác giả
HCậntâm trạng chung của cái tôi Thơ
mới.
b.Luận cứ thiếu chính xác: Đất n
ớc
hoàn toàn.

c. Luận cứ thiếu tính hệ thống,
logic:
-Các chiến thắng không đợc sắp
xếp theo thời gian.
-Luận cứ không phù hợp với luận

điểm: ải Chi lăng, cửa biển Bặch
đằng không phải là tên tuổi.
2. BT2 ( Tự nghiên cứu).


III.Lỗi về cách thức lập
luận.
1,Bài tập 1.
a.L. cứ thiếu logic, lộn xộn
( liệt
kê các tác giả không theo
trình tự thời gian),
không đủ làm sáng tỏ
cho luận điểm.
b.L. điểm không rõ ràng:
Nông
thônở đây là đề tài ng
ời nông dân hay cuộc
sống ở nông thôn ?
-Luận cứ thiếu toàn diện:
chỉ tập trung vào cái
c. L.
điểm
không
rõ ràng:
đói
trong
tp viết
về
Phần

mở,
dẫn dắt
đềgợitài
n. thôn
và n.
không
làm
nổi bật
dânđủ
của
N. Cao.
luận điểm chính.
-Luận cứ : không phù hợp
với phạm viđề tài đợc nêu
ở những câu trớc.

2.Bài tập 2.
a, Từ xa đến nay, vẻ đẹp và số phận của của
ngời p. nữ luôn là đề tài nổi bật của thơ
văn. Ca dao xa có những câu thật hay:
Thân em nh dải lụa đào /Phất phơ giữa
chợ biết
vào tay ai.Thân em nh giếng giữa đàng/ Ng
ời khôn rửa mặt, ngời phàm rửa chân. Rồi
vẻ đẹp đoan trang và số phận bi thảm của
nàng Vũ Thị Thiết trong Chuyện ngời con
gái Nam Xơng của Nguyễn Dữ. Đặc biệt là
tài sắc và cuộc đời chìm nổi , lênh đênh
của nàng Kiều trong Truyện Kiều của
Nguyễn Du

b. NC viết nhiều về nthôn và ngời ndân VN
trớc CMT8
Trong các tp của ông, nthôn thì tiêu điều, xơ
xác, còn ngời ndân bị dồn đuổi tới bên bờ
vực thẳm của sự tuyệt vọng.Các nvật
ndân của ông vô cùng p.phú đa dạng. Có ng
ời bị bần cùng hoá, lu manh hoá nh CPhèo.
Cũng có ngời rơi vào cảnh ngộ khốn cùng nh


? Từ việc thực hành các bài tập trên , em thấy khi viết văn nghị luận ta
phải tránh những lỗi nào?
-Nêu luận điểm trùng lặp hoặc không rõ ràng, không phù hợp với bản
chất của vấn đề cần giải quyết.
-Nêu luận cứ thiếu chính xác, không đầy đủ, không liên quan mật
thiết đến luận điểm cần trình bày, trùng lặp hoặc qua rờm rà.
- Lập luận mâu thuẫn, luận cứ không phù hợp với luận điểm.