Tuần 11. Thực hành một số phép tu từ ngữ âm

Kiểm tra bài cũ
* Số tiếng trong
dòng luật
thơ dùng
làm
cơ sở
Trong
thơ
,
để xác định:
đơn vị tiếng
đóng
- Lời thơ.
- Vần
thơ. vai trò
- Thể thơ.
Thanh
quan trọng- nh
thếbằng
nàotrắc.
?
- Nhịp thơ .
*Ví dụ:
Mình về/mình
về mình có nhớ ta
Mời lăm năm ấy/
ấy thiết tha mặn nồng
Mình về/mình
về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi/nhìn

núi nhìn sông nhớ nguồn ?


M×nh
ta /
M×nh vÒ m×nh cã nhí ta
Mêi
êil¨m
l¨m n¨m
n¨m Êy
Êy thiÕt
thiÕt tha
tha mÆn nång
M
M×nh vÒ m×nh cã nhí kh«ng
M×nh
kh«ng /
Nh×n c©y
c©y nhí nói nh×n s«ng
Nh×n
s«ng nhí
nhí nguån
nguån ??



I. Tạo nhịp điệu và âm hởng cho câu

Bài
tập 1:

* Phép
tu từ ngữ âm: Cách sử dụng phối hợp
Một
tộc
đãâm
gancủa
góc
chống
nôhiệu
lệ
một
sốdân
yếu tố
ngữ
tiếng
Việtách
tạo
quả
cao.
tính/một
hìnhdân
tợng và
của biểu
Phápđạt
hơn
80Mang
nămlạinay,
một
tộcgiá
trị

.
đã biểu
gan cảm
góc đứng
về phe Đồng minh chống
* Mộtxít
số phép
từ ngữ
âm
: tộc đó phải đ
phát
mấytunăm
nay,/dân
nay,
dân
- Tạo nhịp điệu và âm hởng cho câu, điệp
ợc
tự do !/Dân
! Dân tộc đó phải đợc độc lập !
âm , điệp vần , điệp thanh ..


I. Tạo nhịp điệu và âm hởng cho câu

Bài tập
2:

Bất
Bất
kì

kì
đàn
đàn
ông
ông
, ,,đàn
đàn
đàn
bà,/
bà,
bất
bấtkì
kì
ng
ng
ời
ời
Bất
kì
đàn
ông
/đàn
bà,
//
bất
kì
ng
ời
Bất
Bất

kì
kì
đàn
đàn
ông
ông
,
đàn
bà,/
bà
,/bất
bất
kì
kì
ng
ng
ời
ời
Bất kì đàn ông , /đàn bà, bất kì ngời
già,/
già,
ng
ng
ời
ời
trẻ,
trẻ,
không
không
chia

chia
tôn
tôn
giáo
giáo
,đảng
,,đảng
đảng
đảng
già/ng
ời
trẻ//
không
chia
tôn
giáo
,
già,/ng
già
,/ng
ời
ời
trẻ
trẻ,
,
không
không
chia
chia
tôn

tôn
giáo
giáo
,
già,/ng ời trẻ, không chia tôn giáo , đảng
đảng
phái,
phái,
dân
dân
tộc,
tộc,
hễ
hễ
là
là
ng
ng
ời
ời
Việt
Việt
Nam
Nam
thì
thì
phái
,
dân
tộc

//hễ
là
ng
ời
Việt
Nam
thì
phái,
phái,
dân
dân
tộc
tộc,
,
hễ
hễ
là
là
ng
ng
ời
ời
Việt
Việt
Nam
Nam
thì
phái, dân tộc, hễ là ngời Việt Nam thì
thì
phải

phải
đứng
đứng
lên
lên
đánh
đánh
thực
thực
dân
dân
Pháp
Pháp
để
để
phải
đứng
lên
đánh
thực
dân
Pháp
để
phải
phải
đứng
đứng
lên
lên
đánh

đánh
thực
thực
dân
dân
Pháp
Pháp
để
phải đứng lên đánh thực dân Pháp để
để
cứu
cứu
Tổ
Tổ
quốc.
quốc.
Ai
Ai
có
có
súng
súng
//dùng
dùngsúng.
súng
súng.
..Ai
Ai
Ai
có

cứu
Tổ
quốc.
Ai
có
súng
/dùng
có
cứu
cứu
Tổ
Tổ
quốc
quốc.
.
Ai
Ai
có
có
s
úng
s
úng
dùng
/dùng
s
úng
s
úng
.

Ai
Ai
có
cứu Tổ quốc. Ai có súng /dùng súng . Ai có
có
có
ơm
g/ơm
//dùng
dùng
dùng
gơm
ơm
gơm,
,, ,không
không
có
g
có
ơm
gơm
thì
thì
dùng
gg
g
//
không
có
g

ơm
thì
gơm
g
ơm
ơm
/
dùng
dùng
g
g
ơm
ơm
không
không
có
có
g
g
ơm
ơm
thì
thì
dùng
gơm / dùng gơm, không có gơm thìdùng
dùng
cuốc
dùng
,,cuốc
thuổng

, thuổng
,, ,gậy
gộc.
,gậy
Ai
gộc.
cũng
Ai
cũng
phải
ra
dùng
cuốc,
thuổng,
gậy
gộc.
Ai
cũng
phải
cuốc
cuốc
,
thuổng
thuổng
gậy
gậy
gộc
gộc.
.
Ai

Ai
cũng
cũng
phải
phải
cuốc , thuổng , gậy gộc. Ai cũng phảirara
ra
sức
phải
chống
ra
sức
thực
chống
dân
thực
Pháp
dân
cứu
Pháp
n
ớc.
cứu n
ra
sức
chống
thực
dân
Pháp
cứu

n
ớc.
sức
sức
chống
chống
thực
thực
dân
dân
Pháp
Pháp
cứu
cứu
n
n
ớc.
ớc.
sức chống thực dân Pháp cứu nớc.
ớc.


I. Tạo nhịp điệu và âm hởng cho câu
Nhận
nhịp điệu và âm h
Bài tập
xét:
ởng
3: trong câu thờng đợc tạo ra nhờ:

- sự tổ chức và phối hợp nhịp ngắn
Gậy
, chông
tre
lại dài
sắt thép
của quân
thù.
vớichống
nhịp
. lại sắt
Gậytretre
, chông
tre chống
thép
Tre xung phong vào xe tăng đại bác . Tre giữ làng , giữ
của
quân
thù.
Tre ,,xung
phong
vào
xe
nớc -, giữ
nhà
tranh
giữ
đồng
chín.
sựmái

thay
đổi
phối
hợplúa
giữa
các
tăng
bác
.
Tre
giữ
làng
làng/,
,
giữ
n
ớc
,
,/giữ
giữ
Tre hi đại
sinh
để
bảo
vệ
con
ng
ời.
Tre,
anh

hùng
lao
thanh bằng trắc của tiếng .
mái nhà
tranh
,/ giữ
động
. Tre ,anh
hùng
chiếnđồng
đấu. lúa chín.
- sự phân bố thích hợp giữa các tiếng
Tre hi sinh để bảo vệ con ngời. Tre,/anh
Tre, anh
vần. mở
hùng lao có
động
Tre hay
Tre/,anh
,anhđóng.
hùng chiến đấu.


II. Điệp âm , điệp vần, điệp thanh
Bài 1.

Dới trăng quyên đã gọi hè
Đầu tờng lửu lựu lập loè đâm bô

Làn ao lóng lánh bóng trăng loe

Nỗi niềm chi rứa Huế ơi
Mà ma xối xả trắng trời Thừa Thiên
Nhận Diễn tả trạng thái, cảm xúc , tâm
xét trạng


II. Điệp âm , điệp vần, điệp thanh
Bài 2.

Lá bàng đang đỏ ngọn cây
Sếu giang mang lạnh đang bay ngang trời
Mùa đông còn hết em ơi
Mà con én đã gọi ngời sang xuân !

Âm hởng rộng mở , tiếp diễn kéo dài
phù hợp với diễn tả cảm xúc.




Đa ngời ta không đa qua sông
Sao có tiếng sóng ở trong lòng
Bóng chiều không thắm
thăm không
khôngvàng
vàng vọt
vọt
Sau đầy hoàng hôn trong mắt

II. Điệp âm , điệp vần, điệp thanh
Dốclên
lênkhúc
khúckhuỷu
khuỷu/ dốc
dốc thăm
thăm
Lặp
Dốc
cú pháp
Bài 3. thẳm
thẳm
Heohút
hútcồn
cồn mây
Heo
súng /ngửi
mây
súngtrời
ngửi trời
Ngàn th
ớc lên
Ngàn
thcao
ớc lên
ngàn
thớc xuống
cao
/ ngàn
thớc xuống

Nhà
ai
Pha
Luông
ma hiện
xa
Nhà
aicủa
PhasựLuông
ma tợng
Gợi
tả
đặc
tr
ng
vật
khơi.
xa
khơi.

Tài cao phận thấp chí khí uất
Giang hồ mê chơi quên quê hơng


Củng cố
*

Phép tu từ ngữ âm: Cách sử dụng
phối hợp một số yếu tố ngữ âm của
tiếng Việt tạo hiệu quả biểu đạt cao.

Mang lại tính hình tợng và giá trị biểu
cảm .
* Một số phép tu từ ngữ âm :
- Tạo nhịp điệu và âm hởng cho
câu, điệp âm , điệp vần , điệp
thanh ..