Tuần 10. Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm)

ĐẤT NƯỚC
TRÍCH TRƯỜNG CA “ MẶT ĐƯỜNG KHÁT VỌNG”
- NGUYỄN KHOA ĐiỀM-

NGUYỄN THỊ HẰNG NGA THPT HOÀI ĐỨC B
1


T NC- NGUYN KHOA iM
I- TèM HiU CHUNG
1- Tỏc gi

I- TèM HiU CHUNG

2- Tỏc phm

1- Tỏc gi

3- on trớch

2- Tỏc phm
Trườngưcaư Mặt đờng khát vọng
đượcưtácưgiảưhoànưthànhưởưchiếnư
khuưTrịưThiênưnămư1971ưinưlầnư
đầuưvàoưnămư1974ư.

3- on trớch

ĐoạnưtríchưĐất Nớc nmư ưphầnưđầuưchươngưVưcủaưtrư
ờngưca-ưlàưmộtưtrongưnhữngưđoạnưthơưhayưvềưđềưtàiư
tàiưđấtưnướcưtrongưthơưViệtưNamưhiệnưđại

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

2


T NC- NGUYN KHOA iM
I- TèM HiU CHUNG

II- C HiU ON TRCH

1- Tỏc gi
2- Tỏc phm
3- on trớch

1- t nc cú t khi no?
( 9 cõu th u)

II- C- HiU ON
TRCH
1- t Nc cú t khi no?

Khi ta lớn lên đất nớc đã có rồi
Đất nớc có trong những cái ngày xửa ngày xa mẹ thờng hay
kể
Đất nớc bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất nớc lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì búi sau đầu
Cha mẹ thơng nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo cái cột thành tên

Hạt gạo phải một nắng hai sơng xay, giã, giần, sàng
Đất nớc có từ ngày đó

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

3


T NC- NGUYN KHOA iM
I- TèM HiU CHUNG

II- C HiU ON TRCH

1- Tỏc gi
2- Tỏc phm
3- on trớch
II- C- HiU ON

1- t nc cú t khi no?
( 9 cõu th u)

TRCH
1- t Nc cú t khi no?

- Tỏc gi ó a ngi c vo mụt th gii y p nhng t liu v
hinh nh ca vn húa dõn gian ( folklore) t ú gi lờn ý nim v t
Nc gn gi v thõn thuc.

ưưưưưưưưưưưưưưtheoưtácưgiả:ưĐấtưNướcưraưđờiưtừưxaưxưa,ưgắnưliềnư
vớiưsựưhìnhưthànhưvănưhoá,ưlốiưsống,ưphongưtụcưtậpư

quánưcủaưngườiưViệtưNam.

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

4


ĐẤT NƯỚC- NGUYỄN KHOA ĐiỀM
I- TÌM HiỂU CHUNG

II- ĐỌC – HiỂU ĐOẠN TRÍCH

1- Tác giả
2- Tác phẩm
3- Đoạn trích
II- ĐỌC- HiỂU ĐOẠN
TRÍCH

2- Đất Nước là gì?
( 33 câu thơ tiếp theo)

1- Đất Nước có từ khi nào?
2- Đất Nước là gì?

- Bằng cách chiết tự rất thông minh
Đất là gi?
Nước là gì?
Đất Nước là gì?
Rồi lần lượt trả lời từng câu hỏi đó để dẫn người đọc đến với một khái
niệm về Đất Nước rất cụ thể gần gũi và thân thuộc

NGUYỄN THỊ HẰNG NGA- THPT HOÀI ĐỨC B

5


ĐẤT NƯỚC- NGUYỄN KHOA ĐiỀM
I- TÌM HiỂU CHUNG

II- ĐỌC – HiỂU ĐOẠN TRÍCH

1- Tác giả
2- Tác phẩm
3- Đoạn trích
II- ĐỌC- HiỂU ĐOẠN

2- Đất Nước là gì?
( 33 câu thơ tiếp theo)

TRÍCH

Đất là nơi anh đến trường

1- Đất Nước có từ khi nào?

Nước là nơi em tắm

2- Đất Nước là gì?

Đất Nước là nơi ta hò hẹn

Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc"
Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi"
Thời gian đằng đẵng
Không gian mệnh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ
Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở

NGUYỄN THỊ HẰNG NGA- THPT HOÀI ĐỨC B

6


T NC- NGUYN KHOA iM
I- TèM HiU CHUNG

II- C HiU ON TRCH

1- Tỏc gi
2- Tỏc phm
3- on trớch
II- C- HiU ON
TRCH
1- t Nc cú t khi no?
2- t Nc l gỡ?

2- t Nc l gỡ?
( 33 cõu th tip theo)
-ưKhiưnhìnưvàoưchiềuưdàiưlịchưsửưvớiư Thời gian

đằng đẵng củaưđấtưnước,ưnhàưthơưnhắcưtới:
+ưCộiưnguồnưthiêngưliêngưcủaưcộngưđồngư
ngườiưViệtưđượcưgợiưraưbằngưtruyềnưthuyếtưLạcư
LongưQuânưvàưÂuưCơưưđẻ ra đồng bào ta trong
bọc trứng.

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

7


T NC- NGUYN KHOA iM
I- TèM HiU CHUNG

II- C HiU ON TRCH

1- Tỏc gi
2- Tỏc phm
3- on trớch
II- C- HiU ON
TRCH
1- t Nc cú t khi no?
2- t Nc l gỡ?

2- t Nc l gỡ?
( 33 cõu th tip theo)
+Tácưgiảưcònưnhấnưmạnhư
Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần đất nớc
ư+ưQuaưđóưnhắcưnhởưđếnưtráchưnhiệmưcủaư

mỗiưconưngườiưvớiưđấtưnước:
Em ơi em Đất nớc là máu xơng của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên đất nớc muôn đời

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

8


ĐẤT NƯỚC- NGUYỄN KHOA ĐiỀM
I- TÌM HiỂU CHUNG

II- ĐỌC – HiỂU ĐOẠN TRÍCH

1- Tác giả
2- Tác phẩm

2- Đất Nước là gì?

3- Đoạn trích

( 33 câu thơ tiếp theo)

II- ĐỌC- HiỂU ĐOẠN

-Cách viết giản dị, sâu sắc, triết lý

TRÍCH

-Có sức truyền cảm

1- Đất Nước có từ khi nào?
2- Đất Nước là gì?

Đất Nước là:

Không gian địa lý

Thời gian lịch sử

Giá trị văn hóa

bao la

đàng đẵng

trường tồn

Là máu xương
của mỗi người

Nêu cao trách nhiệm đối với Đất Nước
9
NGUYỄN THỊ HẰNG NGA- THPT HOÀI ĐỨC B


ĐẤT NƯỚC- NGUYỄN KHOA ĐiỀM
I- TÌM HiỂU CHUNG

II- ĐỌC – HiỂU ĐOẠN TRÍCH

1- Tác giả
2- Tác phẩm

3- Ai làm ra Đất Nước ?

3- Đoạn trích

( 37 câu thơ tiếp theo)

II- ĐỌC- HiỂU ĐOẠN
TRÍCH

-Sử dụng nhiều địa danh: Núi Vọng Phu, Hòn Trống Mái, Ao đầm làng Gióng, Đất tổ Hùng Vương, Hạ

1- Đất Nước có từ khi nào?

Long, Núi Bút, Non Nghiên, Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm...

2- Đất Nước là gì?
3- Ai làm ra Đất Nước?

-> để từ đó dẫn tới vấn đề :
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hoá núi sông ta...
Cách lập luận chặt chẽ, logic có tính triết luận cao

Khẳng định tầm quan trọng của nhân dân khi tạo nên dáng hình Đất Nước

NGUYỄN THỊ HẰNG NGA- THPT HOÀI ĐỨC B

10


T NC- NGUYN KHOA iM
I- TèM HiU CHUNG

II- C HiU ON TRCH

1- Tỏc gi
2- Tỏc phm

3- Ai lm ra t Nc ?

3- on trớch

( 37 cõu th tip theo)

II- C- HiU ON
TRCH
1- t Nc cú t khi no?
2- t Nc l gỡ?
3- Ai lm ra t Nc?

KhiưnhìnưvàoưbốnưnghìnưnămưlịchưsửưcủaưĐấtưnướcư:
Em ơi em
Hãy nhìn rất xa

Vào bốn nghìn năm Đất nớc
Tácưgiảưđãưnhấnưmạnhưmộtưvấnưđềưhệưtrọng,ưđầyưýưnghĩa:
Có biết bao ngời con gái con trai
Trong bốn nghìn lớp ngời giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhng họ đã làm ra Đất nớc.

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

11


T NC- NGUYN KHOA iM
I- TèM HiU CHUNG

II- C HiU ON TRCH

1- Tỏc gi
2- Tỏc phm

3- Ai lm ra t Nc ?

3- on trớch

( 37 cõu th tip theo)

II- C- HiU ON
TRCH

1- t Nc cú t khi no?
2- t Nc l gỡ?
3- Ai lm ra t Nc?

LàmưraưlịchưsửưĐấtưnướcưkhôngưphảiưchỉưlàưlậpưnênưnhữngưchiếnưcôngư
chốngưngoạiưxâm,ưmàưchínhưlàưlàmưraưtoànưbộưsựưsốngưcủaưcộngưđồngư
ngườiưViệt,ưlàưtạoưraưvàưgìnưgiữưmọiưgiáưtrịưvậtưchấtưvàưvănưhoáưcủaưĐấtưNư
ớc:
Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
Họ truyền lửa qua mỗi nhà từ hòn than qua con cúi
Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói
Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân

Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
Có nội thù thì vùng lên đánh bại

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

12


T NC- NGUYN KHOA iM
I- TèM HiU CHUNG

II- C HiU ON TRCH

1- Tỏc gi
2- Tỏc phm
3- on trớch
II- C- Hiv

3- Ai lm ra t Nc ?
( 37 cõu th tip theo)

cdffffffffffffffU ON
TRCH
1- t Nc cú t khi no?
2- t Nc l gỡ?
3- Ai lm ra t Nc?

ưưưưưưưưưưưưưưNhưưvậyưcâuưhỏiư Ai làm ra Đất Nớc?ưđãưđượcưtrảư
lờiưmộtưcáchưrấtưthôngưminhưvàưchặtưchẽ:ưnhữngưconư
ngườiưbìnhưdị,ưvôưdanhưđãưgópưưcuộcưđờiưmìnhưđểư
làmưraưsựưsống,ưphongưtục,ưtậpưquán,ưvàưtruyềnư
thốngưlịchưsử,ưcũngưnhưưtruyềnưthốngưchốngưgiặcư
ngoạiưxâmưcủaưĐấtưNước,ưvàưchínhưhọưđãưtruyềnưlạiưtấtư
cảưchoưcácưthếưhệưsau.ưVậyưhọưchínhưlàưnhữngưngườiư
đãưlàmưraưĐấtưNước.

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

13


T NC- NGUYN KHOA iM
I- TèM HiU CHUNG

II- C HiU ON TRCH

1- Tỏc gi

2- Tỏc phm
3- on trớch

4 T tng t Nc ca Nhõn dõn
( Phn cũn li)

II- C- HiU ON
TRCH
1- t Nc cú t khi no?
2- t Nc l gỡ?
3- Ai lm ra t Nc?

H thng lp lun cht ch:

-t Nc cú t khi no?
-t Nc l gỡ?
-Ai lm ra t Nc

T tng t Nc
ca Nhõn dõn

4- T tng t Nc ca
nhõn dõn

t Nc ny l t Nc Nhõn dõn

ưưưưưưTưưtưởng:ưĐấtưNướcưcủaưNhânưdânưđãưđượcưdiễnưđạtưbằngưmộtư
hìnhưthứcưmớiưmẻ,ưvừaưđậmưđàưbảnưsắcưvănưhọcưdânưgianưlạiưvừaưcóư
tínhưlogicưcao,ưdoưđóưcóưsứcưkháiưquátưvàưsứcưthứcưtỉnhưđốiưvớiưtuổiưtrẻư
rấtưlớn

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

14


ĐẤT NƯỚC- NGUYỄN KHOA ĐiỀM
I- TÌM HiỂU CHUNG

II- ĐỌC – HiỂU ĐOẠN TRÍCH

1- Tác giả
2- Tác phẩm
3- Đoạn trích

4 – Tư tưởng Đất Nước của Nhân dân
( Phần còn lại)

II- ĐỌC- HiỂU ĐOẠN
TRÍCH
1- Đất Nước có từ khi nào?
2- Đất Nước là gì?
3- Ai làm ra Đất Nước?
4- Tư tưởng Đất Nước của

Ôi! những dòng sông bắt nước về đâu
Khi về Đất Nước mình lai bắt lên câu hát
Người đến hát khi chèo thuyền kéo đò vượt thác
Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi

nhân dân

NGUYỄN THỊ HẰNG NGA- THPT HOÀI ĐỨC B

15


T NC- NGUYN KHOA iM
III- KT LUN

I- TèM HiU CHUNG
1- Tỏc gi
2- Tỏc phm
3- on trớch
II- C- HiU ON
TRCH
1- t Nc cú t khi no?

Vềưnghệưthuật:
-ưBàiưthơưđượcưviếtưdướiưhìnhưthứcưtròưchuyệnưtâmưtình.
-ưlốiưthơưtrữưtình-ưchínhưluậnưvừaưgiàuưcảmưxúcưvừaưđầyưsuyưnghĩưthaư
thiếtưmàưtrangưnghiêm.
-ưHìnhưảnhưthơưvừaưquenưthuộc,ưgầnưgũiưvừaưcóưýưnghĩaưbiểuưtượngưmangư
tínhưtríưtuệ.
-ưTácưgiảưđãưkhaiưthácưphongưphúưchấtưliệuưvănưhoáưdânưgian:ưthànhưngữ,ư

2- t Nc l gỡ?

caưdao,ưdânưca,ưtruyềnưthuyết,ưphongưtụcưtậpưquánưưrấtưphùưhợpưvớiưchủưđềưưĐấtư

3- Ai lm ra t Nc?

NướcưcủaưNhânưdân.

4- T tng t Nc ca
nhõn dõn
III- KT LUN

Vềưnộiưdung:
-ưĐoạnưtríchưthểưhiệnưcảmưnghĩưmớiưmẻưcủaưnhàưthơưvềưĐấtưNướcưquaưnhữngư
phátưhiệnưcóưchiềuưsâuưởưtrênưnhiềuưbìnhưdiện:ưđịaưlý,ưlịchưsử,ưvănưhoá
-ưĐặcưbiệtưđóngưgópưriêngưcủaưđoạnưtríchưlàưởưsựưnhấnưmạnhưtưưtưởngưĐất Nớc
của Nhân dân,ưvàưnhắcưnhởưmộtưcáchưchânưthành,ưxúcưđộngưtráchưnhiệmưcủaư
mỗiưngườiưdânưđốiưvớiưĐấtưNước

NGUYN TH HNG NGA- THPT HOI C B

16


LUYỆN TẬP- CỦNG CỐ
I- TÌM HiỂU CHUNG

Đoạn trích “ Đất Nước” của Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện tư tưởng

1- Tác giả

truyền thống nào của dân tộc ta?

2- Tác phẩm

3- Đoạn trích
II- ĐỌC- HiỂU ĐOẠN

Tư tưởng yêu nước

TRÍCH
1- Đất Nước có từ khi nào?
2- Đất Nước là gì?

Tư tưởng nhân đạo

3- Ai làm ra Đất Nước?
4- Tư tưởng Đất Nước của

Tư tưởng dân chủ

nhân dân
III- KẾT LUẬN
IV- CỦNG CỐ
Tư tưởng Đất Nước của Nhân dân

NGUYỄN THỊ HẰNG NGA- THPT HOÀI ĐỨC B

17


Kính chúc các thầy cô mạnh khỏe
Và thành công

NGUYỄN THỊ HẰNG NGA- THPT HOÀI ĐỨC B

18