Tuần 31. Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GiỜ THĂM LỚP 11A2


Tiếng Việt - 102

Tiết 1:
(PPCT – tiết 102)
I- VĂN BẢN CHÍNH LUẬN VÀ
NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN
Tiết 2:
(PPCT – tiết 105)
II- CÁC PHƯƠNG TIỆN DIỄN ĐẠT VÀ
ĐẶC TRƯNG CỦA NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬN


I- Văn bản chính luận và ngôn ngữ chính luận
1- Tìm hiểu một số văn bản chính luận:

* Đọc các văn bản
- Văn bản 1:
- Văn bản 2:
- Văn bản 3:
* Yêu cầu:? Hãy xác định thể loại của từng văn bản
? Mục đích viết văn bản
? Thái độ, quan điểm của người viết đối
với những vấn đề được đề cập đến.
Trả lời


VB

Thể
loại
Mục
đích
viết

Thái
độ,
quan
điểm
người
viết

Văn bản 1
"Tuyên ngôn độc
lập"

Văn bản 2
"Cao trào kháng
Nhật, cứu nước"

Văn bản 3
"Việt nam đi
tới"

Tuyên ngôn

Bình luận
thời sự

Xã luận

Trình bày về
quyền sống,
quyền mưu
cầu hạnh phúc
của con người.

Đánh giá , bình
luận tình hình:
Pháp đầu hàng
Nhật và thời cơ,
nhiệm vụ của ta.

P. tích tình
hình nước ta:
vận hội mới,
thế và lực
mới, tự tin đi
tới.

Thái độ dứt khoát.
Quan điểm chính trị rõ ràng.


2 - Nhận xét chung về văn bản chính luận và
ngôn ngữ chính luận
a/ Văn bản chính luận:
-Thể loại của văn bản chính luận:
- Các dạng tồn tại:

- Mục đích chung:
b/ Phân biệt ngôn ngữ trong các văn bản khác với
ngôn ngữ chính luận
c/ Khái niệm ngôn ngữ chính
luận


"Thưa quý vị,

Đã phải trải qua những cuộc chiến
tranh ngoại xâm tàn bạo và đói
nghèo cùng cực nên khát vọng hòa
bình và thịnh vượng của Việt Nam
chúng tôi càng cháy bỏng. Chúng tôi
luôn nỗ lực tham gia kiến tạo hòa
bình, xóa đói giảm nghèo, bảo vệ
hành tinh của chúng ta. Việt Nam đã 
sẵn sàng tham gia các hoạt động gìn
giữ hòa bình của LHQ. Chúng tôi sẵn
lòng đóng góp nguồn lực, dù còn nhỏ
bé, như sự tri ân đối với bạn bè quốc
tế đã giúp chúng tôi giành và giữ độc
lập, thống nhất đất nước, thoát khỏi
đói nghèo. Việt Nam đã và sẽ mãi
mãi là một đối tác tin cậy, một thành
viên có trách nhiệm của cộng đồng
quốc tế."... (trích)

Bài phát biểu của Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng

trước Phiên thảo luận cấp cao
của Đại Hội đồng LHQ khoá 68


* Ghi nhớ (SGK tr 99)

3. Luyện tập
Hội ý 2 phút:
- Nhóm 1,3 (tổ) BT 1; Nhóm 2,4 làm BT 2
- Cách thức:
+ Đại diện nhóm lên trình bày trên bảng
+ Nhóm khác nhận xét: nội dung và cách trình bày
- Đánh giá: Nội dung (7 điểm), trình bày (3 điểm)
- Lấy điểm nhóm có kết quả tốt nhất.


3/ Luyện tập:
* Bài tập 1: Phân biệt khái niệm nghị luận
và chính luận (tổ 1,3)
* Bài tập 2: Vì sao có thể khẳng định đoạn văn
sau đây thuộc phong cách chính luận? ( tổ 2,4)
Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là
một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay,
mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi
nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ,
to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó
nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.
(Hồ Chí Minh, Tinh Thần yêu nước của nhân dân ta)

Bài tập 2
Dân ta có một lòng nồng nàn
yêu nước. Đó là một truyền
thống quý báu của ta. Từ
xưa đến nay, mỗi khi Tổ
quốc bị xâm lăng, thì tinh
thần ấy lại sôi nổi, nó kết
thành một làn sóng vô cùng
mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua
mọi sự nguy hiểm, khó khăn,
nó nhấn chìm tất cả lũ bán
nước và lũ cướp nước.
(Hồ Chí Minh, Tinh Thần yêu nước
của nhân dân ta)

Chú ý:
- Về từ ngữ?
Tổ 2
- Về câu văn?
- Về biện pháp tu từ?
- Về cách lập luận?
- Quan điểm chính trị
của Bác ?

Tổ
4


HƯỚNG DẪN HỌC BÀI

1/ Soạn phần II:
Các phương tiện diễn đạt và đặc trưng
của ngôn ngữ chính luận
2/ Chuẩn bị bài: "Ba cống hiến vĩ đại của
Các Mác”


XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
VÀ KÍNH CHÚC SỨC KHỎE
QUÝ THẦY CÔ ĐÃ ĐẾN DỰ!


a/ Tuyên ngôn
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
"Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo
hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được;
trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và
quyền mưu cầu hạnh phúc."
Lời bất hủ ấy ở trong bản tuyên ngôn độc lập năm 1776
của Mĩ. Suy rộng ra, câu ấy có nghĩa là: Tất cả các dân tộc trên
thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền
sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Bản tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách
mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
"Người ta sinh ra bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn
được tự do và bình đẳng về quyền lợi"
Quay lại
lại
Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được. (Hồ Chí Minh) Quay

b/ Bình luận thời sự
CAO TRÀO KHÁNG NHẬT, CỨU NƯỚC

Ngày 9-3-1945, ở Đông Dương, phát xít Nhật quật
thực dân Pháp xuống chân đài chính trị. Không đầy 24
tiềng đồng hồ, trong các thành phố lớn, thực dân Pháp
đều hạ súng xin hàng. Nhiều quân đội ở Pháp nhằm biên
giới cắm đầu chạy. Riêng ở Cao Bằng và Bắc Cạn, một
vài đội quân của Pháp định thống nhất hành động với
Quân giải phóng Việt Nam chống Nhật. Ở Bắc Cạn, họ
cũng đã tổ chức "Ủy ban Pháp - Việt chống Nhật".
Nhưng không bao lâu họ cũng bỏ ta chạy sang Trung
quốc. Có thể nói là quân Pháp ở Đông Dương đã không
kháng chiến và công cuộc kháng chiến ở Đông Dương là
công cuộc duy nhất của nhân dân ta.(...)
(Trường Chinh, Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân Việt Nam,
Quay lại
tập I, NXB Sự thật, 1976)


c/ Xã luận
VIỆT NAM ĐI TỚI
Khắp non sông Việt Nam đang bừng dậy một sinh khí
mới. sinh khí ấy đang biểu hiện trên khuôn mặt của từng
người dân, trong từng thôn bản, ngõ phố, trên từng cánh
đồng, công trường, trong từng viện nghiên cứu, trên các
chốt tiền tiêu đầu sóng ngọn gió...
Rạo rực đất trời, rạo rực lòng người!(...)
Đất nước đang căng tràn sức xuân trong ý chí khát

vọng vươn tới của 80 triệu người con đất Việt. Nguồn
sinh lực mới được kết tụ và nhân lên trong xuân Giáp
Thân đang hứa hẹn tạo ra một sức băng lướt mới trên
con đường dài xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ,
văn minh.
Xuân mới, thế và lực mới, chúng ta tự tin đi tới!
(Theo quân đội nhân dân, số Tết 2004)
Quay lại