Tuần 13. Một số thể loại văn học: Thơ, truyện

HÌNH THỨC TỔ CHỨC TÁC
PHẨM VĂN HỌC

LOẠI
( là phương
thức tồn tại
chung)

THỂ
( là sự hiện
thực hóa của
loại)


TÁC PHẨM VĂN HỌC

TỰ SỰ

TRỮ
TÌNH

KỊCH

NGHỊ
LUẬN


I. Thơ
1.Khái lược về thơ

* Đặc trưng:
Thơ tiêu biểu cho loại trữ tình, là tấm
gương phản chiếu của tâm hồn, chú trọng
Nêu đặc trưng của
đến cái đẹp, cái thi vị trong đời sống tâm hồn
thể loại thơ?
con người, là tiếng nói của tình cảm, của
những rung động trái tim trước cuộc sống


* Phân loại:

Thơ trữ tình

- Theo nội dung biểu hiện

Thơ tự sự
Thơ trào phúng

được
Thơ trữ tình : Thơ
đi sâu
vào phân
tâm tư,chia
tình cảm, những chiêm
thànhvềcác
kiểu
nghiệm của con người

cuộc
đờiloại
(Tự tình của Hồ Xuân
nào?
Hương).
Thơ tự sự : cảm nghĩ vận động theo mạch kể chuyện
(Hầu Trời của Tản Đà).
Thơ trào phúng : phủ nhận những điều xấu bằng lối
viết đùa cợt, mỉa mai, khôi hài (Vịnh khoa thi Hương của
Tú Xương).


- Theo cách thức tổ chức
bài thơ

Thơ cách luật
Thơ tự do
Thơ văn xuôi

 Thơ cách luật : viết theo luật đã định trước, như thơ
Đường luật, lục bát, song thất lục bát,…
 Thơ tự do : không theo luật (Đất nước của Nguyễn
Khoa Điềm).
 Thơ văn xuôi : câu thơ gần như câu văn xuôi nhưng
vẫn có nhịp điệu (Dự cảm mùa thu của Chu Thị Thơm).


“Bỗng một ngày bất chợt sang thu. heo may gửi
sắc vàng theo hương cúc, lòng ngẩn ngơ với
hồn hoa ký ức. Hạ giấu lửa đi, hơi ấm không

về...
Có một ngày thơ ướt chẳng buồn che, ta tha
thẩn giữa một vùng nắng quái. Trái hạnh
phúc xanh nỡ nào dám hái, để lại sau mình
những hoa trái không tên…”.
(Chu Thị Thơm, Dự cảm mùa thu)


2. Yêu cầu về đọc thơ
 Tìm hiểu xuất xứ
 Cảm nhận ý thơ qua câu chữ, hình ảnh, nhịp
điệu…
Nêu yêu cầu về cách
 Lí giải, đánh giáđọc
chung
thơ? về tư tưởng, nghệ
thuật của bài thơ, những khám phá mới, những
điểm mới....


I. Truyện
1.Khái lược về truyện
* Đặc trưng:
Truyện tiêu biểu cho loại tự sự, phản ánh sự
thật đời sống trong tính khách quan; thường
Nêu đặc trưng của
có cốt truyện, nhân vật được miêu tả chi tiết,
thể loại truyện?
sống động, gắn với hoàn cảnh; phạm vi miêu
tả không bị hạn chế về không gian và thời

gian; ngôn ngữ linh hoạt, gần với ngôn ngữ
đời sống


* Các kiểu loại truyện:
 Văn học dân gian: thần thoại, truyền thuyết,
truyện cổ tích, truyện cười, truyện ngụ ngôn..
 Văn học trung
đại:được
truyện
viết bằng chữ Hán,
Truyện
phân
chia thành các kiểu
truyện thơ Nôm..
loạitruyện
nào? ngắn, truyện vừa,
 Văn học hiện đại:
truyện dài.





2. Yêu cầu về đọc truyện





Tìm hiểu bối cảnh xã hội, hoàn cảnh sáng tác
Nêutruyện
yêu cầu về cách
Phân tích cốt
Phân tích nhânđọc
vậttruyện?
Xác định giá trị tư tưởng nghệ thuật



Bài 1
Một số nét đặc sắc trong nghệ thuật biểu hiện của bài
Câu cá mùa thu:
- Nghệ thuật tả cảnh:
+ Chọn điểm nhìn
+ Đặc tả cận cảnh gợi thần thái cảnh thu làng quê
+ Dùng động tả tĩnh
- Nghệ thuật tả tình: bút pháp tả cảnh ngụ tình
- Sử dụng ngôn ngữ:
+ Ngôn ngữ giàu hình ảnh, màu sắc
+ Cách gieo vần eo gợi tả được khung cảnh tĩnh lặng,
vắng vẻ; cảm giác êm ả, nhẹ nhàng về cảnh mùa thu