Tuần 11. Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh

I- Hướng dẫn tìm hiểu bài(đoạn) văn mẫu:
*Văn bản nghị luận gợi ý
“Đỗ là bạn thân của Lý,cả 2 đều được người
đương thời và hậu thế suy tôn là minh tinh rực
rỡ nhất trên thi đàn thời Thịnh Đường. Lý là thi
Tiên,Đỗ là thi thánh,mặc dầu tính tình và sự
nghiệp khác nhau rất xa”.
Lý lãng mạn,Đỗ trọng thực tế;Lý theo phật lão, Đỗ
thờ Khổng,Mạnh. Lý muốn ẩn dật cảnh núi
xanh,mây trắng;Đỗ thì lăn lóc giữa đời cùng
khổ,trầm luân.


Lý kiêu ngạo nhìn đời :
“Xử thế nhược đại mộng,
Hồ vi lao kì sinh”
( Ở đời tựa giấc chiêm bao,
Làm chi mà phải lao đao nhọc mình)
Đỗ nhiệt tâm cứu quốc:
“Cùng niên ưu lệ nguyên
Thán tức trường nội nhiệt”
(Suốt năm lo dân đen
Than thở ruột sôi nóng)


Lý say sưa trong tháp ngà, theo chủ nghĩa hưởng
lạc ,Đỗ rên rỉ trên thập ác hầu cứu sinh linh; Lý
tả cái ảo tưởng của mình,Đỗ là cái chân tướng
của xã hội.
Tài của Lí do thiên tư nhiều, tài của Đỗ có kinh

nghiệm nhiều, khi nhậu say hướng tới, Lý múa
bút đâu thì gấm hoa hiện tới đó; khi nhìn cảnh
động lòng,Đỗ hạ bút chữ nào thì nước mắt rơi
theo chữ ấy;đọc thơ Lý ta muốn phiêu diêu lên
tiên thì đọc thơ Đỗ ta muốn sụt sùi nhăn mặt
Lý hay hơn Đỗ , hay Đỗ hay hơn Lý? Ta không thể
quyết đoán được, cả 2 đều là kì hoa,đều là quốc
sắc thiên hương,mỗi người 1 vẻ.


Nhưng có điều ai cũng nhận là thơ của Lý có
người “kính nhi viễn chi”, còn thơ của Đỗ ai
cũng “kính nhi ái chi”.Lý còn có kẻ chê là đồi
phế_Đỗ thì đời nào cũng khâm phục.
Tuy nhiên nếu tôi là thi sỹ, tôi chẳng mong được
thành thi tiên hay thi thánh, chỉ xin được làm
thi sử như Bạch Cư Dị.

1-Đoạn trích trên đã sử dụng kết hợp 2
thao tác lập luận so sánh và phân tích


2-Phân tích mục đích,tác dụng và cách kết hợp
các thao tác lập luận trong đoạn trích :
+Mục đích tác dụng:
So sánh chân dung 2 nhà thơ thời Thịnh Đường :
Lý bạch và Đỗ Phủ.Từ đó giúp người đọc thấy
được : mặc dù,tính tình và sự nghiệp khác nhau
rất xa nhưng cả 2 đều được người đương thời và
hậ thế suy tôn là minh tinh rực rỡ nhất trên thi

đàn lúc bấy giờ
Thao tác lập luận so sánh là chủ đạo,thao tác
phân tích là bổ trợ


+Cách kết hợp thao tác lập luận trong đoạn trích:
Trong văn bản trên người viết kết hợp 2 thao tác
này 1 cách nghệ thuật: trong so sánh có phân
tích.
Lý lãng mạn vì :
Muốn ẩn dật cảnh núi xanh
Kiêu ngạo nhìn đời
Say sưa trong tháp ngà, theo chủ nghĩa hưởng lạc
Tả ảo tưởng chính mình


+Đỗ trọng thực tế vì :
Lăn lóc giữa đời cùng khổ trầm luân
Nhiệt tâm cứu quốc
Trải nhiều gian khổ hầu cứu sinh cánh
Tả chân tướng xả hội
 Cả 2 đều là kì hoa, quốc sắc thiên hương. Tuy
nhiên nhìn chung,thơ của Đỗ vẫn hơn vì “Đỗ thì
thời nào cũng khâm phục”còn Lý thì “còn có kẻ
chê là đồ phế”


3.Kết luận về việc vận dụng kết hợp nhiều thao tác
lập luận trong 1 bài văn nghị luận:
+ Hai thao tác phân tích và so sánh có thể kết hợp

với nhau trong 1 đoạn(bài) văn nghị luận
+ Trong các bài(đoạn) văn nghị luận như
thế,thường chỉ có 1 trong 2 thap tác (phân tích
hay so sánh)đóng vai trò chủ đạo. Thao tác còn lại
chỉ giữ nhiệm vụ bổ trợ cho thao tác chủ đạo đó
+Phải căn cứ vào mục đích nghị luận để xác định :
có thể cá có cần kết hợp thao tác phân tích với
thao tác so sánh không.và thao tác nào trong hai
thao tác đóng vai trò chủ đạo. Mục đích quyết
định lựa chọn thao tác;song thao tác và sự kết hợp
các thao tác cũng hỗ trợ đắc lực cho muc đích