Tuần 2. Khái quát văn học dân gian Việt Nam

Khái quát văn học dân gian Việt Nam
I. Khái niệm văn học dân gian:
- Là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền
miệng được tập thể sáng tạo, nhằm mục đích
phục vụ cho những sinh hoạt khác nhau trong
đời sống cộng đồng.


Khái quát văn học dân gian Việt Nam
I. Khái niệm văn học dân gian:
II. Đặc trưng cơ bản của văn học dân gian:
1. Tính truyền miệng


Thuyền về có nhớ bến chăng,
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
(Ca dao)

Truyện cổ tích Tấm Cám, Trầu Cau


Khái quát văn học dân gian Việt Nam
I. Khái niệm văn học dân gian:
II. Đặc trưng cơ bản của văn học dân gian:
1. Tính truyền miệng


Khái quát văn học dân gian Việt Nam
Các bài đồng dao hát trong sinh hoạt thiếu nhi
Dung dăng dung dẻ:

Dung dăng dung dẻ
Dắt dế đi chơi
Đến ngõ nhà Trời
Lạy Cậu lạy Mợ
Cho chó về quê
Cho dê đi học
Cho cóc ở nhà
Cho gà bới bếp
Xì xà xì xụp.


Khái quát văn học dân gian Việt Nam
1. Tính truyền miệng
2. Tính tập thể:
(- Tập thể:
+ Theo nghĩa hẹp: một nhóm người.
+ Theo nghĩa rộng: một cộng đồng dân cư. )


Khái quát văn học dân gian Việt Nam
Tính truyền miệng và tính tập thể là hai đặc
trưng cơ bản, thể hiện sự gắn bó mật thiết
của văn học dân gian với các sinh hoạt
khác nhau trong đời sống cộng đồng.
+ Trong sinh hoạt lao động, văn học dân gian
đóng vai trò phối hợp với nhịp điệu của các
hoạt động thực tiễn
+ Văn học dân gian gây khơng khí để kích thích
lao động, gợi cảm hứng cho người trong cuộc.

Khái quát văn học dân gian Việt Nam
III. Hệ thống th loi ca VDHG: (SGK).
1. Thần thoại.
2. Sử thi dân gian:
3 .Trun thut.
4. Trun cỉ tÝch.
5. Trun cêi.
6.Trun ngơ ng«n.

7. Tục ng.
8. Câu đố.
9. Ca dao, dân ca.
10. Vè.
11. Truyện thơ.
12. Các thể loại
sân khấu: ca
kịch, chèo, tuồng...


Khái quát văn học dân gian Việt Nam
IV. Những giá trị cơ bản của văn học dân
gian Việt Nam:
1. Văn học dân gian là kho tri thức vô cùng phong
phú về đời sống các dân tộc: (Chức năng nhận
thức)
- VHDG cung cấp tri thức về mọi lĩnh vực đời sống:
tự nhiên, xã hội, con người.
- Những kinh nghiệm lâu đời: được đúc kết lại bằng
ngôn ngữ nghệ thuật

- Ca dao:
Ở đâu năm cửa, nàng ơi !
Sông nào sáu khúc nước chảy xi một dịng ?
Sơng nào bên đục bên trong ?
Núi nào thắt cổ bồng mà có thánh sinh ?
Đền nào thiêng nhất tỉnh Thanh ?
Ở đâu lại có cái thành tiên xây ?
…
- Thành Hà-nội năm cửa, chàng ơi !
Sông Lục-đầu sáu khúc nước chảy xuôi một dịng.
Nước sơng Thương bên đục bên trong,
Núi đức thánh Tản thắt cổ bồng mà lại có thánh
sinh.
Đền Sịng thiêng nhất tỉnh Thanh,
Ở trên tỉnh Lạng, có thành tiên xây.


- Thể hiện trình độ và nhận thức
của nhân dân  khác nhận thức
của giai cấp thống trị (vấn đề lịch
sử, xã hội). Ví dụ: ...
- Kho tàng văn học dân gian của
54 dân tộc góp phần làm phong
phú vốn tri thức của văn học dân
gian Việt Nam.


Khái quát văn học dân gian Việt Nam

IV. Những giá trị cơ bản của văn học dân
gian Việt Nam:
2. Văn học dân gian có giá trị giáo dục sâu
sắc về đạo lý làm người: (Chức năng giáo
dục)
- Giáo dục tinh thần nhân đạo và niềm lạc
quan: yêu thương đồng loại, đấu tranh giải
phóng con người khỏi bất cơng, niềm tin: thiện
thắng ác.
- Hình thành những phẩm chất tốt đẹp cho
con người: yêu nước, chống ngoại xâm, vị tha,
cần kiệm, óc thực tiễn…


Khái quát văn học dân gian Việt Nam
IV. Những giá trị cơ bản của văn học dân
gian Việt Nam:
3. Văn học dân gian có giá trị thẩm mỹ to lớn, góp
phần tạo nên bản sắc riêng cho nền văn học dân
tộc: (Chức năng thẩm mĩ)
- Văn học dân gian là nơi xây dựng và mài giũa cho
ngôn ngữ văn học dân tộc.
- Nhiều tác phẩm trở thành mẫu mực về nghệ thuật để
ta học tập.
- Nó trở thành nguồn ni dưỡng cho sự phát triển của
văn học viết.