Bài 33. Tổng kết phần Văn học

Tiết 167-168:

TỔNG KẾT VĂN HỌC
Tiết 1: PHẦN A

NHÌN CHUNG VỀ NỀN VĂN HỌC VIỆT
NAM
I. Các bộ phận hợp thành nền văn học
Việt Nam:
1. Văn học dân gian:

* Khái niệm: Văn học dân gian định hình từ xa xưa, là sản
phẩm của các tầng lớp bình dân, được lưu truyền b»ng
miệng.
- Về thể loại: Truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn,…
- Về nội dung: Tố cáo xã hội cũ, ca ngợi nhân nghĩa, đạo lý,
tình yêu quê hương, đất nước.


2. Văn học viết:
- Văn học viết xuất hiện từ thế kỷ X.
- Được hình thành từ các bộ phận chữ
Hán, chữ nôm và chữ Quốc ngữ.
- Văn học chữ Hán xuất hiện từ TK X đến
hết TK XIX.
- Văn học chữ nôm ra đời từ TK XVIII đến
cuối TK XIX.
- Văn học viết bằng chữ Quốc ngữ xuất
hiện từ TK XVII và được phổ biến rộng rãi
đến ngày nay.

II. Tiến trình lịch sử VHVN:
Văn học viết VN chia làm 3 thời kỳ lớn:
- Từ TK X đến hết TK XIX.
- Từ đầu TK XX đến năm 1945.
- Từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945
đến nay.


III. Mấy nét đặc sắc nổi bật của
VHVN:
1. Nội dung tư tưởng gồm:
+ Tinh thần yêu nước.
+ Ý thức cộng đồng.
+ Tinh thần nhân đạo và tinh thần lạc
quan.


2. Về nghệ thuật: được kết tinh trong
những tác phẩm có quy mô không lớn
nhưng dung dị và có vẻ đẹp hài hòa.

* GHI NHỚ: (Sgk trang 194)

IV. Luyện tập:
Hãy thống kê các tác phẩm VHVN từ TK X
đến 1945.


CỦNG CỐ:

Nội dung cần chú ý:
- Bộ phận hợp thành nền VHVN.
- Lịch sử phát triển VHVN chia làm mấy thời
kỳ.
- Những nét đặc sắc nổi bật của VHVN.

• Dặn dò HS về nhà chuẩn bị bài: SƠ

LƯỢC VỀ MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC.


Tiết 168:

SƠ LƯỢC MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC
I. Phần mở đầu:
Căn cứ chủ yếu vào:
- Bất kỳ một tác phẩm văn học nào đều tồn tại
trong một dạng thức nhất định.
- Những đặc điểm hiện tượng đời sống trong tác
phẩm.
- Cách thức tổ chức tác phẩm.
- Ngôn ngữ của tác phẩm.


II.Sơ lược về một số thể loại Văn
học:
1. Một số thể loại văn học dân gian:
Bảng hệ thống:
Trữ

tình
dân
gian

Tự sự dân gian

Ca dao 1. Thần thoại và
Dân ca truyền thuyết
2. Cổ tích:
- Truyện cười, truyện
ngụ ngôn, truyện thơ,
sử thi, vè…

Sân
khấu
dân
gian

Nghị
luận dân
gian

1. Chèo Tục ngữ
2.
Câu đố
Tuồng
3. Kịch
rối.
4. Cải

II. Một số thể loại Văn học trung
đại:
Bảng hệ thống:
Trữ tình trung
đại

Thơ:
- Đường luật:
Thất ngôn, ngũ
ngôn; tứ tuyệt,
bát cú, trường
thiên, cổ phong,
ngâm (sau phút
chia li - Chinh
phụ ngâm), lục
bát, song thất
lục bát, hát nói -

Tự sự trung đại

+Truyện ngắn chữ
Hán.
+ Truyện truyền kỳ
+ Tiểu thuyết
chương hồi chữ
Hán.
+ Truyện thơ Nôm
+ Ký sự (Thương
kinh ký sự)

+ Tùy bút (Vũ trung

Nghị luận
trung đại

+ Chiếu,
(biểu)
+ Hịch
+ Cáo (đại
cáo)
+ Luận (Luận
về phép học)


III. Một số thể loại văn học hiện đại:
Các thể loại chủ yếu:
- Thơ mới, Truyện ngắn, Kịch thơ, Các dạng nghị
luận.

- Gồm: Tự sự, trữ tình, Kịch, thể loại tổng
hợp.
+ Tự sự gồm: Truyện ngắn, truyện vừa,
truyện dài, bút ký, ký sự, phóng sự, du
ký, tùy bút, nhật ký…


+ Trữ tình gồm: Thơ mới, thơ tự do, thơ văn
xuôi, trường ca.
+ Kịch gồm: Kịch nói, chính kịch,bi kịch, hài
kịch.

+ Thể loại tổng hợp: Truyện ký, truyện thơ,
kịch NHỚ:
thơ. (Sgk)
* GHI

Bài tập về nhà:
1. So sánh sự khác nhau về thể loại giữa
Hoàng Lê nhất thống chí và Truyện Kiều.


2. Các thể loại nghị luận hiện đại trong
chương trình TLV THCS được phân loại như
thế nào? Vận dụng để xác định thể loại văn
bản nghị luận cụ thể cho các văn bản sau:
Tên bài, tên tác
giả

+ Tinh thần yêu
nước của ND ta
(Hồ Chí Minh)
+ Đức tính giản dị
của Bác Hồ…

XH (về
XH (về VH(tác VH(bà
tư
hiện
phẩm i thơ,
tưởng
tượng

trích
đoạn
đạo lý) đời sống đoạn)
thơ)


(Dặn dò HS: chuẩn bị cho
bài kiểm tra tổng hợp cuối
năm)
XIN KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH !