Bài 25. Ôn tập về thơ

Tiết 127


ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam từ năm
1945 – sau 1975
1. Lập bảng thống kê:
STT

Tên bài

Tác giả

Năm
sáng tác

Thể thơ

Tóm tắt nội
dung

1

11 bài thơ

Có bao nhiêu bài thơ
Việt Nam hiện đại
trong chương trình học?

Đặc sắc nghệ
thuật

Nhìn vào tranh gợi ý và cho biết có
những tác phẩm nào và chỉ ra tác giả?
1978

Thanh Hải

1980

1977
Hữu Thỉnh

1976
Viễn Phương

Chính Hữu

Huy Cận
1958
1963
Bằng Việt

Chế Lan Viên

1948

Nguyễn Duy

Phạm Tiến Duật

1969

1971

1962

1980
Y Phương
Nguyễn Khoa Điềm


THỐNG KÊ

Chính Hữu
1948
Huy Cận

Bằng Việt
1963

Viễn Phương
1976

1969
Nguyễn Khoa Điềm

Chế Lan Viên
1962

1980

Phạm Tiến Duật

Hữu Thỉnh
1958

Thanh Hải

1977

Y Phương
1980

Nguyễn Duy
12

1971

1978

7


2/ Sắp xếp tác phẩm theo giai đoạn văn học
? Hãy ghi Đồng
lại tên chí
các bài thơ theo từng giai
1945-1954:
đoạn

dưới
đây:
+ Đất nước1955-1964
con người :Việt
Nam
qua
cuộccá,
kháng
chiến
Đoàn thuyền 2đánh
Bếp lửa,
Kháng
chiến chống
Pháphi
(1945
1954) rất anh
chống PhápCon
và -Mĩ
với nhiều
gian khổ
sinh– nhưng
cò
? Các tác phẩm thơ ca đã
hùng.
- Hòa
1965-1975
Khúc
hát
ru đất
những

em bé lớn
thể hiện
vềcuộc
cuộc
sống
nước Pháp
bình:ntn
sau
k/chiến
chống
Và
tư
tưởng
tình
cảmđất
contiểu
người?
+ Công cuộc
lao
động
xây
dựng
nước
vàxe
quan
hệ tốt đẹp
(1954
- 1964)
trên
lưng

mẹ,
Bài
thơ
về
đội
không
của con người.
kính.
-Giai đoạn kháng chiến chống Mĩ
(1964
– 1975)
1975
- nay
: Ánh trăng, Viếng lăng Bác,
Mùa
xuân
nhỏ,
Nói với con, Sang thu.
-Giai
đoạnnho
từ sau
1975

5


ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam từ năm 1945 – sau 1975
STT

Tên bài

1

Đồng Chí

2

Đoàn thuyền
đánh cá

3

Tác giả

Năm
sáng
tác

Chính Hữu

1948

Huy Cận

1958

Con cò

Chế Lan Viên

1962

4

Bếp lửa

Bằng Việt

1963

5

Bài thơ về …

Phạm Tiến Duật

1969

6

Khúc hát ru…

Nguyễn Khoa Điềm 1971

7

Viếng lăng Bác

Viễn Phương

1976

8

Sang thu

Hữu Thỉnh

1977

9

Ánh trăng

Nguyễn Duy

1978

10

Nói với con

Y Phương

1980

11

Mùa xuân nho

nhỏ

Thanh Hải

1980

Thể thơ

Tóm tắt
nội dung

Đặc sắc
nghệ thuật


ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam từ năm 1945 – sau 1975
ST
T

1

2

3

Tên bài

Tác giả

Đồng Chí Chính Hữu

Đoàn
thuyền
đánh cá

Bếp lửa

Huy Cận

Bằng Việt

Năm
sáng tác

1948

1958

1963

Thể thơ

Tự do

Tóm tắt
nội dung
Vẻ đẹp chân
thực, giản dị của
anh bộ đội thời

chống Pháp và
tình đồng chí sâu
sắc và cảm động

7 Chữ

Vẻ đẹp tráng lệ, giàu
màu sắc lãng mạn
của thiên nhiên, vũ
trụ và con người lao
động mới

7 chữ, 8
chữ

Tình cảm bà
cháu và hình ảnh
người bà giàu
tình thương, giàu
đức hy sinh.

Đặc sắc
nghệ thuật
- Hình ảnh gần
gũi, giản dị
- Bút pháp tả
thực kết hợp hài
hòa với lãng
mạn

Từ ngữ giàu hình
ảnh, sử dụng các
biện pháp ẩn dụ,
nhân hóa
Hồi tưởng kết hợp
với cảm xúc, tự
sự, bình luận.


ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam từ năm 1945 – sau 1975
ST
T

4

5

6

Tên bài

Tác giả

Bài thơ về
tiểu đội xe
không kính

Phạm Tiến
Duật

Khúc hát
ru những
em bé lớn
trên lưng
mẹ

Nguyễn Khoa
Điềm

Viếng lăng
Bác

Năm
sáng tác

1969

Thể thơ

Tự do

1971

Tự do

Viễn Phương

1976

7 chữ, 8 chữ

Tóm tắt
nội dung

Đặc sắc
nghệ
thuật

Vẻ đẹp hiên
ngang, dũng cảm
của người lính
lái xe Trường
Sơn

Ngôn ngữ
bình dị,
giọng điệu
và hình
ảnh thơ
độc đáo.

Tình yêu thương
con và ước vọng
của người mẹ Tà
Ôi trong cuộc
kháng chiến
chống Mỹ

Giọng thơ

tha thiết,
hình ảnh
giản dị, gần
gũi

Lòng thành kính Giọng điệu
và niềm xúc động trang trọng,
sâu sắc đối với thiết tha, sử
Bác khi vào thăm dụng nhiều ẩn
lăng Bác
dụ gợi cảm.


ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam từ năm 1945 – sau 1975
ST
T

Năm
sáng tác

Tên bài

Tác giả

Sang thu

Hữu Thỉnh

1977

Ánh trăng

Nguyễn Duy

1978

Nói với con

Y Phương

1980

Thể thơ

Tóm tắt
nội dung

5 chữ

Những cảm nhận
tinh tế của tác giả
về sự chuyển biến
nhẹ nhàng của
thiên nhiên từ
cuối hạ sang thu
Gợi nhớ những
năm tháng gian
khổ của người
lính, nhắc nhở

thái độ sống
“uống nước nhớ
nguồn”

7

8

9

5 chữ

Tự do

Đặc sắc
nghệ
thuật
Hình ảnh
thơ giàu
sức gợi
cảm

Giọng tâm
tình, hồn
nhiên, hình
ảnh gợi cảm

Tình cảm gia đình ấm
cúng, truyền thống cần Từ ngữ, hình
cù, sức sống mạnh mẽ ảnh giàu sức

gợi cảm
của quê hương và dân
tộc, sự gắn bó với
truyền thống.


ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam từ năm 1945 – sau 1975
ST
T

Tên bài

Tác giả

Mùa xuân nho Thanh Hải
nhỏ

Năm
sáng tác
1980

Thể thơ

5 chữ

10

Con cò

11

Chế Lan
Viên

1962

Tự do

Tóm tắt
nội dung

Đặc sắc
nghệ
thuật

Cảm xúc trước
mùa xuân của
thiên nhiên, vũ trụ
và khát vọng làm
mùa xuân nho
nhỏ dâng hiến cho
đời

Hình ảnh
đẹp, gợi
cảm, so
sánh và ẩn
dụ sáng
tạo, gần

gũi dân ca

Ca ngợi tình mẹ
và ý nghĩa lời ru
đối với cuộc sống
con người.

Vận dụng
sáng tạo ca
dao. Biện
pháp ẩn dụ,
triết lý sâu
sắc


ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác
phẩm thơ hiện đại Việt
Nam từ năm 1945 – sau
1975
1/ Lập bảng thống kê:
2/ Sắp xếp tác phẩm theo giai
đoạn văn học:
II/ Các đề tài lớn, điểm chung
và riêng của mỗi tác
phẩm:
1/ Đề tài nói về tình cảm gia
đình:
2/ Đề tài về người lính và tình
đồng đội:

II/ Các đề tài lớn, điểm chung và riêng của
mỗi tác phẩm:
- “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”:
Sự thống nhất về tình mẹ con với lòng yêu nước,
gắn bó với cách
và đề
ý chí
chiến
đấu của người
? Cómạng
mấy
tài
lớn
Nét cảnh
chung
mẹ dân tộc Tà Ôi trong?hoàn
hếtvà
sứcriêng
gian khổ
được
nói
đến
bàitrong
thơ cuộc
ở chiến khu miền Tây -trong
Thừa những
Thiên Huế
cảm gia đình
trình?

kháng chiếntrong
chống chương
Mĩ.nói về tình
-“Con cò”: Khai thác và phát triển ý thơ từ hình
tượng con cò quen thuộc trong bài ca dao hát ru để
ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru.
-“Nói với con”: Lời người cha dạy phải biết yêu
quê hương, tự với truyền thống của mình, sống
mạnh mẽ, và tiếp nối xứng đáng truyền thống cha
ông theo cách nói đặc trưng của dân tộc miền núi.

5


ÔN TẬP VỀ THƠ
I/ Lập bảng thống kê tác
phẩm thơ hiện đại Việt
Nam từ năm 1945 – sau
1975
1/ Lập bảng thống kê:
2/ Sắp xếp tác phẩm theo giai
đoạn văn học:
II/ Các đề tài lớn, điểm chung
và riêng của mỗi tác
phẩm:
1/ Đề tài nói về tình cảm gia
đình:
2/ Đề tài về người lính và tình
đồng đội:

II/ Các đề tài lớn, điểm chung và riêng của
mỗi tác phẩm:
+ Đồng chí: Viết về người lính ở thời kì đầu cuộc
kháng chiến chống Pháp, họ là những người nông đân
? Nhận xét về hình ảnh
mặc áo lính: cùng chung cảnh ngộ - cùng sẻ chia gian
người lính và tình đồng đội của họ trong
khổ - cùng lí tưởng chiến đấu, đấy chính là cơ sở tạo
các bài thơ: Đồng chí,
nên sức mạnh của tình đồng chí đồng đội.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính,
+ Bài thơ về tiểu đội xe không kính : viết về người
Ánh Trăng?
chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn chống Mĩ
với tinh thần dũng cảm bất chấp mọi khó khăn gian
khổ, niềm lạc quan - họ là hình ảnh tiêu biểu cho thế
hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
+Ánh trăng: Tâm sự của người lính đã đi qua hai
cuộc chiến tranh, nay đã sống giữa thành phố trong
hòa bình - gợilaij những kỉ niệm gắn bó của người
lính với đất nước, với đồng đội trong những năm
tháng gian lao đấu tranh nhắc nhở đạo lí thủy chung
nghĩa tình.


Câu hỏi: Sau khi kết thúc chương trình thơ
Việt Nam hiện đại, em ấn tượng nhất bài thơ,
câu thơ nào? Vì sao?

Dặn dò
Chuẩn bị kiểm tra Văn (phần thơ)
Các tác phẩm thơ Việt Nam hiện đại trong chương
trình HKII,
- Thuộc lòng bài thơ.
- Nắm các nội dung liên quan đến tác phẩm