Bài 1. Phong cách Hồ Chí Minh

LỚP 9A1
Giáo viên thực hiện

Nguyễn Thanh Minh


TIẾT 28 : CẢNH NGÀY XUÂN
___ Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du___

I. Đọc, tìm hiểu chung văn bản.
1. Đọc.


Tiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN
___ Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du___

I. Đọc, tìm hiểu chung văn bản.
1. Đọc
2. Tìm hiểu chú thích:
*Vị trí đoạn trích:
3. Bố cục:

Nằm ở phần đầu của truyện (Từ câu 39 đến 56 )
Ba phần

Phần 1: 4 câu đầu: Khung cảnh thiên nhiên ngày xuân
Phần 2 : 8 câu tiếp: Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh
Phần 3 : 6 câu cuối: Chị em Thúy Kiều du xuân trở về

II. Đọc, tìm hiểu nội dung văn bản
1. Khung cảnh thiên nhên ngày xuân (4 câu đầu)

Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

1/ Khung cảnh thiên nhên ngày
xuân (4 câu đầu)

Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa


Thiều quang…

Con én đưa thoi

Cỏ non…

Cành lê trắng điểm…


Tiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN
___ Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du___
Ngày xuân con én đưa thoi,
1/ Khung cảnh thiên nhên ngày
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
xuân (4 câu đầu)

Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
- “con én đưa thoi”: -> ẩn dụ, nhân
hóa
- “thiều quang”, “chín chục”
“ngoài sáu mươi” , “đã”
-> từ ngữ gợi tả, số từ, phó từ
- “cỏ non”, “tận”“trắng điểm”:
-> từ ngữ miêu tả, bút pháp
chấm phá, đảo ngữ

Bức tranh sinh động, có hồn
về một buổi sáng mùa xuân
tinh khôi, thanh khiết, trong
sáng và tràn đầy sức sống.


Tiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN
___ Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du___

2. Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh (8 câu tiếp theo)

Danh từ

yến anh
chị em
tài tử
giai
nhân

Không khí
đông vui,
nhiều
người

Động từ

sắm sửa
dập dìu

Tính từ

gần xa
nô nức
ngổn ngang

Không khí và
Hoạt động
của người đi tâm trạng
của người đi
dự lễ hội
dự hội (rộn
ràng, náo
nức)

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,

Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.


CẢNH
NGÀY
XUÂN
( Nguyễn Du)
28:
CẢNH
NGÀY
XUÂN
___ Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du___

Tiết 28 - VĂN BẢN
:
Tiết

hung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh (8 câu tiếp theo)
- Từ hai âm tiết, từ láy: danh từ, động từ, tính từ -> không khí, hoạt
động và tâm trạng người tham gia lễ hội
- Ẩn

dụ: gợi từng đoàn người nhộn nhịp đi chơi xuân như chim
én, chim oanh
- So sánh: gợi tả cảnh lễ hội mùa xuân tưng bừng, náo nhiệt.

=> Khung cảnh lễ hội đông vui, tưng bừng, náo nhiệt

Kể một vài lễ hội mùa xuân ở Việt Nam?
Phú Thọ: Giỗ tổ Hùng Vương, Hội Phết,

Giỗ trận Đống Đa: ngày
mùng 5 Tết, giỗ trận được tổ
chức ở gò Đống Đa, thuộc
quận Đống Đa, Hà Nội.

Hội Cổ Loa, Hội chùa
Hương, Hội xuân Yên
Tử…

9


Tiết 28 - VĂN BẢN
:
CẢNH
NGÀY
XUÂN
( Nguyễn Du)
TIẾT28:
CẢNH
NGÀY
XUÂN
___ Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du___

m Thúy Kiều du xuân trở về
uối)

Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang


TIẾT 28: CẢNH NGÀY XUÂN
___ Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du___
Câu 1: Cảnh chị em Thúy Kiều du
xuân trở về được tác giả diễn tả qua
những chi tiết thời gian và không gian
điển hình nào?

Câu 2: Những từ ngữ trong đoạn
thơ cho thấy tâm trạng củ con người
phủ lên cảnh vật? Đó là tâm trạng gì?

Câu 3: Cảnh vật, không khí mùa
xuân ở 6 câu cuối và bốn câu thơ đầu
có gì giống và khác nhau.


Tiết 28 - VĂN BẢN
:
CẢNH
NGÀY
XUÂN

( Nguyễn Du)
TIẾT28:
CẢNH
NGÀY
XUÂN
___ Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du___

-Thời gian: Tà tà - chiều tối
- Không gian:
+ Dòng nước: nao nao
+ Dịp cầu: nho nhỏ
+ Phong cảnh: thanh thanh
+ Chị em: thơ thẩn
Từ láy => Cảnh chuyển động nhẹ nhàng, không
khí nhạt dần, lặng dần, gợi tâm trạng bâng khuâng,
lặng buồn, luyến tiếc của chị em Thúy Kiều.


TIẾT 28: CẢNH NGÀY XUÂN
___ Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du___
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
- Kết cấu theo trình tự thời gian.
- Sử dụng nhiều từ ghép, từ láy giàu chất tạo hình, giàu nhịp điệu, diễn
tả tinh tế tâm trạng nhân vật

2. Nội dung:
Đoạn thơ Cảnh ngày xuân là bức tranh thiên nhiên,
lễ hội mùa xuân tươi đẹp, trong sángđược gợi lên qua từ ngữ,
bút pháp miêu tả giàu tính tạo hình của Nguyễn Du.

Câu hỏi củng cố bài
Câu 1: Ý nào nói đúng nhất về vẻ đẹp mùa xuân được gợi
ra từ hai câu thơ sau: “Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.”

A. Mới mẻ, tinh khôi và giàu sức sống
B. Khoáng đạt và trong trẻo
C. Nhẹ nhàng và thanh khiết
D
D. Cả 3 ý trên


Câu hỏi củng cố bài
Câu 2: Nhận định nào nói lên đầy đủ nhất đặc sắc
trong nghệ thuật tả cảnh của Nguyễn Du ở 4 câu thơ
cuối?
A. Sử dụng nhiều từ láy
B. Tạo dựng không gian và thời gian (có sự
biến đổi so với 4 câu đầu)
C. Cảnh được miêu tả qua tâm trạng con người
D
D. Cả A, B, C đều đúng.


Hướng dẫn về nhà
- Lập bảng so sánh cảnh mùa xuân trong 4 câu đầu và 6 câu
cuối theo mẫu
Địa điểm

1. Cảnh xuân
2. Không khí
3. Tâm trạng con người

Cảnh 4 câu đầu

Cảnh 6 câu cuối


CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du) Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang