Bài 2. Trường từ vựng

KIỂM TRA BÀI CŨ

1. Phân tích tâm trạng của bé Hồng khi gặp lại mẹ! (trích “Những
ngày thơ ấu của Nguyên Hồng).

2. Tại sao nói tác giả Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi
đồng?


XE ĐẠP

XE MÁY

ÔTÔ


Tiếng Việt 8

Tiết: 7

TRƯỜNG TỪ VỰNG
Giáo viên: Đào Ý Nhi


I. Th no l trng t vng?
Mẹ tôi lấy vạt áo nâu thấm nớc mắt cho tôi rồi xốc nách tôi lên xe. ến bấy giờ tôi mới kịp
nhận ra mẹ tôi không còm cõi xơ xác quá nh cô tôi nhắc lại lời ngời họ nội của tôi. Gơng
mặt mẹ tôi vẫn tơi sáng với đôi mắt trong nớc da mịn, làm nổi bật màu hồng của hai gò
má. Hay tại sự sung sớng bng đợc trông nhỡn và ôm ấp cái hỡnh hài máu mủ của mỡnh mà
mẹ tôi lại tơi đẹp nh thuở còn sung túc? Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ tôi, đầu
ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi thấy nhng cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn

man khắp da thịt. Hơi quần áo mẹ tôi và hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả
ra lúc đó thơm tho lạ thờng.

( Nguyên Hồng, Nhng ngày thơ ấu)


I. Thế nào là trường từ vựng?
Những từ in đậm có nét chung nào về nghĩa?
mặt
mắt
da
gò má
đùi
đầu
cánh tay
miệng

Chỉ bộ
phận của
cơ thể con
TRƯỜNG TỪ VỰNG
người


GHI NHỚ

Trường từ vựng là tập hợp những từ có ít nhât một nét chung về nghĩa.


LƯU Ý

a. Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn.

b. Một trường từ vựng có thể bao gồm những từ khác biệt nhau về từ loại.

c. Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau.
.

d. Trong thơ văn và cuộc sống, chúng ta thường dùng cách chuyển trường từ vựng để tăng thêm tính nghệ
thuật của ngôn từ và khả năng diễn đạt (so sánh, nhân hoá, ẩn dụ....).


Trường từ vựng mắt bao gồm những trường từ vựng nhỏ nào?

- Các bộ phận của mắt:

lòng đen,

- Các đặc điểm của mắt:

lờ đờ,

- Các bệnh về mắt:

quáng gà,

con ngươi,
tinh anh,
cận thị,

lông mày

mù

viễn thị

…
…

Nhận xét về từ loại cho các từ trong tập hợp em đã tìm?
-> là danh từ, động từ, tính từ

=> Một trường từ vựng có thể bao gồm những từ khác biệt nhau về từ loại

…


Ngät
Trêng mïi vÞ
Trêng ©m thanh
Trêng thêi tiÕt

=> Một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau


Ví dụ

-

Con chó tởng chủ mắng, vẫy đuôi mừng để lấy lòng chủ. Lão Hạc nạt to hơn
na:
Mừng à? Vẫy đuôi à? Vẫy đuôi thỡ cũng giết!Cho cậu chết!

Thấy lão sừng sộ quá, con chó vừa vẫy đuôI vừa chực lảng. Nhng lão vội nắm lấy
nó, đập nhè nhẹ vào lng nó và dấu dí:
à không! à không! không giết Cậu Vàng đâu nhỉ !... Cậu Vàng của ông ngoan
lắm! Ông không cho giết Ông để Cậu Vàng ông nuôi
( Nam Cao, Lão Hạc)


-

-

Con chó tởng chủ mắng vẫy đuôi mừng
để lấy lòng chủ. Lão Hạc nạt to hơn
na:
Mừng à? Vẫy đuôi à? Vẫy đuôi thỡ
cũng giết!Cho cậu chết!
Thấy lão sừng sộ quá, con chó vừa vẫy
đuôivừa chực lảng. Nhng lão vội nắm
lấy nó, đập nhè nhẹ vào lng nó và dấu
dí:
à không! à không! không giết cậu
Vàng đâu nhỉ !... Cậu Vàng của ông
ngoan lắm! Ông không cho giết Ông
để cậu Vàng ông nuôi

-

Con chó bị chủ mắng vẫy đuôi để
lấy lòng chủ. Lão Hạc nạt to hơn na:
Vẫy đuôi à? Vẫy đuôi thỡ cũng giết!

Cho mày chết!
Thấy lão sừng sộ quá, con chó vừa vẫy
đuôi vừa lảng. Nhng lão vội nắm lấy
nó, đập nhè nhẹ vào lng nó và dấu dí:
à không! à không! không giết con chó
đâu nhỉ !... Con chó của ông ! Ông
không cho giết Ông để ông nuôi


II. Luyện tập
Bài tập 1:
Xác định trường từ vựng “người ruột thịt” trong văn bản “Trong lòng mẹ”.

Ngêi ruét thÞt: ThÇy, mÑ, c«, em, con…