Bài 32. Ôn tập phần Tiếng Việt (tiếp theo)

Tr­êng­THCS­Hîp­TiÕn


VD:ưưưTreưưănưởưvớiưngười,ưđờiưđời,ưkiếpưkiếp.
C

V

TN

Xácưđịnhưthờiưgian
Đứngưởưcuốiưcâu

*)ưVềưýưnghĩa:ưưưưưTrạngưngữưđượcưthêmưvàoưcâuưđểưxácưđịnhưthờiưgian,ưnơiưchốn
Hãyưnêuưđặcưđiểmưvềưýưnghĩaưvàưhìnhưthứcưcủaưtrạngưngữư?
nguyênưnhân,ưmụcưđích,ưphư
ơngưtiện,ưcáchưthứcưdiễnưraưsựưviệcưnêuưtrongưcâu.
Vậyưtrạngưngữưđư
ợcưthêmư

vàoưcâuưnhằmưmụcư
*)ưVềưhìnhưthức:ưưư-ưTrạngưngữưcóưthểưđứngưởưđầuưcâu,ưcuốiưcâuưhayưgiữaưcâu
đíchưgì?
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưư-ưGiữaưtrạngưngữưvớiưchủưngữưvàưvịưngữưthư
ờngưcóưmộtưquãng
Vịưtríưcủaưtrạngưngữư
nghỉưkhiưnóiưvàưmộtưdấuưphẩyưkhiưviết.ư
trongưcâuưtrên?

=ư>ưĐâyưlàưcáchưđểưmởưrộngưcâu.

-ưDùngưcụmưchủưvịưđểưmởưrộngưcâu.ư
-ưVD:ưVănưchươngưgâyưchoưtaưnhữngưtìnhưcảmưtaưkhôngưcóư
C
C
V
V
Ngoàiưviệcưmởưrộngưcâuưbằngưcáchưthêmưtrạngưngữ,ư
taưcóưthểưmởưrộngưcâuưbằngưcáchưnàoưnữaư?ư
Hãyưchoưvíưdụ.


Thêm,ưbớtư
cácưthànhưphầnưcâu

Rútưgọnưcâu

Mởưrộngưcâu

Thêmưtrạngưngữư

DùngưcụmưCưưV
đểưmởưrộngưcâu


-ưRútưgọnưcâuưlàưlượcưbớtưđiưmộtưsốưthànhưphầnưcủaưcâuưkhiưnóiư
hoặc
ưviết,ưnhằmưmụcưđíchư:
ưưưưưưưư+)ưLàmưchoưcâuưgọnưhơn,ưvừaưthôngưtinưđư
ợcưnhanh,ưvừaư

Thếưnàoưlàưrútưgọnưcâu?ư
tránhưlặp
Rútưgọnưcâuưnhằmưmụcưđíchưgì?
nhữngưtừưngữưđãưxuấtưhiệnưtrongưcâuưđứngưtrước.
ưưưưưưưư+)ưNgụưýưhànhưđộng,ưđặcưđiểmưnóiưtrongưcâuưlàưcủaư
VD:
+) Haiưbaưngườiưđuổiưtheoưnó.ưRồi ba bốn ngời, sáu bảy ngời.
chungưmọiưngư
ờiư nói, học gói, học mở
+) Học ăn , học


Cácưphépưbiếnưđổiưcâu

Thêm,ưbớtư
cácưthànhưphầnưcâu

Rútưgọnưcâu

Mởưrộngưcâu

Thêmưtrạngưngữư

Chuyểnưđổiưkiểuưcâu

Chuyểnưđổiưcâuưchủưđộngư
thànhưcâuưbịưđộng

DùngưcụmưCưưV
đểưmởưrộngưcâu

-ưưCâuưchủưđộngưlàưcâuưcóưchủưngữưchỉưngười,ưvậtưthựcưhiệnưmộtư
hànhưđộngưhướngưvàoưngười,ưvậtưkhácư(ưchỉưchủưthểưcủaưhoạtưđộng).
Thếưnàoưlàưcâuưchủưđộng,ưcâuưbịưđộng?ưViệcưchuyểnưđổi
-ưưCâuưbịưđộngưlàưcâuưcóưchủưngữưchỉưngư
ời,ưvậtưđượcưhoạtưđộngư
ưcâuưchủưđộngưthànhưcâuưbịưđộngưnhằmưmụcưđíchưgì?ư
củaưngư
ờiưvậtưkhácưhướngưvàoư(ưchỉưđốiưtượngưcủaưhoạtưđộng).
-ưMụcưđíchưcủaưviệcưchuyểnưđổiưcâuưchủưđộngưthànhưcâuưbịư
độngư(ưvàưngượcưlạiư)ưởưmỗiưđoạnưvănưđềuưnhằmưliênưlếtưcácưcâuư
trongưđoạnưvănưthànhưmộtưmạchưvănưưthốngưnhấtưư

VD:ưưưư+)ưưMọiưngườiưyêuưmếnưemưưưưưưưưưưư=>ưCâuưchủưđộng
ưưưưưưưưưư+)ưEmưđượcưmọiưngườiưyêuưmếnưưư=>ưCâuưbịưđộng


Cóưhaiưcáchưchuyểnưđổiưcâuưchủưđộngưthànhưcâuưbịưđộng:ưưưưưưưưưưư
ưưưưưưưưưưư
ưưưưưưưưưưưưưưư+)ưChuyểnưtừư(ưhoậcưcụmưtừư)ưchỉưđốiưtượngưcủaưhoạtưđộngư
lênưđầuưcâuưvàưthêmưcácưtừưbịưhayưđư
ợcưvàoưsauưtừư(ưcụmưtừư)ưấy.
Hãyưnêuưcácưcáchưchuyểnưđổiưcâuưchủưđộngưthànhư
ưưưưưưưưưưưưưưư+)ưChuyểnưtừư(ưhoặcưcụmưtừư)ưchỉưđốiưtư
ợngưcủaưhoạtưđộngư
câuưbịưđộng?ưChoưvíưdụưminhưhọa.
lênưđầuưcâu,ưđồngưthờiưlượcưbỏưhoặcưbiếnưtừư(ưcụmưtừư)ưchỉưchủưthểư
củaưhoạtưđộngưthànhưmộtưbộưphậnưưkhôngưbắtưbuộcưtrongưcâu.
VD:ưNgườiưtaưđãưhạưcánhưmànưđiềuưtreoưởưđầuưbànưthờưôngưvảiưxuốngưtừư

Chủưthể
Đốiưtượng
hômưhóaư

vàng
ưưưưưưưưưưưưư=>ưCâuưchủưđộng
âuưbịưđộng:ư
áchư1:ưưưưCánhưmànưđiềuưtreoưởưđầuưbànưthờưôngưvảiưđãưđượcưhạưxuốngưtừưhôm
óaưvàngư
áchư2:ưưưCánhưmànưđiềuưtreoưởưđầuưbànưthờưôngưvảiưđãưhạưxuốngưtừưhômưhóaưvà


VD:­­­+)­­B¹n­em­®­îc­gi¶i­nhÊt­trong­k×­thi­häc­sinh­giái.
­­­­­­­­­+)­Tay­em­bÞ­®au
=>­§©y­lµ­c©u­chñ­®éng
h«ng­ph¶i­c©u­nµo­cã­tõ­“­bÞ”­,­“­®­îc”­còng­lµ­c©u­bÞ­®éng


Cácưphépưbiếnưđổiưcâu

Thêm,ưbớtư
cácưthànhưphầnưcâu

Rútưgọnưcâu

Mởưrộngưcâu

Thêmưtrạngưngữư

Chuyểnưđổiưkiểuưcâu

Chuyểnưđổiưcâuưchủưđộngư
thànhưcâuưbịưđộng

DùngưcụmưCưưV
đểưmởưrộngưcâu


Cácưphépưtuưtừưcúưphápư
Điệpưngữ

Liệtưkê

Làưsắpưxếpưnốiưtiếpưhàngưloạtưtừưhayưcụm
Làưphépưlặpưlạiưtừưngữ,ưcâuưđểưnhấnư
ưtừưcùngưloạiưđểưdiễnưtảưđầyưđủưhơn,ưsâuưư
mạnhưýưvàưgâyưcảmưxúcưmạnh. sắcưhơnưnhữngưkhíaưcạnhưkhácưnhauưcủaư
thựcưtếưhayưtưưtưởng,ưtìnhưcảmưưưưưưưưưưưưưưư


-ưĐiệpưngữưcóưnhiềuưdạng:
Trìnhưbàyưcácưdạngưđiệpưngữ?ưChoưvíưdụ.
ưưưưư+)ưĐiệpưngữưcáchưquãng:ưưưưưưưưưNgheưxaoưđộngưnắngưtrư
a.
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưNgheưbànưchânưđỡưmỏi.
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưNgheưgọiưvềưtuổiưthơ.
ưưưưư+)ưĐiệpưngữưnốiưtiếp:ưưưưưưưưưưưưưưưưưChuyệnưkểưtừưnỗiưnhớưsâuưxa.
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưThươngưem,ưthươngưem,ưthươngưemưbiếtư
mấy.
ưưưưư+)ưĐiệpưngữưchuyểnưtiếp:ưưưưưưưưCảnhưkhuyaưnhưưvẽưngườiưchưaưngủ.

ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưChưaưngủưvìưloưnỗiưnướcưnhà.


ưtheoưcấuưtạoư:ư- Liệt kê theo cặp:ưưToànưthểưdânưtộcưViệtưNamưquyếtưđemư
tinh thần và lực lợng, tính mạng và của cảiưđểưgiữưvữngưquyềnưtựưdo,ưđộc
Hãyưkểưtênưcácưkiểuưliệtưkêư?ưChoưvíưdụ.
yư.
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưư- Liệt kê không theo cặp: ưưTre, nứa, trúc, mai, vầuưưmấyư
hácưnhau,ưnhưngưcùngưmộtưmầmưnonưmăngưmọcưthẳng.

ưtheoưýưnghĩa:ư- Liệt kê tăng tiến:ưưưChaoưôi!ưDìưHảoưkhóc.ưDìưkhóc nức nở,
nấc lên, khóc nh ngời ta thổ .
-ưLiệt kê không tăng tiến: ưThểưđiệuưcaưHuếưcóưsôi nổi, tơ
ồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thơng ai oán


C¸c­phÐp­tu­tõ­có­ph¸p­
§iÖp­ng÷

LiÖt­kª

Theo­cÊu­t¹o

§iÖp
­ng÷
c¸ch­
qu·ng

§iÖp
ng÷­

nèi­
tiÕp

§iÖp
LiÖt­kª
LiÖt­kª­
ng÷­
kh«ng­
theo­
chuyÓn­
theo­
tõng­cÆp
tiÕp
tõng­cÆp

Theo­ý­nghÜa

LiÖt­kª
t¨ng
­tiÕn

LiÖt­kª
kh«ng
t¨ng
­tiÕn


Bài 1:ưTrongưcácưcâuưsau,câuưnàoưkhôngưphảiưlàưcâuưdùngư
cụmưchủưưvịưlàmưthànhưphầnưcâuư?
A.ưMẹưvềưưlàưmộtưtinưvui.

B.ưTôiưrấtưthíchưquyểnưtruyệnưbốưtặngưtôiưnhânưdịpư
sinhưnhật
C.ưChúngưtôiưđãưlàmưxongưbàiưtậpưmàưthầyưgiáoưchoưvềư
nhà
D.ưÔngưtôiưđangưngồiưđọcưbáoưtrênưtràngưkỉ,ưởưphòngư
khách.


Bài 2:ưTìmưvàưphânưloạiưcácưtrạngưngữưtrongưđoạnưvănư
sau:
Rồiưhắnưxáchưchaiưraưvề.ưHắnưvềưcáiưmiếuưconưởưbờưsông,ưvìư
vốnưtừư
trướcưđếnưnayưkhôngưcóưnhà.ưLúcưđiưđường,ưhắnưvặnưđượcưởưnhàư
nào
baưbốnưquảưchuốiưxanh,ưvàưbốcưcủaưmộtưcôưhàngưxénưdúmưconư
muốiư
trắng.ư
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưư(ưNamưCaoư)


1. Trạngưngữưthêmưvàoưcâuưnhằmưmụcưđíchưgì?
2.ưCâuưsauưđâyưlàưcâuưgì?ưưưưưưưưưưưưưưưĐâyưlàưquyểnưsáchưemưđãưđượcưtặng.
3.Gọiưtênưphépưliệtưkêưsau:ưưưMỗiưngườiưđềuưsốngưtrongưtậpưthểưnhỏưlàưgiaưđình,họưhàng,ưlàngưx
và
ưtậpưthể,ưlớnưnhấtưlàưdânưtộc,ưquốcưgia.ư
ư4.ưCâuưsauưđâyưđượcưmơưrộngưthànhưphầnưnào?
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưHàngưngày,ưemưđếnưtrườngưbằngưxeưđạpư
5.ưGọiưtênưdạngưđiệpưngữưtrongưhaiưcâuưthơưsau:
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưCảnhưkhuyaưnhưưvẽưngườiưchưaưngủ
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưChưaưngủưvìưloưnỗiưnướcưnhàư

6.ưKiểuưliệtưkêưsauưlàưkiểuưnào?
ưToànưthểưdânưtộcưViệtưNamưquyếtưđemưtấtưcảưtấtưcảưtinhưthầnưvàưlựcưlượng,ưtínhưmạngưvàưcủaưc
đểư
giữưvữngưquyềnưtựưdoưvàưđộcưlậpưấyưư
7.ưĐiềnưtừưcònưthiếuưvàoưcâuưsauư:
ưThêmưbớtưthànhưphầnưcâuưvàưchuyểnưđổiưcâuưlàưhaiưcáchưđểư.ư.ư.ưcâu
8.ưCâuưimưđậmưlàưcâuưgìư?
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưA.ưBaoưgiờưcậuưđiưHàưNộiư?
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưB.ưNgàyưmaiư
9.ưCụmưchủưvịưtrongưcâuưsauưmởưrộngưthànhưphầnưnàoưcủaưcâu
ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưBạnưNamưtínhưrấtưcươngưtrựcư


M O
O RR O
O N
N G
G CC AA uu
M

1
2

BB I I

® O
O NN G
G
®

3

TT

G TT
AA NN G

4

TT

II

EE

RR AA NN G
G NN gg

uu

5

VV O
O NN gg

6

TT

7

BB I I

8

rr

UU TT

9
TK

T

I

E
Õ

N

H
H EE
EE

nn

O
O CC AA PP

NN ®
® oo

ii

G
G O
O nn

VV I I

G uu
NN G

G

I

V

E
Ö

T

G

I

A

µ

U

® E
Ñ

p


DN Dề
-ưÔnưtậpưtoànưbộưkiếnưthứcưtiếngưViệtưtrongưnămưhọc.
-ưLàmưcácưbàiưtậpưtrongưsáchưgiáoưkhoaưvàưbàiưtập.
-ưChuẩnưbịưlàmưbàiưkiểmưtraưcuốiưhọcưkì.ư