Bài 27. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu: Luyện tập (tiếp theo)

Ng­êi­thùc­hiÖn:­Ph¹m­ThÞ­Thu­
H¶i
Tr­êng­THCS­Kªnh­Giang


KIỂM TRA BÀI CŨ :

Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng
câu? Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để
mở rộng câu?


• Dùng­cụm­C-V­để­mở­rộng­câu:
­­­-­Dùng­những­cụm­từ­có­hình­thức­giống­
câu­đơn­bình­thường(cụm­C-V)­làm­
thành­phần­của­câu­hoặc­của­cụm­từ­để­
mở­rộng­câu.
­­­-­Các­thành­phần­câu­như­chủ­ngữ,­vị­
ngữ­và­các­phụ­ngữ­trong­cụm­danh­từ,­
cụm­động­từ,­cụm­tính­từ­đều­có­thể­
được­cấu­tạo­bằng­cụm­C-­V.
­­­


Bài tập 1: Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần
cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm
C-V làm thành phần gì?
a) Khí hậu nước ta ấm áp cho phép ta quanh năm trồng trọt,
thu hoạch bốn mùa.
(Hồ Chí Minh)
c) Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất

dần, và những thức quý của đất mình thay dần bằng những
thức bóng bẩy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài
[…]
(Theo Thạch Lam)


a) Khí hậu nước ta ấm áp cho phép ta quanh năm trồng trọt,
c1

c2

v1

v2

CN
VN

thu hoạch1 bốn
mùa.
cụm C-V mở rộng làm CN
(Hồ
1 cụm C-V mở rộng làm phụ ngữ cho động
từ: Chí
cho Minh)
phép
c) Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức
C1

V1

CN
VN
quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bẩy hào nháng và thô kệch bắt
C2

V2

chước người ngoài […]
(Theo Thạch Lam)

2 cụm C-V mở rộng làm phụ ngữ cho động từ thấy


* Chú
ý:
­­­­­­­­­­­­­­­­­Cách­xác­định­cụm­C-V­mở­
rộng­trong­một­câu:
- Trước­hết,­xác­định­cụm­C­–­V­làm­
nòng­cốt­câu.
- Xác­định­các­cụm­từ­lớn.
-­­­Tìm­cụm­C-V­mở­rộng­và­phân­tích.
­­*­Lưu­ý:­trong­câu­được­mở­rộng­có­CV­làm­nòng­cốt­câu­và­C-V­làm­thành­
phần­của­câu­hoặc­cụm.


BÀI TẬP 2 : Hãy gộp các cặp câu hoặc vế câu dưới
đây thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu
hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa
chính của chúng.

a)Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.
b)Nhà văn Hoài Thanh khẳng định: “Cái đẹp là cái có
ích”.
c) Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.


a.­Chóng­em­häc­giái.­Cha­mÑ­vµ­thÇy­c«­rÊt­
vui­lßng.

 Chóng em häc giái
c« rÊt vui lßng.
C

§T

làm cho cha mÑ vµ thÇy
C

V

CN

V
PN

VN


Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.
 Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ và thầy cô rất vui lòng

a)

b) Nhà văn Hoài Thanh khẳng định : “ Cái đẹp là cái có ích”.
 Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích.
c) Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.
 Anh em hòa thuận khiến hai thân vui vầy.


Bài 3. Thêm cụm C-V vào chỗ trống trong những
câu sau để làm phụ ngữ cho danh từ, động từ.
anh ấy tặng
a) Tôi chép lại bài thơ.......
cô ấy nói
b) Mọi người đều lắng nghe........
c) Tôi tin rằng..........................
bạn ấy là người tốt


Bài 4. Hãy mở rộng những danh từ, CDT làm chủ ngữ sau
thành một cụm C-V làm chủ ngữ.
a) Người thanh niên ấy làm mọi người khó chịu.
b) Gió làm đổ cây.
a) Người thanh niên ấy nói làm mọi người khó chịu.
b) Gió thổi làm đổ cây .


1.Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.
Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ và thầy cô rất vui
lòng
2. Tôi chép lại bài thơ.......

 Tôi chép lại bài thơ anh ấy tặng.
3. Người thanh niên ấy làm mọi người khó chịu.
Người thanh niên ấy nói làm mọi người khó chịu.


Một số cách dùng cụm C-V để mở rộng câu:
- Gộp 2 câu đơn bình thường hoặc 2 vế câu .
- Mở rộng danh từ làm chủ ngữ thành một cụm C-V.
- Thêm cụm C-V làm phụ ngữ cho danh từ, động từ,
tính từ.


Bai 5:ưBiếnưđổiưcácưcâuưsauưthànhưcâuưcóưcụmưCư-ưVưlàmưthànhư
phầnưcâu,ưthànhưphầnưcụmưtừ.
ưưưưưưưưưưưưa.Mua xuõn vờ.

ưưưưưưưưưưư ưMùaưxuânưvềưkhiếnưcâyưcốiưđâmưchồiưnảyư
lộc.
b.Cai but rõt ep.
ưưưưưưưưư ưCáiưbútưmẹưtặngưLanưhômưsinhưnhậtưrấtưđẹp.


Tác dụng của câu dùng cụm C-V để mở rộng:
- Làm rõ nghĩa của các thành phần câu.
- Tạo kết cấu chặt chẽ cho câu văn nên có thể được
dùng nhiều trong văn nghị luận.
- Tăng sức biểu đạt .


Bµi 6:

­­­­ViÕt­mét­®o¹n­văn­(chñ­®Ò­tù­chän,­
tõ­3-5­c©u)­trong­®ã­cã­sö­dông­mét­
c©u­dïng­côm­C-V­®Ó­më­réng.­
­­


Kiến thức cần nhớ:
- KháiưniệmưdùngưcụmưCưưVưđểưmởưrộngưcâu.
-ưCácưtrườngưhợpưdùngưcụmưC-ưVưđểưmởưrộngưcâu.
-ưMt s cỏch dựng cm C-V m rng cõu:
+. Gp 2 cõu n bỡnh thng hoc 2 v cõu .
+. M rng danh t lm ch ng thnh mt cm C-V.
+. Thờm cm C-V lm ph ng cho danh t, ng t, tớnh t.
- Tỏc dng ca cõu dựng cm C-V m rng:
+. Lm rừ ngha ca cỏc thnh phn cõu.
+. To kt cu cht ch cho cõu vn nờn cú th c dựng nhiu trong vn
ngh lun.
+. Tng sc biu t .


Giao bài, hướng dẫn học và chuẩn bị bài ở nhà:
- Hoàn thành các bài tập còn lại.
- Chuẩn bị cho tiết sau: “ Luyện nói: Bài văn giải thích một vấn
đề”.
+. Lập dàn ý cho đề 1( SGK/98).
+. Chú ý xem lại cách nói, tự luyện nói trước ở nhà.