Bài 27. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu: Luyện tập (tiếp theo)

NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vÒ dù
tiÕt d¹y tèt chµo mõng

Gi¸o viªn d¹y:

NguyÔn ThÕ

Quyªn Trêng THCS cao nh©n


KiÓm tra bµi cò
Bài tập trắc nghiệm
Câu I. Trong các câu sau, câu nào không dùng cụm C – V
làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ?
A. Mẹ về làm tôi thêm vững tâm.
B .Ông tôi luôn dậy sớm.
C. Chúng tôi đã làm xong bài tập thầy giáo ra.
D. Tôi luôn nghĩ rằng bạn ấy rất tốt.

Câu II. Cụm C – V được in đậm trong câu: Con được bố
tha thứ. Làm thành phần gì trong câu?
A. Chủ ngữ.
B. Vị ngữ.
C. Phụ ngữ trong cum danh từ.
D. Phụ ngữ trong cụm động từ.


Thứ 5 ngày 23 tháng 03 năm

Môn: ngữ văn 7

2017

Tiết 115: Dùng cụm chủ vị để
mở rộng câu. luyện tập (tiếp
theo)


Hãy xác định thành phần câu và cho biết
các câu trên mở rộng thành phần nào?
a, Chiếc bàn này chân đã gẫy.
c

v

CN
VN
Cụm C – V làm vị ngữ.

b. Cô giáo ốm là một tin buồn.
c
v
CN
VN
Cụm C – V làm chủ ngữ.

c. Mẹ luôn hi vọng tôi sẽ thi đỗ cấp 3.
ĐT

CN

c

v

VN
Cụm C – V làm phụ ngữ cho động từ.

d. Tôi rất thích con gấu Lan tặng.
DT

c

v

VN
CN
Cụm C – V làm phụ ngữ cho danh từ.


I. Củng cố kiến thức.

1 - Con thuyền sang
sông. CN
VN
2 - Con thuyền chở gạo đang sang sông.
v

C

CN

VN

=> Miêu tả cụ thể, đầy đủ hơn.


I. Củng cố kiến thức.

II. Luyện tập.
1. Bài tập 1 ( SGK – T 96)

- Khái niệm : Khi nói hoặc viết có thể dùng những
cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi
là cụm chủ - vị (cụm C –V ), làm thành phần của câu
hoặc của cụm từ để mở rộng.
- Các trường hợp dùng cụm C - V để mở rộng
câu: chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm
danh từ, cụm động từ, cụm tính từ.
- Tác dụng: Làm cho nội dung ý nghĩa của câu cụ
thể, đầy đủ.


BÀI TẬP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần
cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V
làm thành phần gì?
a) Khí hậu nước ta ấm áp cho phép ta quanh năm trồng trọt, thu hoạch bốn
mùa.
Hồ Chí Minh

b) Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông

mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh,
tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.
Hoài Thanh

c) Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những
thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô
kệch bắt chước người ngoài […]
Theo Thạch Lam


BÀI TẬP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần
cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V
làm thành phần gì?
a) Khí hậu nước ta ấm áp
c
v

cho phép ta quanh năm trồng trọt, thu hoạch bốn mùa.
c
v
ĐT
PN

CN

VN

Có một cụm C – V làm chủ ngữ và một cụm C – V làm phụ ngữ cho động từ.

BÀI TẬP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần
cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V
làm thành phần gì?
b) Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ
trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề
ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.
Hoài Thanh


BÀI TẬP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần
cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm
C - V làm thành phần gì?
b) Có kẻ
cỏ trông
CN

nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa
VN 1

VN 2
mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng
chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm
vịnh,

tiếng
tiếng
mới núi
hay.non, hoa cỏ, núi non,hoa cỏ trông mới đẹp;
…
nói chim,

từ khi các
thisuối
sĩ canghe
tụng cảnh
DT

C1

V1

PN

C2

V2

PN

VN 1
… từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới
hay DT
C1
V1
C2
V2
PN
PN

VN 2

BÀI TẬP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần
cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V
làm thành phần gì?
c) Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và
những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bẩy hào
nháng và thô kệch bắt chước người ngoài […]
Theo Thạch Lam


BÀI TÂP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành
phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu,
cụm C - V làm thành phần gì?
c)Thật đáng tiếc khi chúng ta
thức
CN

thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những
VN

quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô kệch
bắt chước người ngoài .
… thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất mình thay
C1
C2
dầnĐT
V1
PN

PN

bằng những thức bóng
V2 bảy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài.
Có hai cụm C – V làm phụ ngữ cho động từ thấy


- Muốn xác định cụm C – V làm thành phần trước hết phải xác định hai
- Muốn xác định cụm C – V làm thành phần
thành phần chính của câu là chủ ngữ và vị ngữ và các cụm danh từ, cụm
động từ, cụm
từ trong
câu. định hai thành phần chính
trước
hếttínhphải
xác

của câu là chủ ngữ ,vị ngữ và các cụm danh từ,
cụm động từ, cụm tính từ trong câu. Tiếp theo,
phân tích cấu tạo của các thành phần đó và kết
luận cụm C - V đó thuộc thành phần nào.
- Một câu có thể được mở rộng bằng một
hoặc nhiều cụm C – V nối tiếp nhau.


I. Củng cố kiến thức.

II. Luyện tập.
1. Bài tập 1 ( SGK – T 96)
2. Bài tập 2 ( SGK – T 97)

- Khái niệm: Khi nói hoặc viết có thể dùng những
cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi
là cụm chủ - vị (cụm C –V ), làm thành phần của câu
hoặc của cụm từ để mở rộng.

- Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu:
chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm
động từ, cụm tính từ.
- Tác dụng: Làm cho nội dung ý nghĩa của câu cụ
thể, chính xác, đầy đủ.


BÀI TẬP 2

: Mỗi câu trong từng cặp câu dưới đây trình bày một ý riêng. Hãy

gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu
hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng.
a. Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.
Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.

b. Nhà văn Hoài Thanh khẳng định: ”Cái đẹp là cái có ích”.
Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích.
c. Tiếng Việt rất giàu thanh điệu. Điều đó khiến lời nói của người Việt
Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.
Tiếng Việt rất giàu thanh điệu khiến lời nói của người Việt Nam ta
du dương, trầm bổng như một bản nhạc.
d. Cách mạng tháng Tám thành công. Từ đó, tiếng Việt có một bước
phát triển mới, một số phận mới.
Cách mạng tháng Tám thành công đã khiến cho tiếng Việt có một

bước phát triển mới, một số phận mới.


- Cách mở rộng câu: Từ một câu đơn bình thường, từ
hai vế trong một câu, hoặc từ hai câu đơn ta có thể tạo
thành một câu có dùng cụm C – V để mở rộng bằng
cách thêm, bớt những từ ngữ thích hợp.
- Cách mở rộng câu phụ thuộc vào mối quan hệ giữa
các câu và mục đích của người nói.


I. Củng cố kiến thức.

- Khái niệm: Khi nói hoặc viết có thể dùng những
cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi
là cụm chủ - vị (cụm C –V ), làm thành phần của câu
hoặc của cụm từ để mở rộng.
- Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng
câu: chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh
từ, cụm động từ, cụm tính từ.

II. Luyện tập.
1. Bài tập 1 ( SGK – T 96)
2. Bài tập 2 ( SGK – T 97)
3. Bài tập 3 ( SGK – T 97)

- Tác dụng: Làm cho nội dung ý nghĩa của câu cụ thể,
chính xác, đầy đủ.

BÀI TẬP 3: Gộp mỗi cặp câu hoặc vế câu in đậm dưới đây thành một câu có

cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ.(Khi gộp có thể
thêm hoặc bớt những từ cần thiết nhưng không làm thay đổi nghĩa chính
của các câu và vế câu ấy).
a. Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy.
Ca dao

b. Đây là cảnh một rừng thông. Ngày ngày biết bao nhiêu người qua
lại. Nhưng bao nhiêu người qua lại cũng chỉ mải suy tính xem rừng này
mỗi năm lấy được bao nhiêu nhựa thông, bao nhiêu củi thông. Đến lúc
có người nhìn cảnh chỉ vì mến cảnh và biết quên mình trong cảnh, từ lúc
ấy mới có văn thơ.
Hoài Thanh

c) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia
sông Đuống”,…ra đời. Sự ra đời của các vở kịch ấy đã sưởi ấm cho
ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.
Theo Đình Quang


BÀI TẬP 3: Gộp mỗi cặp câu hoặc vế câu in đậm dưới đây thành một câu có

cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ.(Khi gộp có thể
thêm hoặc bớt những từ cần thiết nhưng không làm thay đổi nghĩa chính
của các câu và vế câu ấy).
a. Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy.
Anh em hoà thuận khiến hai thân vui vầy.
b. Đây là cảnh một rừng thông. Ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại.
Nhưng bao nhiêu người qua lại cũng chỉ mải suy tính xem rừng này mỗi năm

lấy được bao nhiêu nhựa thông, bao nhiêu củi thông. Đến lúc có người nhìn
cảnh chỉ vì mến cảnh và biết quên mình trong cảnh, từ lúc ấy mới có văn thơ.
Đây là cảnh một rừng thông ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại.
c) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông
Đuống”,…ra đời. Sự ra đời của các vở kịch ấy đã sưởi ấm cho ánh đèn
sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.
Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông
Đuống”,…ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất
nước.


- Câu dùng cụm C – V để mở rộng được sử dụng rộng
rãi trong văn chương và trong giao tiếp hàng ngày.
- Dùng cụm C – V để mở rộng câu làm cho câu diễn
đạt ngắn gọn, dễ hiểu, tránh lặp từ.


I. Củng cố kiến thức.

II. Luyện tập.
1. Bài tập 1 ( SGK – T 96)
2. Bài tập 2 ( SGK – T 97)
3. Bài tập 3 ( SGK – T 97)
4. Bài tập bổ sung.

- Khái niệm: Khi nói hoặc viết có thể dùng những
cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường,
gọi là cụm chủ - vị (cụm C –V ), làm thành phần của
câu hoặc của cụm từ để mở rộng.
- Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng

câu: chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm
danh từ, cụm động từ, cụm tính từ có thể cấu tạo
bằng cụm C – V.
- Tác dụng: Làm cho nội dung ý nghĩa của câu cụ
thể, chính xác, đầy đủ.


Biến đổi các câu sau thành câu có cụm C – V làm thành phần
câu, thành phần của cụm từ?
a. Tôi đã gặp bạn ấy.
Tôi đã gặp bạn ấy đi học về.
b. Cả lớp đã làm xong bài tập.
Cả lớp đã làm xong bài tập cô cho về nhà.
c. Quyển báo này rất đẹp.
Quyển báo này bìa rất đẹp.


KiÕn thøc cÇn nhí

Khái niệm

Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm
từ có hình thức giống câu đơn bình thường
gọi là cụm chủ - vị (cụm C - V), làm thành
phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng
câu.

Các trường hợp
mở rộng câu

Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ
và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm
động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu
tạo bằng cụm C – V.

Cách mở rộng
câu.

Từ một câu đơn bình thường, từ hai vế
câu hoặc từ hai câu đơn có thể tạo thành
câu có dùng cụm C – V để mở rộng bằng
cách thêm, bớt những từ ngữ thích hợp.


Hớng dẫn học ở nhà

-Hoàn thiện các bài tập.
-Viết đoạn văn nghị luận
bàn về lợi ích của việc
đọc sách trong đó có sử
dụng câu C V làm
thành phần.
- Chuẩn bị bài : Liệt kê.


Chóc
c¸c
em

ch¨m

ngoan
häc
giái