Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 1
LỜI NÓI ĐẦU
Các bạn đồng nghiệp thân mến !
Bậc tiểu học là " Bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục của nền giáo
dục Việt Nam". Những gì các em học được, hình thành được ở bậc tiểu học được
tích tụ, trở thành phẩm chất và những phương tiện làm hành trang theo suốt cuộc
đời của mỗi con người.
Với phương hướng đổi mới phương pháp dạy học của chúng ta hiện nay
là " Lấy học sinh làm trung tâm, phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của
học sinh", " Thầy thiết kế, trò thi công". Chính vì thế mà việc xây dựng một số
biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh là
nhiệm vụ thiết yếu nhất của người giáo viên, với những dẫn dắt để trò tìm ra tri
thức và chiếm lĩnh tri thức.
Trong khi nghiên cứu, tôi luôn nhận được sự quan tâm tạo điều kiện của
Ban giám hiệu trường Tiểu học Lý Thường Kiệt- huyện CưM'gar và bạn bè đồng
nghiệp đã giúp đỡ cho tôi hoàn thành đề tài.
Khi thực hiện đề tài này, mặt dù bản thân đã rất cố gắng trong việc sưu
tầm, tham khảo các tài liệu có liên quan nhưng sẽ không tránh khỏi thiếu sót. Tôi
rất mong nhận được những ý kiến đóng góp chân thành của các nhà quản lý giáo
dục và các bạn đồng nghiệp để đề tài này được đưa vào vận dụng trong giảng
dạy đạt hiệu quả cao.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Tác giả
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 2
MỤC LỤC
Nội dung
Trang
Lời nói đầu
1
I. PHẦN MỞ ĐẦU
3
I.1. Lý do chon đề tài.
3
I.2. Mục đích, nhiệm vụ của đề tài.
3
I.2.1. Mục đích nghiên cứu
3
I.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
4
I.3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
4
I.3.1. Đối tượng nghiên cứu
4
I.3.2. Khách thể nghiên cứu
4
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
4
I.5. Phương pháp nghiên cứu
5
II. PHẦN NỘI DUNG
6
II.1. Cơ sở lý luận
6
II.2. Thực trạng của vấn đề
7
II.2.1. Thực trạng
7
II.2.2. Nguyên nhân
9
II.3. Các giải pháp, biện pháp giải quyết vấn đề
10
II.4. Kết quả nghiên cứu
16
II.5. Bài học kinh nghiệm
17
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
19
III.1. Kết luận
19
III.2. Kiến nghị
19
Danh mục tài liệu tham khảo
22
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 3
I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Từ nhiều năm nay ngành giáo dục đã triển khai việc đổi mới phương
pháp dạy học. Đổi mới là điều kiện cần thiết để cải tiến giáo dục. Muốn cải tiến
được chất lượng giáo dục cần phải chú trọng đến phương pháp, biện pháp giáo
dục. Phương pháp giáo dục hiện nay là dạy người học phương pháp tự học, tự
thu thập thông tin một cách hệ thống và có tư duy phân tích, tổng hợp phát triển
được năng lực của mỗi cá nhân.
Phương pháp giáo dục là cách thức, là con đường nhằm đạt được mục
đích đề ra trong quá trình dạy học. Trong quá trình dạy học bao gồm hai hoạt
động; hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò. Hai hoạt động này tồn
tại theo mối quan hệ biện chứng; hoạt động dạy đóng vai trò chủ đạo (tổ chức
điều khiển) và hoạt động của trò đóng vai trò chủ trọng (tự tổ chức tự điều
khiển). Trong quá trình thực hiện những cách thức thầy phải giữ vai trò tích cực
chủ động.
Nắm vững được tầm quan trọng đó bản thân tôi đã đổi mới phương pháp
giảng dạy trên cơ sở kế thừa và phát huy những mặc tích cực, những ưu điểm
của các phương pháp dạy học, vận dụng nhuần nhuyễn các kĩ thuật dạy học,
đồng thời áp dụng một số biện pháp để phát huy tính tích cực học tập của học
sinh nhằm nâng cao chất lượng dạy học, nâng cao hiệu quả giáo dục.
Hiện tại việc tổ chức dạy học nhằm phát huy tính cực học tập của học
sinh ở trường tiểu học vẫn còn nhiều hạn chế, một số giáo viên vẫn còn lúng
túng trong đổi mới phương pháp và vận dụng các kĩ thuật dạy học chưa thật sự
linh hoạt. Do đó tôi đã quyết định chọn đề tài nghiên cứu "Một số biện pháp tổ
chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5 trường
Tiểu học Lý Thường Kiệt- Huyện CưM'gar- ĐăkLăk"
I.2. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI:
I.2.1. Mục đích nghiên cứu:
Đề tài này nhằm tìm hiểu thực trạng việc tổ chức dạy và học ở lớp 5 nói
chung và lớp 5A nói riêng ở trường Tiểu học Lý Thường Kiệt- Huyện CưM'garĐăkLăk. Đồng thời đề xuất một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 4
tính tích cực học tập của học sinh lớp 5, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học
trong nhà trường.
Hy vọng sản phẩm này sẽ là tư liệu tham khảo cho các bạn là giáo viên
Tiểu học và những ai quan tâm đến việc dạy học cho con em mình.
I.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Do thời gian nghiên cứu có hạn nên đề tài này tôi chỉ tập trung hướng tới
giải quyết các nhiệm vụ sau:
+ Tìm hiểu thống kê việc chuẩn bị bài, làm bài và tham gia vào quá trình
học tập của học sinh lớp 5A.
+ Tìm hiểu thực trạng dạy và học theo phương pháp phát huy tính tích cực
học tập của học sinh ở lớp 5 nói chung và lớp 5A nói riêng.
Đề xuất một số biện pháp giúp giáo viên tổ chức dạy học nhằm phát huy
tính tích cực học tập của học sinh.
I.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU:
I.3.1. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là một số biện pháp tổ chức dạy học
nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5 – Trường Tiểu học Lý
Thường Kiệt.
I.3.2. Khách thể nghiên cứu
Đề tài này nghiên cứu trên 23 học sinh lớp 5A năm học 2012 – 2013 và
một số giáo viên dạy khối 5 – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt, xã EaM'nang,
huyện CưM'gar, tỉnh Đăklăk.
I.4. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Trong phạm vi đề tài của mình tôi tôi chỉ nghiên cứu tìm hiểu thống kê
việc chuẩn bị bài và tham gia vào quá trình học tập của học sinh lớp 5A, thực
trạng dạy và học theo phương pháp phát huy tính tích cực học tập của học sinh ở
lớp 5 nói chung và lớp 5A nói riêng, đề xuất “Một số biện pháp hình thức tổ
chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5” – Trường
Tiểu học Lý Thường Kiệt.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 5
I.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
+ Phương pháp thống kê.
+ Phương pháp trò chuyện.
+ Phương pháp đọc sách và tài liệu.
+ Phương pháp thực nghiệm.
+ Phương pháp phân tích, tổng hợp.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 6
II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. CƠ SƠ LÝ LUẬN
Với yêu cầu xã hội hóa giáo dục của nước ta hiện nay, đòi hỏi ngành giáo
dục phải đổi mới phương pháp dạy học để tạo ra những thế hệ con người có
nhận thức sâu sắc, biết tự giác, chủ động, sáng tạo trong mọi công việc. Trong
công việc dạy học, để phát triển tốt tư duy thông qua các môn học, đòi hỏi người
học lẫn người thầy phải tìm tòi, sáng tạo, hứng thú trong quá trình học tập. Có
kế hoạch và kỉ luật cho bản thân mình, ban đầu thực hiện rất khó khăn nhất đối
với các em vì tuổi các em còn nhỏ mang tính hiếu động, ham chơi, nhưng đó
chưa phải là điều kiện, người học phải xác định được ta đến trường để học tập,
để chiếm lĩnh kiến thức bằng nhiều con đường hướng tới theo hướng phát huy
tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của người học, tăng cường làm việc
theo nhóm, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến
tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú cho học sinh. Tạo cho các em học tập và
tham gia các hoạt động giáo dục trở nên nhẹ nhàng, thoải mái, thiết thực và hiệu
quả hơn. Mặc khác còn tăng thêm tình đoàn kết có trách nhiệm về việc làm của
mình và phát triển trí tuệ.
Đối với học sinh tiểu học từ nhiều năm trước đã quen lối học truyền
thống (thụ động nghe, ghi). Vấn đề được đặt ra ở đây là làm thế nào để thầy và
trò ở trên lớp phải cùng làm việc, tìm ra phương pháp làm bài, học bài sao cho
các thao tác tư duy đều được phát huy, học sinh phải tích cực học tập. Qua các
đợt học tập bồi dưỡng phương pháp, kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực, của
học sinh, bước đầu tôi đã tiếp cận, làm quen với việc đổi mới phương pháp
giảng dạy và luôn băn khoăn, trăn trở là làm thế nào để phát huy tính tích cực
chủ động, tự giác của học sinh trong học tập. Đây là một vấn đề nóng bỏng cần
phải thực hiện nhanh và đúng cách để những thế hệ do chúng ta đào tạo ra là
những người thực sự là chủ nhân tương lai đất nước, biết xây dựng quê hương,
đưa đất nước đi lên sánh vai được với các nước khác trên thế giới.
Qua nhiều năm thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy, tôi nhận thấy
việc phát huy tính tích cực trong học tập của học sinh là một phần rất quan
trọng, nó có tác dụng trực tiếp đến từng đối tượng học sinh, nó cũng chính là
yếu tố quyết định sự thành công của thầy lẫn trò trong mỗi tiết học.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 7
II.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
II.2.1. Thực trạng:
Thuận lợi:
Trong khi nghiên cứu đề tài này, tôi luôn nhận được sự quan tâm ưu ái,
tạo điều kiện hết mình của Ban giám hiệu, bạn bè đồng nghiệp ở trường Tiểu
học Lý Thường Kiệt- huyện CưM'gar và bạn bè đồng nghiệp khác đã giúp đỡ
cho tôi hoàn thành đề tài.
Với phương hướng đổi mới phương pháp dạy học của chúng ta hiện nay
là " Lấy học sinh làm trung tâm, phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của
học sinh", " Thầy thiết kế, trò thi công". Chính vì thế mà việc xây dựng một số
biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh là
nhiệm vụ thiết yếu nhất của người giáo viên. Trong thời gian qua tôi luôn được
vinh dự tham gia các lớp tập huấn chuyên môn về phương pháp, kỹ thuật dạy
học phát huy tính tích cực các hoạt động học tập của học sinh.
Phần lớn học sinh ở trường Tiểu học Lý Thường Kiệt đều ngoan, có hạnh
kiểm tốt, ham học và có ý thức tự giác, tích cực tham gia vào quá trình học tập.
Điều kiện cơ sở vật chất nhà trường tương đối đầy đủ, các phòng học
được xây dựng tương đối khang trang, bàn ghế đúng quy cách, có đầy đủ các
trang thiết bị phục phụ cho việc dạy học và nghiên cứu của giáo viên, giúp giáo
viên nâng cao tay nghề, từng bước nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu
cầu phát triển của xã hội.
Khó khăn:
Việc đổi mới phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm với những
phương pháp dạy học tích cực đã được áp dụng từ nhiều năm nay nhưng trên
thực tế việc áp dụng vào đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên vẫn còn
lúng túng, tồn tại nhiều hạn chế. Vẫn còn tình trạng giáo viên chỉ lo “chạy” cho
hết bài, cho kịp thời gian tiết học mà thường ngại tổ chức các hoạt động thảo
luận, trò chơi, sắm vai, thi đua học tập, tổ chức dạy học tự phát hiện, … do đó
dẫn đến học sinh tiếp thu bài một cách thụ động, hoặc áp đặt khi lĩnh hội kiến
thức, dẫn đến hiệu quả các tiết học không cao.
Địa điểm xã EaMnang mà trường đứng chân là một xã vùng 2, trình độ
dân trí ở đây còn thấp, điều kiện kinh tế của người dân trong vùng còn gặp nhiều
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 8
khó khăn, người dân chủ yếu là sản xuất nông nghiệp nên quan tâm đến việc học
của con em trên địa bàn của một số gia đình còn nhiều hạn chế, ý thức học tập
của học sinh chưa cao, một số học sinh dân tộc còn rụt rè, thiếu tự tin trước đám
đông.
Học sinh lớp 5A mà tôi chủ nhiệm có tổng số 23 em. Trong đó học sinh
nữ là 12 em, học sinh dân tộc thiểu số là 5 em. Phần lớn các em có hoàn cảnh
gia đình khó khăn. Đa số các phụ huynh đều làm nông, suốt ngày làm lụng vất
vả ngoài đồng, ngoài rẫy. Tối đến trông chờ cơm nước xong là nghỉ lưng, ít quan
tâm đến việc học bài, chuẩn bị bài trước khi đến lớp của các em. Trong quá trình
học tập ở lớp các em chưa thật sự tự giác, tiếp thu bài thường thụ động, chất
lượng học tập không đồng đều.
* Khảo sát thực trạng:
Từ những thực trạng, khó khăn nêu trên ngay từ tháng đầu năm học tôi đã
tiến hành khảo sát học sinh ở lớp 5A do mình phụ trách. Theo những nội dung
cụ thể như: Học sinh làm bài đầy đủ các môn trước khi đến lớp; học sinh chuẩn
bị bài mới trước khi đến lớp có chất lượng; học sinh tích cực tham gia phát biểu
xây dựng bài; Học sinh tích cực tham gia thảo luận nhóm; học sinh tình nguyện
tham gia các trò chơi. Quá trình khảo cho kết quả cụ thể như sau:
Nội dung khảo sát.
Số lượng
Tỉ lệ
Học sinh làm bài đầy đủ các môn trước khi đến lớp.
12
52,2%
Học sinh chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp có chất lượng.
3
13,0%
Học sinh tích cực tham gia phát biểu xây dựng bài.
3
13,0%
Học sinh tích cực tham gia thảo luận nhóm.
3
13,0%
Học sinh tình nguyện tham gia các trò chơi.
7
30,4%
Qua kết quả khảo sát quá trình học tập ở lớp 5A cho thấy học sinh chưa tự
giác học tập, chất lượng học tập còn thấp; đến lớp học sinh còn thụ động nghe,
ghi chép và tái hiện lại những điều đã nắm được. Số học sinh tích cực học tập
không nhiều, chỉ tập trung vào một số em học sinh giỏi, còn đại bộ phận học tập
thụ động, chưa tích cực tham gia thảo luận nhóm và tình nguyện tham gia các
trò chơi, ít có hứng thú học tập, chưa có động cơ học tập đúng, các em học vì bắt
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 9
buộc của cha mẹ và sợ thầy cô, học một cách đối phó, chưa có thói quen và kĩ
luật lao động trí óc.
II.2.2. Nguyên nhân
Đối với trường Tiểu học Lý Thường Kiệt nói chung, khối 5 nói riêng,
việc dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh tuy đã được giáo
viên áp dụng trong nhiều năm nay nhưng qua quá trình dự giờ thăm lớp vẫn có
nhiều hoạt động trong đó giáo viên còn hoạt động nhiều. Trong một số giờ học
còn tổ chức theo kiểu dạy truyền thống, giáo viên rất tích cực hoạt động song
học sinh là đối tượng thụ động hoàn toàn. Lối dạy này không tạo ra sự tích cực
học tập ở học sinh, mà tạo ra nhiều kẻ hở cho học sinh mất trật tự, phân tán sự
chú ý vào những việc riêng. Phương pháp dạy học trên làm hạn chế tính tích cực
dẫn đến tiết học không được sôi nổi sinh động, hiệu quả tiết dạy đạt được còn
thấp. Học sinh ít sôi nổi hào hứng trong học tập, thiếu tích cực tham gia các
hoạt động nhóm, các trò chơi, phần lớn các em chưa có động cơ học tập đúng
đắn. Bên cạnh đó đa số các phụ huynh các em đều làm nông, suốt ngày tay lấm
chân bùn ngoài đồng, ngoài rẫy, tối đến trông chờ cơm nước xong là nghĩ lưng,
ít quan tâm khích lệ các em học tập.
Giáo viên còn thiếu sáng tạo trong việc tổ chức dạy học tích cực, ngại tổ
chức các hoạt động thảo luận, trò chơi,.. .Giáo viên còn phụ thuộc nhiều vào
sách giáo khoa và sách giáo viên khi khai thác nội dung bài. Bên cạch đó vốn
sống, vốn từ của học sinh cũng còn nhiều hạn chế nên ảnh hưởng nhiều đến việc
tổ chức dạy học của giáo viên.
Giáo viên chưa chịu khó tìm hiểu về nhu cầu và khả năng của trẻ, chưa
xây dựng cho mình một kế hoạch cá nhân đối với từng học sinh trong lớp, chưa
phát huy hết tinh thần “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Thành công của đề tài "Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy
tính tích cực học tập của học sinh lớp 5A- Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt" là
đã tạo ra được môi trường học tập thân thiện, phát huy được tính tích cực của
học sinh, học sinh giữ vai trò chủ động hơn. Học sinh không phải là người tiếp
nhận thông tin một cách thụ động mà luôn phải suy nghĩ, tìm tòi, khám phá các
khía cạnh khác nhau của thông tin, sắp xếp lại thông tin, hợp tác với các bạn để
lĩnh hội thông tin, để giúp đỡ nhau trong học tập. Các biện pháp tổ chức dạy học
nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh không chỉ giúp học sinh lĩnh
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 10
hội kiến thức mà còn hình thành và phát triển các kĩ năng học tập của mình, hình
thành và phát triển cách học, từ đó nâng cao hiệu quả và chất lượng dạy học,
đảm bảo tính toàn diện. Cụ thể cho học sinh:
+ Nắm vững, hiểu sâu hơn kiến thức.
+ Luôn luôn củng cố và phát triển cách học của mình.
+ Phát triển những phẩm chất đạo đức cá nhân như tính kiên trì, lòng nhẫn
nại, tinh thần trách nhiệm và ý thức tập thể.
+ Phát triển được tinh thần hợp tác và tương trợ lẫn nhau, tôn trọng lẫn
nhau.
Từ những phân tích thực trạng, nguyên nhân và những thành công nêu
trên, qua nhiều năm giảng dạy, tìm tòi các biện pháp, tích lũy kinh nghiệm. Tôi
mạnh dạng áp dụng và nêu ra một số giải pháp, biện pháp tổ chức dạy học để có
thể khắc phục tình trạng nêu trên và nâng cao chất lượng học tập cho học sinh
lớp 5 như sau.
II.3. CÁC GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
II.3.1. Mục tiêu:
Với phương hướng đổi mới phương pháp dạy học của chúng ta hiện nay
là " Lấy học sinh làm trung tâm, phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của
học sinh", " Thầy thiết kế, trò thi công" có tác dụng rất lớn đối với học sinh, tạo
điều kiện tối đa để phát huy vai trò chủ thể của người học. Vì thế mà việc xây
dựng một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của
học sinh là một công việc cần thiết nhất hiện nay của người giáo viên, với những
dẫn dắt nhằn mục đích để học trò tìm ra tri thức và chiếm lĩnh tri thức, nhằm góp
phần tích cực vào việc đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo
dục giúp cho học sinh chủ động tìm hiểu bài kỹ hơn, hiểu nội dung các tác phẩm
một cách sâu sắc hơn.
Trong các tiết dạy- học ở lớp 5A nói riêng, đặc biệt là các biện pháp tổ
chức, khi giáo viên dạy bình thường không chú trọng vào việc xây dựng các
biện pháp tổ chức dạy học để phát huy tính tích cực học tập của học sinh thì tiết
dạy luôn bị gò bó, khô khan, ít sôi nổi, hào hứng, học sinh thiếu tích cực trong
việc tham gia tĩnh hội kiến thức, từ đó chất lượng học tập đạt hiệu quả thấp và
không đồng đều. Ngược lại trong các tiết dạy khi giáo viên có chú trọng xây
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 11
dựng biện pháp kích thích hứng thú, phát huy tính tích cực học tập của học sinh
thì các nội dung của bài học được giáo viên chuyển tải tới học sinh sẽ nhẹ
nhàng, tiết dạy không còn rời rạc, học sinh tích cực hơn, hứng thú hơn, hiệu quả
tiết dạy đạt cao hơn.
Để phát huy tích tích cực học tập của học sinh tôi đã sử dụng một số biện
pháp và hình thức tổ chức dạy học tích cực trong các môn học cụ thể như sau:
II.3.2. Các biện pháp, giải pháp
Biện pháp 1: Tổ chức thi đua trong học tập:
Một trong những kỹ thuật dạy học là việc tổ chức thi đua cho học sinh.
Biện pháp này đòi hỏi giáo viên phải bỏ nhiều công sức để điều tra đối tượng và
phải có phương pháp sư phạm tốt để điều khiển quá trình học tập của học sinh.
Để tổ chức tốt việc thi đua, giáo viên phải làm tốt công tác trọng tài để cho
mọi học sinh hiểu cái mà học sinh cần đạt đến, là chân lí khoa học chứ không
phải là sự tình cảm, sự yêu ghét của cá nhân, các đối tượng dự thi phải ngang tài,
ngang sức (đừng để xảy ra tình trạng chưa thi đã thắng, chưa thi đã biết thua)
mới tạo được sự hứng thú trong thi đua. Thực tế không bao giờ có lớp học chỉ
gồm các học sinh cùng một trình độ, một cách lí tưởng từ đầu đến cuối. Nếu dạy
theo lớp gộp chung thì thường là đông đảo có trình độ thấp bị thiệt thòi, chịu sự
hi sinh cho lợi ích của bộ phận thiểu số khá giỏi. Hoặc ngược lại giáo viên quan
tâm nhiều đến số đông hơn thì phải hạ thấp yêu cầu bài dạy do đó học sinh khá
giỏi sẽ bị thiệt thòi không thể phát triển được. Chính vì vậy mà tôi dã sử dụng
biện pháp tổ chức thi đua mà mọi đối tượng học sinh đều tích cực tham gia.
Cụ thể trong năm học vừa qua:
Tháng thứ nhất của năm học tôi đã điều tra trình độ học vấn, khả năng
tiếp thu, khả năng tự học của học sinh qua các môn học rồi ghi vào sổ theo dõi.
Dĩ nhiên về tất cả các môn học không phải em nào cũng có sức học ngang nhau
nên tôi đã phân loại học sinh theo từng đôi. Mỗi “Đôi bạn cùng tiến” gồm 2 em
có sức học tương đối như nhau. Tổng số học sinh trong lớp được xếp thành đôi
theo thứ hạng trong học tập. Những em có có sức học như nhau mang cùng một
mã số sau khi được chọn một em thành viên của đội A, một em sẽ là thành viên
của đội B. Sau đó tôi chọn tiếp 2 em xếp thứ nhất làm đội trưởng (một em làm
đội trưởng của đội A, một em làm đội trưởng của đội B); chọn 2 em xếp thứ nhì
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 12
làm đội phó (một em làm đội phó của đội A, một em làm đội phó của đội B).
Đội trưởng có trách nhiệm quản lí, điều hành mọi hoạt động của đội trong tiết
học, đội phó có trách nhiệm quán xuyến lớp và kiểm tra đột xuất việc học bài,
chuẩn bị bài của các bạn trong 15 phút đầu giờ của buổi học.
ĐỘI A
ĐỘI B
1A (đội trưởng)
1B (đội trưởng)
2A (đội phó)
2B (đội phó)
3A
3B
4A
4B
.....
.....
nA
nB
Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, đội trưởng và đội phó của mỗi đội sẽ
chọn thành viên của đội mình. Hai đội trưởng sẽ bốc thăm xem ai được quyền
chọn trước bạn số 3. Nếu đội A được quyền chọn trước bạn thứ 3, thì bạn sẽ
được mang mã số 3A, bạn còn lại mang mã số 3B, tiếp tục đội B sẽ được quyền
chọn bạn trước bạn mang mã số 4B trong đôi bạn xếp mã số thứ 4...tương tự như
vậy hai đội sẽ chọn đến thành viên cuối cùng trong lớp. Thành viên trong mỗi
đội sẽ ngồi cùng một dãy, vị trí ngồi sẽ được xếp theo chiều cao của các em.
Tháng thứ hai tôi bắt đầu cho các em thi đua và lập sổ theo dõi số điểm thi
đua đạt được của từng đôi bạn, kịp thời điều chỉnh thứ hạng của các em để 2 đội
cân tài cân sức.
Ví dụ: Trong kiểm tra bài cũ, làm bài tập kiểm tra, củng cố kiến thức sau
tiết học của tất cả các môn học, tôi thường gọi 2 em cùng một số lên làm bài
hoặc trả lời câu hỏi để lấy điểm thi đua nếu em có mã số 1A được 10 điểm, 1B
được 9 điểm thì đội A sẽ được cộng 10 điểm thưởng (điểm 2 đến điểm 6 nếu hơn
cũng không được cộng điểm thưởng)
Trong 15 phút đầu buổi học “Đôi bạn cùng tiến” sẽ giúp nhau kiểm tra bài
cũ, kiểm tra việc chuẩn bị bài mới. Nếu bạn nào không thuộc bài, làm bài ở nhà
chưa đủ, không chuẩn bị bài mới thì mỗi lần vi phạm sẽ bị trừ 5 điểm.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 13
Tổng số điểm đạt được trong một tuần của đội là cơ sở để phân biệt thành
tích của mỗi đội. Phần thưởng cho cá nhân, cho đội có thành tích cao nhất là
điều cần thiết. Không nhất thiết là phần thưởng vật chất mà thường là những
phần thưởng phù hợp với điều kiện của lớp học đó. Chẳng hạn là tràng pháo tay,
một lời khen, một bông hoa. Trong các buổi sinh hoạt đầu tuần, đội có thành tích
cao sẽ được thầy giáo tuyên dương, được nhận cờ đỏ, nhận hộp phấn; đội có
thành tích thấp hơn sẽ tổ chức văn nghệ (hát, múa, kịch ngắn...) để chúc mừng
thành công của đội bạn. Món quà tuy nhỏ nhưng sự hân hoan lộ rõ trên nét mặt
các em. Với cách tổ chức này giáo viên chỉ đóng vai trò hướng dẫn, tư vấn,
trọng tài trong các hoạt động học tập của học sinh, còn học sinh (cả ba đối tượng
giỏi, khá, trung bình) thì tích cực, tự giác học tập, có được niềm tin và niềm vui
trong học tập. Từ đó tạo cho học sinh những năng lực cần thiết là năng lực tự
học và tự cập nhập thường xuyên kiến thức mới.
Biện pháp 2: Tổ chức dạy học tự phát hiện:
Là cách tổ chức cho học sinh tự tìm tòi tranh luận, chất vấn và thảo luận
để tìm ra cách giải quyết vấn đề. Cách dạy này giúp học sinh:
- Tự thể hiện tài năng, trí thông minh, óc sáng tạo .
- Rèn luyện tính tháo vác, năng lực tự xoay xở cho học sinh, năng lực
trình bày và diễn đạt.
- Tự tin
Ví dụ: Khi dạy học sinh giải một bài toán tôi đã giúp các em nắm được
một số bước của qui tắc chung, nắm được các hoạt động giải toán để từ đó các
em có thể thay giáo viên tiến hành các hoạt động này .
Hoạt động giải toán tiến hành theo bốn bước gồm: Tìm hiểu nội dung bài
toán, tìm cách giải bài toán, thực hiện cách giải quyết bài toán, kiểm tra cách
giải bài toán.
Hoạt động1 : Tìm hiểu nội dung bài toán:
Học sinh hướng dẫn chỉ định:
- Một học sinh đọc đề toán, cả lớp đọc thầm đề toán (Học sinh cần phải
nghiên cứu kỹ đề bài, hiểu rõ đề toán dù bài toán cho dưới dạng lời văn hoàn
chỉnh hoặc dạng tóm tắt sơ đồ).
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 14
Trong hoạt động này, học sinh hướng dẫn sẽ ra lệnh cho các bạn “Hãy
dùng bút chì gạch một gạch dưới những điều đã cho trong bài toán, gạch hai
gạch dưới cái phải tìm” như vậy tất cả học sinh trong lớp đều phải chú ý đọc đề
toán trong sách giáo khoa để tìm cái đã cho, cái phải tìm rồi gạch dưới. Giáo
viên chỉ việc theo dõi, đôn đốc giúp đỡ các em yếu. Nhờ có lệnh hoạt động này
mà tôi đã kiểm soát được hết các hoạt động của lớp.
Hoạt động 2: Tìm cách giải bài toán gồm hai bước:
* Thiết lập mối quan hệ giữa các số đã cho và tóm tắt đề toán trên bảng
con hoặc trên giấy nháp bằng sơ đồ đoạn thẳng, bằng các hình tượng trưng, bằng
lưu đồ hoặc biểu đồ, .... Tôi theo dõi và chọn cách tóm tắt phù hợp nhất để ghi
trên bảng.
* Lập kế hoạch giải toán
Có hai hình thức thể hiện: Đi từ câu hỏi của bài toán đến các dữ kiện hoặc
đi từ dữ kiện đến câu hỏi bài toán.
Dưới sự hỗ trợ của tôi, học sinh hướng dẫn sẽ đặt câu hỏi gợi mở để các
bạn cùng trả lời (từ các số đã cho và điều kiện bài toán, có thể biết gì, thực hiện
phép tính gì để trả lời câu hỏi của bài toán...)
Trên cơ sở đó học sinh thiết lập trình tự giải toán.
Hoạt động 3: Thực hiện giải bài toán theo trình tự đã thiết lập:
Sau khi đã thiết lập trình tự giải toán, học sinh thực hiện các phép tính và
trình bày bài giải. Đối với học sinh khá giỏi có thể hướng các em trình bày dưới
dạng biểu thức gồm nhiều phép tính.
Hoạt động 4: Kiểm tra cách giải bài toán:
Sau mỗi bước giải, học sinh tự kiểm tra xem thử tính đúng chưa, viết câu
lời giải hợp lí chưa? Giải xong bài toán phải thử xem lại đáp số tìm ra có đúng
với câu hỏi của bài toán, có phù hợp với điều kiện của bài toán không? Tự suy
nghĩ phát hiện có thể giải bài toán này bằng cách nào khác không? Hoạt động
bằng tay này đã thao tác hóa quá trình chịu suy nghĩ của học sinh, giúp tôi để
kiểm soát từng quá trình làm việc, biết từng em có chịu suy nghĩ, chịu làm việc
hay không?
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 15
Dạy các phân môn còn lại (Tiếng Việt, khoa học, địa lí, đạo đức, kĩ
thuật...) tôi cũng giao việc đặt câu hỏi gợi ý tìm hiểu bài cho học sinh. Khi tổ
chức cho học sinh tham gia nêu câu hỏi phần nào của bài, của chương đều có sự
định hướng của giáo viên để các em đặt câu hỏi đúng trọng tâm. Sau đó học sinh
tự trả lời, tự nhận xét, tự bổ sung.
Trong quá trình dạy học tự phát hiện, giáo viên có thể nêu lại cho rõ các ý
mà học sinh đã nói. Học sinh nói đúng thì giáo viên nêu lại cho rõ cái ý đúng.
Học sinh nói sai thì giáo viên nêu rõ lại các ý sai nhằm mục đích cho cả lớp hiểu
ý của người trình bày. Vì đối với học sinh tiểu học khả năng trình bày các vấn đề
của các em còn hạn chế, lúng túng, lộn xộn. Những lúc này tôi không vội vàng
sửa sai mà để cho các học sinh nhận xét, bổ sung cho chính xác. Khi học sinh
muốn phát hiện được những lỗi nào trong quá trình trình bày của bạn thì bản
thân em đã biết tự cập nhập thường xuyên kiến thức mới, đã biết chú ý để tránh
các lỗi diễn đạt khi chính mình trình bày vấn đề, từ đó học sinh sẽ có quyết định
cho quá trình học tập của mình.
Xen kẽ trong các câu hỏi của học sinh tôi đặt thêm một số câu hỏi tổng
hợp nhằm khắc sâu lại kiến thức cơ bản, một số câu hỏi có những nội dung liên
quan cần mở rộng nhằm cung cấp thêm kiến thức cho học sinh. Trong quá trình
học tập có thể học sinh sẽ nêu ra những câu hỏi nhờ giải thích về những nội
dung liên quan đến bài học mà lại gần gũi với thực tế cuộc sống thì tôi chủ động
trả lời.
Ví dụ: Khi dạy bài “Sự sinh sản ở thực vật có hoa” tôi đã chuẩn bị trước
tình huống học sinh có thể nêu câu hỏi nhờ giải thích hoặc tôi sẽ chủ động nêu
câu hỏi để mở rộng kiến thức.
Trường hợp của quả phượng vĩ và quả đậu khi chín thì quả khô cứng lại,
lúc này có vai trò bảo vệ rất lớn.
Trong nhiều trường hợp khác quả lại giúp cho hạt được phát tán để duy trì
nòi giống có nhiều cơ hội phát triển mạnh hơn như quả cỏ may, quả ké, quả nổ,
quả bóng nước ...
- Hồng, ổi ... ngon ngọt cho nhiều động vật ăn và đưa hạt đi xa.
- Quả đa, si ... còn có chất dính, chim ăn xong bay đi quẹt mỏ vào các cây
khác, nên ta thấy nhiều cây đa, si sống trên cành các cây khác.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 16
Trong quá trình tổ chức giao tiếp Trò - Trò tôi luôn bổ sung, thay đổi các
biện pháp, thủ pháp sư phạm gây hứng thú nhằm phát huy tối đa khả năng hoạt
động học tập của học sinh. Dạy học theo lối này thì giáo viên nói ít, giảng ít còn
học sinh nói nhiều, tích cực, tự giác học tập, lao động của giáo viên dường như
nhẹ nhàng, nhàn hạ nhưng thực ra đòi hỏi giáo viên phải có trình độ, có kinh
nghiệm, phải hiểu thấu đáo nội dung kiến thức, phải thuần thục kỹ thuật dạy của
từng tiết, phải chuẩn bị hệ thống câu hỏi chính xác, logic, phải tập trung lắng
nghe ý kiến của học sinh để xữ lý kịp thời, đúng đắn các tình huống xảy ra trong
quá trình tự đặt câu hỏi và trả lời của học sinh .
Biện pháp 3: Tạo tâm lý học tập tích cực bằng cách tăng cường sự
thành công
Đối với học sinh tiểu học sự thành công là một động lực khích lệ, học sinh
sẽ cảm thấy thỏa mãn hơn nếu giải quyết các vấn đề và trả lời đúng câu hỏi. Sự
thành công sẽ hình thành cho các em lòng tự tin. Chính vì vậy việc sử dụng câu
hỏi để gợi mở kiến thức được coi là công cụ hiệu quả nhằm tăng cường sự tham
gia tích cực học tập, tăng cường sự thành công.
Để tăng cường sự thành công của học sinh khi đặt câu hỏi tôi đã chú ý :
- Sử dụng cấp độ câu hỏi phù hợp với trình độ hiện có của học sinh (cả ba
đối tượng giỏi, khá, trung bình).
- Phân bố câu hỏi phù hợp để đảm bảo mọi học sinh đều được lôi cuốn và
mong đợi được tham gia.
- Lặp lại câu hỏi nhấn mạnh ý nổi bật, gợi ý (nếu cần thiết) nhằm giúp học
sinh học tập tích cực.
- Thời gian cần phù hợp để học sinh suy nghĩ và phản hồi.
- Nhận xét câu trả lời và động viên kịp thời dù chưa phải là câu trả lời
đúng nhất .
II.4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.
Sau nhiều năm giảng dạy theo tinh thần đổi mới phương pháp giảng dạy,
kết hợp với việc thực hiện một số biện pháp như đã nêu trên, những lớp 5 do tôi
phụ trách đã có nhiều tiến bộ rõ nét. Học sinh nắm được phương pháp học tập,
nắm được vai trò của tự học, tự thu nhận thông tin một cách có hệ thống và có tư
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 17
duy phân tích tổng hợp, có năng lực trình bày vấn dề, tự tin và luôn luôn tích
cực học tập. Từ một lớp mà có đến 52,2% học sinh chưa làm bài đầy đủ các môn
trước khi đến lớp, 87% học sinh chưa tích cực tham gia phát biểu xây dựng bài,
gần 70% học sinh chỉ biết lắng nghe ý kiến của bạn và 87% học sinh ít tình
nguyện tham gia các trò chơi. Đến nay, số em phát biểu xây dựng bài tăng lên rõ
rệt. Nhờ vậy mà giờ học không còn tẻ nhạt. Trước đây, các em Huỳnh Đức,
Công Hưng, Ngọc Trâm, Xuân Diệu, Y Tham. . . hay lơ là, mỗi lần gọi đến thì
thường không trả lời được câu hỏi, nay đã tiến bộ nhiều, có khi còn xung phong
phát biểu bài, sôi nổi nhiệt tình trong các hoạt động của nhóm.
Qua khảo sát giữa kì II gần đây cho kết quả cụ thể như sau:
Học sinh học bài, làm bài đầy đủ các môn trước khi đến lớp
Số lượng Tỉ lệ
Học sinh chuẩn bị bài mới có chất lượng
21
91,3%
Học sinh tích cực tham gia phát biểu xây dựng bài
19
82,6%
Học sinh tình nguyện tham gia trò chơi "chơi mà học, học
mà chơi".
23
100,0%
Học sinh tham gia thảo luận nhóm
23
100,0%
II.5. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Từ những việc đã làm và kết quả đạt được, bước đầu bản thân tôi rút ra
được một số bài học kinh nghiệm sau:
Để tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh lớp 5 đạt
kết quả tốt, giáo viên phải luôn tìm hiểu từng đối tượng học sinh trong lớp để có
hình thức tổ chức dạy học phù hợp.
Giáo viên phải tạo cho học sinh có một môi trường học tập, nội dung học
tập và phải luôn là người đóng vai trò hướng dẫn tổ chức các hoạt động dạy học,
phải thường xuyên đông đốc, kiểm tra.
Để giúp học sinh tích cực học tập nhằm đào tạo ra lớp người năng động
sáng tạo trong tương lai, đòi hỏi người giáo viên phải say mê học hỏi kiến thức
văn hóa, nghiệp vụ sư phạm, biết vận dụng thuần thục, sáng tạo các kỹ thuật và
phương pháp dạy học.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 18
Giáo viên phải luôn nhiệt tình tổ chức các hoạt động thảo luận, trò chơi,
sắm vai, ... tích cực, có hiệu quả, tạo cho học sinh có cơ hội suy nghĩ, trình bày,
thể hiện những kiến thức vốn có của mình.
Giáo viên phải đảm bảo uy tín của “trọng tài” trong khi tổ chức các hoạt
động thi đua.
Giáo viên là người trực tiếp dạy dỗ học sinh, vì vậy một chức năng không
thể thiếu được trong các chức năng của nghề giáo là kịp thời phát hiện những
dấu hiệu thành công, động viên, khuyến khích, tuyên dương, khen thưởng những
cố gắng học hỏi của học sinh. Thành tích của các em dù nhỏ nhưng sẽ tạo cho
các em niềm vui lớn và niềm tin vào sức lực và trí tuệ của mình. Bên cạnh đó
gia đình cũng cần có sự quan tâm thường xuyên đến việc học tập của con em
mình.
Tóm lại để việc tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh
lớp 5 đạt kết quả tốt phù hợp nhất đối với từng đối tượng học sinh đòi hỏi giáo
viên cần nghiên cứu bài một cách kĩ lưỡng và sâu sắc trước khi lên lớp, nắm bắt
chính xác các khả năng tiếp thu kiến thức của từng em học sinh trong lớp, từ đó
có những biện pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp, vừa nhẹ nhàng, vừa
đảm bảo đúng nội dung, tạo ra được môi trường học tập thân thiện mà Bộ giáo
dục đã phát động.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 19
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
III.1. KẾT LUẬN
Sau thời gian nghiên cứu và áp dụng đề tài vào trong thực tiễn dạy và
học, nội dung đề tài kinh nghiệm đã cơ bản hoàn thành theo mục đích, ý nghĩa
và nội dung đề ra. Đó là thành quả của một quá trình lao động cật lực của bản
thân và sự hỗ trợ đắc lực quý báu của Ban giám hiệu và quý bạn dồng nghiệp
trường Tiểu học Lý Thường Kiệt – Huyện CưM’gar – ĐăkLăk.
Qua quá trình áp dụng đề tài: Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm
phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5A – Trường Tiểu học Lý
Thường Kiệt. Tôi nhận thấy tiết dạy và học trở nên sôi nổi hơn, quan hệ giữa
thầy và trò thêm gần gũi thân thiện hơn. Nhiều học sinh cá biệt, thụ động đã
phần nào sôi nổi hẳn lên, không còn cảm giác sợ sệt khi bước vào giờ học nữa.
Từ đó đã khích lệ sự ham học, phát triển trí tuệ, khả năng tư duy, giữ gìn được
tâm hồn ngây thơ trong sáng của học sinh lứa tuổi Tiểu học. Góp phần đáng kể
vào kết quả học tập của các em, góp thêm hành trang cho các em vào đời, cũng
như đem lại niềm vui cho các em trong việc học tập.
Để có được thành quả tốt hơn, chất lượng như ý muốn, đòi hỏi người giáo
viên phải từng bước nâng cao, không xem nhẹ phần nào, rèn từng bước, hướng
dẫn từng ngày cho học sinh trong một quá trình lâu dài, bởi việc dạy học không
phải là ngày một, ngày hai mà thành công tuyệt đối.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng bởi nhiều lý do khác nhau, chắc hẳn
trong đề tài khó tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Tôi rất mong được sự góp ý
chân thành của quý ban giám hiệu, các nhà quản lý giáo dục và các bạn đồng
nghiệp để phần sáng kiến kinh nghiệm của tôi được trọn vẹn hơn.
III.2. KIẾN NGHỊ
Qua nội dung nghiên cứu đề tài một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm
phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5, từ việc tìm hiểu thực trạng,
nguyên nhân, các biện pháp thực hiện và kết quả đạt được tôi mạnh dạn nêu lên
những ý kiến đề xuất sau:
* Đối với giáo viên:
Giáo viên cần phải hiểu thật kĩ, thật sâu về những vấn đề mà mình muốn
tcung cấp để cho học sinh tìm hiểu.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 20
Giáo viên phải xác định được các yếu tố dạy học, có tác dụng tiêu cực làm
cho học sinh luôn thụ động, sợ học, chán nản trong học tập, làm hạn chế tính
tích cực học tập của học sinh.
Giáo viên phải biết vận dụng sáng tạo, linh hoạt phương pháp và kỹ thuật
dạy học tích cực.
Trong các tiết dạy giáo viên phải chuẩn bị thật kĩ các nội dung để giao
việc cho học sinh. Tùy vào đối tượng học sinh, năng lực tiếp thu của từng em mà
giáo viên có thể điều chỉnh biện pháp một cách hợp lý các câu hỏi trong bài.
Nếu trường hợp trong lớp có nhiều đối tượng học sinh tiếp thu bài chậm, tỷ lệ
học sinh giỏi, khá, trung bình không đồng đều thì giáo viên có thể mở rộng thêm
một số câu hỏi phụ để học sinh tiếp thu và cảm thụ nội dung một cách nhẹ nhàng
hơn.
Cả giáo viên và học sinh đều phải chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong dạy
và học, phát triển năng lực học tập theo từng đối tượng học sinh, kích thích hứng
thú học tập, tạo ra môi trường học tập thân thiện và hợp tác giữa giáo viên và
học sinh, giữa học sinh và học sinh.
Giáo viên phải lập kế hoạch dạy học cụ thể, rõ ràng cho từng tuần, từng
bài học. . . tổ chức hướng dẫn và hợp tác với học sinh triển khai linh hoạt các
hoạt động động học tập để thực hiện kế hoạch đề ra.
Giáo viên phải phối hợp kiểm tra thường xuyên và định kỳ, giữa các hình
thức kiểm tra miệng, viết, trắc nghiệm, . . . Trong kiểm tra phải đảm bảo công
bằng, trung thực, khách quan, phân loại tích cực các đối tượng học sinh.
* Đối với nhà trường:
Nhà trường cần đẩy mạnh hoạt động của các tổ chuyên môn, tăng cường
học tập kinh nghiệm trong đội ngũ giáo viên về việc đổi mới phương pháp, kỹ
thuật dạy học phát huy tính tích cực của học sinh.
Để phát triển tính năng động, tích cực cho học sinh, các bộ phận trong nhà
trương như chi đoàn thanh niên, tổng phụ trách đội, giáo viên trực tiếp giảng dạy
thường xuyên kết hợp tổ chức các hoạt động ngoại khoá, hoạt động tập thể nhằm
tạo hứng thú cho học sinh trong học tập.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 21
Nhà trường thường xuyên tuyên truyền các bậc phụ huynh hiểu rõ thêm
kinh nghiệm việc tự học ở nhà của các em rất quan trọng, đem lại hiệu quả cao
trong việc tiếp thu kiến thức cho học sinh.
Để kết thúc bài viết này, một lần nữa cho tôi kính lời cảm ơn đến các thầy
cô trong Ban giám hiệu trường Tiểu học Lý Thường Kiệt – huyện CưM’gar –
ĐăkLăk đã nhiệt tình hướng dẫn, góp phần cho tôi ngày càng tiến bộ hơn trong
công tác và cuộc sống. Và cũng không thể không nói lời cảm ơn đến bạn bè
đồng nghiệp đã có những đóng góp để tôi có được kết quả này./.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
EaM'nang, ngày
tháng 3 năm 2013
Người viết
Đỗ Văn Tân
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 22
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Phương pháp dạy học Tiếng Việt ở tiểu học. NXB ĐH Sư phạm.
- Dạy và học Tiếng Việt ở tiểu học theo chương trình mới – NXBGD.
- Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học Toán –Tiếng Việt NXBGD.
- Phương pháp dạy học môn Toán ở Tiểu học – NXB ĐHSP Hà Nội.
- Tâm lý học đại cương – NXB Hà Nội 1995.
- Hỏi đáp về dạy Tiếng Việt 5. Tác giả Nguyễn Minh Thuyết- Lê A.
- Ngoài ra SGK và SGV các môn học lớp 5.
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 23
ĐÁNH GIÁ NHẬN XÉT CỦA BAN GIÁM HIỆU
.....................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
.................................................................................................................................
.............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt
Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh lớp 5....trang 24
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
Người thực hiện: Đỗ Văn Tân – Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt