DÀN Ý 6 KIỂU ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VĂN HỌC

DÀN Ý 6 KIỂU ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VĂN HỌC
Kiểu 1: Đề bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Mở bài:
-

Giới thiệu tác giả, bài thơ đoạn thơ (Hoàn cảnh sáng tác, vị trí của đoạn thơ …)
Trích dẫn thơ.

Thân bài:
-

-

Làm rõ nội dung, tư tưởng , nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ (Phân tích theo từng câu,
cặp câu, bám sát vào từ ngữ mang giá trị nghệ thuật trong từng câu thơ => làm nổi bật
giá trị nghệ thuật, cái hay của bài thơ )
Bình luận về giá trị của bài thơ, đoạn thơ. Cái hay, cái đẹp, giá trị tư tưởng mà nó
mang lại cho người đọc. Kết hợp liên hệ so sánh với các cây bút khác để làm rõ nét
riêng của tác phẩm.

Kết bài:
-

Đánh giá vai trò ý nghĩa đoạn thơ, bài thơ trong việc thể hiện nội dung tư tưởng và
phong cách nghệ thuật của nhà thơ.

Kiểu 2: Nghị luận về một ý kiến văn học
Mở bài:
-

Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm, nội dung ý kiến, nhận định hướng tới

Trích dẫn lại ý kiến/ nhận định đó

Thân bài:
-

Triển khai các luận điểm, vận dụng các thao tác phân tích, chứng minh để làm rõ nhận
định. Kết hợp so sánh, bàn luận để làm rõ

Kết bài
-

Khẳng định lại vấn đề, nếu ý nghĩa

Kiểu 3: Nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích văn xuôi
Mở bài:
-

Giới thiệu tác giả, tác phẩm ( hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ,… )
Nội dung bàn luận

Thân bài:
-

Ý khái quát: tóm tắt sơ lược nội dung chính của tác phẩm


-

Làm rõ nội dung nghệ thuật theo định hướng của đề. Kết hợp các thao tác phân tích,
chứng minh, bàn luận

Nêu cảm nhận, đánh giá về tác phẩm, đoạn trích

Kết bài:
-

Nhận xét, đánh giá khái quát tác phẩm, đoạn trích ( cái hay, độc đáo về giá trị nghệ
thuật và giá trị tư tưởng)

Kiểu 4: Nghị luận về một tình huống truyện
Tình huống truyện
-

-

Tình huống truyện có thể hiểu là hoàn cảnh, bối cảnh tạo nên câu chuyện
Là mối quan hệ đặc biệt giữa nhân vật này với nhân vật khác, giữa hoàn cảnh và môi
trường sống với nhân vật. Qua đó nhân vật bộc lộ tình cảm, tính cách hay thân phận
góp phần thể hiện sâu sắc tư tưởng của tác giả
Gồm có : + Tình huống tâm trạng
+ Tình huống hành động
+ Tình huống nhận thức

Mở bài:
-

Giới thiệu về tác giả, vị trí văn học của tác giả (có thể nêu phong cách)
Giới thiệu về tác phẩm( đánh giá sơ lược về tác phẩm)
Nêu vấn đề cần nghị luận

Thân bài

-

-

Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác
Phân tích các phương diện cụ thể của tình huống và ý nghĩa của tình huống đó.
+ Tình huống 1: ý nghĩa và tác dụng đối với tác phẩm
+ Tình huống 2: ý nghĩa và tác dụng đối với tác phẩm
Bình luận về giá trị của tình huống: làm nên thành công cho tác phẩm như thế nào, giá
trị nghệ thuật mà nó mang lại

Kết bài:
-

Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của tác phẩm
Cảm nhận của bản thân về tình huống đó

Kiểu 5: Nghị luận về một nhân vật, nhóm nhân vật trong truyện
Mở bài:
-

Giới thiệu về tác giả, vị trí văn học của tác giả
Giới thiệu về tác phẩm (đánh giá sơ lược về tác phẩm ) nêu nhân vật
Nêu yêu cầu đề bài


Thân bài
-

Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác

Phân tích các biểu hiện tính cách, phẩm chất nhân vật
Đánh giá về nhân vật đối với tác phẩm

Kết bài
-

Đánh giá nhân vật đối với sự thành công của tác phẩm, của văn học dân tộc
Cảm nhận của bản thân về nhân vật đó

Kiểu 6 Nghị luận về giá trị của tác phẩm văn xuôi
A. Dàn ý giá trị nhân đạo
Mở bài:
-

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm
Giới thiệu về giá trị nhân đạo
Nêu nhân vật nghị luận

Thân bài
-

-

-

Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác
Giải thích khái niệm nhân đạo: Giá trị nhân đạo là một giá trị cơ bản của văn học chân
chính được tạo nên bởi niềm cảm động sâu sắc với nỗi đau của con người, sự nâng niu
trân trọng những nét đẹp trong tâm hồn con người và lòng tin vào khả năng vươn dậy
của họ.

Phân tích các biểu hiện của giá trị nhân đạo
+ Tố cáo chế độ thống trị đối với con người
+ Bệnh vực và cảm thông sâu sắc đối với số phận bất hạnh con người
+ Trân trọng khát vọng tự do, hạnh phúc và nhân phẩm tốt đẹp con người
+ Đồng tính với khát vọng và ước mơ con người
Đánh giá về giá trị nhân đạo

Kết bài:
-

Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của tác phẩm
Cảm nhận của bản thân về vấn đề đó

B. Dàn ý giá trị hiện thực
Mở bài:
-

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm
Giới thiệu về giá trị hiện thực
Nêu nhiệm vụ nghị luận


Thân bài:
-

-

Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác
Giải thích khái niệm hiện thực
+ Khả năng phản ánh trung thành đời sống xã hội một cách khách quan trung thực

+ Xem trong yếu tố hiện thực và lí giải nó bằng cơ sở xã hội lịch sử
Phân tích các biểu hiện của giá trị hiện thực
+ Phản ánh xã hội lịch sử trung thực
+ Khắc họa đời sống nội tâm trung thực của con người
+ Giá trị hiện thực có sức mạnh tố cáo hay ca ngợi xã hội chế độ
+ Đánh giá về giá trị hiện thực

Kết bài:
-

Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của tác phẩm
Cảm nhận của bản thân về vấn đề đó.