DSpace at VNU: Tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe của trẻ khuyết tật sống tại cộng đồng

Tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ chăm
sóc sức khỏe của trẻ khuyết tật sống tại cộng
đồng
Hà Thị Bích Hường
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Luận văn ThS Chuyên ngành:Công tác xã hội
Mã số 60 90 01 01
Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà
Năm bảo vệ: 2013

Abstract. Chỉ rõ và mô tả thực trạng và nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho trẻ khuyết tật
ở địa phương. Phân tích những điểm thuận lợi và hạn chế mà trẻ khuyết tật và gia đình
đã trải qua trong khi tìm cách tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Đưa ra các giải
pháp cấp thiết để trẻ khuyết tật tiếp cận được với dịch vụ chăm sóc sức khỏe phù hợp
với dạng khiếm khuyết của bản thân. Chỉ rõ vai trò của người làm công tác xã hội
trong việc giúp trẻ khuyết tật tiếp cận được với dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Keywords. Công tác xã hội; Xã hội học; Trẻ khuyết tật; Chăm sóc sức khỏe.


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU

7

1.Lý do chọn đề tài

8

2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu

9

3.Ý nghĩa nghiên cứu

17

3.1. Ý nghĩa khoa học

17

3.2. Ý nghĩa thực tiễn

17

4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

19

4.1. Mục đích nghiên cứu

19

4.2 Nhiệm vụ nghiên cứu

19

5. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

19

5.1. Đối tượng nghiên cứu

19

5.2. Khách thể nghiên cứu

19

6. Phạm vi nghiên cứu

20

6.1. Phạm vi thời gian

20

6.2. Phạm vi không gian

20

6.3.Phạm vi nội dung

20

7. Câu hỏi nghiên cứu

20

8. Phương pháp nghiên cứu

21

8.1. Phương pháp luận

21

8.2. Phương pháp thu thập thông tin

22

NỘI DUNG CHÍNH

26

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA NGHIÊN CỨU

26

1.1.Các khái niệm công cụ

26

1.2.Lý thuyết ứng dụng trong nghiên cứu

29

1.2.1.Thuyết hệ thống

29

1.2.2. Thuyết nhu cầu của Maslow

29

1.2.3. Thuyết vai trò

30

1.3. Một số chính sách về trẻ khuyết tật

31

1.3.1. Chính sách,luật pháp quốc tế quy định về quyền lợi của trẻ khuyết tật

31

1.3.2. Chính sách, luật pháp Việt Nam quy định về quyền lợi của trẻ khuyết tật

32

1.4.Khái quát chung về khuyết tật và trẻ khuyết tật ở Việt Nam

34

5


1.4.1. Thực trạng trẻ khuyết tật trên thế giới và ở Việt Nam

34

1.4.2. Nguyên nhân dẫn đến khuyết tật

36

1.4.3. Phân loại trẻ khuyết tật

38

1.4.4.Nhu cầu của trẻ khuyết tật

39

1.4.5. Một số hoạt động trợ giúp trẻ khuyết tật

41

1.5. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu.

44

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TIẾP CẬN DỊCH VỤ CHĂM SÓC SỨC KHỎE
CỦA TRẺ KHUYẾT TẬT TẠI TÂN AN – CHIÊM HÓA – TUYÊN QUANG 47
2.1.Tình hình khuyết tật và trẻ khuyết tật tại xã Tân An, Chiêm Hóa, Tuyên Quang
2.2. Khái quát chính về dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho trẻ khuyết tật

50

2.3. Nguồn thông tin về dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho trẻ khuyết tật ở cộng đồng
xã Tân An, Chiêm Hóa, Tuyên Quang

53

2.4. Cách thức tiếp cận dịch chăm sóc sức khỏe cho trẻ khuyết tật

60

2.5. Đánh giá của trẻ khuyết tật và gia đình về dịch vụ chăm sóc sức khỏe

63

2.6. Rào cản tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe của trẻ khuyết tật

74

CHƯƠNG 3 : VAI TRÒ CỦA NHÂN VIÊN CÔNG TÁC XÃ HỘI TRONG
VIỆC TĂNG CƯỜNG KHẢ NĂNG TIẾP CẬN DỊCH VỤ CHĂM SÓC SỨC
KHỎE CỦA TRẺ KHUYẾT TẬT Ở CỘNG ĐỒNG

78

3.1. Sơ lược về hệ thống đội ngũ nhân viên trong hoạt động trợ giúp trẻ khuyết tật
sống ở cộng đồng

78

3.2. Các hoạt động trợ giúp trẻ khuyết tật sống ở cộng đồng tiếp cận với dịch vụ
chăm sóc sức khỏe.

80

3.3.Một số giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe của
trẻ khuyết tật sống tại cộng đồng

86

3.4. Mô hình điển hình về tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe
của trẻ khuyết tật ở cộng đồng

91

3.5. Vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc trợ giúp trẻ khuyết tật phục hồi
chức năng tại cộng đồng

96

KẾT LUẬN

101

KHUYẾN NGHỊ

103

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

106

PHỤ LỤC

110

6


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT
1.

Phạm Huy Dũng, (2006), Lý thuyết và thực hành công tác xã hội trực tiếp
NXB Đại học Sư phạm.

2.

Eric Rosenthal và Viện quốc tế bảo vệ người khuyết tật tâm thần(12/2009),
“Quyền của trẻ em khuyết tật tại Việt Nam : Đưa luật pháp Việt Nam phù hợp
với công ước quốc tế về quyền của Người khuyết tật, UNICEF guidelines”

3.

Handicap International (Bỉ)(2001) “Triển khai một dự án kiểu mẫu phục hồi
chức năng dựa vào cộng đồng tại Việt Nam Trong không khổ chỉ đạo của Bô y
tế trên kinh nghiệm của Hadicap International (Bỉ)”

4.

Nguyễn Văn Hồi, (13/09/2010), Vai trò, nhiệm vụ của công tác xã hội trong
việc triển khai CBR.
/>
5.

Trần Phương Liên, Jean –Pierre Depasse, Lê Mai Khanh, Đàm Thu Hằng,
Matthew Erickson, (11/2009) “ Báo cáo về trẻ khuyết tật và gia đình trẻ
khuyết tật tại Đà Nẵng”, UNICEF

6.

Liên hợp quốc, Hội cứu trợ trẻ em tàn tận Việt Nam, Công ước quốc tế về
quyền trẻ em,
/>
7.

Bùi Thị Xuân Mai, (2012), Nhập môn Công tác xã hội, Trường lao động xã
hội, T12

8.

NCCD, trang hỗ trợ dành cho người khuyết tật, Bộ lao động thương binh và xã
hội Ngành y tế chú trọng phát triển hệ thống phục hồi chức năng cho trẻ
khuyết tật, />106


9.

Payne Malcolm, (1997), bản dịch Trần Văn Kham , Lý thuyết công tác xã hội
hiện đại, NXB Lyceum Books, INC, 5758 S.Blackstone Avenue, Chicago.
T187-T214

10. Phana.com.vn, Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng
27/07/2012

11. Quốc hội, Số 51/2010/QH12), Luật người khuyết tật, Cổng thông tin chính
phủ nước Cộng hòa xã hôi chủ nghĩa Việt Nam
/>=1&mode=detail&document_id=96045
12. Quốc hội: Số: 25/2004/QH11, Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em,
Cổng thông tin chính phủ nước Cộng hòa xã hôi chủ nghĩa Việt
Nam, />ss_id=1&mode=detail&document_id=29435
13. Phạm Văn Quyết, Nguyễn Quý Thanh (2000) , “Phương pháp nghiên cứu xã
hội học”, NXB ĐHQGHN, Hà Nội.
14. Rebeca Rios Kohs, Vũ Xuân Nguyệt Hồng, Nguyễn Tam Giang (2010), “Báo
cáo phân tích tình hình trẻ em năm 2010”, UNICEF
15. Trịnh Thắng và cộng sự, (1/2011),“Nghiên cứu định tính về trẻ khuyết tật tại
An Giang và Đồng Nai (Kiến thức – Thái độ - Hành vi ), UNICEF.
16. Tổng cục thống kê, 2012, Số cán bộ ngành Y trực thuộc sở Y tế phân theo địa
phương
17. Tổng cục thống kê, 2012, Số cơ sở khám, chữa bệnh trực thuộc sở Y tế phân
theo địa phương
18. Trạm y tế xã Tân An, 2013, Báo cáo công tác phục hồi chức năng dựa vào
công đồng
19. Trần Đình Tuấn, (2008), Công tác xã hội Lý thuyết và thực hành, ĐH San
Jose, Hoa Kỳ.
20. UBND xã Tân An, 2013, Báo cáo kết quả phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo

107


an ninh quốc phòng 6 tháng đầu năm
21.

UNICEF ,(2009), “Phân tích tình hình trẻ em tỉnh Điện Biên”

22. UNICEF, ( 2009), “Xây dựng môi trường bảo vệ trẻ em Việt Nam : Đánh giá
pháp luật và chính sách bảo vệ trẻ em, đặc biệt là trẻ em có hoàn cảnh đặc
biệt ở Việt Nam”, NXB Văn hóa thông tin, (82 – 83)
23. Viện nghiên cứu phát triển xã hội, (2008), “Người khuyết tật ở Việt Nam, kết
quả điều tra xã hội tại Thái Bình, Quảng Nam, Đà nẵng và Đồng Nai”, NXB
chính trị quốc gia.
TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG NGƯỚC NGOÀI
24. Bennett, T., DeLuca, D. A., & Allen, R. W ,(1996), “Families of children with
disabilities: Positive adaptation across the life cycle”, Social Work in
Education, 18(1),Pg 31-44
25. Dark and Light Blind Care, (2008), “Inclusion of disabled people in
Vocational Training & Income :An overview of international experiences and
approaches” Veenendaal
26. Disabled-world.com/disability/children/treated.php, “Disabled Children
Treated More Harshly in Developing World”, July,30,2013.
27. Disaled-world.com/disability/statistics/, “World Facts and Statistics on
Disabilities and Disability Issues”
28. Maureen D’Eath, Jane Sixsmith, Roseanne Cannon and Louise Kelly,
(5/2005), “The Experience of People with Disabilities in Accessing Health
Services in Ireland: Do inequalities exist?”, Centre for Health Promotion
Studies, Department of Health Promotion, National University of Ireland,
Galway
29. Peter G. Szilagyi Peter G, (2005), “Health Insurance and Children with
Disabilities”
30. Ruth I, Freedman and Nancy Capobianco Boyer, (2/2000), “The Power to
choose:

Supports

for

families

caring

for

individual

disabilities”, Health & Social Work, Proquest Pg.59

108

developmental


31. UNICEF “Monitoring Child Disability in Developing Countries: Results
fromthe Multiple Indicator Cluster Surveys”
32. UNICEF, Neglect and stigmatization can result in exclusion for children with
disabilities
33. United Nations Children’s Fund (UNICEF) (May 2013), “The state of the
world’s chirdren 2013”
34. Vera Hendriks /Intern Mainstreaming Disability Programme /Dark &
LightBlind Care, (2009), “Visions on Mainstreaming Disability in
Development Strengths, Weaknesses, Opportunities, Constraints”,Veenendaal,
the Netherlands
35. who.int/topics/disabilities/en/
36. />37. World Health Organization (2011) “World report on disability”
38.

World Health Organization, (2010), “Community-based rehabilitation: cBr

39. World Health Organization, (2012), “Early Childhood Development and
Disability:A discussion paper”
40. www.acwa.org.au/membership/who-is-a-community-worker
41. wikipedia.org

109