DSpace at VNU: Khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái tỉnh Đồng Nai

Khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái
tỉnh Đồng Nai
Nguyễn Tấn Trung
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Luận văn ThS Chuyên ngành: Du lịch
Người hướng dẫn: PGS.TS. Phạm Xuân Hậu
Năm bảo vệ: 2012

Abstract. Tìm hiểu cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn của các nước trên thế giới,
các địa phương khác của Việt Nam về du lịch sinh thái và phát triển bền vững. Điều
tra, khảo sát và thu thập tài liệu, thông tin phục vụ cho việc đánh giá tiềm năng và hiện
trạng khai thác tài nguyên phát triển du lịch sinh thái tỉnh Đồng Nai. Xây dựng định
hướng và giải pháp khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái tỉnh Đồng Nai với
mô hình hoàn thiện, hiệu quả, phù hợp với điều kiện của địa phương.
Keywords. Du lịch; Du lịch sinh thái; Đồng Nai.


Content.

MỤC LỤC
Mục lục -------------------------------------------------------------------------------------------- 1
Danh mục các từ viết tắt ------------------------------------------------------------------------ 5
Danh mục các bảng biểu ------------------------------------------------------------------------ 6
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài ----------------------------------------------------------------------------- 7
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu ------------------------------------------------------------ 8
-Mục đích -------------------------------------------------------------------------------- 8
-Nhiệm vụ -------------------------------------------------------------------------------- 8
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ---------------------------------------------------------- 8
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu ------------------------------------ 9
5. Hƣớng tiếp cận và lịch sử nghiên cứu đề tài ---------------------------------------------- 9

-Trên thế giới ---------------------------------------------------------------------------- 9
-Ở Việt Nam ----------------------------------------------------------------------------10
6. Các quan điểm và phƣơng pháp nghiên cứu ---------------------------------------------11
*Các quan điểm nghiên cứu ----------------------------------------------------------11
-Quan điểm hệ thống -------------------------------------------------------------11
-Quan điểm tổng hợp -------------------------------------------------------------11
-Quan điểm sinh thái phát triển bền vững -------------------------------------12
-Quan điểm lịch sử - viễn cảnh -------------------------------------------------12
*Các phƣơng pháp nghiên cứu -------------------------------------------------------12
-Phƣơng pháp thống kê, phân tích hệ thống, tổng hợp ----------------------12
-Phƣơng pháp bản đồ, biểu đồ --------------------------------------------------12
-Phƣơng pháp thực địa -----------------------------------------------------------13
-Phƣơng pháp thu thập tài liệu --------------------------------------------------13
-Phƣơng pháp chuyên gia --------------------------------------------------------13
-Phƣơng pháp phân tích SWOT ------------------------------------------------------13
7. Cấu trúc của luận văn -----------------------------------------------------------------------14
2


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI -----15
1.1. Một số khái niệm -----------------------------------------------------------------------15
1.1.1 Khái niệm về du lịch --------------------------------------------------------------15
1.1.2 Du lịch sinh thái --------------------------------------------------------------------15
1.1.3 Tài nguyên du lịch -----------------------------------------------------------------19
1.1.4 Tài nguyên du lịch sinh thái ------------------------------------------------------20
1.1.5 Phát triển bền vững ----------------------------------------------------------------21
1.1.6 Du lịch bền vững -------------------------------------------------------------------23
1.1.7 Du lịch sinh thái bền vững --------------------------------------------------------24
1.2. Các chỉ tiêu đánh giá tài nguyên du lịch sinh thái ---------------------------------25

1.3. Mục tiêu và đánh giá tính bền vững của du lịch sinh thái ------------------------25
1.4. Các nguyên tắc phát triển bền vững du lịch sinh thái -----------------------------27
1.5. Mối quan hệ giữa du lịch sinh thái và phát triển -----------------------------------27
1.5.1. Du lịch sinh thái với bảo tồn đa dạng sinh học -----------------------------27
1.5.2. Du lịch sinh thái với phát triển cộng đồng ----------------------------------27
1.5.3. Du lịch sinh thái với phát triển bền vững ------------------------------------27
1.6. Những tác động lên môi trƣờng của hoạt động du lịch sinh thái ----------------28
1.6.1. Tác động đến tài nguyên thiên nhiên ----------------------------------------28
1.6.2. Tác động đến tài nguyên sinh vật và môi trƣờng ở các khu du lịch sinh
thái --------------------------------------------------------------------------------29
1.6.3. Tác động đến các mặt của đời sống ------------------------------------------30
1.7. Phát triển du lịch sinh thái bền vững ở một số nƣớc và Việt Nam --------------31
CHƢƠNG 2
HIỆN TRẠNG KHAI THÁC TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI
TỈNH ĐỒNG NAI ------------------------------------------------------------------------------35
2.1.

Khái quát về tỉnh Đồng Nai ----------------------------------------------------------35

2.2. Tiềm năng phát triển du lịch ----------------------------------------------------------38
2.2.1. Tài nguyên tự nhiên ------------------------------------------------------------38
2.2.2. Tài nguyên nhân văn -----------------------------------------------------------41
3


2.2.3. Cơ sở hạ tầng – vật chất kỹ thuật du lịch ------------------------------------48
2.2.4. Nguồn nhân lực du lịch --------------------------------------------------------52
2.2.5. Những lợi thế so sánh về tiềm năng phát triển du lịch --------------------54
2.3. Hiện trạng phát triển du lịch sinh thái tỉnh Đồng Nai ------------------------------56
2.3.1. Tổ chức quản lý các hoạt động du lịch --------------------------------------56

2.3.2. Khai thác tiềm năng phát triển các khu du lịch sinh thái ------------------58
2.3.2.1. Khu du lịch sinh thái Vƣờn quốc gia Nam Cát Tiên ----------------58
2.3.2.2. Khu du lịch sinh thái Thác Mai – Bàu Nƣớc Sôi thuộc Lâm trƣờng
Tân Phú --------------------------------------------------------------------59
2.3.2.3. Khu du lịch sinh thái Làng bƣởi Tân Triều ---------------------------61
2.3.2.4. Khu du lịch Hồ Trị An --------------------------------------------------62
2.3.2.5. Khu du lịch sinh thái Chiến khu Đ ------------------------------------63
2.3.3. Kết quả hoạt động du lịch sinh thái ------------------------------------------64
2.4. Phân tích ma trận SWOT đối với một vài khu du lịch sinh thái chính ----------68
2.4.1 Khu DLST Vƣờn quốc gia Nam Cát Tiên --------------------------------------68
2.4.2 Khu DLST Thác Mai – Bàu Nƣớc Sôi thuộc Lâm trƣờng Tân Phú --------69
2.4.3 Khu du lịch sinh thái Làng bƣởi Tân Triều ------------------------------------70
2.4.4 Khu du lịch sinh thái đảo hồ Trị An ---------------------------------------------70
2.4.5 Khu du lịch sinh thái Chiến khu Đ ----------------------------------------------71
2.5.

Đánh giá thực trạng khai thác tiềm năng du lịch sinh thái tỉnh ---------------74

CHƢƠNG 3
ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP KHAI THÁC TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU
LỊCH SINH THÁI TỈNH ĐỒNG NAI -------------------------------------------------------79
3.1. Căn cứ xây dựng định hƣớng ---------------------------------------------------------79
3.1.1. Nhu cầu --------------------------------------------------------------------------79
3.1.2. Chiến lƣợc phát triển du lịch quốc gia----------------------------------------80
3.1.3. Chiến lƣợc phát triển du lịch của Tỉnh --------------------------------------80
3.1.4. Hiện trạng phát triển du lịch --------------------------------------------------81
3.2. Định hƣớng -----------------------------------------------------------------------------82
3.2.1. Định hƣớng chung --------------------------------------------------------------82
4

3.2.2. Định hƣớng cụ thể --------------------------------------------------------------82
3.3. Một số giải pháp -----------------------------------------------------------------------88
3.4. Kiến nghị ----------------------------------------------------------------------------- 103
KẾT LUẬN ------------------------------------------------------------------------------------ 106
TÀI LIỆU THAM KHẢO ------------------------------------------------------------------- 108
PHỤ LỤC

5


References.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Lê Huy Bá (2002), Tài ngun mơi trường và phát triển bền vững, NXB KHKT.

2.

Lê Huy Bá và Lê Thái Ngun (2004), Giáo trình Du lịch sinh thái, Thành phố
Hồ Chí Minh.

3.

Vũ Tuấn Cảnh (1996), Cơ sở khoa học cho việc tổ chức và quản lý hệ thống các
khu du lịch và đề xuất quy chế tổ chức và quản lý khai thác các khu du lịch ở Việt
Nam, Đề tài nghiên cứu cấp Bộ, Viện nghiên cứu phát triển du lịch.

4.

Nguyễn Văn Đính, Trần Thò Minh Hòa (2004), Giáo trình kinh tế Du
lòch, NXB Lao động - Xã hội.

5.

Phạm Xn Hậu (2002), Địa lý kinh tế - xã hội Việt Nam tập 2, ĐHSP TPHCM.

6.

Phạm Xn Hậu (2003), Du lịch Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế - tiềm
năng - thách thức và giải pháp, KYHTKH - NXB Giáo dục TP.HCM.

7.

Phạm Xn Hậu (2012), Giải pháp phát triển bền vững làng nghề truyền thống ở
Việt Nam phục vụ du lịch, Tạp chí khoa học - ĐHSP TPHCM.

8.

Nguyễn Đình Hòe và Vũ Văn Hiếu (2001), Du lịch bền vững, NXB Đại học
QGHN.

9.

Tổng cục Du lòch (2000), Báo cáo tổng hợp “Quy hoạch phát triển du
lòch vùng Nam Trung Bộ và Nam Bộ đến năm 2010 và đònh hướng
đến 2020”, Hà Nội.

10. Viện nghiên cứu phát triển du lòch (1994), “Báo cáo tóm tắt Quy

hoạch tổng thể du lòch Việt Nam (1995 - 2010)”, Hà Nội.
11. Phạm Trung Lương (1996), Cơ sở khoa học phát triển du lịch sinh thái ở Việt
Nam, Đề tài nghiên cứu cấp Bộ, Viện nghiên cứu phát triển du lịch.
12. Phạm Trung Lương (2000), Tài ngun và mơi trường du lịch Việt Nam, NXB
Giáo dục.
13. Phạm Trung Lương (chủ biên) (2002), “Du lòch sinh thái - những vấn đề
về lý luận và thực tiễn phát triển ở Việt Nam”, NXB Giáo dục.
14. Nguyễn Thò Sơn (2004), “Đòa lí du lòch sinh thái”, Hà Nội.
109


15. Trần Đức Thanh (2003), Nhập mơn khoa học du lịch, NXB ĐHQGHN.
16. Nguyễn Minh Tuệ, Phạm Xuân Hậu, Nguyễn Kim Hồng, Vũ Tuấn
Cảnh, Lê Thông (1997), Đòa lí Du lòch, NXB TP.Hồ Chí Minh.
17. Trần Văn Thơng (2005), Quy hoạch du lịch, NXB ĐHQGTPHCM.
18. Trần Văn Thơng (2006), Tổng quan Du lịch, NXB ĐHQGTPHCM.
19. Lê Thông, Nguyễn Minh Tuệ (1998), Tổ chức lãnh thổ du lòch, NXB
Giáo Dục.
20. Nguyễn Minh Tuệ (chủ biên) (2010), Địa lí du lịch Việt Nam, NXB Giáo dục
Việt Nam.
21. Tuyển tập báo cáo “Hội thảo về du lòch sinh thái với phát triển
bền vững ở Việt Nam”, Hà Nội, 1998.
22. Tuyển tập báo cáo “Hội thảo Xây dựng chiến lïc quốc gia về
phát triển du lòch sinh thái tại Việt Nam”, Hà Nội, 1999.
23. Bùi Thị Hải Yến (2009), Quy hoạch du lịch, NXB Giáo dục.

110