DSpace at VNU: Ứng dụng kĩ thuật xạ trị ba chiều theo hình dạng khối u 3-D CRT ( 3-D conformal radiotherapy ) cho một số bệnh ung thư thường gặp

Ứng dụng kĩ thuật xạ trị ba chiều theo hình
dạng khối u 3-D CRT ( 3-D conformal
radiotherapy ) cho một số bệnh ung thư thường
gặp
Nguyễn Thị Lan
Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
Luận văn ThS Chuyên ngành: Vật lý nguyên tử; Mã số 60 44 01 06
Người hướng dẫn: PGS.TS. Bùi Văn Loát
Năm bảo vệ: 2013

Abstract. Mục đích của Luận văn :Ứng dựng quy trình tiến hành kỹ thuật xạ trị 3
chiều theo hình dạng khối u ( 3D- CRT) và ứng dụng kỹ thuật 3D-CRT vào điều trị
một số loại bệnh ung thư phổ biến
Keywords. Vật lý nguyên tử; Kĩ thuật xạ trị; khối u 3-D CRT; Bệnh ung thư.

Content
LỜI NÓI ĐẦU
Ung thư là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho con người trên
toàn cầu. Trong nhiều thập kỉ qua đã có những thành tựu nghiên cứu nguyên nhân, cơ chế
sinh bệnh, các phương pháp chuẩn đoán chính xác hơn. Các phương pháp điều trị được cải
tiến với các phương tiện máy móc và thuốc có công hiệu, và có những bước tiến về sinh học
trong ung thư như tìm ra gen, oncogen, antioncogine… và có những xu hướng mới về sửa đổi
gen trong điều trị, nhưng điều trị tia xạ vẫn là biện pháp căn bản trong chiến lược kiểm soát
bệnh ung thư mà trong đó có thể sử dụng đơn thuần hay kết hợp với phẫu thuật hoặc hóa chất
cả trong mục đích điều trị triệt căn hay triệu chứng.
Từ khi Roentgen phát minh ra tia X, Becquerel sau đó là ông bà Marie -Jolio Curie
khám phá ra tia phóng xạ γ của Radium, người ta đã áp dụng tia X, tia γ để điều trị bệnh ung
thư từ 1899 và xạ trị áp sát bằng nguồn radi từ 1910. Cho tới ngày nay, với sự phát triển của


vật lý hạt nhân, sinh học phóng xạ, sự tiến bộ trong công nghệ máy tính đã làm thay đổi các

kỹ thuật điều trị xạ, từ phân bố liều lượng theo 2D tới phân bố liều lượng theo không gian ba
chiều, phù hợp với hình dạng khối u ( 3D –CRT) tới kỹ thuật điều biến liều lượng IMRT, xạ
trị định vị, xạ trị cắt lớp, …
Hiện nay tại Việt Nam, máy xạ trị ngoài sử dụng nguồn Cobalt- 60 đã dần được thay
thế bằng các máy gia tốc thẳng ( Linac Accelerator ). Ngoài việc máy gia tốc có hai chế độ
phát tia điều trị là nguồn tia X và nguồn electron với nhiều mức năng lượng khác nhau. Máy
gia tốc hiện đại còn được trang bị hệ thống Collimator đa lá ( MLC) rất hiệu quả trong kỹ
thuật xạ trị theo không gian ba chiều ( 3D- CRT) và xạ trị điều biến liều lượng IMRT.
Nội dung của Luận văn này nhằm giới thiệu những kiến thức cơ bản về ung thư, cơ sở
sinh học và vật lý trong ung thư, hệ thống máy gia tốc và hệ MLC, các bước tiến hành của
quy trình điều trị ung thư theo hình dạng khối u 3D-CRT.

Reference
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng việt
1. Ngô Quang Huy (2004), An toàn bức xạ ion hóa, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Nội.
Nguyễn Xuân Kử, Mai Trọng Khoa ( 2012), Một số tiến bộ về kĩ thuật xạ trị ung thư
và ứng dụng lâm sàng, NXB Y học, Hà Nội.
Nguyễn Xuân Kử (2007), Máy gia tốc dùng trong xạ trị, Tập bài giảng Trường Đại
học Khoa học Tự nhiên – ĐHQGHN, Hà Nội.
Nguyễn Xuân Kử (2007), Cơ sở vật lý các thiết bị chủ yếu trong xạ trị, Tập bài giảng
trường Đại học Khoa học Tự nhiên- ĐHQGHN, Hà Nội .

Nguyễn Xuân Kử (2000), Nguyên lý máy gia tốc xạ trị ung thư, Tập bài giảng trường
Đại học Khoa học Tự nhiên- ĐHQGHN Hà Nội.
Nguyễn Xuân Kử ( 2004), Cơ sở Sinh học của tế bào lành và tế bào u, Tập bài giảng
trường Đại học Khoa học Tự nhiên- ĐHQGHN, Hà Nội .
Bùi Công Toàn ( 2010), Một số hiểu biết cơ bản về xạ trị xa, NXB Y học, Hà Nội.

Tiếng anh
8. Ann Barrett, Jane Dobbs, Stephen Morris, Tom Roques (2008),
Radiotherapy Planning.
9. Gunillac C. Bentel (1992), Radiation therapy planning, Printed in USA.

Practical


10. Perez and Brandy (2008), Principles and practice of radiation oncology, Lippincott
william & Wilkins, Philadelphia, USA.
11. Catherine Coyle and Hoskin P.J ( 2011), Radiotherapy in practice brachytherapy,
Oxford University press, USA
12. Thomas J. Deeley (1976), Principles of Radiotherapy, Btterwoth & Co Ltd,
Publishers.
13. Peter Hoban, Tomas Kron and Peter Metcalfe (1997), The physics of radiotherapy Xrays from linear accelerator, Medical physics publishing Madison wiscosin.
14. IAEA- TECDOC- 1588 (2008), Transition from to 2- D Radiotherapy to 3- D
Conformal and Intensity Modulated Radiotherapy.