DSpace at VNU: Quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn Hải Phòng

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------------------------

BÙI THÚY HẰNG

QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC
DOANH NGHIỆP DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HẢI PHÒNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ DU LỊCH

HÀ NỘI, 2015
i


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
---------------------------

BÙI THÚY HẰNG

QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC
DOANH NGHIỆP DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HẢI PHÒNG

Chuyªn ngµnh: Du lÞch
(Ch-¬ng tr×nh ®µo t¹o thÝ ®iÓm)

LUẬN VĂN THẠC SỸ DU LỊCH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN THỊ MAI HOA

HÀ NỘI, 2015
ii


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................................................. 1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ..........................................................Error! Bookmark not defined.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................Error! Bookmark not defined.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................Error! Bookmark not defined.
5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................Error! Bookmark not defined.
6. Bố cục của luận văn .....................................................................Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC DOANH
NGHIỆP DU LỊCH.......................................................................Error! Bookmark not defined.
1.1. Khái niệm...................................................................................Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Nhà nước ............................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Quản lý nhà nước ............................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.3. Quản lý nhà nước về du lịch ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.4. Doanh nghiệp du lịch......................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Chức năng và vai trò của QLNN đối với các doanh nghiệp du lịchError! Bookmark not defined.
1.2.1. Chức năng ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Vai trò .................................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.3. Nội dung QLNN đối với các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn tỉnhError! Bookmark not defined.
1.3.1. Hướng dẫn thực hiện và ban hành các văn bản quy phạm pháp luậtError! Bookmark
not defined.
1.3.2. Theo dõi hoạt động cấp, thu hồi giấy phép, giấy chứng nhận kinh doanh ............Error!
Bookmark not defined.
1.3.3. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về du lịchError!
not defined.

Bookmark

1.3.4. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực .................. Error! Bookmark not defined.
1.3.5. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo............. Error! Bookmark not defined.
1.3.6. Các nội dung khác.............................................................. Error! Bookmark not defined.
1.4. Công cụ QLNN về du lịch.......................................................Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Hệ thống luật pháp............................................................. Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Bộ máy QLNN về du lịch................................................... Error! Bookmark not defined.

iii


Tiểu kết chƣơng 1 ........................................................Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC DOANH
NGHIỆP DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HẢI PHÒNGError!
Bookmark
not
defined.
2.1. Khái quát về các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn Hải PhòngError! Bookmark not
defined.
2.2. Tổ chức bộ máy QLNN về du lịch trên địa bàn Hải PhòngError! Bookmark not defined.
2.3. Công tác QLNN đối với các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn Hải Phòng......38

2.3.1. Công tác tổ chức hướng dẫn thực hiện và ban hành các văn bản quy phạm pháp luậtError! Bookma

2.3.2. Theo dõi hoạt động cấp, thu hồi giấy phép, giấy chứng nhận kinh doanhError! Bookmark not define

2.3.3. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về du lịchError! Bookmark not defi
2.3.4. Công tác tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực ....... Error! Bookmark not defined.

2.3.5. Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo . Error! Bookmark not defined.
2.3.6. Một số công tác khác............................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4. Đánh giá chung về công tác QLNN đối với các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn
Hải Phòng..........................................................................................................................77
Tiểu kết chƣơng 2 ........................................................Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3. GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN
LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN HẢI
PHÒNG ........................................................................ Error! Bookmark not defined.
3.1. Căn cứ đề xuất giải pháp..........................................................Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Căn cứ vào mục tiêu và định hướng tăng cường QLNN về du lịch của Hải Phòng
......................................................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Căn cứ vào thực trạng hoạt động QLNN đối với các doanh nghiệp du lịch
trên địa bàn Hải Phòng.............................................................................................84

3.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác QLNN đối với doanh nghiệp du lịchError! Bookmark no
3.2.1. Đẩy mạnh công tác tổ chức hướng dẫn thực hiện và ban hành các văn bản
quy phạm pháp luật phù hợp với đặc thù của thành phố…………………………......85
3.2.2. Hoàn thiện quy trình cấp, thu hồi giấy phép, giấy chứng nhận kinh doanh…….87
3.2.3. Đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật, chính sách và thông tin về du
lịch cho các doanh nghiệp du lịch............................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.4. Đẩy mạnh cải cách hành chính, củng cố tổ chức bộ máy, xây dựng đội ngũ QLNN
chuyên nghiệp về du lịch .............................................................. Error! Bookmark not defined.

iv


3.2.5. Đẩy mạnh QLNN đối với công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực cho các doanh
nghiệp du lịch ở Hải Phòng ......................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.6. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp du lịch .........Error!
Bookmark not defined.

3.2.7. Xây dựng, ban hành các chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp du lịch trên địa
bàn Hải Phòng .............................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.3. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả QLNN đối với các doanh nghiệp du lịchError! Bookmark
Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ..................................................................Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................3

v


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG TRONG ĐỀ TÀI
Bộ GTVT

Bộ Giao thông Vận tải

Bộ TNMT

Bộ Tài nguyên Môi trường

GDP

Gross Domestic Product (Tổng sản phẩm quốc nội)

HDV

Hướng dẫn viên

HĐND

Hội đồng nhân dân

NĐ

Nghị định

NPV

Người phỏng vấn

NQ

Nghị quyết

QLNN

Quản lý nhà nước

TTLT

Thông tư liên tịch

UBND

Ủy ban Nhân dân

VHTTDL

Văn hóa, Thể thao và Du lịch

vi

DANH MỤC BẢNG SỬ DỤNG TRONG ĐỀ TÀI
Bảng 2.1. Đánh giá của các doanh nghiệp du lịch về mức độ thường xuyên của
công tác tổ chức hướng dẫn thực hiện các văn bản pháp luật về du lịch ............Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.2. Đánh giá của doanh nghiệp về hiệu quả của công tác tuyên truyền, phổ
biến, giáo dục pháp luật và thông tin về du lịch .......... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.3. Đánh giá của doanh nghiệp về mức độ đa dạng của các kênh tuyên
truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về du lịchError!

Bookmark

not

defined.
Bảng 2.4. Đánh giá của doanh nghiệp về mức độ thường xuyên của công tác thanh
tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo về du lịch .... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.1. Chỉ tiêu phát triển du lịch thành phố Hải Phòng đến năm 2020,
định hướng đến năm 2025 (phương án 1) .................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.2. Chỉ tiêu phát triển du lịch thành phố Hải Phòng đến năm 2020,
định hướng đến năm 2025 (phương án 2) .................... Error! Bookmark not defined.

vii


DANH MỤC HÌNH SỬ DỤNG TRONG ĐỀ TÀI
Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Hải Phòng
.................................................................................. Error! Bookmark not defined.
Hình 2.2. Biểu đồ đánh giá của doanh nghiệp về nội dung hướng dẫn thực hiện các

văn bản pháp luật của nhà nước ............................... Error! Bookmark not defined.
Hình 2.3. Biểu đồ đánh giá của doanh nghiệp về tính kịp thời trong việc tổ chức
hướng dẫn thực hiện các văn bản quy phạm pháp luậtError!

Bookmark

not

defined.
Hình 2.4. Biểu đồ đánh giá của doanh nghiệp về mức độ thường xuyên của công tác
tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về du lịchError! Bookmark
not defined.
Hình 2.5. Biểu đồ đánh giá của doanh nghiệp về công tác triển khai kế hoạch đào
tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực đến doanh nghiệp du lịchError!
defined.

viii

Bookmark

not


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thành phố Hải Phòng nằm ở vị trí cửa ngõ phía Đông Bắc trên lưu vực đồng
bằng sông Hồng. Với vị trí địa lý, hệ thống giao thông thuận lợi và tiềm năng du
lịch phong phú, Hải Phòng có vai trò rất quan trọng trong chiến lược phát triển du
lịch nói riêng, kinh tế xã hội nói chung của vùng và của cả nước. Trong hệ thống
các tuyến, điểm du lịch trọng điểm quốc gia và quốc tế, Hải Phòng nổi bật như một

cực hút và điểm trung chuyển quan trọng.
Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của thành phố đến năm 2020, Hải
Phòng định hướng phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế chủ lực trong các
ngành kinh tế biển của thành phố. Nghị quyết số 32-NQ/TW của Bộ Chính trị và
Nghị quyết Đại hội XIII Đảng bộ thành phố đã khẳng định vai trò, vị trí và nhiệm
vụ phát triển du lịch Hải Phòng là lĩnh vực kinh tế trọng điểm, góp phần quan trọng
để Hải Phòng cơ bản trở thành thành phố công nghiệp văn minh, hiện đại trước năm
2020 từ 3 đến 5 năm. Nghị quyết số 01/2009/NQ-HĐND về phát triển kinh tế biển
thành phố Hải Phòng đến năm 2015, định hướng đến năm 2020 đã xác định rõ:
“Phát triển du lịch biển thành ngành kinh tế mũi nhọn, tăng tỷ trọng đóng góp vào
GDP của thành phố; nâng cao mức sống, tạo việc làm; phát triển tổng hợp du lịch
biển - núi - hải đảo, tạo ra sản phẩm du lịch và dịch vụ chất lượng cao, độc đáo, đi
đôi với giữ gìn bản sắc văn hóa. Hình thành trung tâm du lịch ven biển lớn tầm cỡ
quốc gia và quốc tế ở các khu vực có nhiều điều kiện thuận lợi trên cơ sở phát triển
đa dạng các tuyến du lịch, các loại hình du lịch. Xây dựng cảng du lịch có khả năng
đón tàu du lịch có sức chứa lớn, là trung tâm đón nhận và phân phối khách du lịch
đi bằng đường biển của khu vực. Phát triển các tuyến du lịch biển và ven biển gắn
với khu vực vịnh Hạ Long, Lan Hạ”.
Với chiến lược phát triển rõ ràng, với sự quan tâm chỉ đạo sát sao và đầu tư
thích đáng, du lịch Hải Phòng trong những năm qua đã đạt được những thành quả đáng
kể. Lượng khách du lịch nội địa và quốc tế đến Hải Phòng đều tăng qua các năm. Năm

1


2013, Hải Phòng đón 5005 nghìn lượt khách tăng gần 12% so với năm 2012. Tổng
doanh thu du lịch năm 2013 là 2053 tỷ đồng, tăng hơn 12% so với năm 2012.
Chính sách ưu tiên phát triển du lịch làm cho lượng khách du lịch đến Hải
Phòng tăng đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các doanh nghiệp kinh
doanh du lịch trên địa bàn Hải Phòng. Cùng với tốc độ phát triển của du lịch Hải

Phòng, các doanh nghiệp kinh doanh du lịch trên địa bàn thành phố đã và đang phát
triển nhanh cả về số lượng và chất lượng. Tính đến tháng 6 năm 2014, Hải Phòng có
405 cơ sở lưu trú, trong đó có 199 cơ sở lưu trú được xếp hạng, 60 doanh nghiệp lữ
hành bao gồm cả doanh nghiệp lữ hành quốc tế và doanh nghiệp lữ hành nội địa.
Tuy nhiên, đó mới chỉ là những con số theo thống kê của phòng Nghiệp vụ du lịch
thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Hải Phòng, trên thực tế còn rất
nhiều doanh nghiệp du lịch đang hoạt động trên địa bàn thành phố vẫn chưa được
thống kê. Đặc biệt Sở VHTTDL Hải Phòng cũng chưa có số liệu quản lý chính xác
về các doanh nghiệp kinh doanh vận chuyển khách du lịch, doanh nghiệp kinh
doanh các dịch vụ du lịch khác đang hoạt động trên địa bàn thành phố.
Nhận thức được vai trò của công tác quản lý nhà nước (QLNN) đối với việc
định hướng, thúc đẩy hoạt động du lịch phát triển bền vững, trong những năm qua
thành phố đã có định hướng nhằm kiện toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ
máy QLNN về du lịch. Tuy nhiên, hoạt động QLNN đối với các doanh nghiệp du
lịch trên địa bàn Hải Phòng vẫn chưa thực sự phát huy hết vai trò của mình. Do đó,
hoạt động kinh doanh của một số doanh nghiệp du lịch ở Hải Phòng vẫn còn tồn tại
những hạn chế ảnh hưởng đến uy tín, chất lượng dịch vụ của du lịch thành phố.
Thực tế cho thấy trên địa bàn thành phố, nhiều doanh nghiệp không có giấy
phép đăng ký kinh doanh lữ hành quốc tế nhưng vẫn quảng cáo, bán tour, tổ chức
kinh doanh lữ hành quốc tế; nhiều doanh nghiệp sử dụng cộng tác viên không có thẻ
hướng dẫn viên (HDV) đi dẫn đoàn. Một số cơ sở vận chuyển khách du lịch không
có đăng ký kinh doanh vận chuyển khách du lịch vẫn tham gia hoạt động phục vụ
khách du lịch vào những mùa cao điểm. Về hoạt động kinh doanh cơ sở lưu trú
cũng có nhiều tồn tại, giá buồng lưu trú du lịch của các khách sạn ở Hải Phòng đặc

2


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt

1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2011), Đề án đổi mới quản lý nhà nước đối với
doanh nghiệp sau đăng ký thành lập.
2. Nguyễn Minh Đức (2007), QLNN đối với hoạt động thương mại, du lịch tỉnh
Sơn La trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Luận án tiến sĩ kinh
tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
4. Trương Thị Thu Hương (2007), Tăng cường vai trò QLNN về du lịch trong
bối cảnh hội nhập, Luận văn thạc sĩ du lịch học, trường Đại học Khoa học
Xã hội và Nhân văn.
5. V.I.Lênin: Toàn tập (1976), Nxb Tiến bộ, Mátxcơva.
6. Luật Du lịch (2005), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
7. Luật Doanh nghiệp (2006), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
8. Đỗ Thị Nhài (2008), Hoạt động QLNN đối với các doanh nghiệp du lịch trên
điạ bàn Hà Nội, Luận văn thạc sĩ du lịch học, trường Đại học Khoa học Xã
hội và Nhân văn.
9. Nghị định số 92/2007/NĐ-CP: Quy định chi tiết thi hành một số điều của
Luật Du lịch.
10. Nghị định số 158/2013/NĐ-CP: Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo.
11. GS.TS.Đỗ Hoàng Toàn, PGS.TS.Mai Văn Bửu (2005), Giáo trình QLNN về
kinh tế, Nxb Lao động – Xã hội, Hà Nội.
12. Phạm Cao Thái (2010), Pháp luật và thực thi pháp luật trong hoạt động lữ
hành, hoạt động hướng dẫn ở Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sĩ du lịch
học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.
13. Thông tư số 89/2008/TT-BVHTTD: Quy định chi tiết thi hành một số điều
của luật Du lịch về kinh doanh lữ hành, chi nhánh, văn phòng đại diện của

3

doanh nghiệp du lịch nước ngoài tại Việt Nam, hướng dẫn du lịch và xúc
tiến du lịch.
14. Thông tư số 88/2008/TT-BVHTTDL: Quy định chi tiết thi hành một số điều
của Luật Du lịch về lưu trú du lịch.
15. Thông tư liên tịch số 22/2012/TTLT-BGTVT-BVHTTDL: Quy định về bảo
đảm an toàn giao thông trong hoạt động vận tải khách du lịch bằng phương
tiện thủy nội địa.
16. Thông tư liên tịch số 05/2011/TTLT-BVHTTDL-BGTVT: Quy định về vận
chuyển khách du lịch bằng ô tô và cấp biển hiệu cho xe ô tô vận chuyển
khách du lịch.
17. Trần Đức Thanh (1999), Nhập môn khoa học du lịch, Nxb Đại học Quốc gia
Hà Nội, Hà Nội.
18. Trịnh Đăng Thanh (2004), QLNN bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch
ở Việt Nam hiện nay, Luận án tiến sĩ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia
Hồ Chí Minh.
19. Lê Ngọc Tuân (2009), QLNN về cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam trong xu
thế hội nhập, Luận văn Thạc sĩ Du lịch học, Trường Đại học Khoa học Xã
hội và Nhân văn
20. UBND Thành phố Hải Phòng (2003), Nghị quyết số 09 của Ban Thường vụ
Thành ủy về phát triển du lịch Hải Phòng giai đoạn 2006-2010, định hướng
đến năm 2020, Hải Phòng.

21. UBND Thành phố Hải Phòng (2007), Quyết định số 104/QĐ-UBND Quy
định về việc quản lý hoạt động vận chuyển khách du lịch bằng phương tiện
vận tải thủy nội địa, Hải Phòng.
22. UBND Thành phố Hải Phòng (2010), Quyết định số 2217/QĐ-UBND về
việc phê duyệt Đề án “Quy hoạch phát triển các ngành dịch vụ thành phố
Hải Phòng đến năm 2020”, Hải Phòng.

4


Tiếng Anh
23. Charles R.Goeldner, J.K.Brent Kitchie, Tourism Principles, Practices and
Philosophies
24. Jay Kandampully.Ph.D, Service Quality Management in Hospitality,
Tourism, anh Leisure.

5