SKKN phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập của học sinh

SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY TÍCH HỢP TRONG MÔN CÔNG NGHỆ
KÍCH THÍCH HỨNG THÚ HỌC TẬP HỌC SINH
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Qua nhiều năm công tác, tôi nhận thấy rằng hiện nay quan điểm giáo dục
của Đảng và nhà nước ta đang dần đổi mới với mong muốn đào tạo ra nguồn
nhân lực phát triển toàn diện hơn như thực hiện Nghị quyết 40/2000/QH10 về đổi
mới chương trình giáo dục phổ thông đã khẳng định mục tiêu là “Xây dựng nội
dung chương trình, phương pháp giáo dục, sách giáo khoa phổ thông mới nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn nhân lực phục
vụ CNH-HĐH đất nước.”. Báo cáo chính trị của Đại hội Đảng lần thứ IX đã đề ra
nhiệm vụ:“Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới nội dung,
phương pháp dạy học”. Luật Giáo dục năm 2005 Điều 2 đã xác định:“Mục tiêu
của giáo dục phổ thông là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có
đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mĩ và nghề nghiệp; trung thành với lí tưởng
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm
chất và năng lực công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc”
Đặc biệt Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám của BCH trung ương Đảng
khoá XI về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT đã chỉ rõ mục tiêu tổng quát
đó là: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào
tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu
học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát
huy tốt nhất tiểm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ
quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả. Xây dựng nền giáo dục mở,
thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lí tốt; có cơ cấu và phương thức

giáo dục hợp lí, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng
cao chất lượng; chuẩn hoá, hiện đại hoá, dân chủ hoá, xã hội hoá và hội nhập
quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và
bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ
1


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

tiên tiến trong khu vực”. Vì vậy người giáo viên phải có nhiều phương pháp giáo
dục giúp học sinh phát huy hết khả năng lực của bản thân và phát triển toàn diện
nhất.
Với đặc thù của bộ môn Công nghệ từ trước tới này đối với phụ huynh và
học sinh thường xem là môn học phụ, không được chú trọng nếu không nói đến
có sự coi thường không nhỏ vì vậy là một giáo viên dạy môn công nghệ tôi cũng
có nhiều trăn trở làm sao học sinh hứng thú hơn, tích cực hơn, coi trọng về khả
năng ứng dụng thực tế của môn học.
Trọng trách đó đòi hỏi người giáo viên phải tư duy hơn, trăn
trở hơn với sự nghiệp mà mình đã lựa chọn. Người giáo viên phải
có phương pháp tích cực hơn để phát huy vai trò tích cực, chủ
động của học sinh. Một trong những phương pháp để tích cực
hoá hoạt động dạy và học đó là việc tích hợp dạy học vào trong
các bài giảng của mình.
Dạy học tich hợp là một trong những nguyên tắc quan trọng
trong dạy học nói chung ở trường phổ thông. Dạy học tích hợp
thực chất là sự vận dụng những nội dung và phương pháp các
lĩnh vực, các môn học có liên quan để nhằm làm tăng thêm hiệu

quả dạy học. Dạy học tích hợp là cho người học nhận thức được sự
phát triển của các ngành khác nhau. Dạy học tích hợp còn giúp
các em hiểu sâu hơn về các môn học khác, thấy được mối liên hệ
giữa các môn học và có hứng thú học tập bộ môn hơn.
Qua quá trình giảng dạy tôi nhận thấy kiến thức môn công nghệ rất phong
phú, có liên quan tới nhiều bộ môn khoa học khác như Hóa học, Sinh học, Toán,
Vật lí... và có tính ứng dụng vào thực tế rất cao.
Trên cơ sở đó tôi chọn đề tài “Phương pháp giảng dạy tích hợp trong
môn công nghệ kích thích sự hứng thú học tập của học sinh” nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục học sinh đối với bộ môn Công nghệ.
2


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

2. Phạm vi của đề tài
Đề tài này thực hiện trong năm học 2015-2016 và 2016-2017 với đối tượng
là học sinh nông thôn. Phạm vi áp dụng các lớp khối 6,7,8,9. bộ môn Công nghệ
tại đơn vị tôi đang công tác.
3. Điểm mới của đề tài.
Phương pháp dạy học tích hợp được sử dụng trong hai năm trở lại đây. Dù là
cách thức dạy học mới nhưng đã được giáo viên hưởng ứng sử dụng rộng rãi ở
các trường học. Nhờ đó chất lượng, hiệu quả của công tác dạy học của giáo viên
và học sinh vùng thuận lợi cũng như khó khăn được nâng lên rõ rệt. Trên cơ sở
nghiên cứu thì đề tài của tôi có những điểm mới sau:
Trước hết, các chủ đề tích hợp có tính thực tiễn nên sinh động, hấp dẫn đối
với học sinh, có ưu thế trong việc tạo ra động cơ, hứng thú học tập cho học sinh.

Học các chủ đề tích hợp học sinh được tăng cường vận dụng kiến thức tổng hợp
vào giải quyết các tình huống thực tiễn, ít phải ghi nhớ kiến thức một cách máy
móc.
Điều quan trọng hơn là các chủ đề tích hợp giúp cho học sinh không phải
học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau, vừa gây
quá tải, nhàm chán, vừa không có được sự hiểu biết tổng quát cũng như khả năng
ứng dụng của kiến thức tổng hợp vào thực tiễn.
Sử dụng phương pháp dạy theo hướng tích hợp đối với học sinh. Giáo viên
lồng nghép nhiều hình ảnh trực quan, sinh động, mang thực tế cao trong bài dạy.
Điều này sẽ lôi cuốn, thu hút sự chú ý của học sinh, làm cho việc học của các em
gần gũi với cuộc sống xung quanh từ đó chất lượng học tập bộ môn được nâng
lên rõ rệt.
Với phương pháp tích hơp học sinh hiểu bài ngay trên lớp và học sinh có thể
liên hệ thực tế để dễ hiểu bài hơn. Vì vậy nâng cao chất lượng học tập của học
sinh mà thời gian học sinh dành cho môn học lại ít.
Với phương pháp dạy học tích hợp còn giúp học sinh giải quyết các vấn đề
thực tiển trong cuộc sống.
3


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

Dạy học theo các chủ đề tích hợp không những giảm tải cho giáo viên trong
việc dạy các kiến thức liên môn trong môn học của mình mà còn có tác dụng bồi
dưỡng, nâng cao kiến thức và kĩ năng sư phạm cho giáo viên, góp phần phát triển
đội ngũ giáo viên bộ môn hiện nay thành đội ngũ giáo viên có đủ năng lực dạy
học kiến thức tích hợp.

Thông qua dạy học tích hợp học sinh biết được sự liên quan, quan hệ giữa
các môn học với nhau. Những kiến thức, kỹ năng học được ở môn này có thể sử
dụng như những công cụ để nghiên cứu, học tập các môn học khác. Chẳng hạn có
thể sử dụng Toán học, sinh học, hóa học, địa lí vào giảng dạy môn Công nghệ. Từ
đó tăng cường cho học sinh học tập và vận dụng giải quyết các vấn đề thực tiễn
trong cuộc sống. Điều này làm cho việc học tập của các em có ý nghĩa hơn.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng của vấn đề mà đề tài cần giải quyết:
Để có thể dạy tốt và có hiệu quả ngoài sự tâm huyết của giáo viên đối với
nghề, đặc biệt là đối với bộ môn mình đang đảm nhận thì cần phải có sự giúp đỡ,
sự cần cù, chăm chỉ ham học của các em học sinh. Bên cạnh đó sự quan tâm, đầu
tư của nhà trường, phụ huynh học sinh và các cấp lãnh đạo địa phương cho công
tác giáo dục xã hội hóa giáo dục tại địa phương là một yếu tố quan trọng hàng
đầu .Trong những năm qua với những kết quả đã đạt được thì dạy hoc môn Công
nghệ có những thuận lợi và khó khăn sau.
2.1. Thuận lợi
Đơn vị công tác của tôi có đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên, nhân viên trẻ,
phẩm chất đạo đức tốt, lối sống lành mạnh, trình độ chuyên môn vững vàng, có
tinh thần trách nhiệm cao, năng động, nhiệt tình công tác, thực hiện và chấp hành
tốt các quy định của ngành, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Với bản thân: Bản thân là một giáo viên có nhiều năm tham gia giảng dạy
môn Công nghệ nên nắm bắt rất rõ đặc điểm của bộ môn, mục đích, yêu cầu của
chương trình và nắm bắt rất rõ những khó khăn mà các em gặp phải khi lĩnh hội
kiến thức bộ môn.
4


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập

của học sinh

Trường tôi có nhiều giáo viên với chuyên ngành đào tạo 2 môn như SinhCông nghệ nông nghiệp, Toán- Công nghệ, Lí-Công nghệ công nghiệp với trình độ
trên chuẩn, đó là điều kiện để chúng tôi thường xuyên thực hiện các chuyên đề, dự
giờ, thao giảng và rút kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng bộ môn.
Ngày nay với sự bùng nổ của các phương tiện thông tin truyền thông đã
giúp các em tiếp cận Công nghệ với nhiều nguồn khác nhau để lĩnh hội kiến thức
một cách đầy đủ nhất. Bên cạnh đó các em nhìn nhận bộ môn Công nghệ cũng
theo chiều hướng tích cực hơn.
Học sinh đa số các em đều ngoan, được trang bị đầy đủ sách giáo khoa,
sách bài tập và có thư viện với các đầu sách để các em tham khảo.
2.2. Khó khăn
Học sinh trường tôi giảng dạy là con em nông dân có bố mẹ làm ruộng, đời
sống vật chất khó khăn, trình độ không đồng đều nên chất lượng bộ môn thấp.
Chưa có phòng học bộ môn, các trang thiết bị phục vụ dạy học vẫn còn
thiếu, xuống cấp.
Đa số các em chưa biết khai thác các kênh thông tin để nâng cao hiệu quả
lĩnh hội kiến thức Công nghệ.
Để vận dụng tốt đề tài này vào dạy học Công nghệ đòi hỏi giáo viên giảng
dạy phải am hiểu kiến thức nhiều môn học khác nhau như văn học, toán học, vật
lí, hóa học, sinh học, địa lí, Giáo dục công dân... và chịu khó tìm tòi, sưu tầm các
kiến thức thực tiển thực tế để phục vụ môn học.
2. Nội dung giải pháp thực hiện đề tài nghiên cứu.
2.1. Giải pháp chung thực hiện đề tài ngiên cứu.
Để nâng cao sự hứng thú cho học sinh không phải cứ nội dung nào cũng
tích hợp sẽ dẫn đến ôm đồm kiến thức học sinh không thể nhớ hết, tiếp thu hết do
đó giáo viên cần lựa chọn nội dung tích hợp phù hợp để nâng cao hiệu quả giảng
dạy. Lưu ý không phải bài nào, nội dung cũng phải dạy tích hợp.

5

SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

Xây dựng chương trình và cách thức tổ chức các hoạt động dạy học tích
hợp cho phù hợp. Nội dung và mức độ dạy học tích hợp phải đảm bảo thực hiện
rõ mục tiêu dạy học, thể hiện cụ thể các hoạt động của học sinh, hoạt động của
giáo viên và thời gian cho từng hoạt động phải cụ thể chi tiết. Tránh hiện tượng
tràn lan không đúng trọng tâm bài dạy.
Rà soát lại chương trình nội dung của từng môn học, nắm kĩ chuẩn kiến
thức kĩ năng để có thể tích hợp các nội dung phù hợp mang tính thời sự, thực
tiễn, gẫn gũi và liên quan nhiều đến cuộc sống xung quanh các em.
Tìm kiếm thông tin trên báo chí, tài liệu các nội dung dự định tích hợp
trong bài dạy, để đưa đến cho các em những thông tin, kênh hình chính xác
nhất.Tăng cường sử dụng những hình ảnh trực quan sinh động, lồng ghép với
những đơn vị kiến thức dự định tích hợp. Với cách làm này giúp học sinh thấy và
hiểu rõ các vấn đề nóng cần quan tâm của xã hội: như bảo vệ môi trường, biển
đảo, pháp luật, lũ lụt thiên tai, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, nguồn nước..Từ đó
có thể giúp học sinh khắc sâu kiến thức bài học nắm bắt các vấn đề thực tiễn và
cùng nhau chung tay bảo vệ.
Việc dạy học tích hợp giúp học sinh có tư duy sáng tạo, phát huy khả năng
sáng tạo của học sinh, giúp học sinh áp dụng những kiến thức liên môn vận dụng
giải quyết các vấn đề trong thực tiển ở gia đình và địa phương.
Để nâng cao hiệu quả của việc tích hợp bộ môn Công nghệ cho học sinh
thì giáo viên khi giảng dạy phải nắm chắc chắn, biết cách vận dụng linh hoạt các
phương pháp dạy học mới như dạy học dự án, dạy học nêu vấn đề, dạy học khăn
trải bàn.... để hỗ trợ một cách tích cực và hiệu quả cho các em.

Cùng với chuyên môn, tổ chuyên môn, các bộ môn có liên quan để có thể
đưa ra những nội dung tích hợp, sử dụng phương tiện dạy học phù hợp, cách tổ
chức các hoạt động dạy học hợp lý và hiệu quả .Tham khảo ý kiến học sinh thông
qua một bài dạy tích hợp đã được giảng dạy trên lớp để điều tra về mức độ hứng
thú khi tham gia hoạt động học tập theo kiểu mới.
2.2.Giải pháp cụ thể của đề tài nghiên cứu:
6


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

2.2.1. Nghiên cứu kĩ khái niệm dạy học tích hợp
Tích hợp có nghĩa là sự hợp nhất, sự hòa nhập, sự kết hợp. Đó là sự hợp
nhất hay nhất thể hóa các bộ phận khác nhau để đưa tới một đối tượng mới như là
một thể thống nhất dựa trên những nét bản chất của các thành phần đối tượng chứ
không phải là phép cộng giản đơn những thuộc tính của các thành phần đấy.
Dạy học tích hợp là hành động liên kết một cách hữu cơ, có hệ thống các
đối tượng nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực nào đó hoặc vài
lĩnh vực khác nhau trong cùng một kế hoạch dạy học, dựa trên cơ sở các mối liên
hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập trong các môn học nhằm hình thành ở học
sinh các năng lực cần thiết.
Trong dạy học tích hợp, học sinh dưới sự chỉ đạo của giáo viên thực hiện
việc chuyển đổi liên tiếp các thông tin từ ngôn ngữ của môn học này sang ngôn
ngữ các môn học khác; Học sinh học cách sử dụng phối hợp những kiến thức kĩ
năng và thao tác để giải quyết một tình huống phức hợp - Thường là gắn với thực
tiễn. Chính nhờ quá trình đó học sinh nắm vững kiến thức hình thành khái niệm,
phát triển năng lực và các phẩm chất cá nhân.

Có nhiều lí do để dạy học tích hợp bao gồm:
- Phát triển năng lực người học
- Tận dụng vốn kinh nghiệm của người học
- Thiết lập mối quan hệ giữa các kiến thức, kĩ năng và phương pháp của các
môn học
- Tinh giảm kiến thức, tránh sự lặp lại các nội dung ở các môn học
2.2.2. Mục tiêu của dạy học tích hợp
Dạy học tích hợp được bắt đầu với việc xác định một chủ đề cần huy động
kiến thức, kĩ năng, phương pháp của nhiều môn học để giải quyết vấn đề. Lựa chọn
được một chủ đề mang tính thách thức và kích thích được người học dấn thân vào
các hoạt động là điều cần thiết trong dạy học tích hợp thể hiện ở ba mức độ dạy học
sau:

7


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

- Lồng ghép/Liên hệ đó là đưa các yếu tố nội dung gắn với thực tiến, gắn
với xã hội, gắn với các môn học khác vào dòng chảy chủ đạo của một nội dung
bài học của một môn học. Ở mức độ lồng ghép, các môn học vẫn dạy riêng rẽ.
Tuy nhiên giáo viên có thể tìm thấy mối quan hệ giữa các kiến thức môn học
mình đảm nhận với nội dung của các môn học khác và thực hiện các kiến thức đó
ở những thời điểm thích hợp.
- Dạy học tích hợp ở mức độ lồng ghép có thể thực hiện thuận lợi ở nhiều
thời điểm trong tiến trình dạy học. Các chủ đề gắn với thực tiễn, gắn với nhu cầu
của người học sẽ có nhiều cơ hội để tổ chức dạy học lồng ghép.

- Vận dụng kiến thức liên môn:
Ở mức độ này, hoạt động học diễn ra xung quanh các chủ đề, ở đó người
học cần vận dụng các kiến thức của nhiều môn học để giải quyết vấn đề đặt ra.
Các chủ đề khi đó được gọi là chủ đề hội tụ. Việc liên kết kiến thức các môn học
để giải quyết các tình huống cũng có nghĩa là các kiến thức được tích hợp ở mức
độ liên môn học theo hai cách.
Cách một: Các môn học vẫn được dạy riêng rẽ nhưng đến cuối học kì, cuối
năm, cuối cấp giúp học sinh xác lập mối liên hệ giữa các kiến thức đã được lĩnh hội.
Cách hai: Những ứng dụng chung cho các môn học khác nhau thực hiện ở
những thời điểm đều đặn trong năm học. Nói cách khác, sẽ bố trí xen kẽ một số
nội dung tích hợp liên môn vào thời điểm thích hợp nhằm làm cho học sinh quen
dần với việc sử dụng kiến của những môn học gần gũi với nhau.
- Hòa trộn:
Đây là mức độ cao nhất của dạy học tích hợp. Ở mức độ này, tiến trình dạy
học là tiến trình “ Không môn học”, nghĩa là nội dung kiến thức trong bài học
không thuộc riêng về môn học mà thuộc nhiều môn học khác nhau.
+ Tránh trùng lặp về nội dung thuộc các môn học khác nhau
+ Tạo mối quan hệ giữa các môn học với nhau và kiến thức thực tiễn
+ Tạo cơ hội để hình thành và phát triển năng lực, đặc biệt là năng lực giải
quyết các vấn đề thực tiễn.
8


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

2.2.3. Tổ chức dạy học tích hợp.
Việc tổ chức dạy học tích hợp cần được tổ chức một cách linh hoạt thường

có các bước sau:
Bước một: Xác định mục tiêu và sản phẩm đầu ra của học sinh khi kết thúc
chủ đề.
Bước hai: Lựa chọn chủ đề/Tình huống tích hợp
Bước ba: Xác định các yếu tố khác của quá trình dạy học.
Bước bốn: Thiết kế các hoạt động dạy theo cách tiếp cận năng lực.
Bước năm: Xây dựng công cụ đánh giá.
Bước sáu: Tổ chức dạy học.
Bước bảy: Đánh giá và điều chỉnh kế hoạch dạy học
a. Mục tiêu.
- Biết được các nguyên tắc lựa chọn bài học tích hợp.
- Xác định được một số năng lực cần hình thành cho học sinh trong mỗi
bài học tích hợp.
b. Những nguyên tắc lựa chọn nội dung tích hợp.
- Đảm bảo mục tiêu giáo dục, hình thành và phát triển các năng lực cần
thiết cho người học.
- Đáp ứng được yêu cầu phát triển của xã hội, mang tính thiết thực, có ý
nghĩa với người học.
- Đảm bảo tính khoa học và tiếp cận những thành tựu của khoa học kĩ
thuật, đồng thời vừa sức với học sinh.
- Đảm bảo tính giáo dục và giáo dục vì sự phát triển bền vững.
- Tăng tính hành dụng, tính thực tiễn; quan tâm tới những vấn đề mang tính
xã hội của địa phương.
- Việc xây dựng các bài học chủ đề tích hợp dựa trên chương trình hiện
hành.
c. Các năng lực chung.
- Năng lực tự học;
9

SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

- Năng lực giải quyết vấn đề;
- Năng lực sáng tạo;
- Năng lực tự quản lý;
- Năng lực giao tiếp;
- Năng lực hợp tác;
- Năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông;
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ;
- Năng lực tính toán.
Trong chương trình Công nghệ THCS có rất nhiều bài giáo viên có thể áp
dụng phương pháp dạy học tích hợp. Do điều kiện dưới đây là bài dạy minh họa
cụ thể, mà bản thân tôi đã thực hiện để giảng dạy và đã thu được kết quả cao:
Tiết: 37
Ngày soạn :
Ngày dạy:
Bài 38 ĐỒ DÙNG ĐIỆN - ĐÈN HUỲNH QUANG
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức:
- Học sinh hiểu được cấu tạo và nguyên lý làm việc của đèn huỳnh quang.
- Hiểu được ưu, nhược điểm của mỗi loại đèn điện
2. Kỹ năng:
- Biết được các đặc điểm của đèn huỳnh quang, chấn lưu, tắc te.
- Biết cách phân loại đèn, lựa chọn đèn bóng phù hợp.
3. Thái độ:
- Học sinh có ý thức tìm hiểu các loại đồ dùng điện hợp lí và tiết kiệm điện.
- Có ý thức thực hiện các quy định về an toàn điện.

4. Định hướng phát triển năng lực học sinh:
- Phát triển năng lực lựa chọn bóng đèn phù hợp với thực tế cuộc sống,
năng lực phân tích, so sánh, hoạt động nhóm, tương tác.
II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của GV:
- Nghiên cứu bài, tranh đèn huỳnh quang, bóng đèn huỳnh quang tốt và
hỏng.
+ Bài giảng powerpoint bài Đèn ống huỳnh quang.
+ Mẫu vật: Đèn ống huỳnh quang, đèn compac huỳnh quang.
+ Video quá trình phát sáng của đèn ống huỳnh quang.
+ Kiến thức Hóa học về bột huỳnh quang, hơi thủy ngân.

10


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

+ Kiến thức Vật lí về hiện tượng phóng điện giữa hai điện cực, tia tử ngoại.
+ Kiến thức về an toàn điện.
+ Máy chiếu, màn chiếu.
2. Chuẩn bị của HS:
- Đọc trước bài học, bảng nháp.
III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số HS (2 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
Câu hỏi
Đáp án

Điểm
Câu 1: Sợi đốt làm bằng - Làm bằng vonfram.
6đ
chất liệu gì? Tại sao phần - Vì ở nhiệt độ cao sợi đốt thực hiện việc
tử sợi đốt rất quan trọng biến đổi điện năng thành quang năng.
của đèn?
Câu 2:Phát biểu nguyên lí - Dòng điện đốt nống sợi đốt đến nhiệt độ
4đ
làm việc của đèn sợi đốt? cao, sợi đốt phát sáng.
3. Bài mới
a. Giới thiệu bài: (1 phút)
Năm 1879, nhà bác học người Mỹ là Thomas Edison đã phát minh ra đèn
sợi đốt đầu tiên. Sáu mươi năm sau (1939), đèn huỳnh quang xuất hiện để khắc
phục những nhược điểm của đèn sợi đốt. Vậy đèn Huỳnh Quang có cấu tạo, đặc
điểm, nguyên lĩ làm việc như thế nào? Chúng ta cùng nghiên cứu “Tiết 37: Đèn
huỳnh quang” Hôm nay!
b. Tiến trình giảng dạy: (37 phút)
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
- Chiếu: Các loại đèn huỳnh quang.
Đèn huỳnh quang có nhiều loại, trong
đó đèn ống huỳnh quang và đèn
compac huỳnh quang là thông dụng
nhất và các tinh năng của chúng ngày
càng được nâng cao. Đó là 2 loại đèm
mà các em sẽ tìm hiểu hôm nay. Trước
tiên chúng ta sẽ tìm hiểu đèn ống
huỳnh quang.
Hoạt động 1: Tìm hiểu đèn ống
huỳnh quang?

I/ ĐÈN ỐNG HUỲNH QUANG
-GV: Đưa ra đèn ống huỳnh quang.
1. Cấu tạo
Giới thiệu vào phần 1.
11


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

- Chiếu: Hình 39.1.
-HS: Quan sát hình 39.1, học sinh trả
lời cá nhân câu hỏi.
(?): Hãy cho biết đèn ống huỳnh quang
gồm mấy bộ phận chính?
-HS: Quan sát, suy nghĩ, HS yếu trả lời.
-GV: Cho HS nhóm trả lời, nhóm khác
nhận xét và củng cố kiến thức.
Ta sẽ tìm hiểu về bộ phận đầu tiên ống
thủy tinh.
-GV: Chiếu ảnh các loại bóng huỳnh
quang có chiều dài khác nhau.
-GV: Giới thiệu một số chiều dài của
ống thủy tinh.
-GV: Cho HS xem ống thuỷ tinh cắt rời.
-HS: Quan sát ống thuỷ tinh.
-GV chỉ cho HS thấy gồm lớp thuỷ tinh
bên ngoài và lớp bột huỳnh quang bên

trong và đưa ra câu hỏi.
(?): Vậy lớp bột huỳnh quang có tác
dụng gì? Mời các em xem đoạn phim
sau đây.
-GV: Chiếu đoạn phim tác dụng lớp bột
huỳnh quang.
(?): Lớp bột huỳnh quang có tác dụng
gì?
-HS: Lớp bột huỳnh quang có tác dụng
làm tăng độ sáng của đèn.
-HS khác nhận xét, đưa ra ý kiến bản
thân.
-GV nhận xét và tổng kết kiến thức:
Lớp bột huỳnh quang có tác dụng phát
sáng, vì thế mà tăng độ sáng của đèn
Chúng ta vừa tìm hiểu cấu tạo ống
thuỷ tinh vậy bộ phận thứ 2 của đèn:
Điện cực cấu tạo ntn? Chúng ta sang
phần b. điện cực.
-GV: Chiếu ảnh điện cực, yêu cầu HS
quan sát, đọc SGK, thảo luận nhóm 2
HS trả lời các câu hỏi.
(?): Điện cực làm bằng chất gì?
(?): Điện cực có hình dạng ra sao?

Ống thủy tinh
RAÛNG ÂÄNG

Điện cực

Cấu tạo của đèn ống huỳnh quang

- Gồm 2 bộ phận chính: Ống thuỷ tinh và
hai điện cực.
a) Ống thuỷ tinh.

- Có các loại chiều dài: 0,3m; 0,6m; 1,2m;
1,5m; 2,4m.
- Mặt trong phủ một lớp bột huỳnh quang
Ống thủy tinh
Lớp bột huỳnh
quang

Jump to first page

- Lớp bột huỳnh quang có tác dụng phát
sáng.

12


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

(?): Mỗi đèn có mấy điện cực?
-HS: Thảo luận nhóm, trả lời, nhận xét
câu trả lời của nhóm bạn.
-GV: Nhận xét, kết luận:

Điện cực được tráng một lớp Bari-oxit
để phát ra điện tử….. Mỗi đèn có hai
điện cực, mỗi điện cực có 2 đầu tiếp
điện đưa ra ngoài gọi là chân đèn để
nối với nguồn điện.
Chúng ta vừa tìm hiểu xong cấu tạo
đèn ống huỳnh quang…Vậy nguyên lí
làm việc của nó như thế nào. Các em
cùng tìm hiểu phần 2,….
-GV giới thiệu: Trong bộ đèn huỳnh
quang, ngoài bóng đèn còn có chấn lưu
điện cảm và tắc te.
-GV: Chỉ ra tắc te và chấn lưu điện cảm
trên bộ đèn ống. Yêu cầu HS quan sát kĩ
quá trình phát sáng của đèn. Cắm điện
cho đèn hoạt động.
-GV: Yêu cầu HS thảo luận nhóm 4 HS,
trả lời các câu hỏi:
(?): Khi bật công tắc, bóng đèn hay tắc
te sáng trước? Thời gian sáng của tắc te
có lâu không?
(?): Khi bóng đèn đã sáng, tắc te còn
sáng nữa không?
(?): Vậy đèn hoạt động ntn?
-HS thảo luận 5 phút.
-GV: Cho HS nhóm trình bày, nhóm HS
khác nhận xét. Sau đó GV nhận xét, bổ
sung hoàn chỉnh.
(?): Các em có biết Nguyên lí làm việc
bóng đèn ống huỳnh quang như thê nào

không? Mời các em xem đoạn phim sau
đây.
-GV: Chiếu đoạn phim cơ chế phát sáng
của đèn huỳnh quang.
-HS: Xem phim rồi trình bày nguyên lí
hoạt động của đèn (đến khi có sự phóng
điện giữa 2 điện cực)
-GV: Cho HS khác nhận xét nêu ý

b) Điện cực.

- Điện cực dạng lò xo xoắn, làm bằng
vonfram, được tráng một lớp Bari-oxit.

2. Nguyên lí làm việc.
Hai điện
cực

Nguyên lí làm việc

- Khi đóng dòng điện, hiện tượng phóng
điện giữa hai điện cựa của đèn tạo ra tia tử
ngoại, tia tử ngoại tác dụng với lớp bột
huỳnh quang phát ra ánh sáng.
- Màu của ánh sáng phụ thuộc chất huỳnh
13


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

kiến, GV nhận xét, chốt kiến thức.
-GV: Các em quan sát hiện tượng sau
(GV bật công tắc cho 4 đèn huỳnh
quang ánh sáng màu khác nhau hoạt
đông).
(?):Vậy màu ánh sáng của đèn ống
huỳnh quang phụ thuộc cái gì?
-GV Chiếu đoạn phim tạo ánh sáng
màu.
-HS xem rồi trả lời.
GV: Chúng ta vừa tìm hiểu nguyên
tắc hoạt động của đèn ống huỳnh
quang. Vậy loại đèn này có đặc điểm
ưu, nhược điểm gì? chúng ta cùng
tìm hiểu phần 3…
- Chiếu slide đèn phát sáng.
(?): Hãy nêu những đặc điểm của đèn
ống huỳnh quang?
-GV: Cho HS quan sát, thảo luận nhóm
2 học sinh trả lời và nhận xét câu trả lời
của nhau.
-GV: Nhận xét, tổng kết lại kiến thức.
-GV: Hiện tượng nhấp nháy là đặc điểm
đầu tiên của loại đen này.GV thông báo:
Với dòng điện tấn số 50Hz, đèn phát ra
ánh sáng không liên tục….
(?): Vậy theo em trong thực tế có cách

nào khắc phục được tình trạng này
không?
-HS: Thảo luận, trả lời.
-GV nêu 3 cách khắc phục.
(?): Đèn ống huỳnh quang được sử
dụng ở đâu? Muốn đèn sáng tốt chúng
ta cần sử dụng như thế nào?
-HS: Trả lời và nhận xét.
-GV nhận xét, củng cố.
-GV yêu cầu HS tự tìm hiểu số liệu kỹ
thuât.
(?): Gia đình em sử dụng loại đèn ống
có chiều dài, công suất bao nhiêu? Và
theo em nó có phù hợp với gia đình của
em không? Vì sao?

quang.

3.Đặc điểm của đèn ống huỳnh quang.
a) Hiện tượng nhấp nháy:
- Đèn phát ra ánh sáng không liên tục.
b) Hiệu suất phát quang.
- Cao, khoảng 20%-25%.
c) Tuổi thọ.
- Khoảng 8000 giờ.
d) Mồi phóng điện.
- Dùng chấn lưu điện cảm và tắc te hoặc
chấn lưu điện tử.
4. Số liệu kỹ thuật.
- Công suất: - Chiều dài 0,6m: 18w, 20w.

- Chiều dài 1,2m: 36w, 40w.
- Điện áp định mức là: 127V; 220V.
5. Sử dung.
- Chiếu sáng trong nhà.
- Phải lau chùi bộ đèn để đèn phát sáng tốt.

14


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

-HS: Trả lời theo thực tế, nhận xét câu
trả lời của bạn.
-GV: Nhận xét, củng cố.
-GV: Giới thiệu đèn compac huỳnh
quang.
Vậy là các em đã được biết về đèn
huỳnh quang. Vậy giữa đèn huỳnh
quang và đèn sợi đốt có ưu – nhược
II. SO SÁNH ĐÈN SỢI ĐÔT VÀ ĐÈN
điểm gì?........
HUỲNH QUANG.
Loại đèn Ưu điểm
Nhược điểm
Hoạt động 2: So sánh đèn sợi đốt và
- Ánh sáng liên
- Tuổi thọ thâp

đèn huỳnh quang.
tục.
- Không tiết
Đèn sợi
-GV: Chiếu Bảng 39.1
- Không cần chấn kiệm điện năng
đốt
-HS: Dựa vào đặc điểm của mỗi loại
lưu.
đèn hãy chọn cum từ thích hợp điền vào
Đèn
- Tuổi thọ cao.
- Ánh sáng
chỗ trống? (Dành cho HS yếu)
huỳnh
- Tiết kiệm điện
không liên tục.
-HS: Trả lời, nhận xét.
quang
năng.
- Cần chấn lưu
-GV: Nhận xét và kết luận.
(?):Từ đó chúng ta nên sử dụng loại đèn
nào để chiếu sáng ở nhà, ở lớp học? Vì
sao?
-HS trả lời, nhận xét.
-GV: Nên sử dụng đèn huỳnh quang vì
so với đèn sợi đốt nó có hiệu suất phát
quang cao hơn (tiết kiêm điện năng), ít
phát nhiệt ra môi trường và tuổi thọ cao

hơn (kinh tế hơn).
- Hiện nay con người đã chế tao ra đèn
led. Led là viết tắt của cụm từ tiếng Anh
Light Emitting Diode, tạm dịch là đi ốt
phát quang. Đây là các đi ốt có khả
năng phát ra ánh sáng hay tia hồng
ngoại. Đặc điểm quan trọng nhất
của bóng đèn Led là ít tiêu hao năng
*/ Ghi nhơ: SGK_Tr139
lượng và không nóng.
Hoạt động 3: Củng cố - Hướng dẫn
về nhà
*/ Củng cố:
-GV yêu cầu 1-2 HS đọc phần ghi nhớ.
-HS đọc ghi nhớ (HS yếu, Tb)
-GV cho HS đọc có thể em chưa biết.
(HS đọc tốt)
-GV: Cho HS tương tác nhóm để củng
15


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

cố kiến thức. (1 nhóm đưa ra câu hỏi
liên quan đến bài học yêu cầu nhóm
khác trả lời câu hỏi của nhóm mình)
*/ Hướng dẫn về nhà.

- Chiếu Slide: Dăn dò.
+ Học sinh làm bài tập 1,2,3(SGK trang
139) vào vở bài tập.
+ Học sinh đọc bài cũ chu đáo.
+ HS yếu - kém học thuộc phần ghi
nhớ, chọn loại đèn phù hợp cho gia
đình.
- GV: Dặn HS chuẩn bị bài thực hành:
Mỗi nhóm chuẩn bị cùng nhau những
dụng cụ, thiết bị ở phần I chuẩn bị
(SGK trang 140)
3. Kết quả đạt được
Qua quá trình thực nghiệm dạy học theo phương pháp tích hợp tại đơn vị,
bằng các bài kiểm tra định tính và định lượng sau mỗi bài học tôi đã thu được
những kết quả khả quan. Tỷ lệ học sinh tiếp thu và nắm bài học trên lớp tăng lên
rõ rệt.
Khối Sĩ số
Dạy học không tích hợp
Dạy học tích hợp
Khá –
TB
Yếu Kém Khá
TB
Yếu Kém
Giỏi
trở
– giỏi trở
lên
lên
6

148
20%
60% 40%
0%
30% 90% 10%
0%
7
144
22%
62% 38%
0%
32% 90% 10%
0%
8
152
25%
65% 35%
0%
35% 86% 14%
0%
9
153
21%
64% 36%
0%
31% 88% 12%
0%
Học sinh vận dụng được kiến thức môn học giải quyết các tình huống thực
tế ở gia đình và địa phương cụ thể học sinh tham gia cuộc thi vận dụng kiến thức
liên môn giải quyết các tình huống thực tiển “ Sử dụng năng lượng gió sưởi ấm

đàn vật nuôi và cây trồng” đạt giải 3 của Tỉnh và giải nhì Quốc Gia năm 20152016.
III. KẾT LUẬN
1.Ý nghĩa của đề tài
Dạy học nói chung và dạy học Công nghệ nói riêng là một hoạt động đặc
thù giữa thầy và trò. Muốn nâng cao chất lượng bộ môn đòi hỏi sự nỗ lực của cả
16


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

thầy và trò không phải trong ngày một, ngày hai mà là cả một quá trình lâu dài.
trong dạy học Công nghệ đòi hỏi giáo viên phải biết sử dụng linh hoạt và kết hợp
nhiều phương pháp dạy học khác nhau, biết kích thích sự tìm tòi và giúp các em
chiếm lĩnh được tri thức.
Đổi mới phương pháp dạy học, lấy học sinh làm trung tâm không có nghĩa
là chúng ta phó mặc cho các em tự chiếm lĩnh tri thức. Ngược lại giáo viên đóng
một vai trò vô cùng quan trọng trong việc lựa chọn phương pháp dạy học sao cho
phù hợp .
Môn Công nghệ là một môn khoa học thực nghiệm, đòi hỏi phát huy cao
độ tính tích cực, chủ động, độc lập, sáng tạo của học sinh, trong quá trình lĩnh hội
tri thức. Chính vì vậy lựa chọn phương pháp dạy học tích hợp trong tiết học một
cách phù hợp, người giáo viên cần hiểu rộng các kiến thức ở nhiều môn để nâng
cao hiệu quả giảng dạy bộ môn của mình. Sau khi nghiên cứu được sự quan tâm
giúp đỡ của chuyên môn, tổ chuyên môn tôi đã thực hiện và áp dụng sáng kiến
của mình vào thực tiễn nơi mình công tác, với mong muốn phát triển năng lực tư
duy, tự học, rèn luyện các kĩ năng cho học sinh trong việc học tập bộ môn Công
nghệ. Đồng thời giúp phát triển năng lực giải quyết các tình huống thực tiễn, kỹ

năng sống, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn.
Với đề tài này nếu thuận lợi thì bản thân tôi muốn gửi đến tất cả các đồng
chí, đồng nghiệp cùng môn tham khảo và có thể áp dụng vào việc dạy học tại đơn
vị mình. Tuy nhiên do điều kiện thời gian, năng lực của bản thân còn nhiều hạn
chế, nên việc thực hiện đề tài này chắc chắn sẽ không tránh khỏi thiếu sót. Kính
mong các đồng chí và bạn bè đồng nghiệp trao đổi và góp ý để giúp đề tài được
hoàn thiện hơn.
2. Kiến nghị đề xuất
Để đáp ứng được mục tiêu nâng cao chất lượng dạy học, thực hiện tốt
cách thức dạy học mới phương pháp tích hợp với môn Công nghệ tôi có một số
kiến nghị sau:

17


SKKN:

Phương pháp giảng dạy tích hợp trong môn công nghệ kích thích hứng thú học tập
của học sinh

Thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn trao đổi kinh nghiệm cho giáo
viên để giáo viên có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm, tháo gỡ những khó khăn trong
quá trình dạy học.
Cho lưu hành các sáng kiến kinh nghiệm đạt giải trong các cuộc thi viết
sáng kiến kinh nghiệm để giáo viên học hỏi, vận dụng vào dạy học.
Các cấp lãnh đạo địa phương và lãnh đạo cấp trên tiếp tục quan tâm và đầu
tư nhiều hơn nữa về cơ sở vật chất để giáo dục. Cần đầu tư trang bị, xây dựng
phòng học bộ môn để phục vụ cho công tác dạy học.
Các đơn vị trường học và ngành nên tổ chức cuộc thi dạy học theo hướng
tích hợp hoặc chủ đề tích hợp để giáo viên nghiên cứu tham gia dự thi. Góp phần

xây dựng, đóng góp cho việc chuẩn bị thay đổi sách giáo khoa phổ thông hiện
nay.

18