DSpace at VNU: Đào tạo và giảng dạy Việt Nam học ở Việt Nam: Hiện trạng và định hướng phát triển

0 \ 0 TAO VA GIÀNG DAY VIÉT NAM HOC Ò VIÈT NAM:
HIEN TRANG VA DjNH HUÓNG PHÀT TRIÌEN
Nguyin Thi Vi^t Thanh*

Viét Nam hgc (VNH), mot thuàt ngù dudng nhu càch day khoàng 15 nàm cdn
khà mdi me vdi khdng il ngudi d Viét Nam, bay gid dà trd thành rll quen thudc vdi
xà Idi. Màc dù xél tu gdc dò kboa hgc van khdng pbài là khdng ed nbùng y kién kbàc
nhai ve noi hàm cùa thuàt ngù này, nhung mot irong nbùng bing chùng rò ràng vi
tinh "xà bòi hda" cùa Viét Nam hgc là su phàl trièn rat dàng ghi nhàn cùa ngành hgc
"Viìt Nam hgc" d Viét Nani va trèn thI gidi. Nhàn I Idi thào quèc il Viét Nam hgc lln
thùtu, chùng la ed dip cùng nhìn lai birc tranh phàl Iriln cùa boat ddng dào tao
Vie Nam hgc trong nbùng nàm qua.
Dào tao Viét Nam hgc chinh Ihùc dirgc làch thành mdl liéu ban ddc làp bit diu
lù Hdi thào Viét Nam hgc lln Ihù ba (nàm 2008) vdi lèn ggi "Nbùng vln di ly
thuvét va phuang phàp dào tao Viét Nam hgc". Dilu này dành dàu mgl bude phàl
trili quan trgng cùa nhàn thùc khi coi Viv't Nam hgc là mdl ngành hgc, cln dugc
dàu tu vdi nbiém vu dào tao nguàn nhàn lyc phyc vy cho su phàl triln cùa ngành
Vie. Nam hgc trong tuong lai. Do vày, trong sy da dang, phong phù cùa càc vln dk
Ihuóc pham vi cùa Hdi thào Viét Nani hgc lln Ihù tu, day là lln Ihù hai, càc nhà
khoi hgc, nhà quàn ly, nhà giào due chiù tràch nhigm boàc tàm huyll vdi vi^c dào
tao Viét Nam hgc cùa Viét Nam va thè gidi dugc gap gd, Irao dèi suy nghT, kinh
nghém, chia sé nbùng tran trd trong viéc dào tao Viét Nam hgc lai co sd cùa mình,
cimi hudng Idi muc liéu chung là xày dirng ngành Viét Nam hgc ximg dàng vdi vi
thè cùa nd trong hién lai va tuong lai.
Ihuc té càu hdi "Viét Nam hgc là gì" khdng phài dà dugc ili cà mgi ngudi Irà
Idi thu nhau. Trong Hdi thào quèc té Viét Nam hgc lln Ihù nhàt, Giào su Tran Vàn
Giài dà ed mot dinh nghTa khài quàt "Viét Nam hgc là nghién cùu mdl Viét Nam
tron!i tinh long thè cùa nd... Nghién cùu Viét Nam, biluTò ban Viét Nam trong tinh
Idn^ the trd thành nhu càu càp thiét cùa ngudi Viét Nam cùng nhu cùa thè gidi, khi
mgi boat ddng cùa Viét Nam gàn chat vdi ddng chày cùa Hch su thè gidi va khu vyc".
Mài dù dinh nghTa này dugc nhiéu nguai nhàc dén trong càc boat ddng cùa mình

PlìS. 1 S.. Vièn Vièt Nam hoc va Khoa hoc phàt trién. Dai hoc Quòc già Ha Nói.
183


VIÈT NAM HQC - KY YÉU H Q I THÀO QUÓC TÉ LÀN THlT TlT

nhung thyc ti, tu nhàn thùc din triln khai Ihyc liln là mdl qua trình khdng don giàn
va cùng khdng ddng nhàt.
1. Hi?n trang dào tao Vi?t Nam hgc à Vi?t Nam hi?n nay
Vdi myc liéu Viét Nam trudc hit phài là ndng cèt (boàc ed ngudi ggi là "thành
dia") cùa boat dgng dào tao Viét Nam hgc, chùng la ed quyln tu hào vi nbùng bude
phàt triln dàng kl cùa ngành Viét Nam hgc lai Viét Nam trong thdi gian qua. Tu mdl
co sd dào tao d bàc dai hgc duy nhàt, tèn lai vdi tu càch là mdl bd mdn trong Khoa
Ngù vàn cùa Trudng Dai hgc (DH) Su pham Ha Noi nbùng nàm dàu Ibi ky XXI,
din nàm 2008 (thdi dilm tè ebùc Hdi thào Viét Nam hgc lln Ihù ba) dà ed 76 ca sd
dào tao Vigt Nam hgc d càc bàc cu nhàn, cao ding va mdl co sd dào tao thac sT
(Vien Viét Nam hgc va Khoa hgc phàt triln. Dai hgc Quèc già Ha Ndi - DHQGHN).
Nhung Iheo thèng ké cùa Bg Giào dyc & Dào tao, din nàm 2012, sé lugng càc co
sd dào tao Vigt Nam hgc da tàng lén thành 92 co sd, vdi càc bàc tu cao dlng. dai
hgc tdi thac sT, tiln sT, trong dd bàc cao dlng là 53 don vi (chilm 57,60%), bàc dai
hgc là 35 don vi (chilm 38,05%), trong dd ed 3 co sd chuyén dào tao sinh vièn
nude ngoài. Càc co sd ed dào tao bàc sau dai hgc là 3 (chilm 3,26%). Cùng mot co
sd ed thI triln khai ddng thdi hai bàc dào tao, nhu Vign Vi?t Nam hgc yà Khoa hgc
phàt triln (VNH&KHPT) - DHQGHN ed hai bàc thac sT (2005) va tiln sT (2012),
Trudng DH Su pham Ha Ndi va Trudng Dai hgc Khoa hgc xà hdi va nhàn van
(DHKHXH&NV) thành phè He Chi Minh ed bàc cu nhàn va thac sT. Ngoài ra con
ed 8 ca sd dào t?io kbàc ddng thdi ed cà bàc cu nhàn va cao dlng.
Bang 1: Phàt trién dào t^o VNH qua càc gìai doan 2004, 2008, 2012
Co so
92

100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0

76

^^^^1

^^^^^H — ^--' 0 2004
^^^^^H

---

^^^^^^^^^^H—~ " ~

1

,/

y

,/

Khoa Vièt Nam hoc

184

D2008
• 2012


DÀO TAC VA GIÀNG DAY VIÉT NAM HOC Ò VIÉT NAM.

Bdng 2: Phàn bó giiia càc bàc dào tao cao dàng, dai hoc, thac sì, tién si
{Sd liéu nàm 2012)

D Cao dàng
n £)9i hoc
I

IB Thgc sT
3,26%

1,08%

1 • Tién sT

38,05%

57,6%

Su phàn bd càc don vi dào t^o Viét Nam hgc tuong ddi ddng déu d hai mién
3àc /à Nam. Trong sd 92 ca sd thi 47 co sd d mién Bàc va 45 ca sd d mién Nam.

Su pian bd này tao dièu ki^n idi cho sinh vièn yéu tbich ngành Viét Nam hgc ed thè
tiamgia hgc làp, ddng thdi tao khà nàng tini kiém viéc làm de dàng.
Bdng 3: Phàn bó càc ca sd dào tao VNH d mièn Bàc nàm 2012
(Bàc cao ddng, dgi Iute, thac sì, tién si)
D Cao dàng
nOgihpc

j

B Thgc sT

• Tién sT
4,25% 2,12%

61,7%

185


VIÈT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU
Bdng 4: Phàn bó càc ce sd dào tao ò* mien Nam nàm 2012
(Bàc cao dàng, dgi hoc, thgc sT)

D Cao d l n g
i n Dgi hgc
H Thgc sT
2,23%
44,44%

53,33%

Vdi sè lugng càc co sd dào tao hùng bau nhu vày, moi nàm ed khoàng gàn
2000 cu nhàn tèi nghigp ngành Vigt Nam hgc. Ben canh dd, tu nàm 2007 tdi naj, da
ed 65 thac sT Viét Nam hgc dugc nhàn Bing tèi nghi?p. Trong nàm 2012 ed khcàng
60 hgc vièn cao hgc va 8 nghién cùu sinh dugc tuyln sinh. Day là ngudn lyc ;hàl
lugng cao rll quan trgng, phyc vy trong nhilu lìnb vyc boat dgng, trong dd co su
nghiép dào tao Viét Nam hgc trong tuomg lai. Cùng vdi dèi lugng co bàn là >inh
vièn Viét Nam, do dàc Ihù cùa ngành dào l^o, sd sinh vièn là ngudi nude n^oài
chilm mdl sè lugng dàng kl so vdi càc ngành dào tao kbàc, dàc biét d mdl so ca
sd dinh hudng chù ylu Idi dèi lugng là ngudi nude ngoài (Trudng Dai hgc Khoa
hgc xà bòi va nhàn vàn. Dai hgc Quèc già Ha Nói va Dai hgc Qude già thành phd
He Chi Minh, Trudng Dai hgc Ha Ngi). Day cùng ed Ihl coi là lue lugng hét sue
quan trgng gdp phin giùp Ibi gidi hilu rò ban ve dal nude, vàn hda va con njudi
Viét Nam, ddng thdi phyc vy mdl càch biéu qua qua trình giao luu va hdi nhàp cùa
Viét Nam.
Nbùng con sè "bill ndi" trèn làm nhùng ngudi dang tham già còng vice dào
tao Viét Nam dIu mùng. Song Ihuc il cùng cdn khdng it vàn de khién nhiéu njudi
suy nghT, tran trd.
Thù nhat, ve phucng dién "chinh danh". Sd lugng càc co sd dào tao idi lai
"Khoa Viét Nam hgc" cdn rat it va ed Ibi lièi ké dugc nhu d Trudng Dai hgc Khoa
186


DÀO TAO VA GIÀNG DAY VIÉT NAM HOC Ò VIÉT NAM...

hoc \à bòi va nhàn vàn, Dai hgc (Juòc già Ila Ndi va Dai hgc Qudc già thành phd
Hd Jhi Minh, 1 rudng Dai hgc Su pham Ha Ndi, Trudng Dai hgc Uà Ndi, Vién
Khoi hgc xà bòi Viét Nam... Chù yéu, ngành Viét Nam hgc boat ddng vdi tu càch
là rròl bd mdn cùa mot khoa thudc khói khoa hgc xà hdi nhàn vàn, nhu thudc Khoa
Ngù vàn, Kboa Lich su. Khoa Du lich. Khoa Vàn bòa... Dièu này ed thè giài tbich

do cuy md càc ca sd dào tao khdng dòng déu nèn d khdng it noi, don vi mang tinh
bànl chinh là càp khoa ed thè bao gòm nhiéu ban mdl ma ngành. Tuy vày, dièu thù
vi dchd theo quan niém chung, Viét Nam hgc là mdl ngành thudc khdi khoa hgc xà
bòi nhàn vàn. Nhung theo danh muc càc don vi dào tao Viét Nam hgc, ben canh càc
trudig dai hgc da ngành cùa càc tinh boàc càc trudng dai hgc su pham, càc trudng
dai kgc chuyén ITnh vuc khoa hgc xà hdi nhàn vàn, ed khdng it trudng hgp ngành
Viét Nam hgc dugc xày dung lai co sd dào tao vdi tèn ggi khdng mày lièn quan,
nhu Dai hgc Cdng nghiép Ihuc phàm, DH Cdng nghiép. Dai hgc Vàn hda nghé
tbuà. Dai hgc Cdng ky nghé. Dai hgc/Cao dàng Vàn hda - Du Hch, Cao dàng Cdng
nghc va Xày dung, Cao dàng Bach khoa... Phài chàng viéc dào tao Viét Nam hgc d
nhùig co sd này là do dd "hot" cùa ngành hgc, thuàn tùy dua trèn nhu càu xà bòi,
hoàc do quan niém "Viét Nam hgc là tal cà mgi thù lién quan dén Viét Nam cdng
lai" lén dal d dàu cùng dugc.
Thù hai là van de djnh hudng va muc tièu dào tao. Trong danh myc ma
ngàth dào tao cùa Bd Giào due va Dào t^o (GD&DT) thi Vi^t Nam hgc vào nàm
200-^ dugc xép vào nhdm ngành Khu vyc hgc. Nhung trong Danh myc giào due dào
tao :àp 4 trình dò thac sT, tiln sT cùa Bg GD&DT ban hành kèm Thdng tu
04/2)12/TT-BGDDT ngày 15/2/2012 thi Vi?l Nam hgc lai dugc xlp vào nhdm
ngàrh Ngdn ngù va Vàn hda Vift Nam. Viéc này cùng phàn ành tinh binb chua
thóng nhàt trong nhàn thùc cùa co quan quàn ly ddi vdi dinh hudng cùa ngành hgc
này. NIU coi Viét Nam hgc là khoa hgc cung càp nhàn thùc Idng hgp ve Viét Nam
vdi u càch là mot khu vuc, cùng gidng nhu Hoa Ky hgc, Nhàt Bàn hgc, Trung
Què: hgc, Hàn Quèc hgc... thi xép Vi?t Nam hgc thudc nhdm ngành Khu vuc hgc
là hnudi ngoài vdi myc tièu day tilng va cung càp càc kién thùc co bàn ve vàn hda Ibi
xlp vào nhdm ngành Ngdn ngù va Vàn hda Viét Nam. Ben canh dd, trong danh
muc cùa cudn Nhùng dièu càn biét ve tuyén sinh dgi hoc nàm 2012 ibi ed Idi 18 don
vi thòng hào tuyln sinh ngành Viét Nam hgc theo dinh hudng phyc vu du Hch...
T\nh trang khdng nhàt quàn ve dinh hudng va muc tièu dào tao trèn dàn dén
tinh trang khdng nhàt quàn vi chuang trinh dào tao. Nàm 2009, trién khai kèt luàn

cùa iéu ban "Nhùng vàn di ly thuyèt va phuang phàp dào tao VNH" lai Hdi thào
quèc ti Viét Nam hgc lln thù ba, Trudng Dai hgc Khoa hgc xà bòi va nhàn vàn.
187


VIÉT NAM HQC - KY YÉU U0Ì THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU
Dai hgc Qude già thành phd Hd Chi Minh pbdi hgp vdi Vién Viét Nam hgc va
Khoa hgc phàt trién. Dai hgc Qudc già Ha Ndi chù tri td chùc Hdi thào vdi chù de
"Tién Idi thèng nhàt chuang trình dào tao Viét Nam hgc d Vigt Nam", ddng thJi
hudng tdi myc liéu xày dyng mdl mang ludi càc ca sd dào tao Viét Nam hgc d Vièt
Nam nhàm Irao ddi chuang trình, ndi dung giàng day, hd trg trong dào tao nguón
nhàn lyc. Thdng qua càc bào cào lai hdi thào ed thè tbày chuang trình dào tao Vièt
Nam hgc hién nay rat da dang. Ve mài chinh thùc, ed thè thày ba Ioai chuang trình
co bàn:
- Loai chuang trinh kèt càu theo hudng liép càn Khu vuc hgc vdi muc tièu
cung cip mdl bue tranh Idng thè ve Viét Nam, bao gdm càc ITnh vuc Hch su, dia ly,
vàn hgc, ngdn ngù, vàn hda... Loai chuang trinh dào tao này phd bién trong càc
chuang trình dào tao thac sT va mot sd ca sd dào tao bàc dai hgc.
- Loai chuang trinh kit clu theo hudng gidi thigu dal nude hgc, chù yéu phuc
vy myc tièu dào tao hudng dàn vién du Hch. Moi dia phuang ben canh nhiéu món
chung, chù ylu tàp trung vi vàn hda, dia ly, tién trinh Hch su.
- Loai chuang trinh dành riéng cho sinh vièn nude ngoài, tàp trung gidi Ihi^u
nhùng kiln thùc ca bàn vi Vi?l Nam, trong dd trgng làm là kiln thùc vi tilng V $t.
Tuy vày, trén thuc ti, vi^c bè tri càc mdn hgc cy thi lai phy thudc rat nhiéu
vào "sd trudng" hoàc pham vi chuyén mdn cùa ngudi dugc giao nbiém vy xày dung
hoac vào ca sd chuyén mdn ma bg mdn Vigt Nam hgc dang phy thudc. Cd chuomg
trinh nàng vi Hch su, hoàc nàng vi ngù vàn, hoàc nàng vi van hda, du Hch. Tai mgt
sè dia phuang, ben canh càc mdn hgc vi Vigt Nam cdn dành mgt thdi lugng luomg
dèi (trong sè thdi lugng khà ban h?p) di dành cho "dia phuang hgc" phyc vy cho
boat ddng hudng din du Hch lai dia phuang. Tinh da dang này ed le do càch hilu

giàn don Vi?l Nam hgc là phép cdng cùa càc mdn hgc vi Viét Nam, ma cài gì lién
quan Idi Viét Nam dIu dugc. Dd chinh là mgt trong nhùng nguyén nhàn cùa ìnb
trang khdng thèng nhit, Ihàm chi là tùy tién vi chuang trình dào tao hién nay. Tinh
trang này dàc biét phè biln dèi vdi càc chuang trinh d bàc cao dàng. Dd là cbui ké
tdi noi dung giàng day Ihuc sy cùa tùng mdn hgc. Ngudi vièt khdng ed diéu cién
tilp xùc vdi dk cuang chi tilt cùa càc chuang trinh, nhung qua phàn ành, chàc ihàn
cdn nhilu vàn di càn ed su thào luàn, Irao ddi va thdng nhàt.
Thù ba, ve dói ngù giàng day. Day là vàn de ma ngành Viét Nam hgc cang
phài dèi mal va khdng de giài quylt mdl sdm mot chiéu, dàc biét d càc co sddào
tao cao dàng va dai hgc. Thuc ti là cho tdi nay. ngoài mot sd rat it di càn bo ed
trình dò cao dugc dào tao vi Khu vuc hgc lù nude ngoài ve, cdn sd lugng càr bd
giàng day ed trinh dò thac sT Viét Nam hgc cdn rat khièm Idn. Trong sd 65 ihcc sT
188


OÀO TAO VA GIÀNG DAY VIÉT NAM HOC Ò VIÉT NAM.

Vién Viét Nam hgc dugc dào tao lù Dai hgc Quèc già Ha Ndi, ed khoàng 3/4 dang
dàn nbiém càc vi tri chù chdt lai càc co sd dào tao Viét Nam hgc trèn cà nude, tuy
vày sd lugng này chua thè dàp ùng dugc nhu càu càn bd hién nay. Dai da sd càn bd
giàr^ day lai càc co sd hién nay déu tòt nghiép lù mdl ngành khoa hgc don ngành
nào dd nhu Hch su, vàn hda, ngù vàn, dia ly, du Hch..., trong dd khdng it ngudi chua
qua mdl khda hgc co bàn nào dd de hiéu "Viét Nam hgc là gì". Do dd khi giàng day,
mdtsd giàng vién gap khó khan khi phàn biét giùa day mdn hgc d mot khoa chuyén
ngành vdi chinh mdn hgc vdi cùng lén ggi nhung day d Khoa Viét Nam hgc. Ngugc
lai, idi vdi nhùng giàng vièn dà Idi nghiép bàc thac sT Viét Nam hgc, khi dàm
nhiém giàng day lai co sd dào tao Viét Nam hgc, néu khdng xàc dinh mgt mdl vi tri
chuyén mdn cu thè, di chuyén sàu hoàc trd thành chuyén già mgt ITnh vuc nhàt dinh
(vàr hgc, vàn hda, kinh té ... Viét Nam) Ibi lai rat khd khan khi giàng day, hdi
khdag ed mot mdn hgc "Viét Nam hgc" chung chung. Diéu này gàn nhu là yéu càu

"hièi nhién" ddi vdi co sd dào tao sau dai hgc khi giàng vièn là càc chuyén già ed
trini dd cao ve mdl ITnh vyc cu thè. Ddi vdi mdl sd ca sd dào tao theo tin ehi loàn
phir, viéc giàng day nhiéu mdn cùa ngành Viét Nam hgc khdng phài do càn bd cùa
Khca Viét Nam hgc phy tràch ma do càn bg cùa càc khoa chuyén ngành dàm nbiém
(càr bd Kboa Vàn hgc dàm nhiém day mdn vàn hgc Viét Nam, càn bd Khoa Lich
su gang day mdn Hch su...). Phuang thùc td chùc giàng day nhu vày ed dièm lich
cuc là tàng cudng chat lugng chuyén sàu cùa càc mdn hgc, song lai khdng phàt huy
dug; tinh "lién ngành", mdl yéu càu thiét yéu cùa Viét Nam hgc khi dal mgt hién
tugrg, mdl vàn de trong mdi quan h? Idng the vdi càc hign lugng, vàn de khàc. Ben
cani dd vai Irò cùa bàn Ihàn giàng vién Khoa Vi^l Nam hgc cùng sè ban che. Dd
chim là cài lùng tùng hién nay cùa khdng il ca sd dào tao Viét Nam hgc.
Thù tu, ve "dàu vào" va "dàu ra" cua sinh vièn. Cd thè ndi d bàc dai hgc
va cao dàng, trong nhùng nàm gàn day, ngành Vi?t Nam hgc thudc nhdm ngành
"hot', thu bùi dugc nhiéu sinh vién vào hgc, khdng cùng lìnb cành vdi mgt sè ngành
khoi hgc co bàn khàc. Chinh vi vày, chat lugng cùa sinh vién dugc tuyén cùng khà
Idi, hudng nim trong top cao cùa khung dièm chuàn tuyén sinh bang nàm. Tuy vày,
thuc té viéc chuàn hi tu tudng, gidi thiéu noi dung dào tao, khà nàng viéc làm... cho
sinh vién trudc khi vào trudng, nhilu noi thyc hién chua Idi. Chùng tdi dà lùng
phdig vàn 10 sinh vién nàm thù nhàt ngành Viét Nam hgc, hdi ly do chgn ngành
hgc lày. Hàu bèi càc em déu Irà Idi "Vi nghe tèn ggi ngành hgc ed ve bay, de hiéu,
cdn khdng biét sau này se làm gì". Sau 4 nàm hgc (ddi vdi bàc dai hgc), viéc tìm
dug; viéc làm tbich hgp ddi vdi sinh vièn Idi nghiép khdng phài là de dàng. Mdl
phIr cùng co ibi giài tbich bang tinh hinh khd khan chung ddi vdi mgi ngành, dàc
bièlla viéc làm d khèi co quan nhà nude, luy vày, ben canh dd, vige làm cho xà bòi
bill rò ndi dung dào tao, pham vi boat dòng, khà nàng phyc vu xà hdi cùa sinh vièn
189


VIÉT NAM HQC - KY YÉU H Q I THÀO QUÓC TÉ LÀN THIJ TU

tèi nghiép chua dugc nhiéu co sd dào tao quan tàm dùng mùc. Do vày khdng il sinh
vién khi ra trudng gap khd khan khi tìm vige làm.
Nhilu ngudi cho ring mot trong nhùng "Idi thoàt" cho dàu ra cùa bàc dai hoc
là hgc tilp chuang trình thac sT. Tuy vày, vige tuyén sinh bàc cao hgc ngành Viét
Nam hgc lai khdng hi de dàng tuomg ùng vdi ngudn cu nhàn phong phù hàng nàm.
Trudc nàm 2010, khi cà nude chi ed mdl ca sd dào tao thac sT là Vién Viét Nam hgc
va Khoa hgc phàt triln. Dai hgc Quèc già Ha Ndi thi hàng nàm sd lugng tuyln sinh
cùng chi dao ddng tu 20 din 25 ngudi, trong dd hgc vién khdng phài chi lói lù
ngành Viét Nam hgc ma din tu mgt sè ngành khàc (Lich su, Xà hdi hgc, Ngdn ngù
hgc. Dia ly, Kinh ti...). Tu nàm 2010, khi sè lugng càc ca sd dào tao thac sT dugc
md rdng ra: Trudng Dai hgc Khoa hgc xà hdi va nhàn vàn. Dai hgc Quèc già thành
phè Hd Chi Minh, Trudng Dai hgc Su pham Ha Nói, tilp tdi là Vién Khoa hgc xà
bòi Viét Nam... Ibi vige tuyln sinh dù chi tièu ddng thdi dàm bào chat lugng ludn
trd thành vln di càn quan tàm ddi vdi mdi ca sd dào tao.
Thùr nàm, vàn de hgi nhàp quóc té. Day là mgt trong nhùng nhiém vy dal ra
dèi vdi mgi ngành dào tao trong thdi gian gin day, làm sao chuang trinh dào tao lai
Vi?t Nam liép càn dugc nhiéu nhàt vdi chuang trinh va kién thùc cùa qudc tè, dàc
bigi là cùa càc dai hgc ed uy tin trén thè gidi. Tuy vày, dinh de tudng nhu rat lién
nhién này ed ve khd àp dyng dèi vdi càc ca sd dào tao Vi?t Nam hgc.
Trén Ibi gidi cho tdi nay ed khdng it càc trudng dai hgc ed ngành Viét Nam
hgc, hoàc càc trung tàm nei tilng nghién cùu Vi?t Nam nhu Dai hgc Quèc già
Tokyo, Dai hgc Osaka, Dai hgc Keio, Dai hgc Hiroshima, Dai hgc Nagoya, Dai hgc
Waseda, Dai hgc Kyoto (Nhàt Bàn), Dai hgc Quèc già Maxcova, Dai hgc Saint
Peterbourg (Cgng hda Lién bang Nga), Dai hgc Quèc già Australia, Dai hgc
Humboldt, Dai hgc Passau (Cdng hda Lién bang Due), Dai hgc Paris 7 (Cdng hda
Phàp) va nhilu trudng dai hgc d Trung Quèc... Màc dù lai càc trung tàm trén co rll
nhilu nhà nghién cùu nei tilng vi Viét Nam vi càc ITnh vuc chuyén ngành, nhung
vi chuang trinh dào tao, hg chù ylu hudng tdi ddi lugng là sinh vién nude ngoài
muèn tìm hilu càc kiln thùc vi Viét Nam, trong dd chù ylu là kiln thùc vi rgdn
ngù, vàn hda, Hch su, kinh ti... d mùc dd cln yéu co bàn. Thdi lugng mdn hgc tèng

Viét chilm trgng sè dàng kl. Ndi dung chuyén ngành cùa càc co sd trén cùng khà
da dang va thudng xuyén tbay dèi, phy thudc nhilu vào ddi ngù chuyén gii va
ngudi dùng dIu trong tùng giai doan. Do vày, néu mugn "nguyén xi" mot chuang
trinh dào tao Viét Nam hgc cùa nude ngoài, ed thè cùa mdl trudng dai hgc rài ndi
tilng di su dung d Viét Nam Ibi chua chic dà phù hgp. Ben canh dd, nc)i dung cùa
lùng mdn hgc chic chin sè khdng gièng nhau khi xày dung cho sinh vièn Vièt Nam
bay quóc ti. Do vày, vdi myc tièu dào tao càc chuyén già Viét Nam dugc trarg hi
190


DÀO TAO VA GIÀNG DAY VIÉT NAM HOC Ò VIÉT NAM...

kièr thùc tdng hgp, theo dinh bucVng lién ngành va khu vuc hgc ve chinh dal nucVc
mini, viéc hgc tàp nude ngoài cài gì, nhu thè nào càn phài ed su càn nhàc ky. Nhu
bànthàn kinh nghiém cùa Vién Vici Nam hgc va Khoa hgc phàl trièn. Dai hgc Qudc
già là Ndi. vdi myc tièu phàt trièn ngành Viét Nam hgc dal trình dd qudc té, Vién
xàc dinh h()c làp, tham kbào chuang trình dào tao sau dai hgc cùa ngành dal nude
hc)elheo dinh bucjng khu vuc hgc, liép càn lién ngành cùa càc trudng dai hgc ed uy
tin rén thè gidi. Dd là càc ngành Nhàt Bàn hgc (lai Nhàt Bàn), Trung Qudc hgc (tai
Truig Quòc), Hàn Qudc hgc (lai Hàn Qudc), Hoa Ky hgc (lai My), cy thè chgn Dai
hgc George Washington (vdi chuang trình dào tao Hoa Ky hgc) làm dai hgc ddi làc,
giùf dd trong viéc dào tao càn bd, Irao ddi phuang phàp va dàc biét là hgc tàp
khuig chuang trình dào tao Hoa Ky hgc (d bàc thac sT va lièn sT) cùa hg.
2. Djnh huóìig phàt trién cho ngành Viét Nam hoc
Xày dung ngành Viét Nam hgc thyc su trd thành mdl ngành hgc lién ngành,
marg tinh khoa hgc cao, khà nàng hdi nhàp qudc tè Idn là myc liéu ma càc co sd
dào tao Viét Nam hgc d Viét Nam càn hudng tdi. Trén co sd hién trang trèn, de ed
Ibi 3hàt huy ban nùa liém nàng, thè manh cùa ngành hgc phyc vy nhu càu phàt trién
chuig, cùng nhu khàc phyc tìmg bude nhùng bài càp hign ed, chùng tdi de xuàl mdl
sd gài phàp sau:

- Ve chucmg trinh dào tao: Càn quy dinh thèng nhIt mot khung chuang trinh
marg tinh chat khung, chuàn, àp dyng cho tal cà càc ca sd dào tao, dàm bào tinh
lién ngành cùa chuang trình dào tao, ed nhu vày mdi khic phyc dugc tinh trang Idn
xgn tùy lién hién nay cùa chuang trinh giàng day. Tuy vày khung này nèn mang
tinh chat "md" khoàng 20%, cho phép càc ca sd, theo nhùng dinh hudng va Ibi
marh riéng (dào tao hudng Idi ngudi nude ngoài, hudng tdi càc boat ddng phyc vy
vànbcSa, du Hch...) ed thè bè sung thèm. Ben canh dd, chuang trinh dào tao càn chù
y là tinh lién thdng vdi chuang trình cùa càc bàc cao ban (thac sT, lién sT) nhàm tao
dièi kién cho sinh vién de dàng ban trong vige liép thu kién thùc khi tièp tyc hgc
lén y càc bàc cao hcm.
- Nèn tilp tyc xày dyng mang ludi (network) càc dan vi dào tao Viét Nam hgc
trorg cà nude di ed Ibi hd trg lan nhau ve cà ndi dung, phuang phàp, giào trình,
nguìn lue giàng day, thyc hién mot càch ed hiéu qua kèt luàn dà dugc thdng nhàt
lai Udì thào "Tiln tdi thèng nhat chuang trinh dào tao VNH d Vi?l Nam" lai thành
phè He Chi Minh nàm 2009.
- cln ed su phèi hgp nhlm nàng cao thudng xuyén chat lugng, trinh dò cùa
càc giàng vién dang dàm nhiém cdng làc giàng day càc càc co sd dào tao Viét Nam
hoc trong cà nude. Ben canh càc chuang trinh dào tao chinh thùc càp bang thac sT,
191


VIÉT NAM HQC - KY YÉU H Q I THÀO QUÓC TÉ LÀN THlT TU*
tién sT, nèn td chùc càc chuang trinh ngin han (non-degree). De xuàl nèn làp trung d
hai dàu mdi, mgt ca sd d Ha Ndi, mgt ca sd d thành phd Hd Chi Minh thuc hién
cdng viéc này. Vién Viét Nam hgc va Khoa hgc phàt trièn. Dai hgc Qudc già Ha
Ndi xin phép dugc dàng cai dàu mdi d Ha Noi, hàng nàm sè td chùc càc chuang
trinh ngIn han vào mùa he (khoàng 3-4 luàn), bd tue càc kién thùc ve phuang phàp
lién ngành, phuang phàp liép càn khu vyc hgc va càc chuyén mdn khàc càn thiét
cho giàng vién Viét Nam hgc cùa càc ca sd ed nhu càu.
- Càn kèt hgp chat che giùa giàng day va nghién cùu càc vàn de thudc pham vi

Viét Nam hgc. Ben canh viéc khuyén khich, ddng vién càc càn bd, sinh vién, hgc
vién nghién cùu, hàng nàm nén td chùc Hdi thào "Viét Nam hgc tré" là noi de càc
t

r

•*

'

càn bd tré va hgc vién, nghién cùu sinh ed thè cdng bd, trình bay càc két qua nghién
cùu mdi, ddng thdi cùng là noi nhùng ngudi dang dàm nhigm cdng làc giàng day,
dào tao Viét Nam hgc trén cà nude ed Ibi giao luu, hgc hdi lan nhau. Vi?c td chùc
này ed Ibi thyc hi?n luàn phién, mèi nàm lai mgt dia diém. Vi?n Viét Nam hgc va
Khoa hgc phàt triln cùng xin dàng ky là ca sd md dàu cùa boat ddng này vào
nàm 2013 vào mgt thdi dilm tbich hgp nhlt.

192