DSpace at VNU: Phát triển văn hóa tổ chức ở Trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Điện Biên tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
*****

TRẦN NINH NAM

PHÁT TRIỂN VĂN HÓA TỔ CHỨC
Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN ĐIỆN
BIÊN TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI, NĂM 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
*****

TRẦN NINH NAM

PHÁT TRIỂN VĂN HÓA TỔ CHỨC
Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN ĐIỆN BIÊN
TỈNH ĐIỆN BIÊN

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Thị Tuyết Oanh

HÀ NỘI, NĂM 2015
ii


LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn thạc sĩ này, tôi đã nhận được nhiều sự giúp đỡ
của tập thể, cá nhân.
Trước hết tôi xin gửi những lời biết ơn chân thành nhất tới các thầy giáo,
cô giáo trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện
cho tôi theo học khóa học thạc sĩ Quản lí giáo dục. Đồng thời, tôi cũng xin gửi
lời cảm ơn đến các nhà khoa học đã chỉ dạy, cung cấp tài liệu, đóng góp ý kiến
trong suốt quá trình tôi học tập và hoàn thành luận văn của mình.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ tình cảm kính trọng và biết ơn vô cùng sâu sắc
tới cô giáo hướng dẫn - PGS.TS. Trần Thị Tuyết Oanh, người đã động viên,
tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để
hoàn thành luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn gia đình, các bạn đồng nghiệp, đồng môn cao
học QLGD đã tạo điều kiện và giúp đỡ, động viên tôi trong quá trình học tập,
hoàn thành luận văn.
Mặc dù có nhiều cố gắng, song luận văn chắc chắn không thể tránh
khỏi những thiếu sót, kính mong nhận được sự góp ý và giúp đỡ của Hội đồng
khoa học, quý thầy cô cùng các bạn đồng nghiệp để luận văn có thể hoàn
chỉnh hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 11 năm 2015
Tác giả

Trần Ninh Nam

i


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CB, GV, NV

Cán bộ, giáo viên, nhân viên

CBQL

Cán bộ quản lý

ĐTB

Điểm trung bình

GĐ

Giám đốc

HS, HV

Học sinh, học viên

NT

Nhà trƣờng

SL

Số lƣợng

TT GDTX

Trung tâm Giáo dục thƣờng xuyên

TT

Trung tâm

VHTC

Văn hóa tổ chức

VHNT

Văn hóa nhà trƣờng

ii


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ ii
DANH MỤC BẢNG SỐ .................................................................................. vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ................................................................... viii
MỞ ĐẦU ......................................................... Error! Bookmark not defined.
1. Lý do chọn đề tài ......................................... Error! Bookmark not defined.

2. Mục tiêu nghiên cứu.................................... Error! Bookmark not defined.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................. Error! Bookmark not defined.
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ............ Error! Bookmark not defined.
5. Câu hỏi nghiên cứu ..................................... Error! Bookmark not defined.
6. Giả thuyết khoa học .................................... Error! Bookmark not defined.
7. Phạm vi nghiên cứu ..................................... Error! Bookmark not defined.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu............................. Error! Bookmark not defined.
9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .... Error! Bookmark not defined.
10. Cấu trúc luận văn ...................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN VĂN HÓA TỔ CHỨC
TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊNError! Bookmark not
defined.
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu .................. Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Những nghiên cứu ở nƣớc ngoài ........... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nƣớc ........... Error! Bookmark not defined.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài.......... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Văn hóa tổ chức..................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Văn hoá nhà trƣờng ............................... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Khái niệm phát triển văn hóa tổ chức ... Error! Bookmark not defined.
1.3. Một số vấn đề lý luận về phát triển văn hóa tổ chức ở Trung tâm GDTX
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
iii


1.3.1. Đặc điểm của Trung tâm Giáo dục thƣờng xuyênError!

Bookmark

not defined.
1.3.2. Vai trò của văn hóa tổ chức trong Trung tâm Giáo dục thƣờng xuyên

......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.3. Nội dung phát triển văn hoá tổ chức ở Trung tâm Giáo dục thƣờng
xuyên ............................................................... Error! Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 1 ........................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VỀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI
TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN HUYỆN ĐIỆN BIÊNError!
Bookmark not defined.
2.1. Khái quát về Trung tâm Giáo dục thƣờng xuyên Huyện Điện Biên, Tỉnh
Điện Biên......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Thực trạng văn hóa tổ chức và phát triển văn hóa tổ chức của Trung tâm
Giáo dục thƣờng xuyên huyện Điện Biên ....... Error! Bookmark not defined.
2.2.1.Tổ chức nghiên cứu thực trạng .............. Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Thực trạng văn hóa tổ chức của TTGDTX huyện Điện Biên ........ Error!
Bookmark not defined.
2.2.3. Thực trạng phát triển văn hóa tổ chức của Trung tâm Giáo dục thƣờng
xuyên huyện Điện Biên ................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Đánh giá chung về thực trạng .................. Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Điểm mạnh ............................................ Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Điểm yếu ............................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.3.Nguyên nhân của thực trạng. ................. Error! Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 2 ........................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI TRUNG
TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN HUYỆN ĐIỆN BIÊN, TỈNH ĐIỆN
BIÊN................................................................ Error! Bookmark not defined.
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ............ Error! Bookmark not defined.
3.1.1 Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ......... Error! Bookmark not defined.
iv


3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triểnError! Bookmark not

defined.
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp với đặc điểm TTGDTX cấp huyện
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Các biện pháp phát triển văn hóa tổ chức tại Trung tâm Giáo dục thƣờng
xuyên huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. ........ Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Định hình hệ thống giá trị cốt lõi của tổ chức, Nâng cao nhận thức về
về giá trị cốt lõi cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên và học viên của TT
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Xây dựng hình ảnh Ngƣời lãnh đạo - nhân vật điển hình đại diên cho
giá trị của tổ chức ............................................ Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Quản lý sự thay đổi, xây dựng và chia sẻ sứ mệnh, tầm nhìn của trung
tâm nâng cao hiệu quả giáo dục ...................... Error! Bookmark not defined.
3.2.4. Xây dựng Quy chế văn hoá tổ chức theo mô hình văn hóa tổ chức tích
cực làm nền tảng cho sự phát triển bền vững.. Error! Bookmark not defined.
3.2.5. Tổ chức sự kiện nghi lễ củng cố những giá trị cốt lõi, tạo động lực phát
triển văn hoá tổ chức của trung tâm ................ Error! Bookmark not defined.
3.3. Mối quan hệ của các biện pháp ................ Error! Bookmark not defined.
3.4. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của biện pháp đề xuất .................. Error!
Bookmark not defined.
3.4.1. Các bƣớc khảo sát ................................. Error! Bookmark not defined.
3.4.2. Kết quả khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp....... Error!
Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 3 ........................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................. Error! Bookmark not defined.
1. Kết luận ....................................................... Error! Bookmark not defined.
2. Khuyến nghị ................................................ Error! Bookmark not defined.
2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo .............. Error! Bookmark not defined.
2.2. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên ... Error! Bookmark not defined.
v

2.3. Đối với TTGDTX huyện Điện Biên ........ Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 1
PHỤ LỤC

vi


DANH MỤC BẢNG SỐ
Bảng 2.1: Quy mô khối Bổ túc THPT ............ Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.2: Quy mô liên kết đào tạo, THCN tại TTError!

Bookmark

not

defined.
Bảng 2.3: Các lớp bồi dƣỡng, chứng chỉ ........ Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.4: Mức độ biểu hiện của sứ mệnh trong VHTC của TTGDTX huyện
Điện Biên......................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.5: Mức độ biểu hiện của tầm nhìn trong VHTC của TTGDTX huyện
Điện Biên......................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.6: Mức độ biểu hiện của bầu không khí TT trong VHTC của
TTGDTX huyện Điện Biên............................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.7: Mức độ biểu hiện của các giá trị văn hóa chính thống trong VHTC
của TTGDTX huyện Điện Biên ...................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.8: Mức độ biểu hiện của sự hợp tác trong VHTC của TTGDTX huyện
Điện Biên......................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.9: Mức độ biểu hiện của tính hợp thức và nhất quán trong hành vi của
các thành viên trong TTGDTX huyện Điện BiênError!

Bookmark

not

defined.
Bảng 2.10: Mức độ biểu hiện của môi trƣờng sƣ phạm trong VHTC của TT
GDTX huyện Điện Biên.................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.11: Tƣơng quan giữa các yếu tố biểu hiện của VHTC của TT GDTX
huyện Điện Biên ............................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.12: Thực trạng nội dung phát triển và áp dụng các chuẩn mực văn hóa
trong tổ chức TTGDTX .................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.13: Thực trạng nội dung đánh giá các điều kiện thực hiện và thực tế
VHTC của TT GDTX .................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.14: Thực trạng nội dung Xây dựng môi trƣờng văn hóa trong TT
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
vii


Bảng 2.15: Thực trạng nội dung tổ chức các lễ kỉ niệmError! Bookmark not
defined.
Bảng 2.16: Thực trạng nội dung xây dựng hồ sơ VHTCError!

Bookmark

not defined.
Bảng 2.17: Thực trạng nội dung đánh giá VHTTError!

Bookmark

not

defined.
Bảng 2.18: Thực trạng nội dung Xây dựng tính chuyên nghiệp của các thành
viên của tổ chức............................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.19: Thực trạng nội dung phát triển phong cách làm việc của các thành
viên trong trung tâm ........................................ Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.20: Thực trạng nội dung xây dựng bầu không khí tổ chức của Trung
tâm ................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.21: Tƣơng quan giữa các nội dung xây dựng VHTC của TT GDTX
huyện Điện Biên .............................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.1: Đánh giá về mức độ cần thiết của các biện pháp phát triển VHTC
tại TT GDTX huyện Điện Biên....................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.2: Đánh giá về mức độ khả thi của các biện pháp phát triển VHTC tại
TT GDTX huyện Điện Biên............................ Error! Bookmark not defined.

viii


DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Mức độ biểu hiện các yếu tố của VHTCError! Bookmark not
defined.
Biểu đồ 2.2: Tƣơng quan giữa mức độ nhận thức và mức độ thực hiện các nội
dung xây dựng VHTT ..................................... Error! Bookmark not defined.
Hình 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp xây dựng VHNT .................. Error!
Bookmark not defined.

ix

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt:
1. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Nghị Quyết tại Đại hội Đảng lần thứ X, XI.
2. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội
nghị Trung ương 8 khóa XI.
3. Đặng Quốc Bảo, TS.Nguyễn Thành Vinh (2011), Quản lý NT, Nhà xuất
bản Giáo dục, Hà Nội.
4. Brenda Bertrand (Bản dịch), Sự chuyển đổi trong VHTC: khoảng cách
giữa lí thuyết và thực tiễn, www.teacherbulletin.org
5. Nguyễn Văn Dung, Phan Đình Quyền, Lê Việt Hƣng (2013), VHTC và
lãnh đạo, Nxb Giao thông vận tải
6. Phạm Minh Hạc (2008), Nghiên cứu con người và nguồn nhân lực đi
vào công nghiệp hoá và hiện đại hoá, Nxb CTQG.
7. Phạm Minh Hạc (2009), Văn hóa học đường: NT thân thiện, Tạp chí
KHGD (42), tr. 5- 10.
8. Phạm Minh Hạc (2010), NT Việt Nam trong một nền giáo dục tiên tiến
mang đậm bản sắc dân tộc, Tạp chí KHGD (52 ), tr. 1- 3.
9. Nguyễn Tiến Hùng (2008), Lý luận phát triển VHNT phổ thông, Đề tài
cấp Bộ, mã số: B2008-37-56.
10.Nguyễn Hữu Lam, MBA, (1998), Hành vi tổ chức, Trƣờng ĐH Kinh tế
thành phố Hồ Chí Minh - Khoa Quản trị kinh doanh - Chƣơng trình
Thụy Sĩ - AIT về phát triển quản lí tại Việt Nam, Nxb Giáo dục, TP Hồ
Chí Minh
11.Trần Thị Bích Liễu (2005), Quản lý dựa vào NT - Con đường nâng cao
chất lượng và công bằng giáo dục, Nxb ĐHSP, Hà Nội.


12. Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Quản lí VHNT, Tập bài giảng Thạc sĩ Quản lí
giáo dục, Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội.
13. Nguyễn Vũ Bích Hiền, Quản lí VHNT, Tập bài giảng Thạc sĩ Quản lí

giáo dục, Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội.
14.Phạm Thành Nghị (2009), Văn hóa học đường- đặc điểm, chức năng và
sự phát triển, Tạp chí Quản lý Giáo dục (5 ), tr.13-15
15.Mai Thị Kim Thanh (2011), Giáo trình xã hội học văn hóa, NXB Giáo
dục, Hà Nội.
16.Trần Ngọc Thêm (2000), Cơ sở văn hóa Việt Nam, Nxb Thành phố Hồ
Chí Minh.
17.Lê Thị Ngọc Thúy (2014), Xây dựng VHNT phổ thông, Nxb Đại học
Quốc gia
18.Hồ Sĩ Vịnh (1999), Văn hóa Việt Nam trong tiến trình đổi mới, Nxb
Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
19.WWW.bentre.edu.vn. Văn hóa giao tiếp trong nhà trường
Tiếng Anh:
20.Cameron & Quinn (1999); Diagnosing and changing organizational
culture: based on the competing values framework, Reading, MA:
Addison - Wesley
21.Deal T.E. and Peterson D.K. (1999), Shaping School Culture The heart
of Leadership, Jossey-Bass.
22.Deal T.E. and Peterson D.K. (2009), The Shaping School Culture
Fieldbook, Jossey-Bass.
23.Eldrige và Crombie (1974), A sociology of organization; London: Allen
and Unwin


24.Hofstede, G. Cultural Dimensions,
/>25.Jerald,

C.(2006),

School

Culture:

The

Hidden

Curriculum,


26.Louis, M.R (1980); Surpire and sense making. Administrative Science
quartely, 25, 226-251
27.Schein H.E (2004), Organizational culture and leadership, Jossey Bass.