CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN LỆ THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH (LV thạc sĩ)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PHẠM XUÂN CƯỜNG

CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG
TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN LỆ THỦY,
TỈNH QUẢNG BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PHẠM XUÂN CƯỜNG

CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH

THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG
TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN LỆ THỦY,
TỈNH QUẢNG BÌNH
LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CƠNG
Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 60 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. HOÀNG MAI

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học của riêng
tơi, dưới sự hướng dẫn của TS. Hồng Mai - Học viện Hành chính Quốc gia.
Các số liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng
được công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác. Các số liệu trích dẫn trong
quá trình nghiên cứu đều được ghi rõ nguồn gốc.
Thừa Thiên Huế, ngày

tháng

Học viên

Phạm Xuân Cường

năm 2017

LỜI CẢM ƠN
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám đốc, Quý thầy cô Khoa
Sau đại học, cùng Lãnh đạo các khoa, phòng, thầy chủ nhiệm lớp thuộc Học
viện Hành chính, đã tận tình giảng dạy và tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ
em trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu tại học viện.
Đặc biệt, em xin kính gửi lịng biết ơn đến TS. Hồng Mai - Học viện
Hành chính Quốc gia đã tận tình hướng dẫn em trong suốt q trình thực hiện
và hồn thiện luận văn.
Xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện Lệ Thủy, tỉnh
Quảng Bình đã giúp đỡ, tạo điều kiện để bản thân vượt qua khó khăn, hồn
thành tốt cơng tác cũng như nhiệm vụ học tập và nghiên cứu.
Xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến bạn bè đồng nghiệp, gia đình đã ln tạo
điều kiện tốt nhất cho bản thân trong cuộc sống cũng như trong suốt q trình
cơng tác, học tập, nghiên cứu.
Do nhiều điều kiện chủ quan, khách quan và kinh nghiệm nghiên cứu
khoa học chưa nhiều nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất
mong nhận được sự góp ý của Quý thầy cô, các anh, chị học viên và các bạn
đồng nghiệp.
Thừa Thiên Huế, ngày

tháng

Học viên

Phạm Xuân Cường

năm 2017


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài luận văn ............................................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ..................................... 3
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ............................................................. 5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ........................................... 5
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn ...................... 6
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ..................................................... 6
7. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 7
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THƠNG ............................................... 8
1.1. Khái quát chung về thủ tục hành chính ...................................................... 8
1.1.1. Khái niệm ................................................................................................ 8
1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính............................................................ 9
1.1.3. Ý nghĩa của thủ tục hành chính. ............................................................ 11
1.1.4. Phân loại thủ tục hành chính ................................................................ 12
1.2. Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông. ................. 14
1.2.1. Khái niệm .............................................................................................. 14
1.2.2. Vai trị, ý nghĩa của cơ chế một cửa liên thơng .................................... 16
1.2.3. Mục đích và nguyên tắc trong thực hiện cải cách thủ tục hành chính
theo cơ chế một cửa liên thông ....................................................................... 17
1.2.4. Cơ quan áp dụng cơ chế một cửa liên thơng ........................................ 18
1.2.5. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông ... 19
1.2.6. Các lĩnh vực quản lý được giải quyết theo cơ chế một cửa liên thông . 19


Chương 2. THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI UBND HUYỆN LỆ
THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH ...................................................................... 21
2.1. Tình hình cải cách hành chính tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ...... 21

2.1.1. Đặc điểm chung về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội .................... 21
2.1.2. Tình hình cải cách hành chính huyện Lệ Thủy năm 2016 .................... 21
2.2. Phân tích thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên
thông tại Ủy ban nhân dân huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ........................ 28
2.2.1. Quá trình triển khai triển khai mơ hình một cửa liên thơng tại Uỷ ban
nhân dân huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình .................................................... 28
2.2.2. Về các lĩnh vực thủ tục triển khai thực hiện tại Bộ phận một cửa, quy
trình giải quyết cơng việc và việc cơng khai thủ tục hành chính .................... 31
2.2.3. Quy trình thực hiện cơ chế một cửa liên thông ..................................... 39
2.2.4. Tổ chức bộ máy và công chức tại Trung tâm giao dịch một cửa liên
thông của Uỷ ban nhân dân huyện Lệ Thủy ................................................... 50
2.2.5. Về cơ sở vật chất, trang thiết bị ............................................................ 55
2.2.6. Kết quả giải quyết thủ tục hành chính cho nhân dân ........................... 60
2.3. Đánh giá chung về cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên
thơng tại Uỷ ban nhân dân huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ........................ 66
2.3.1. Những kết quả đạt được trong cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế
“một cửa liên thơng” ...................................................................................... 66
2.3.2. Hạn chế, khó khăn trong cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một
cửa liên thơng”................................................................................................ 68
Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CẢI
CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN


THÔNG TẠI UỶ BAN NHÂN DÂN HUYỆN LỆ THỦY, TỈNH QUẢNG
BÌNH ............................................................................................................... 70
3.1. Phương hướng .......................................................................................... 70
3.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính
theo cơ chế “một cửa liên thơng” tại Uỷ ban nhân dân huyện Lệ Thuỷ, tỉnh
Quảng Bình ..................................................................................................... 72
3.2.1. Đẩy mạnh công tác chỉ đạo, điều hành ................................................. 72

3.2.2. Nâng cao chất lượng công chức thực hiện cơ chế một cửa liên thông . 72
3.2.3. Nâng cao năng lực phục vụ nhân dân tại UBND cấp huyện ................ 75
3.2.4. Đẩy mạnh phân công, phân cấp............................................................ 78
3.2.5. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền ....................................... 79
3.3. Kiến nghị .................................................................................................. 81
3.3.1. Đối với Chính phủ ................................................................................. 81
3.3.2. Đối với UBND tỉnh Quảng Bình ........................................................... 82
3.3.3. Đối với UBND huyện Lệ Thủy .............................................................. 82
KẾT LUẬN .................................................................................................... 85
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TT

Từ viết tắt

Nguyên nghĩa

1.

BC

Báo cáo

2.

BCĐ

Ban chỉ đạo

3.

BTC

Ban tổ chức

4.

CBCC

Cán bộ, công chức

5.

CBCCVC

Cán bộ, cơng chức, viên chức

6.

CCHC

Cải cách hành chính

7.

CNTT

Cơng nghệ thơng tin

8.

CP

Chính phủ

9.

CT

Chỉ thị

10. GCN

Giấy chứng nhận

11. GCNQSD

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

12. HCNN

Hành chính nhà nước

13. HĐND

Hội đồng nhân dân

14. HVHC

Học viện hành chính

15. LĐTB&XH

Lao động thương binh và xã hội

16. QLVB&ĐH

Quản lý văn bản và điều hành

17. TN&TKQ

Tiếp nhận và trả kết quả

18. TTHC

Thủ tục hành chính

19. UBND

Ủy ban nhân dân


DANH MỤC CÁC BẢNG
TT
1

Số hiệu

Nội dung

Trang

Bảng 2.1 Tổng hợp kết quả tiếp nhận, giải quyết TTHC 32
thuộc lĩnh vực TN-MT

2

Bảng 2.2 Tổng hợp kết quả tiếp nhận, giải quyết TTHC 34
thuộc lĩnh vực Tư pháp - Hộ tịch

3

Bảng 2.3 Tổng hợp kết quả tiếp nhận, giải quyết TTHC 35
thuộc lĩnh vực TC-KH

4

Bảng 2.4 Tổng hợp kết quả tiếp nhận, giải quyết TTHC 36
thuộc lĩnh vực LĐTB-XH

5

Bảng 2.5 Tổng hợp kết quả tiếp nhận, giải quyết TTHC 37
thuộc lĩnh vực Xây dựng

6

Bảng 2.6 Bảng so sánh tình hình giải quyết TTHC...

46

7

Bảng 2.7 Danh sách thiết bị và mục đích sử dụng

56

8

Bảng 2.8 Thiết lập hệ thống thiết bị chuyên dụng

58


DANH MỤC SƠ ĐỒ
TT

Số hiệu

Nội dung

Trang

1

Sơ đồ 2.1

Quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo cơ

39

chế “một cửa, một cửa liên thông” tại Bộ phận
một cửa liên thông Ủy ban Nhân dân huyện Lệ
Thủy
2

Sơ đồ 2.2

Diễn giải quy trình tác nghiệp

40


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Trong những năm qua, Đảng và nhà nước ta đã có những chủ trương và
giải pháp thể hiện sự quyết tâm rất lớn trong thực hiện cải cách hành chính mà
đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính liên quan đến tổ chức và công dân.
Cùng với yêu cầu phát triển và hội nhập, cải cách thủ tục hành chính ở
nước ta đã và đang có những chuyển biến hết sức tích cực. Điều này được thể
hiện qua những quyết sách vô cùng đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta. Đó là
Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22/6/2007 về Ban hành Quy chế thực
hiện cơ chế “một cửa”, cơ chế “một cửa liên thơng” tại cơ quan hành chính
nhà nước ở địa phương. Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 8/6/2010 của
Chính phủ về việc kiểm sốt thủ tục hành chính và Nghị định số 48/2013/NĐCP ngày 15/4/2013 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị
định liên quan đến kiểm sốt thủ tục hành chính. Nghị quyết số 30c/NQ-CP
ngày 8/11/2011 của Chính phủ về Ban hành chương trình tổng thể cải cách

hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa, một cửa
liên thơng phù hợp với tiến trình cải cách hành chính, trên cơ sở kế thừa
những quy định của Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg, một số nội dung đã
được sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh với mục tiêu nâng cao chất lượng giải quyết
thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho nhân dân. Ngày
25/3/2015 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg về
Ban hành Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa”, cơ chế “một cửa liên thơng”
tại cơ quan hành chính nhà nước tại địa phương, thay thế Quyết định số
93/2007/QĐ-TTg ngày 22/6/2007 của Thủ tướng Chính Phủ và có hiệu lực thi
hành kể từ ngày 15/5/2015.

1


Việc thực hiện cơ chế “một cửa liên thông” là giải pháp để đổi mới về
phương thức làm việc của cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương các
cấp, nhằm tạo chuyển biến cơ bản trong quan hệ giữa cơ quan hành chính nhà
nước với các tổ chức và công dân. Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước
và sự địi hỏi của q trình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, tỉnh
Quảng Bình nói chung và Ủy ban Nhân dân (UBND) huyện Lệ Thủy nói
riêng đã ban hành hàng nhiều Văn bản để chỉ đạo thực hiện, đó là: Quyết định
số 3580/QĐ-UBND ngày 23/12/2010 của UBND tỉnh Quảng Bình về việc
Phê duyệt Đề án thực hiện cơ chế một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân
huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình; Quyết định số 01/2012/QĐ-UBND ngày
16/4/2012 của UBND huyện về việc Ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động
của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế một cửa liên thơng tại Văn
phịng HĐND&UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình....
Thơng qua quá trình chỉ đạo thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo
cơ chế “một cửa liên thơng” của các cấp lãnh đạo, UBND huyện Lệ Thủy đã

nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, giảm bớt thời gian, công sức của
người dân khi đến giải quyết các loại hồ sơ, thủ tục hành chính. Tuy vậy,
trong q trình thực hiện do những hạn chế về cơ sở vật chất, về trình độ,
năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại Bộ phận “một cửa liên
thông” và tính độc lập trong giải quyết cơng việc khiến hiệu quả vẫn chưa đạt
kết quả như mong muốn. Đối với cơ chế liên thơng, có thể thấy sự “liên
thơng” trong xử lý các công việc cho tổ chức, cá nhân cịn thấp do việc triển
khai cơng nghệ thơng tin (CNTT) cịn hạn chế, nên mặc dù liên thơng nhưng
các tổ chức, cá nhân vẫn phải đến nhiều nơi để giải quyết các thủ tục hành
chính (TTHC). Thực hiện liên thơng giữa các cấp hành chính cịn khó khăn,
liên thơng giữa các UBND cấp xã và UBND huyện chưa có sự liên kết và
chưa đồng bộ.

2


Do đó, việc cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên
thông” tại UBND huyện Lệ Thủy nhằm nâng cao nhận thức và đưa ra giải
pháp tiếp tục thực hiện cơ chế này tốt hơn là việc làm có ý nghĩa, góp phần
làm sáng tỏ lý luận và thực tiễn về cơ chế một cửa liên thông tại UBND cấp
huyện.
Với lý do trên, tôi đã chọn nghiên cứu đề tài: “Cải cách thủ tục hành
chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban Nhân dân huyện Lệ Thủy,
tỉnh Quảng Bình” làm đề tài luận văn thạc sỹ Quản lý cơng.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Vấn đề cải cách hành chính (CCHC) nhà nước nói chung và cải cách
TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thơng nói riêng đã được một số tác
giả nghiên cứu, có thể tổng quan một số cơng trình như sau:
- Ḷn văn thạc sỹ của Nguyễn Văn Nam (HVHC quốc gia - năm
2006): “Xây dựng mơ hình một cửa liên thơng và một số giải pháp để tiếp tục

cải cách hành chính về đầu tư theo mơ hình một cửa tại tỉnh Bình Phước”;
- Đánh giá hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa tại UBND Phường qua
thực tiễn ở quận Hoàng Mai - Thành phố Hà Nội, tác giả Bùi Thị Thắm Khóa 10;
- Các giải pháp tăng cường cải cách hành chính tại tỉnh Lào Cai, tác giả
Nguyễn Thị Hồng Hiếu - Khóa 12;
Những nghiên cứu này đã góp phần quan trọng vào việc phân tích lý
luận và thực tiển về cải cách hành chính, thủ tục hành chính nói chung và cải
cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thơng nói riêng. Tuy nhiên,
vấn đề nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa chỉ
dừng lại ở những báo cáo, tổng kết mà chưa có nghiên cứu chuyên sâu về
thực tiển hoạt động.

3


Ở nước ta, cho đến thời điểm hiện tại có thể kể đến một vài cơng trình
nghiên cứu khoa học của các tác giả như GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm, Học
viện Hành chính quốc gia với bài viết: “Cải cách hành chính ở Việt Nam:
thành tựu và rào cản hiện nay”; Hồng Chí Bảo với “Cải cách hành chính ở
Việt Nam trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế - lý luận và thực tiễn”
được đăng trên Tạp chí Phát triển nhân lực năm 2011; Trần Công Dũng “Vách ngăn hay ngăn cách nơi giao dịch một cửa” đăng trên Tạp chí Tổ chức
nhà nước, số 6 năm 2010.
Bên cạnh đó, một số cơ sở lý thuyết khoa học cho CCHC nói chung và
cải cách TTHC theo cơ chế một cửa, một cửa liên thơng nói riêng như:
Cải cách hành chính nhà nước, sách chuyên khảo, do TS Thang Văn
Phúc chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia, năm 2001;
Nguyễn Ngọc Hiến (2001), Các giải pháp thúc đẩy cải cách hành
chính ở Việt Nam, Nxb Chính Trị Quốc gia, Hà Nội;
Đào Trí Úc (2007), đánh giá kết quả của cải cách hành chính và các
giải pháp tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính ở nước ta, Nxb Cơng an

nhân dân, Hà Nội.
Nhìn chung, các cơng trình, các đề tài khoa học trên chỉ đề cập CCHC,
TTHC nói chung hoặc cải cách TTHC theo mơ hình một cửa, một cửa liên
thông của cấp xã, phường, quận, huyện của một số tỉnh, thành phố. Trong q
trình nghiên cứu, bản thân tơi có kế thừa, có chọn lọc một số ý tưởng trong
các cơng trình nghiên cứu có liên quan, kết hợp với việc phân tích thực trạng
của việc cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thơng trong
hoạt động quản lý hành chính Nhà nước nói chung và trong bối cảnh tại
UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình nói riêng.

4


3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích:
Luận văn xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn cải cách thủ tục hành
chính theo cơ chế một cửa liên thông để đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy
mạnh việc cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một của liên thông tại bộ
phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình
trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ:
- Phân tích làm rõ cơ sở lý luận về cải cách thủ tục hành chính theo cơ
chế một cửa liên thơng;
- Hệ thống hóa các quy định, yêu cầu có liên quan đến cơ chế một cửa
liên thông áp dụng tại Ủy ban nhân dân cấp huyện của tỉnh Quảng Bình;
- Phân tích thực trạng triển khai áp dụng cơ chế một cửa liên thông tại
UBND huyện Lệ Thủy, làm rõ các hạn chế, vướng mắc và ngun nhân tình
trạng đó;
- Đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính
theo cơ chế một cửa liên thơng tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND

huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài tập trung nghiên cứu việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính
theo cơ chế một cửa liên thông tại UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
4.2. Phạm vi nghiên cứu:
Về khơng gian: Tại UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
Về thời gian: Từ năm 2010 đến nay (năm 2010 là thời điểm bắt đầu
triển khai cơ chế một cửa liên thông tại UBND huyện Lệ Thủy theo Quyết
định số 3580/QĐ-UBND ngày 23/12/2010 của UBND tỉnh Quảng Bình).

5


5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
Luận văn được thực hiện dựa trên quan điểm, chủ trương của Đảng,
chính sách của Nhà nước về cải cách hành chính và một số phương pháp
nghiên cứu khoa học cụ thể, như:
Phương pháp phân tích, tổng hợp: Đề tài kế thừa, tổng kết lại những kết
quả của các nghiên cứu về CCHC nói chung, cải cách TTHC theo cơ chế cơ
chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương nói
riêng.
Phương pháp so sánh: Thông qua một số dẫn chứng về triển khai cơng
tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông.
Phương pháp lịch sử: Xem xét CCHC nói chung và cải cách TTHC
theo cơ chế cơ chế một cửa liên thơng nói riêng trong từng giai đoạn.
Phương pháp thống kê: Từ những kết quả thống kê, đánh giá về thực
trạng triển khai công tác cải cách TTHC theo cơ chế cơ chế một cửa liên
thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương nói chung.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn

Về mặt lý luận:
Luận văn góp phần hệ thống hóa các quan điểm, đánh giá quá trình
thực hiện cải cách TTHC theo cơ chế một cửa liên thơng nói chung. Là tài
liệu tham khảo mang tính hệ thống về thực hiện cải cách TTHC theo cơ chế
một cửa liên thông. Chỉ ra những ưu điểm, thành tựu cũng như bất cập, hạn
chế của quá trình cải cách TTHC qua kinh nghiệm thực tiễn tại UBND huyện
Lệ Thủy. Đề xuất những giải pháp có tính khả thi trong cải cách TTHC theo
cơ chế một cửa liên thông.
Về mặt thực tiễn:
Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần phác họa bức tranh thực tiễn
trong việc đẩy mạnh cải cách TTHC theo cơ chế một cửa liên thông tại

6


UBND huyện Lệ Thủy, nhằm đảm bảo thực hiện tốt hơn cơ chế một cửa liên
thông trong các dịch vụ hành chính cơng tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả
của UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
Kết quả nghiên cứu của luận văn, có thể là tài liệu tham khảo cho việc
hoạch định, lập kế hoạch tiếp tục đẩy mạnh cải cách TTHC theo cơ chế một
cửa liên thông trong giải quyết TTHC cho tổ chức, cá nhân tại UBND huyện
Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, phần nội
dung của luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế
một cửa liên thơng.
Chương 2. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa
liên thông tại UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
Chương 3. Phương hướng và giải pháp đẩy mạnh cải cách thủ tục hành

chính theo cơ chế một cửa liên thông tại UBND huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng
Bình.

7


Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THƠNG
1.1. Khái quát chung về thủ tục hành chính
1.1.1. Khái niệm
Theo Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 08/6/2010 của Chính phủ quy
định: Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu,
điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết
một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức. Nó giữ vai trị đảm bảo
cho cơng việc đạt được mục đích đã định, phù hợp với thẩm quyền của cơ
quan Nhà nước hoặc của các cá nhân, tổ chức, được uỷ quyền trong việc thực
hiện chức năng quản lý Nhà nước.
Có thể nhận thấy, thủ tục hành chính là một quy phạm pháp luật quy
định về trình tự về thời gian, về không gian khi thực hiện một thẩm quyền
nhất định của bộ máy Nhà nước, là cách thức giải quyết cơng việc của các cơ
quan hành chính nhà nước có thẩm quyền trong mối quan hệ nội bộ của hành
chính và giữa các cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức cá nhân công
dân.
TTHC là một bộ phận chế định của Ḷt hành chính. Nói cách khác,
TTHC là một loại hình quy phạm mang tính cơng cụ để giúp các cơ quan Nhà
nước có điều kiện thực hiện chức năng của mình. Nếu khơng có các quy định
bắt buộc về thủ tục hành chính sẽ khơng có những căn cứ pháp lý để thực hiện
các hoạt động cơng vụ, giao dịch hành chính gây cản trở một phần hoặc
ngưng trệ hoàn toàn hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước.
TTHC được đặt ra để các cơ quan Nhà nước có thể thực hiện mọi hình

thức hoạt động cần thiết của mình trong đó bao gồm cả trình tự thành lập các
cơng sở, bổ nhiệm, bãi nhiệm, điều động cơng chức, viên chức, trình tự lập
quy, áp dụng quy phạm để đảm bảo các quyền của chủ thể và xử lý vi phạm,

8


trình tự điều hành, tổ chức các hoạt động tác nghiệp hành chính. Thủ tục hành
chính là các quy tắc phải tuân thủ theo trong quá trình ra các quyết định hành
chính của các cơ quan quản lý hành chính Nhà nước.
TTHC do các cơ quan Nhà nước ban hành để thực thi Hiến pháp và
Pháp luật cũng như thực hiện chức năng quản lý của nền hành chính nhà nước
và hồn thiện nhiệm vụ của mình, đồng thời các cơ quan HCNN có trách
nhiệm thực thi các thủ tục đó để bảo đảm tính cơng bằng, nghiêm minh trong
xã hội khi thực thi pháp luật.
Như vậy, TTHC vừa là cơng cụ thực hiện chức năng quản lý hành
chính nhà nước của cơ quan hành chính nhà nước vừa là điều kiện để công
dân, các tổ chức thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với nhà nước.
1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính
So với hệ thống các loại thủ tục trong ngành lập pháp và tư pháp, thủ
tục hành chính có những điểm khác biệt sau:
a. Thủ tục hành chính là thủ tục thực hiện hoạt động quản lý Hành
chính Nhà nước
Thủ tục hành chính được thực hiện bởi các chủ thể quản lý Hành chính
Nhà nước. Các chủ thể quản lý Hành chính Nhà nước bao gồm các cơ quan
Nhà nước, các tổ chức xã hội, cá nhân được nhà nước trao quyền; Trong đó
quan trọng nhất phải kể đến các cơ quan hành chính, các cán bộ, cơng chức,
viên chức trong hệ thống cơ quan này. Ngồi cơ quan Hành chính, các cơ
quan Nhà nước khác cũng tiến hành thủ tục hành chính khi thực hiện hoạt
động quản lý Hành chính Nhà nước như khi các cơ quan đó xây dựng và củng

cố chế độ cơng tác nội bộ; Các cơ quan tổ chức, các nhân khi tiến hành các
hoạt động quản lý Hành chính được Nhà nước trao quyền trong các trường
hợp cụ thể do pháp luật quy định.

9


b. Thủ tục hành chính do quy phạm pháp Luật hành chính quy định
Căn cứ vào mối quan hệ được điều chỉnh, quy phạm pháp luật hành
chính được chia thành quy phạm nội dung và quy phạm thủ tục. Quy phạm
thủ tục quy định cách thức thực hiện quy phạm nội dung, là yếu tố cần thiết
và chiếm phần lớn trong các quy phạm pháp ḷt hành chính bởi vì:
Thứ nhất, các quan hệ thủ tục hành chính là đối tượng điều chỉnh của
Luật hành chính.
Thứ hai, thủ tục hành chính do nhiều chủ thể tiến hành. Muốn tạo sự
thống nhất trong hoạt động quản lý tất yếu phải được thể hiện dưới dạng các
quy phạm pháp luật có giá trị bắt buộc thi hành.
Bên cạnh đó, thủ tục hành chính cần được quy định cụ thể, rõ ràng để
tránh sự lạm quyền, lộng hành hay không thực hiện hết thẩm quyền của chủ
thể quản lý, tạo nên sự tin tưởng của người dân đối với việc tham gia thủ tục
hành chính, ngăn ngừa khả năng xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của mỗi
cá nhân.
c. Thủ tục hành chính có tính mềm dẻo, linh hoạt
Tính mềm dẻo và linh hoạt của thủ tục hành chính được thể hiện qua
các biểu hiện sau:
Biểu hiện đầu tiên đó chính là việc có rất nhiều thủ tục hành chính khác
nhau. Mỗi thủ tục hành chính tương ứng với một hoạt động quản lý Hành
chính Nhà nước cụ thể. Có thể lấy một ví dụ trong thủ tục tiến hành xử phạt vi
phạm hành chính gồm hai thủ tục: Thủ tục đơn giản và thủ tục có lập biên
bản. Việc áp dụng thủ tục nào thì cần dựa trên việc xác định việc vi phạm

hành chính đó là gì. Do vậy khơng thể có thủ tục hành chính duy nhất cho
tồn bộ hoạt động quản lý hành chính nhà nước mà phải có rất nhiều thủ tục
hành chính. Thậm chí để giải quyết một loại cơng việc nhất định cũng có thể
cần các thủ tục hành chính khác nhau.

10


Khơng những thế, thủ tục hành chính cịn có sự thay đổi tương đối
nhanh. Sự thay đổi này cần được hiểu theo mặt tích cực mang tính khách
quan: Thay đổi để phù hợp và hiệu quả với tình hình xã hội đương thời. Khả
năng thay đổi theo nhu cầu của thủ tục hành chính nhanh hơn các thủ tục
khác.
1.1.3. Ý nghĩa của thủ tục hành chính.
Thủ tục hành chính có ý nghĩa rất quan trọng trong việc điều hành bộ
máy cơng quyền, bởi mục tiêu của nền hành chính là hướng tới việc quản lý
nhà nước một cách có hiệu lực, hiệu quả, do đó TTHC đảm bảo tính pháp chế
và đem lại hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước nói chung và của
UBND huyện nói riêng.
Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XI của Đảng đã nhiều lần nói đến
vấn đề CCHC. Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh: “bãi bỏ các thủ tục hành chính
gây phiền hà cho tổ chức và công dân”, “đẩy mạnh cải cách thủ tục hành
chính trong Đảng khắc phục tình trạng rườm rà, bất hợp lý về thủ tục”.
Hoạt động quản lý của các cơ quan hành chính nhà nước là tổ chức
thực hiện các quy định của pháp luật nhằm đạt được các mục tiêu, nhiệm vụ
đã đặt ra. TTHC là cơ sở pháp lý vững chắc để các chủ thể tiến hành thực hiện
các hoạt động giải quyết cơng việc thuộc chức năng của mình đồng thời là
chuẩn mực để đánh giá và đảm bảo tính hợp pháp của q trình thực hiện các
nhiệm vụ cơng vụ. Cũng nhờ đó mà hoạt động quản lý nhà nước được bảo
đảm theo tinh thần công khai, minh bạch và tuân thủ nguyên tắc pháp chế. Từ

quan điểm trên thì TTHC thuộc về yếu tố thể chế tức là vấn đề ban hành và
thực hiện TTHC và được thể hiện:
- Thủ tục hành chính bảo đảm cho các quy định nội dung của Luật hành
chính được thực hiện;

11


- Thủ tục hành chính cịn đảm bảo cho các quy phạm nội dung của các
ngành luật khác đi vào cuộc sống;
- Thủ tục hành chính bảo đảm cho việc thi hành các quyết định hành
chính được thống nhất;
- Làm giảm sự phiền hà, củng cố được quan hệ giữa Nhà nước và cơng
dân;
- Cơng việc sẽ có thể được giải quyết nhanh chóng, chính xác theo
đúng u cầu cơ quan Nhà nước, góp phần chống được tệ nạn tham nhũng,
sách nhiễu;
- Thủ tục hành chính khi được tạo lập một cách hợp lý, sẽ tạo khả năng
mang lại kết quả thiết thực trong việc thực hiện các quyết định quản lý, góp
phần nâng cao hiệu lực và hiệu quả cho hoạt động quản lý nhà nước, thúc đẩy
sự tăng trưởng và phát triển nền kinh tế xã hội.
1.1.4. Phân loại thủ tục hành chính
Phân loại thủ tục hành chính là sự phân chia, sắp xếp các thủ tục hành
chính dựa vào việc chúng có cùng nội dung, tính chất, hoặc phạm vi điều
chỉnh. Một cách phân loại khác dựa vào các đặc trưng của chúng. Phân loại
thủ tục hành chính có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc hồn thiện thủ tục
hành chính, đồng thời góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động
quản lý Nhà nước trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Việc phân loại thủ
tục hành chính cịn tạo cho các cơ quan, các cơng chức hành chính và mọi
cơng dân, tổ chức thực hiện dễ dàng, nhanh chóng, chính xác các TTHC.

Tùy thuộc vào các đặc điểm và các nghiên cứu hành chính, trong khn
khổ phạm vi nghiên cứu của đề tài này, căn cứ vào tính chất cơng việc được
tiến hành, TTHC được phân chia thành ba nhóm: TTHC nội bộ, thủ tục liên
hệ và thủ tục văn thư.

12


a. Thủ tục hành chính nội bộ
Thủ tục hành chính nội bộ là thủ tục thực hiện các công việc nội bộ của
cơ quan, công sở trong hệ thống cơ quan nhà nước và trong bộ máy nhà nước
nói chung. Nó bao gồm các thủ tục quan hệ lãnh đạo, kiểm tra các cơ quan
Nhà nước cấp trên với cấp dưới, quan hệ hợp tác, phối hợp giữa các cơ quan
Nhà nước cùng cấp, ngang cấp, quan hệ công tác giữa chính quyền cấp các
cấp với nhau.
b. Thủ tục hành chính liên hệ
Là thủ tục giải quyết các cơng việc liên quan đến quyền và lợi ích hợp
pháp của cơng dân, phong ngừa, ngăn chặn, xử phạt các hành vi vi phạm hành
chính, trưng thu, trưng mua các động sản và bất động sản của tổ chức và của
công dân khi Nhà nước có nhu cầu giải quyết một nhiệm vụ nhất định vì lợi
ích cộng đồng. Việc xây dựng và thực hiện các thủ tục này thuộc vào quan
niệm về mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân, về vai trò nhà nước trong
quản lý. TTHC liên hệ ảnh hưởng rõ rệt tới hiệu quả quản lý và người dân
đánh giá thái độ, năng lực hoạt động của chính quyền chủ yếu thơng qua việc
thực hiện các thủ tục này.
Thủ tục hành chính liên hệ rất đa dạng, thường được cụ thể thông qua
ba dạng sau:
- Thủ tục cho phép: Là thủ tục xem xét, giải quyết các yêu cầu, đề nghị
của công dân khi cần xin ý kiến.
- Thủ tục ngăn cấm hay cưỡng chế thi hành: Đây là loại thủ tục khi

công dân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính hay cố tình khơng thi
hành các quyết định hành chính thì các cơ quan hành chính hoặc cán bộ, cơng
chức có thẩm quyền được thực hiện các biện pháp ngăn chặn, xử phạt hay
cưỡng chế thi hành bằng văn bản hành chính. Quá trình này phải theo các
điều kiện, thủ tục do pháp luật quy định.

13


- Thủ tục trưng thu, trưng dụng: Trong một số trường hợp ḷt định, cơ
quan hành chính có thẩm quyền được thực hiện quyền trưng thu, trưng mua
trong trường hợp cần ưu tiên về lợi ích cơng cộng. Việc thực hiện này cũng
phải theo một trình tự đã được pháp luật quy định. Các thủ tục thuộc nhóm
này gồm: Thủ tục xem xét kiến nghị, yêu cầu, khiếu nại, tố cáo của công dân;
thủ tục giải quyết các yêu cầu của các cơ quan, tổ chức khác của nhà nước;
thủ tục các biện pháp phịng ngừa, ngăn chặn hành chính; thủ tục xử phạt vi
phạm hành chính; thủ tục áp dụng các biện pháp xủ lý hành chính...
c. Thủ tục hành chính văn thư
Thủ tục văn thư là tồn bộ các hoạt động lưu trữ, xử lý, cung cấp công
văn, giấy tờ và đưa ra giải quyết một công việc nhất định. Loại thủ tục này có
liên quan chặt chẽ với hoạt động văn thư” tạo thành thủ tục văn thư trong hoạt
động hành chính nhà nước.
1.2. Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thơng.
1.2.1. Khái niệm
Thuật ngữ “Cải cách hành chính” được nhiều học giả nghiên cứu và
đưa ra các định nghĩa khác nhau nhưng đều có điểm chung: là hoạt động của
Chính phủ căn cứ vào yêu cầu phát triển kinh tế, chính trị của xã hội mà hiện
đại hóa, khoa học hóa, hiệu suất hóa thể chế hành chính, cơ cấu tổ chức, chế
độ công tác, phương thức quản lý, nâng cao năng suất và hiệu lực hành chính
của Chính phủ.

Với cách hiểu này, nhấn mạnh sự phù hợp của mục tiêu cải cách hành
chính với những yêu cầu phát triển của đất nước và xã hội nước ta, vào việc
nâng cao hiệu suất, cải tiến chế độ và phương thức hành chính cũ, xây dựng
chế độ và phương thức hành chính mới. Vậy, cải cách hành chính là thuật ngữ
chỉ quá trình cải biến có kế hoạch cụ thể để đạt mục tiêu hoàn thiện một hoặc

14


một số nội dung của nền hành chính nhà nước nhằm xây dựng nền hành chính
cơng đáp ứng u cầu của một nền hành chính hiệu lực, hiệu quả và hiện đại.
Thủ tục hành chính là một loại quy phạm pháp ḷt quy định trình tự về
thời gian, về khơng gian khi thực hiện một thẩm quyền nhất định của bộ máy
Nhà nước, là cách thức giải quyết công việc của các cơ quan Nhà nước trong
mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân. Cải cách thủ tục
được coi là khâu đột phá trong cải cách nền hành chính Nhà nước, nghĩa là để
tạo sự chuyển động của toàn bộ hệ thống nền hành chính quốc gia; thủ tục
hành chính là khâu được chọn đầu tiên, khi cải cách thủ tục hành chính được
thay đổi sẽ gây ra sự chuyển động của toàn bộ hệ thống khi bị tác động.
TTHC bao gồm nhiều loại, liên quan đến nhiều lĩnh vực do đó cải cách
TTHC không thể đồng loạt cải cách trong tất cả các lĩnh vực mà cần có sự lựa
chọn để tránh làm ảnh hưởng tới tính liên tục của hoạt động quản lý cũng như
của toàn xã hội.
Cải cách thủ tục hành chính là điều kiện cần thiết để tăng cường củng
cố mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân, tăng cường sự tham gia quản lý
Nhà nước của nhân dân.
Theo Điều 1, Quyết định số 93/2007/NĐ-TTg, ngày 22/6/2007 của Thủ
tướng Chính phủ về “Thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thơng tại cơ
quan hành chính nhà nước tại địa phương”: Cơ chế “một cửa liên thông” là cơ
chế giải quyết công việc của tổ chức, cá nhân thuộc trách nhiệm, thẩm quyền

của nhiều cơ quan hành chính nhà nước cùng cấp hoặc giữa các cấp hành
chính từ hướng dẫn, tiếp nhận giấy tờ, hồ sơ, giải quyết đến trả kết quả được
thực hiện tại một đầu mối là bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của một cơ quan
hành chính nhà nước.

15