Thẩm quyền của Viện Kiểm Sát nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính từ thực tiễn tỉnh Đăk Lăk (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
..…/…..

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN VĂN BAN

THẨM QUYỀN CỦA VIỆN KIỂM SÁT
NHÂN DÂN CẤP TỈNH TRONG XÉT XỬ VỤ ÁN
HÀNH CHÍNH - TỪ THỰC TIỄN TỈNH ĐẮK LẮK

Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số: 60 38 01 02

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH
CHÍNH

ĐẮK LẮK, NĂM 2017

1


Công trình được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Minh Sản

Phản biện 1: .........................................................................
.........................................................................
Phản biện 2: .........................................................................
.........................................................................

Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc
sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng ……….… - Hội trường bảo vệ luận
văn thạc sĩ, Phân viện Hành chính Quốc gia khu vực Tây
Nguyên.
Số: 51 Phạm Văn Đồng, phường Tân Hòa, TP. Buôn Ma
Thuột
Thời gian: Vào hồi……giờ……tháng……năm 2017

Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc
gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính.

2


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn
Sau 14 năm thi hành Pháp lệnh tố tụng quốc gia các vụ
án hành chính (PLTTGQCVAHC), ngày 24/11/2010 Quốc hội
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, khóa XII kỳ họp
thứ 8 đã thông qua Luật Tố tụng hành hính (TTHC) 2010 và
có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2011. Tiếp
đến, ngày 25/11/2015 Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam, khóa XIII kỳ họp thứ 10 đã thông qua Luật
TTHC (sửa đổi) và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 7

năm 2016. Sự ra đời của Luật TTHC là dấu mốc có ý nghĩa
quan trọng, không chỉ nghi nhận thành tựu trong lĩnh vực lập
pháp mà còn góp phần vào sự phát triển trong lĩnh vực tố tụng
hành chính.
Một trong những nguyên tắc cơ bản được Hiến định của
pháp luật Việt Nam là nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Nguyên tắc này yêu cầu mọi chủ thể phải chấp hành nghiêm
chỉnh các quy định của pháp luật, đảm bảo tính thống nhất và
thượng tôn của pháp luật. Trong TTHC, Viện kiểm sát nhân
dân (VKSND) cấp tỉnh đóng vai trò quan trọng trong giải
quyết tranh chấp hành chính giữa “quan” và “dân”, là hình
thức “dân kiện quan”. Luật TTHC đã kế thừa, phát triển các
quy định của pháp luật về thủ tục giải quyết các vụ án hành
chính ở nước ta từ trước đến nay, thể chế hoá các chủ trương
của Đảng về cải cách tư pháp. Trong đó, tiếp tục quy định và

3


có nhiều nội dung đổi mới quan trọng liên quan đến hoạt động
của VKSND cấp tỉnh trong giải quyết vụ án hành chính, nhằm
bảo đảm sự nghiêm minh của pháp luật, sự công bằng, bình
đẳng và tuân thủ pháp luật của các chủ thể là rất cần thiết.
Tuy nhiên, trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất
nước, hội nhập kinh tế quốc tế, nhất là yêu cầu xây dựng Nhà
nước pháp quyền (NNPQ) xã hội chủ nghĩa (XHCN) Việt
Nam của dân, do dân, vì dân, các quy định pháp luật về thẩm
quyền của VKSND cấp tỉnh trong TTHC vấn bộc lộ những,
bất cập: thiếu tính đồng bộ, tính thống nhất; chưa hoàn toàn
phù hợp trong giải quyết vụ án hành chính tại phiên tòa sơ

thẩm và tại phiên tòa phúc thẩm vv... Những thiếu sót đó là
một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc thực hiện
chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của VKSND cấp tỉnh
trong TTHC còn chưa bảo đảm hiệu lực, hiệu quả.
Để có được sự đổi mới cơ bản về thẩm quyền của
VKSND cấp tỉnh trong xét xử các vụ án hành chính, từ hệ
thống quy phạm, nguyên tắc, định hướng đến mục đích pháp
lý đầy đủ, rõ ràng, đồng bộ, thống nhất và có tính khả thi đáp
ứng yêu cầu xây dựng NNPQ của dân, do dân và vì dân.Vì
vậy, việc nghiên cứu đề tài: “Thẩm quyền của Viện Kiểm sát
nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính từ thực tiễn
tỉnh Đắk Lắk” là yêu cầu khách quan và tất yếu, cấp thiết cả
về lý luận và thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn

4


Tìm hiểu tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
“Thẩm quyền của Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh trong xét
xử vụ án hành chính- Từ thực tiễn tỉnh Đắk Lắk”,
Tình hình nghiên cứu trên đây cho thấy, các công trình
khoa học, đề tài nghiên cứu, sách chuyên khảo, luận văn và
các bài báo trong chừng mực nhất định đã góp phần làm sáng
tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn quan trọng về thẩm
quyền của VKSND cấp tỉnh đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp
trong tình hình mới.
Tuy vậy, cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu
một cách toàn diện và chuyên biệt về thẩm quyền của VKSND
cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính - Từ thực tiễn tỉnh Đắk

Lắk. Luận văn là công trình khoa học đầu tiên nghiên cứu một
cách toàn diện và chuyên biệt về: “Thẩm quyền của Viện
Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính- Từ
thực tiễn tỉnh Đắk Lắk” dưới góc độ Luật Hiến pháp và Luật
Hành chính.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
Mục đích nghiên cứu của luận văn hướng tới làm sáng tỏ
cơ sở lý luận và thực trạng thẩm quyền của VKSND cấp tỉnh
trong xét xử vụ án hành chính - Từ thực tiễn tỉnh Đắk Lắk để
đưa ra các quan điểm và giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện
thẩm quyền của VKSND cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành
chính trong thời gian tới.

5


Để thực hiện mục đích nghiên cứu trên đây, luận văn có
nhiệm vụ:
Thứ nhất, luận văn xây dựng cơ sở lý luận về thẩm quyền
của VKSND cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính thông qua
việc phân tích, làm rõ khái niệm về thẩm quyền của VKSND
cấp tỉnh trong xét xử các vụ án hành chính; đặc điểm xét xử
các vụ án hành chính; nội dung thẩm quyền của VKSND cấp
tỉnh trong xét xử các vụ án hành chính; vai trò của VKSND
cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính; các yếu tố bảo đảm
thẩm quyền của Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh trong xét xử
vụ án hành chính.
Thứ hai, trên cơ sở phân tích thực trạng thẩm quyền của
VKSND tỉnh Đắk Lắk trong xét xử vụ án hành chính, luận
văn đánh giá khách quan về những kết quả đạt được, những

hạn chế, bất cập và nguyên nhân của những hạn chế, bất cập
này.
Thứ ba, luận văn hình thành các quan điểm mang tính
nguyên tắc chỉ đạo cho việc hoàn thiện thẩm quyền của
VKSND cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính và đề xuất
các giải pháp cơ bản, có tính hệ thống và bảo đảm cơ sở khoa
học nhằm hoàn thiện thẩm quyền của VKSND cấp tỉnh trong
xét xử vụ án hành chính.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn

6


Đối tượng nghiên cứu của luận văn là thẩm quyền của
VKSND cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính ở Việt Nam
hiện nay - Từ thực tiễn tỉnh Đắk Lắk.
Dười góc độ tiếp cận của khoa học Luật Hiến pháp và
Luật Hành chính, phạm vi nghiên cứu của luận văn được xác
định đó là toàn bộ thẩm quyền của VKSND cấp tỉnh trong xét
xử vụ án hành chính ở Việt Nam, được đánh giá thông qua
hoạt động thực thi thẩm quyền của VKSND tỉnh Đắk Lắk
trong xét xử vụ án hành chính, thời gian từ năm 2011 đến
2016.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của
luận văn
Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận
của chủ nghĩa Mác - Lênin về duy vật biện chứng và duy vật
lịch sử; tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ trương của Đảng, Nhà
nước về cải cách tư pháp và đổi mới hoạt động xét xử, về xây
dựng nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân.

Để phù hợp với nội dung và mục đích nghiên cứu, luận
văn đã sử dụng hợp lý, có hiệu quả từng từng phương pháp
nghiên cứu, trong đó luận văn chú trọng các phương pháp
như: phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh pháp luật, vv…
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn là công trình khoa học nghiên cứu sâu, toàn
diện và có hệ thống về thẩm quyền của VKSND cấp tỉnh
trong xét xử vụ án hành chính - Từ thực tiễn tỉnh Đắk Lắk

7


trên cả phương diện lý luận, pháp lý và thực tiễn. Các kết quả
nghiên cứu của luận văn sẽ là những bổ sung quan trọng vào
hệ thống lý luận về Luật Hiến pháp và Luật Hành chính, góp
phần làm sáng tỏ những quan điểm của Đảng, Nhà nước về
cải cách tư pháp và đổi mới hoạt động xét xử, về xây dựng
NNPQ XHCN của dân, do dân và vì dân. Đồng thời, góp phần
nâng cao nhận thức của nhân dân về vai trò của VKSND cấp
tỉnh trong xét xử vụ án hành chính. Luận văn có thể được
tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy tại các cơ sở đào tạo
chuyên ngành pháp luật, tư pháp và các khóa bồi dưỡng cán
bộ, công chức ngành Tòa án, Viện kiểm sát.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham
khảo, nội dung của luận văn gồm 03 chương sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về thẩm quyền của VKSND cấp
tỉnh trong xét xử vụ án hành chính;
Chương 2: Thực trạng và quan điểm, giải pháp giải pháp
hoàn thiện thẩm quyền của VKSND cấp tỉnh trong xét xử vụ

án hành chính.
Chương 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THẨM QUYỀN
CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN CẤP TỈNH
TRONG XÉT XỬ VỤ ÁN HÀNH CHÍNH
1.1. Xét xử vụ án hành chính

8


1.1.1. Khái niệm xét xử vụ án hành chính
Quản lý hành chính nhà nước là một hoạt động của nhà
nước được thực hiện trước hết và chủ yếu bởi các cơ quan
hành chính nhà nước. Hoạt động này được thực thi trên cơ sở
pháp luật, đảm bảo các quyền và lợi ích chung của nhà nước
và xã hội. Bởi vậy, trong quá trình thực hiện quản lý hành
chính nhà nước khó có thể tránh khỏi sự xung đột hay tranh
chấp về lợi ích, quan điểm áp dụng pháp luật giữa chủ thể
quản lý hành chính nhà nước và đối tượng quản lý hành chính
nhà nước. Khi những xung đột, tranh chấp này bị đẩy lên cao,
các bên phải đưa ra Tòa án có thẩm quyền để giải quyết thì sẽ
phát sinh vụ án hành chính.
Theo Từ điển Tiếng Việt, thì “vụ” là việc, sự việc không
hay, rắc rối cần phải giải quyết. Còn “án” là tranh chấp quyền
lợi cần được xét xử trước Tòa án. “Vụ án” là công việc phát
sinh trên cơ sở tranh chấp về quyền lợi thuộc nhiệm vụ xét xử
của Tòa án.
Vì vậy khi đề cập đến khái niệm vụ án hành chính, ta có
thể hiểu như sau “Vụ án hành chính là vụ việc tranh chấp
hành chính phát sinh do cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước,

cán bộ, công chức khởi kiện yêu cầu Tòa án có thẩm quyền
bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại bởi quyết
định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc
thôi việc hoặc do VKS khởi tố theo quy định của pháp luật
TTHC”.

9


1.1.2. Đặc điểm xét xử vụ án hành chính
Xét xử án hành chính được hiểu là "dân kiện quan", Tòa
án làm trung gian phân xử đúng, sai.
Án hành chính có một số đặc thù cơ bản nhất là đối
tượng tài phán trong tố tụng hành chính có phạm vi chỉ bao
gồm "quyết định hành chính" và "hành vi hành chính" do
người có thẩm quyền trong các cơ quan công quyền ban hành
hoặc thực hiện; trong tố tụng hành chính không có khái niệm
"nguyên đơn", "bị đơn", mà là "người khởi kiện" và "người bị
kiện" và mối quan hệ giữa hai loại chủ thể này không ngang
bằng nhau, một bên chủ yếu là công dân, một bên là các cơ
quan hành chính thực thi quyền lực công; tố tụng hành chính
không có "việc" hành chính mà chỉ có "vụ án" hành chính,
không sử dụng thuật ngữ "tranh chấp hành chính" mà sử dụng
thuật ngữ "khiếu kiện hành chính"; trong tố tụng hành chính
cũng không có thủ tục "hòa giải", "thỏa thuận", mà chỉ có thủ
tục "đối thoại", vì vậy tố tụng hành chính cũng không thể có
"Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự", do
tính chất phức tạp của loại án hành chính, nên sự tham gia tố
tụng của Viện kiểm sát để kiểm sát việc tuân theo pháp luật
trong việc giải quyết án hành chính là bắt buộc đối với tất cả

vụ án hành chính ngay từ khi thụ lý đến khi kết thúc việc giải
quyết án (Điều 25 Luật TTHC 2015).
1.1.3. Thủ tục giải quyết vụ án hành chính

10


Thủ tục giải quyết các vụ án hành chính là trình tự, thủ
tục mà Luật TTHC quy định nhiệm vụ, quyền hạn và trách
nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng,
quyền và nghĩa vụ của người tham gia tố tụng, cơ quan, tổ
chức, cá nhân có liên quan; trình tự, thủ tục khởi kiện, giải
quyết vụ án hành chính, thi hành án hành chính và giải quyết
khiếu nại, tố cáo trong TTHC, mọi hoạt động trong giải quyết
vụ án hành chính từ khi thụ lý đơn đến khi kết thúc việc giải
quyết vụ án đều phải tuân theo quy định của luật này.
1.2. Thẩm quyền của Viện Kiểm sát nhân dân cấp
tỉnh trong xét xử vụ án hành chính
1.2.1. Khái niệm thẩm quyền xét xử vụ án hành chính
- Thẩm quyền là việc pháp luật cho phép hay qui định
bổn phận (trách nhiệm) cho một cá nhân, một tổ chức được
(hay phải) làm một việc gì đó. thẩm quyền luôn phải được
kèm theo một mức độ quyền lực để làm tăng tính thực thi cho
thẩm quyền trước những cản trở có thể.
- Định nghĩa thẩm quyền xét xử vụ án hành chính
Thẩm quyền xét xử vụ án hành chính của Tòa án nhân
dân là quyền và nghĩa vụ của Tòa án nhân dân trong việc thụ
lý và giải quyết các vụ án hành chính.
Thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp tỉnh
“Thẩm quyền của Toà án nhân dân tỉnh, thành phố trực

thuộc trung ương được quy định tại điều 32 luật TTHC ”.

11


1.2.2. Nội dung thẩm quyền của Viện Kiểm sát nhân
dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính
1.2.2.1. Kiểm sát việc thụ lý, lập hồ sơ vụ án hành
chính
- Khi thực hiện công tác kiểm sát thông báo thụ lý vụ án,
trước hết cần phân biệt rõ quyết định nào là quyết định hành
chính, quyết định nào là quyết định giải quyết khiếu nại để
tránh việc thụ lý sai đối tượng.
- Nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND trong kiểm sát việc
thụ lý, lập hồ sơ vụ án hành chính là nghiên cứu sổ thụ lý đơn,
sổ thụ lý án, đơn kiện và các tài liệu có liên quan, xác định
loại việc kiện và nội dung việc kiện, xác định thời hiệu khởi
kiện, xem xét nội dung và hình thức đơn kiện, quan hệ khởi
kiện và tư cách của người khởi kiện và người bị kiện, người
đại diện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và các yêu
cầu của họ, yêu cầu TAND cung cấp hồ sơ vụ án.
1.2.2.2. Kiểm sát xét xử sơ thẩm vụ án hành chính
Trước khi tham gia phiên tòa, KSV được Viện trưởng
phân công tham gia phiên tòa phải nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án
để nắm vững nội dung và những tình tiết của vụ án, chuẩn bị,
chủ động trước các diễn biến có thể xảy ra tại phiên tòa, hoàn
chỉnh hồ sơ kiểm sát, chuẩn bị đề cương để tham gia hỏi tại
phiên tòa, dự thảo ý kiến phát biểu của VKS về việc giải
quyết vụ án. Kiểm sát xét xử sơ thẩm vụ án hành chính, kiểm
sát tư cách pháp lý của những người tiến hành tố tụng, những

12


người tham gia tố tụng và kiểm sát việc chấp hành thủ tục tố
tụng tại phiên toà, tham gia xét hỏi và phát biểu ý kiến về việc
tuân theo pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án, báo cáo
kết quả xét xử, thực hiện việc kháng nghị hoặc kiến nghị nếu
có.
1.2.2.3.. Kiểm sát việc tuân thủ pháp luật ở cấp xét xử
phúc thẩm
Kể từ khi được Viện trưởng VKS phân công KSV kiểm
sát việc giải quyết vụ án và tham gia phiên tòa phúc thẩm.
KSV phải:
Kiểm sát thông báo việc thụ lý vụ án. Xác định tính hợp
pháp của kháng cáo, kháng nghị; xác định vi phạm pháp luật
tại bản án, quyết định bị kháng cáo, kháng nghị; trên cơ sở
xác định tính hợp pháp và tính có căn cứ của kháng cáo,
kháng nghị, KSV phải làm rõ vi phạm của bản án, quyết định
sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị. Ngược lại, nếu kháng cáo,
kháng nghị không có căn cứ thì KSV phải chứng minh được
tính hợp pháp, đúng đắn của bản án, quyết định sơ thẩm và đề
xuất với lãnh đạo Viện việc chấp nhận kháng cáo (một phần
hay toàn bộ) hoặc rút kháng nghị trước khi mở phiên tòa
- Lập hồ sơ kiểm sát; chuẩn bị đề cương xét hỏi;
- Dự thảo phát biểu ý kiến về việc tuân theo pháp luật tố
tụng và nội dung giải quyết vụ án. Làm báo cáo kết quả kiểm
sát xét xử.

13

Tác nghiệp của KSV tại phiên tòa phúc thẩm tương tự
như của KSV tại phiên tòa sơ thẩm. Điểm khác biệt cơ bản ở
phiên tòa phúc thẩm là KSV phải sử dụng các tài liệu, chứng
cứ có trong hồ sơ vụ án để bảo vệ quan điểm kháng nghị cũng
như xem xét để chấp nhận hoặc không chấp nhận yêu cầu
kháng cáo.
1.2.3. Vai trò của Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh
trong xét xử vụ án hành chính
VKSND nhân danh quyền lực Nhà nước thực hiện chức
năng kiểm sát hoạt động tư pháp, cụ thể là kiểm sát tính hợp
pháp về các quyết định và hành vi của người tiến hành tố tụng
và hành vi của người tham gia tố tụng, bảo đảm mọi vi phạm
pháp luật trong tố tụng hành chính phải được phát hiện và xử
lý kịp thời, nghiêm minh giúp cho việc giải quyết vụ án hành
chính được đúng đắn và khách quan.
Chương 2
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THẨM
QUYỀN
CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH ĐẮK LẮK
TRONG XÉT XỬ VỤ ÁN HÀNH CHÍNH

2.1. Sơ lược về kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện
Kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk.

14


2.1.1. Khái quát tình hình xét xử vụ án hành chính ở

tỉnh Đắk Lắk
Tỉnh Đắk Lắk là một tỉnh nằm ở trung tâm tây nguyên có
diện tích rộng lớn, địa hình phức tạp. Trình độ dân trí thấp so
với cả nước. Cán bộ, công chức, kiểm sát viên trong nghành
kiểm sát còn thiếu chưa đáp ứng được yêu cầu, khởi kiện
tranh chấp đất đai, thổ nhưỡng ngày càng nhiều và phức tạp
và gia tăng.
Với chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt
động tư pháp nói chung, kiểm sát giải quyết các vụ án hành
chính nói riêng. Trong thời gian từ 01/01/2011 đến ngày
30/11/2016 Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã thực hiện
tốt công tác kiểm sát giải quyết các vụ án hành chính trên địa
bàn tỉnh nhà, sơ lược kết quả như sau;
Tổng số án hành chính tòa thụ lý từ 01/01/2011 đến ngày
30/11/2016 là 176 vụ; đã giải quyết 162 vụ đạt 92,0%;
Trong tổng số vụ án VKS kháng nghị 128 vụ thì tòa án
chấp nhận 118 vụ đạt 92,1% .
Để đạt được kết quả nêu trên Viện kiểm sát đã làm rất tốt
công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính từ khi
thụ lý đến việc kiểm sát bản án, quyết định của tòa án, đặc
biệt là công tác kiểm sát tại phiên tòa nhằm kịp thời phát hiện
vi phạm của tòa án, HĐXX về pháp luật tố tụng và pháp luật
nội dung để kịp thời kháng nghị hoặc đề nghị kháng nghị.

15


2.1.2. Tình hình kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện
Kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk.
Trong giai đoạn từ năm 2011 đến nay Viện kiểm sát nhân

dân tỉnh Đắk Lắk với vai trò chức năng, thực hành quyền
công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp tại địa phương, bám sát
các quy định của pháp luật TTHC và Luật tổ chức VKSND,
với bộ máy tổ chức được cơ cấu tương đối đầy đủ, VKSND
tỉnh đã thực tốt vai trò chức năng nhiệm vụ của mình trong
việc thực hiện thẩm quyền của VKSND trong xét xử vụ án
hành chính cấp tỉnh.
2.2. Phân tích thực trạng thẩm quyền của Viện Kiểm
sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk trong xét xử vụ án hành chính
2.2.1. Kiểm sát việc thụ lý, lập hồ sơ vụ án hành
chính
Trong 6 năm qua Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đăk Lăk
cơ bản đã thực hiện tốt công tác kiểm sát việc thụ lý, lập hồ
sơ vụ án hành chính tại tòa án nhân dân tỉnh Đăk Lăk. Bên
cạnh những kết quả đạt được công tác kiểm sát việc giải quyết
các vụ án hành chính còn một số hạn chế; như số ít KSV lập
hồ sơ kiểm sát án hành chínhsơ sài, lưu trữ tài liệu quan đến
vụ án trong hồ sơ kiểm sát có khi còn thiếu sót, việc kiểm sát
bản án, quyết định chưa sâu sát, bản án tòa án chuyển giao
cho viện kiểm sát chậm không đúng quy định của pháp luật,
nên không phát hiện được vi phạm của Tòa án để ban hành
kháng nghị, kiến nghị…

16


2.2.2. Kiểm sát xét xử sơ thẩm vụ án hành chính
Thực tiễn kiểm sát xét xử các vụ án hành chính theo quy
định của pháp luật TTHC năm 2010 xét thấy còn nhiều bất
cập như;

Thứ nhất, do quyền và lợi ích bị xâm hại, hai bên xảy ra
mâu thuẫn đối kháng. Do đó, các đương sự cần tiếng nói từ
người có trách nhiệm của các cơ quan bảo vệ pháp luật tại
phiên tòa, mà cụ thể đó là ý kiến phát biểu của KSV, nhằm
giúp họ thấy được, nhận thức được hành vi vi phạm pháp luật
hoặc là chấp hành đúng pháp luật của mình. Nhưng mong
muốn của các đương sự làm rõ bên nào chấp hành đúng pháp
luật, bên nào vi phạm pháp luật;
Thứ hai, sau hơn 5 năm thực hiện Luật TTHC năm 2010,
điều luật còn hạn chế rất nhiều quyền của KSV khi tham gia
phiên tòa hành chính sơ thẩm, chỉ phát biểu ý kiến trong phạm
vi tố tụng bắt đầu từ khi Thẩm phán thụ lý vụ án cho đến
trước khi Hội đồng xét xử nghị án.
2.2.3. Kiểm sát việc tuân thủ pháp luật ở cấp phúc thẩm
Công tác kiểm sát xét xử phúc thẩm các vụ án hành chính
là kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động xét xử
phúc thẩm của Tòa án nhằm bảo đảm cho việc xét xử có đầy
đủ căn cứ, đúng quy định của pháp luật.
Qua nghiên cứu lý luận cũng như thực tiễn vận dụng thấy
rằng về phạm vi của hoạt động xét xử phúc thẩm án hành
chính: được bắt đầu ngay sau khi bản án sơ thẩm hoặc quyết

17


định của Tòa án cấp sơ thẩm tuyên bị kháng cáo, kháng nghị
cho tới khi Tòa phúc thẩm ra quyết định, bản án phúc thẩm.
Khi tiến hành kiểm sát, KSV phải nghiên cứu cách giải quyết
những tồn tại, thiếu sót của công tác kiểm sát xét xử sơ thẩm
vụ án hành chính. KSV phải kiểm tra lại bản án hoặc quyết

định của Tòa án cấp sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị xem có
đủ căn cứ, tính hợp pháp hay không? Nếu có sai sót thì phải
có biện pháp sửa chữa kịp thời.
2.3. Đánh giá chung về thực trạng thẩm quyền của
Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk trong xét xử vụ án
hành chính
2.3.1. Những kết quả đạt được
Qua 14 năm thực hiện pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ
án hành chính (PLTTGQCVAHC), Luật TTHC năm 2010 và
mới nhất Luật TTHC 2015 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày
01 tháng 7 năm 2016. Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk,
với những cố gắng nổ lực của công chức, viên chức trong toàn
nghành đã đạt được những kết quả đáng trân trọng. Sau một
thời gian ngắn Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã quán
triệt và triển khai thực hiện tốt công tác phổ biến tuyên truyền,
tập huấn luật TTHC triển khai diện rộng, nhờ đó mà kết quả
công tác kiểm sát giải quyết các vụ án hành chính theo thẩm
quyền của VKSND tỉnh đạt được kết quả như khả quan:
Tổng số án hành chính tòa thụ lý từ 01/01/2011 đến ngày
30/11/2016 là 176 vụ; đã giải quyết 162 vụ đạt 92,0%;

18


Để đạt được kết quả nêu trên là nhờ thực hiện tốt công
tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính từ khi thụ lý
đến việc kiểm sát bản án, quyết định của tòa án, đặc biệt là
công tác kiểm sát tại phiên tòa nhằm kịp thời phát hiện vi
phạm của tòa án về pháp luật tố tụng và pháp luật nội dung,
sai lầm trong việc đánh giá chứng cứ là cơ sở để kịp thời

kháng nghị hoặc đề nghị kháng nghị.
2.3.2. Những hạn chế, bất cập
Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, từ thực tiễn
công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính còn
những hạn chế tồn tại và vướng mắc như sau;
Trong công tác chỉ đạo điều hành; việc triển khai tổ chức
chỉ đạo điều hành chưa đồng đều; các cơ quan trung ương
chậm ban hành văn bản hướng dân Luật TTHC; phối hợp giữa
viện kiểm sát với các ngành liên quan chưa kịp thời. Công tác
tổ chức cán bộ và kiện toàn bộ máy làm việc; tại viện KSND
tỉnh đang thiếu nhân lực để thực hiện công tác kiểm sát giải
quyết các vụ án hành chính cả về số lượng và chất lượng;
kiểm sát viên yếu về năng lực kiểm sát xét xử vụ án dẫn đến
vụ án bị kéo dài.
Việc kiểm sát giải quyết các vụ án hành chính đòi hỏi rất
nhiều văn bản pháp luật và văn bản hướng dẫn nghiệp vụ,
song chưa có hệ thống hóa cập nhật đầy đủ, để đáp ứng yêu
cầu nhiệm vụ, công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán
bộ làm công tác này còn quá ít chưa đáp ứng yêu cầu.

19


2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập
Nguyên nhân của những hạn chế bất cập nêu trên; một là
chính sách pháp luật về giải quyết các vụ án hành chính của
nhà nước ta không ổn định, thường xuyên sữa đổi bổ sung. Hệ
thống văn bản pháp luật của nhà nước về thủ tục giải quyết
các vụ án hành chính chưa đồng bộ và kịp thời. Đồng thời ý
thức tuân thủ pháp luật, tiếp thu kiến nghị, kháng nghị của

Viện kiểm sát ở nhiều tòa án chưa nghiêm túc, công tác tuyên
truyền, phổ biến pháp luật của các cơ quan nhà nước có thẩm
quyền về pháp luật tố tụng hành chính chưa tốt.
Nguyên nhân của những tồn tại thiếu sót trên một phần là
do công tác quản lý chỉ đạo điều hành của VKSND đối với
khâu công tác kiểm sát giải quyết các vụ án hành chính tuy có
quan tâm nhưng chưa đúng mức, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên
sâu cho đội ngũ cán bộ thực hiện chưa đồng bộ, một số cán bộ
kiểm sát còn có tư tưởng nể nang, ngại va chạm, tính chủ
động, sáng tạo chưa phát huy, kinh nghiệm công tác, trình độ
năng lực chưa đáp ứng yêu cầu.
2.4 Quan điểm hoàn thiện thẩm quyền của Viện Kiểm
sát nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính.
Luật tố tụng hành chính (TTHC) năm 2015 với nhiều nội
dung sữa đổi, bổ sung, trong đó có các quy định về trình tự,
thủ tục giải quyết vụ án hành chính, trực tiếp liên quan đến
việc thực hiện chức năng kiểm sát việc giải quyết vụ án hành

20


chính của viện kiểm sát nhân dân các cấp. Khẳng định vị trí,
vai trò của Viên KSND với tư cách là cơ quan tiến hành tố
tụng, kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng hành
chính, góp phần bảo đảm cho việc giải quyết vụ án hành chính
nhanh chóng, kịp thời đúng pháp luật. trên cơ sở đó luật đã
khắc phục những khó khăn vướng mắc khi thực hiện kiểm sát
việc giải quyết vụ án hành chính và kiểm sát thi hành án hành
chính theo quy định của luật TTHC 2010, đồng thời đặt ra yêu
cầu và nhiệm vụ mới cho Viện kiểm sát các cấp đối với công

tác này.
- Mặc dù Luật Tố tụng hành chính năm 2015 đã có nhiều
tiến bộ trong việc làm rõ ràng và minh bạch hơn các quy định
nhưng vẫn còn nhiều điều cần bàn về vấn đề này, cụ thể là:
- Luật tố tụng hành chính 2015 chưa có những quy định
này và tên gọi “Luật tố tụng hành chính” khó có thể bao hàm
hết các khía cạnh của vấn đề cần điều chỉnh. Chính vì lẽ đó,
việc tham khảo kinh nghiệm của một số nước trong xây dựng
vấn đề này cần được lưu ý. Chẳng hạn, tên gọi “Luật về kiện
tụng hành chính” hoặc “Luật về xét xử hành chính” như một
số nước đã áp dụng có lẽ cũng đáng được suy nghĩ.
- Để nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết khiếu nại
hành chính, một mặt phải đổi mới, hoàn thiện cơ chế giải
quyết khiếu nại hành chính, mặt khác phải củng cố, kiện toàn
tổ chức và hoạt động của Toà hành chính, mở rộng thẩm
quyền xét xử của Tòa án đối với các vụ việc khiếu nại hành

21


chính. Toà án có khả năng đảm nhận việc xét xử tất cả các
khiếu kiện hành chính, bảo đảm nguyên tắc mọi khiếu nại của
công dân đều được xem xét, giải quyết tại Toà án. Đồng thời,
đổi mới thủ tục giải quyết các khiếu kiện hành chính theo
hướng đơn giản, nhanh gọn, công khai, minh bạch, khách
quan, dân chủ, tạo thuận lợi cho người dân, cơ quan, tổ chức
thực hiện quyền khởi kiện của mình
2.5 Các giải pháp hoàn thiện thẩm quyền của Viện
Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính
2.5.1. Giải pháp sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về

thẩm quyền của Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh trong xét
xử vụ án hành chính
- Xuất phát từ nguyên tắc bảo đảm quyền và lợi ích hợp
pháp của Nhà nước, của công dân và của các chủ thể trong xã
hội. Hiến pháp 2013 tiếp tục khẳng định vai trò của Viện kiểm
sát nhân dân trong nền tư pháp nước nhà với chức ngăng thực
hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp và quy định
chế độ làm việc theo nguyên tắc tập trung thống nhất lãnh đạo
trong nghành để đề cao tính độc lập của VKSND trong hệ
thống các cơ quan nhà nước.
VKSND thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt
động tư pháp, góp phần bảo đảm cho pháp luật được chấp
hành nghiêm chỉnh và thống nhất. Đảng, Nhà nước tiếp tục
giao cho VKSND thực hiện đồng thời hai chức năng thực

22


hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp là hoàn
toàn hợp lý, sát thực tiễn và khoa học.
2.5.2 Giải pháp nâng cao chất lượng, đổi mới quy trình,
thủ tục tổ chức, thực hiện thẩm quyền của Viện Kiểm sát
nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính
Để đáp ứng yêu cầu đặt ra của luật TTHC năm 2015, giải
pháp nâng cao chất lượng, đổi mới quy trình thủ tục tổ chức,
thực hiện thẩm quyền của VKSND tỉnh trong xét xử vụ án
hành chính cần thực hiện nhiệm vụ sau.
Kiện toàn tổ chức bộ máy nguồn nhân lực, bố trí sắp xếp
đủ, đội ngũ công chức, kiểm sát viên, kiểm tra viên, chuyên
viên có năng lực phẩm chất, đạo đức, bản lĩnh nghề nghiệp,

tinh thần trách nhiệm, đảm nhiệm công tác kiểm sát giải quyết
các vụ án hành chính ở viện KSND cấp tỉnh theo hướng
chuyên sâu không kiêm nhiệm nhiều loại việc. bố trí đủ lãnh
đạo cấp phòng, tăng cường công tác quản lý chỉ đạo điều
hành, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, chức danh tư
pháp, phân công kiểm sát viên kiểm sát chặt chẽ việc giải
quyết vụ án hành chính kể từ khi thụ lý cho đến kết thúc việc
giải quyết vụ án.
2.5.3. Giải pháp nâng cao công tác thanh tra, kiểm tra,
giám sát và xử lý vi phạm thẩm quyền của Viện Kiểm sát
nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành chính.
Thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm thẩm
quyền của Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án

23


hành chính là công việc thường xuyên, nhằm thiết lập trật tự,
kỷ cương thực thi pháp luật.
Thực tiễn cho thấy Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk
Lắk, đã coi trọng công tác Thanh tra, kiểm tra, giám sát nên
đã phát hiện và xử lý kịp thời những vi phạm trong toàn địa
phương. Giải pháp nâng cao công tác thanh tra, kiểm tra, giám
sát và xử lý vi phạm thẩm quyền của VKS cấp tỉnh cần được
chú trọng thực hiện nhằm chống suy thoái đạo đức, lạm quyền
trong thực thi công vụ của cán bộ, công chức nghành kiểm
sát, tiếp tục phấn đấu, học tập và làm theo lời dạy của chủ tịch
Hồ Chí Minh là cán bộ công chức kiểm sát phải“Công minh,
chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”;
2.5.4. Giải pháp nâng cao năng lực Kiểm sát viên của

Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án hành
Kiểm sát viên VKS là trung tâm của công tác kiểm sát
hoạt động tư pháp, họ là người trực tiếp nghiên cứu hồ sơ vụ
án, lập hồ sơ kiểm sát vụ án, họ là người thực hành quyền
công tố, tranh tụng tại phiên tòa, kiểm sát hoạt động xét xử, là
người trực tiếp tham mưu đề xuất cho lãnh đạo viện kháng
nghị, kiến nghị. Đòi hỏi phải chuyên môn hóa, nâng cao năng
lực Kiểm sát viên của Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh trong
xét xử vụ án hành là tất yếu. do vậy KSV cần nâng cao chất
lượng chuyên môn nghiệp vụ chuyên sâu trong thực hiện thẩm
quyền kiểm sát xét xử vụ án hành là giải pháp tất yếu.

24


2.5.5. Bảo đảm chế độ, chính sách cho Kiểm sát viên
của Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh trong xét xử vụ án
hành chính
Trong thực tiễn kiểm sát xét xử vụ án nói chung án hành
chính nói riêng, tất cả kiểm sát viên tham gia tố tụng để kiểm
sát giai quyết các vụ án đều được nhà nước có chính sách bồi
dưỡng tham gia xét xử, tuy không nhiều nhưng đó là nguồn
động viên, là sự khởi đầu cho việc thực hiện chế độ, chính
sách cho cán bộ công chức nghành kiểm sát; việc bảo đảm chế
độ chính sach cho kiểm sát viên là yếu tố quan trọng, khởi tạo
nên sự cống hiến, chuyên tâm nghiên cứu …
Ngoài những chế độ chính sách đã được nhà nước quy định
chung và luật tổ chức VKS thì nhà nước cần có chế độ, chính
sách đặc thù cho kiểm sát viên và chính sách bảo hiểm rủi ro
khi thực hiện công tác phức tạp này.

KẾT LUẬN
Thực tiễn thi hành Hiến pháp cho thấy, qua các lần sửa
đổi Hiến pháp và Luật Tổ chức VKSND, mặc dù chức năng,
nhiệm vụ của VKSND có những sửa đổi, bổ sung nhất định,
cho tới nay hệ thống VKSND được tổ chức theo 4 cấp kiểm
sát.
Như vậy, các chủ trương của Đảng cũng như là cách thức
thể hiện các quyền năng pháp lý của VKSND trong các văn
bản pháp luật (kể cả Hiến pháp và các Luật, về tố tụng tư
pháp) và trên phương diện thực tiễn hoạt động tư pháp đều

25