So sánh doanh nghiệp việt nam và doanh nghiệp nhật bản tại việt nam (tt)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (761.37 KB, 10 trang )
October 25, 2017
[MÔN: CƠ SỞ VĂN HÓA NHẬT BẢN
GVHD: NGUYỄN THỊ NGỌC NGÂN]
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TIỂU LUẬN CUỐI MÔN HỌC
Đề tài:
SO SÁNH DOANH NGHIỆP VIỆT NAM
VÀ DOANH NGHIỆP NHẬT BẢN TẠI
VIỆT NAM
HVTH : Nguyễn Vũ Ngọc Châu
MSHV
: 1611160041
LỚP : 16DKSJA1
GVHD : Nguyễn Thị Ngọc Ngân
Tiểu luận cuối môn
Page 1
TP. HCM, tháng ..10../2017
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
---------
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
Họ và tên sinh viên: ……………Nguyễn Vũ Ngọc Châu ……………
MSSV:
…………1611160041……… MS : 02…………………
Lớp:
……………16DKSJA1……………………………
Nhận xét chung
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Điểm số
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Tp.HCM, ngày.....................tháng....................năm 2017
October 25, 2017
[MÔN: CƠ SỞ VĂN HÓA NHẬT BẢN
GVHD: NGUYỄN THỊ NGỌC NGÂN]
Giảng viên hướng dẫn
LỜI MỞ ĐẦU
Đất nước ta đang trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới, vậy chúng ta cần làm
gì cần làm gì để nền kinh tế đất nước đi lên cùng với xu hướng toàn cầu trên toàn thế
giới. Để nền kinh tế đi lên được trước hết tùy thuộc vào đường lỗi chính sách của
Nhà Nước, tiếp đến là chiến lược của các doanh nghiệp Việt Nam và sau đó là năng
lực trí tuệ bản than và phải học hỏi kinh nghiệm của các nước khác, ở đây không
nước nào khác chính là Nhật Bản. Bởi đặc điểm phát triển kinh tế của mỗi nước
chính là những bài học kinh nghiệm cho chúng ta học hỏi, tự đó có thể tránh được
những sai lầm mà các nược khác mắc phải đồng thời học hỏi những cái hay để từ đó
áp dụng vào nền kinh tế Việt Nam phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của đất nước.
Qua đó doanh nghiệp Việt Nam cũng học hỏi được rất nhiều từ những mô hình quản
lý tiêu biểu trên thế giới.
Việc vân dụng mô hình quản lý tiên tiến phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của các
nhà quản lý Việt Nam. Làm thế nào để đưa ra một mô hình quản lý phù hợp với tình
hình đất nước, có tính chiến lược đối với sự phát triển của từng doanh nghiệp không
phải là một điều dễ dàng. Làm thế nào để hiều rõ hơn về đất nước, con người và
hoạt động xã hội của người Nhật trong doanh nghiệp Nhật Bản. Để hiểu thêm vè
cách thức hoạt dộng của con người Nhật Bản trong doanh nhiệp nên đề tài “SO
SÁNH DOANH NGHIỆP VIỆT NAM VÀ DOANH NGHIỆP NHẬT BẢN TẠI VIỆT
NAM” là một đề tài tiểu luận tuyệt vời để em có thể tìm hiều sâu về xã hội và con
người Nhật. Với trỉnh độ và khả năng có hạn nên chắc chắn bài làm của em còn nhiều
thiếu sót, em rất mong nhận được sự góp ý từ thầy cô, cảm ơn.
Nguyễn Vũ Ngọc Châu
Tiểu luận cuối môn
Page 3
MỤC LỤC TIỂU LUẬN
I.
Sự khác biệt giữa Doanh nghiệp Việt Nam và Doanh
nghiệp Nhật Bản…………………………………………….
………5
II.
Những nét độc đáo của văn hóa doanh nghiệp Nhật
Bản……………………………………………….……….…
9
III.
Sự phong phú của một nền văn hóa đa dạng đa chủng
loại………………………………………………………….1
3
IV.
Nguyên tắc quản lý 5S và 7S……………………...…….…
14
V.
Chân – Thiện – Mỹ thể hiện trong quy tắc ứng xử của
người
Nhật………………………………………………………...2
1
October 25, 2017
[MÔN: CƠ SỞ VĂN HÓA NHẬT BẢN
GVHD: NGUYỄN THỊ NGỌC NGÂN]
VI.
I.
Kết luận…………………………………………...
………..24
Sự khác biệt giữa Doanh nghiệp Việt Nam và Doanh nghiệp Nhật Bản
1. Doanh nghiệp Việt Nam
Do chịu sự ảnh hưởng từ văn hóa phương Tây nên đa số các doanh nghiệp Việt
Nam thường áp dụng mô hình làm việc của họ từ đó tạo nên mô hình làm việc như
sau:
Thứ nhất, làm việc ngắn hạn. Người lao động tại Việt Nam thường thay đổi nơi
làm việc mà họ cho là tốt hơn nơi họ đang làm (tuy nhiên vẫn còn một số bộ phận vẫn
giữ truyền thống gắn bó nơi làm việc của các nước phương Đông), ở phương Việt
Nam người lao động không gắn bó suốt đời với công việc, với một công ty. Về phía
nhà quản lý, họ sẵn sàng sa thải nhân viên nêu như anh ta không làm được việc.
Thứ hai, đánh giá và đề bạt nhanh. Nếu như ở Nhật Bản thường đề bạt và trả
lương theo thâm niên thì ở Việt Nam thường đề bạt theo năng lực và không mấy quan
tâm đến thâm niên của người lao động và chử yếu trả lương theo cấp bậc, chức vụ.
Thứ ba nghề nghiệp được chuyên môn hóa (đào tạo và làm một nghề thành thạo,
ít thay đổi công việc). Người quản lý phải lựa chọn công nhân một cách khoa học, bồi
Tiểu luận cuối môn
Page 5
dưỡng nghề nghiệp và cho họ học hành để phát triển đầy đủ nhất khả năng của mình
để chuyên sâu vào một công việc.
Thứ tư, quyết định và trách nhiệm cá nhân. Việc đưa ra quyết định kinh doanh
được tiến hành theo lối áp đặt “từ trên xuống” tức là quyết do cá nhân thủ trưởng. Với
cách làm này việc đưa ra quyết định sẽ nhanh hơn nhưng giai đoạn thực hiện chưa
hẳn đã nhanh do chưa có sự bàn bạc của tập thể. Người đưa ra quyết định là người
phải tự chịu trách nhiệm về quyết định của mình, không ràng buộc tới những người
khác trong một bộ phận chức năng.
Thứ năm, cơ chế kiểm tả trực tiếp, hiển nhiên. Kiểm tả những gì đã đặt được
dựa trên thực tế so sánh nó với những tiêu chuẩn kiểm tra, trên cơ sở đó nhanh chóng
phát hiện những sai lệch , nhanh chóng đề ra các giải pháp khắc phục để đảm bảo cho
doanh nghiệp đạt được mục tiêu đã định.
Từ năm đặc điểm trên ta có thể thấy được những ưu điểm và nhược điểm trên mô
hình quản lý trên
Ưu điểm:
Với sự chuyên môn hóa nghề nghiệp, có một đội ngũ cán bộ có nghiệp vụ và kỹ
thuật cao giúp cho doanh nghiệp chuyên sâu vào lĩnh vực mà doanh nghiệp có ưu thế.
Từ sự chuyên nghiệp đó sẽ giúp doanh nghiệp tạo ra được những sản phẩm có chất
lượng cao hơn để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
Với cơ chế kiểm tra trực tiếp, hiển nhiên giúp cho việc kiểm tra chính xác và xác
thực hơn. Từ đó kiểm chứng xem mọi việc thực hiện theo kế hoạch đã định và theo
những nguyên tắc đã đề ra hay không. Từ việc kiểm tả này có thể nhanh chóng vạch
ra những khuyết điểm và sai lầm để sửa chữa, ngăn ngừa sự sai phạm.
Mô hình quản lý này còn thúc đẩy khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân trong tổ
chức. Đây là điều rất quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp bởi lẽ phát huy được tính
sáng tạo của con người trong tổ chức sẽ giúp cho doanh nghiệp có nhiều phương án
giải quyết từ đó sẽ chọ ra phương án tối ưu nhất phù hợp với tình hình của mình.
Nhược điểm:
Bên cạnh những ưu điểm được nêu trên mô hình quản lý này có nhược điểm là
chưa có sự gắn kết những các thành viên trong tổ chức. Mà sự hợp tác giữa các thành
viên trong tổ chức là rất quan trọng nhằm khai thác, động viên nhiệt tình vì tuệ của
tập thể , tăng thêm sức mạnh cho tổ chức, tạo bầu không khí đồng thuận, hứng thú.
2. Doanh nghiệp Nhật Bản
October 25, 2017
[MÔN: CƠ SỞ VĂN HÓA NHẬT BẢN
GVHD: NGUYỄN THỊ NGỌC NGÂN]
Văn hóa doanh nghiệp khởi nguồn từ nước Mỹ, sau đó được Nhật Bản xây dựng
và phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, văn hóa doanh nghiệp phải bám sâu vào nền văn
hóa dân tộc mới phát huy được tối đa hiệu quả. Nhận thức được tầm quan trọng của
mối quan hệ giữa văn hóa doanh nghiệp với bản sắc văn hóa dân tộc, người ta đã hình
thành khái niệm văn hóa giao thoa, theo đó, các công ty đa quốc gia luôn biết kết hợp
lợi ích của mình với văn hóa doanh nghiệp của nước chủ nhà.
Một trong những yếu tố thành công của bất kỳ doanh nghiệp nào chính là nghệ
thuật quản lý nhân sự. Yếu tố này tuy không trực tiếp tạo ra sản phẩm dịch vụ nhưng
nó có vai trò rất lớn đối với việc nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm.
Và các doanh nghiệp Nhật Bản dường như hiểu rõ nhất tầm quan trọng của yếu tố
quản lý nhân sự. Trong thế kỷ 20, rất nhiều cuộc cách mạng về quản lý nhân sự đã
diễn ra tại Nhật Bản, góp phần đáng kể vào vị thế của các doanh nghiệp Nhật Bản
trên thương trường quốc tế ngày nay. Và sau sự thành công “thần kỳ” vè kinh tế của
Nhật Bản đã khiến các nhà quản lý phương Tây quan tâm, thậm chí sùng bái mô hình
quản lý độc đáo được gọi là phương thức quản lý Nhật Bản, phong cách quản lý Nhật
Bản hoặc nghệ thuật quản lý Nhật Bản,… Dưới đây là đặc điểm trong phương thức
quản lý Nhật Bản.
Thứ nhất, công việc làm suốt đời (làm đén khi nghỉ hưu) ở một công ty. Tại Nhật
Bản, “công việc làm trọn đời” luôn là phương pháp nâng cao năng suất thường được
các doanh nghiệp ứng dụng, giúp tạo ra hiệu quả trong công việc. Các công nhân viên
Nhật Bản, nhất là những nam công nhân viên có tay nghề, thường thích làm một công
việc suốt đời. Những công nhân viên này ít tình nguyện đổi công ty hơn so với các
nhân viên ở các nước khác. Những công nhân viên khác gọi là những công nhân viên
tạm thời, thường chiếm khoảng 6% lực lượng lao động, ngay cả ở những công ty lớn
như TOYOTA. Ngoài ra còn có nhiều công nhân làm việc không trọn ngày. Khi hoạt
động kinh doanh sa sút, hay khi sử dụng các kỹ thuật tiết kiệm lao động, các công ty
giữ lại số công nhân viên làm việc suốt đời này trên bảng lương của họ, sa thải số
công nhân tạm thời, giảm tiền thưởng thất thường cho số công nhân làm việc suốt đời
và thuyên chuyển công nhân viên sang các bộ phận sản xuất khác.
Thứ hai, đánh giá và đề bạt chậm (có thể từ 1015 năm mới đề bạt). Ở Nhật
thường đề bạt theo thâm niên. Những người có thâm niên cao thường dễ được đề bạt,
được trả lương cao hơn những người có ít thâm niên.
Tiểu luận cuối môn
Page 7
Thứ ba, nghề nghiệp không chuyên môn hóa (có thể chuyển sang việc khác). Nhật
Bản đề cao chiên lược con người, do đó luôn luôn phải cải tiến công nghệ hướng về
con người và con người cũng luôn được đào tạo lại để phù hợp với công nghệ. Người
lao dộng có thể luân phiên làm việc trong nhiều lĩnh vực.
Các công ty đa quốc gia Nhật Bản thường thích bổ nhiệm các nhà quản trị địa
phương hơn là những người xa xứ vì các nhà quản trị địa phương thông hiểu các điều
kiện hoạt động ở địa phương, ít tốn kém, người địa phương có thể tập trung vào hoạt
động nhằm phục vụ cho mục tiêu dài hạn. Các công ty này thuyên chuyển nhân viên ra
nước ngoài để truyền đạt những kỹ năng chuyên môn và các hoạt động kinh doanh ở
nước nhà, để kiểm soát các hoạt động ở nước ngoài và để phát triển các nhà quản trị.
Và tại Nhật, hai chức năng huấn luyện, đào tạo nhân viên ở nước ngoài là xây
dựng những kiến thức tổng quát cho các nhà quản trị và trang bị cho các nhà quản trị
phương pháp để giải quyết những tình huống đặc biệt thường xảy ra đối với những
người xa xứ.
Thứ tư, quyết định và trách nhiệm ở tập thể. Ở Nhật Bản chủ yếu là chế độ trên
dưới bàn bạc dựa vào những quyết định mang tính tập thể “từ dưới đưa lên”. Phải tạo
điều kiện cho công nhân tham gia quyết sách, kịp thời phản ánh tình hình cho cấp trên,
đặc biết là trước khi đưa ra một quyết định quan trọng, phải khuyến khích công nhân
sản xuất đưa ra những đề nghị của họ, rồi sau đó cấp trên mới quyết định. Cách làm
này mất nhiều thời gian cho tới khi đưa ra quyết định nhưng vì trước đó tập thể đã
tham gia bàn bạc và quyết định nên đến giai đoạn thực hiện có nhiều thuận lợi và
được tiến hành một cách thông suốt. Chính vì ra quyết định tập thể nên mọi người
cũng cùng nhau chịu trách nhiệm.
Ở tại Nhật Bản, một số công ty khuyến khích sự hợp tác giữa người lao động và
nhà quản trị bằng cách phân chia quyền lãnh đạo. Nhân viên được tham gia vào hoạt
động quản trị của công ty, đây là quá trình hợp tác giữa người lao động và nhà quản trị
trong việc ra quyết định và các chính sách kinh doanh. Ví dụ như ở Isuzu, công nhân
viên bầu ra những người có quyền đại diện cho mình vào hội đồng lao động của công
ty. Về những vấn đề tài chính và kinh tế, Hội đồng lao động của Isuzu được cung cấp
thông tin và được tham khảo ý kiến vào việc ra quyết định, nhưng Hội đồng không có
quyền như các cổ đông vì mặc dù các cổ đông và nhân viên có số người đại diện như
nhau nhưng vị chủ tịch đại diện cổ đông là người có lá phiếu quyết định.
October 25, 2017
[MÔN: CƠ SỞ VĂN HÓA NHẬT BẢN
GVHD: NGUYỄN THỊ NGỌC NGÂN]
Thứ năm, cơ chế kiểm tra gián tiếp mặc nhiên (qua đánh giá của tập thể). Mọi
quyết định đưa ra đều qua sự bàn bạc của tập thể nên việc kiểm tra, đáng giá lại cũng
tập qua sự đáng giá của tập thể.
Cũng như mô hình quản lý của phương Tây, mô hình quản lý Nhật Bản cũng có
những ưu điểm và khuyết điểm riêng.
Ưu điểm:
Tinh thần tập thể là một trong những sức mạnh rất quan trọng đối với bất kì một
tổ chức nào. Con người là những tế bào của tổ chức, là những nhân tố của yếu cấu
thành nên tổ chức. Sức mạnh của tổ chức trước hết phụ thuộc vào năng lực, phẩm
chất của từng cá nhân: xong sức mạnh đó sẽ tăng lên gấp bội khi được liên kết gắn bó
trong tổ chức đó chính là sức mạnh tập thể
Mô hình này biết khai thác nguồn lực con người,đặc biệt là năng lực sáng tạo và
tinh thần tập thể của các cá nhân và các đoàn thể doanh nghiệp. Tinh thần tập thể
(tinh thần cộng đồng) đã và đang là tiềm năng to lớn của dân tộc Nhật Bản trên đà
phát triển. Ngoài ra lòng trung thành là một nhân tố quan trọng. Mọi người trung thành
với mục tiêu phát triển đất nước, phát triển doanh nghiệp, dốc lòng dốc sức học tập
và nghiên cứu lao động để đạt được kết quả cao nhất. Lòng trung thành là một phẩm
chất tâm lý truyền thống của con người Nhật, nó đã phát huy tác động mạnh mẽ trong
lĩnh vực sản xuất, góp phần không nhỏ vào sự “thần lỳ của nền kinh tế Nhật Bản.
Nhược điểm:
Tuy nhiên tinh thần tập thể không phải lúc nào cũng tốt, dôi khi nó kìm hãm khả
năng sáng tạo trong mỗi cá nhân. Làm việc tập thể, ra quyết định tập thể làm nguwoif
ta phụ thuộc vào nhau khi phải tách ra họ khó có thể thực hiện được nhiệm vụ.
Chế độ hưởng lương và đề bạt theo thâm niên không phải lúc nào cũng hợp lý, nó
có thể kìm hãm khả năng sang tạo của lớp trẻ trong doanh nghiệp. Điều này sẽ làm
cho doanh nghiệp mát đi một nguồn lực không nhỏ mà nhất là khi mô hình quản lý
Nhật Bản rất coi trọng nguồn lực con người.
Những nét độc đáo của văn hóa doanh nghiệp Nhật Bản
Triết lí kinh doanh
Có thể nói rất hiếm các doanh nghiệp Nhật Bản không có triết lí kinh doanh. Điều
đó được hiểu như sứ mệnh của doanh nghiệp trong sự nghiệp kinh doanh. Là hình ảnh
của doanh nghiệp trong ngành và trong xã hội. Nó có ý nghĩa như mục tiêu phát biểu,
xuyên suốt, có ý nghĩa định hướng cho doanh nghiệp trong cả một thời kì phát triển rất
II.
Tiểu luận cuối môn
Page 9
dài. Thông qua triết lí kinh doanh doanh nghiệp tôn vinh một hệ giá trị chủ đạo xác
định nền tảng cho sự phát triển, gắn kết mọi người và làm cho khách hàng biết đến
Doanh nghiệp. Hơn nữa các doanh nghiệp Nhật Bản sớm ý thức được tính xã hội hóa
ngày càng tăng của hoạt động sản xuất kinh doanh, nên triết lí kinh doanh còn có ý
nghĩa như một thương hiệu, cái bản sắc của doanh nghiệp.
Ví dụ như Công ty Điện khí Matsushita: “Tinh thần xí nghiệp phục vụ đất nước”
và “ kinh doanh là đáp ứng như cầu của xã hội và người tiêu dùng”. Doanh nghiệp
Honđa: “ Không mô phỏng, kiên trì sáng tạo, độc đáo: và “ Dùng con mắt của thế giới
mà nhìn vào vấn đề”. Hay công ty Sony: “Sáng tạo là lí do tồn tại của chúng ta”…
Lựa chọn những giải pháp tối ưu
Những mối quan hệ: Doanh nhân Xã hội; Doanh nhân Khách hàng; Doanh nhân
– Các Doanh nhân đối tác; Cấp trên cấp dưới thường nảy sinh rất nhiều mâu thuẫn
về lợi ích, tiêu chí, đường lối. Để giải quyết các doanh nhân Nhật Bản thường tìm
cách mở rộng đường tham khảo giữa các bên, tránh gây ra những xung đột đối đầu.
Các bên đều có thể đưa ra các quyết định trên tinh thần giữ chữ Tình trên cơ sở hợp lí
đa phương. Các qui định Pháp luật hay qui chế của Doanh nghiệp được soạn thảo khá
" lỏng lẻo" rất dễ linh hoạt nhưng rất ít trường hợp lạm dụng bởi một bên.
Còn ở Việt Nam khi xảy ra mâu thuẫn giữa hai bên ta thường chọn cách “giải
quyết tranh chấp bằng phương thức trọng tài” (nghĩa là” trọng tài giải quyết tranh
chấp có yếu tố nước ngoài và tranh chấp không có yếu tố nước ngoài” – Pháp lệnh
thương mại năm 2003). Nhìn chung, việc giải quyết tranh chấp bằng phương thức
trọng tài hiện nay tại Việt Nam theo Pháp lệnh thì không thực sự tiến bộ hơn so với
Tòa án. Thường thì đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài, Tòa án hướng tới áp
dụng pháp luật Việt Nam. Thực tiễn trọng tài Việt Nam cũng cho thấy như vậy. Bằng
cách này hay cách khác, Trọng tài hướng các bên tới áp dụng pháp luật Việt Nam. Hơn
nữa, pháp luật Việt Nam có nhiều quy định tương đối khắt khe đối với việc giải
quyết tranh chấp bằng phương thức trọng tài. Với quy định hiện nay, Tòa án chưa
thực sự là cơ quan trợ giúp trọng tài. Về áp dụng những quy định của Pháp lệnh thì
Tòa án đôi khi cũng tỏ ra khắt khe. Tòa án đã áp dụng một số quy phạm theo hướng
bất lợi cho trọng tài thông qua giải thích những quy phạm liên quan đến thỏa thuận
trọng tài hay liên quan đến hủy quyết định trọng tài.
Đối nhân xử thế khéo léo
Trong quan hệ, người Nhật Bản chấp nhận người khác có thể mắc sai lầm,
nhưng luôn cho đối tác hiểu rằng điều đó không được phép lặp lại và tinh thần sửa
