Thuyết trình môn sản phẩm phái sinh và quản trị rủi ro tài chính cấu trúc thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

SẢN PHẨM PHÁI SINH VÀ
QUẢN TRỊ RỦI RO TÀI CHÍNH

CHƯƠNG 2:

CẤU TRÚC THỊ
TRƯỜNG QUYỀN CHỌN

GVHD: PGS.TS NGUYỄN
THỊ NGỌC TRANG
TH: NHÓM 2


UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

DANH SÁCH THÀNH VIÊN

Nguyễn Thanh
Nhàn

Võ Kế Trí

Lê Thị Ngoan
Nhóm 2

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

CẤU TRÚC CHƯƠNG

I TỔNG QUAN THỊ TRƯỜNG QUYỀN
CHỌN

II CƠ CHẾ GIAO DỊCH

III CÁC QUI ĐỊNH TRÊN THỊ
TRƯỜNG QUYỀN CHỌN


UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

MỤC TIÊU CHƯƠNG

Cơ chế giao dịch

Quyền chọn mua
- bán

Lịch sử thị trường
quyền chọn

Tìm hiểu về các loại
quyền chọn trong thị
trường quyền chọn
Tác động của
thuế và ký quỹ
đến thị trường
quyề nchọn

Thị trường OTC

Sàn giao dịch
chính thức


Phần 1 tổng quan thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Tổng quan thị trường
quyền chọn

Quyền
Lịch sử thị
chọn và thị
trường
trường
quyền
quyền

chọn
chọn


Phần 1 tổng quan thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Các thuật ngữ
Hợp đồng kỳ hạn: Là hợp đồng mua hoặc bán tài sản vào một ngày
trong tương lai với giá đã thỏa thuận ở hiện tại.
Hợp đồng giao sau: Là hợp đồng mua hoặc bán tài sản vào một ngày
trong tương lai với giá đã thỏa thuận hiện tại.
Quyền chọn hợp đồng giao sau: hay quyền chọn hàng hóa hay quyền
chọn giao sau. Hợp đồng này cho phép người mua quyền được mua hoặc
bán một hợp đồng giao sau vào một ngày trong tương lai với mức giá đã
thỏa thuận hiện tại.
Hoán đổi (Swap): Là một công cụ hay một hợp đồng mà hai bên đồng
ý hoán đổi dòng tiền.
Quyền chọn hoán đổi (Swaption): Là một quyền chọn mà cho phép
người mua quyền hoán đổi.
Thỏa thuận mua lại (Repo): Là một hợp đồng cho phép người bán có
thể mua lại tài sản đã bán ở hiện tại vào một thời điểm trong tương lai
với mức giá đã thỏa thuận trước.


Phần 1 tổng quan thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Các thuật ngữ
Quyền chọn: cho người mua quyền mua hoặc bán một tài sản
vào một ngày trong tương lai với giá được thỏa thuận vào ngày
hiện tại.
Giá thực hiện (Strike price hoặc exercise price hoặc
striking price): Là một mức giá cố định mà người mua hợp đồng
quyền chọn có thể mua hoặc bán tài sản chấp nhận tại thời điểm
mua hợp đồng.
Ngày đáo hạn (Expiration date): Ngày hợp đồng mua bán này
được thực hiện đã được ấn định tại thời điểm mua hợp đồng.
Phí quyền chọn: Là giá của một quyền chọn mà bên mua quyền
chọn phải trả cho bên bán một khoản để bù đắp cho bên cung


Phần 1 tổng quan thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Sự phát triển của thị
trường quyền chọn
Từ đầu những năm 1800 của thế kỷ 19, quyền chọn mua và bán chứng
khoán đã được cung cấp.
Những năm 1900, một nhóm công ty đã thành lập hiệp hội các nhà môi
giới và kinh doanh quyền chọn đã thành lập thị trường quyền chọn.

Năm 1973 sàn giao dịch Chicago Board of Trade (CBOT) đã tổ chức một
sàn giao dịch quyền chọn riêng cho cổ phiếu có tên CBOE sau đó gần
như tất cả sàn giao dịch khác đều giao dịch quyền chọn.
1987 thị trường quyền chọn bị ảnh hưởng nặng nề bởi cú sốc sụp đổ của
thị trường chứng khoán.
Đầu những năm 1990 thị trường quyền chọn thay đổi sáng tạo hơn và
giao dịch mạnh mẽ ở cả thị trường phi tập trung và sàn giao dịch.


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

Quyền
chọn mua
Call option

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

• Là một loại quyền để mua (nhưng không bắt
buộc) một tài sản ở một mức giá cố định.
• Người nắm giữ quyền chọn có thể không thực
hiện quyền (hủy hợp đồng).
• Quyền chọn được áp dụng với nhiều dạng tài
sản.
• Cao giá ITM (in-the-money): Quyền chọn
mua mà giá chứng khoán cao hơn giá thực hiện.
• Kiệt giá OTM (out-of-the-money): giá cổ
phiếu thấp hơn giá thực hiện.

• Ngang giá ATM (at-the-money): giá cổ phiếu
bằng giá thực hiện.

• Ví dụ: ngày 1/8/2011: 1 quyền chọn mua 01 cổ phiếu
Microsoft đã được bán với giá thực hiện 27.5 usd, với ngày
đáo hạn 16/9. Giá cổ phiếu Microsoft là 27.27 usd.
Tại sao các bên lại tham gia vào hợp đồng quyền chọn mua
này?


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

Quyền
chọn bán
Put option

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

• Là một loại quyền bán (nhưng không bắt buộc)
một tài sản ở một mức giá cố định.
• Người nắm giữ quyền chọn có thể không thực
hiện quyền (hủy hợp đồng).
• Quyền chọn được áp dụng với nhiều dạng tài
sản.
• Quyền chọn bán được sử dụng để phòng
ngừa rủi ro vị thế đối với cổ phiếu.

• Ví dụ: ngày 1/8/2011: 1 quyền chọn bán 01 cổ phiếu Microsoft
đã được bán với giá thực hiện 27.5 usd, với ngày đáo hạn
16/9. Giá cổ phiếu Microsoft là 27.27 usd.
Khi mua quyền chọn bán người bán dự phòng cho việc cổ phiếu
sẽ giảm trong tương lai.


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Thị trường giao dịch phi tập
trung

Là giao dịch trực tiếp
giữa các nhà đầu tư
tổ chức.

Qui mô thị trường này
là toàn thế giới. Một
nhà đầu tư ở Chicago
có thể mua một
Dù các quyền chọn ở
quyền chọn ở một chi
thị trường này tồn tại
nhánh ngân hàng
nhiều rủi ro nhưng

Nhật ở New York, và
nóo ó rất nhiều lợi thế
ngân hàng này lại
lớn.
mua một quyền chọn
bù trừ từ một ngân
hàng Thụy Sĩ ở
London


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Lợi thế của thị trường giao dịch phi
tập trung
Những
qui định
và điều
kiện phù
hợp với
từng đối
tượng.

VD: Để bảo vệ lợi nhuận danh mục đầu tư của quỹ nhà quản trị
đã mua một quyền chọn bán với một mức giá cố định vào một
ngày cụ thể. Tuy nhiên, giao dịch này lại không phải lúc nào

cũng được thực hiện trên các sàn giao dịch. Bởi vì:
- Các sàn giao dịch giao dịch dựa trên một số cổ phiếu và chỉ
số chứng khoán nhất định mà có thể nó không tương thích với
nhu cầu của nhà quản trị.
- Các quyền chọn trên sàn giao dịch đáo hạn vào những ngày
được qui định cụ thể.
- Tính thanh khoản của các quyền chọn các tài sản có sẵng
không đủ để bù đắp cho cả danh mục.
- Trong thị trường phi tập trung các quyền chọn có tính linh
động cao hơn chứ không phải chỉ dành riêng cho cổ phiếu mà
có thể dành cho: trái phiếu, lãi suất, hàng hóa, tiền tệ, và cả
công cụ khác như thời tiết.


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Lợi thế của thị trường giao dịch phi
tập trung
Những nhà đầu tư
không liên quan sẽ
không cần được biết
về các giao dịch đã
hoàn tất.
Giao dịch trong thị
trường này sẽ không

bị kiểm soát.

Tránh được tình trạng tiêu cực cho thị trường.
Đối với thị trường tập trung khi số lượng lớn
quyền chọn bán được giao dịch mang lại một tín
hiệu tiêu cực đối với thị trường gây ra tâm lý
hoản loạn của đám đông.
- Những giao dịch trong thị trường phi tập
trung chủ yếu dựa vào uy tín và sự hiểu biết
lẫn nhau hoặc có một sự đảm bảo khác.
- Các hợp đồng được tạo ra bởi lợi ích của hai
bên mà không cần bất kỳ trung gian hay sự
chấp thuận của chính phủ hạn chế được chi
phí giao dịch và sự quan liêu trong thủ tục.


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Bất lợi và hạn chế của thị trường
giao dịch phi tập trung
Rủi ro tín dụng luôn
tồn tại và giới hạn
đối tượng khách
hàng.

Đây là một rủi ro cơ bản nhất sẽ được thảo luận
kỹ trong các chương sau.

Qui mô giao dịch lớn
hơn khả năng của
nhà đầu tư.

- Rủi ro mang lại cho cả người bán và người
mua trong vấn đề thanh khoản.
- Đây là một hạn chế lớn của giao dịch trong
thị trường phi tập trung vì không thể so sánh
giá với sàn giao dịch chính thức.

Qui mô thị trường là
rất lớn

- Tuy nhiên vì đặc thù giao dịch nên không thể
xác định chính xác qui mô thị trường.
- Báo cáo khảo sát của BIS 12/2010 cho thấy:
qui mô quyền chọn lãi suất, tiền tệ, cổ phiếu
và hàng hóa là 64 nghìn tỷ USD trong khi giá
trị thị trường là 2.2 nghìn tỷ USD hình 2.1


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Ba hạn chế của thị trường phi tập
trung
Chuyển nhượng của
hợp đồng quyền
chọn.

Hợp đồng không thể được chuyển nhượng trước
khi đáo hạn nên tính thanh khoản rất thấp.

Rủi ro hợp đồng cao

Hợp đồng được đảm bảo bởi nhà môi giới, nên
khi nhà môi giới bị phá sản thì người nắm giữ
quyền chọn gặp rủi ro lớn.

Chi phí giao dịch cao

Bởi vì hai hạn chế trên.


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Bất lợi của thị trường giao dịch phi
tập trung

Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Bất lợi của thị trường giao dịch phi
tập trung


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Thị trường giao dịch niêm
yết
Là một pháp Cung cấp các
nhân tổ chức
thiết bị tiện
đểt hực hiệni
ích và ban
gao dịch
hành qui định
chứng khoán,

và điều lệ
quyền chọn
quản lý giao
hoặc giao sau.
dịch.

Khắc phục
điểm yếu về
thiếu chuẩn
hóa và thanh
khoản của thị
trường OTC.


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Thị trường giao dịch niêm yết

Tín
h
chấ
t

Có sàn giao dịch công cụ phái sinh
Điều kiện niêm yết

Qui mô hợp đồng
Giá thực hiện
Ngày đáo hạn
Hạn mức vị thế và hạn mức thực hiện
Những chủ thể tham gia trên thị trường
Các hệ thống giao dịch quyền chọn khác
Những nhà kinh doanh quyền chọn ngoài sàn


UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

Sàn giao dịch công cụ phái sinh

• Cần phải có
hợp đồng
quyền chọn
được chuẩn hóa
• Thị trường
quyền chọn dễ
tiếp cận và thu
nhút
Sinhhơn.
ra theo yêu
cầu thị trường

Các thủ tục được
thực hiện trên
sàn
• Cung cấp các tiện
ích giao dịch.
• Các bên muốn
bán, giữ quyền
chọn đến ngày
đáo hạn hoặc
thanh lý hoặc
muốn thoát khỏi
trách nhiệm phải
mua, bán cổ
phiếu.

• Sàn giao dịch
Chicago
(CBOE), Sàn
American, Sàn
Philadelphia,
Pacific
Exchanges.
Những sàn tiên
phong


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF

ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Điều kiện niêm yết

Điều
kiện
niê
m
yết

Trước giới hạn niêm yết quyền chọn các cổ phiếu công
ty lớn và hiện tại đã nới lỏng.
Tất cả quyền chọn phải ở một dạng cụ thể và là một
chuỗi (Option series)độc lập. Ví dụ: hoặc là quyền chọn
mua, hoặc chọn bán.
Sàn giao dịch sẽ là người quyết định việc quyền chọn
của một cổ phiếu cụ thể có được niêm yết hay không.
Sàn giao dịch có thể quy định những điều kiện khác
nhưng tính chất có thể dễ dàng hơn.
Sàn giao dịch có quyền niêm yết hoặc hủy niêm yết một
quyền chọn của cổ phiếu.


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Qui mô hợp đồng
Mỗi hợp đồng tiêu chuẩn quy ước giao dịch 100 cổ phiếu.
Có trường hợp ngoại lệ khi cổ phiếu bị chia tách, hoặc công ty chi trả cổ tức bằng cổ
phiếu.

1/(1+tỷ lệ chi trả)

dụ: Cty trả cổ tức 15% thì giá trị cổ phiếu mới được qui đổi là
Giá trị quiVí đổi
trường hợp
trảđãcổđược
tứclàm tròn.
0.875

Thì người nắm giữ hợp đồng hiện tại sẽ
được bổ sung bằng
1 hợphợp
đồng chia
bổ
Trường
sung.

Víd ụ: 1 Cổ phiếu tách làm 2 thì người mua và người bán sẽ nhận
đượctrả
2 hợp
với mỗi
cũ và
giá trị bị giảm đi ½.
tách,

cổđồng
tứcứng
bằng
bộihợp
sốđồng
lẻ của
100
So với trước.

Qui mô hợp đồng quyền chọn chỉ số và công cụ khác được qui định theo số
nhân.
Ví dụ: một hợp đồng quyền chọn với S&P
100 có số nhân là 100

Một nhà đầu tư mua 1 hợp đồng S&P100 là mua quyền chọnc
hỉ số có giá trị 100 x chỉ số.


Phần 1: Tổng quan thị trường quyền chọn
Quyền chọn và thị trường quyền chọn

UINIVERSITY OF
ECONOMICS HO
CHI MINH CITY

Giá thực hiện
Gía trên sàn là giá đã được chuẩn hóa.
Sàn giao dịch qui định mức giá thực hiện có thể ký kết hợp đồng quyền chọn trong
khi thị trường OTC thì có thể nhận bất cứ mức giá thực hiện nào mà hai bên thỏa
thuận.

Sàn giao dịch xây dựng giá thực hiện để thu hút khối lượng giao dịch vì vậy, nhân
viên sàn có xu hướng niêm yết quyền chọn có giá thực hiện xoay quanh rất gần
giá hiện tại của cổ phiếu theo phán đoán của mình.
Khi giá cổ phiếu tang, các mức giá thực hiện mới gần với giá cổ phiếu hơn sẽ được
bổ sung.
Năm 1993 CBOE ra đời một dạng quyền chọn có sự linh hoạt FLEX. FLEX có thể có
bất cứ mức giá thực hiện nào.
Giá cổ phiếu giảm đi một mức bằng với cổ tức vào ngày không có cổ tức và làm
tổn hại đến người nắm giữ quyền chọn mua và giúp ích cho người giữ quyền chọn
bán


Ngày đáo hạn
Ngày đáo hạn của các quyền chọn OTC được thiết kế phù hợp với
nhu cầu của người mua và người bán.

* Chu kỳ đáo hạn:
Trên sàn giao dịch quyền chọn, mỗi cổ phiếu được phân loại vào
các chu kỳ đáo hạn riêng được gọi là chu kỳ tháng 1, 2 và 3.
+ Chu kỳ tháng 1 gồm: Tháng 1, 4, 7 và 10.
+ Chu kỳ tháng 2 gồm: Tháng 2, 5, 8 và 11.
+ Chu kỳ tháng 3 gồm: Tháng 3, 6, 9 và 12.
Các ngày đáo hạn hiện có hiệu lực là tháng hiện tại, tháng tiếp
theo và 2 tháng tiếp theo trong chu kỳ tháng 1, 2 hoặc 3 mà
chứng khoán được phân vào.


Ví dụ về Chu kỳ đáo hạn

-

-

Đầu tháng 6, cổ phiếu IBM được phân vào chu kỳ tháng 1 (chu kỳ
tháng 1 gồm Tháng 1, 4, 7 và 10), sẽ có quyền chọn đáo hạn vào
tháng 6, tháng 7 cộng với 2 tháng sau trong chu kỳ tháng 1 là tháng
10 và tháng 1 sắp tới. Khi quyền chọn tháng 6 hết hiệu lực, quyền
chọn tháng 8 được bổ sung; Khi quyền chọn tháng 7 đáo hạn, quyền
chọn tháng 9 được bổ sung; và khi quyền chọn tháng 8 hết hiệu lực,
quyền chọn tháng 4 được đưa vào
Quyền chọn chỉ số thường có ngày đáo hạn là tháng hiện tại và hai
tháng sau đó.