Giáo án Hình học 12 chương 1 bài 1: Khái niệm về khối đa diện

Trường THPT Đầm Dơi

Tổ :Tốn –Tin

Tuần 1-2; Tiết 1-2.

Ngày soạn :15/8/2010
Chương I: KHỐI

ĐA DIỆN

BÀI 1 :KHÁI NIỆM VỀ KHỐI ĐA DIỆN
I. Mục tiêu :
- Kiến thức cơ bản: khái niệm khối lăng trụ và khối chóp, khái niệm về hình đa diện và khối đa diện, hai
đa diện bằng nhau, phân chia và lắp ghép các khối đa diện.
- Kỹ năng: nhận biết khái niệm khối lăng trụ và khối chóp, khái niệm về hình đa diện và khối đa diện, hai
đa diện bằng nhau, biết cách phân chia và lắp ghép các khối đa diện.
- Thái độ: tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của Gv, năng động,
sáng tạo trong q trình tiếp cận tri thức mới, thấy được lợi ích của tốn học trong đời sống, từ đó hình thành
niềm say mê khoa học, và có những đóng góp sau này cho xã hội.
- Tư duy: hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong q trình suy nghĩ.
II. Chuẩn bị:
- GV : Giáo án , đồ dùng dạy học
- HS : Sgk, xem trước bài ở nhà
II. Phương pháp: Thuyết trình, giải thích, vấn đáp - gợi mở, lấy ví dụ minh hoạ kết hợp thảo luận nhóm.
III. Nội dung và tiến trình lên lớp:
1/ Ổn định
2/ Kiểm tra bài cũ: Khơng ( GV giới thiệu sơ lượt chương trình hình học 12 CB).
3/ Bài mới :
Hoạt động
Nội dung

* GV: Gọi 1 học sinh nhắc lại định nghĩa
I. KHỐI LĂNG TRỤ VÀ KHỐI CHĨP
lăng tru và hình chóp ?
S
* Học sinh tra lời.
* GV giới thiệu cho học sinh thế nào là khối
lập phương. Từ đó hình thành khái niệm khối
lăng và khơi chóp.

D
A

C

H
B

* GV: Khối lập phương là phần khơng gian
được giới hạn bởi một hình lập phương kể cả
* Khối lăng trụ là phần khơng gian được giới hạn bởi
hình lập phương ấy.
một hình lăng trụ kể cả hình lăng trụ ấy.
* Tương tự: Thế nào là khối lăng trụ, khối
* Khối chóp là phần khơng gian được giới hạn bởi
chóp.
một hình chóp kể cả hình chóp ấy.
* Học sinh trả lời. Từ đó GV chính xác hố.
+ Tên của lăng trụ hay khối chóp được đặt theo tên
của hình lăng trụ hay hình chóp giới hạn nó.
* Tên của lăng trụ hay khối chóp được đặt

+ Đỉnh , cạnh , mặt , mặt bên , mặt đáy , cạnh bên ,
theo tên của hình lăng trụ hay hình chóp giới cạnh đáy , . . của hình lăng trụ ( hình chóp) cũng được
hạn nó.
gọi cho khối lăng trụ ( khối chóp ) tương ứng.
* GV cho học sinh làm việc theo nhóm HĐ2
* HS làm việc sau đó đại diện 2 nhóm lên
trình bày.
* Các nhóm còn lại nhận xét.
* Từ đó GV dẫn học sinh đến hình thành
khái niệm hình đa diện.

Giáo n Hình Học 12CB

II. KHÁI NIỆM VỀ HÌNH ĐA DIỆN VÀ KHỐI ĐA
DIỆN.
1. Khái niệm về hình đa diện
Hình đa diện là hình gồm có một
số hữu hạn miền đa giác thoả mãn
hai tính chất:
a) Hai đa giác phân biệt chỉ có thể hoặc
không có điểm chung hoặc chỉ có
một đỉnh chung, hoặc chỉ có một cạnh
-1-


Trường THPT Đầm Dơi

Tổ :Tốn –Tin

Gv chỉ cho Hs biết được các đỉnh, cạnh, mặt

của hình đa diện 1.5.
* Tương tự như khối chóp, lăng trụ, em nào
cho biết thế nào là khối đa diện ?

* Gv giới thiệu cho Hs biết được các khái
niệm: điểm ngồi, điểm trong, miền ngồi,
miền trong của khối đa diện thơng qua mơ
hình.
* Em hãy giải thích tại sao hình1.8c (SGK,
trang 8) khơng phải là một khối đa diện

chung.
b) Mỗi cạnh của đa giác nào cũng
là cạnh chung của đúng hai đa giác.
2. Khái niệm về khối đa diện:
Khối đa diện là phần khơng gian được giới hạn bởi
một hình đa diện, kể cả hình đa diện đó.

- Điểm khơng thuộc khối lăng trụ gọi là điểm ngồi
của khối lăng trụ.
- Điểm thuộc khối lăng trụ nhưng khơng thuộc hình
lăng trụ tương ứng với khối lăng trụ đó gọi là điểm
trong của khối lăng trụ.
Ví dụ 1: Kim tự tháp ở Ai Cập chúng có hình dáng là
các khối đa diện đều.

* Nhắc lại phép dời hình trong mặt phẳng ?

III. HAI ĐA DIỆN BẰNG NHAU.
1. Phép dời hình trong khơng gian:

* Từ đó hãy định nghĩa phép dời hình trong
Trong khơng gian, quy tắc đặt tương ứng mỗi điểm M
khơng gian ?
và điểm M’ xác định duy nhất được gọi là một phép
biến hình trong khơng gian.
Phép biến hình trong khơng gian được gọi là phép dời
+ Phép đối xứng tâm O:
M’
hình nếu nó bảo tồn khoảng cách giữa hai điểm tuỳ ý
Ví dụ: Các phép biến hình sau gọi là phép dời hình.
+ Phép tịnh tiến:
v

.

.

.

+ Phép đối xứng
thẳng :
M qua đường
O

M

M’

+ Phép đối xứng qua mặt phẳng:

M

* Nhận xét:

M
’

M

.

M
1

.

M
Giáo n Hình Học 12CB

-2-


Trường THPT Đầm Dơi

+ Thực hiện liên tiếp các phép dời hình sẽ
được một phép dời hình.
+ Phép dời hình biến đa diện (H) thành đa
diện (H’), biến đỉnh, cạnh, mặt của (H) thành
đỉnh, cạnh, mặt tương ứng của (H’)
+ Gv giới thiệu với Hs vd (SGK, trang 8,11)

để Hs hiểu rõ khái niệm vừa nêu và biết cách
phân chia và lắp ghép các khối đa diện.

Tổ :Toán –Tin

2. Hai hình bằng nhau:
+ Hai hình được gọi là bằng nhau nếu có một phép
dời hình biến hình này thành hình kia.
+ Hai đa diện được gọi là bằng nhau nếu có một phép
dời hình biến đa diện này thành đa diện kia.
Ví dụ 2: Phép dời hình nào biến lăng trụ ABD.A'B'D'
thành lăng trụ BCDB'C'D'.
B'

C'
D'

A'

O
C

B
D

A

Gọi O là giao điểm các dường chéo A'C,AC' thì O
chính là trung điểm của các đoạn
A'C,AC',B'D,BD' . Như vậy có một phép đối xứng tâm

O biến hình lăng trụ ABD.A'B'D' thành lăng trụ
BD.B'C'D'
IV. PHÂN CHIA VÀ LẮP GHÉP CÁC KHỐI ĐA
DIỆN. SGK
Ví dụ 3 : Chia khối lập phương thành 5 khối tứ diện
bằng nhau .
A
B
C

* GV : Cho học sinh hoạt dộng theo nhóm
ví dụ 3.
* HS : Hoạt động nhóm tìm cách chia khối
lập phương ABCD.A’B’C’D’ thành 5 khối tứ
diện
* GV : Gọi 2 nhóm học sinh trình bày
* Các nhóm còn lại nhận xét, GV chính xác
hoá bài toán.

D
A’

B’

C’’’’’
D’’’
’’
+ Chia khối LP thành 2 khối lăng trụ bằng nhau bởi
mp(BDD’B’).
+ Chia mỗi khối lăng trụ tam giác thành 3 khối tứ diện

bằng nhau : DABB’ ; DAA’B’ ; DD’A’B’
- Hai tứ diện : DABB’ ; DAA’B’ bằng nhau vì đối xứng
qua (DAB’). Và DAA’B’ ; DD’A’B’ bằng nhau vì đối
xứng qua (B’A’D).

4/. Củng cố - dặn dò:
+ Gv nhắc lại các khái niệm và tính chất trong bài để Hs khắc sâu kiến thức.
+ Học bài và làm bài tập SGK trang 12.
Ký Duyệt Tuần 1-2 Của TT
(16/08/2010)

Trần Chí Phong

Giáo Aùn Hình Học 12CB

-3-