Hình tượng Quang Trung trong hồi 14 " Hoàng Lê nhất thống chí

đề cơng tập làm văn
Đề 1: Hình tợng ngời anh hùng dân tộc Quang Trung hiện lên thật cao đệp trong hồi
thứ mời bốn của tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí. Đó là một con ngời có khí phách
hào hùng, trí tuệ sáng suốt và tài thao lợc hơn ngời.
Em hãy làm rõ điều đó qua việc phân tích trích đoạn Hoàng Lê nhất thống chí đợc
in trong SGK Ngữ văn 9
Dàn ý chi tiết:
I/ Mở bài
Trong nền văn học cổ Việt Nam, tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí đợc coi là một
cuốn tiểu thuyết tiêu biểu viết bằng chữ Hán của Ngô Thì Chí, Ngô Thì Du. Đó là một bức
tranh hiện thực rộng lớn về XHPK Việt Nam khoảng 30 năm cuối TK 18 và mấy năm đầu
TK 19. Mời bảy hồi của tác phẩm đã ghi lại cuộc sống thối nát của vua quan triều Lê -
Trịnh và phong trào phát triển của phong trào Tây Sơn với hình tợng ngời anh hùng Nguyễn
Huệ đánh thắng thù trong giặc ngoài.
ở hồi thứ 14 của tác phẩm đã kể lại lần thứ 3 ra Bắc của Nguyễn huệ với chiến công
thần kỳ vào bậc nhất trong lịch sử đại phá 20 vạn quân Thanh chỉ trong 10 ngày và ở đây,
hình tợng ngời anh hùng áo vải Quang Trung với khí phách hào hùng, trí tuệ sáng suốt, tài
thao lợc hơn ngời mãi mãi là hình ảnh đẹp trong những trang lịch sử chói ngời của dân tộc.
II/ Thân bài
1/ Tr ớc hết ở Quang Trung là hình ảnh vị hoàng đế có trí tuệ sáng suốt, có hành
động mạnh mẽ quyết đoán.
- Sự sáng suốt của Nguyễn Huệ chính là ở việc nhận định tình hình và quyết định lên
ngôi hoàng đế:
+ Khi 20 vạn quân Thanh tràn vào đất Bắc Hà chiếm giữ kinh thành Thăng Long thì
lúc đó Nguyễn Huệ mới chỉ là Bắc Bình Vơng đang ở Phú Xuân. Nhận đợc tin cấp báo
Nguyễn Huệ đã định thân chinh cầm quân đi ngay song trớc lời bàn của các tớng sĩ, ông
đã nhận thấy rằng cần phải lên ngôi hoàng đế, chính vị niên hiệu rồi mới đàng hoàng xuất
quân. ở cơng vị của Nguyễn Huệ, việc tiếp thu lời bàn của các tớng sĩ, biết lắng nghe và
thực thi những điều ngoài ý định của mình, đó chính là một sự sáng suốt, sự sáng suốt của
vị chỉ huy biết làm gì để đem đến những lợi chung cho sự nghiệp. Cho nên chỉ trong một
ngày Nguyễn Huệ đã làm xong 2 việc lớn: lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu Quang Trung và

cũng ngày 25 tháng Chạp, Mậu Thân, đã kịp thời hạ lệnh xuất quân. Việc lên ngôi trong
tình thế cấp bách ấy đủ để thấy sự sáng suốt trong trái tim của con ngời luôn biết vì đất nớc.
+ Quang Trung còn là ngời mu lợc sáng suốt khi nhận định tình hình của giặc, của ta.
Ta hãy nghe Quang Trung dụ tớng sĩ trớc lúc lên đờng ra Bắc: trong khoảng vũ trụ đất nào
sao ấy đều đã phân biệt rõ ràng . Và để khích lệ lòng yêu n ớc của tớng sĩ, để nêu bật
chính nghĩa của ta và sự phi nghĩa của địch, ông đã dẫn ra một hệ thống song hành liên tục:
cứ một triều đại phong kiến phơng Bắc thì đi liền với một nhân vật kiệt xuất, tiêu biểu ph-
ơng Nam. Rồi để giúp tớng sĩ nhận ra chân tớng Phù Lê diệt Trịnh của Tôn Sĩ Nghị, nhận
ra dã tâm, bản chất xâm lợc của quân Thanh. Ông khéo léo khích lệ tớng sĩ khi ngợi ca
truyền thống đánh giặc của tổ tiên để từ đó mà kêu gọi tớng sĩ những kẻ có lơng tri, lơng
năng hãy nên cùng ta đồng tâm hiệp lực để dựng nên công lớn. Lời lẽ phân tích của đấng
minh quân thật rõ ràng, lập luật thật chặt chẽ khiến ta nhớ tới Hịch tớng sĩ của Trần Quốc
Tuấn và nhớ tới Nam quốc sơn hà của Lý Thờng Kiệt. Có thể nói Quang Trung thật sáng
suốt khi nhậns thấy rõ bản chất của kẻ thù và cũng rất sáng suốt khi khơi gợi lòng yêu nớc
cho nên quân lính nhất nhất xin vâng lệnh không dám hai lòng.
- ở Quang Trung còn là sự quyết đoán mu lợc trớc mọi biến cố, quyết đoán trong việc
nhìn nhận bề tôi, ở cơng vị hoàng đế việc nhìn nhận bề tôi là một điều quan trọng. Qua lời
lẽ phân tích của ông đối với Ngô Văn Sở, Phan Văn Lân, những ngời mà đáng lẽ ra đang có
tội quan thua chém tớng song Quag Trung rất hiểu năng lực của họ cho nên ông đã nhận
rõ các tớng lĩnh của mình đều là hạng võ dũng, chỉ biết gặp giặc là đánh, đến việc tuỳ cơ
ứng biến là không có tài. Vì thế ông đã xếp Ngô Thì Nhậm hỗ trợ cho họ. Hiểu rõ tớng
lĩnh của mình, Quang Trung không phạt họ mà trái lại họ còn an ủi động viên họ biết lo xa
biết làm cho kẻ địch chủ quan kiêu ngạo. Cách hiểu ngời, dùng ngời đến mức tri âm tri kỷ
mà sáng suốt nh thế chỉ có ở Quang Trung. Nhờ có sự sáng suốt am hiểu bề tôi tờng tận, ân
uy đúng mực nh vậy bậc anh quân đó đã tập hợp, tổ chức đợc lực lợng giống nh Lê Lợi xa
kia:
Nhân dân bốn cõi một nhà, dựng cần trúc, ngọn cờ phấp phới
Tớng sĩ một lòng phu tử, hoà nớc song chén rợu ngọt ngào
- ở Quang Trung ta còn thấy một sự sáng suốt thật đáng quý, đó là tầm nhìn xa trông
rộng. Cho dù quân Thanh đang đóng gần hết đất Bắc Hà nhng nhờ sự sáng suốt tự tin, mu l-

ợc tiến đánh đã sẵn mời ngày đánh đuổi ngời Thanh. Nhng đó không phải là cái đích lớn
mà đích lớn Quang Trung tính đến đó là khéo lời lẽ để dẹp yên binh đao cho nên Nguyễn
Huệ đã sáng suốt chọn Ngô Thì Nhậm vào việc giao dịch với nhà Thanh sau này. Nhng tầm
nhìn của ông còn xa hơn nữa. Ngay cả khi ngồi trên lng voi trớc trận đánh, Quang Trung đã
chuẩn bị kế hoạch cho mời năm sau, quả là một nhà chính trị văn hoá, một đấng minh quân,
một ngời anh hùng tài trí có tầm nhìn chiến lợc sâu sắc biết bao.
* Qua việc phân tích tình hình ta, địch, qua việc chuẩn bị kế hoạch 10 năm xây dựng
Đại Việt ta có thể khẳng định Quang Trung là con ngời có tài trí sáng suốt. Đó là điều cần
thiết ở một đấng minh quân mà không phải ai cũng có đợc.
2/ D ới ngòi bút của tác giả Ngô gia văn phái nhân vật ng ời anh hùng áo vải
còn mang vẻ đẹp của vị t ớng có tài thao l ợc hơn ng ời.
+ Tài thao lợc của Nguyễn Huệ ở đoạn trích hồi thứ 14 đó là sự nhanh nhẹn của một
nhà quân sự, một bậc kỳ tài trong việc dùng binh. Dới sự sáng suốt trong việc chỉ huy của
Quang Trung, đội quân của ông đã lớn mạnh không ngừng. Sáng suốt trong việc nhận định
tình hình của giặc để rồi chớp lấy thời cơ, tổ chức chiến dịch thần tốc có một không hai
trong lịch sử. Nghệ thuật cầm quân và tài năng quân sự, tài thao lợc của Quang Trung chính
là ở phơng diện thần tốc bất ngờ.
+ Tài thao lợc của Quang Trung thể hiện ở phơng diện chỉ huy thần tốc mà cho đến
nay chúng ta vẫn cha hết ngạc nhiên: tại sao Nguyễn Huệ có thể vợt qua quãng đờng từ Phú
Xuân đến Thăng Long chóng vánh, hơn bốn trăm dặm mét trong bốn ngày, một tốc độ di
chuyển quân thần tốc và cũng một tốc độ tuyển quân thần kỳ: cứ 3 suất đinh thì lấy 1. Rồi
lạ chỉ trong một ngày 30 Tết mà có thể tổ chức đợc cho quân lính ăn Tết rồi kịp ban bố lời
dụ về chủ quyền đất nớc. Đó cũng là một ngày đủ để chia thành 5 đoạ quân tiến về Thăng
Long rồi dám dự tính đánh tan quân Thanh vào ngày 7 tháng Giêng. Tất cả những công việc
to lớn ấy chỉ diễn ra trong thời gian tính bằng ngày. Không phải là một bậc kỳ tài thì không
thể làm nổi, đó chính là điều kỳ diệu của Quang Trung.
+ Tài thao lợc của Quang Trung còn thể hiệ rõ khi chọn cách đánh bất ngờ, biết giặc
kiêu căng khinh suất là tổ chức đánh ngay, biết chọn tớng chỉ huy, hoạch định hớng tiến
công, phối hợp giữa các cánh quân. Kết quả tài thao lợc đợc thể hiện rõ ở đồn Hà Hồi, Ngọc
Hồi khiến quân Thanh không kịp trở tay. Cách đánh bất ngờ thần tốc táo bạo đến mức khi

quân Tây Sơn kéo vào thành Thăng Long, Tôn Sĩ Nghị không hề đợc tin cấp báo . Vì vậy
quân tớng nhà Thanh nhìn thấy quân Tây Sơn nh nhìn thấy tớng ở trên trời rơi xuống, quân
ở dới đất chui lên. Sự thảm bại của quân Thanh là kết quả tất yếu (so sánh với Bình ngô đại
cáo)
Thành Đan Xá thây chết đầy núi .
Quang Trung cùng với đội quân của mình đánh dấu thêm mốc son chói lọi trong
những trang lịch sử hào hùng của dân tộc.
3/ Hình ảnh Quang Trung khí phách hào hùng lẫm liệt.
Quang Trung cỡi voi chỉ huy chiến dịch thần tốc nhng phong thái ung dung tỉnh táo
khác thờng. Quang Trung đã tự tin khẳng định 10 ngày đánh đuổi quân Thanh thể hiện trí
tuệm sáng suốt, biết làm chủ trong mọi tình thế. Chính phong thái ung dung tự tin của con
ngời có tài thao lợc đã tô đậm vẻ đẹp khí phách hào hùng.
Dới những trang văn hào hùng mang tính sử thi của đoạn trích, ta nh nhìn thấy hình
ảnh Quang Trung khoác áo bào đỏ cỡi trên lng voi chỉ huy 1 đội quân dàn trận chữ Nhất
tiến vào Thăng Long.
Ba quân đội ngũ chỉnh tề tiến
Trăm họ chật đờng vui tiếp nghênh.
- Trong lịch sử phong kiến Việt Nam đã có nhiều ông vua từng thân chinh cầm quân
đánh giặc nhng vừa nắm quyền chỉ huy, vừa quyết đoán phơng lợc, vừa đốc xuất chiến dịch
và đi với 1 mũi tiến công xông pha nơi hòn tên mũi đạn thì chỉ có một Quang Trung. Trong
ánh sáng lờ mờ của buổi ban mai, trong khói toả mù trời của súng đạn, Quang Trung với
khí phách lẫm liệt, hào hùng đã khắc tạo một hình tợng đẹp trong chiến trận. Hình ảnh ấy
đã đợc sử sách còn ghi lại ngày mồng 5 tháng Giêng năm Kỷ Dậu tấm áo bào đỏ của
quang Trung sạm đen khói súng. Quang Trung đã trở thành một hình tợng đẹp đẽ về ngời
anh hùng với khí phách hiên ngang lẫm liệt trong văn học cổ Việt Nam, trở thành một tợng
đài bất hủ trong văn học cổ dân tộc.
- Các tác giả Ngô gia văn phái là những cựu thần, chịu ơn sâu nghĩa nặng của nhà Lê
nhng họ đã không thể bỏ qua sự thực là ông vua nhà Lê hèn yếu cõng rắn cắn gà nhà và
chiến công lừng lẫy của vua Quang Trung là niềm tự hào lớn lao của cả dân tộc. Họ là
những ngời tôn trọng sự thực lịch sử và có ý thức dân tộc bởi thế họ viết thực và hay về ngời

anh hùng dân tộc Quang Trung.
III/ Kết luận
- ở tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí hồi thứ 14 là một sự cống hiến vô giá của các
tác giả về những trang t liệu hào hùng trong lịch sử dân tộc qua việc khắc hoạ vẻ đẹp của
hình tợng ngời anh hùng Quang Trung. Hình ảnh Quang Trung trong đoạn trích giống nh
một thứ ánh sáng trong những phút đầu còn le lói nhng vẫn sáng ấy, mỗi lúc một cao rộng,
lan toả để rồi khắc sâu vào tâm khảm chúng ta vẻ đẹp trí tuệ sáng suốt, tài thao lợc hơn ngời
và một khí phách hào hùng lẫm liệt.
- Vẻ đẹp của Quang Trung trong khúc khải hoàn ca chiến thắng còn in dấu trong
những câu thơ của Ngô Ngọc Du một nhà thơ đơng thời:
Giặc đâu tàn bạo sang điên cuồng
Quân vua một giận oai bốn phơng
Thần tốc ruổi dài xông thẳng tới
Nh trên trời xuống ai dám đơng