Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế của nhà nước đối với định giá chuyển giao trong hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài từ thực tế của TP HCM

chuyển giao nội bộ trong các MNC của luận văn.


-118-

PHỤ LỤC 11
MẪU KÊ KHAI CÁC THÔNG TIN
VỀ GIAO DỊCH VỚI CÁC CÔNG TY LIÊN KẾT
1. Các giao dòch mua hàng và bán hàng với công ty liên kết
Số năm trước
STT
A

Giao dòch

Số năm nay

Số

Bên liên

Số

Bên liên

tiền

kết

tiền

kết

Mua hàng, tiếp nhận dòch vụ

1

Tài sản cố đònh hữu hình

*****

XYZ

*****

ABC

2

Nguyên vật liệu

*****

XYZ

*****

ABC

3

Thành phẩm (TP), bán TP

*****

XYZ

*****

ABC

4

Hàng hóa

*****

XYZ

*****

ABC

5

Tài sản cố đònh vô hình

*****

XYZ

*****

ABC

6

Dòch vụ thiết kế, xây dựng

*****

XYZ

*****

ABC

7

Dòch vụ quản lý, tiếp thò…

*****

XYZ

*****

ABC

8

Dòch vụ nghiên cứ u và phát *****

XYZ

*****

ABC

*****

XYZ

*****

ABC

triển
9
B

Các dòch vụ khác
Bán hàng, cung cấp dòch vụ

1

Tài sản cố đònh hữu hình

*****

XYZ

*****

ABC

2

Nguyên vật liệu

*****

XYZ

*****

ABC

3

Thành phẩm (TP), bán TP

*****

XYZ

*****

ABC

4

Hàng hóa

*****

XYZ

*****

ABC

5

Tài sản cố đònh vô hình

*****

XYZ

*****

ABC

6

Dòch vụ thiết kế, xây dựng

*****

XYZ

*****

ABC

7

Dòch vụ quản lý, tiếp thò…

*****

XYZ

*****

ABC

8

Dòch vụ nghiên cứ u và phát *****

XYZ

*****

ABC


-119-

Số năm trước
STT

Giao dòch

Số năm nay

Số

Bên liên

Số

Bên liên

tiền

kết

tiền

kết

*****

XYZ

*****

ABC

triển
9

Các dòch vụ khác

2. Các giao dòch tài trợ tài chính
Phát sinh
STT

Giao dòch

Số dư cuối kỳ

Vay trong

Trả trong

Số

Bên liên

kỳ

kỳ

tiền

kết

1

Vay ngắn hạn có lãi

*****

*****

*****

ABC

2

Vay dài hạn có lãi

*****

*****

*****

ABC

3

Các khoản vay không có

*****

*****

*****

ABC

*****

*****

*****

ABC

*****

*****

*****

ABC

lãi
4

Các khoản tài trợ khác
có lãi

5

Các khoản tài trợ khác
không có lãi

3. Các giao dòch cung cấp, tiếp nhận dòch vụ, hàng hóa phi tiền tệ
Cung cấp trong kỳ
STT

Nội dung giao dòch

Số lượng

Bên liên
kết

Tiếp nhận trong kỳ
Số lượng

Bên liên
kết

A
1

*****

XYZ

*****

ABC

2…

*****

XYZ

*****

ABC

*****

XYZ

*****

ABC

B
1


-120-

Cung cấp trong kỳ
STT
2…

Nội dung giao dòch

Số lượng
*****

Bên liên
kết

Tiếp nhận trong kỳ
Số lượng

XYZ

Bên liên

*****

4. Phương pháp ĐGCG đang áp dụng
a. So sánh giá thò trường
b. Sử dụng giá bán ra để xác đònh giá mua vào
c. Sử dụng giá thành toàn bộ để xác đònh thu nhập chòu thuế
d. Phương pháp khác: Giải trình rõ nội dung, nguyên tắc…

kết
ABC


-121-

PHỤ LỤC 12
QUY TRÌNH KIỂM TRA

ĐỂ XÁC ĐỊNH ĐGCG THEO GIÁ THỊ TRƯỜNG
Bước 1: Cơ quan thuế gửi thông báo cho doanh nghiệp FDI, nêu rõ lý do
nghi ngờ và bày tỏ quan điểm hợp tác thông qua việc yêu cầu doanh nghiệp giải
trình rõ số liệu ĐGCG trước khi cơ quan thuế chính thức kiểm tra doanh nghiệp.
Bước 2: Cơ quan thuế đối chiếu các bằng chứng của mình thu thập được
về các sự kiện gây ra dấu hiệu doanh nghiệp FDI có thực hiện hành vi ĐGCG ≠
ALP với tài liệu doanh nghiệp giải trình chính sách ĐGCG của họ.
Bước 3: Cơ quan thuế quyết đònh không tiến hành kiểm tra nếu giải trình
chính sách ĐGCG của doanh nghiệp là phù hợp với quan điểm của thuế. Ngược
lại, cơ quan thuế gửi công văn cho doanh nghiệp thông báo về việc sẽ tiến hành
kiểm tra, gồm: thời gian, thành phần, nội dung và các vấn đề liên quan khác.
Bước 4: Cơ quan thuế kiểm tra hồ sơ, chứng từ của doanh nghiệp.
Bước 5: Căn cứ vào kết quả kiểm tra, cơ quan thuế tiến hành điều chỉnh
giá theo giá thò trường trên cơ sở tôn trọng và kết hợp các nguyên tắc và phương
pháp xác đònh giá thò trường của Việt Nam, OECD và Mỹ. Việc điều chỉnh phải
đảm bảo được mục tiêu xác đònh hợp lý hoạt động ĐGCG của MNC, chứ không
nhằm mục tiêu thu được thuế càng nhiều càng tốt.
Bước 6: Phát hành Biên bản kiểm tra, ghi rõ kết quả kiểm tra, các quyết
đònh chế tài cho doanh nghiệp. Kèm theo Biên bản, cơ quan thuế nên gửi Phụ
lục tham khảo ý kiến phản hồi của doanh nghiệp với mục đích:
-

“Lắng nghe” một lần nữa quan điểm của doanh nghiệp về kết quả
điều chỉnh, tạo không khí công bằng, dân chủ;

-

Nhận đònh thái độ của doanh nghiệp để thuận tiện cho việc kiểm tra
trong những lần sau;

-

Rút ra được những thiếu sót của cán bộ thuế trong quá trình kiểm tra
để khắc phục.


-122-

PHỤ LỤC 13
VÍ DỤ MINH HỌA CHO MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP ĐGCG
Phương pháp so sánh giá thò trường (Tương đồng với Phương pháp giá
tự do có thể so sánh được - Comparable Uncontrolled Price method - CUP).
Công ty Italiaviva của Ý bán quần Jean Romaford cho công ty con Aviva
ở Mỹ. Giá bán lẻ một cặp quần Jean Romaford tại Ý là 12.700 lira.
Công ty Italiaviva cũng thâm nhập vào phân khúc thò trường của các đối
tượng khác tại Mỹ thông qua việc bán hàng cho hưởng hoa hồng qua các đại lý
không liên kết. Mức hoa hồng phải trả cho các đại lý là 3% đến 7% trên doanh
thu (3% nếu đạt doanh thu đại lý dưới 63.600.000 lira, và 7% nếu đạt doanh thu
đại lý từ 63.600.000 lira trở lên).
Giá chuyển giao giữa Italiaviva và Aviva được tính như sau:
Trường hợp
Diễn giải

doanh thu <
63.600.000 lira

Trường hợp
doanh thu >=
63.600.000
lira

12.700 lira

12.700 lira

+ Hoa hồng đại lý / đơn vò sản phẩm

381 lira

635 lira

+ Chi phí quảng cáo / đơn vò sản phẩm

200 lira

350 lira

+ Chi phí vận chuyển / đơn vò sản phẩm

100 lira

180 lira

681 lira

1.165 lira

12.019 lira

11.535 lira

- Giá bán lẻ một cặp quần Jean Romaford tại
Ý
- Điều chỉnh cho các khoản

Cộng các khoản điều chỉnh
Giá chuyển giao

Phương pháp sử dụng giá bán ra để xác đònh giá mua vào (Tương đồng
với phương pháp giá bán lại - Resale Price method - RP)


-123-

Công ty Raider là một công ty hoạt động trong ngành thương mại trên thò
trường Mehico, chuyên cung cấp hóa chất các loại do công ty mẹ sản xuất ở
Canada.
Tỉ suất lợi nhuận gộp của ngành kinh doanh hóa chất tại Mehico là 5%.
Cùng với việc phân phối hóa chấtï, Raider còn thực hiện quảng cáo, chòu
chi phí vận chuyển đến người tiêu dùng, chi phí bảo quản hóa chất cho người
tiêu dùng trong vòng 1 tháng và nộp thuế xuất khẩu hàng từ Canada sang
Mehico cho công ty mẹ - điều mà các đại lý độc lập của công ty mẹ tại Mehico
không được giao thực hiện. Ngược lại, công ty mẹ phải tài trợ cho Raider một
khoản vốn để hoạt động gối đầu thanh toán bằng khoản vay ngân hàng với lãi
suất ấn đònh là 20 peso tính cho giá trò 1 lít hóa chất.
-

Giả sử giá bán lẻ một lít benzen tại Mehico là

-

Lợi nhuận gộp Raider thu được là 2.000 x 5% =

-

Giá chuyển giao (chưa điều chỉnh)

-

Các khoản giảm trừ

52.000 peso
2.600 peso
49.400 peso

+ Thuế xuất khẩu

270

+ Chi phí quảng cáo

100

+ Chi phí vận chuyển

45

+ Chi phí bảo quản

50

Cộng
-

Lãi vay tài trợ

-

Giá chuyển giao sau điều chỉnh = 49.400 - 465 + 20 =

465 peso
20 peso
48.955 peso

Phương pháp sử dụng giá thành toàn bộ để xác đònh thu nhập chòu
thuế (Tương đồng với phương pháp giá phí cộng thêm - Cost Plus method CP)
Hurricane Inc tại Mỹ là một công ty con của Seminole Inc ở Thụy Sỹ.
Hurricane Inc sản xuất các loại đồng hồ Thụy sỹ đắt tiền như Swatch, Tititan,
Fontenay, Omega, Seamaster Aqua Terra, Morado… Việc sản xuất các loại đồng


-124-

hồ này đòi hỏi phải tuân thủ một quy trình công nghệ chặt chẽ của Seminole Inc
và sử dụng các nguyên liệu mua theo giá thò trường. Chi phí tính cho một chiếc
đồng hồ (đã quy đổi về tiêu chuẩn) như sau:
-

Chi phí nguyên liệu

:

9 USD

-

Chi phí nhân công sản xuất trực tiếp

:

3 USD

-

Chi phí sản xuất chung

:

4 USD
_________

Cộng

16 USD

Khoản nâng giá bình quân của ngành sản xuất đồng hồ ở Mỹ là 45% trên
chi phí tiêu chuẩn (16 USD).
Vì Hurricane Inc sử dụng phương pháp sản xuất, quy trình công nghệ của
Seminole Inc nên phải tính thêm 3,5% chi phí bản quyền trên giá phí tiêu chuẩn.
Giá chuyển giao tính trên một chiếc đồng hồ (đã quy đổi về tiêu chuẩn):

-

Khoản nâng giá bình quân là 45% x 16 :

-

Khoản nâng giá do phân bổ chi phí
bản quyền là 3,5% x 16

:

7,2 USD
0,56 USD
__________

Cộng
-

Giá chuyển giao là

7,76 USD
23,76 USD


-125-

DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang

Bảng 01 : So sánh ĐGCG và “chuyển giá”. ........................................................... 09

Bảng 02 : Sơ lược tình hình hoạt động kinh doanh Công ty GHNB ........................ 33
Bảng 03 : Đònh giá tài sản cố đònh.......................................................................... 34
Bảng 04 : Chi phí bản quyền của công ty liên doanh Bia Việt
Nam ........................................................................................................ 35
Bảng 05 : Chi phí lãi vay do ngân hàng FDI tại Việt Nam chi trả
cho trụ sở chính....................................................................................... 36
Bảng 06 : Đóng góp vào thu ngân sách của các doanh nghiệp
FDI.......................................................................................................... 37
Bảng 07 : Tỷ trọng số thu từng loại thuế trong khu vực doanh
nghiệp FDI giai đoạn 1991 - 2000.......................................................... 37
Bảng 08 : So sánh nội dung Các bên liên quan ...................................................... 45
Bảng 09 : Phương pháp ĐGCG áp dụng cho các trường hợp đặc
thù ........................................................................................................... 61