F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
TR
GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG
I H C KINH T TP. HCM
------------
NGUY N TH NG C TRÂM
TÀI:
GI I PHÁP HOÀN THI N T
CH C CÔNG TÁC K TOÁN
I CÁC H P TÁC XÃ V N T I
THÀNH PH
H
CHÍ MINH
LU N V N TH C S KINH T
Tp. HCM – N m 2012
NG B
.d o
o
.c
m
C
m
w
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
TR
GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG
I H C KINH T TP. HCM
------------
NGUY N TH NG C TRÂM
TÀI:
GI I PHÁP HOÀN THI N T
CH C CÔNG TÁC K TOÁN
I CÁC H P TÁC XÃ V N T I
THÀNH PH
H
NG B
CHÍ MINH
Chuyên ngành: K toán
Mã s : 60.34.03.01
LU N V N TH C S KINH T
NG
IH
NG D N KHOA H C:
PGS. TS. NGUY N VI T
Tp. HCM – N m 2012
.d o
o
.c
m
C
m
w
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
I CAM OAN
“Gi i pháp hoàn thi n t ch c công tác k toán t i các h p tác xã v n
i
ng b
Thành ph H Chí Minh” là công trình nghiên c u khoa h c,
c l p c a b n thân tôi.
n này ch a
ây là lu n v n th c s , chuyên ngành k toán. Lu n
c ai công b d
i b t k hình th c nào.
Tác gi
NGUY N TH
NG C TRÂM
.d o
o
.c
m
C
m
w
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
DANH M C CÁC T
HTX
VI T T T
p tác xã
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
GTVT
Giao Thông V n T i
BHXH
o hi m xã h i
BHYT
o hi m y t
BHTN
o hi m th t nghi p
KPC
Kinh phí công oàn
TK
Tài kho n
VL
t li u
TSC
Tài s n c
BCTC
Báo cáo tài chính
TNDN
Thu nh p doanh nghi p
UBND
nh
y Ban Nhân Dân
.d o
o
.c
m
C
m
w
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
CL C
PH N M
Ch
U ............................................................................................. Trang 1
ng 1
NG QUAN V
H P TÁC XÃ V N T I VÀ T
CH C CÔNG TÁC K
TOÁN TRONG H P TÁC XÃ V N T I .................................................... Trang 5
1.1. Nh ng v n
chung ................................................................................... Trang 5
1.1.1. Khái ni m H p tác xã .............................................................................. Trang 5
1.1.2. Ph
ng th c t ch c và ho t
1.1.3. Vai trò c a v n t i
ng c a h p tác xã v n t i ........................ Trang 5
i v i s phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam ........... Trang 7
1.2. Các nguyên t c t ch c và ho t
ng c a HTX ........................................... Trang 8
1.3. Khái quát v công tác t ch c k toán trong HTX ....................................... Trang 9
1.3.1. Khái ni m k toán HTX ........................................................................... Trang 9
1.3.2. Nhi m v , yêu c u và ý ngh a c a công tác t ch c k toán trong HTX . Trang 10
1.3.2.1. Nhi m v c a công tác t ch c k toán trong HTX ............................ Trang 10
1.3.2.2. Yêu c u c a công tác t ch c k toán trong HTX................................ Trang 10
1.3.2.3. Ý ngh a công tác t ch c k toán trong HTX ...................................... Trang 11
1.3.3. N i dung công tác t ch c k toán ......................................................... Trang 11
1.3.3.1. T ch c b máy k toán ...................................................................... Trang 11
1.3.3.2. T ch c th c hi n và v n d ng h th ng ch ng t k toán .................. Trang 12
1.3.3.3. T ch c v n d ng h th ng tài kho n k toán...................................... Trang 12
1.3.3.4. T ch c v n d ng hình th c k toán.................................................... Trang 13
1.3.3.5. T ch c v n d ng ch
báo cáo tài chính ......................................... Trang 14
1.3.3.5.1. H th ng báo cáo tài chính c a HTX................................................ Trang 15
1.3.3.5.2 Trách nhi m l p và trình bày báo cáo tài chính ................................ Trang 15
1.3.3.5.3 L p và trình bày báo cáo tài chính .................................................... Trang 15
Tóm t t ch
CH
ng 1 ............................................................................................ Trang 15
NG 2
TH C TR NG T
XÃ V N T I
CH C CÔNG TÁC K
NG B
2.1. Mô hình h p tác xã
2.1.1. Mô hình h p tác xã
TOÁN TRONG CÁC H P TÁC
T I TP. HCM ................................................. Trang 17
Vi t Nam và m t s qu c gia.................................. Trang 17
Vi t Nam ............................................................ Trang 17
.d o
o
.c
m
C
m
w
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
2.1.2. Mô hình h p tác xã
2.2.
c
m t s qu c gia.................................................... Trang 21
m t ch c ho t
ng kinh doanh t i các h p tác xã v n t i
ng b t i Tp.
HCM ............................................................................................................... Trang 26
2.3. Th c tr ng công tác t ch c k toán t i các h p tác xã v n t i hi n nay ... Trang 32
2.3.1. V t ch c b máy k toán ..................................................................... Trang 32
2.3.2. V t ch c v n d ng ch
ch ng t k toán ........................................ Trang 38
2.3.3. V t ch c v n d ng h th ng tài kho n k toán .................................... Trang 41
2.3.4. V hình th c k toán .............................................................................. Trang 42
2.3.5. T ch c h th ng báo cáo tài chính ........................................................ Trang 44
2.4. ánh giá th c tr ng công tác t ch c k toán t i các h p tác xã ................ Trang 45
2.4.1. ánh giá chung ..................................................................................... Trang 45
2.4.2. Nguyên nhân c a nh ng thi u sót .......................................................... Trang 47
2.4.2.1. Nguyên nhân khách quan .................................................................... Trang 47
2.4.2.2. Nguyên nhân ch quan ........................................................................ Trang 47
Tóm t t ch
CH
ng 2 ............................................................................................ Trang 48
NG 3
CÁC GI I PHÁP HOÀN THI N T
CÁC H P TÁC XÃ V N T I
CH C CÔNG TÁC K
NG B
TOÁN TRONG
T I TP.HCM ....................... Trang 50
3.1. Nhóm gi i pháp v mô .............................................................................. Trang 51
3.1.1. V ch
k toán .................................................................................. Trang 51
3.1.2. Xây d ng các lu t khác .......................................................................... Trang 52
3.2. Nhóm gi i pháp vi mô .............................................................................. Trang 53
3.2.1. V t ch c b máy k toán ..................................................................... Trang 53
3.2.2. V t ch c v n d ng ch
ch ng t k toán ........................................ Trang 56
3.2.3. V t ch c v n d ng h th ng tài kho n k toán .................................... Trang 58
3.2.4. V l a ch n hình th c k toán................................................................ Trang 61
3.2.5. V t ch c th c hi n ch
báo cáo k toán.......................................... Trang 63
3.2.6. V t ch c ki m tra k toán ................................................................... Trang 68
Tóm t t ch
ng 3 ............................................................................................ Trang 70
T LU N ................................................................................................... Trang 71
.d o
o
.c
m
C
m
w
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
DANH M C S
ng 2.1
S l
ng 2.2
Trình
ng 2.3
Ch
ng h c viên
, B NG BI U
c ào t o t n m 2007
n 2010 ................................... 29
c a k toán h p tác xã t i các HTX kh o sát ..................................... 33
k toán các HTX kh o sát áp d ng hi n nay ........................................ 38
B ng 2.4
M t s tài kho n chi ti t HTX áp d ng............................................................ 41
B ng 2.5
Hình th c ghi s k toán các HTX kh o sát áp d ng hi n nay.......................... 42
ng 2.6
Th ng kê th i
m l p BCTC c a các HTX kh o sát...................................... 45
ng 3.1
M t s tài kho n k toán b sung .................................................................... 60
ng 3.2
M u báo cáo k t qu kinh doanh ..................................................................... 67
2.1
S
mô hình k toán t p trung t i HTX s 9 ................................................. 35
2.2
S
t ch c b máy k toán T i Liên Hi p H p Tác Xã V n T i TP.HCM... 35
2.3
t ch c b máy k toán t i H p tác xã v n t i du l ch s 15 TP.HCM.... 36
.d o
o
.c
m
C
m
w
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
PH N M
1. Tính c p thi t c a
Th i gian qua,
ch tr
ng,
pv i
tài
ng và Nhà n
ng l i, chính sách
c ta luôn quan tâm, t o
t o
2011-2020 ã nêu rõ: “Kinh t Nhà n
Nhà n
c
nh h
c phát tri n kinh t - xã h i giai
c gi vai trò ch
ng và
u ki n b ng nhi u
u ki n cho h p tác xã phát tri n, phù
u ki n tình hình m i. Chi n l
quan tr ng
U
o, là l c l
n
ng v t ch t
u ti t n n kinh t , góp ph n n
nh kinh
v mô. Phát tri n kinh t t p th v i nhi u hình th c h p tác a d ng mà nòng c t
là h p tác xã.” (theo V n ki n
i h i XI c a
ng)
Theo s li u th ng kê c a Liên Minh H p Tác Xã, s l
nh v c giao thông v n t i
ng h p tác xã trong
ng v trí th 5 trong t ng s h p tác xã c a Vi t Nam.
Trong ó Thành ph H Chí Minh d n
uv s l
ng h p tác xã giao thông v n
i.
u này cho th y H p Tác Xã v n t i Thành Ph H Chí Minh gi vai trò
quan tr ng trong quá trình phát tri n Công nghi p hóa - Hi n
i hóa
tn
c nói
chung và Thành Ph H Chí Minh nói riêng. Hi n nay s nh n th c và công tác t
ch c c a các H p tác xã v n t i v mô hình t ch c k toán còn nh ng m t r t y u.
as
các phòng k toán c a các
k toán chuyên môn c a các
nv
n v có s nhân viên k toán ít, v trình
a ph n là Trung c p. H n n a, m t s
có nhân viên k toán nh ng h l i không rành v cách h ch toán, ho c các
áp d ng nh ng ph
ng th c k toán không phù h p.
H p tác xã khó qu n lý
H p Tác Xã v n t i
u này s làm cho các
c các chi phí b ra, l i nhu n thu
ct
n
nv
n
nv.
c v n hành m t cách t t nh t thì công tác qu n lý
toán óng m t vai trò quan tr ng. Chính vì
công tác k toán t i các H p Tác Xã v n t i
Th c tr ng và gi i pháp”, m c ích
u này nên tôi ch n
ng b
c i ti n ch
tài “T ch c
Thành Ph H Chí Minh –
ng trình gi ng d y c a tr
ng
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
1
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
c sát v i th c t h n và
các H p Tác Xã v n t i
xu t ph
ng b t i Thành Ph H Chí Minh.
2. Tình hình nghiên c u c a
tài liên quan
ng pháp hoàn thi n công tác k toán t i
tài:
n h p tác xã ã có nhi u tác gi
-
toán ti n l
ng và các kho n trích theo l
-
toán v n b ng ti n
-
toán tài s n c
ã trình bày nh :
ng
nh
- Hoàn thi n công tác t ch c k toán t i HTX nông nghi p các t nh phía Nam
- Th c tr ng và m t s
xu t c i thi n công tác qu n tr ngu n nhân l c
i
tài x và ti p viên xe buýt t i H p tác xã V n t i 19/5
-
toán chi phí s n xu t và tính giá thành d ch v v n t i hành khách công
ng b ng xe buýt t i các
nv v nt i
thành ph h chí minh – th c
tr ng và gi i pháp
-
toán h p tác xã ti u th công nghi p
Tuy nhiên các
tài trên nghiên c u v công tác k toán t i các h p tác xã
nông nghi p, còn các
tài v h p tác xã phi nông nghi p thì ch trình bày
t ho c m t s ph n hành k toán t i các h p tác xã, ch a có
nghiên c u v công tác t
tài nào
ch c k toán t i các h p tác xã v n t i
TP.HCM
3. M c ích c a
tài
Thông qua vi c nghiên c u c a
tài này, tác gi mu n
t
c nh ng m c
tiêu sau:
• Kh ng
nh vai trò c a h p tác xã v n t i trong n n kinh t , làm rõ
c
m công
tác t ch c k toán trong HTX v n t i;
• Tìm hi u th c tr ng công tác t ch c k toán t i m t s HTX v n t i Tp.HCM v
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
2
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
các m t, t ch c th c hi n ch ng t k toán, t ch c ch
tài chính , thông qua ó dánh giá m c
i các ho t
•
s sách k toán, báo cáo
phù h p c a ch
k toán hi n hành
i
ng c a h p tác xã v n t i;
a ra m t s gi i pháp nh m hoàn thi n công tác t ch c k toán t i các h p tác
xã v n t i
ng b
Tp.HCM.
• Ngoài ra, b n thân là m t giáo viên c a tr
TP.HCM,
ng Cao
ng giao thông v n t i
c bi t là v i chuyên ngành k toán giao thông v n t i,
ph n nâng cao ch t l
ng gi ng d y,
m b o ch
tài này s góp
ng trình gi ng d y t i tr
ng s
sát v i th c t và giúp cho h c viên có th n m v ng c lý thuy t l n th c hành.
4.
4.1.
it
it
ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u
ch c công tác k toán t i các H p tác xã. bao g m các n i dung sau:
- T ch c ch ng t t i các H p tác xã.
- T ch c h th ng tài kho n k toán t i các H p tác xã.
- T ch c s sách k toán t i các H p tác xã.
- T ch c báo cáo tài chính t i các H p tác xã
4.2. Ph m vi nghiên c u
Ph m vi nghiên c u
ts v n
tài c a tôi ch gi i h n trong nghiên c u hoàn thi n
v t ch c công tác k toán t i các h p tác xã v n t i
Thành ph H Chí Minh. Vì t ch c công tác k toán là vi c làm t
p, a d ng và phong phú, do ó
n
các v n
có th nghiên c u tr ng
m
ng b
ng
i ph c
tài ch gi i
ch y u
Hi n nay, t i Thành ph H Chí Minh có 187 H p tác xã v n t i ang ho t
ng, trong ph m vi
tài này tác gi ch n kh o sát 71 H p tác xã có danh sách li t
kê (ph l c 1), vì các h p tác xã này có quy mô l n, s xe h p tác xã ang qu n lý
ng
i nhi u có th
i di n cho các h p tác xã khác.
tài nghiên c u nh m ánh giá khái quát tình hình t ch c công tác k toán
i các H p tác xã v n t i
ng b trong khu v c Thành ph H Chí Minh. T
ó
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
3
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
a ra các gi i pháp nh m hoàn thi n h th ng k toán c a H p tác xã và b sung
thêm nh ng ph n ch a
5. Ph
Ph
c t ch c.
ng pháp nghiên c u.
ng pháp nghiên c u: duy v t bi n ch ng, nghiên c u v n
cách logic, s d ng các ph
ph
ng pháp so sánh, ph
hóa và t ng h p
ng pháp kinh t t ng h p, ph
ng pháp ph ng v n...
phân tích các v n
các h p tác xã v n t i
th y rõ nh ng t n t i và m t tích c c c a nó. Trên c s
ng hoàn thi n phù h p và có kh n ng th c hi n
6. B c c c a
Ch
ng pháp th ng kê,
, khái quát
rút ra các k t lu n c n thi t. D a vào vi c kh o sát th c t v t
ch c công tác k toán hi n nay
Ngoài ph n m
th c ti n m t
ng b t i TP.HCM
ó
a ra nh ng ph
ng
c
tài:
u và k t lu n,
tài
c trình bày thành các ph n chính nh sau:
ng 1: T ng quan v h p tác xã v n t i và t ch c công tác k toán trong
p tác xã v n t i
Ch
ng 2: Th c tr ng công tác t ch c k toán t i h p tác xã v n t i
ng
Tp.HCM hi n nay
Ch
nt i
ng 3: Ph
ng b
Ngoài ra,
ng h
ng hoàn thi n công tác t ch c k toán t i h p tác xã
Tp.HCM
tài còn có các ph l c, b ng bi u minh h a.
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
4
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
Ch
ng 1
T NG QUAN V H P TÁC XÃ V N T I VÀ T
CH C CÔNG
TÁC K TOÁN TRONG H P TÁC XÃ V N T I
1.1. Nh ng v n
chung
1.1.1. Khái ni m H p tác xã
Theo lu t h p tác xã s 18/2003/QH 11 ngày 26 tháng 11 n m 2003, H p tác
xã là t ch c kinh t t p th do các cá nhân, h gia ình, pháp nhân (sau ây g i
chung là xã viên) có nhu c u, l i ích chung, t nguy n góp v n, góp s c l p ra
theo quy
nh c a Lu t này
phát huy s c m nh t p th c a t ng xã viên tham
gia h p tác xã, cùng giúp nhau th c hi n có hi u qu các ho t
doanh và nâng cao
ic a
tn
ng s n xu t, kinh
i s ng v t ch t, tinh th n, góp ph n phát tri n kinh t - xã
c.
p tác xã ho t
ng nh m t lo i hình doanh nghi p, có t cách pháp nhân,
ch , t ch u trách nhi m v các ngh a v tài chính trong ph m vi v n
ul ,
n tích lu và các ngu n v n khác c a h p tác xã theo quy nh c a pháp lu t
khái ni m h p tác xã cho ta th y ó v a là t ch c kinh t , m t doanh
nghi p l i v a mang tính ch t c a m t t ch c xã h i. Là m t doanh nghi p, h p
tác xã có tài s n riêng thu c s h u c a t p th , có
bi u t
bình
u ki n riêng, có tên g i và
ng riêng, t ch u trách nhi m v k t qu s n xu t kinh doanh, d ch v và
ng nh các doanh nghi p khác,
c thành l p theo trình t thành l p m t
doanh nghi p. Tính ch t xã h i c a h p tác xã th hi n
m c ích c a nó không
ph i l y vi c thu l i nhu n là chính nh các lo i hình kinh t khác mà nh m t o
u ki n cho các thành viên trong t ch c h tr nhau trong ho t
kinh doanh d ch v
1.1.2. Ph
ng th c t ch c và ho t
Các h p tác xã v n t i
- HTX
ng c a h p tác xã v n t i
c t ch c và ho t
ng theo 3 lo i mô hình:
u hành s n xu t kinh doanh t p trung
ng s n xu t
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
5
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
i mô hình này, ph
ng ti n
c hình thành t ngu n v n góp c a xã viên
ng ti n, công c s n xu t kinh doanh, tài s n (theo quy
m 2003) mang tên s h u c a h p tác xã, sau ó
lý, ho t
ng theo
nh c a lu t H p tác xã
c giao l i cho xã viên qu n
u hành tr c ti p c a Ban qu n lý h p tác xã, nh m th c hi n
các m c tiêu s n xu t kinh doanh; h ch toán t p trung và coi m i ph
ng ti n nh
t xí nghi p thành viên. Trên th c t , các h p tác xã v n t i t ch c và ho t
ng
theo mô hình này còn ít vì òi h i ch nhi m h p tác xã ph i có n ng l c qu n lý,
u hành nh y bén ho t
ng s n xu t kinh doanh,
c ào t o và am hi u sâu v ho t
áp ng
i ng k toán, cán b qu n lý
ng s n xu t kinh doanh v n t i; v c b n
c yêu c u theo quy nh c a Lu t H p tác xã n m 2003, ho t
nguyên t c qu n lý nh mô hình doanh nghi p, m t s t nh, thành ph
ng theo
ang phát
huy hi u qu mô hình này các l nh v c nh : v n t i (th y, b ), b n xe, c khí (s a
ch a, óng m i ph
ng ti n), xây d ng công trình giao thông.
Th c hi n mô hình này là
u ki n
h p tác xã v n t i kh c ph c th c
tr ng l ng l o v t ch c, y u kém v n ng l c tài chính, nâng cao trình
n xu t kinh doanh, ho t
ng phù h p v i các quy
qu n lý
nh c a Lu t chuyên ngành
(GTVT), Lu t Thu , Lu t Dân s và các quy nh pháp lu t liên quan khác
- Mô hình
p tác xã h n h p
Mô hình này là các h p tác xã v a t ch c ho t
ng d ch v h tr v a ho t
ng
u hành và h ch toán t p trung s n xu t kinh doanh, do th c hi n Lu t H p tác xã
m 1996, ang chuy n
- Mô hình
i t ch c và ho t
ng theo Lu t H p tác xã n m 2003
p tác xã d ch v h tr
ây là mô hình ang t n t i ch y u hi n nay, v i mô hình này, xã viên là ch s
u, t qu n lý và khai thác kinh doanh ph
kinh doanh v n t i). h p tác xã không
ng ti n v n t i c a mình (tài s n chính
u hành tr c ti p các ho t
ng s n xu t
kinh doanh c a các xã viên, không h ch toán t p trung, h p tác xã và m i xã viên
cùng có
ng ký kinh doanh và n p thu môn bài riêng; ch cung c p cho xã viên
t s d ch v nh t
nh nh :
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
6
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
p x p, phân b lu ng, tuy n v n t i.
n p cho c quan thu
lý cho ph
ki m
ng ti n ho t
nh ph
ng nh :
ng ký lu ng tuy n v n t i c
ng th c ho t
i hi n nay
nh c a pháp lu t….ch
ng v n t i v i ngu n hàng l n và n
n k thu t khi c i t o và s a ch a ph
3 ph
nh, gi i thi u
ng ti n, gi i
ng v n t i, gi i quy t h u qu các v tai n n giao thông,
n GTGT cho xã viên theo quy
t các h p
ng ti n
ng. Thay m t xã viên gi i quy t các th t c pháp
ng ti n, mua b o hi m trách nhi m dân s c a ch ph
quy t tranh ch p h p
xu t hóa
a ph
i di n thu thu theo t ng ph
ng tìm và ký
nh, cung c p thêm d ch v t
ng ti n….
ng ch y u c a các h p tác xã trong ngành giao thông v n
u có nh ng l i th nh t
xu t, kinh doanh t p trung, ph
ng ti n
nh. Ch ng h n ph
ng th c
u hành s n
c hình thành t ngu n v n góp c a xã
viên mang tên s h u t p th , sau ó bàn giao cho xã viên qu n lý, ho t
u hành t p trung, coi m i ph
ng ti n là m t xí nghi p thành viên. Ph
ng
ng th c
này tuy còn ít nh ng ã kh c ph c th c tr ng l ng l o v t ch c, y u kém v n ng
c tài chính, nâng cao
Ho c ph
c trình
qu n lý c a các h p tác xã
ng th c h p tác xã d ch v h tr hi n chi m ch y u hi n nay, xã
viên là ch s h u, t qu n lý và khai thác kinh doanh ph
ng ti n v n t i c a
mình. H p tác xã làm nhi m v cung c p d ch v h tr cho xã viên, ph
này có l i th xã viên hoàn toàn ch
ph
ng th c
ng trong vi c khai thác ngu n hàng qu n lý
ng ti n có hi u qu
1.1.3. Vai trò c a v n t i
i v i s phát tri n kinh t - xã h i Vi t Nam
Giao thông v n t i là m t ngành d ch v , tham gia vào vi c cung ng v t t
thu t, nguyên li u, n ng l
ng cho các c s s n xu t và
a s n ph m
n th
tr
ng tiêu th , giúp cho các quá trình s n xu t xã h i di n ra liên t c và bình
th
ng. Giao thông v n t i ph c v nhu c u i l i c a nhân dân, giúp cho các ho t
ng sinh ho t
c thu n ti n.
Các m i liên h kinh t , xã h i gi a các
ng l
các
a ph
ng
c th c hi n nh
i giao thông v n t i. Vì th , nh ng n i n m g n các tuy n v n t i l n ho c
u m i giao thông v n t i c ng là nh ng n i t p trung các ngành s n xu t, d ch
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
7
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
và dân c . Nh hoàn thi n k thu t, m r ng c li v n t i, t ng t c
chuy n mà các vùng xa xôi v m t
n t i ã có tác
v n
a lí c ng tr nên g n. Nh ng ti n b c a ngành
ng to l n làm thay
i s phân b s n xu t và phân b dân c
trên th gi i.
Ngành giao thông v n t i phát tri n góp ph n thúc
hoá
y ho t
ng kinh t , v n
nh ng vùng núi xa xôi, c ng c tính th ng nh t c a n n kinh t , t ng c
c m nh qu c phòng c a
tn
ng
c và t o nên m i giao l u kinh t gi a các n
c
trên th gi i.
Ngoài ra, nó còn óng góp cho ngân sách qua nhi u lo i thu và nh nh ng
ch v
i theo
c phát tri n t o thêm hàng tri u vi c làm cho ng
i lao
ng.
Thông qua ó góp ph n gi m t l th t nghi p và nh ng tiêu c c x u trong xã h i.
phát tri n c a v n t i
ng b c ng là s huy
ng ngu n v n v
xã h i r t l n mà không ph i ngành ngh nào c ng có
1.2. Các nguyên t c t ch c và ho t
nc
u t trong
c.
ng c a h p tác xã
u 7 Lu t h p tác xã và nh ng quy
nh chung trong các
p tác xã c a t ng ngành ngh , có 5 nguyên t c t ch c và ho t
ul m u
ng h p tác xã
nh sau:
- T nguy n gia nh p và ra kh i h p tác xã:
i công dân khi có
u l h p tác xã
u ki n theo quy
nh c a Lu t h p tác xã, th a nh n
u có th tr thành xã viên c a h p tác xã, xã viên có quy n ra
kh i h p tác xã theo quy nh c a
- Qu n lý dân ch và bình
u l t ng h p tác xã.
ng:
Xã viên h p tác xã có quy n b u c , ng c vào các c quan qu n lý và ki m soát
a h p tác xã, có quy n tham gia óng góp ý ki n vào vi c ki m tra, giám sát các
ho t
tr
ng c a h p tác xã và có quy n ngang nhau trong bi u quy t, m i ch
ng, công vi c c a h p tác xã
u
c bi u quy t theo a s . M i xã viên ch
có m t phi u khi bi u quy t. Nguyên t c này th hi n m t trong nh ng ho t
rõ nét nh t
phân bi t h p tác xã v i các thành ph n kinh t khác
ng
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
8
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
- T ch u trách nhi m và cùng có l i:
p tác xã có quy n t ch trong s n xu t, kinh doanh d ch v nh ng c ng ph i
ch u trách nhi m v k t qu c a nh ng ho t
ng ó, t quy t
nh v vi c
phân ph i thu nh p,
m b o cho h p tác xã và các xã viên cùng có l i
- Vi c chia lãi ph i
m b o k t h p l i ích c a xã viên và s phát tri n c a h p
tác xã:
p tác xã sau khi làm xong ngh a v n p thu theo quy
tác xã trích m t ph n lãi
nh c a pháp lu t. h p
chia cho v n góp và công s c c a xã viên ã óng góp
vào s n xu t kinh doanh d ch v c a h p tác xã và ph i
c
i h i xã viên
thông qua
- H p tác và phát tri n c ng
h p tác và t
ng:
ng tr , giúp
l n nhau là m t nguyên t c c n b n
phân bi t
i quan h gi a các xã viên v i m i quan h các thành viên trong các doanh
nghi p thu c các thành ph n kinh t khác. Nguyên t c này mang tính nhân v n
cao và g n k t các xã viên c a h p tác xã thành m t kh i oàn k t b n v ng lâu
dài. Xã viên ph i phát huy tinh th n t p th , nâng cao ý th c trong h p tác xã và
trong c ng
ng xã h i. Ngoài ra, các h p tác xã c n xây d ng s h p tác gi a các
n v trong n
c v i nhau và h p tác v i các t ch c kinh t c a các n
c khác
1.3. Khái quát v công tác t ch c k toán trong h p tác xã
1.3.1. Khái ni m k toán h p tác xã
K toán là 1 b ph n c u thành h th ng công c qu n lý n n kinh t qu c dân nói
chung, qu n lý h p tác xã nói riêng
- Theo liên oàn k toán qu c t (IFAC): k toán là k thu t ghi chép, ph n ánh,
ng h p theo m t cách riêng có b ng ch ng v nh ng kho n ti n, các nghi p v và
các s ki n có tính ch t tài chính và trình bày k t qu c a nó
- Theo quy
nh c a lu t k toán: k toán là vi c thu nh p, x lý, ki m tra, phân tích
và cung c p thông tin kinh t , tài chính d
lao
ng
i hình th c giá tr , hi n v t và th i gian
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
9
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
Trên th c t , có nhi u nh n th c, quan ni m v k toán
khác nhau, nh ng
nh ng ph m vi, góc
u g n k toán v i vi c ph c v cho công tác qu n lý. Do v y,
toán là công c không th thi u
c trong h th ng công c qu n lý, k toán là
khoa h c thu nh n, x lý và cung c p toàn b thông tin v tài s n và s
a tài s n, các ho t
toàn b ho t
ng kinh t tài chính trong
ng, tài chính c a
v n
n v , nh m ki m tra, giám sát
nv.
toán h p tác xã là công vi c t ch c h th ng thông tin b ng s li u
và ki m soát tình hình v n
ng
qu n lý
ng c a các lo i tài s n, quá trình và k t qu ho t
ng
n xu t, kinh doanh c a h p tác xã
1.3.2. Nhi m v , yêu c u và ý ngh a c a công tác t ch c k toán trong HTX
1.3.2.1. Nhi m v c a công tác t ch c k toán trong HTX
- Ghi chép, tính toán, ph n ánh s hi n có và tình hình luân chuy n, s d ng tài s n,
t t , ti n v n, quá trình và k t qu ho t
ng kinh doanh, d ch v c a h p tác xã.
- Th c hi n ki m tra, ki m soát tình hình th c hi n k ho ch kinh doanh, k ho ch
tài chính, ki m tra tình hình th c hi n các ch tiêu tài chính, các tiêu chu n,
nh
c c a h p tác xã, ki m tra vi c qu n lý và s d ng các lo i v t t , tài s n, ti n
n, doanh thu, chi phí và vi c xác
tra tình hình n p thu cho Nhà n
sách c a Nhà n
nh k t qu kinh doanh trong h p tác xã, ki m
c, ki m tra tình hình ch p hành ch
chính
c.
- Theo dõi, ki m soát tình hình phân ph i lãi cho xã viên.
- L p các báo cáo tài chính.
1.3.2.2. Yêu c u c a công tác t ch c k toán trong HTX
- Ph n nh k p th i,
y
và doanh thu c a m i ho t
, chính xác toàn b tài s n, ngu n v n, công n , chi phí
ng kinh t , tài chính phát sinh trong h p tác xã.
- Ch tiêu k toán ph n ánh ph i th ng nh t v i công tác l p k ho ch tài chính v
i dung và ph
ng pháp tính toán
- S li u trong báo cáo tài chính ph i rõ ràng, d hi u,
ng thông tin có
m b o cho nh ng ng
c nh ng thông tin c n thi t v tình hình tài chính c a HTX
- T ch c b máy k toán ph i g n nh , ti t ki m và hi u qu .
is
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
10
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
1.3.2.3. Ý ngh a công tác t ch c k toán trong HTX
Mu n th c hi n t t ch c n ng, nhi m v c a k toán, h p tác xã c n ph i t ch c
công tác k toán m t cách khoa h c và h p lý. T ch c công tác k toán khoa h c
và h p lý có ý ngh a nh sau:
- Là
u ki n quan tr ng
m b o cho n i dung công tác k toán th c hi n
y
và có hi u qu .
- Là ti n
m b o cho ch
k toán
c tôn tr ng, trên c s
m b o ch t
ng công tác k toán, th c hi n úng theo v n b n pháp quy c a Nhà n
- T ch c t t công tác k toán s
úng th i gian và
m b o ch t l
d ng, phát huy
toán, ti t ki m
c.
m b o cho công tác k toán có th hoàn thành
ng thông tin k toán cung c p cho m i
it
ng
c n ng l c và nâng cao hi u su t làm vi c c a nhân viên k
c chi phí qu n lý trong h p tác xã nói chung, chi phí h ch toán k
toán nói riêng.
1.3.3. N i dung công tác t ch c k toán
1.3.3.1. T ch c b máy k toán
ch c b máy k toán là vi c s p x p, b trí, phân công vi c cho nh ng
ng
i làm công tác k toán trong
n v , sao cho b máy k toán ph i phù h p v i
quy mô s n xu t, kinh doanh và yêu c u qu n lý h p tác xã
p tác xã ph i t ch c b máy k toán, b trí ng
làm k toán ph i b trí ng
ng
i làm k toán tr
làm k toán tr
i làm k toán tr
ng thì ph i c ng
ng. Tr
i làm k toán ho c thuê
ng h p ch a b trí
i ph trách k toán ho c thuê ng
c
i ngoài
ng.
Yêu c u c a vi c t ch c b máy k toán:
- B máy k toán ph i
m b o ch
o và th c hi n toàn di n th ng nh t và
p trung công tác k toán, th ng kê thông tin kinh t c a
nv
- B máy k toán ph i g n nh h p lý, chuyên môn hóa,
thành nhi m v c a k toán
Tùy theo
c
n ng l c hoàn
nv
m ho t
ng và t ch c c a h p tác xã mà b máy k toán
có th t ch c theo các mô hình sau:
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
11
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
- Mô hình t p trung
- Mô hình phân tán
- Mô hình h n h p
1.3.3.2. T ch c th c hi n và v n d ng h th ng ch ng t k toán
Ch ng t k toán là nh ng gi y t và v t mang tin ph n ánh nghi p v kinh
, tài chính phát sinh và ã hoàn thành, làm c n c ghi s k toán.
Ch t l
ng ghi chép vào ch ng t ban
u quy t
nh ch t l
ng c a toàn b công
vi c k toán sau này. Do v y, cán b k toán trong h p tác xã có nhi m v h
n các b ph n và cá nhân liên quan
n vi c l p và duy t ch ng t ban
ch p hành t t nguyên t c ghi chép do Nhà n
p tác xã c ng c n quy
nh rõ trách nhi m cá nhân v n i dung ghi chép, ký
ng ch ng t . Vi c h p
nh v trình t luân chuy n ch ng t nh m phát huy
thông tin c ng nh t o
u ph i
c quy nh.
duy t; quy nh v th i h n hoàn thành ch ng t , tránh t n
tác xã quy
ng
u ki n
y
ch c n ng
ph n ánh vào các s liên quan m t cách k p
th i.
Ch ng t k toán ph i
tính toán, ph
c ki m tra v n i dung nghi p v kinh t , s li u
ng pháp ghi chép …
t khác, c ng c n ph i c n c vào yêu c u t ch c thông tin và
ng c a h p tác xã
xác
nh nh ng ch ng t c th c n
c
m ho t
c s d ng trong h p
tác xã mình.
Danh m c ch ng t k toán
và nh ban hành theo Quy t
c quy
nh trong Ch
k toán doanh nghi p v a
nh 48/2006/Q -BTC ngày 14/9/2006 (ph l c 3)
1.3.3.3. T ch c v n d ng h th ng tài kho n k toán
có th t ng h p các nghi p v kinh t cùng tính ch t m t cách khoa h c, hình
thành nên các y u t c a Báo cáo tài chính nh m áp ng nhu c u s d ng thông tin
toán m t cách k p th i, m i h p tác xã có th s d ng nhi u tài kho n khác nhau.
Toàn b các tài kho n s d ng trong k toán h p tác xã
nh t
c s p x p theo m t tr t
nh t o thành m t h th ng tài kho n.
th ng tài kho n k toán h p tác xã là m t b ph n c u thành quan tr ng c a
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
12
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
công tác k toán c a các h p tác xã, h th ng tài kho n bao g m nh ng quy
nh
th ng nh t v lo i tài kho n, tên g i, s hi u tài kho n và n i dung ghi chép c a
ng tài kho n.
n d ng h th ng tài kho n k toán là xác
nh rõ danh m c nh ng tài kho n, ti u
kho n trong h th ng tài kho n k toán th ng nh t c n
xã. Khi xác
c s d ng trong h p tác
nh danh m c tài kho n c n dùng, h p tác xã ph i c n c vào:
- H th ng tài kho n k toán th ng nh t do B tài chính ban hành
-
it
ng k toán trong h p tác xã
- N i dung kinh t c a các ho t
ng trong h p tác xã
- M i quan h v qu n lý gi a h p tác xã v i các c quan h u quan
th ng tài kho n k toán th ng nh t áp d ng cho h p tác xã
Ch
k toán doanh nghi p v a và nh ban hành theo Quy t
BTC ngày 14/9/2006, s a
c quy nh trong
nh 48/2006/Q -
i b sung theo thông t 138/2011/TT-BTC ngày
4/10/2011 c a B Tài chính (ph l c 4)
1.3.3.4. T ch c v n d ng hình th c k toán
Hình th c k toán th c ch t là h th ng t ch c s k toán v i trình t và
ph
ng pháp ghi s nh t
nh nh m ghi chép, t ng h p, h th ng hóa s li u t
ch ng t g c vào các s k toán và l p báo cáo tài chính. L a ch n hình th c k
toán c ng là m t trong nh ng n i dung quan tr ng c a t ch c công tác k toán.
a ch n hình th c k toán phù h p
s d ng trong công tác k toán góp ph n
phát huy tác d ng c a h ch toán k toán, không nh ng
th ng hóa thông tin k toán
y
m b o cho vi c thu nh n,
, k p th i, áng tin c y ph c v cho công tác
qu n lý kinh t tài chính, mà còn giúp h p tác xã qu n lý ch t ch tài s n c a doanh
nghi p, ng n ng a nh ng hành vi làm t n h i
Ch
n tài s n c a h p tác xã.
k toán doanh nghi p v a và nh ban hành theo Quy t
BTC quy nh 4 hình th c k toán sau:
- Hình th c k toán Nh t ký chung;
- Hình th c k toán Nh t ký - S Cái;
nh 48/2006/Q -
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
13
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
- Hình th c k toán Ch ng t ghi s ;
- Hình th c k toán trên máy vi tính.
i hình th c k toán
c phân bi t v i nhau b i
c tr ng c b n v s l
các lo i s k toán chi ti t, s k toán t ng h p, k t c u s , trình t và ph
ghi chép, ki m tra,
li u
ng
ng pháp
i chi u s li u gi a các s k toán c ng nh vi c t ng h p s
l p báo cáo tài chính.
Trình t ghi s k toán:
1. Ki m tra
m b o tính h p lý, h p pháp c a ch ng t
2. Ghi s k toán chi ti t
3. Ghi s k toán t ng h p
4. Ki m tra
i chi u s li u
5. T ng h p s li u
6. T ng h p s li u l p báo cáo tài chính
i hình th c k toán có n i dung, u, nh
tác xã có th c n c vào quy mô,
trình
toán
c
i ng cán b k toán và m c
c
m và ph m vi thích h p. Các h p
m s n xu t kinh doanh, yêu c u qu n lý,
trang b c s v t ch t, ph
ng ti n tính
l a ch n áp d ng hình th c k toán nào cho phù h p, phát huy t t nh t vai
trò ch c n ng k toán trong công tác qu n lý
1.3.3.5. T ch c v n d ng ch
báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính th hi n k t qu cu i cùng c a công vi c k toán, báo cáo
tài chính cung c p nh ng thông tin kinh t cho ng
ng h p s li u l p các báo cáo tài chính theo quy
c g i k p th i cho các n i nh n báo cáo.
i s d ng. Cu i m i k k toán
nh. Các báo cáo tài chính ph i
i v i nh ng báo cáo tài chính b t
bu c ph i t ch c ghi chép theo úng bi u m u quy
nh. Nh ng báo cáo khác tùy
thu c vào quy
xây d ng m u bi u cho phù
nh và yêu c u qu n lý c a
nv
p.
Báo cáo tài chính ph n ánh tình hình tài chính c a h p tác xã b ng cách t ng
p các nghi p v kinh t tài chính có cùng tính ch t kinh t thành các y u t c a
báo cáo tài chính.
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
14
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
1.3.3.5.1.
th ng báo cáo tài chính c a HTX
DANH M C BÁO CÁO TÀI CHÍNH H P TÁC XÃ
1. B ng Cân
i Tài kho n
2. Báo cáo K t qu ho t
- M u s B01-DNN/HTX
ng kinh doanh
3. B n Thuy t minh báo cáo tài chính
- M u s B02-DNN
- M u s B09-DNN/HTX
Bi u m u BCTC c a H p tác xã (ph l c 10)
1.3.3.5.2 Trách nhi m l p và trình bày báo cáo tài chính
T t c các h p tác xã
u ph i l p và trình bày báo cáo tài chính theo quy
nh c a Lu t k toán, Chu n m c k toán s 21, ch
k toán hi n hành
1.3.3.5.3 L p và trình bày báo cáo tài chính
Vi c l p và trình bày báo cáo tài chính ph i tuân th các yêu c u ã
c qui
nh t i Chu n m c k toán s 21 “Trình bày báo cáo tài chính”, g m:
+ Trung th c và h p lý;
+ L a ch n và áp d ng các chính sách k toán phù h p v i qui
nh c a t ng
chu n m c k toán nh m
m b o cung c p thông tin thích h p v i nhu c u ra các
quy t
i s d ng và cung c p
nh kinh t c a ng
c các thông tin áng tin c y,
khi:
- Trình bày trung th c, h p lý tình hình tài chính, tình hình và k t qu kinh
doanh c a doanh nghi p;
- Ph n ánh úng b n ch t kinh t c a các giao d ch và s ki n không ch
n
thu n ph n ánh hình th c h p pháp c a chúng;
- Trình bày khách quan, không thiên v ;
- Tuân th nguyên t c th n tr ng;
- Trình bày
y
trên m i khía c nh tr ng y u.
Tóm t t ch
ng 1
Toàn b ch
ng 1, lu n v n ã
ni m h p tác xã, các ph
c
m c a các ph
c p
n nh ng n i dung c b n liên quan t i khái
ng th c ho t
ng th c ho t
ch c k toán c a các h p tác xã. Ch
ng c a h p tác xã v n t i, vi c xem xét
ng này giúp ta ánh giá
c công tác t
ng 1 c a lu n v n c ng trình bày v vai trò
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
15
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
av nt i
i v i s phát tri n kinh t xã h i,
trình hình thành v n, ph
bày các v n
ng th c ho t
c
m c a h p tác xã nh quá
ng, quy trình phân ph i l i nhu n, trình
lý lu n trong công tác t ch c k toán
các h p tác xã, t ch c v n
ng ch ng t , t ch c v n d ng h th ng tài kho n k toán, t ch c v n d ng ch
báo cáo tài chính. Nh ng n i dung trên ã làm c s lý thuy t cho vi c phân tích
th c tr ng c a công tác t ch c k toán hi n nay
xác
nh
c các v n
các h p tác xã,
ng th i c ng
c n ph i nghiên c u khi tìm hi u v th c ti n công tác k
toán trong các h p tác xã v n t i hi n nay.
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
16
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
CH
TH C TR NG T
NG 2
CH C CÔNG TÁC K TOÁN TRONG CÁC H P
TÁC XÃ V N T I
2.1. Mô hình h p tác xã
NG B
T I TP. HCM
Vi t Nam và m t s qu c gia
2.1.1. Mô hình h p tác xã
Vi t Nam
Theo s li u th ng kê c a Liên minh H p tác xã Vi t Nam, hi n nay Vi t
Nam có kho ng 18.104 HTX, trong ó có 8.828 HTX ho t
nông nghi p, 896 HTX th
ng trong l nh v c
ng m i d ch v , 1.927 HTX giao thông v n t i, 510
HTX th y s n, 916 HTX xây d ng, 2.571 HTX công nghi p – ti u th công nghi p,
1.037 HTX Qu tín d ng, 1.932 HTX
ho t
nn
c, 121 HTX môi tr
ng và 266 HTX
ng trong l nh v c khác (ph l c 2)
p tác xã
Vi t Nam
c ra
i t n m 1954
mi n B c trong t t c các
ngành ngh , các l nh v c kinh t , trong dó nông nghi p là l nh v c phát tri n r ng
rãi nh t, ngoài ra còn
l nh v c ti u th công nghi p và v n t i.
n cu i n m 1960
ã có 2.760 h p tác xã s n xu t ti u th công nghi p và mua bán, 5.294 h p tác xã
tín d ng và
n cu i n m 1965 mi n B c ã có 24.406 h p tác xã nông nghi p,
trong ó có 71,74% là h p tác xã nông nghi p b c cao,
nh ng
c t ch c, hình thành
n v kinh doanh có t cách pháp nhân nh : H p tác xã nông nghi p, h p
tác xã ti u th công nghi p, h p tác xã v n t i, h p tác xã tín d ng, h p tác xã xây
ng...ho t
ng theo t p th , t li u s n xu t
a Ban ch nhi m h p tác xã, m i ng
bình quân theo s l
c t p trung l i
td
i s qu n lý
i cùng i làm chung, s n ph m
ng công tham gia c a m i ng
c chia
i “v i kh u hi u h p tác là
nhà, xã viên là ch ”. Nh ng trên th c t xã viên không có tham gia gì trong h p tác
xã mà t t c m i ho t
ng s n xu t
u do Ban ch nhi m h p tác xã tr c ti p
u
hành và h ch toán t p trung.
u này ã d n t i các thành viên trong t p th không
nêu cao trách nhi m c a mình
i v i t li u s n xu t.
Sau ngày mi n Nam hoàn toàn gi i phóng,
tr
ng c n
tn
c hoàn toàn
c i lên ch ngh a xã h i, trong ó h p tác xã
c
c l p ch
y lên m t b
c
i tinh th n xây d ng quy mô l n, v i s n xu t chuyên môn hóa trong t ng h p tác
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
17
w
w
w
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
N
y
bu
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
to
k
lic
.c
xã. Tuy nhiên, tr
c th c t
a s nông dân Nam B tuy có ghi danh vào h p tác xã
nh ng v n làm n cá th , h p tác xã ch là hình th c. Bên c nh ó, nhi u y u kém
trong qu n lý ã n y sinh d n
n phong trào h p tác xã nhanh chóng thoái trào.
Nh v y, mô hình h p tác xã theo ki u c
ã t ra không phù h p, kh ng ho ng
trên di n r ng c nông nghi p, công nghi p, th
tn
kh p m i mi n c a
c.
m 2003 lu t h p tác xã
a
ng nghi p...
tn
c trong giai
cs a
i cho phù h p v i s phát tri n kinh t
n m i các h p tác xã t ch c theo ki u c
th b ng mô hình h p tác xã ki u m i v i nh ng
c
ã
c thay
m sau:
p tác xã t ch c theo ki u m i xã viên v a là ch s h u tài s n h p tác
xã v a là ng
i s d ng, qu n lý tài s n và c ng là ng
i cung c p d ch v ,
u
này r t thu n l i cho m i xã viên h p tác xã phát huy vai trò qu n lý c a mình
nh m mang l i hi u qu s n xu t kinh doanh, cung c p d ch v t t nh t.
i ích kinh t là l i ích c b n c a h p tác xã
gia h p tác xã ph i cùng nhau góp v n vào h p tác xã
ng nhu c u chung c a c ng
i v i xã viên; xã viên tham
cùng th c hi n vi c áp
ng xã viên. Ngoài vi c cung ng s n ph m d ch v
t h n cho xã viên, l i nhu n ho c th ng d (b ng thu nh p tr chi phí) c a h p tác
xã
c phân ph i tr l i cho m i xã viên.
p tác xã t ch c theo ki u m i d a trên s h u c a cá thành viên và t p
th v t li u s n xu t, có ngh a là trong h p tác xã bao g m s h u t và s h u
chung (t p th ). S h u h p tác xã
ây
c hình thành thông qua nguyên t c t
nguy n cùng góp v n kinh doanh, có th bi u hi n
hình thái pháp lý là s h u
chung h p nh t, hay s h u chung theo ph n. S h u chung h p nh t là s h u c a
nhi u ch mà trong ó ph n quy n s h u c a m i ch không
c xác
nh v i tài
n chung. S h u chung h p nh t bao g m: S h u chung h p nh t có th phân
chia ( t ai nhà n
c c p, v n tích l y trong quá trình s n xu t kinh doanh....), các
ch s h u chung h p nh t có quy n, ngh a v ngang nhau
i v i tài s n chung.
Còn s h u chung theo ph n là s h u trong ó ph n quy n s h u c a m i ch s
u
c xác
nh v i tài s n chung. M i ch s h u chung theo ph n có quy n,
.d o
m
o
o
c u -tr a c k
C
w
w
w
.d o
m
C
lic
k
to
18
w
w
w
c u -tr a c k
.c