Các khu công nghiệp, khu chế xuất Việt Nam--hiệu quả hoạt động và xu hướng phát triển
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (10.44 MB, 166 trang )
---
--
.... ,-.~.~~---.,---,------
-~----~------- ----~--------
~:<--~·
-·--.,...-·
BQ GIAO Dl)C VA DAO T~0
TRUONG D~l HQC KINH TE TP. HO CHI MINH.
De Titi Nghien cuu cap D¢
Ma so: B 2001 -22- 18
CAC KHU C0NG NGHI~P, KHU CHE
XUAT VIETNAMHIEU
HOAT
.'
. QUA
.
"""
,.
,.
~
DONG
VA XU HU'ONG PHAT TRIEN
.
.
,..,.
"""
.
"""
?
.
.
Cac thanh vien tham gia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
de tai
Thc;tc sT. LE TH! HUONG (Chu nhi~m)
PGS. TS. E>ANG VAN PHAN (Co van khoa hoc)
TS. TRAN VAN THONG
Thc;tc sT PHAN TH! THANH THUY
LE MINH DUNG
Thc;tc sTTRUdNG TH! THANH XUAN
Thc;tc sTNGO VAN PHONG
5/2004
..
.·
•'
'"~--~
2.5.3 Ve quy mo di~n tfch khu cong nghi~p ................................................................................ 73
2.5.4 ve ph
2.5.6 Ve hi~u qua ho9t dong cua cac KCN - KCX ...................................................................... 74
Ket lu?n chUdng hai .....................................................................................................................77
Chu'dng ba: Xu hu'dng phat tri~n va giai phap nang cao hi~u qua ho9t dc}ng cac KCN Vi~t
Nam .............................................................................................................................................78
3.1 Cac xu hudng phat tri~n den nam 2020 ................................................................................. 78
3.1.1 Nhung can cu xac djnh xu hudng ...................................................................................;... 78
3.1.2 Nhung xu hUdng phat tri~n cua cac KCN - KCX Vi~t Nam den nam 2020 ....................... 79
3.1.3 Phan tfch SWOT (Strenths, weaknesses, Opportunities, va Threats) ............................... 80
3.1.4 Cac mvc tieu .......................................................................................................................85
3.2 Ma tr?n SWOT va nhung giai phap nang cao hi~u qua ho9t dong cac KCN- KCX ........... 86
3.2.1 Mvc tieu 1: Ki~n toan cac khu cong nghi~p thanh cong thea hudng cai tien cong ngM, hi~n
d<;li h6a may m6c thiet bj, tang quy m6 san xuat va chat IU<;1ng san ph~m. mo ri;lng lien ket kinh
te trong va ngoai nude. Cae giai phap phoi h<;1p ........................................................................ 86
3.2.2 Mvc tieu 2: tang toe d9 lap day va eae giai phap phoi h<;1p ............................................. 94
3.2.3 Cae mve tieu 3, 4, 5 va giai phap t6 chue khong gian kinh te- xa h9i .............................. 101
3.2.3 Mve tieu 13: dam baa eae tieu ehu~n moi truong va nhung giai pMp phoi h<;1p ................. 105
Ket lu?n ehung ............................................................................................................................. 108
Tal li~u tham khao
Pht.~lt.JC
Phan mCi d§u
1.
~
?
~
PHAN MO £>AU
I.
Y NGHTA CHQN E>E TAl
Thea Quy Hac;1ch Tdng Th~ Phat Tri~n Gong Nghi~p va Ket Cau Hc;1 Ta.ng thai ky 1996201 o dU<;1c Thu tuong chfnh phu phe duy~t qua Quyet dinh ngay 6 thang 8 nam 1996, Vi~t
Nam se xay dt.Jng 33 khu cong nghi~p - khu che xuat (ve sau se chi goi tiit Ia KCN ~ KCX). Tuy
nhien toe d9 hlnh thanh cac khu cong nghi~p trong tht.Jc te dii§n ra nhanh hdn dt.i daan, d~c bi~t
trangcac nam 1996 -1998, khien ke ha~;~.ch da phai lien tvc dieu chinh b6 sung (nam 1997,
1998, 2000, 2004), nang t6ng so cac KCN thea quy ha~;~.ch den nam 2010 len del'l 149. St.i nC1
r9 cac KCN trang thai gian qua vlla Ia bi~u hi~n thanh cong cua chu tn.Jong dung diin trang
phat tri~n cong nghi~p. vlla kh~ng dinh sue b~t cong nghi~p h6a C1 cac dia phuong, nhung
dong thai cling Ia ket qua cua y chf phat tri~n chu quan, can nhiic chua day du. Ben c~;~.nh cac
KCN dc;1t hi~u qua caa ha~c c6 hi~u qua nhat dinh, da xuat hi~n nhieu KCN kern hi~u qua, gay
lang phf khong· ft cac nguon lt.Jc. Trude thtjc tr~;~.ng nhu v~y. da c6 nhieu don vi nghien cuu t6ng
ket, danh gia tlnh hlnh ha~;~.t d()ng cac KCN, d~c bi~t b9 ph~n ke ha~;~.ch - dau tu cac cap, cac
ban quan ly KCN - KCX, cac cong ty phat tri~n hc;1 tang. Tuy nhien, nhung t6ng ket da c6 v~n
con mang tfnh phiel'l di~n, nh[lng tieu chi danh gia hi~u qu;} kinh te' - xa hqi van chua dLI(jc
thc5'ng n.hat va h~ thO'ng h6a, d~c bi~t ft xem xet den khfa cq.nh hi~u qua ve' phudng di~n to chile
khOng gian.
Tren nen tAng nhung thong tin t6ng ket da c6, thiet nghT vi~c righien cuu nham tlm hi~u
ban ch'at khach· quan cua xu huang phat tri~n. xac dinh t~p h<;1p cac tieu chf pha.n tfch va danh
gia hi~u qua cac KCN - KCX ve nhieu m?t khac nhau Ia rat quan trc;mg. Cac darih gia t6ng ket
nhu v~y ngaai .cha ta nhung nh~n thuc day du hi~u qua ha~;~.t d9ng, con Ia co sCi thtjc tii§n quan
trong d~ khai quat h6a tfnh quy lu~t. tlt d6 de xuat nhung giai phap thfch h<;jp nham tang hi~u
qua sli d1,1ng cac nguon lt.Jc va nang lt.Jc dong gop cua cac KCN - KCX vaa cong cu¢c cong
nghi~p h6a, hi~n d~;~.i h6a C1 Vi~t Nam hi~n nay, dong thai dinh huang dung diin kha nang phat
tri~n cac KCN - KCX trang tUdng lai.
II. MI,J~ TIEU NGHIEN CUU
Otja tren tfnh can thiet cua cac ~an de d?t ra tren day, cung kha nang chuyen mon cua
nh6m nghien cuu, chung toi xac dinh 3 mvc tieu can haan thanh nhu sau:
1. Buoc dau xay dt.Jng cac tieu chf phB.n tfch· hi~u qua t6ng h<;1p (kinh te, x~ h¢i, moi truang) d~
xem xet hi~u qua cu·a cac KCN - KCX tren
nUde.
2. Mvc tieu chfnh yeu cua de tai Ia tren co sCi h~ thong h6a cac ly thuyet ttang va ngpai nude
ve phB.n tfch va c:Janh gia hi~u qua cac m?t khac nhau cua KCN - KCX, cung nhung duli~u
phan tfch hi~u qua trang thtjc tii§n ha~;~.t d9ng cua cac KCN - KCX Vi~t Nam, se cung cap
mQt nguon tU li~U tham khaa kha day du Ca Ve ly thuyet l~n thtjC te phl,IC Vl,J Cha nhung
nghien cuu khu cong nghi~p. khu che xu at sau han; dong thai tc;1a dU<;1c m9t tai li~u mang
tfnh h~ thong, t6ng h<;1p caa ve ca:c KCN - KCX Vi~t Nam; can thiet cha vi~c giang dc;1y va
hoc t~p cac man hoc E>ja ly kinh te Vi~t Nam, Kinh te Vi~t Nam, Kinh te vung, va nganh ke
ha~;~.ch - dau tu n6i chung.
3. Trong chang mvc nhat dinh, de xuat cac giai phap mang trnh dinh liuong gop phan nang
caa hi~u qua ha~;~.t d9ng cac KCN - KCX Vi$t Nam, d~c bi.~t C1 g6c d9 t6 chUc khOng gian.
ca
Cac kh¥ c6ng nghi~p • khu che xuii't Vi~t Nam, hi~u qua ho~t dqng va xu huang phat triiln
Phiin mCI dliu
2
Ill. PH~M VI NGHIEN CUU
M?c du nghien cuu toan b9 cac khu cong nghi~p trong d6 k~ ca cac khu cong nghi~p duc:jc
hinh thanh t1! phat trong nhieu nam truoc kia CJ vi$t Nam Ia rat can thiet, nhung do h9n che ve
thai gian, kinh phf, va d~c bi$t Ia vi. muon t?p trung danh gia hi$u qua cua chu truong xay dl,l'ng
cac KCN trong qua trlnh cong nghi$p h6a hi$n nay, nen de tai chi gioi h9n nghien cuu nhung
KCN duc:jc hinh thanh thong qua quy ho;;1ch tU nam 1991.
Do mi,IC tieu de tai da xac djnh tren day (ml,IC tieu 2 va 3), nen ph;;im vi phan tich cua de
tai se thui;>c di$n ri;>ng, dl,l'a tren nhung thong ke t6ng gi;>p chung tren ca nude. M?t khac, Vi~t
Nam chi moi trai qua th?p nien dau tien xay dl,l'ng va phat tri~n KCN - KCX, nhung quan di~m
danh gia hi$u qua chua duc:Jc thong nhat, nhung dO li$u, tai li$u da c6 d~ danh gia hi$u qua
chua duc:Jc thong ke, t$p hc:Jp day du, nhat Ia doi voi pha.n tfch djnh luc:Jng va d?c bi$t Ia theo
tltng khu cong nghi$p. Do v?y, cac phan tfch danh gia sau mang tfnh djnh luc:jng ve hi$u qua
kinh te- xa h9i - moi truang trong tUng khu cong nghi$p se c6 nhieu h9n che.
Cac tai li$u thong ke hau het deu c?p nh?t den het nam 2003 .
...
..
....
,
....
,.,
~
.....
..3,.,
~
..
IV. TINH HINH NGHIEN CUU LIEN QUAN E>EN E!E TAl VA E>IEM Mdl CUA E>E TAl
1. nnh hinh nghien cuu lien quan de'n de tai
Sl,l' hlnh thanh va phat tri~n cac KCN da loi cuon nhieu tac gia quan tam nghien cuu cave
ly lu?n l~n danh gia thl,l'c ti~n tU dau nhung nam 90 cho den nay. Nam 1993, Luu vO Maida cho
xuat ban quy~n kinh nghi~m ctia the gioi va kha nang phat trien khu che xuat
Vi~t Nam:
chuyen de thOng tin. Tac gia phan tfch m9t so mo hlnh thanh cong tren the gioi, so b9 danh gia
· tinh hlnh tri~n khai cac khu che xuat C1 Vi$t Nam, dua ra m(>t so kien nghj buoc dau nh~m thuc
d~y sl,l' phat tri~n cac KCX Vi$t Nam. Nam 1995, Van Thai thl,l'c hi$n mi)t cong trlnh danh gia
t6ng ket to~m b9 cac khu che xuat Vi~t Nam, ben c;;1nh xem xet va due ket kinh nghi$m tu m9t
so khu che xuat tren the gioi. COng nam nay, LeVan Nin dua ra m9t cong trlnh nghien cuu ve
cd sa hinh thanh, phat trit!n cac khu c6ng nghi~p tQ.p trung· vi~t nam. Tac gia da t6ng quan ve
tlnh hlnh xay dt,tng cac khu cong nghi$p tren the gioi va tht,tc tr;;1ng xay dl,l'ng cac khu cong
nghi$p Vi$t Nam, ngoai ra tac gia con phan tfch cac lu?n cu khoa hc;>c hlnh tMnh va phat tri~n.
cac quan di~m, mo hinh xay dl,l'ng va djnh huang phat tri~n. cOng nhu nghien cuu l?p quy
hO;;iCh xay dt,tng va quan ly ve m?t.xay dl,l'ng c·ac khu c6ng.nghi$p Vi$t Nam. Trang phuong an
quy ho;;1ch· phat tri~n cac khu cong nghi$p va khu che xu at Vi$t Nam cong bo nam 1995, cac
nha. nghien cuu cOng da xem xet nhung dieu ki$n can thiet d~ phat tri~n thanh cong cac khu ·
cong nghi$p - kh.u che xuat C1 cac thanh pho lon nhu Ha N~i, Mi Phong, 8a Nting, thanh pho
Ho Chf Minh, va dt,t bao tiem nang pMt tri~n cac khu che xuat CJ Vi$t Nam.
Sau 5, 1o nam di vao -ho;;1t di)ng, cac KCN duc:jc tiep tl,lc danh gia t6ng ket. 8i~n hlnh c6
cong trlnh bien t$p cua 89 ke hOGJ.Ch va dau tu- co quan dGJ.i di$n phfa Nam, xuat ban nam
2002, khu che xuat va khu c6ng nghi~p cac tlnh phfa Nam. Quy~n sach nay gioi thi$u nhung
d?c trung co ban cua tUng KCN, li$t ke cac dt,t an dau tu phan chia theo nganh, vung va quoc
gia. Thang 3/ 2003 89 Ke Ho;;1ch va 8au Tu t6 chuc h9i nghj t6ng ket tlnh hinh ho9t d9ng cac
KCN va v9ch ra phuong huang phat tri~n. Cac chuyen gia trong nganh da trlnh bay nhung
nMn xet va danh gia t6ng quan toan b9 cac ket qua d?t duc:jc, dong thai de xuat nhung kien
nghj can thiet cho cac huang phat tri~n tiep theo, d?c bi$t quan tam den chfnh sach, quy che
hoGJ.t di)ng cua cac KCN. Rat ti6c cac t6ng ket tren day neu khong mang tfnh li$t ke, chua day
du, thi cOng chi Ia nhung quan sat hlnh thuc ben ngoai, theo cam tfnh, kinh nghi$m. Nhung
nghien cuu sau hon neu c6 chi t?p trung vao khu che xuat Tan Thu?n, Linh Trung, nhu: nghien
CUU chfnh sach VB CBC giai phap nhBm nang cao tj/ trqng pha.'n nqi dfa h6a trong Cd CBU gia trf
san pha.·m cac khu che xua't, cua PGS. TS. Vo Thanh thu va cac cong tac vien 8/2000; M6 hinh
a
a
a
cac khu cong nghit?P - khu
eM xua't Vit?t Nam, hitju qua
ho~t di)ng va xu huang phat trien
Ph8n mC/ d§u
3
khu che xuat tt;~i Vi~t Nam, cua PhGtm 81nh Phudng va cac c¢ng tac vien, 12/2000. Tu nam
1995 cha den nay, vdn chua c6 nhung cong trlnh nghie~ cuu danh gia va t6ng ket mang tam
sau r¢ng cave khai ni~m. ly lu~n ldn ban chat v~n d¢ng trong thl,l'c ti~n d~ phat hi~n ra nhung
d?c thu va tfnh quy lu~t phat tri~n cua c.ac KCN (j Vi~t Nam trang giai daGtn vua qua. Va dieu
quan trong hdn ·ca Ia, m~c du khu cong nghi~p - khu che xuat Ia laGti hlnh t~p trung cong
nghi$p thea khong gian, nhung vdn chua c6 nhung nghien cuu ve hi~u qua cua cac KCN KCX d g6c d¢ nay.
.
2: E>i~m mdi cua de tai
.
Tren cd sd ke thua nhung ket qua nghien cuu da ·co va gop ph an xem xet- ban chat ~hung
hi~n tlt<;1ng dang di~n ra trong thl,l'C te, d~C bi~t ve khfa CGtnh hi~U qua va XU the phat tri~n, de
tai dong gop nhung di~m moi sau day:
a. Velylu~n
.
.
.
Lam ro cac khai ni$m tht.lang. dUr;Jc siJ dt,mg nht.lng chua thO'ng nhat trong thl,l'c ti~n Vi~t
Nam hi$n nay ve quy m6 t~p trung cong nghi~p theo khOng gian.
Be xuat each phan tfch hi~u qua t6ng h<;1p cac KCN - KCX trong qieu ki~n th6ng tin khong
dong b¢, thieu chfnh xac nhu i5 Vi~t Nam (tlnh trGtng chung cua·nhieu nude dang phat tri~n •
.ung voi giai daGtn phat tri~n ban dau cua cac KCN- KCX hi$n nay).
Phat hi~n cac xu huang mang tfnh quy lu~ttrong pMttri~n cac KCN n6i rie.ngva qua trlnh
t~p trung haa·cong nghi~p trong t6 chUc khOng gian n6i churig (j Vi~t Nam.
: b. ve thl,l'c ti~n
·
Nh~n dGtng va siip xep theo thu tl,l'tam quan trong cua cac yeu to anh hudng den hi$u qua
. hoGtt d¢ng cua cac KCN - KCX (nhung yeu to th~ hi~n tfnh d~c thU cua tung khu) thong qua
pha.n tfch. hoi quy ..
Tu d6, c6 nhu.ng giai phap mang tfnh djnh huang, d~c bi~t nhung giai Ph~P ve t6 chUc
.· .. khong gian, nh~m pMt huy cac yeu to anh hudng tfch cl,l'c, hGtn che nhung nhan to c6 tac.
. d¢ng tieu cl,l'c den hi$u qua hoGtt d¢ng cua cacKCN - KCX Vi~t Nam.
V; PHU'dNG PHAP NGHIEN CUU
Be tai da sa dt,mg m¢t t~p h<;1p cac phudng pMp d!nh tfnh ldn djnh lu<;1ng d~ co giing qua
nhung cong c0 kMch quan tiep c~n ban chat va quy lu~t cua hi$n tu<;1ng. C1,1 th~ nhu sau:
· 1. Nh6m phu'dng phap dlnh tlnh ·
a. Khaa sat thl,l'C .dia va thu th~p thong tin t~i cac Cd Sd
Dl,l'a tren de cudng du<;1c phe duy~t va nhOng thong tin t~p h<;1p tu Trung Tam Thong Tin
Khoa Hoc va Gong NgM, nh6m nghien cuu· thaa lu~n va tGtm thdi phan loGli. cac khu cong
nghi$p thea fY 1$ lap day, xac djnh nhung di~m chla kh6a can khaa sat, xay dt,tng de CUdng
khaa sat thl,l'c ti~n, cac bang phong van va thu th~p thong tin tGti cac Cd Sd. Sau d6 phan cong
cac thanh vien thl,l'c hi~n.
.
Phudng phap nay nh~m thu th~p cac du li$u thu cap dung trong danh gia hi$u qua, va
nhQng SOii$U tho ban daU phi,IC Vl,l cha.phan tfch hoi quy.
b. Phudng phap phan trch va l~p rna tr~n SWOT
.. Bay Ia phudng phap dung d~ phan tfch nhung the mGtnh (Strengths, S), di~m yeu
(Weaknesses, W), nhung cd hQi (Opportunities, 0) va thach thuc (Threats, T) ccia doi tu<;1ng
kti~a sat. Sau d6, phoi h<;1p qua rna tr~n d~ g<;1i md nhung huang giai quyet m¢t each dong b¢,
ch~t che. Trang nghien cuu nay, phudng phap du<;1c
dt,mg d~ tlm ra cac gia.iphap nang cao
hi~u qua hoGtt d¢ng cac KCN - KCX. ·
sa
2. Nh6m phudng phap d!nh lu'c;1ng
a. Phudng phap thong ke
Cac khu cong nghi~p - khu eM xuiJt Vi~t Nam, hi~u
qua ho?t dqng va xu huang phB.t trie'n
PhBn mi'J ddu
4
Nh6m nghien cuu se xac djnh m¢t so thlloc do thong ke mang tfnh djnh ll1<;1ng d~ co th~ so
sanh va danh gia kMch qulim ket qua hoGtt d¢ng clia cac.KCN.
b. Phlldng phap phbng van chuyen gia va doanh nghi~p:
Hai phudng phap nay dl1<;1c ap dt,mg d~ tc;1.0 cd sd dO' li~u cho mo hlnh hoi quy b¢i.
Thl,lc hi(ln c~c phong van nay chUng toi chu yeu giao cho nhO'ng tha.nh vii3n nghien cuu khi
di khao sat thl,lc te. Ngoai ra nh6m nghien cuu con h<;1p tac cung PGS. TS. 8~ng van Phan, co
van khoa hoc cua de tai, va T!lG\C si Tran Anh tuan, quyen giam doc xf nghi(lp Quy HOG\Ch va
Xay Dl,lng T6ng H<;1p, 86 Xay dl,lng, voi tu each Ia nguoi c6 chuyen man va quan tam den de
tai.
c. Phlldng phap hoi quy b¢ituyen tfnh
Phlldng phap hoi quy b¢i cho phep nh6m nghien cuu kh~ng dinh tam anh hudng cua cac ·
nhan to th~ hi~n chat ll1<;1ng cua m6i KCN doi voi hi~u qua hoGtt d¢ng cua cac KCN - KCX.
Phlldng phap nay dl,la tren khao sat moi quan h~ giO'a bien ph1,1 thu¢c (von ·dau tll) voi cac bien
d¢c l~p (nhO'ng bien dGti di(ln cho chat ll1<;1ng cua KCN)~ Phlldng trlnh c6 dGtng:
Y = f3o + fJrX11 + fJX.21 + ... + /3kXki + &J (i = 1, 2, -, n)
Trang do, Y Ia bien ph1,1 thu¢c (bien hoi quy), cac bien X' Ia bien d¢c l~p ho~c bien giai
thfch (hay yeu to hoi quy), cac f3 Ia tham so du<;1c uoc lu<;1ng, ela sai so ho~c so hGtng nhi~u. k
hi so ll1<;1ng cac bien d¢c l~p; i Ia mau quan sat thu i, va n Ia ca mau.
Phlldng trlnh hoi quy du<;1c thiet l~p tren cac gia'thiet sau:
· C6 moi quan h(l tuyen tfnh giO'a bien ph1,1 thu¢c voi nhO'ng bien d¢c l~p.
Cac bien d¢c l~p khOng c6 tlldng quan nhau (tlnh trGtng c¢ng tuyen).
Cac phari du h<;1p thanh chu6i d¢c l~p va c6 tfnh ph an phoi chu~n.
Phlldng sai sai so Ia h~ng so.
Phan tfch hoi quy dl,ta vao phan mem SPSS, qua cac blloc nhll sau:
(1 ). Thanh l~p ma tr~n tuong quan: qua ma tr~n danh gia tlldng quan tUng c~p giO'a bien
· ph1,1 thu¢c voi cac bien d¢c l~p, loGti bo nhung yeu to khong tudng quan gl vdi bien ph1,1
· thu¢c.
(2) Cho chG\Y phlldng trlnh hoi quy voi nhung bien da chon ..
(3) Tiep tvc loGti nhO'ng bien d¢c l~p c6 tlldng quan thap va tl,l tlldng quan ..
(3) ChG\Y mo hlnh lan thu hai va ki~m djnh (T- test) .
. VI. 16M TAT NQI DUNG NGHIEN cuu
Be tai baa gam 1oa trang, voi 3 chlldng sau day:
Chu'dng mc}t: LV LU"N Cd BAN vfKCN- KCX VA. VAN E>E HI~U auA
Chu'dng hal: PHAN TfCH HI~U auA cAc KCN - KCX VI~T NAM
d chlldng nay, nh6m nghien cuu can cu vao nhung tai li~u thu th~p W cac 8QL, 89 ke
hoGtch va dau tu, va nhieu nguon khac d~ pha.n tfch hi(lu qua cac KCN - KCX theo cac tieu chf
da chc;>n. ova vao cac tieu thuc danh gia, chUng toi se pha.n nh.6m cac KCN theo muc d¢ hi~u
qua. Bong thCii, xay dl,lng mo hlnh hoi quy danh gia nhung nha.n to anh hlldng nhieu nhat den
dong dau tu trong cOng nhu ngoai nuoc. Cuoi cung rut ra nhung nh~n xet, ket lu~n.
Chu'dng ba: NHONG XU HU'ONG PHAT TRIEN VA. GIAI PHAP NANG CAO HI~U auA HO~T
E>QNG·cAc KCN - KCX VI~T NAM
.
Chlldng nay trlnh bay nhO'ng xu huang phB.t tri~n va cac can cu xac djnh m1,1c tieu nang
cao hi(lu qua hoGtt d¢ng den nam 2010 cua cac KCN Vi(lt Nam va de xu at h~ thong cac giai
pha.p thl,lc hi(ln mvc tieu.
Cac khu· c6ng nghitjp - khu
eM xwi't
Vitjt
Nam,
hitju qua hoq.t d(jng va xu htklng phat trie'n
Chti11ng 1:
Ly
Ju~n c11 blJ.n ve KCN - KCX va van de hi~u qua
5
CHU'dNG MOT
,
-
~
?
L Y LUAN
.~ CO BAN VE KCN
VAN E>E HIEU
. QUA
"'-'
-
-
KCX
VA
?
1.1 KHAI NleM ve KHu coNG NGHieP- KHucHE: xuA'r (Kctj,t;,_ Kcx)
1.1.1 Khu cong
nghi~p
- mc;;t hinh tht1c
t~p
trung cong
nghi~p
theo khong gian
1.1.1.1 T~p trung cong nghi~p theo khong gian Ia gi?
TQ.p trung cong nghi~p theo khOng gian Ia hinh thai to chllc kh6ng gian cong nghi~p
kh8.ch quan xwft ph8.t tt1 ban ch8.'t hoq.t dqng cua nganh, dLI(jc the• hi~n hai m~t: qui mo xf
nghi~p ngay cang fan, mQ.t dq xf nghi~p ngay cang cao. Qua trinh nay ngoai tq.o ra cac loq.i
hinh xf nghi~p hi~n dq.i, ql:li mo ion; con lam xuat hi~n h~ thong cac khOng gian cong nghi~p
voi nhi1ng cap d¢ khac nhau, nhi1ng phan hoa lanh th6 mq.nh me ve qui mo va Cllang d9 kinh
te noi chung; cac dong chay san phlim cOng tro nen mo r¢ng, nhanh chong hdn gii1a cac
khong gian kinh te - xa h9i.
To chllc kh6ng gian cong nghi~p Ia qua trinh lt,ta chon vi trf phan bo, dong thai thiet l~p
cac moi lien ket kinh te- xa h9i lien nganh, lien vung va quae te cho cac nganh cong nghi~p.
Vi~c t6 chile nay phai dam bao phu h<;1p gii1a d~c di~m kinh te - ky thu~t nganh cong nghi~p
voi nguon lt,tc phat tri~n cua tUng vung, tUng nude; nham t~n dt,mg tot nhat nhi1ng nguon lt,tc
va toi thi~u hoa cac chi phf san xuat- kinh doanh.
a
1.1.1.2 Tfnh khach quan cua qua trinh
.
t~p
trung cong
nghi~p
theo khong gian
T~p trung cong nghi~p theo khong gian xuat phat tU ban chat hoq.t d¢ng cua nganh cong
nghi~p. Nganh cong nghi~p tac d¢ng vao nhang vQ.t the 'vo sinh', do Ia cac nong - lam - ngu
san da di1<;1C thu hoq_ch, cac loq_i khoang san khong COSt,( song, cac loq_i san phlim hau het CO
th~ thao hip, ho~c da du<;1c che bien. E>~c di~m nay giup ng~nh cong nghi~p:
- M9t m~t. ft ph1,1 thuqc vao dieu ki~n tl/ nhien, co th~ t6 cht1c san xuat theo khOng gian
linh hoq.t hdn, gan vdi nhi1ng yeu to san xuat quan trc;mg ho~c thj trllong tieu th1,1. Kha nang
rut ngan thai gian san xuat, nhanh chong thu hoi von, chT ph1,1 thu¢c hoan toan vao vi~c li~u
dcm vj co th~ huy d¢ng dl1<;1c nhieu hay ft, nhanh hay cMm cac yeu to san xuat, co tiep c~n
thj truong thu~n I
- M~t khac, ph1,1 thuqc chtJ yeu vao cong ngM san xwl't (qua trlnh san xuat cong nghi~p
Ia qua trinh ky thu~t. khac voi nong nghi~p Ia qua trinh sinh hoc - ky thuM. E>~ tq.o ra san
phlim co chat 111<;1ng, gia thanh phai chang, san xuat cong nghi~p phai tuan thu m¢t quy trinh
cong ngM cv th~. Tien b9 cong ngM hi~n nay ngoai dap t1ng nhu cau tiet ki~m chi phf san
xuat, tang hi~U qua kinh te; COn nham mi,IC tieu bao V$ moi trllang, khac phi,IC tinh trG~.ng khan
hiem tai nguyen va o nhi~m. Do do, cong ngM san xuat cong nghi~p ngay cang co xu huang
loi keo nhieu nganh kh8.c nhau cung tham gia vao mqt day ~huyen ky thuQ.t, d~ co th~ cung
khai thac cac gia trj khac nhau cua m()t nguyen v$t li~u. ho~c t~n d1,1ng cac phe ph1,1 phlim l~n
nhau.
cac khu cong nghi~p - khu che xuift Vi~t Nam, hi~u qua ho;;~t df?ng va xu huang phat trien
Chuang 1:
Ly lu?n cd ban ve KCN - KCX va vii'n de
hi~u qua
6
NhU v~y, t~p trung theo kh6ng gian vua Ia khil nang vua Ia nhu cau kha.ch quan trong
qua trlnh phat trien cong nghi~p. Chfnh dieu nay khien t~p trung hoa trong cong nghi~p ngay
cang cao va tra thanh d~c thu rieng co cua nganh, d~c bi~t Ia kha nang t~p h<;1p, hap dan
nhung nganh nghe kha.c, h9i tv dan ell, va kh3n l~p do thj.
1.1.1.3 NhOng gioi h9n cua
t~p
trung cong
nghi~p
theo khOng gian
T~p. trung cong nghi~p Ia qua trlnh tat yeU, nhllng quy mo t~p trung nhll the nao Ia van
de can phai can nh~c c~n th~n. Neu qui mo t~p trung cong nghi~p khong dll<;Jc xac djnh h<;Jp
ly se dan Mn nhung tac d<)ng bat I<;Ji doi voi ca doanh nghi~p lan nen kinh te noi chung.
Nhung anh huang bat I<;Ji co th~ Ia:
- Lam mat can doi nghiem trong:
+ Giua nhu cau nguyen nhien v~t li~u, lao d<)ng co trlnh d<), von dau tll, di~n tfch m~t
bang, ... voi kha nang cung cap cac yeu to ay trong m&i vun~_khien gia 9a nhung y~u to
·
· ·· ·
tren gia tang nhanh chong.
+ GiOa quy mo san xuat voi khB. nang tieu th1,1 san ph~m, lam gia san ph~m t1,1t giam.
+ GiOa trlnh d<) quan ly cua can b<) dja phuong va doanh nghi~p voi quy mo tang nhanh
cua don vj.
+ Ve trlnh d9 phcit tri~n giua cac vung.
- Gay kho khan ton kern khi qui hOG~Ch cai tG~O, xay dl,l'ng co
h9 tang san xuat lan xa
h<)i.
- Lam xuat hi~n nhanh chong nhung thanh pho lon, phuc t9p nhieu m~t trong quan ly va
t6 chuc doth!.
·
- 6 nhit§m moi truong nghiem trong.
Khong dt§ dang xac d!nh muc d<) t~p trung nao Ia thfch h<;Jp va khong co quy mo t~p trung
chung nao cho moi vung, mQi doanh nghi~p; loi giai phai dU<;Jc rut ra tU nhung rang bu('lc
nguon ll,l'c n<)i sinh lan ngo9i t1,1 cua tUng vung va, doanh nghi~p cv th~, tU nhung mo hlnh t?p
trung di~n hll'!h co hi~u qua cao nhat. Ve co ban, gioi h9n cua qua trlnh t~p trung cong nghi~p
va kinh te noi chung ph1,1 thu<)c vao nhung yeu to sau:
-Trinh d<) cong ngM san xuat dang va co kha nang su d1,1ng sau nay. NhOng cong ngh~
nhu v~y co th~ loi cuon cac nganh khcic nhau nhll the nao trong m<)t quy trlnh ky thu~t.
- Vi trf dja ly thu~n I<;Ji ra sao trong lien ket kinh te [mua (nh~p kh~u) nguyen v~t li~u. ban
(xuat kh~u) san ph~m].
- Kha nang cung cap nguyen nhien li~u, lao d<)ng, von dau tll.
- Dung lll<;Jng th! truong t9i ch& va xung quanh.
- Di~n trch m~t bang danh cho cong nghi~p. djch v1,1 va ell tru moi.
- H~ tang co
dllong sa, ben bai, kho tang, di~n, nlloc, thong tin lien l9c, nha
- Nang ll,l'c quan ly cua can b<) dja phllong va doanh nghi~p.
- Kha nang chua thai cua moi truong; kha nang thu gom, v?n chuy~n va xu ly chat thai
cong nghi~p cua dja phuong va doanh nghi~p.
sa
sa:
a.
1.1.2 Cac dlnh nghia va nhung dijc tntng cua khu cong nghl~p
Elen thoi di~m hi~n nay khOng con ai ban cai gi ve djnh nghTa khu cong nghi~p, hali nhll
trong cac tai li~u nghien cl(u van de nay Vi~t Nam deu su d1,1ng djnh nghTa trfch tU quy che
khu cong nghi~p. khu che xuat, khu cong ngh$ cao dt1<;1c ban hanh cung Nghj Eljnh 36/CP
ngay 24/4/1997: Khu c6ng nghi~p Ia khu t~p trung cac doanh nghi~p KCN chuyen san xua:t ·
hang c6ng nghi~p va thl/c hi~n cac dich vv cho san xwl't c6ng nghi~p, c6 ranh gioi dia ly xac
dinh, kh6ng c6 dan eLl sinh s6'ng, do Chfnh phil ho~c Thti tLiong quye't dinh thanh l~p. Trong
khu c6ng nghi~p c6 the c6 doanh nghi~p che' xua't.
Eljnh nghTa tren day th~t ra chi nham phvc vv cho cong tac quan ly, giup cac ban quan ly
KCN va nhung co quan chuc nang co lien quan phan bi~t khu cong nghi~p voi nhung doi
a
cac khu c6ng nghi~p - khu che xwl't Vi~t Nam, f!i~u qua ho;;t dqng va xu huang phat trien
Chudng 1:
Ly
/u~n cd bii.n v~ KCN - KCX va v;fn d~ hi~u qua
7
tll<;lng khac ve m~H hlnh thuc va quy che. Dlloi g6c d¢ xem xet d~c diE§m hlnh thanh va ban
chat v~n d¢ng kMch quan cua KCN nhAm phl,lc Vl,l cho cong tac quy hoGtch, djnh huong phat
triE§n cac KCN n6i rieng cOnh nhll cong nghi~p tren ca nuoc n6i chung, can phai c6 nhOng
nh~n thuc day du hdn ve lol;li hlnh t?p trung cong nghi~p nay.
~- , - Cac thu~t·ngtl ·dong nghia-:?
"'
,~
~
vdi khu cong
'
"'
'
'<
'
nghi~p
,- ,,
"
~'
Industrial Estates
Industrial Parks
Industrial Zones
Industrial Cluster
Industrial Processing Zones
Export processing Zones
Business Parks
Science and Research Parks
High-Tech Centers
Bio-technology Parks
Eco-lndustrial Parks
(Nguo'n: Quim /y m6i tnJang cac
khu c6ng nghi~p, INFOTERRA, 2000)
Theo djnh nghia ddn gian cua Peddle (1993), 'khu cong nghi~p Ia m¢t khoang dat tlldng
deJi r¢ng, chia nhieu Ia va du<;~c xay dl,l'ng h? tang, trong d6 cac xr nghi~p de dang ll,l'a ch9n
dja diE§m phat triE§n, thong nhat su dl,lng h? tang va huong nhung l<;ii the vi trf lien ke nhau'. 1
Theo t6ng ket cua H¢i E>ong Nghien Cuu Phat TriE§n Quoc Te (1996) 2 , dl,l'a vao 12.000
khu cong nghi~p tren the gioi (trong d6 c6 hdn 500 khu che xuat), cac khu cong nghi~p tren
the gioi thuong c6 nhung d~c trung sau:
- C6 di~n tfch khong lon l~m va dao d¢ng tU 1 hay 2 ha den hdn 10.000 ha.
- Trong khu cong nghi~p, ngoai cac nha may, con c6 hGt tang sim xuat thong nhat voi
mGtng llloi hGt tang ngoai khu, nhung cong trlnh cong fch nhu vien thong, xu ly chat thai, pho
xa, canh quan, doi khi c6 ca nhOng cong trlnh giai trf va cham soc tre em.
- Cac xr nghi~p trong khu c6 thE§ c6 lien ket kinh te va ky thu?t voi nhau.
- C6 nhOng quy djnh mang tfnh b~t bu¢c ve kfch thuoc toi thiE§u cua cac Ia dat, tY I~ di~n
tfch dat su dl,lng, lol;li hlnh xay dl,l'ng.
- E>LJ<;ic quy hoGtch chi tiet nham dam bao nhung tieu chu~n cua moi truong xay dl,l'ng.
- C6 quan ly rieng nham nang cao hi~u ll,l'c thi hanh cac h<;ip dong va nhung quy djnh b~t
bu¢c, phS duy~t va tiep nh~n nhung dl,l' an moi, cung cap cac chfnh sach va xuc tien quy
hOl;lCh.
M~c du khong phAi khu cong nghi~p nao cOng h9i du cac d~c di~m tren, nhung phat
tri~n m¢t khu cong nghi~p khong th~ tach roi voi qua trlnh hlnh thanh ml;lng luoi hGt tang san
xuat n9i b9 thong nhat voi ngol;li vi, nhung di~m hay cvm dan cu, cung m¢t so hlil tang xa h¢i
can thiet phl,IC Vl,l cho KCN.
Voi nhung d~c trung tren day, khu cong nghi~p c6 tfnh chat giong voi khai ni~m 'c1,1m
cong nghi~p' trong ·tai li~u cua YU. G. Xauskin 3 (thu?t ngO dung kMc nhau nay chung toi
nghi chu yeu do d!ch thu~t chu khOng phai do khOng trung doi tu<;lng, m¢t loGtt thu~t ngu tieng
Anh tren day, ch&ng hl;ln nhulndustrial Cluster, cOng c6 thE§ djch Ia 'cl,lm cong nghi~p'. Thu~t
1 2
•
3
Theo INFOTERRA, Quan /y moi truang cac khu c6ng nghi~p, tr. 3-5, 2000.
Theo YU. G. Xauskin, Nhang v;fn de dia ly kinh t{f hi~n nay tren the' giai, t~p 2, tr. 61-64,
ngliai dich: Van Thai, Phan Xuan Tam, Phq.m Van Trung, NXB. Giao dt,Jc, 1981.
Cac khu Cdng nghi~p - khu chff xuat Vi~t Nam, hi~u qua hoE;Jt dt)ng va xu htf(Jng pMt tridn
ltlCJng 1:
Ly
/u~n cCJ blln vii KCN - KCX va van
ali
hi~u qua
8
JC1 'khu cong nghi~p' thuong dung cua chung ta trong nhCtng nam gan day d~ nham l§.n voi
tdustrial areas' hay 'industrial regions' - nhC1ng thu~t nga nay van dU<;Jc djch Ia 'khu cong
Jhi~p', nhung thl,tc chat day Ia muc t~p trung cong nghi$p cao hdn nhieu va ban chat hoan
an khac). YU. G. Xauskin cho r~ng tieu chugn dau tien cua m¢t c1,1m cong nghi$p Ia phai
w gom cac thanh phan: nha may, h1;1 tang va dan cu t~p trung tren m(>t khong gian khOng
n liim; tieu chugn thu hai Ia thong nhat su d1,1ng h1;1 tang, giao thOng phai nhanh chong thu~n
i giua bat ky dja di~m nao trong c1,1m voi nhau va voi dja phUdng; tieu chugn thu ba Ia c6
lng ml,JC tieu dau tran~ bao V$ moi trUong, va cuoi cung Ia c6 th~ c6 nhC1ng lien h$ san xuat
Jan trong giCta cac xf nghi$p, d~c bi$t trong vi$c cung su d1,1ng nhCtng d1;1ng nguyen li$u,
)~c tieu thl,l phe ph1,1 ph am l§.n nhau. M~t khac, YU. G. Xauskin l1;1i luu y, cho du lien h$
in xuat giCta cac xf nghi$p Ia m(>t trong nhCtng m1,1c tieu co ban, nhung cung khong nen 'than
anh h6a' tfnh t6ng th~ trong m(>t ph1;1m vi khOng gian tuong doi h~p cua c1,1m cong nghi$p.
hT bao dam nhCtng lien ket kinh te giC1a cac don vj trong c1,1m m(>t khi quy trlnh cong ngh$ doi
)i dieu d6; b~ng khong nhC1ng lien ket kinh te c6 th~ r(>ng hdn, a cap vung va lien vung.
Tren sa sa pha.n tfch tren day, c6 th~ rut ra m(>t so nh~n xet sau:
- Cac thu~t nga 'Industrial Parks', 'Industrial Cluster', 'Industrial Zones' ... c6 th~ hi~u Ia
1,1m cong nghi$p'. Nhieu d~c trung due ket tU -,Industrial Zones' tren the gioi khong kha.c gl
1C1ng d~c trUng cua Cl,lm cong nghi$p trong cac tai li$U trU
)l;lCh pha.t tri~n tU nam 1995 thl,tc chat Ia nhCtng 'c1,1m cong nghi~p' thea nh~n thuc truoc day
ja ta va tren the gioi n6i chung.
DT nhien, do da quen goi nhCtng lo1;1i hlnh nay Ia 'khu cong nghi~p< nen khong th~ va
ing khong can thay d6i, nhUng phai nh$n thuc r~ng hai thu~t ngC1 nay a Vi$t Nam deu Ia
kh goi cua cung m(>t muc t~p trun~ cong nghi$p, c6 nhCtng tfnh chat nhu nhau. Do d6, m§'u
'7o rang cvm cong nghi~p nhO hdn khu cong nghi~p va vi~c ph8.t trien ket hcjp cac cvm cong
ghi~p voi h? tang san xuift t;Jn xa Mi. ma r9ng m?ng Iuoi ao thi kh6ng au(jc chl1 tr9ng aung
tOe se dan aen nhang bat c~p, kem hi~u qua khong kh8.c gl aO'i voi khu cong nghi~p.
- 8(> ph~n dan cU bao gom nha a cho hgUoi lao d(>ng va nhC1ng h1;1 tang xa hQi thiet yeu
hai. dU<;Jc xem Ia m(>t trong nhCtng thanh phan co ban cua khu cong nghi~p. Quy ho1;1ch ph at
i~n cac khu cong nghi$p pha.i ket h<;1p quy ho1;1ch l1;1i cac di~m va c1,1m dan cu cung nhCtng h1;1
tng xa h9i kem thea. Trang ranh gioi dU<;Jc quy djnh Ia khu cong nghi$p cua Vi$t Nani khong
:, dan cu, nhung dieu nay khong c6 nghTa Ia dan cu va nhCtng h1;1 tang ph1,1c v1,1 cho dan cu
16ng dU<;Jc xem xet den trong qua trinh quy ho1;1ch cung nhu qua trlnh phat tri~n n6i chung
ja khu cong nghi$p. c~. th~ chfnh each hi~u 'khu cong nghi$p' may m6c theo djnh nghTa
ong Nghl djnh 36/CP da· khien cac khu cong nghi~p Vi$t Nam luc di vao ho1;1t d(>ng da nay
nh nhieu van de ve hl;l tang ngol;li vi (ngoai hang rao), do sue thu hut lao d(>ng von c6 cua
3.c hol;lt d(>ng cong nghi$p va djch Vl,l dang dU<;Jc t~p trung.
- NhCtng nam gan day khu cong nghi$p dl.I<;Jc chu·trong va c6 quan ly rieng, vi dU<;Jc xem
hu m¢t doi tuc;~ng quy ho1;1ch pha.t tri~n cong nghi~p, dung d~ don dau xu the t~p trung cong
ghi~p trong qua trlnh cong nghi~p h6a. NhUng ve,·111~t pha.t tri~n khach quan, day cung chTia
IQt quy mo t~p trung cong nghi$p. trong qUA trlnh;tp chUc khOng gian cong nghi$p n6i Chung.
•o d6, da vase c6 th~ c6 nhC1ng,khu~orig nghi~p· dU<;JC hlnh thanh nhUng khOng ho~c chUa
1u(>c di$n quan ly cua cac ban quan ly khu cohg nghi$p va khOng c6 quyet dlnh thanh l~p;
l~t khac, neu h9i du nhC1ng dieu ki~n tnu~n h~i·;,~(:ac khu cong nghi$p se ma r(>ng ra, hay phat
inh nhieu khu lien ke nhau, t1;1o nen nhCtng ofrun·g tam cong nghi$p, thanh pho cong nghi$p
uy mo lon, phuc t1;1p ve nhieu m~t, lien quan 4~n nen kinh te n6i chung cua toan vung. Tat
nhung van de nhU v~y can ph~J ~U<;Jc ~l,t. tru trltoc trong dl,l an quy hOI;lCh phat tri~n cac
hu cong nghi$p.
:
T6m l<;ti, c6 th~ djnh nghTa khu cong nglii~p nhu sau:
.,
.
\
Khu cong nghi~p Ia aia ban t~p tru(lg ~'cong, nghi~p tlidng aO'i thu~n IC!i nhling khong Jon
im, ·cac ho?t aqng trong 'khu cohg nghi~p chtJyen san xuift hang cong nghi~p va tht.fc hi~n
a
~c khu c6ng nghi~p- khu eM xuat Vi~t Nam, hi~u qUa' ho~t dqng va xu htlang phat tri€n
Chlidng 1:
Ly
/u~n cd blln v§ KCN - KCX va van d§ hi~u qua
9
nhtlng djeh vv san xua't eong nghi~p, e6 the e6 nhtlng lien ket kinh te - ky thu?.t voi nhau,
thong nha't su d1,1ng h?. tang san xua't va h?. t&ng xu ty eha't thai (ne'u e6); dong thai phat trien
mqt so' h?. ta'ng xa hQi do dan eLl ngay eang gia tang.
Khu ehe xuatva khu eong ngM eao Ia nhung dG~-ng d?c bi(:lt cua khu cong nghi(:lp.
C6 nhieu djnh nghia ve khu che xuat va khong c6 gl mau ·thu~n nhau. D6 Ia nhtlng lanh
tho khdng ton lam, thuong g&n hai eang ho~e san bay va nhtlng the m{lnh quan trQng khae
eua quae gia, chuyen phat trien cac nganh eong nghi~p che bien ajnh huang xuat khau va
nhtlng djch vv xua't nh?.p khau, h?. ta'ng aqe l?.p va hi~n d?.i, e6 tuong thanh ngan each voi
xung quanh va thl/c hi~n theo ehe aq hai quan a~e bi~t (mien giam thue xuat nh?.p khau,
nhLing neu hang san XUat trong khu che XUat tieu thl,l trong nLIOC se bj ht;m che·Ve so/LI(Jng Va
chju thue nh?.p khau).
Ngoai nhCi'ng d?c tnlng giong nhu khu cong nghi(:lp, khu cong ngM cao con Ia ndi tQ.p
trung cac doanh nghi~p ky thu?t cao va nhtlng adn vj ph1,1c VIJ cho phat trien cong ngh~ cao
nhLI nghien ctlu - trien khai khoa hQc - cong ngM, aao t?.o va cac djch vv c6 lien quan.
f)~ nh~n thuc r6 hdn ve khu cong nghi(:lp, ta nen phan bi(:lt khu cong nghi(:lp vdi nhCi'ng
quy mo t~p trung cong nghi(:lp thea khong gian khac.
·
1.1.3 Phan
bi~t
khu cong
nghi~p
vdi nhung khong gian cong
nghi~p
khac
Qua trlnh t~p trung cong nghi(:lp thuong tG~-o ra nhCi'ng khong gian cong nghi$P. d?c thu c6
quy mo, muc d¢ lien ket, va trnh. da dG~-ng trong cac hoG~-t d¢ng kMc nhau. C6 th~ phan bi(:lt 4
muc d¢ cd ban w thap den cao nhu sau:
Dai cong nghi(:lp
1 .1.3 .1 E>i~m cong nghi(:lp
E>i~m cong nghi$p Ia muc t~p trung thap nhat trong t6 chuc khOng gian cong nghf$p,
baa gom m¢t vai xf nghi(:lp lien ke nhau, giin vdi m¢t di~m dan cu, phan bo gan nguyen li(:lu
ho?c thi truong tieu thv, khOng nhat thiet phai c6 hGl tang rieng. Trang di~m cong nghi(:lp
khOng co nhung lien M san xuat, neu co cung rat long leo.
E>i~m cong nghi~p Ia hG~-t nhfln tG~-o ra nhung cvm kinh te - xa h9i CJ nong thon, giup t~n
dl,lng nguon nguyen li~u nong - lam - ngll san, lao d¢ng,.. va dap ung kjp thai cac nhu cau
trong san xu at, d?c bi~t Ia san xu at nong nghi(:lp ho?c doi song tG~-i ch().
.
1.1.3.2 Khu cong nghi$p (hay nhll each hi~u tri.toc day Ia cvm cong nghi(:lp)
Khu cong nghi~p c6 quy mo t~p. trung trung blnh, baa gom m¢t s6 di~m cong nghi(:lp
phat tri~n gan nhau; thong nhat su dvng mG~-ng llldi hGl tang, c6 th~ c6 nhCi'ng lien h$ san xuat
nhat djnfi giCi'a cac xf nghi$p. Hlnh thai t~p trung nay cho phep su dvng hi$u qua hdn mG~-ng
llldi hGl tang va cac nguon h,tc quan tr<;>ng khac.
.
Cac khu c6ng nghi~p - khu eM xuat Vi~t Nam, hi~u qua ho?t dqng va xu huang phclt tridn
Chtidng 1:
Ly
lu~n cd M.n ve KCN - KCX va van de hi~u qua
10
Trang nhO'ng dieu ki~n khong thu~11l<1i liim ve di~n tfch m~t b~ng, hq. tang, lao dong, von
dau tu, ... , khu cong nghi~p chlla hq.t nMn tq.o nen ho~c lam tang toe cong nghi~p h6a cac do
thi nho CJ vung nong nghi~p, nhll thi tran, thi tlt, ... Nhllng neu di~n tfch m~t b~ng c6 kha nang
mCJ r(>ng, cac dieu ki~n hq. tang, lao dqng, von c6 th~ tang cuong; d~c bi~t Ia vi trf tiep c~n d~
dang voi cac trung tam tieu thl,l lon (ngoq.i thanh cua thanh pho lon, tren dia ban cua thanh
pho loq.i VUa con nhieU di~n tfch dl,l trO', gan tn,JC ho~C trung tam giao thong quan tr<;>ng CUa
quae gia), khu cong nghi~p se Ia hq.t nhan tq.o ra ho~c lam tang toe cong nghi~p h6a cac
thanh pho lo~i Vlta nhll thi xa, thanh pho thUOC tJnh, cac vanh dai ngoq.i tha.nh; mot SO khu
cong nghi~p phat tri~n lien ke nhau, tq.o nen nhO'ng trung tam cong nghi~p quan tr9ng, ho~c
cao hdn nO'a.
1.1.3.3 Trung tam cong nghi~p
Trung tam cong nghi~p Ia hlnh thltc t~p trung cong nghi~p c6 trlnh do cao, phat tri~n tren
dja ban Cl,lC ky thu~n lt~p trung c6 nhO'ng lien h~ tat yeu ve kinh te - ky thu~t. giin lien voi nhO'ng do thi vua va lon,
da dq.ng va hi~n dq.i trong cac loq.i hlnh dich VlJ. M8i trung tam cong nghi~p c6 th~ gam mot
so khu va di~m cong nghi~p lien ke nhau, c6 nhO'ng xr nghi~p lon mang trnh "hq.t nhan", tac
dong den xung quanh, bi~u thi xu huang chuyen mon h6a n6i chung cua toan trung tam.
1.1.3.4 Dai cong nghi~p (industrial agglomeration, industrial area, hay industrial region,
nhO'ng c1,1m W nay doi khi con dll
qua trlnh cong nghi~p h6a, do thi h6a. Dai cong nghi~p thllong bao gam mot so trung tam
cong nghi~p. xen ke nhieu khu va di~m cong nghi~p lien ke nhau, trong d6 c6 nhung xr
nghi~p quy mo lon mang tam quae te. Dai cong nghi~p Ia hq.t nhan tq.o ra nhung thanh pho
cl,lc lon, cac chu8i do thi (urban agglomeration), ho~c vung do thi (urban region), hay khu vvc
do thi (urban area). Quy mo t~p trung nay hi~n nay bqc lo nhieu van de phltc tq.p, anh hllCJng
tieu Cl/C Ca ve kinh te, xa hQi, moi trllong, l~n quae phong; do V~Y chfnh phci CclC nllOC thllong
khong che khong cho pMt tri~n.
1.2 HleU
auA VA cAc TIEU CHI PHAN TICH HleU auA KCN- KCX
1.2.1 Hi~u qua cua cac KCN - KCX
.
M1,1c tieu cuoi cling cua nghien cltu cac KCN - KCX Ia phai danh gia dlldqng cung nhll trlnh d9 phat tri~n cua chUng. Theo·cong trlnh nghien cltu cua UNIDO, khi cac
KCN - KCX di vao hoq.t d9ng, loq.i hlnh nay se c6 nhieu anh hLJCJng khac nhau va mang den
nhung hi~u qua tong hqp kh6ng chl cho nganh, cho vung, ma concho ca nliac, the hi~n qua
tang quy mo kinh td, tang toe d" xuat khdu, giai quyet cong an vi~c lam cho nguoi lao d"ng,
mi!J r"ng CBC moi lien ke't kinh td, lam chyen dich nhanh Cd CaU kinh te Vtlng {qUOC gia) theo
huang cong nghi~p h6a, thtJc Cldy qua trinh hi~n dt;1i h6a va mi!J cua Mi nh~p nen kinh td,
dong thOi t~n dt,mg cac ngu6n IL/c quoc gia, tt;1o dieu ki~n loi keo cac vtlng ngheo phat trien va
.quan ly tot chat thai cong nghi~p.
Phan trch hi~u qua KCN - KCX Ia phan trch nhung chi phf va k!i fch do t~p trung cong
nghi~p mang lq.i. E>ay Ia mc;>t vi~c lam kh~ phltc tq.p vl phai xac dinh duoi dq.ng tien t~ cac l
- KCX tren phq.m vi quoc gia thuong thong qua xem xet nhung thanh cong va that bq.i cua· cac
KCN - KCX, va nhieu phan trch phai chap nh?n C1 mac dinh tfnh.
Nhung thanh cong hay lxuat - kinh doanh da huy dC)ng dlldoanh, giai quyet cong an vi~c lam, kinh nghi~m lam vi~c cho nguoi lao d¢ng va nguoi quan
ly, h9c hoi cong ngh$ san xua\ each thac quan ly thOng qua h
Cac khu c6ng nghi~p - khu eM xuat Vi~t Nam, hi~u qua ho~t d~ng va xu huang phat trien
Ch!ldng 1:
Ly lu?n cd ban ve KCN - KCX va van de
hi~u qua
11
nuoc ngoai, tang trao d6i mua ban trong va ngoai nuoc, tang chuy~n giao cong nght;l, ho~c
thong tin, tang toe di) cong nghi~p h6a, va nhung hi~u qua so nha.n khcic doi voi nen kinh te.
E)Qj VOi cac quae gia CO nguon ngoGJ,i t~ va Cd hi)i vit;lc lam ft oi, nhung ket qua tren day du nho
cung dl1Qc danh gia cao. Nhung ket qua ve m~t xa h¢i c6 lien quan den thu nh~p cua ngUai
lao d¢ng, d~c bit;lt cua gioi nu; tinh trGJ,ng phcit tri~n can doi giUa cac vung, nhat Ia cac vung
dan t¢c ft nguai.
Nhung that bGJ,i hay chi phf cua KCN - KCX Ia cac chi phf danh cho cai tGJ,o, mo r¢ng
mGJ,ng ll1oi hGJ, t€mg san xuat va xa h¢i, cac khoan phl,l cap cua nha. nuoc, nhung t6n that moi
truang, va cac t6n that ve m~t an ninh, xa h9i.
Kh6 c6 th~ di den m¢t danh gia chung ve hit;lu qua cac KCN - KCX tren phGJ,m vi toan
cau, nhat Ia ve m~t hi~u qua xa h9i. Thong thuang, chl c6 c¢ng dong ho~c quae gia dang
dl1Qc xem xet moi c6 th~ danh gia dung d~n cac gia tri IQi fch va chi phf do qua trinh hinh
thanh va hoGJ,t d¢ng cua cac KCN - KCX mang IGJ.i.
1.2.2 Cac tU~u chf thu'ong du'c;1c slt dt,mg khi phan tfch hi~u qua ho~;tt dQng cua cac KCN KCX
Trang phGJ,m vi quae gia ho~c vung, di sau xem xet day du cac gia tri tien tt;l de! c6 m¢t
phan tfch chi phf - IQi fch th~t sl,( khong phai Ia vi~c ddn gian, neu nhu tUng KCN - KCX chua
lam dieu nay. Trang nhung truang hQp nhu v~y, hi~u qua hoq.t d¢ng cua cac KCN - KCX
thuang dl1Qc nghien cuu o g6c d9 pha.n tfch nhung thanh cong va that bq.i dl,la tren nhung tieu
chf rna chUng toi se trinh bay sau day.
1.2.2.1 Cac hi~u qua kinh t6
a. Hi~u qua thu hut von dau tu'
Von dau tu Ia nguon ll,lc quan tn;mg tGJ,o tien de cho nhung buoc phcit tri~n tiep thea sau.
Thu hut von dau tl1 Ia m1,1c tieu can phai dGJ,t dUQc dau tien khi cac KCN - KCX di vao hoGJ,t
di)ng. Tuy nhien, khOng phai bat ky nguon von dl1Qc thu hut nao cung Ia c6 hit;lu qua va
nguon von cang nhieu cang dGJ,t hit;lu qua cao. Hi~u qua thu hut von dau tl1 phai dl1Qc xem xet
tr€m Cd SO SO sanh SO von dl1<;1C thu hut (ket qua) VOi t6ng dit;ln tfch ctat danh cho thue, ho~c
t6ng chi phf xay dl,lng hGJ. tang (chi phf) tfnh trung binh m6i nam. Khong th~ ddn gian cho r~ng
KCN - KCX nao thu hUt dl1Qc nhielU von dau tula thanh cong hdn nhung KCN - KCX thu hUt
ft von dau tl1. Mi)t KCN - KCX chiem. dit;ln tfch khong lon, chi phf xay dl,(ng hGJ. tang thap, thu
hut rn9t so von dau tl1 nho thi cung c6 th~ c6 hit;lu qua thu hut von dau tl1 tl1dng dUdng ho~c
th~m chf lon hdn nhUng KCN - KCX chiem di~n tfch r<)ng; chi phf xay dl,lng hGi tang cao, thu
hut m()t so von dau tl1 lon. M~t khcic, khi so sanh voi nhau phai dong b9 ve thai gian hoGJ,t
di)ng, do v~y cac chl tieu nen tfnh binh quan nam.
Ta c6 3 tieu chf danh gia hit;lu qua thu hUt von dau tl1 nhl1 sau:
- Toe d9 tang truong cua von dau tl1 trong KCN - KCX phai cao hdn trong ca nl1oc, ho~c
vung.
- Chl so tQ.p trung von dii'u tli san xuat - kinh doanh b}nh qqpn, niim (T1VBQ): Chl so
(TTVBQ) dllQc tfnh b~ng each h1y t6ng so von dau tll chia cho di~n tfch thl,lc hii~n va so nam
hoGJ,t d9n.Q cua KCN [so nam hoGJ,t d()ng tfnh tU thai di~m dllQc cap giay phep (doi voi nhung
KCN ho~n toan moi), rieng nhung KCN hinh thanh tren nhung di~m cong nghi~p c6 san, thai
gian nay tfnh dl,la vao nam dau ti.en KCN c6 dl,l an dau tll den nam lap day hoan toan (doi voi
nhung KCN da duQc phu kfn), ho~c den nam nghien cuu (doi voi cac KCN chua lap day)].
- Hi~u sw3't thu hut vo'n dii'u tli binh quan cua phi ht;~. tang (HSTHV8TBQ): Ia t~ I~ giUa
von dau tl1 san xuat- kinh doanh voi von dau tl1 cd so hGJ, tang tfnh binh quan m6i nam. Chl so
nay cho thay hi~u qua cua phf hGJ, tang 0 g6c di) thu hut von dau tll.
Cac khu cdng nghif!p - khu
eM xuat Vif!t Nam, hif!u qua
ho~t dQng va xu huang phat trien
Chlidng 1:
Ly
lu?,n cd bil.n ve KCN - KCX va van de hi~u qua
b. Hi~u qua thu hut
12
so dl,t an
Huy d¢ng dllc;1C cac dl,f an tltc Ia loi cuon dllc;1c nhieu doanh nghi~p vao qua trlnh phat
triEin cac KCN - KCX, tc;1o nen tfnh da dc;1ng ve nganh. nghe, m~t d¢ xf nghi~p gia tang, va c6
tiem nang lien ket lien doanh n¢i khu cao. Hi~u qua thu hUt dl,f an dllc;ic tfnh qua chi sO' t;J.p
trung dl/
c. Hi~u qua giai quyet vi~c lam
KCN - KCX Ia nai tc;1o nhieu cd hQi vi~c lam nhat, nhung vi~c lam trong giai doc;1n xay
dl,fng va cac vi~c lam khi di vao hoc;1t d¢ng. Trang thong ke ve vi~c lam cua cac KCN - KCX,
nhieu nude thllang bo qua so vi~c lam trong giai doc;1n xay dl,fng, chl ghi nMn cac lao d¢ng
tham gia vao san xuat - kinh doanh, doi khi cling khong thong ke day du nhung vi~c lam qua
cac hc;1p dong nglin hc;1n, thai v1,1. M?t khac, nhung cd h¢i vi~c lam gian tiep thOng qua quan
M lam an voi KCN - KCX cling th~t su dang k€) nhllng kh6 ma t~p hc;ip dllc;ic so li~u chfnh
xac. Ngoai so vi~c lam va keo thea d6 Ia thu nh~p cho nguai lao d¢ng, dieu ki~n nang cao tay
nghe cling Ia m¢t thanh tl,fu rat qut;~n trQng cua KCN - KCX, nhat Ia khi lien doanh hc;ip tac voi
cac doanh nghi~p nude ngoai. E>E) danh gia hi~u qua giai quyet vi~c lam va thu~n ti~n trong
so sanh, ben cc;1nh nhung phan tfch djnh tfnh, c6 thE) dl,fa vao chi sO' t;J.p trung lao dqng blnh
· quan nam. (TTLEJBQ). Chl so nay dllc;ic tfnh tlldng tl,f chl so (TTVBQ), nham thE) hi~n muc d¢
· giai quyetvi~c lam cho ngllai lao d¢ng binh quan moi nam ung voi moi ha KCN - KCX.
d. Hi~u qua kinh doanh h~ tang
ThOng thuang, cac KCN - KCX sau 1o -15 nam di vao hoc;1t d¢ng m~ ty 1~ lap day hay con
rat thap Ia xem nhll that b<;1i. Nhll v~y, ty I~ lap day, va quan trong hdn, toe d¢ lap day cling Ia
nhung tieu chf quan trong dE) danh gia hi~u qua.
. - TY 1~ lap day (TLLE>}: thea nghien cuu cua nhieu chuyen gia, khi KCN - KCX c6 tY 1~ lap
day 50%, dau tll vao h<;i tang Cd SCJ Se d<;it diE)m hOa von.
- Toe d¢ lap day: Ia ty I~ lap day binh quan moi nam (TLLE>BQ). TY I~ nay phB.n anh thai
gian thu hoi ·von HTCS. Ch&ng hi;in, trong dieu ki~n CJ Vi~t Nam, thea tfnh toan cua Ngo
. Tuan 1 , dau tll vao h? tang KCN se di;it suat thu lc;ii toi thiE)u (IRR) = 12% neu cac KCN chl mat
4 (doi voi KCN quy mo nho, :s; 300 ha) ho?c 6 nam (doi voi KCN quy mo lon, > 300 ha) dEi lap
day (tltc Ia ty I~ lap day blnh quan moi nam phai di;it W 17% ho?c 25% tuy quy mo). voi muc
. gia tra m¢t lan ngay tU dau tU 20 - 40 USD/ha tuy khu vl,fc, ho?c trung binh 30 USD/ha (hay
0,6 USD/m 2/nam).
- Chi phf dau tll CSHT blnh quan tren 1 ha (CPHTBQ): tieu thuc riay dllc;ic trnh dl,fa vao ty
so giua von dau tll CSHT dl,f toan voi di~n tfch thl,fc hi~n KCN - KCX. CPHTBQ thap cling Ia
dieu ki~n ban dau dam bao hi~u qua kinh doanh KCN - KCX.
e. Hii~u qua phat trl~n vung va lien ket
Nha kinh te hoc ngllai Phap Fran! oi Perroux da dua ra ly thuyet t?o cl,fc phat triE)n vao
dau nhung nam 50, sau d6 dllc;ic Albert, 0. Hirshman, Gunnar Myrdal, Friedmann t6ng hc;ip
.l<;ii. Ly thuyet nay cho rang cong nghi~p va djch Vl,l c6 vai tro to lon trong vi~c t<;lO ra Cl,fC phat
Ngo Tuan, "PhBn tfch gia cho thue aa't tt;~i mqt sO' KCN thB.nh pho' H6 Chf Minh va cac
tlnh fan c;J.n", lu;J.n an tht;~c si nam 1998.
1
Cac khu c6ng nghi~p - khu
eM xuat
Vi~t Nam, hi~u qua hoE;lt dtjng va xu huang phat tridn
Chtldng 1:
Ly lu?n cd ban vd KCN - KCX va van dd hi{ju qua
13
tri~n. m8i eve phat tri~n luon c6 m9t 'hGlt nha.n' cong nghi~p ho~c d!ch vv lam then chot, gi:\n
vdi d!a ban c6 lc;li the nhat so vdi toan vung. Nganh cong nghi~p ho~c djch vv then chot phat
tri~n thl vung ndi nganh phan bo cGng phat tri~n theo; do cong an vi~c lam, sue mua tang len,
nhieu nganh cong nghi~p va djch vv mdi duc;lc thu hut vao. Hi chuc khOng gian cong nghi~p
va djch Vl,l theo hudng t<;lO Cl,/C phat tri~n phu hc;lp vdi nhOng quoc gia thieu von dau tu, can
keu g<;>i von tCt nude ngoai. Vai tro phat tri~n vung va lieri ket cua cac KCN - KCX th~ hi~n (J
nhOng m~t sau day:
- E>6ng g6p cua KCN - KCX vao tang truCing va chuy~n djch Cd cau kinh te vung sang
hudng cong nghi~p h6a: bat ky sv gia tang gia tri san luc;lng cong nghi~p va djch vv nao trong
KCN - KCX deu lam tang tong thu nh~p vung. Tuy nhien, d~ c6 dong gop vao tang truCing
kinh te vung va t<;lo xu the chuy~n djch cd cau kinh te vung sang hudng cong nghi~p h6a,
tang truCing trong san xu at - kinh doanh cua KCN - KCX phai cao hdn tang truCing kinh te n6i
chung cua vung.
- Chuy~n giao cong ngh~: chuy~n giao cong ngh~ thuong duQc thl,J'c hi~n tCt cac ho<;lt
d(>ng dau tu nude ngoai. Hi~u qua chuy~n giao cong ngh~ se duQc dam bao tot hdn khi giOa
nude chuy~n giao vdi nude nh~n cong ngh~ khong chenh l~ch ldn ve trlnh d9 cong ngh$.
Tlnh tr<;lng khOng qua chenh l~ch ve cong ngh~ giup cai thi~n nit nhieu nang suat lao d(>ng va
t<;lo ra hi~u ung lan truyen m<;lnh hdn cho nude chu nha. Theo P. Dicken (1992), khi xem xet
hi~u qua chuy~n giao cong ngh~ tU cac ho<;lt d(>ng dau tu nude ngoai cho nude sCi t<;li, can luu
y may van de sau:
+ Do cong ngh$ Ia yeu to song con cua doanh nghi~p, khOng d~ gi chia xe ho~c trao d6i,
nen ph<;lm vi chuy~n giao cong ngh~ c6 gioi h<;ln, thuong chT thl,tc hi~n trong n(>i b9 cong ty.
+ Chuy~n giao cac cong ngh~ tham dt,mg lao d(>ng can thiet cho nhOng cong ty n(>i dja
vua va nho. Uu di~m cua cong ngh~ nay Ia d~ tiep thu, d~ su dt,mg va ph6 bien, trong nhieu
truong hc;lp, cac nM san xuat n(>i dja c6 th~ bi:\t chudc va cai tien them. M9t khi nude chu nha
con l<;ji the lao d(>ng dong, gia re, thi hi~u 'qua chuyen giao cong ngh~ tham d~mg lao d(>ng
v~n duc;lc duy trl.
+ Lc;li fch cua chuy~n giao cong ngh$ tham dl,lng von Ia nang cao kha nang quan ly, ky
thu~t tiep thj, chat lu<;1ng lao d(>ng, thay the nh~p khgu cac san phgm tham dt,mg von.
+ Tfnh phu hQp cua cong ngh~ chuy~n giao duQc xem xet duoi 2 khfa c<;lnh: qua trlnh san
xuat va san phgm. Qua trinh san xuat pMi t~n dvng duc;lc nhung the m<;lnh cua quae gia ve
nguyen li~u, lao d(>ng, von. San phgm khong nen qua chuyen bi~t, d~c thu, thi phan nho h~p,
khien lc;li fch chuy~n giao cong ngh~ se bj gidi h<;ln.
+ Cai gia pha.i tra cho vi~c tiep nh~n cong ngh~ duQc chuy~n giao.
+ NhORg tac d(>ng tieu eve c6 th~ c6 doi vdi moi truong.
- Gia tang cac lien ket kinh te lien nganh va lien vung: lien ket kinh te giOa cac nganh
thuong duc;lc phan bi~t thanh 2 d<;lng: lien ket phfa truoc (forward linkages) va lien ket phfa
sau (backward linkages). Lien ket phfa trudc Ia nhOng dong ban san phgm cua cac doanh
nghi~p trong KCN - KCX de lam dau vao cho cac nganh kinh te khac trong cung khu ho~c
trong vung. Lien ket nay cho thay nen kinh te vung phl,l thu(>c nhu the nao vao cac nganh
trong KCN - KCX. Lien ket phfa sau th~ hi~n tlnh tr<;lng su dvng dau vao cua nhOng doanh
nghi~p trong KCN - KCX duc;lc cung cap tU nhOng nganh khac trong khu ho?c trong vung.
Lien ket phfa sau cho thay tlnh tr<;lng phv thu9c cua cac doanh nghi~p trong KCN - KCX vao
nen kinh te vung nhu the nao.
T~p trung cong nghi~p theo khOng gian Ia dieu ki~n can thiet d~ gia tang cac lien ket kinh
te giOa cac nganh, nhat Ia nhOng nganh trong cung m9t khu. Ve van de nay, c6 nhieu ly
thuyet de c~p den, ta c6 th~ xem xet m9t so ly thuyec co ban sau day:
+ Ly thuyet chu trlnh d(>ng ll,lc - san xuat hay lien h<;jp cong nghi~p
Quan di~m nay do N. N. Koloxopxki (1947) de xuong va du<;jc nhieu nha kinh te Nga ung h9
vao nhOng nam 60 - 70. Xuat phat tU d?c di~m cong ngh~ san xuat cua cac nganh cong
nghi~p, nhiim dam bao mvc tieu hi~u qua kinh te gi:\n lien voi su dvng tiet ki~m tai nguyen
thien nhien, t~n dvng phe ph1,1 phgm, giam thi~u 6 nhi~m moi truong, cac tac gia da lam ro
C~c khu c6ng nghi{jp - khu eM xuat Vi{jt Nam, hi{ju qua hb~t dqng va xu huang phat tritln
ChLidng 1:
Ly /u?,n cd biln ve KCN - KCX va van de
hi~u qua
14
nhling lien h~ san XUat gilia cac nganh khac nhau tren Cd Sd SU dt,Jng m<)t lo;;ti tai nguyen
nhat djnh. Chu trlnh cJqng 11/c - san xwJt Ia t~p h(Jp cac qua tr/nh san xwJt c6 lien quan vai
nhau, trong c16 c6 nhil~u qua trlnh san xwJt phi.J xoay quanh mqt qua trlnh san xuii't chfnh; dl/a
tren cd sa che' bie'n tong h(Jp mqt loq.i nguyen li~u (chtJ ye'u). Nht.J v?y, khi phan bo cac xf
nghi~p gan nhau phai theo nhling quy djnh ch?t che chu khang th~ tuy ti~n. 86 Ia nhling xf
nghi~p c6 lien h~ m?t thiet voi nhau ve san xuat, c6 tac d(lng m;;~.nh me doi voi nhau chu
khang chi don gian Ia cung ton t;;~.i trong m9t ph;;~.m vi khOng gian nao d6. M?t khac, st,t ton t;;~.i
cua nhling xf nghi~p trong chu trlnh cung phai phu h<;1p voi cd cau nguon lt,tc cua vung. Trong
cac tai li~u ve t6 chuc khang gian cang nghi~p d My, Anh, khai ni~m lien h<;1p cang nghi~p
(industrial complex) dong nghTa voi khai ni~m chu trlnh d9ng lt,tc - san xuat. Theo W. lsard,
'tn/oc kia lien h<;1p cang nghi~p dtJQc hi~u Ia t?p h<;1p cac ho;;~.t d9ng ton t;;~.i trong m9t vi trf
phan bo nhat djnh (tltc trong m9t xf nghi~p. goi Ia xf nghi~p lien hQp), bao gom m9t lo;;~.t cac
nganh c6 quan M qua l;;~.i voi nhau ve san xuat, tiep thi cung nhling quan M lien vung khac;
hi~n nay, "ngt.Joi ta khang con quan ni~m cung nhi!c rc\ng lien h<;1p cang nghi~p Ia t?p h<;1p cac
ho;;~.t d9ng trong m9t xf nghi~p. nht.Jng neu cac ho;;~.t d9ng khOng cung m(lt xf nghi~p rna cung
m9t lien h<;1p thl ft nhat cung phai bo trf lien ke nhau theo khOng gian.'(Theo W. lsard, Methods
of interegional and regional analysis, Ch. 5, pp. 225, 1998.
Quan h~ gilia cac ddn vj s~n xu at trong t6 chuc lien h<;1p c6 th~ Ia che bien tuan tt,t, ho?c
che bien dong thOi m9t nguyen v?t li~u ban dau, hay m9t so nganh t?p trung che bien cac
phe phl,l ph~m cho qua trlnh san xuat chfnh. Lien h<;1p cang nghi~p phat tri~n m;;~.nh trong cac
nganh luy~n kim, h6a chat, che bien go, che bien ILJdng tht,tc thl,(c ph~m. d~t- may ..
Lien hQp cang nghi~p mang l;;~.i nhieu IQi fch; m9t Ia giam chi phf dau tu xay dt,tng co ban;
hai Ia su dl,lng tcing hQp nguyen v?t li~u. t?n dl,lng cac phe phl,l ph~m. giam hao phf lao d9ng;
ba Ia giam bOt chi phf va rut ngi!n ct,t ly v?n chuy~n trong qua trlnh san xuat, tLt d6 rut ngan
thai gian san xuat. N6i t6m l;;ti, lien h<;1p cang nghi~p se lam giam gia thanh san ph~m. giam
nhling tac d9ng tieu ct,tc doi voi mai truong. Song, nhling l<;1i fch tren chi phat huy khi quy rna
lien h<;~p d;;~.t muc thfch hQp.
· +Phan cang chuyen man h6a sau va hi~p tac h6a r9ng
Quy rna xf nghi~p gia tang da phat sinh nhu cau chuyen man h6a sau trong cac nganh
cang nghi~p. T6 chltc san xuat cang nghi~p theo day chuyen chuyen man h6a dll<;1C khdi
xuong dau tien bdi Taylor. Chuyen man h6a sau Ia qua trlnh phan cong san xua't ngay cang tl
mi giC1a cac nganh cong nghi~p. Moi riganh chl t~p trung san xua't mqt bq pMn, th~m chi mqt
chi tiltt cua b9 pMn thilnh pharn.
.
Chuyen man h6a sau da gop .Ph an nang cao tay nghe va tang nang suat lao d9ng, nang
/ . cao chat IL1<;1ng san ph~m. rna gia thanh l;;ti re. Tuy nhien, cac xf nghi~p chuyen man h6a sau
c6 xu ht.Jdng tach roi ve khang gian, ngay cang ft lien h~ nhau, c6 th~ d~n den mat can doi
cang suat thiet ke, kern dong b9 ve tieu chu~n ky thu?t, va tang chi phf v?n chuy~n cac b9
ph?n, cac chi tiet cua thanh ph~m. Do d6, chuyen man h6a sau phai kern theo hi~p tac h6a
ron g.
Hi~p tac h6a rqng Ia qua trlnh to chile nhtlng lien h~ san xuat thuang xuyen gitla cac xr
nghi~p chuyen sau, ad t{l nhieu nguyen v~t li~u kh8c nhau tq.o ra mqt loq.i san pham cuoi
cung.
Cac xf nghi~p cung trong m9t t6 chuc hi~p tac h6a c6 th~ phan bo gan nhau (tltc t?p
trung) d~ thu?n l<;1i cho vi~c lien ket. Nhll v~y. m9t khi da c6 kha nang t;;~.o dja ban cho cac xr
nghi~p cang nghi~p dLJQc t~p trung, thl cac xr nghi~p ay nen Ia nhling xf nghi~p chuyen man
h6a s~u trong m9t t6 chltc hi~p tac h6a han Ia t~p trung may moe cac ddn vj san xliat ft th?m
chf khang lien h~ gl voi nhau. E>ieu nay ngoai lam tang hi~u qua t?p trung con tranh dLJQc
nhling tac d9ng bat l<;1i c6 th~ xay ra gilia cac xr nghi~p c6 mau thuan ve m?t cang ngh~.
Nht.Jng, tat nhien, khang hcin toan b¢ cac t6 chuc hi~p tac h6a deu phai phan bo t?p
trung cac xr nghi~p chuyen sau cua mlnh. Khi quy rna t?p trung vLJQt qua gioi h;;~.n cho phep
cua cac nguon lt,tc t;;~.i cho, khien chi phf san xuat gia tang, tot hon ca nen bo trf cac xf nghi~p
Cac khu c6ng nghi~p - khu chff xuat Vi~t Nam, hi~u qua ho9t dQng va xu hLiong phat tridn
Chtldng 1:
Ly Ju?n
cd Mn vi§ KCN - KCX va vifn de hi?u qua
15
chuyen sau phan tan vao nhung vung, th~m chf nhung quae gia sgn c6 cac nguon h,tc can
thiet cho ddn vj. Nht..t v~y khong gian hc,1p tac giua cac xf nghi~p chuyen sau c6 th~ md r¢ng
tren toan quae, th~m chf tren nhieu quae gia.
+ E>oi voi. cac khu che xu at, lien ket ph fa sau tht..tong dt..tc,1c khuyen khfch vi tr;to ra nhieu
hi~u qua cho nen kinh te vung hdn so vdi lien ket phfa trt..tdc. Nghien cuu cua UNIDO (1989)
da dlla ra m9t nh~n xet quan trong ve van de nay, ho cho r~ng du cac doanh nghi~p trong
KCX tiep c~n de dang cac dau vao qua cua nh~p kh~u tt,t do, nhung nhung doanh nghi~p nay
van sgn sang su dt,mg cac nguon nguyen li~u dja phlldng, ne'u nhang nguyen li~u ay dam
b8.o on dinh chat ILI(/ng va gia ca ph8.i chang.
- Nang cao kha nang h9i nh~p cua vung va quae gia:
Thong tht..tong vi~c tiep nh~n dau tu cua nhung quae gia dang phat tri~n tU nhung nude
pMt tri~n se kfch thfch sau d6 cac hor;tt d¢ng xuat- nh~p kh~u. Kojima (NMt ban) goi day Ia
lor;ti dau tu h6 trc,1 cho thlldng mr;ti (trade -oriented investment). M~t khac, thong qua cac ky
thu~t tiep thj, each tiep c~n va dap ung nhung nhu cau hang h6a va djch Vl,J, cac KCN - KCX
se giup cho vung c6 cd hQi hQi nh~p vao nen kinh te quae gia cGng nhu the gidi. Vai tro nan·g
cao kha nang h9i nh~p cua KCN - KCX c6 th~ dllc,1c th~ hi~n qua toe d9 va ty trong xuat kh~u
cua cac KCN - KCX cao va ngay can·g gia tang so vdi xuat kh~u chung cua vung.
1.2.2.1 Cac hieu qua
xa hQi
a. Van de lao dc}ng nu
Neu KCN - KCX Ia bi~u hi~n cua nhung tien b¢ hdn ve trinh d9 phat tri~n kinh te - ky
thu~t. thi nguoi ta cGng hy vong thay dllc,1c thai d9 mdi me, binh d1ing hdn doi voi vai tro cua
nguoi phl,l nu. Quan tam den nu gidi khOng pha.i chlla xay dt,tng cac nha giu tre va cho nghl
phep sinh con, ma Ia nhung chfnh sach thuc d~y, nang cao vai tro cua nguoi phl,J nu, dam
bao cho ho dt..tc,1c hlldng nhung dieu ki~n lam vi~c tot hdn, va muc llldng phai nhu nhau so voi
nam gidi trong cung m9t lo?i cong vi~c.
b. van de den bu glai tea
Hlnh thuc va so tien den bu cho m6i ddn vj dat dai Ia van de gay nhieu tranh cai va de .
dan den nhung xung d9t giCi'a. cac thanh phan, doi tlldng kMc nhau. Nhieu quan di~m cho
r~ng tra tien m~t khi den bu Ia bi~n phap khong hc,1p ly, chua quan tam th~t st,t den lc,1i fch lau
dai va doi song cua nglloi dllc,1c den bu. Thay vao d6 Ia tra m¢t phan nhO tien m~t va phan ldn
nen tra dt..tdi d?ng c6 phieu hay trai phieu. E>ieu nay giup cho nguoi nang dan c6 cd hQi
chuy~n d6i nghe nghi~p, c6 dllc,1c st,t chuy~n tiep tU nang nghi~p sang cac hor;tt d9ng khac,
tranh nhCi'ng thay d6i qua nhanh, CO th~ dan den nhCi'ng anh hlldng tieu Ct,(C doi Vdi CUQC song
lau dai cua ban than va gia dlnh ho, d~c bi~t khi tllli~u san xuat- dat dai khong con nua.
c. Phat tri~n can dol Uinh thc5
PMt tri~n can doi giCi'a cac vung, d~c bi~t chU trong cac vung dan t9c ft nguoi, Ia yeu cau
c6 tfnh chien lt..tc,1c lau dai nh~m tGto cd sd kinh te tht,tc hi~n quyen blnh d1ing giua cac dan t9c
trong m9t quae gia. Xay dt,tng cac khu cong nghi~p C1 nhung dja ban nang then, nhat Ia cac
d~c khu kinh te C1 nhung vj trf kM bi~t l~p, se tGto nhieu cd hQi cho qua trinh phat tri~n can doi
nay. Tuy nhien, neu ndi duc,1c chon d~ phat tri~n cac KCN hay nhung d~c khu kinh te c6 dieu
ki~n vi trf qua bat lc,1i, st,t dau tu qua muc cua ngan sach nha nude, nht..tng ket qua thu hut von
dau ttl kern coi, dan den that b?i ve m~t kinh te, cGng khien cac ml,Jc tieu cong b~ng xa h9i
khong th~ dam bao.
Cac khu cong nghi?p - khu ch€ xua't Vi?t Nam, hi?u qua ho;;~t dc?ng va xu huang phat trie'n
Chlidng 1:
Ly lu?n
CCI
M.n ve KCN - KCX va van de hi~u qua
16
d. Cac van de xa hQi khac
Phat tri~n cac KCN - KCX thl1C1ng dan den nhieu van de xa h<)i khac nOa nhtJ tlnh trGJ,ng
t~c nghen giao thong, nha 6 chu¢t h.Jp xvp, an ninh tr~t tl,f, va nguy cd chay n6. Do hGJ. tang
trong VUng khong phat tri~n kip th{1j VOi Sl,f gia tang dan SO Va nhu cau v~n chuy~n hang h6a,
nen tlnh tn;mg un t~c giao thong, nhat Ia cac tuyen dtJong chfnh dan den cang va clia ngo
vao thanh pho, tra nen nghiem tr9ng. Vi~c hlnh thanh nhOng khu dan ell tl,f phclt xung quanh
KCN - KCX gay ra tlnh tn;mg mat an ninh tr~t tl,f, m¢t so binh xa h9i c6 nguy cd b9c phat.
o
1.2.2.1 Hi~u qua mol trllong
M9t trong nhOng mvc tieu cua phat tri~n KCN - KCX Ia .tG~o thu~n l<;1i trong quan ly chat
thai cong nghi~p. Cac bi~n phap xli ly ho~c thai bo chat thai trong cac KCN - KCX thl1C1ng c6
hi~u qua hdn so voi ben ngoai do cac nha may xli ly chat thai c6 th~ d;;it quy rna cao (hi~u
qua theo quy mo). Hi~u qua moi trtJong th~ hi~n cac thanh tl,fu trong nhung ho;;1t d¢ng sau
day:
- Di dC1i cac xf nghi~p nam xen ke voi khu dan ell trong n¢i thi.
- Xay dl,fng va v~n hanh nhung cong trlnh xli ly chat thai chung cho toan khu.
- Cong tac quan ly moi trtJong kh~c ph1,1c kip thai cac sl,f co moi trtJong, giai quyet nhanh
chong va giam thi~u cac ddn khieu ki~n ve moi trllong.
o
1.3
cAc NHAN TO ANH HU'ONG BEN Hu;u auA HO~T BQNG cuA KeN- KCX
C6 nhieu nhan to anh hllong den hi~u qua ho;;1t d¢ng cua cac KCN - KCX, sau day
chUng toi xin gioi thi~u nhOng nhan to c6 tam quyet dinh nhat.
1.3.1 Quy ho~ch phat tri~n cac KCN - KCX
Quy hoGJ,ch phc\t tri~n cac KCN - KCX Ia nhi~m Vl,J can thiet ban dau nham djnh hllong
phat tri~n h<;1p ly KCN - KCX theo lanh th6 trong giai doGJ,n 10 - 15 nam. 8ay Ia m¢t trong
nhOng n¢i dung quan trQng cua qua trlnh t6 chtlc khong gian kinh te- xa h9i. 8~ dam bao tfnh
chien ll1<;1c, c6 tam nhln sau r¢ng va t6ng h<;tp, phlldng an quy ho;;1ch phclt tri~n cac KCN ~ex pha.i dl1<;1c thl,fc hi~n m<;>t each trlnh tl,f, c6 ke thua, va dieu ch7nh qua l;;1i giua cac btJoc
trong qua trlnh t6 chtlc khong gian kinh te - xa h9i n6i chung sau day:
- Phan vung kinh te t6ng h<;tp va ph an vung nganh: dinh htJong phat tri~n cac nganh kinh
te trong m¢t Cd cau CO chuyen man h6a va phat tri~n tcSrig h<;1p tren ph;;im Vi Ca nlJOC cling
nhtJ tUng vung (tam nhln r¢ng, lau dai).
- L~p t6ng sd do phat tri~n va phan bo cac nganh, cac vung kinh te lon: thl,fc chat day Ia
nhling sd do phat tri~n va phan bo tUng nganh, tUng vung kinh te lon (tam nhln lau dai, bao
quat tren toan vung lon, toan quoc, th~m Chf the gioi nhllng gioi h;;in tUng nganh).
- Quy hOGJ.Ch t6ng th~ vung va quy hOGJ,Ch nganh: t{) chtlc h<;1p ly Va Cl,J th~ hdn toan bQ
cac hOGJ.t d¢ng kinh te, dan ClJ, mGJ.ng llloi h;;1 tang san XUat Va xa hQi tren m¢t khong gian
khong lon lAm. Quy mo khong gian thfch h<;tp cho blloc quy hoGJ.ch, ttlc Ia quy mo c6 kha nang
dam bao ca tfnh h<;1p ly nhat lan Cl,J th~ nhat cua quy ho;;1ch so voi nhOng btJoc trlloc, thtJong
phai nho hdn cap vung kinh te lon va lon hdn m¢t ddn Vi san XUat (tam nhln sau, Cl,l th~, tcSng
h<;1p nhieu m~t khac nhau trong ph;;1m vi khOng gian hep).
a
1.3.2 VI trl phan
bo
Ly thuyet vi trf phan bo cong nghi~p toi tJu (optimum industry location theory), do Alfred
Weber (1909) dtJa ra, sau d6 dt1<;1c M.L. Greenhut, lsard (1956) va Smith (1981) cai thi~n, cho
cac khu cong nghi~p - khu che xwJt Vi~t Nam, hi~u qua ho~t dqng va xu huang phB.t trien
Chtidng 1:
Ly
/u~n cd bSn ve KCN - KCX va van atJ hit1u qua
17
biet, vi trr ph an bo cong nghi~p toi uu pha.i dam bao hai yeu to: m<;>t Ia diJ.t ga'n. cac d~w vao
quan trc;mg nhu nguyen li~u, nhien li~u - nang lu<;ing, lao d()ng, von dau tu, va thj truang tieu
thv san phdm (dau ra)); hai Ia chi phfmua cac dau vao va phan phoi san phdm den thi truang
tieu thv phai thap; trong d6, yeu to chi phf duQc xem Ia quan tr9ng hem ca. Vi trf phan bo cong
nghi~p toi UU phai dam bao toi thi~U h6a gia th€mh san phdm (chi phf san XUat c()ng VOi Chi
phf v~n tai). Ly thuyet nay t;;to nen tang cho vi~c ung dt.Jng phudng phap chi phf so sanh d~
xay dl,lng cac lu~n chung t6 chuc khong gian cong nghi~p. Theo nh~n djnh cua W. lsard, ca
ly thuyet va phudng phap n6i tren hi~n v§.n con ung dvng r<;>ng rai trong nhieu nganh cong
nghi~p, k~ ca cong nghi~p ky thu~t cao va djch vv thudng m;;ti.
1.3.3 E>i~u ki~n hli! tang san xuat
H;;t tang san xuat Ia dieu ki~n rat quan trQng anh huang den hi~u qua ho;;tt d()ng cua
KCN - KCX ngay trong thai ky thu hUt von dau tu, den ca giai do;;tn san xuat- kinh doanh sau
nay. E>~ c6 ll,lc hap dAn von dau tu va t;;to thu~n IQi trong san xuat kinh doanh, cac KCN KCX phai c6 mi,it bang r()ng, thoat nuoc nhanh, thoang, nen m6ng vOng, giao thong trong va
ngoai khu dong b9, di~n, nude cao cap, day du (hoi,ic c6 toe d9 xay dl,lng nhanh), 6n dinh (so
voi ben ngoai). cac chi phf /ha thap, baa gam: chi ph·r xay dl,/ng h;;t tang, chi phf si'J dt,mg dat.
Thai h;;tn thue dat keo dai. NguQc l;;ti, neu di~n tfch mi,it bang h~p, giai t6a ch~m, cao trlnh
khong dam baa tieu thoat tot nuoc mua, nen m6ng yeu, giao thong, di~n, nuoc vua thieu vua
khong cao cap, khong 6n djnh, toe d9 xay dl,lng ch~m ch;;tp, chi phf si'J dvng h;;t tang bat hQp
lyse t;;to ra nhOng ll,lc can cac dong dau tu, hi~u qua ho;;~.t d()ng cua KCN - KCX kern.
.
1.3.4 Nguon nhan ll.tc
E>ay Ia d9ng ll,lc quan trQng hap dAn cac dong dau tu va dam baa nguon lao d<;>ng cho
cac ho;;tt d()ng san xuat- kinh doanh. Thong thuang, so luQng lao d()ng dong, trinh d9 chuyen
mon (di,ic bi~t Ia cong nhan lanh nghe) va giao dvc n6i chung dap ung tot cac nhu cau tuy~n
dl,lng, Cd cau nganh nghe phU h<;ip VOi XU huang chuy~n djch Cd cau kinh te sang cong
nghi~p va djch vt,J Ia nhOng nhan to thu~n IQi giup cac KCN - KCX ph at tri~n c6 hi~u qua. Trai
l;;ti, nhOng vung nao nguon nhan ll,/c c6 nhieu h;;m che, so luQng kh6ng nhieu, trinh d9 chuyen
mon (di,ic bi~t Ia cong nhan lanh nghe) va giao dl,IC n6i chung vua thap vua thieu, Cd cau
.nganh nghe ni,ing ve nong nghi~p va chuy~n djch trl tr~. se gi,ip nhieu kh6 khan khi phat tri~n
KCN- KCX.
1.3.5 Chinh sach h6 trc;1 va cd che quan ly cua nha nude
Chfnh sach h6 trQ cua nha nuoc th~ hi~n Ci nhieu mi,it: von, thue, thu tvc, phap ly, tu van.
NhOng h6 trQ tren day phai dtlQc thOng tin ro rang, kip thai den t~n cac nha dau tu qua nhieu
phudng ti~n thong tin kMc nhau: baa chf, truyen hinh, truyen thanh, va nhOng hlnh thUc
quang ba kMc. Chfnh sach nay c6 th~ b6 khuyet cho nhOng vung c6 vj trf dja ly bat IQi, hoi,ic
khi chU kinh doanh h;;t tang g~p nhieu kh6 khan.
Quan ly nha nuoc doi vdi cac KCN - KCX Ia m<;>t khau quan trQng c6 y nghia quyet djnh
den hi~u qua cua lo;;ti hinh nay. Ho;;tt d{mg quan ly nha nuoc bi~u hi~n qua cac quy che, cd
che quan ly va nhOng thu tvc hanh chfnh.
1.3.6 M1,1c tieu cua nha dau tli
Ly thuyet hanh vi (Behavioural theory) cua Fotheringham, 0' Kelly (1989) va Sen, Smith
(1995) cho rang cac cong ty thuang khong tim den nhOng vj trf phan bo toi UU th~t Slj do bj
gioi h;;tn bCii m<;>t so yeu to c6 trnh chu quan. NhOng yeu to d611i1·t~.~~n:ry.t ~;~h·f~~'.~gua_i,ra •. ~i
1
( ·1 I
Cac khu c6ng nghit1p - khu
eM xuat
Vi?t
Nam,
hit1u qua
. -~; (. r l ,t.: i'i _. ·-·t
: · -,
ho~t aqng va xu huang ph . t tridn r.:. , :; ;: ; \,.· ; , ; . .
....
-1.
, ·
,.
f
.j
l
. !TlJ~~?!~. i
Chlidng 1:
Ly
lw[in cd ban ve KCN - KCX va va.'n de hi!Ju qua
18
quyet d!nh, ho~c t6 chuc ma nguoi ra quyet d!nh chiu anh huCing. Nhu v{!.y, kha nang ch<;>n dja
. di~in dau tU SS phl,l thUOC VaO Cd cau tel ChUC CUa cong ty Va cac ml,IC tieu phat tri~n CUa ddn
vj.
1.4 NHUNG KINH NGHI$M TU HI$U
GIOI
,
auA
HO~T e¢NG CUA
cAc
KCN- KCX TREN THE
1.4.1 Kinh nghi~m phat tri~n KCN - KCX d eai Loan
Dai Loan trCi thanh mot trong nhung 'con rong' Dong A chi sau 30 nam thl,l'c hi$n qua
trlnh cong nghi$p hoa. Ke h09Ch xay dl)ng cac khu cong nghi$p - khu che xuat dU~c tri~n
khai w nam 1966 (voi KCX Cao Hung), den nay da co hdn 1 oo khu di vao ho:;tt dong, va dong
gop nhieu thanh qua quan trong cho nen kinh te quoc gia. Thanh cong trong ph~t tri~n cac
·· khu cong nghi$p Dai Loan co d~c trung dang IUu y sau day:
- PhD/ hr;Jp thong minh giila to chtJc cac khu cong nghi~p trqng diem quae gia vai nhilng
khu cong nghi~p dia phtldng phu h
mC1 rong m9ng IUoi voi hdn 80 KCN tren toan quoc do chfnh quyen dja phUdng va tu nhan
quan ly; hau het cac huy$n deu co KCN. Voi hlnh thuc t6 chuc nay, Dai Loan co th~ vua t?p
trung pha.t tri~n cac nganh cong nghi$p ky thuf!_t cao, co sue c9nh tranh m9nh tren thi truong
the gioi; vua t?n d1,1ng cac nguon h,tc dja phUdng, pha.t tri~n ein d!nh cac nganh cong nghi$p
che bien thap, nh~m tang toe cong nghi$p hoa cac vung nong nghi$p.
- D?.c bi~t ltiu y ae·n nhilng dieu ki~n h~ tang. Giao thong thu$n l~i; di$n, nuoc oay du va
ein d!nh; thong tin nhanh chong voi gia d~ chap nh?n.
- Chfnh sach tlU tien nht{t dinfi nhli mi~n giam thue mot so nam, thue suat thap, mot so
truong hgp du~c vay von uu dai. Chltng h:;tn thue thu nh?p xf nghi$p chi C1 muc 22 - 25%
trong cac khu cong nghi$p ky thu?t cao, trong khi C1 Singapo Ia 40%.
- Chi phf dau tu h9 tang trung blnh/km 2 va gia thue nha xuCing tudng doi thap. (so vai
Han Quoc, Hong Kong, Singapo, Thai lan)
- Cac khu che xuat deu da bUoc vao giai do9n trUCing thanh, tY 1$ noi dja h6a ngay cang
cao, thOng qua ho:;tt dong gia cong cua cac xf nghi$p v$ tinh ngoai KCX, nhung lien ket phfa
sau, th?m chf lien ket ph fa truce voi thi truong noi dja hi$n nay cung du~c tang cuong.
1.4.2 Klnh nghl~m phat tri~n KCN - KCX C1 Thai Lan
Nam 1972, Thai Lan belt dau xay dl)ng cac KCN, den nay (1997) da c6 64 khu di vao
ho:;tt dong. Cac khu cong nghi$p Thai Lan hi$n v~n chua lap day toan bo, nhung trong hdn 30
nam phat tri~n, cac KCN da g6p phan dcic ll)c giup Thai Lan nhanh chong vu~t qua thai ky
dau cua qua trlnh cong nghi$p h6a, va dang chu§.n bi ket thuc cong cuoc cong nghi$p hoa,
chuy~n mlnh thanh NIC vao dau the ky 21.
D~c trung phat tri~n cac KCN Thai Lan c6 nhung di~m dang luu y sau:
- Cl,lc phat tri~n kinh te m:;tnh nhat cua Thai Lan hau nhu chi t?p trung t:;ti Bangkok, do
v~y ma cac khu cong nghi$p t:;to ra 3 vanh dai xung quanh Bangkok voi nhung l~i the khac
nhau. Vanh dai thu nhat gom 6 tinh, c6 uu the tiep c?n thi truong tieu thv len Ia Bangkok, h:;t
tang thu?n l~i, lao dong vua dong vua c6 trlnh do; vanh dai thu 2 gom 1o tlnh bao xung quanh
vanh dai thu nhat, l~i the kem hdn; vanh dai cuoi cung gom 60 tlnh con l:;ti, kem l~i the nhat.
- Chfnh phu Thai Lan c6 chu trUdng phat tri~n can doi lanh thei nh~m khcic phvc the ddn
cl)c truce kia, b~ng each thl,l'c hi$n chfnh sach uu dai tai chfnh hoan toan khac nhau C1 3 vanh
dai pMt tri~n khu cong nghi$p. Chltng h9n, thue nh$p kh§.u thiet bi - may m6c, vanh dai 1, 2
dU~C giam 50%, vanh dai 3 dU~C mi~n hoan toan; thue nh$p kh§.u nguyen li$u san XUat, vanh
dai 1, 2 du~c mi~n trong vong 3 nam, vanh dai 3 dU~c mi~n 5 nam; thue thu nh?p cong ty,
Cac khu c6ng nghi!Jp - khu
eM xuat
Vi!Jt Nam, hi!Ju qua ho?t dqng va xu huang phat tridn
Chlidng 1:
Ly
/u~n cd ban ve KCN • KCX va van de hi~u qua
19
vanh dai 1 dt1<;1c mi~n 3 nam, vanh dai 2 dt1<;1c mi~n 7 nam, vanh dai 3, 8 nam va dl1<;1c giam
50% trong nam 5 nam tiep thea.
- 8(> may quan ly thong nhat thea cd che 'm(>t cua'. Cac hoq.t d(>ng tU dieu tra, thiet ke
ban dEIU, den nhung quy djnh ghi ca bat dQng san, thu t1,1c cap giay phep, ... deu t~p trung vao
eve quan ly cac KCN Thai Lan (IEAT). Hlnh thtlc quan ly nay da dam baa cac djch v1,1 hanh
chfnh KCN tro nen nhanh chong, hi~u qua. Thuong cac nha. dau tll chi mat m(>t ngay Ia lam
xong mQi thu t1,1c, va chi sau m(>t tuan c6 th~ nh~n du<;1c giay phep blloc vao xay dt,Jng.
- Cac khu cOng nghi~p Thai ian Ia di~n hlnh cua quan ly moi truong c6 hi~u qua. Ben
cq.nh quan ly moi trllong bang lu~t phap va chfnh sach, Thai Lan con mq.nh dq.n ap d1,1ng cac
cong c1,1 kinh te thea nguyen tac PPP (nguoi gay o nhi~m ph8.i tra tien). Cac chat thai deu
dli<;1C XU ly thoa dang va doanh nghi~p CO trach nhi~m chi tra nhung chi phf ay.
1.4.3 Kinh nghi~m phat tri~n KCN - KCX Ci Malaysia
Cung bat dau xay dt,Jng cac KCN w dau nhung nam 70 nhu Thai Lan, va tuy di~n tfch
Malaysia nho hdn Thai lan, nho hdn ca Vi~t Nam, nhllng c6 so IL1<;1ng khu cong nghi~p nhieu
· nhat trong khu vt,Jc E>ong Nam A, dq.t den 166 khu (1997). C6 th~ rut ra m(>t so nh~n xet trong
me hlnh phat tri~n KCN o Malaysia nhll sau:
-Malaysia damq.nh dq.n mora nhieu khu thlldng mq.i tt,l do (50 khu), c6 nhieu uu dai cho
cac nha dau tll nuoc ngoai. Ch~ng hq.n, nha dau tll dt.i'<;1c tt,l do chuy~n l<;1i nhu~n ra nuoc
ngoai, khOng bi quae huu h6a tai san, thOi hq.n thue dat keo dai den 99 nam.
- Phat tri~n nhieu doanh nghi~p che xuat nam ngoai khu che xuat. Hlnh thuc nay da loi
CUOn dli<;1C nhieu doanh nghi~p trong nliOC tq_o ra nhieu nguon hang XUat kh~U, ma khong
phai tang dau tll mo r(>ng hq. tang va di~n tfch cac khu che xuat.
- C6 chfnh sach hCi tr<;1 von tfch ct,Jc tU phfa nha nlloc. Nguon von tU ngan sach cac bang
va Lien bang chu yeu danh cho xay dt,Jng cd so hq. tang.
- Hau het cac KCN deu c6 vi trf thfch h<;1p, giao thong thu~n 1<;1i, m?t bang mo r(>ng, gia
dat khong cao, phan lon nam 0 ngoq.i vi thanh pho c6 th~ tranh 6 nhi~m moi trllong cho
nhung trung tam dan ell dong due, ma van tiep c~n ndi cung cap lao d(>ng.
- Quan tam thfch dang den hq. tang xa h(>i nhll nha o cho nglloi lao d(>ng, ch<;1, truong
hQc, trq.m xa, khu vui chdi; nhat Ia nhung dieu ki~n sinh hoq.t cho chuyen gia nuoc ngoai.
- Ben cq.nh nhung uu di~m tren day, Malaysia c6 cd che quan ly cac KCN chua dll<;1c
~hfch h<;1p lam. 89 may quan ly cac KCN tlldng doi. cong kenh, mCii tieiu bang deu c6 m(>t ban
.quan ly rieng nhllng khOng dli<;1C phep giai quyet St,/ Vi~C, hQ chi t~p h<;1p cac Van de roi kien
nghjlen ban quan ly trung lldng xu ly. M?c du cac nha dau tll chi can tiep xuc voi Phong Xuc
Tien dL1<;1c thanh l~p o cac ban quan ly dia phlldng (khong phai lien M voi tat ca cac b9 ph~n
khclc nhau), nhllng do khong dtl~c phan cap quyet dinh, phai qua m(>t so khau trung gian,
nen nhieu v1,1 vi~c khong du<;1c giai quyet kip thoi.
1.4.4 NhUng ket lu~n tU' cac nghien ctlu cua UN IDO va Ngan Hang The Gldi (WB)
WB da nghien cuu va co gang danh gia l<;1i fch - chi phf (ho~c nhung tMnh cong - that
bq.i) cua 60 KCN - KCX tren 27 quae gia. Nhung khu nay deu da di vao hoq.t d(>ng tl! 5 nam
tro len. Ket qua nghien cuu cho thay: 25 khu ve cd ban Ia thanh cong (trong d6 c6 m(>t so khu
thanh cong n6i b~t), 1o khu hau nhll dong cua, 7 khu thanh cong o m(>t so m~t nhat dinh, 18
khu coi nhll khong tMnh cong. Nhung ket lu~n rut raW nghien cuu nay Ia:
- Cac khu thanh cong da so deu do nha. nuoc xay dt,Jng va quan ly.
- Vi trf thu~n l<;1i: cac chi phf phat tri~n c6 th~ gill o gioi hq.n h<;1p ly neu vi trf dll<;1c chQn
gan nhung ndi san COve Cd SO hq_ tang, nha 0 Va CclC djch Vl,l thlldng mq_i.
- Hoq.ch d!nh nhung blloc phat tri~n c1,1 th~. phu h<;1p.
- Thiet l?p cac chfnh sach va nhung ho tr<;1 ve m~t th~ che m(>t each h<;1p ly.
Cac khu cong nghi~p - khu eM xuat Vi~t Nam, hi~u qua ho~t dqng va xu huang phat trit!n
Cht.ldng 1:
Ly
lt.i?n cd biin ve KCN - KCX va v
20
- E>oi VOi cac khu che XUat, Vi~C hja ChQn Vj trf Va hOGICh djnh CaC bliOC phat tri~n tot nhat
nen theo cac tieu chf hi~u qua kinh te. Cac dl,t an KCX thu¢c khu vl,tc cong c¢ng c6 nhfeu
tham vQng va vj trf ll,ta chQn theo nhung tieu chu~n chfnh trj ch~c ch~n se d§.n den hi~u qua
am (that bG~i).
Nhieu cong trlnh nghien ct1u ciia UNIDO da dua ra nhung nh~n djnh rat dang dtJc;1c quan
tam ve cac m~t hi~u qua khac nhau ciia cac KCN - KCX tren the gioi, nhtJ sau:
- Ve hi~u qua lien ket phfa sau ciia cac KCX: cac nganh d~t - da - may thuong c6 ty 1~
n¢i dja h6a cao hdn nhO'ng nganh cd khf, di~n tlt. Ch~ng h9n, KCX o Jakarta (Indonesia), ndi
chii yeu phat tri~n nganh san xua:t quan ao, da su dt.,mg phan lon nguyen li~u tG~i dja phlidng.
Cac KCX o Han quoc c6 ty I~ n¢i dja h6a trung blnh W 30 - 40%, rieng nganh giay, dep, vo, ...
tY I~ nay len den 80%. Cac KCX o Malaysia, Philippines (Bataan, Baguio, Mactan), ndi chii
yeu phat tri~n nganh cong nghi~p di~n tu, tY 1~ su d1,mg nguyen li~u t9i cho luon duoi 10%.
Nguyen nhan chfnh khien tY I~ su d1,mg nguyen li~u dia phlidng thap Ia kha nang cung cap
nguyen li~u t9i cho con yeu kern ve so llic;1ng, chat llic;1ng va gia ca khOng thfch hc;1p. Ngoai ra,
cac moi lien ket c6 th~ dlic;1c mo r9ng thong qua chfnh sach kfch thfch ciia nha nlioc. Thf dl,l o
Ailen, nha nuoc da thiet l~p m¢t chlidng trlnh d~c bi~t khuyen khfch lien ket giua cac cong ty
c6 hang h6a xuat kh~u nhieu trong KCX voi cac nha san xuat khac trong vung. Chlidng trlnh
nay loi cuon nhieu phan khoa ky thu~t o cac truong d9i h9c ho trc;1 nghien ct1u cho cac nha
san xuat dia phlidng, nham dG~t chat llic;1ng nguyen li~u dung theo yeu cau. Chlidng trlnh da
thanh cong den mt1c cac nha cung cap nguyen li~u trong nuoc nh~n dlic;1c ca nhung ddn d~t
hang w nuoc ngoai (Chau Au va My).
- Hi~u qua chuy~n giao cong ngh~: hi~u qua nay th~ hi~n chii yeu o qua trlnh dao t9o,
huan luy~n kinh nghi~m qua cong vi~c cho nguoi lao d¢ng, thay vl chuy~n giao bang phlidng
tht1c chfnh quy. Ch~ng h?n, cong ty E.l., chi nhanh ciia t~p doan General Electric, thanh l~p
t9i Shannon (Ailen) va thue nhieu lao d9ng Ailen vao lam vi~c. M9t so cong nhan sau d6 da
roi khoi cong ty E.l va thanh l~p cong ty rieng, san xuat nhung m~t hang tlidng ttj, voi chat
llic;1ng cao khong kern.
- Hi~u qua h¢i nh~p: cac KCN - KCX dtJc;1c nghien ct1u thliong c6 toe d9 xuat kh~u cao
hdn toed¢ xuat kh~u n6i chung ciia nen kinh te' vung (quoc gia)
- Hi~u qua phat tri~n vung: khu che xuat Shanon Ia di~n hlnh thanh cong ciia y muon
dung KCX lam dqng ltjc phat tri~n vung ngheo. Khu nay nam o phfa Tay, ndi kern phat tri~n
ciia Ailen. Shannon thanh cong dlic;1c Ia nho khu vl,tc s~n c6 cac phlidng ti~n giao thong v~n
tai quoc te, bao gom m¢t san bay voi cac chuyen bay hang ngay den London va New York,
each khOng xa (duoi 100 d~m) cac cang chfnh. Tuy nhien, phan lon nhung KCX phat tri~n
tren cac vung bi~t l~p deu that b?i, nhtJ KCX Lamphun gan Chiang Mai, thu¢c vung phfa B~c
c6 kinh te kern phat tri~n ciiaThai Lan; KCX Santa Tomas de Castilla (Guatemala) nam each
thii do den 200 km, KCX Bataan (Philippines) nam o vung nang than heo lanh each Manila
150 km.
- Hi~u qua xa hqi: nhln chung, cac KCN - KCX lam tang cd h¢i nghe nghi~p cho nguoi
ph1,1 nO', nhung qua dieu tra ciia UNIDO cho thay, ch1 c6 8/23 quoc gia dtJc;1c dieu tra tra loi
nhung cau hoi ve ph1,1 nO'. Ty I~ tra loi thap ve nhung van de ph1,1 nO' c6 th~ giai thfch rang cac
nha quan ly KCN - KCX da khOng xem nhung bi~n phap cai thi~n. nang cao dia vj ciia ph1,1 nu
Ia quan trQng. Ph1,1 nO' v§.n chua dtJc;1c thua nh~n o cac cht1c v1,1 cao cap trong cac cong ty va
trong quan ly KCN - KCX. Ve hoG~t d9ng den bu giai t6a, E>ai Loan, Han quoc, va mqt so nuoc
khac ch1 tra tien m~t khoang 15 - 20%, so con l?i tra bang c6 phieu, trai phieu.
Cac khu c6ng nghi~p - khu
eM xuat
Vi~t
Nam,
hi~u qua ho~t d¢ng va xu huang phat tritln
Chticmg 1:
Ly /u~n
cd ban ve KCN • KCX va van de hi?u qua
21
KET LU~N CHlldNG MOT
(1) Nh?n thuc dung d~c di~m, ban chat va xu huang v?n d{>ng cua qua trinh t?p trung
cong nghi~p thea khOng gian c6 y nghTa rat quan tr<;>ng, giup cac nha quan ly c6 cai
nhin d9ng, khach quan khi hoc;1ch dinh chfnh sach phat tri~n. quy hoc;1ch, va quan ly
cac khu cong nghi~p.
(2) Khu cong nghi~p va c1,1m cong nghi~p ve quy mo t?p trung, d~c di~m ph at tri~n Ia nhu
nhau. (T<;ii sao Binh Chi~u di~n tfch chi c6 28 ha, Binh Buong chi c6 17 ha, Bai Tu Ha N<)i: 40 ha, ... l<;ii xem Ia khu cong nghi~p. trong khi nhieu ndi phat tri~n t?p trung
cong nghi~p, cung c6 h? tang rieng, tren di~n tfch 50 ha lc;1i xem Ia c1,1m, voi quan
ni~m r~ng c1,1m nho han khu?).
phan bi~t khong thoa dang nay c6 th~ d~n den
nhung h?u qua phat tri~n khong dong b9 giUa nhu cau nha a, v?n chuy~n hang h6a
ngay cang gia tang cac ndi gQi Ia Cl,lm voi kha nang cai t<;lO, nang cap h<;i tang tudng
ung trong vung. M~t khac, khi g9i Ia "khu" thi da am chi sl,l' t?p trung roi, khong nen
n6i "khu cong nghi~p t?p trung", each n6i nhu v?y khong chfnh xac ve m~t thu?t ngu
khoa hQc. Khong phu nh?n nhieu each g9i mang tfnh da dc;1ng trong thl,ic te, nhung
khong th~ chap nh?n each n6i liip y, khien ngon ngu Vi~t Nam tra nen l§n th§n,
khong du~c tinh te, sang sua.
(3) Hi~u qua hoc;1t d{>ng cua cac KCN - KCX bi~u hi~n nhieu m~t khac nhau, kinh te, xa
h9i, moi truong. ThOng thuong nhung hi~u qua kinh te c6 th~ djnh lu~ng, quy gia tri
tien t~, con nhung hi~u qua khac pha.i chap nh?n xem xet g6c d9 djnh tfnh, phi tien
t~. Phan tfch hi~u qua cac KCN - KCX tren phc;1m vi quae gia thuong dung lc;1i
muc
xem xet cac thanh cong va that bc;1i.
(4) Gong tac quy ho<;1ch, vi trf dia ly, tUc kha nang tiep c?n cua KCN voi cac dau vao kh6
di chuy~n va thi truong tieu thl,l, nhung dieu ki~n h? tang thu?n l~i can thiet cho ho?t
d9ng cac KCN - KCX, cac chfnh sach h6 tr~. nguon nMn ll,ic, kha nang tc;1o nguon
nguyen li~u Ia nhung nha.n to c6 anh huang mc;1nh me den hi~u qua ho?t d{>ng cua
cac KCN - KCX. Ngoai ra, cd cau t6 chuc va cac m1,1c tieu phat tri~n cua cong ty dau
tu cung anh huang dang k~ den hi~u qua cac KCN - KCX.
(5) Hi~u qua phat tri~n KCN - KCX cua cac nuoc tren the gioi tiep t1,1c kh~tng djnh tam
quan tr9ng cua nhung yeu to neu trong ket lu?n (4). Ngoai ra, con cho thay vai tro cua
nguoi quan ly, cua cd che quan ly ciing rat quyet djnh. Hi~u qua hdn ca Ia nhung
KCN - KCX do nha. nuoc xay dl,ing va quan ly theo cd che me>t clia - t?i ch6. Bieu
. dang luu y cuoi cung Ia dua ra du~c m{>t chfnh sach uu tien ro rang, thfch dang thea
tling khu vvc (nhu Bai Loan, Thai Lan) cung c6 gia tri thiet thl,l'c trong pMt tri~n can
doi lanh th6.
sv
a
a
a
Cac khu c6ng nghi?p - khu
eM xufit
Vi?t Nam, hi?u qua ho~t dqng va xu htJ{Jng phat trien
a
ChtiC!ng II: Hi~u qua hol{lt dqng cua cac KCN - KCX Vi~t Nam
22
CHlldNG HAl
HI~U QUA CUA CAC KCN - KCX VI~T NAM
2.1. Tc5ng quan
ve qua trlnh hlnh thanh cac KCN - KCX
8~ vudn den cac m1,1c tieu cong nghi~p h6a, hi~n d?i h6a, nha. nuoc Vi~t Nam da chu
trudng quy ho9ch phat tri~n cac khu cong nghi~p vao gilta nhung nam 90, thong qua quyet
djnh so 519/TTg, ngay 6 tMng 8 nam 1996, phe duy~t phudng an quy ho?ch t6ng th~ pMt
tri~n cong nghi~p va ket cau h? tang thOi ky 1996-2010, trong d6 de xuat thanh l~p 33 KCN.
Toe d9 gia tang cac khu cong nghi~p trong thl,fc te nhanh chong hdn dl,f doan, nen sau d6 da
quy ho?ch b6 sung nhieu lan, nang t6ng so KCN quy ho?ch den nam 201 o len 149.
2.1.1 Toe de} hlnh thanh cac KCN
8en het tMng 3/2004 ca nuoc da xay dl,fng 106 khu cong nghi~p. trong d6 c6 5 khu che
xuat (Tan thu?n, Linh Trung I, Linh Trung II, Linh Trung Ill Hai Ph<'>ng 96), 1 khu kinh te mo, 2
khu cong ngM cao, va 98 KCN (k~ ca khu cong nghi~p Dung quat). T6ng di~n tfch dat thl,fc
hi~n d?t 35.081 ha (trong 46.960,55 ha di~n tfch quy ho?ch). Neu khOng tfnh Dung Quat, Chu
Lai, 2 khu cong ngh~ cao, di~n tfch thl,fc hi$n con 20.081 ha (trong t6ng di$n tfch quy ho?ch:
26.506,55 ha). (X em phl,J ll,Jc 1).
Qua bang 1 ta thay, toe d9 hinh thanh cac khu cong nghi~p Vi~t Nam trong thoi ky dau
cua giai do?n quy hO?Ch (1991 - 2003) rat cao, trung binh hdn 50%/nam cao hdn toe d9 tang
·truong cong nghi~p. nhung c6 quan h~ chi;it che voi toe d9 tang truong cua nganh nay va cua
nen kinh te n6i chung. Cac KCN duQc xay dl,ing nhieu nhat vao nhung nam 1996 - 1998, day
Ia giai do?n nen kinh te Vi$t Nam d?t toe de) tang truong cao- toe de) tang cua GOP, cua gia
tri cong nghi$p hau nhu cao lien t1,1c tll nam 1991, toe d9 dau tu trl,ic tiep nuoc ngoai khong
ngung tang nhanh truoc d6; c<)ng them nhung dau hi~u thanh cong cua KCX Tan Thu~n. Linh
Trung, va m<)t so khu cong nghi~p xay dl,ing o 8ong Nam b9; ngoai ra con duQc h6 trQ boi
quyet djnh 519/TTg cua Thu Tuong chfnh phu, da khien chfnh quyen cac dia phudng va
nhieu doanh nghi~p tin tliong vao tri~n v<;>ng hoGlt d<)ng cua KCN. Rat tiec, sau d6, khung
hoang tai chfnh khu vl,ic nam 1997 da lam giam toe d9 dau tu.nuoc ngoai vao Vi~t Nam, keo
theo tang kinh te ch~m IGti, khien giai do?n 1999 - 2001- so luQng cac KCN khong tang len bao
nhieu. Sl,i xuat hi~n cac khu cong nghi$p trong nhung nam 1998 - 2001 chu yeu dl,ia vao
nhung di~m cong nghi$p da c6 s~n truoc d6, ho~c nhu cau di doi cac xr nghi$p tll n<)i thi.
Nam 2'002 - 2003 toe d¢ hlnh thanh cac KCN da duQc khoi ph1,1c cung voi muc tang tro l?i cua
GOP, von dau tu pMt tri~n trong nuoc, va tri~n v<;>ng dau tu nuoc ngoai se tang len sau
khung hoang.
I
cac KCN - KCX Vi~t Nam - hi~u qua hol{lt dqng va xu huang phat tridn
Chlidng II: Hi!Ju qua ho9t riqng ciia cac KCN - KCX Vi!Jt Nam
23
Bang 1: Chl so phat tri~n cac KCN - KCX va kinh
Nam
Cac KCN- KCX
GOP
(%)
{%)
s61uc:;1ng
1991
1992
te Vi~t Nam giai dofitn 1991- 2003
nghi~p
Gong
(%)
(%)
(%)
8,08
63,73
33,95
8,83
13,7
29,85
50
133,33
9,54
9,34
14,5
73,43
14,2
57,14
-22,73
8,15
13,8
30,11
-45,3
5,76
12,5
1993
1994
4
1995
6
1996
14
1997
1998
22
1999
2
1
-88,24
4,77
11,6
-50
6,79
17,5
4
6,84
7,04
14,6
14,5
7,5
16
2000
2001
Von E>TTN
10,4
17,1
12,7
5,81
8,7
1
1
0
0
-100
17
FDI
2002
9
300
1'25
2003
3/2004
24
166,67
T6ng
106
57,6
14,9
19,2
2,6
-16,2
-59,8
9,8
28,34
26,00
10,8
12,2
-38,56
10,1
1
51,93
13,9
Tang
15,26
11,37
7,47
TS/nam
(Nguon: Trnh toan dl/a vao: "To·ng ke't tinh hinh hofil.t ac')ng cac khu c6ng nghi~p, khu che xuat
nam 2003 va phl.ldng huang phcit trie·n trong thOi gian tai", Be') Ke Hofiich va Da'u TLI, 1012003,
3!2004; Ky yeu khu c6ng nghi~p - khu che xua't Vi~t Nam, Nxb. Tp. H6 Chi Minh, 12- 2002;
va Nien giam tho'ng ke Vh~t Nam 2002, Nxb. Thong Ke- Ha Nc')i, 2003.)
2.1.2 Quy mo dl~n tfch cua cac KCN - KCX
.
Cac KCN - KCX Vi$t Nam deu c6 di$n trch thu¢c loq.i vua va nho, trung blnh 187,5
ha/khu, {thea di$n trch dang thl,ic hi$n), va 260 ha/khu (thea di~n trch quy hoq.ch). Trang d6,
chi c6 4 tinh thl,ic hi~n quy mo KCN blnh quan cao hdn muc blnh quan cua ca nude. 8ong Nai
dang d~n dau ve so lu<;lng va t6ng di~n trch khu cong nghi~p (chiem 23,8% trong t6ng di$n
trch KCN), Sa Ria - VOng Tau c6 di~n tfch blnh quan tren moi khu ldn hdn ca (370,11
ha/khu) 1 • Thanh ph6 Ho Chf Minh, n6i tr¢i ve trnh da dq.ng trong loq.i hlnh hoq.t d¢ng, ngoai
nhang khu cong nghi~p, con c6 3 khu che xuat va 1 khu cong ngM cao. Trang s6 cac thB.nh
ph6, Ha N¢i c6 di~n tfch blnh quan tren moi khu nho nhat. (xem bang 2)
Bang 2: Tlu1 tlj 9 tlnh, thanh c6 so KCN tU 3 trC1 len ve di~n tfch KCN binh quan
STT
Tinh, thanh pho
Di~n
trch SQ/khu
(ha/khu)
187,5 ha*
nude
370,11
1 Sa ria- VOng Tau
300,8
2 8ong Nai
268
3 Tp. Ho Chf Minh
246,25
4 8a N8:ng
174,9
Slnh Dudng
5
• Khong ke Dung Qua't va a~c khu Chu Lai.
STT
Tinh, thanh pho
6
7
8
9
Hai Phbng
Long An
Ha N¢i
Hai Dudng
ca.
Cac KCN - KCX Vi!Jt Nam - hi!Ju qua ho9t ril'jng va xu hUang phclt trien
Di~n
tfch SQ/khu
(ha/khu)
155,66
150,9
110,4
107
