Bài văn Chiều Tối của Hồ Chí Minh

Chiều tối
1. Tác giả: HỒ CHÍ MINH
- Nhà thơ cách mạng: tính chiến đấu + tinh thần cách mạng
- Phong cách thơ cổ điển (hình thức) mà hiện đại (cảm xúc)
2. Hoàn cảnh sáng tác - đề tài
- 1942 - nhật kí trong tù – HCM bị bắt ở Quảng Tây – TQ - thử thách ý chí
- Trên đường giải lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo – 50 km/ ngày
3. Cảm xúc chủ đạo Tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, ý chí vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt
4. Giá trị nội dung và nghệ thuật
- Nội dung: + Bức tranh phong cảnh và tâm cảnh
+ Bức chân dung tình thần HCM: Nghệ sĩ chiến sĩ
+ Giá trị nhân đạo sâu sắc
- Nghệ thuật: + Cổ điển: Tứ thơ, hình thức, thi liệu, thủ pháp: đối, điệp, láy, cảm xúc xưa…
+ Hiện đại: Người chiến sĩ, cái tôi, cách mạng…
Đề 1: Bình giảng phân tích bài thơ
Ý 1: Tác giả, hoàn cảnh sáng tác, cảm xúc chủ đạo,
Ý 2: Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên
- Tứ thơ: Cuối ngày mệt mỏi - Tứ thơ đến rất tự nhiên – Thi nhân dạo bước trốn sơn lâm
- Cánh chim: Mệt mỏi - Người tù sau 1 ngày chuyển lao
+ Cổ điển: Thơ cổ, ca dao  Báo hiệu Thời gian (chiều tối) + Không gian (Rộng, bao la)
+ Hiện đại: Gắn với tâm trạng thi nhân – phát hiện sự vận động bên trong tạo vật
- Chòm mây: Thân phận người tù nơi đất khách quên người
+ Bản dịch chưa dịch sát: cô vân – chòm mây cô độc
+ Cô độc mà vẫn ung dung tự tại
--> Hình ảnh rất cổ điển - Đường thi mà cũng rất đời thường (liên hệ Lý Bạch)
+ Cổ điển: Cái tôi tìm thấy sự đồng cảm của tạo vật  giữ được cốt cách
+ Hiện đại: Hình ảnh hiện thực, gần gũi, bộc lộ khát khao tự do, tình yêu thiên nhiên tha thiết
 Tâm hồn người nghệ sĩ dù cô đơn nhưng giữ được khí phách hiên ngang…
Ý 3: Hai câu sau : Bức tranh đơì sống
- Chuyển ý: Sự vận động từ thiên nhiên sang con người, xa  gần; buồn  Vui (so sánh với Qua đèo ngang của
bà huỵên Thanh Quan

- Tâm điểm của bức tranh:
+ Cô gái xóm núi: giản dị mộc mạc
+ Lao động cần cù - nhịp liên hoàn cối xay
 Vượt lên hoàn cảnh, yêu cuộc sống, gợi về quê hương, đất nước
- Chữ Hồng: Nhãn tự của bài thơ
+ Vận động từ cao  thấp  Thời gian từ chiều  Tối : Không cần tối mà vẫn biết thời gian (Lấy ánh sáng để
tả bóng tối – liên hệ Hai Đứa Trẻ)
+ Hồng: lạc quan yêu đời, hi vọng tương lai, vẻ đẹp tâm hồn HCM – Liên hệ Tức cảnh PácBó
--> Phép thắng lợi tinh thần - Người chiến sĩ
Vẫn thơ của Bác, vần thơ thép
Mà vẫn mênh mông, bát ngát tình
Ý 7: Tổng kết về nghệ thuật và nội dung