Cảnh báo khủng hoảng tiền tệ và khủng hoảng hệ thống ngân hàng tại Việt Nam

B® GIÁO DUC VÀ ĚÀO TAO

NGÂN HÀNG NHÀ NUéC VI½T NAM

TRUèNG ĚAI HOC NGÂN HÀNG TP. HO CHÍ
MINH
---------------------------

NGUYEN TH± MY PHUeNG

CÃNH BÁO KHUNG HOÃNG TIEN T½ VÀ
KHUNG HOÃNG H½ THONG NGÂN HÀNG TAI
VI½T NAM

LU¾N ÁN TIEN Sƾ KINH TE
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN
HÀNG MÃ SO: 62 34 02 01

NGUèI HUéNG DAN KHOA HOC
PGS.,TS. HA TH± THIEU DAO


-i-

LèI CAM ĚOAN
Lu¾n án này là công trình nghiên cúu cúa riêng tôi, các ket quá nghiên cúu có tính đ®c
l¾p riêng, không sao chép bat kǶ tài li¾u nào và chva đvoc công bo toàn b® n®i
dung này bat kǶ ó đâu; các so li¾u, các nguồn trích dan trong lu¾n án đvoc chú thích
nguồn goc rõ ràng, minh bach.
Tôi xin hoàn toàn ch%u trách nhi¾m ve lòi cam đoan danh dự cúa tôi.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 07 nĕm 2017

Tác giá

Nguyen Th% Mỹ Phvong


-ii-

LèI CÃM ÐN
Trvóc het, tôi xin gúi lòi cám on sâu sac nhat đen PGS.,TS Ha Th% Thieu Dao, ngvòi
đã luôn t¾n tình hvóng dan, giúp đỡ và đ®ng viên tôi trong suot thòi gian tôi thực
hi¾n lu¾n án.
Ěồng thòi, tôi cǜng xin chân thành cám on Quý Thầy/Cô Trvòng Ěai hoc Ngân hàng
TP. Hồ Chí Minh nói chung và Khoa Kinh te Quoc te nói riêng, nhung ngvòi đã từng
truyen đat kien thúc và kinh nghi¾m nghiên cúu cho tôi trong suot quá trình tôi hoc
t¾p và nghiên cúu tai trvòng.
Tôi cǜng xin bày tó lòi cám on đen Quý Thầy/Cô trong h®i đồng chuyên đe tien sƿ,
h®i đồng lu¾n án tien sƿ cap b® môn và hai Thầy/Cô phán bi¾n đ®c l¾p đã có
nhung ý kien phán bi¾n, góp ý và chỉ dan vô cùng quý báu, giúp tôi hoàn thi¾n n®i
dung lu¾n án.
Cuoi cùng, tôi xin chân thành cám on gia đình đã luôn bên canh tôi và đon v% noi tôi
đang công tác đã tao đieu ki¾n thu¾n loi cho tôi có thòi gian để hoàn thành lu¾n án.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 07 nĕm 2017
Tác giá

Nguyen Th% Mỹ Phvong


-3-

TÓM TAT

Lu¾n án này t¾p trung nghiên cúu ve h¾ thong cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ và
khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam trên co só lần đầu tiên tích hop bon
cách tiep c¾n Signal, Logit/Probit, BMA và 2SLS. Bên canh đó, lu¾n án còn sú dnng
phvong pháp chỉ so áp lực th% trvòng ngoai hoi để xác đ%nh các giai đoan khúng
hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam, sú dnng phvong pháp chỉ so de tổn thvong cúa khu vực
ngân hàng ket hop vói tham kháo thêm phvong pháp sự ki¾n để xác đ%nh các giai
đoan khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam. Ngoài ra, lu¾n án cǜng lần
đầu tiên kiểm chúng moi quan h¾ nhân quá giua khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng
h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam. Lu¾n án đã đat đvoc các ket quá nghiên cúu nhv
sau:
Thú nhat, bằng phvong pháp chỉ so áp lực th% trvòng ngoai hoi, lu¾n án xác đ%nh Vi¾t
Nam đã xáy ra nhung cu®c khúng hoáng tien t¾ ngan han trong giai đoan 2008–2011.
Thú hai, bằng phvong pháp chỉ so de tổn thvong cúa khu vực ngân hàng, ket hop vói
tham kháo thêm phvong pháp sự ki¾n, lu¾n án xác đ%nh Vi¾t Nam đã xáy ra khúng
hoáng h¾ thong ngân hàng trong giai đoan tháng 01/2009 – tháng 05/2009 và từ tháng
05/2011 – tháng 12/2015.
Thú ba, bằng vi¾c tích hop bon cách tiep c¾n Signal, Probit, BMA và 2SLS, lu¾n án
đã tìm thay bằng chúng chỉ ra 11 bien so kinh te vƿ mô đat hi¾u suat cao trong cánh
báo khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam gồm: Chỉ so giá chúng khoán tổng hop, tỷ giá
thực đa phvong, xuat khẩu, M2/dự tru ngoai hoi, tien gúi ngân hàng, dự tru ngoai hoi,
so nhân cung tien M2, chỉ so de tổn thvong cúa khu vực ngân hàng, chênh l¾ch lãi
suat trong nvóc so vói nvóc ngoài, hi¾n tvong đô la hóa trong nen kinh te và sự tác
đ®ng cúa khúng hoáng tài chính toàn cầu 2008.
Thú tv, bằng vi¾c tích hop bon cách tiep c¾n Signal, Probit, BMA và 2SLS, lu¾n án
đã tìm thay bằng chúng chỉ ra 15 bien so kinh te vƿ mô đat hi¾u suat cao trong cánh
báo khúng hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t Nam gồm: Chỉ so giá chúng khoán tổng
hop, tỷ giá thực đa phvong, xuat khẩu, M2/dự tru ngoai hoi, tien gúi ngân hàng, dự
tru ngoai hoi, so nhân cung tien M2, tín dnng n®i đ%a/GDP, lam phát, lãi suat thực,
chỉ so áp lực th% trvòng ngoai hoi, sán lvong công nghi¾p, nh¾p khẩu, tỷ l¾ cho
vay/tổng tien gúi ngân hàng và sự tác đ®ng cúa khúng hoáng tài chính toàn cầu 2008.

Thú nĕm, ket quá nghiên cúu cho thay giua khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tai Vi¾t Nam tồn tai moi quan h¾ nhân quá hai chieu thông qua sự
tác


đ®ng manh me cúa chỉ so áp lực th% trvòng ngoai hoi đen khá nĕng khúng hoáng h¾
thong ngân hàng Vi¾t Nam và cúa chỉ so de tổn thvong cúa khu vực ngân hàng đen
khá nĕng khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam. Lu¾n án cǜng phát hi¾n 8 bien so kinh
te vƿ mô vừa đat hi¾u suat cao trong cánh báo khúng hoáng tien t¾, vừa đat hi¾u suat
cao trong cánh báo khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam, bao gồm: Chỉ so
giá chúng khoán tổng hop, tỷ giá thực đa phvong, xuat khẩu, M2/dự tru ngoai hoi,
tien gúi ngân hàng, dự tru ngoai hoi, so nhân cung tien M2 và sự tác đ®ng cúa khúng
hoáng tài chính toàn cầu 2008.
Thú sáu, lu¾n án đã tính toán đvoc chuỗi xác suat cánh báo khúng hoáng tien t¾ và
khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam trong mau nghiên cúu giai đoan 2002–
2015 và ngoài mau nghiên cúu giai đoan tháng 01/2016 – tháng 12/2016 vói cúa sổ
cánh báo 24 tháng. Dựa vào xác suat trong mau nghiên cúu giai đoan 2014–2015 dao
đ®ng từ 0 – 0,46 đoi vói cánh báo khúng hoáng tien t¾, từ 0,1 – 0,46 đoi vói cánh báo
khúng hoáng h¾ thong ngân hàng; và xác suat ngoài mau cho giai đoan tháng 01/2016
– tháng 12/2016 dao đ®ng từ 0,1 – 0,33 đoi vói cánh báo khúng hoáng tien t¾; từ 0,1
– 0,4 đoi vói cánh báo khúng hoáng h¾ thong ngân hàng, lu¾n án dự báo khá nĕng
xáy ra khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam trong
giai đoan 2017–2018 ó múc trung bình thap.
Vói nhung ket quá đat đvoc từ mô hình thực nghi¾m, ve mặt hoc thu¾t, lu¾n án mang
lai đóng góp mói trên co só bổ sung vào khoáng trong nghiên cúu thông qua cung cap
bằng chúng thực nghi¾m ve tác đ®ng cúa hi¾n tvong đô la hóa trong nen kinh te đen
khá nĕng xáy ra khúng hoáng tien t¾ và tác đ®ng manh me cúa khúng hoáng tài chính
toàn cầu đen khá nĕng xáy ra khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng
tai các nen kinh te mói nổi nhó và mó cúa nhv Vi¾t Nam. Ěặc bi¾t, quoc gia có hi¾n
tvong đô la hóa trong nen kinh te có nguy co xáy ra khúng hoáng tien t¾ cao do các

cu®c tan công đầu co tien t¾ trong boi cánh kinh te vƿ mô bat ổn dvói tác đ®ng cúa
khúng hoáng tài chính toàn cầu. Bên canh đó, lu¾n án còn đóng góp thêm bằng chúng
ve tính de tổn thvong trong khu vực ngân hàng tai các quoc gia mói nổi se tác đ®ng
đáng kể gây nên tình trang cĕng thẳng tien t¾ trên th% trvòng ngoai hoi và ve lâu dài
có thể gây ra khúng hoáng tien t¾. Nghiên cúu tiep tnc cúng co bằng chúng ve tình
trang áp lực trên th% trvòng ngoai hoi có tác đ®ng làm tĕng khá nĕng khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tai các quoc gia mói nổi. Ngoài ra, lu¾n án xác đ%nh sự tích hop cá
bon cách


tiep c¾n Signal, Logit/Probit, BMA và 2SLS trong cánh báo khúng hoáng tien t¾ và
khúng hoáng h¾ thong ngân hàng se phát huy het loi the cúa từng cách tiep c¾n, mang
lai hi¾u quá toi vu trong cánh báo khúng hoáng.
Xét trong boi cánh Vi¾t Nam nói riêng, lu¾n án mang lai đóng góp mói ve phvong
pháp tiep c¾n và đóng góp nhung bằng chúng thực nghi¾m khẳng đ%nh vai trò quan
trong cúa các bien so kinh te vƿ mô đoi vói lƿnh vực cánh báo sóm khúng hoáng tien
t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam, đám báo giá tr% ke thừa cho
các nghiên cúu có liên quan tai Vi¾t Nam. Lu¾n án đã tìm thay bằng chúng ve moi
quan h¾ nhân quá hai chieu giua khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân
hàng tai Vi¾t Nam đồng thòi phát hi¾n h¾ thong các bien so kinh te vƿ mô vừa có
khá nĕng cánh báo khúng hoáng tien t¾, vừa có khá nĕng cánh báo khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tai Vi¾t Nam. Lu¾n án đã tính đvoc chuỗi xác suat cánh báo sóm
khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam, từ đó dự báo
khá nĕng khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam
trong tvong lai. Cuoi cùng, lu¾n án có đóng góp quan trong ve hàm ý chính sách
nhằm tĕng cvòng cánh báo sóm, han che rúi ro xáy ra khúng hoáng tien t¾ và khúng
hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam đồng thòi hoàn thi¾n h¾ thong cánh báo này
trong tvong lai.

MUC LUC
LèI CAM ĚOAN............................................................................................................. i
LèI CÁM ÐN................................................................................................................. ii
TÓM TAT.............................................................................................................................iii
MUC LUC.............................................................................................................................vi
DANH MUC CÁC CHU VIET TAT..................................................................................xiv
DANH MUC BÁNG..........................................................................................................xvii
DANH MUC HÌNH............................................................................................................. xx
CHUÐNG 1: GIéI THI½U.....................................................................................................1
1.1 Van đe nghiên cúu.........................................................................................................1
1.1.1 Boi cánh hoc thu¾t................................................................................................1
1.1.2 Boi cánh thực tien..................................................................................................3
1.2 Mnc tiêu nghiên cúu và câu hói nghiên cúu................................................................13
1.2.1 Mnc tiêu nghiên cúu............................................................................................13
1.2.2 Câu hói nghiên cúu..............................................................................................14
1.3 Ěoi tvong nghiên cúu và pham vi nghiên cúu.............................................................14
1.4 Phvong pháp nghiên cúu.............................................................................................14
1.5 Ý nghƿa cúa nghiên cúu..............................................................................................15
1.5.1 Ý nghƿa khoa hoc................................................................................................15
1.5.2 Ý nghƿa thực tien................................................................................................17
1.6 Quy trình nghiên cúu...................................................................................................17
1.7 Cau trúc cúa nghiên cúu..............................................................................................19
CHUÐNG 2: CÐ Sé LÝ THUYET VE CÁNH BÁO KHÚNG HOÁNG TIEN T½ VÀ
KHÚNG HOÁNG H½ THONG NGÂN HÀNG.................................................................20
2.1 Tổng quan ve khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng................20
2.1.1 Khúng hoáng tien t¾...........................................................................................21
2.1.1.1 Ě%nh nghƿa khúng hoáng tien t¾................................................................21
2.1.1.2 Nguyên nhân cúa khúng hoáng tien t¾.......................................................... 22
2.1.2 Khúng hoáng h¾ thong ngân hàng..................................................................... 27
2.1.2.1 Ě%nh nghƿa khúng hoáng h¾ thong ngân hàng.......................................... 27

2.1.2.2 Nguyên nhân cúa khúng hoáng h¾ thong ngân hàng.....................................30


2.1.3 Moi quan h¾ nhân quá giua khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong
ngân hàng....................................................................................................................... 34
2.2 H¾ thong cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng..
35
2.2.1 Xác đ%nh các giai đoan khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân
hàng 36
2.2.1.1 Xác đ%nh các giai đoan khúng hoáng tien t¾............................................... 36
2.2.1.2 Xác đ%nh các giai đoan khúng hoáng h¾ thong ngân hàng..........................37
2.2.2 Xác đ%nh các chỉ so cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tiem nĕng............................................................................................41
2.2.2.1 Nhóm các chỉ so kinh te trong nvóc...............................................................42
2.2.2.2 Nhóm các chỉ so kinh te toàn cầu...................................................................50
2.2.3 Các cách tiep c¾n trong cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng.............................................................................................................52
2.2.3.1 Mô hình Signal................................................................................................52
2.2.3.2 Mô hình Logit/Probit......................................................................................55
2.2.3.3 Phvong pháp BMA......................................................................................... 57
2.2.3.4 Phvong pháp 2SLS..........................................................................................58
2.2.3.5 Mô hình Markov Switching............................................................................59
2.2.3.6 Mô hình mang thần kinh nhân tao ANNs.......................................................60
2.2.3.7 Mô hình Neuro Fuzzy.....................................................................................61
2.3 Các nghiên cúu trvóc ve cánh báo khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong
ngân hàng...........................................................................................................................63
2.3.1 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Signal....................................................63
2.3.1.1 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Signal trong cánh báo khúng
hoáng tien t¾.................................................................................................................... 63
2.3.1.2 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Signal trong cánh báo khúng

hoáng h¾ thong ngân hàng.........................................................................................64
2.3.1.3 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Signal trong cánh báo khúng
hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng..................................................65
2.3.2 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Logit/Probit..........................................66
2.3.2.1 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Logit/Probit trong cánh báo khúng
hoáng tien t¾.................................................................................................................... 66


-viii-

2.3.2.2 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Logit/Probit trong cánh báo khúng
hoáng h¾ thong ngân hàng.........................................................................................67
2.3.2.3 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Logit/Probit trong cánh báo khúng
hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng..................................................68
2.3.3 Các nghiên cúu trvóc sú dnng phvong pháp BMA...............................................69
2.3.3.1 Các nghiên cúu trvóc sú dnng BMA trong cánh báo khúng hoáng tien t¾ ... 69
2.3.3.2 Các nghiên cúu trvóc sú dnng BMA trong cánh báo khúng hoáng h¾
thong ngân hàng..........................................................................................................69
2.3.3.3 Các nghiên cúu trvóc sú dnng BMA trong cánh báo khúng hoáng tien t¾
và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng.........................................................................69
2.3.4 Các nghiên cúu trvóc sú dnng phvong pháp 2SLS...............................................70
2.3.5 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Markov Switching................................. 70
2.3.6 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình ANNs......................................................70
2.3.7 Các nghiên cúu trvóc sú dnng mô hình Neuro Fuzzy...........................................71
2.3.8 Các nghiên cúu trvóc sú dnng ket hop các cách tiep c¾n.................................... 71
2.3.8.1 Các nghiên cúu trvóc sú dnng ket hop các cách tiep c¾n trong cánh báo
khúng hoáng tien t¾....................................................................................................71
2.3.8.2 Các nghiên cúu trvóc sú dnng ket hop các cách tiep c¾n trong cánh báo
khúng hoáng h¾ thong ngân hàng..............................................................................72
2.3.8.3 Các nghiên cúu trvóc sú dnng ket hop các cách tiep c¾n trong cánh báo

khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng.......................................72
2.4 Ket lu¾n chvong 2......................................................................................................75
CHUÐNG 3: PHUÐNG PHÁP NGHIÊN CÚU VÀ DU LI½U..........................................77
3.1 Phvong pháp nghiên cúu.............................................................................................77
3.1.1 Xác đ%nh các giai đoan khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân
hàng tai Vi¾t Nam.........................................................................................................77
3.1.1.1 Xác đ%nh các giai đoan khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam........................77
3.1.1.2 Xác đ%nh các giai đoan khúng hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t Nam........78
3.1.2 Xác đ%nh moi quan h¾ nhân quá giua khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tai Vi¾t Nam......................................................................................80
3.1.3 Xác đ%nh các chỉ so cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tiem nĕng tai Vi¾t Nam.....................................................................81


-9-

3.1.3.1 Xác đ%nh các chỉ so cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ tiem nĕng tai Vi¾t
Nam

81

3.1.3.2 Xác đ%nh các chỉ so cánh báo sóm khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tiem
nĕng tai Vi¾t Nam......................................................................................................90
3.1.4 Các cách tiep c¾n trong cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tai Vi¾t Nam......................................................................................94
3.1.4.1 Lựa chon cách tiep c¾n phù hop trong h¾ thong cánh báo sóm khúng
hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam...........................94
3.1.4.2 Mô hình Signal................................................................................................97
3.1.4.3 Mô hình Logit/Probit......................................................................................98
3.1.4.4 Phvong pháp BMA......................................................................................... 99

3.1.4.5 Phvong pháp 2SLS..........................................................................................99
3.2 Du li¾u nghiên cúu...................................................................................................100
3.3 Ket lu¾n chvong 3....................................................................................................101
CHUÐNG 4: KET QUÁ NGHIÊN CÚU VÀ THÁO LU¾N...........................................102
4.1 Các giai đoan khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t
Nam................................................................................................................................. 102
4.1.1 Các giai đoan khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam............................................102
4.1.2 Các giai đoan khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam........................108
4.2 Kiểm đ%nh moi quan h¾ nhân quá giua khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tai Vi¾t Nam........................................................................................112
4.2.1 Kiểm đ%nh nghi¾m đon v%.................................................................................. 112
4.2.2 Lựa chon đ® tre toi vu cúa mô hình VAR........................................................ 112
4.2.3 Kiểm đ%nh tính ổn đ%nh cúa mô hình VAR...................................................113
4.2.4 Kiểm đ%nh nhân quá Granger..........................................................................113
4.3 Cánh báo khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam
theo cách tiep c¾n Signal................................................................................................114
4.3.1 Cánh báo khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam theo mô hình Signal...................114
4.3.1.1 Giá tr% ngvỡng và tỷ l¾ nhieu tín hi¾u cúa các chỉ so cánh báo khúng
hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam......................................................................................114
4.3.1.2 Chuỗi chỉ so tổng hop và xác suat cánh báo khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t
Nam theo mô hình Signal......................................................................................... 116


4.3.2 Cánh báo khúng hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t Nam theo mô hình Signal. .118
4.3.2.1 Giá tr% ngvỡng và tỷ l¾ nhieu tín hi¾u cúa các chỉ so cánh báo khúng
hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t Nam.....................................................................118
4.3.2.2 Chuỗi chỉ so tổng hop và xác suat cánh báo khúng hoáng h¾ thong ngân
hàng Vi¾t Nam theo mô hình Signal........................................................................118
4.4 Cánh báo khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam
theo mô hình Probit.........................................................................................................120

4.4.1 Cánh báo khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam theo mô hình Probit...................120
4.4.1.1 Ket quá vóc lvong mô hình Probit trong cánh báo khúng hoáng tien t¾ tai
Vi¾t Nam..................................................................................................................120
4.4.1.2 Kiểm đ%nh tỷ l¾ dự báo đúng và múc đ® phù hop cúa mô hình Probit trong
cánh báo khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam...........................................................122
4.4.1.3 Xác suat cánh báo khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam theo mô hình Probit
122
4.4.2 Cánh báo khúng hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t Nam theo mô hình Probit...123
4.4.2.1 Ket quá vóc lvong mô hình Probit trong cánh báo khúng hoáng h¾ thong
ngân hàng Vi¾t Nam................................................................................................123
4.4.2.2 Kiểm đ%nh tỷ l¾ dự báo đúng và múc đ® phù hop cúa mô hình Probit trong
cánh báo khúng hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t Nam...........................................125
4.4.2.3 Xác suat cánh báo khúng hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t Nam theo mô
hình Probit.................................................................................................................125
4.5 Cánh báo khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam
theo phvong pháp BMA..................................................................................................126
4.5.1 Cánh báo khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam theo BMA.................................. 126
4.5.2 Cánh báo khúng hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t Nam theo BMA..................128
4.6 Cánh báo khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam
theo cách tiep c¾n 2SLS.................................................................................................130
4.7 Tổng hop ket quá vóc lvong cánh báo khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tai Vi¾t Nam theo các cách tiep c¾n Signal, Probit, BMA, 2SLS....132
4.8 Tháo lu¾n ket quá nghiên cúu..................................................................................135
4.8.1 Các chỉ so có khá nĕng cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tai Vi¾t Nam....................................................................................136
4.8.1.1 Cung tien M2/dự tru ngoai hoi..................................................................... 136


4.8.1.2 So nhân cung tien M2...................................................................................138
4.8.1.3 Dự tru ngoai hoi............................................................................................139

4.8.1.4 Xuat khẩu......................................................................................................140
4.8.1.5 Chỉ so giá chúng khoán tổng hop................................................................. 142
4.8.1.6 Tien gúi ngân hàng........................................................................................143
4.8.1.7 Tỷ giá thực....................................................................................................143
4.8.1.8 Sự tác đ®ng cúa khúng hoáng tài chính toàn cầu 2008..............................145
4.8.2 Các chỉ so có khá nĕng cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam.......145
4.8.2.1 Chỉ so de tổn thvong cúa khu vực ngân hàng...............................................145
4.8.2.2 Chênh l¾ch lãi suat trong nvóc so vói nvóc ngoài.......................................146
4.8.2.3 Hi¾n tvong đô la hóa....................................................................................147
4.8.3 Các chỉ so có khá nĕng cánh báo sóm khúng hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t
Nam 147
4.8.3.1 Tĕng trvóng tín dnng n®i đ%a/GDP............................................................147
4.8.3.2 Lam phát.......................................................................................................148
4.8.3.3 Lãi suat thực..................................................................................................149
4.8.3.4 Tỷ l¾ cho vay/tổng tien gúi ngân hàng........................................................150
4.8.3.5 Chỉ so áp lực th% trvòng ngoai hoi...............................................................151
4.8.3.7 Sán lvong công nghi¾p................................................................................153
4.9 Ket lu¾n chvong 4....................................................................................................154
CHUÐNG 5: KET LU¾N VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH...................................................156
5.1 Ket lu¾n....................................................................................................................156
5.1.1 Ve mnc tiêu nghiên cúu.....................................................................................156
5.1.2 Ve giá thuyet nghiên cúu...................................................................................156
5.1.3 Ve ket quá nghiên cúu.......................................................................................158
5.2 Các hàm ý chính sách................................................................................................159
5.2.1 Tĕng cvòng cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong
ngân hàng tai Vi¾t Nam..............................................................................................159
5.2.1.1 Tĕng cvòng cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ tai Vi¾t Nam...................159
5.2.1.2 Tĕng cvòng cánh báo sóm khúng hoáng h¾ thong ngân hàng Vi¾t Nam...160
5.2.2 M®t so hàm ý chính sách ve đieu hành vƿ mô nhằm han che rúi ro khúng
hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng tai Vi¾t Nam............................160

5.2.2.1 Ěieu hành tỷ giá............................................................................................160
5.2.2.2 Ěieu hành lãi suat..........................................................................................162
5.2.2.3 Kiểm soát cung tien......................................................................................163
5.2.2.4 Tĕng cvòng dự tru ngoai hoi.........................................................................163
5.2.2.5 Kiểm soát tĕng trvóng tín dnng.................................................................... 164
5.2.2.6 Kiểm soát lam phát.......................................................................................164
5.2.2.7 Phát triển th% trvòng chúng khoán...............................................................165
5.2.2.8 Phát triển xuat khẩu ben vung, quán lý chặt che nh¾p khẩu.......................165
5.2.2.9 Tĕng cvòng huy đ®ng tien gúi và han che rúi ro rút tien gúi đ®t bien trong
h¾ thong ngân hàng..................................................................................................166
5.2.2.10 Tiep tnc khac phnc tình trang đô la hóa......................................................167
5.2.3 Hoàn thi¾n h¾ thong cánh báo sóm khúng hoáng tien t¾ và khúng hoáng h¾
thong ngân hàng tai Vi¾t Nam....................................................................................167
5.3 Ěóng góp mói cúa lu¾n án........................................................................................167
5.4 Han che cúa lu¾n án và hvóng nghiên cúu tiep theo...............................................169
5.5 Ket lu¾n chvong 5....................................................................................................170
CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HOC ĚÃ CÔNG BO CÚA TÁC GIÁ................................171
TÀI LI½U THAM KHÁO.................................................................................................173
PHU LUC...........................................................................................................................191
Phn lnc 1: Nguyên tac phân loai ba thành phần cúa Minsky.............................................191
Phn lnc 2: Tỷ trong thvong mai hai chieu cúa Vi¾t Nam vói 10 đoi tác thvong mai
chính................................................................................................................................... 192
Phn lnc 3: Thong kê mô tá sau khi xú lý các bien.............................................................193
Phn lnc 4: Chỉ so EMP cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015............................................194
Phn lnc 5: Chỉ so BSF cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015.............................................195
Phn lnc 6: Chỉ so cánh báo tổng hop và xác suat cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam giai
đoan 2002–2015 theo mô hình Signal................................................................................199
Phn lnc 7: Chỉ so cánh báo tổng hop và xác suat cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam giai

đoan 2002–2015 theo mô hình Signal................................................................................208
Phn lnc 8: Chuỗi xác suat cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam theo mô hình Probit giai đoan
2002–2015.......................................................................................................................... 217


-13-

Phn lnc 9: Chuỗi xác suat cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam theo mô hình Probit giai đoan
2002–2015.......................................................................................................................... 218
Phn lnc 10: Ket quá kiểm đ%nh tỷ l¾ dự báo đúng cúa mô hình Probit trong cánh báo
KHTT tai Vi¾t Nam...........................................................................................................220
Phn lnc 11: Ket quá kiểm đ%nh tỷ l¾ dự báo đúng cúa mô hình Probit trong cánh báo
KHHTNH Vi¾t Nam..........................................................................................................220
Phn lnc 12: Ket quá kiểm đ%nh múc đ® phù hop cúa mô hình Probit (The HosmerLemeshow Test) trong cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam......................................................221
Phn lnc 13: Ket quá kiểm đ%nh múc đ® phù hop cúa mô hình Probit (The HosmerLemeshow Test) trong cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam.....................................................221
Phn lnc 14: Ket quá vóc lvong mô hình Probit trong cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam.......222
Phn lnc 15: Ket quá vóc lvong BMA trong cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam......................223
Phn lnc 16: Ket quá vóc lvong mô hình Probit trong cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam.....227
Phn lnc 17: Ket quá vóc lvong BMA trong cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam....................228
Phn lnc 18: Kiểm đ%nh nghi¾m đon v% các bien giái thích trong mô hình cánh báo
KHTT và KHHTNH...........................................................................................................231
Phn lnc 19: Các kiểm đ%nh khuyet t¾t cho mô hình cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam......232
Phn lnc 20: Các kiểm đ%nh khuyet t¾t cho mô hình cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam....234
Phn lnc 21: Các kiểm đ%nh và vóc lvong mô hình VAR..................................................235
Phn lnc 22: Các kiểm đ%nh loai bó bien trong mô hình Probit cánh báo KHTT tai Vi¾t
Nam.....................................................................................................................................240
Phn lnc 23: Các kiểm đ%nh loai bó bien trong mô hình Probit cánh báo KHHTNH Vi¾t
Nam.....................................................................................................................................242
Phn lnc 24: Kiểm đ%nh Chow-test chúng minh du li¾u goc có sự đút gãy tai các thòi
điểm xáy ra KHTT và KHHTNH.......................................................................................244

Phn lnc 25: Ket quá vóc lvong mô hình h¾ phvong trình đồng thòi 2SLS trong cánh
báo KHTT và KHHTNH tai Vi¾t Nam.............................................................................246


DANH MUC CÁC CHU VIET TAT

Viet tat

ADB

Tieng Vi¾t

Ngân hàng Phát triển Châu Á

Tieng Anh

Asian Development Bank

ADF

Augmented Dickey-Fuller

ANNs

Artificial Neural Networks

BMA

Bayesian Model Averaging

BSF

Tính de tổn thvong cúa khu vực ngân
hàng

Banking Sector Fragility

CSTK

Chính sách tài khóa

CSTT

Chính sách tien t¾

EMP

Áp lực th% trvòng ngoai hoi

Exchange Market Pressure

FDI

Ěầu tv trực tiep nvóc ngoài

Foreign Direct Investment

GDP

Tổng sán phẩm quoc n®i

Gross Domestic Product

GSO

Tổng cnc Thong kê Vi¾t Nam

HTNH

H¾ thong ngân hàng

ICOR

H¾ so đầu tv tĕng trvóng

IFS

Thong kê Tài chính Quoc te

International Financial Statistics

IMF

Quỹ Tien t¾ Quoc te

International Monetary Fund

General

Statistics

Office

of

Vietnam

Incremental

Capital

- Output

Ratio


Viet tat

Tieng Vi¾t

Tieng Anh

KHHTNH

Khúng hoáng h¾ thong ngân hàng

KHTC

Khúng hoáng tài chính

KHTT

Khúng hoáng tien t¾

NHNN

Ngân hàng Nhà nvóc

NHTM

Ngân hàng thvong mai

NHTW

Ngân hàng trung vong

OECD

Tổ chúc Hop tác và Phát triển Kinh te

OLS

Bình phvong toi thiểu

Ordinary Least Squares

PIP

Xác suat h¾u nghi¾m thu nh¾n

Posterior Inclusion Probability

PP

Organization for Economic Cooperation and Development

Phillips-Perron

TGHĚ

Tỷ giá hoi đoái

2SLS

Bình phvong toi thiểu hai giai đoan

USD

Ěô la Mỹ

Two Stage Least Squares

Công ty quán lý Tài sán cúa các tổ

Vietnam

chúc tín dnng Vi¾t Nam

Company

VAR

Tự hồi qui vecto

Vector Autoregressive

VCB

Ngân hàng Ngoai thvong Vi¾t Nam

VAMC

Asset

Management


Viet tat

Tieng Vi¾t

VIF

H¾ so phóng đai phvong sai

VND

Ěồng Vi¾t Nam

WDI

Tieng Anh

Variance Inflation Factor

World Development Indicators

WEF

Dien đàn Kinh te The giói

World Economic Forum

WTO

Tổ chúc Thvong mai The giói

World Trade Organization


-xvii-

DANH MUC BÃNG

STT

So Bãng

1

Báng 1.1

2

Báng 1.2

Tên Bãng
Tĕng trvóng kinh te Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015
Lam phát, cung tien và tĕng trvóng tín dnng tai Vi¾t
Nam giai đoan 2002–2015

Trang
7
7

Dự tru ngoai hoi, dự tru ngoai hoi/no nvóc ngoài và so
3

Báng 1.3

tháng nh¾p khẩu tvong đvong cúa Vi¾t Nam giai đoan

8

2002–2015
4

Báng 1.4

Thâm hnt ngân sách cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015

5

Báng 1.5

6

Báng 1.6

7

Báng 1.7

8

Báng 2.1

9

Báng 2.2

10

Báng 2.3

11

Báng 2.4

12

Báng 2.5

Ma tr¾n cúa chỉ so tín hi¾u

53

13

Báng 2.6

Giá tr% St và xác suat xáy ra khúng hoáng có đieu ki¾n

54

14

Báng 3.1

Các chỉ so cánh báo sóm KHTT tiem nĕng tai Vi¾t Nam

82

15

Báng 3.2

16

Báng 3.3

Cán cân thvong mai, tài khoán vãng lai/GDP, cán cân
tổng thể/GDP cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015
No nvóc ngoài cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015
Ě® sâu tài chính cúa Vi¾t Nam và m®t so nvóc giai đoan
2002–2015
Tổng hop các đặc trvng cúa các đ%nh nghƿa KHTT
Tổng hop các đặc trvng cúa bon the h¾ các mô hình
KHTT
Tổng hop các đặc trvng cúa các đ%nh nghƿa KHHTNH
Nhung thay đổi trong chỉ so BSF và 5 giai đoan cúa m®t
cu®c KHHTNH

Các chỉ so cánh báo sóm KHHTNH tiem nĕng tai Vi¾t
Nam
Thong kê mô tá du li¾u goc cúa các bien

9
9
10
10
22
27
29
40

91
100

-xviii-

STT

So Bãng

Tên Bãng

Trang

17

Báng 4.1

Chỉ so EMP và các giai đoan KHTT tai Vi¾t Nam

102

18

Báng 4.2

Tỷ giá USD/VND giai đoan 2002–2007

104

19

Báng 4.3

Tỷ giá USD/VND giai đoan 2008–2015

105

20

Báng 4.4

21

Báng 4.5

22

Báng 4.6

23

Báng 4.7

Ngvỡng dự báo khá thi cúa các chỉ so cánh báo KHTT

114

24

Báng 4.8

Tỷ l¾ nhieu tín hi¾u cúa các chỉ so cánh báo KHTT

115

25

Báng 4.9

26

Báng 4.10

27

Báng 4.11

28

Báng 4.12

29

Báng 4.13

Các giai đoan de tổn thvong trong HTNH Vi¾t Nam giai
đoan 2002–2015
Ket quá kiểm đ%nh Pairwise Granger Causality Tests
Ket quá kiểm đ%nh VAR Granger Causality/Block
Exogeneity Wald Tests

Ngvỡng dự báo khá thi và tỷ l¾ nhieu tín hi¾u cúa các chỉ
so cánh báo sóm KHHTNH Vi¾t Nam

Ket quá vóc lvong mô hình Probit cánh báo KHTT Vi¾t
Nam
Ket quá vóc lvong mô hình Probit trong cánh báo
KHHTNH Vi¾t Nam
Ket quá vóc lvong BMA trong cánh báo KHTT tai Vi¾t
Nam
Ket quá vóc lvong BMA trong cánh báo KHHTNH Vi¾t
Nam

110
113
113

118
121
124
126
128

Ket quá vóc lvong h¾ phvong trình đồng thòi theo cách
30

Báng 4.14

tiep c¾n 2SLS trong cánh báo KHTT và KHHTNH tai

130

Vi¾t Nam
Tổng hop ket quá vóc lvong bon cách tiep c¾n Probit,

31

Báng 4.15

BMA, Signal và 2SLS trong cánh báo KHTT tai Vi¾t
Nam

132


-19-

STT

So Bãng

Tên Bãng

Trang

Tổng hop ket quá vóc lvong bon cách tiep c¾n Probit,
32

Báng 4.16

BMA, Signal và 2SLS trong cánh báo KHHTNH Vi¾t

133

Nam

33

Báng 4.17

34

Báng 5.1

Tỷ l¾ cho vay/tổng tien gúi cúa m®t so NHTM Vi¾t
Nam giai đoan 2007–2015
Tóm tat ket quá kiểm đ%nh các giá thuyet

150
156


DANH MUC HÌNH

STT

So Hình

Tên Hình

1

Hình 1.1

2

Hình 1.2

Quy trình nghiên cúu cúa lu¾n án

18

3

Hình 2.1

Biểu dien đồ hoa cúa mang no-ron nhân tao

61

4

Hình 2.2

Kien trúc Neuro Fuzzy vói hai đầu vào

62

5

Hình 2.3

Khung phân tích cánh báo KHTT và KHHTNH

76

6

Hình 3.1

7

Hình 4.1

8

Hình 4.2

9

Hình 4.3

10

Hình 4.4

Tỷ l¾ no xau trong HTNH Vi¾t Nam giai đoan 2002 –
2015

Tỷ l¾ đô la hóa tien gúi tai Vi¾t Nam giai đoan 2002–
2015
Chỉ so EMP cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015
Chỉ so de tổn thvong cúa khu vực ngân hàng Vi¾t Nam
giai đoan 2002–2015
Tỷ l¾ tín dnng/tổng tien gúi ngân hàng giai đoan 2002–
2015

Chuỗi chỉ so tổng hop và xác suat cánh báo KHTT tai
Vi¾t Nam theo mô hình Signal giai đoan 2002–2015

Trang

11

86
103
109
111
118

Chuỗi chỉ so tổng hop và xác suat cánh báo KHTT tai
11

Hình 4.5

Vi¾t Nam theo mô hình Signal giai đoan tháng

116

01/2016 – tháng 12/2016
12

Hình 4.6

Chuỗi chỉ so tổng hop và xác suat cánh báo KHHTNH
Vi¾t Nam theo mô hình Signal giai đoan 2002–2015

117

Chuỗi chỉ so tổng hop và xác suat cánh báo KHHTNH
13

Hình 4.7

Vi¾t Nam theo mô hình Signal giai đoan tháng

119

01/2016 – tháng 12/2016
14

Hình 4.8

Chuỗi xác suat cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam theo mô
hình Probit giai đoan 2002–2015

119


STT

So Hình

15

Hình 4.9

16

Hình 4.10

Tên Hình
Chuỗi xác suat cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam theo mô
hình Probit giai đoan tháng 01/2016 – tháng 12/2016
Chuỗi xác suat cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam theo mô
hình Probit giai đoan 2002–2015

Trang

123
126

Chuỗi xác suat cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam theo mô
17

Hình 4.11

hình Probit trong giai đoan tháng 01/2016 – tháng

126

12/2016
18

Hình 4.12

19

Hình 4.13

20

Hình 4.14

21

Hình 4.15

22

Hình 4.16

23

Hình 4.17

24

Hình 4.18

25

Hình 4.19

26

Hình 4.20

27

Hình 4.21

Ket quá vóc lvong BMA dựa trên 100 mô hình tot nhat
trong cánh báo KHTT tai Vi¾t Nam
Ket quá vóc lvong BMA dựa trên 100 mô hình tot nhat
trong cánh báo KHHTNH Vi¾t Nam
Cung tien M2/dự tru ngoai hoi cúa Vi¾t Nam giai đoan
2002–2015
Tĕng trvóng M2/dự tru ngoai hoi, cung tien M2 và dự
tru ngoai hoi cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015
So nhân cung tien M2 cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–
2015
Tĕng trvóng so nhân cung tien M2 cúa Vi¾t Nam giai
đoan 2002–2015
Tĕng trvóng dự tru ngoai hoi Vi¾t Nam giai đoan
2002–2015
Tĕng trvóng xuat khẩu Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015
Giá tr% xuat nh¾p khẩu và cán cân thvong mai Vi¾t
Nam giai đoan 2002–2015
Bien đ®ng chỉ so giá chúng khoán tổng hop Vi¾t Nam
giai đoan 2002–2015

127

129
137
137

138
139
140
140
141
142


-xxii-

STT

So Hình

Tên Hình

28

Hình 4.22

29

Hình 4.23

30

Hình 4.24

31

Hình 4.25

32

Hình 4.26

33

Hình 4.27

34

Hình 4.28

Lam phát Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015

149

35

Hình 4.29

Lãi suat thực cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015

150

36

Hình 4.30

37

Hình 4.31

38

Hình 4.32

Tĕng trvóng tien gúi ngân hàng Vi¾t Nam giai đoan
2002–2015
Tỷ giá danh nghƿa đa phvong và tỷ giá thực đa phvong
cúa Vi¾t Nam giai đoan 2002–2015
Tĕng trvóng tỷ giá thực đa phvong cúa Vi¾t Nam giai
đoan 2002–2015
Chênh l¾ch lãi suat trong nvóc so vói nvóc ngoài giai
đoan 2002–2015
Tĕng trvóng FCD/M2 tai Vi¾t Nam giai đoan 2002–
2015
Tĕng trvóng tín dnng n®i đ%a/GDP giai đoan 2002–
2015

Tĕng trvóng cho vay/tổng tien gúi ngân hàng Vi¾t
Nam giai đoan 2002–2015
Tĕng trvóng nh¾p khẩu Vi¾t Nam giai đoan 2002–
2015
Tĕng trvóng sán lvong công nghi¾p Vi¾t Nam giai
đoan 2002–2015

Trang

143
144
145
146
147
148

151
152
153


-1-

CHUÐNG 1: GIéI THI½U
1.1 Vấn đe nghiên cúu
Van đe nghiên cúu cúa lu¾n án đvoc xác đ%nh dựa trên boi cánh nghiên cúu gồm boi
cánh hoc thu¾t và boi cánh thực tien.
1.1.1 Boi cãnh hoc thu¾t
Dựa trên co só lvoc kháo nhung nghiên cúu trvóc liên quan đen h¾ thong cánh báo sóm
khúng hoáng tien t¾ (KHTT) và khúng hoáng h¾ thong ngân hàng (KHHTNH) trên the
giói, có thể thay lƿnh vực nghiên cúu này đã phát triển rat manh me trong hon 40 nĕm
qua cùng vói m®t khoi lvong nghiên cúu rat đồ s® ve khía canh lý thuyet lan thực
nghi¾m. Các công trình nghiên cúu thực nghi¾m ve h¾ thong cánh báo sóm KHTT và
KHHTNH rat nhieu, đặc bi¾t kể từ sau cu®c khúng hoáng tài chính (KHTC) Châu Á
1997–1998. Sự ra đòi h¾ thong cánh báo sóm KHTT và KHHTNH theo thòi gian đã hỗ
tro đáng kể cho các quoc gia trên the giói trong công tác cánh báo, phòng ngừa và han
che đvoc rúi ro xáy ra KHTT và KHHTNH, góp phần ổn đ%nh h¾ thong tài chính quoc
gia đồng thòi ổn đ%nh kinh te vƿ mô. Kinh nghi¾m từ các nghiên cúu trvóc cho thay,
để xây dựng m®t h¾ thong cánh báo sóm KHTT và KHHTNH cho m®t quoc gia cần

phái h®i đú ba yeu to: (i) Xác đ%nh các giai đoan KHTT và KHHTNH; (ii) Xác đ%nh
các chỉ tiêu có khá nĕng cánh báo sóm KHTT và KHHTNH tiem nĕng và (iii) Xác đ
%nh cách tiep c¾n phù hop nhằm tao ra cánh báo sóm KHTT và KHHTNH.
Nhung công trình nghiên cúu thực nghi¾m trên the giói ve chú đe cánh báo KHTT và
KHHTNH chú yeu sú dnng hai cách tiep c¾n phổ bien là Signal và Logit/Probit. Cách
tiep c¾n Signal đvoc xây dựng tiên phong bói Kaminsky, Lizondo & Reinhart (1998),
sau đó, đvoc nhieu nghiên cúu the h¾ sau tiêu biểu nhv Edison (2003), Megersa &
Cassimon (2013) úng dnng trong cánh báo KHTT; Borio & Lowe (2002), Borio &
Drehman (2009), Alessi & Detken (2011), Drehman & Juselius (2013), Drehman &
Tsatsaronis (2014) úng dnng trong cánh báo KHHTNH và Kaminsky & Reinhart
(1999), Goldstein, Kaminsky & Reinhart (2000), Sun & Huang (2016) úng dnng trong
cánh báo KHTT và KHHTNH. Trong khi đó, cách tiep c¾n Logit/Probit cǜng đã đvoc
nhieu nghiên cúu nhv Berg & Patillo (1999), Kamin, Schindler & Samuel (2001), Ari
(2012), Rahman & Hasan (2014), Frost & Saiki (2014), Comelli (2016) úng dnng trong
cánh báo KHTT; Demiguc–Kunt & Detragiache (1998), Eichengreen & Rose (1998),
Eichengreen & Arteta (2000), Singh (2011), Hmili & Bouraoui (2015), Tamadonejad &


ctg (2016), Papadopoulos, Stavroulias & Sager (2016) úng dnng trong cánh báo
KHHTNH; Glick & Hutchinson (1999), Yiu, Ho & Jin (2009), Falcetti & Tudela (2008),
Frankel & Saravelos (2012) úng dnng trong cánh báo KHTT và KHHTNH. Trong
nhung nĕm gần đây, m®t so cách tiep c¾n khác cǜng bat đầu đvoc nhieu nghiên cúu sú
dnng trong h¾ thong cánh báo sóm KHTT và/hoặc KHHTNH gồm: Bayesian Model
Averaging (BMA), Two Stage Least Squares (2SLS), Markov-Switching, Artificial
Neural Networks (ANNs) và Neuro-Fuzzy. Ěiển hình nhv các nghiên cúu CrespoCuaresma & Slacik (2009), Hosni (2014, Babecký & ctg (2014) sú dnng BMA; Dreher,
Herz & Karb (2005), Dapontas (2011) sú dnng 2SLS; Martinez-Peria (2002), Abiad
(2003), Ho (2004) sú dnng Markov-Switching; Franck & Schmied (2003), Roy (2009),
Sekmen & Kurkcu (2014) sú dnng ANNs; và Lin & ctg (2006) sú dnng Neuro-Fuzzy.
Ngoài ra, có m®t so nghiên cúu sú dnng tích hop các cách tiep c¾n nhv: Comelli
(2013), Modekurti (2015) tích hop Signal và Logit, Candelon, Dumitrescu & Hurlin

(2012) tích hop Logit và Markov-Switching trong cánh báo KHTT; Davis & Karim
(2008b), Lainà, Nyholm & Sarlin (2014) tích hop Signal và Logit, Asanovíc (2013)
tích hop Logit và BMA trong cánh báo KHHTNH; ADB (2005) tích hop Signal và
Logit/Probit, Giovanis (2012) tích hop Logit/Probit và Neuro-Fuzzy trong cánh báo
KHTT và KHHTNH.
Tuy nhiên, tat cá các nghiên cúu trên đeu chva tích hop bon cách tiep c¾n Signal,
Logit/Probit, BMA & 2SLS trong cánh báo sóm KHTT và KHHTNH. Ěây chính là
khoáng trong trong nghiên cúu cánh báo sóm KHTT và KHHTNH mà lu¾n án muon đe
c¾p. Bói le, vi¾c sú dnng cách tiep c¾n nào se quyet đ%nh hi¾u quá cúa h¾ thong
cánh báo sóm do mỗi cách tiep c¾n đeu có nhung the manh và bat c¾p riêng (vu điểm
cúa cách tiep c¾n này là nhvoc điểm cúa cách tiep c¾n kia và ngvoc lai), không có cách
tiep c¾n nào là hoàn háo và nổi tr®i hon hẳn nên vói vi¾c tích hop cá bon cách tiep
c¾n se đat đvoc hi¾u quá và chat lvong cao nhat trong cánh báo sóm KHTT và
KHHTNH trên co só phát huy het loi the và khac phnc han che cúa từng cách tiep
c¾n. Jung & Jeong (2011) chỉ ra rằng chat lvong h¾ thong cánh báo sóm se đvoc cúng
co và cái thi¾n trên co só tích hop các cách tiep c¾n khác nhau. Bên canh đó, vi¾c tích
hop bon cách tiep c¾n giúp cho vi¾c đánh giá, so sánh và kiểm chúng các ket quá
cánh báo sóm KHTT và KHHTNH nhằm tìm thay bằng chúng ve sự tvong đồng
trong các ket quá nghiên cúu, theo đó làm cho các nh¾n đ%nh đvoc thuyet phnc hon.
Ngoài ra, các nghiên cúu trvóc ve cánh báo KHTT và KHHTNH đeu chva: (i) Tính đen
tác đ®ng cúa KHTC toàn cầu 2008 đen khá nĕng xáy ra KHTT và KHHTNH; (ii) Tính
đen tác đ®ng cúa hi¾n tvong đô la