Đánh giá hiệu quả và đề xuất giải pháp sử dụng đất sản xuất nông nghiệp bền vững trên địa bàn huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An (Luận văn thạc sĩ)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.1 MB, 90 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN TIẾN VINH
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ VÀ ĐỀ XUẤT
GIẢI PHÁP SỬ DỤNG ĐẤT SẢN XUẤT
NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN QUỲ CHÂU, TỈNH NGHỆ AN
Chuyên ngành : Quản lý đất đai
Mã số : 60.85.01.03
LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Viết Khanh
Thái Nguyên, năm 2015
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN TIẾN VINH
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ VÀ ĐỀ XUẤT
GIẢI PHÁP SỬ DỤNG ĐẤT SẢN XUẤT
NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN QUỲ CHÂU, TỈNH NGHỆ AN
Ngành : Quản lý đất đai
Mã ngành : 60.85.01.03
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Viết Khanh
Thái Nguyên, năm 2015
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan những nội dung được trình bày trong luận văn này là
công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn
này là trung thực.
Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã chỉ
rõ nguồn gốc.
Nghệ An, ngày
tháng năm 2015
Tác giả luận văn
Nguyễn Tiến Vinh
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến PGS.TS. Trần Viết Khanh Phó Giám đốc Đại học Thái Nguyên, người đã chỉ bảo và hướng dẫn tôi tận tình
trong suốt quá trình học tập nghiên cứu đề tài và hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo Khoa sau đại học, Khoa
Quản lý Tài nguyên - Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã giảng
dạy, đóng góp ý kiến, tạo điều kiện giúp đỡ nhiệt tình cho tôi học tập và
hoàn thành luận văn của mình.
Trong thời gian thực hiện, tôi cũng đã nhận được sự giúp đỡ, tạo điều
kiện của lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An, UBND huyện
Quỳ Châu, Trung tâm Đo đạc và Bản đồ Nghệ An, các đơn vị và cá nhân có
liên quan đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu và hoàn thành luận
văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn người thân trong gia đình, bạn bè và đồng
nghiệp đã làm chỗ dựa tinh thần vững chắc cho tôi học tập và công tác.
Với lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn mọi sự giúp đỡ quý
báu đó!
Nghệ An, ngày
tháng năm 2015
Tác giả luận văn
Nguyễn Tiến Vinh
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN............................................................................................................................ii
MỤC LỤC ................................................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................................vi
DANH MỤC BẢNG ..............................................................................................................vii
DANH MỤC CÁC HÌNH.................................................................................................... viii
ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................... 1
2. Mục tiêu của đề tài ................................................................................... 2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................. 3
3.1. Ý nghĩa khoa học .................................................................................. 3
3.2. Ý nghĩa thực tiễn ................................................................................... 3
Chương 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ..................................................... 4
1.1. Một số vấn đề lý luận về sử dụng đất nông nghiệp bền vững .............. 4
1.1.1. Khái quát về đất nông nghiệp ....................................................... 4
1.1.2. Sử dụng đất theo hướng phát triển bền vững................................ 5
1.1.3. Quan điểm sử dụng đất nông nghiệp bền vững ............................ 8
1.2. Đặc điểm sử dụng đất nông nghiệp vùng khí hậu nhiệt đới ................. 9
1.2.1. Các hệ thống canh tác chính trong vùng nhiệt đới ẩm ............... 10
1.2.2. Sự xuống cấp của đất trong vùng nhiệt đới ẩm .......................... 10
1.3. Những vấn đề về hiệu quả sử dụng đất và đánh giá hiệu quả sử
dụng đất nông nghiệp theo hướng phát triể n bề n vững ............................. 12
1.3.1. Khái quát về hiệu quả sử dụng đất.............................................. 12
1.3.2. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp... 15
iv
1.3.3. Ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả trong việc sử dụng đất
nông nghiệp ........................................................................................... 19
1.4. Những xu hướng sử dụng đất nông nghiệp trên thế giới và ở Viêṭ Nam... 19
1.4.1. Những xu hướng phát triển nông nghiệp trên thế giới ............... 19
1.4.2. Xu hướng phát triển nông nghiệp ở Việt Nam ........................... 20
1.4.3 Sự cần thiết phải sử dụng đất nông nghiệp theo hướng phát triể n
bề n vững ................................................................................................ 22
1.5. Những nghiên cứu liên quan đến nâng cao hiệu quả sử dụng đất
nông nghiệp ................................................................................................ 22
1.5.1. Một số nghiên cứu trên thế giới .................................................. 22
1.5.2. Một số nghiên cứu tại Việt Nam................................................. 23
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........25
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................... 25
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ...................................................... 25
2.3. Nội dung nghiên cứu ........................................................................... 25
2.3.1. Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội có liên quan đến
sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Quỳ Châu ....................... 25
2.3.2. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp của huyện Quỳ Châu ........ 25
2.3.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp ............... 25
2.3.4. Đề xuất hướng sử dụng bền vững đất nông nghiệp trên địa
bàn huyện Quỳ Châu............................................................................. 26
2.4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 26
2.4.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu .......................................... 26
2.4.2. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu ........................................ 27
2.4.3. Phương pháp xử lý số liệu .......................................................... 27
v
2.4.4. Phương pháp tính hiệu quả sử dụng đất ..................................... 27
2.4.5. Các phương pháp khác................................................................ 29
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...........................................................................30
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội của huyện Quỳ Châu, tỉnh
Nghệ An ..................................................................................................... 30
3.1.1. Điều kiện tự nhiên....................................................................... 30
3.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội ......................................... 35
3.1.4. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và ảnh
hưởng của chúng đến công tác quản lý, sử dụng đất ............................ 38
3.2. Hiện trạng sử dụng đất đai huyện Quỳ Châu năm 2014 ..................... 40
3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất của huyện Quỳ Châu ............................. 40
3.2.2. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp của huyện Quỳ Châu ........ 42
3.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện
Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An ........................................................................... 43
3.3.1 Các loại hình sử dụng đất nông nghiệp của huyện Quỳ Châu ..... 43
3.3.2 Hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Quỳ Châu ... 47
3.3.4. Lựa chọn các loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp có
hiệu quả cao cho huyện Quỳ Châu ....................................................... 60
3.4. Đề xuất các giải pháp có hiệu quả để nâng cao hiệu quả sử dụng
đất nông nghiệp trong tương lai ................................................................. 63
3.4.1. Giải pháp chung .......................................................................... 64
3.4.2. Các giải pháp cụ thể .................................................................... 66
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .................................................................................................68
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................................70
vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
LUT
:
Loại hình sử dụng đất
Bộ NN PTNT
:
Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn
Bộ TN&MT
:
Bộ Tài nguyên và Môi trường
CNH-HĐH
:
Công nghiệp hoá- Hiện đại hoá
CSSX
:
Cơ sở sản xuất
GPMB
:
Giải phóng mặt bằng
GQVL
:
Giải quyết việc làm
GCNQSDĐ
:
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
HSĐC
:
Hồ sơ địa chính
KCN, CNN
:
Khu Công nghiệp, công nghiệp nhỏ
WB
:
Ngân hàng thế giới
ADB
:
Ngân hàng phát triển Châu Á
NSNN
:
Ngân sách Nhà nước
QSD
:
Quyền sử dụng
SXNN
:
Sản xuất nông nghiệp
SKC
:
Sản xuất kinh doanh
Bộ TNMT
:
Bộ Tài nguyên và Môi trường
TTCN
:
Tiểu thủ công nghiệp
THCS, THPT
:
Trung học cơ sở, Trung học phổ thông
UBND
:
Uỷ ban nhân dân
vii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1:
Cơ cấu kinh tế huyện Quỳ Châu ................................................. 36
Bảng 3.2:
Hiện trạng sử dụng đất của huyện Quỳ Châu - tỉnh Nghệ
An năm 2014 ............................................................................... 41
Bảng 3.3:
Các loại hình sử dụng đất của huyện Quỳ Châu ............................. 44
Bảng 3.4:
Các loại hình sử dụng đất chính của huyện Quỳ Châu,
tỉnh Nghệ An .................................................................................... 45
Bảng 3.5:
Hiệu quả kinh tế của một số cây trồng chính của huyện Quỳ Châu .......48
Bảng 3.6:
Phân cấp các chỉ tiêu đánh giá về hiệu quả kinh tế .................... 50
Bảng 3.7:
Hiệu quả kinh tế của các kiểu sử dụng đất ................................. 51
Bảng 3.8:
Hiệu quả kinh tế của nuôi trồng thủy sản ................................... 54
Bảng 3.9:
Mức độ đầu tư lao động của các LUT ............................................. 57
Bảng 3.10: Hiệu quả xã hội của các loại hình sử dụng đất huyện Quỳ Châu...... 57
Bảng 3.11: Hiệu quả môi trường của các loại hình sử dụng đất huyện
Quỳ Châu .................................................................................... 59
viii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1: Bản đồ huyện Quỳ Châu ............................................................. 4930
Hình 3.2: Biểu đồ hiệu quả kinh tế của các cây trồng hàng năm.................... 49
Hình 3.3: Hiệu quả kinh tế của đất nuôi trồng thủy sản ................................. 54
Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full
