Các biện pháp tu từ trong các loại hình nghệ thuật

Phạm Thị Thương K39.606.037
Lê Thị Tố Huyên K39.606.009

Môn: Phong cách học tiếng Việt
Bài thu hoạch giữa kì
 Sóng đôi cú pháp
Tôi nè, tôi mới ngu chứ người ta đâu có ngu có dại, người ta ngu sao người ta biết
kiếm vợ giàu vợ giỏi, biết chọn cho mình một tương lai sáng sủa tốt tươi, còn tôi tôi coi
như cuộc đời đã gởi đã trao nên cả ngày thui thủi, chiều lo chuyện nhà sáng gánh hàng ra
chợ, mà mắt không dám nhìn một chàng trai / tai không dám nghe một lời nói ngọt
ngào,// sáng ở bên nhà lo cho cha tách nước, / chiều qua bên đây hầu mẹ miếng trầu ,
ngày ngày bấm đốt ngón tay tính từng giờ chờ đợi, mong buổi nắng hè / sợ lúc mưa thu,
// nhưng từ nay thì hết sợ lá bàng rơi, / thôi mong con ve sầu trên cành me cao vọng
hát, có ai về nữa đâu mà tôi chờ tôi đợi, mà ra bến ngó mong rồi hờn giận con đò.
(Vở cải lương Lan và Điệp – Loan Thảo)
 Điệp từ:
Đẹp trời, đẹp nước, đẹp trăng, đẹp mây đẹp gió, đẹp duyên đôi mình. Anh mong
đẹp cả tâm tình cho duyên đôi mình đẹp mãi đến ngàn năm.
(Tuồng Xử Bá Đao Từ Hải Thọ - Vũ Lân)
 Liệt kê:
Thiên Kiều ơi ta đã trót nguyện dâng đời cho quê hương chủng tộc, làm sao sống
trọn nỗi bình yên để nhìn màu xanh của lá / màu tươi thắm của hoa và màu mắt đẹp
của nhân tình.
(Tuồng Người tình trên chiến trận – Mộc Linh & Nguyên Thảo)


 So sánh:
Nếu cuộc đời của ông là gió là mây là một thứ chim trời chưa mỏi cánh, thì cuộc
đời tôi cũng như một thứ hoa thèm ánh nắng đợi chúa xuân sưởi ấm nhị hoa vàng.
(Tuồng Tâm sự loài chim biển – Yên Lang & Nguyên Thảo)
 Tăng tiến:

Ấy thế mà Thị Mầu tôi mang tiếng lẳng lơ
Đò đưa cấm gió tôi lên chùa
Tôi lên chùa từ ngày mười ba
Tôi lên chùa, tôi tôi thấy tiểu, tiểu mười ba
Thấy sư mười bốn, thấy vãi già, vãi già mười lăm
(Chèo Quan Âm Thị Kính)
 Câu hỏi tu từ
Mày đã thắng thế rồi đấy, cái thân xác không phải của tao ạ. Mày đã tìm đủ mọi
cách để thắng thế ta. Nhưng lẽ nào tao lại chịu thua mày, khuất phục mày và tự đánh
mất mình? Chẳng còn cách nào khác? Mày đã nói như thế hả? Nhưng có thật là
không có cách nào khác? Không cần đến cái đời sống do mày mang lại? Không cần!
(Kịch nói Hồn Trương Ba da hàng thịt – Lưu Quang Vũ)
 Nhân hóa
Con sóng giữ nguyên niềm kiêu hãnh tự hào, khi kẻ trước người sau cùng gieo
mầm sự sống. Đất cũng theo người từng bước sinh sôi, bao giọt mồ hôi dệt nên màu hoa
gấm.
(Vọng cổ Tình ca quê biển – Hoàng Song Việt)
 Ẩn dụ:
Gặp quân tử đương cơn lỡ bước, thiếp muốn theo về sửa bấc khêu đèn.


(Tuồng Lưu Bình – Dương Lễ, soạn giả: Viễn Châu)
 Định ngữ nghệ thuật
Xuân đã sang – xuân nồng như réo gọi
Người muôn phương nghe vấn vương nhớ thương tìm về
(Vọng cổ Tình ca quê biển – Hoàng Song Việt)
 Tương phản
Nắng có long lanh / sương cũng buồn lệ nhỏ, xuân có về nhanh / trước ngõ cũng lạnh
lùng.
(Tân cổ Mai vàng trước ngõ nhà em, Nhạc Phan Hồng Sơn, Vọng cổ: Lâm Viên)