Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch

Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
MỘT VÀI KINH NGHIỆM
GIÚP HỌC SINH LỚP 1 RÈN CHỮ ĐẸP VÀ GIỮ VỞ SẠCH
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

1. Cơ sở lý luận:
Thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo (BGD & ĐT) đã đặt ra nhiều nội
dung về cải cách giáo dục trong đó có cải cách chữ viết. Sau nhiều lần thay đổi,
chúng ta sau đó lại quay về với mẫu chữ mềm mại, thanh gọn trước kia nhằm
giúp học sinh viết chữ đẹp và có thẩm mĩ hơn. Để đẩy mạnh phong trào vở sạch
chữ đẹp cho học sinh Tiểu học, thực hiện theo QĐ31/QĐ-BGD&ĐT ngày
14/6/2002 về việc ban hành mẫu chữ viết trong trường TH, áp dụng từ năm học
2002-2003 và hướng dẫn số 5150/TH-BGD&ĐT ngày 17/6/2002 về việc hướng
dẫn dạy và học viết chữ ở Tiểu học. Sở Giáo dục & Đào tạo Bình Dương cũng
đã hướng dẫn về chấm điểm vở sạch chữ đẹp. Hàng năm, Phòng Giáo dục – Đào
tạo Phú Giáo và nhà trường đều tổ chức các cuộc thi viết chữ đẹp trong giáo
viên và học sinh. Gần đây nhất, hưởng ứng phong trào thi đua “Dạy tốt – Học
tốt” góp phần tuyên truyền vận động học sinh viết chữ đẹp, nhà trường luôn chú
trọng tổ chức phong trào viết chữ đẹp trong học sinh các lớp, đây là việc làm
thường xuyên của nhà trường nhằm khuyến khích, cổ vũ học sinh tích cực, đam
mê rèn chữ viết đồng thời ghi nhận, tuyên dương những học sinh có chữ viết tốt.
2. Cơ sở thực tiễn:
Tập viết là một phân môn có tầm quan trọng đặc biệt ở Tiểu học. Học vần,
Tập đọc giúp các em đọc thông, tập viết giúp các em viết thạo. Đọc thông và
viết thạo có quan hệ mật thiết với nhau. Viết đúng mẫu, rõ ràng và nhanh, HS sẽ
có điều kiện ghi chép bài học của tất cả các môn học tốt hơn.
Lâu nay, nhiều thế hệ thầy giáo, cô giáo đã trăn trở góp bao công sức cải
tiến kiểu chữ, nội dung và phương pháp dạy tập viết. Tuy vậy, HS vẫn viết sai,

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

1


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
viết xấu và viết rất chậm. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học
Tiếng Việt nói riêng, học các môn khoa học khác nói chung.
Về khả năng của giáo viên Tiểu học hiện nay thì cơ bản chữ viết đạt
chuẩn theo mẫu. Tuy nhiên, tỷ lệ GV viết chữ đẹp chưa cao, một số GV viết chữ
chưa đúng mẫu, đúng cỡ. Có những GV còn viết theo thói quen của mình. Việc
chuẩn bị cho giờ dạy Tập viết, Chính tả cũng như việc cho điểm và nhận xét
trong vở của học sinh cũng chưa được chu đáo. GV chưa kết hợp nhuần nhuyễn
việc dạy viết chữ với việc trình bày theo từng loại bài, trình bày vở.
Một trong những hạnh phúc lớn nhất của trẻ là được đến trường, được học
đọc, học viết. Bởi vậy việc rèn luyện chữ viết cho học sinh Tiểu học là vô cùng
quan trọng và cấp thiết bởi chữ viết của học sinh, nhất là học sinh đầu cấp Tiểu
học đặt nền móng cơ bản cho toàn bộ quá trình học tập, rèn luyện cho học sinh
những phẩm chất tốt như: tinh thần kỉ luật, tính cẩn thận và óc thẩm mĩ.
Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Dương cũng đã hướng dẫn lại các quy
định chấm vở sạch chữ đẹp cho học sinh nhằm giúp GV tiến hành phân loại
riêng để xếp chung về “VSCĐ” của HS hàng tháng. Những năm trở lại đây, việc
rèn chữ – giữ vở cho HS Tiểu học được các cấp lãnh đạo quan tâm chỉ đạo thực
hiện. Chính vì thế, mục tiêu rèn chữ, giữ vở cho HS luôn được các nhà trường tổ
chức thành các phong trào thi đua sôi nổi ở các lớp.
3. Tính cấp thiết của đề tài:
Người xưa nói: “Nét chữ – nết người” hàm ý hai vấn đề:
Thứ nhất: Nét chữ thể hiện tính cách con người.
Thứ hai: Thông qua việc rèn chữ viết mà giáo dục nhân cách con người.
Với tình hình hiện nay, đa số các em học sinh (HS) nói chung, đặc biệt đối
với lớp 1 nói riêng hầu như các em chưa có ý thức trong việc rèn chữ giữ vở. Tôi

vẫn thường kể cho các em nghe câu chuyện “Văn hay nhưng chữ phải đẹp” nói
về danh nhân Cao Bá Quát nổi tiếng là người văn hay chữ đẹp để giáo dục các
em vì sao phải rèn chữ đẹp. Vì bài văn, bài toán dù hay dù đúng đến đâu mà chữ

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

2


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
viết nguệch ngoạc, xấu, không đọc được thì bài văn, bài toán đó cũng không còn
giá trị vì có ai muốn đọc nó đâu. Vì lẽ đó, tôi quyết định dạy HS cách rèn
chữ sao cho đẹp, giữ vở sao cho sạch. Đó cũng chính là lí do mà tôi đã chọn viết
đề tài “Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch”.
B. NỘI DUNG
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
Năm học 2014 – 2015, tôi được nhà trường phân công giảng dạy và chủ
nhiệm lớp 1A1 Lớp tôi chủ nhiệm có 29 học sinh với 12 học sinh nữ. Qua thời
gian tìm hiểu đầu năm, tôi nhận thấy việc hướng dẫn rèn chữ và giữ vở cho học
sinh có những thuận lợi và khó khăn như sau:
* Thuận lợi:
- Hàng tuần, HS đều có thêm tiết học để luyện viết thêm.
- Cơ sở vật chất tốt, bàn ghế đúng quy cách, lớp học đủ ánh sáng, không
gian rộng rãi, thoáng mát.
- Đa số cha mẹ HS quan tâm đến việc học của các em, các em có đầy đủ
ĐDHT.
- Hàng năm, GV và HS được tham dự cuộc thi “Viết chữ đẹp”, “Triển lãm
VSCĐ”, để học hỏi trau dồi kiến thức, rút kinh nghiệm.
* Khó khăn:
- Một số học sinh chưa có ý thức rèn chữ và giữ vở, tính tự giác chưa cao,

thiếu tính chịu khó, nhẫn nại. GV còn phải nhắc nhở nhiều.
- Một số em chữ viết ẩu, không đúng mẫu. Trình độ không đồng đều gây
không ít khó khăn trong việc kèm cặp.
- Hầu hết các em cầm bút chưa đúng cách, ngồi chưa đúng tư thế, chưa
biết cách để vở đúng.
- Các em còn sử dụng nhiều kiểu bút. Vở Tập viết của HS chưa tốt, viết
còn lem mực.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

3


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
- Một số CMHS chưa quan tâm đến việc học của các em cũng như chưa
coi trọng việc viết chữ của học sinh.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 1 RÈN CHỮ ĐẸP, GIỮ
VỞ SẠCH
1. Rèn chữ viết:
1.1. Vai trò và nội dung của việc rèn chữ viết:
Tập viết là một phân môn có tầm quan trọng đặc biệt ở Tiểu học. Học vần,
Tập đọc giúp các em đọc thông, tập viết giúp các em viết thạo. Đọc thông và
viết thạo có quan hệ mật thiết với nhau.Viết đúng mẫu, rõ ràng và nhanh, HS sẽ
có điều kiện ghi chép bài học của tất cả các môn học tốt hơn.
Nội dung việc rèn chữ cho HS là HS biết viết đúng đẹp về chữ viết, biết
giữ vở sạch đúng qui cách vở sạch, chữ đẹp.
Đối với giáo viên, vấn đề quan trọng là nắm được qui trình khi viết chữ, thông
thạo cách hướng dẫn HS viết kiểu chữ thông dụng, kiểu chữ sáng tạo..v.v
Một số phương pháp mà ta thường dùng trong cách rèn chữ là:
+ Phương pháp trực quan

+ Phương pháp luyện tập thực hành
+ Phương pháp nêu gương…
Trên cơ sở sử dụng phương pháp này, rèn chữ viết cho HS với sự đan xen
các phương pháp của người giáo viên là người hướng dẫn, mọi hoạt động sẽ
thuộc về học sinh.
Trên cơ sở lý luận đó, muốn đạt kết quả cao thì sau các tiết dạy, người
giáo viên biết cách chọn những thời điểm khi hướng dẫn cho thích hợp để áp
dụng vào phương pháp sao cho nhuần nhuyễn và thực sự mang tính tích cực
trong một lúc rèn chữ viết. Bên cạnh đó, phải vận dụng thiết thực về các kinh
nghiệm rèn chữ mà giáo viên đã dạy ở những năm học trước.
1.2. Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1:
Để phát huy thuận lợi, khắc phục những khó khăn nêu trên, qua những
năm dạy học và học hỏi kinh nghiệm của các đồng chí đồng nghiệp trong trường

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

4


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
cũng như tham khảo ý kiến của Ban lãnh đạo nhà trường, bản thân chúng tôi đã
rút ra “Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch”
như sau:
- Giúp HS củng cố, nhớ lại và nắm chắc các nét cơ bản: từ những nét cơ
bản này, các chữ cái sẽ được tạo thành. Trong thực tế giảng dạy và qua trao đổi
với đồng nghiệp, tôi nhận thấy: nếu HS viết các nét cơ bản không đúng, không
đẹp thì việc viết xấu, viết sai là điều không tránh khỏi. Cho nên giáo viên phải
thường xuyên củng cố lại cho các em các nét cơ bản. Chú ý điểm đặt bút, dừng
bút.
Chẳng hạn với chữ có nét khuyết trên (h), với chữ có nét khuyết dưới (g),

học sinh không rèn viết ngay từ đầu thì dễ viết lệch, xấu, sẽ dẫn đến những chữ
được tạo bởi 2 nét đó như: h, k, g, y … cũng không được đẹp và đây cũng là 2
nét khó đối với HS. Ở những nét nối không thuận lợi (ví dụ: v, e) thì mở rộng
nét thắt chữ v và nâng nét đặt bút ở chữ e lên một chút. HS sai ở nhóm khuyết
trên, khuyết dưới, móc 2 đầu và nét thắt thì trước hết phải rèn nét chuẩn, từ đó
chữ viết của các em cũng sẽ chuẩn hơn.
HS viết chậm khi rèn chữ thì nên tăng thời lượng ở những bài đầu năm và
sau đó giảm dần.
- Phân loại chữ cái theo nhóm:
+ Nhóm chữ hoa:

+ Nhóm chữ thường:

Nhóm 1: C, O, Ô, Ơ, E, Ê, X.

Nhóm 1: c, o, ô, ơ, e, ê,

x.
Nhóm 2: A, Ă, Â, D, Đ, Q.
Nhóm 3: I, T, U, Ư, P, N, M.

Nhóm 2: a, ă, â, d, đ, q.
Nhóm 3: i, t, u, ư, p, n,

m.
Nhóm 4: L, H, K, B, Y, G.
Nhóm 5: R, V, S.

Nhóm 4: l, h, k, b, y, g.
Nhóm 5: r, v, s.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

5


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
GV cần phân tích kĩ chữ đầu tiên của nhóm, HS dựa vào đó để viết tiếp
chữ còn lại của nhóm.Việc chia nhóm như vậy sẽ giúp HS so sánh được cách
viết các chữ, tìm ra những điểm giống và khác nhau. Từ đó, HS nắm chắc được
cách viết và các em sẽ viết được chuẩn hơn, đẹp hơn.
- Hướng dẫn cách viết nối chữ, viết liền mạch, đánh dấu thanh, khoảng
cách giữa các chữ theo đúng quy định. Dấu thanh không được viết to quá, bé
quá và phải viết đúng vị trí. Có như vậy mới đảm bảo viết nhanh, viết đúng rồi
mới đến viết đẹp.
- Trong khi viết nếu thấy các em mệt mỏi, uể oải cần cho các em nghỉ giải
lao, chuyển sang một số hoạt động cơ bắp như: vươn vai, hít thở sâu,… sau đó
mới trở lại viết. Có như vậy thì việc rèn viết mới đạt kết quả cao.
Tôi đã mời tất cả các bậc phụ huynh đến họp và trao đổi về chữ viết của
học sinh và đã yêu cầu phụ huynh mua thêm cho mỗi học sinh một quyển tập 96
trang có kẻ 5 ô ly để “rèn chữ viết” cho học sinh viết ở nhà.
Sau mỗi buổi học, tôi cho học sinh về nhà viết lại các chữ đã học vào tập
“Rèn chữ viết” cỡ chữ 2 ô ly. Buổi chiều học hôm sau tôi thu vở và kiểm tra bài
viết ở nhà của học sinh. Khi kiểm tra tôi dùng bút mực đỏ để sữa sai từng nét
chữ cho học sinh, sau khi trả bài tôi củng cố lại cho cả lớp nắm vững cách viết
các chữ đó (nhất là những chữ có nhiều em viết sai) tôi cho học sinh về nhà viết
lại 4, 5 dòng các chữ đó.
Trong 2 tháng 9&10, cuối mỗi buổi học tôi dành 10 phút để củng cố lại
cho học sinh nắm vững các nội dung sau: cách viết các nét cơ bản như nét thẳng,
nét cong, nét móc, nét khuyết, nét móc hai đầu, nét cong, cách viết tất cả các con

chữ thường. Cần đúng quy trình, điểm đặt bút, điểm dừng bút, độ cao chữ và đặt
các dấu phụ dấu thanh, quy trình viết liền mạch trong một chữ, các động tác nối
nét.
Trong 2 tháng 11&12 tôi đã phân lớp thành 3 nhóm có các em như sau:

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

6


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
+ Nhóm 1: Minh, Long, Yến, Hân, Quỳnh Hương, Trang, Bình Anh, Nhi, Thoa,
Jim my. Các em này có chữ viết đúng cỡ, đúng mẫu hiện hành. Tôi cho các em
này luyện viết mỗi ngày 5 từ viết 9 đến 10 dòng.
+ Nhóm 2: Nam, Trâm, Quỳnh Anh, Vỹ, Vy, Hoa, Huyền, Quang, Dung, Một A,
Tuấn Anh. Các em này chữ viết chưa đúng mẫu nhưng tương đối dễ coi. Tôi cho
các em này luyện viết mỗi ngày 4 từ viết 7 đến 8 dòng.
+ Nhóm 3: Quân, Kiệt, Dũng, Duy, Thiện, Phong, Khánh, Vũ, Phụng, Hùng,
Tài. Những em này viết chưa đúng chữ, viết xấu khó đọc. Tôi cho các em này
luyện viết mỗi ngày 5 từ viết 5 đến 6 dòng.
Buổi học hôm sau tôi thu bài viết của các nhóm kiểm tra và củng cố lại
cho cả lớp nắm vững cách viết các tiếng, từ đó. Những em nào sai tôi cho về nhà
viết lại 7 dòng các tiếng, từ đó. Những học sinh viết đúng cỡ chữ đẹp, sạch tôi
tuyên dương trước lớp những học sinh đó và đem bài của những em đó trưng
bày trước lớp để học sinh cả lớp noi theo.
Khi học sinh học đến phần tập đọc tôi đã hướng dẫn cho học sinh luyện
viết chữ (cỡ 1 ô li) và hướng dẫn cho học sinh cách trình bày tập ở các môn học
theo đúng quy trình VSCĐ. Sau mỗi buổi học, tôi cho học sinh về nhà tập viết
các câu tục ngữ, ca dao, hay một đoạn văn, đoạn thơ ngắn khoảng (20 đến 30
chữ) theo cỡ chữ 1 ô li, tôi hướng dẫn cho học sinh quy trình viết liền mạch

trong một chữ, khoảng cách giữa các chữ. Đặc biệt đối với số học sinh có chữ
viết xếp loại A cần cho các em viết nhiều hơn, còn số học sinh có chữ viết xếp
loại C có thể cho các em viết khoảng (10 đến 15 chữ) chỉ yêu cầu các em viết
chữ đúng mẫu, đúng cỡ.
Cứ mỗi tháng 1 lần chấm vở sạch chữ đẹp của học sinh từ đó kịp thời
khắc phục những tồn tại. Tôi đưa ra những kế hoạch đẩy mạnh phong trào như
lập sổ theo dõi chữ viết của từng học sinh qua các tháng để có biện pháp giảm
dần số học sinh có chữ viết xấu cũng như biểu dương khen thưởng các cá nhân
tập thể, nhóm học sinh có nhiều tiến bộ trong việc thực hiện phong trào vở sạch
chữ đẹp.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

7


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
1.3. Yêu cầu về điều kiện cơ sở vật chất:
Một nhân tố không thể thiếu được khi dạy tập viết cho học sinh là sự
chuẩn bị về phòng học, bàn ghế, bảng lớp cùng bảng con, bút, vở của HS.
* Phòng học, bảng lớp, bàn ghế của học sinh: Đây là những yếu tố quan trọng
ảnh hưởng đến việc viết chữ và sức khoẻ của học sinh. Hiện nay, hầu hết các
trường trong huyện đều đảm bảo các yêu cầu cơ bản về cơ sở vật chất trong
phòng học. Ánh sáng đảm bảo theo tiêu chuẩn học đường, có bảng chống loá,
bàn ghế đúng kích cỡ theo tiêu chuẩn của HS các khối lớp.
* Đồ dùng học tập của học sinh:
- Bảng con: Thực tế dạy viết hiện nay cho thấy sử dụng bảng con trong việc rèn
chữ cho học sinh vẫn là tối ưu nhất. Trong lớp chúng tôi yêu cầu thống nhất 1
loại bảng gỗ của hãng Mic hoặc Thiên Long, có chia đường kẻ rõ ràng ở cả hai
mặt, hai loại bảng này có độ nhám, ăn phấn, khi viết không bị trượt chữ lại dễ

xoá. Mỗi em tôi yêu cầu phải có hai khăn ẩm giặt sạch, vắt khô nước để vào bao
nilon để các em lau bảng và lau tay khi sử dụng xong, làm như vậy các em sẽ
không hít phải bụi phấn trong khi lau và tay các em vẫn giữ được sạch sẽ trước
khi viết vào vở.
- Phấn: Chúng tôi yêu cầu HS dùng phấn trắng, mềm, không bụi. Đồng thời
chúng tôi hướng dẫn HS trình bày bảng sao cho khi viết không phải xoá đi nhiều
lần để đỡ mất thời gian và thao tác thừa khi viết bảng.
- Bút viết:
+ Bút chì: Chọn bút chì tốt loại mềm vừa thuận tiện khi sử dụng và đỡ mất thời
gian vót chì vừa đảm bảo tính thẩm mĩ khi kẻ các dòng kẻ.
+ Bút mực: Chúng tôi cho các em viết bằng bút máy hoặc bút lá tre, gia đình em
- Muốn rèn chữ cho học sinh
nào có điều kiện thì tôi động viên mua cho các em loại bút mài thầy Ánh. Mỗi
trước hết giáo viên phải rèn cho các
em phải chuẩn bị ít nhất 2 cây bút cùng loại và đều viết bằng mực tím.
em tư thế ngồi viết đúng: Lưng
1.4. Rèn tư thế ngồi viết – cách cầm bút, để vở:
thẳng, không tỳ ngực vào bàn, đầu
Hoạt động viết thuận lợi phụ thuộc rất nhiều vào tư thế và cách cầm bút
hơi cúi, mắt cách vở khoảng 25 đến
a) Tư thế ngồi viết:
30cm. Hai chân đặt vuông góc dưới
bàn, tay trái tì nhẹ nhàng mép vở để
Người
thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B
giữ vở.

8

Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch

Tuyệt đối không cho HS quỳ, nằm hoặc ngồi viết tuỳ tiện. Tư thế ngồi
viết không ngay ngắn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chữ viết. Ngồi nghiêng vẹo sẽ
kéo theo chữ viết không thẳng, bị lệch dòng. Không những thế còn có hại cho
sức khoẻ và dẫn đến bệnh học đường như: sẽ bị cận nếu cúi sát vở, vẹo cột
sống, gù lưng... Trước mỗi giờ viết bài, đặc biệt là giờ học Tập viết tôi
thường yêu cầu các em nhắc lại tư thế ngồi viết câu hỏi: “Muốn viết đẹp các
em phải ngồi thế nào?”. Dần dần, các em sẽ có thói quen ngồi đúng tư thế.
b) Cách cầm bút:
- Cầm bút bằng 3 ngón tay: Ngón cái, ngón trỏ
và ngón giữa của bàn tay phải. Khi viết di
chuyển bút từ trái sang phải, cầm bút nghiêng
về phía bên phải cổ tay, khuỷu tay và cánh tay
cử động theo mềm mại thoải mái.
Tôi cũng lưu ý các em cầm bút vừa phải. Vì nếu cầm bút sát ngòi hoặc
quá xa ngòi bút thì việc điều khiển bút khi viết sẽ gặp khó khăn, làm cho chữ
xấu mà mực dễ bị giây ra tay, ra vở.
- Cách để vở, xê dịch vở khi viết:
+ Khi viết chữ đứng, HS phải để vở ngay ngắn trước mặt. Nếu tập viết
chữ nghiêng (tự chọn), HS cần để vở hơi nghiêng, sao cho mép vở phía dưới

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

9


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
cùng với mép bàn sẽ tạo thành một góc khoảng 15 0. Khi HS viết, độ nghiêng của
nét chữ cùng với mép bàn sẽ tạo thành một góc vuông (90 0). Như vậy, dù viết

chữ đứng hay kiểu chữ nghiêng, nét chữ luôn thẳng đứng trước mặt HS (chỉ
khác nhau về cách để vở).
+ Khi viết chữ về bên phải, quá xa lề vở, HS phải biết xê dịch vở để mắt
nhìn thẳng nét chữ, tránh nhoài về bên phải để viết tiếp.
+ Khi viết chữ ở những dòng cuối trang vở, HS phải biết xê dịch vở lên
phía trên để tay cầm bút viết không tỳ vào sát ngực.
2. Giữ vở sạch:
Một trong những yếu tố làm người HS học giỏi đó là HS đó có bộ tập vở
sạch đẹp, khi giở từng trang giấy sạch với những hàng chữ đều đặn, sạch đẹp
khiến các em rất tự hào và rất thích săm soi, học tập dễ dàng, đạt kết quả. Chính
vì thế việc hướng dẫn giúp HS giữ gìn bộ tập vở (tất cả các môn học) là rất cần
thiết đối với người GV, với kinh nghiệm của bản thân kết hợp với những qui
định về giữ vở sạch, GV phải vạch ra cho HS kế hoạch giữ gìn tập vở của mình
ngay từ đầu năm học và duy trì đến cuối năm.
Tâm lý HS thường chỉ tập trung vào việc rèn chữ viết đúng, đẹp còn việc
giữ tập vở các em chỉ giữ trong khoảng thời gian nào đó trong năm học, các em
ít duy trì được suốt năm học và cũng chỉ giữ được tập vở sạch đẹp với một số
môn mà em thích, còn lại một số tập vở chưa thực sự sạch đẹp đến cuối năm
học.
*Một số biện pháp giúp HS giữ vở sạch:
- Giữ vở: Hướng dẫn cho học sinh, CMHS tìm mua cho các em những
quyển vở có đường kẻ đều, rõ ràng nhưng không đậm quá, khi viết làm nổi bật
chữ và không bị nhoè mực. Ngay từ đầu năm, giáo viên thống nhất bao vở cho
học sinh ngoài tờ giấy bao bên trong, bên ngoài còn được bao thêm một tờ bọc
nhựa (loại nhựa ép plastic), loại nhựa này rất tốt giữ vở được suốt năm.
Khi bao vở cho học sinh, ta phải bao thêm trang một vào sẽ tránh được
tình trạng bong bìa.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

10


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
Để vở được sạch không bị quăn góc, không bị vết lem do mồ hôi tay, mỗi em
cần sử dụng tờ giấy kê (loại giấy bìa) bọc cả quyển vở bên ngoài lẫn bên trong
lại, khi viết trang nào lật trang đó lên và một tờ giấy kê rời có kích thước chiều
rộng khoảng 15cm chiều dài dài hơn chiều ngang quyển vở. Khi viết ta đặt tờ
giấy kê nằm ngang giữ cho mồ hôi tay không bị lem vở và vở không quăn góc.
Để tránh tình trạng đổ mực ra vở giáo viên yêu cầu học sinh không được mang
bình mực vào lớp. Ở lớp, giáo viên có sẵn bình mực để bơm mực cho các em
quên bơm mực khi đến lớp và yêu cầu các em phải bơm mực sẵn trước khi đi
học.
Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, giáo viên cần giải thích cho phụ
huynh thấy được ích lợi và tầm quan trọng của việc rèn chữ, giữ vở. Từ đó nhờ
phụ huynh hỗ trợ thêm về việc dạy các em học ở nhà.
Hàng tháng giáo viên nên có nhận xét cụ thể về việc rèn chữ, giữ vở của
từng em và nhận xét những mặt hạn chế mà học sinh cần sửa chữa. Đưa ra biện
pháp khắc phục gởi về cho phụ huynh xem để giúp thêm cho các em. Chúng ta
không thể bỏ qua giai đoạn thu vở xem và sửa bài hàng ngày, vì qua thu bài học
sinh xem hàng ngày giáo viên phát hiện kịp thời những em viết chưa đúng, chưa
đẹp để giáo viên cho học sinh sửa bài trước khi qua bài mới. Giáo viên cũng cần
ghi lời nhận xét ngắn gọn thể hiện sự biểu dương hay góp ý, yêu cầu về chữ viết.
Với những chữ HS viết sai hoặc không đúng mẫu, GV có thể viết mẫu chữ đó ra
lề vở cho HS đối chiếu, so sánh, tự rút ra chỗ “chưa được” để khắc phục.
Hướng dẫn cách bỏ chữ viết sai: dùng thước gạch ngang một gạch lên chữ
viết sai rồi viết chữ viết đúng bên cạnh, không được tẩy xóa, không được tô đen,
không dùng bút xóa.
Để học sinh có chữ viết đẹp, chuẩn mực đòi hỏi mẫu chữ của giáo viên
cũng phải đẹp và chuẩn mực từ điểm đặt bút đến điểm kết thúc của một con chữ

hay một chữ.
Song song đó, giáo viên phải hướng dẫn thật cẩn thận, cho học sinh viết
từng dòng. Trong quá trình học sinh viết, giáo viên phải quan sát, theo dõi và

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

11


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
uốn nắn cho các em viết chưa đúng hay ngồi sai tư thế. Nếu tập cho học sinh mà
không theo dõi thì sẽ không có kết quả tốt.
Thêm vào đó, giáo viên cần liên hệ với phụ huynh để cùng hợp tác nhắc
nhở cho các bài viết ở nhà của các em và rèn chữ không phải một ngày, một buổi
mà phải luyện trong suốt quá trình học tập của tất cả các phân môn, cả ở trường
lẫn ở nhà.
Ngoài ra, giáo viên cần phải dùng thêm các phương pháp nêu gương,
cho học sinh xem mẫu những bài viết đẹp và khích lệ các em trước lớp khi có
tiến bộ.
Lưu ý: Giáo viên nên đưa ra các yêu cầu về ĐDHT của học sinh vào buổi
họp CMHS đầu năm để cha mẹ các em có sự chuẩn bị. Tránh áp đặt cho HS vì
điều kiện kinh tế của gia đình mỗi em khác nhau. Nếu gia đình em nào khó khăn
quá GV nên vận động HS và Hội CMHS của lớp ủng hộ để tránh sự mặc cảm
cho các em.

C. PHẦN KẾT LUẬN
1. Kết quả đạt được:
IIII1:Do nắm được vai trò quan trọng của việc rèn chữ – giữ vở nên việc làm
trên đã được tôi tiến hành một cách thường xuyên trong các giờ Tập viết, chính
tả và trong các môn học khác. Nếu so với đầu năm, nhiều em còn viết ẩu, viết

xấu thì hiện nay chữ viết của học sinh lớp tôi tương đối đều, bài viết sạch đẹp,
tốc độ viết của HS đã nhanh hơn, chữ viết của các em rõ ràng, đúng độ cao, đủ
nét, viết đúng khoảng cách giữa các con chữ, giữa các từ, tỉ lệ viết đúng, viết
đẹp của HS cũng nâng lên. Các em luôn có ý thức rèn chữ viết - giữ vở sạch,...
Cụ thể:
Lớp

TSHS

1a1

29

GK1
24,2

Loại A
CK1
GK2
62,0

%

%

GK1
48,2

Loại B
CK1

GK2
31,1

GK1
27,6

%

%

%

Loại C
CK1 GK2
6,9%

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

12


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
- Trong năm học này, lớp tôi có một số em đã đạt giải cao trong các hội thi
viết chữ đẹp do cấp trường tổ chức:
+Em Nguyễn Thị Quỳnh Hương – Giải Nhất cấp trường.
2. Bài học kinh nghiệm:
- Bản thân người giáo viên phải tận tâm, nhiệt tình trong công tác giảng
dạy, kiên trì bền bỉ trong hướng dẫn học sinh luyện viết. Trong mỗi giờ dạy,
người GV phải tạo được sự say mê cho bản thân mình cũng như hứng thú cho
HS.

- Thường xuyên rèn luyện để có chữ viết chuẩn, đẹp (vì tư duy của trẻ chủ
yếu là trực quan và rất thích bắt chước theo cô giáo).
- Giáo viên quan tâm, kèm cặp, uốn nắn học sinh khi viết.
- Tuyên dương khen thưởng kịp thời những em có nhiều cố gắng, có tiến
bộ trong việc “Rèn chữ – Giữ vở”.
- Tích cực tham gia phong trào "Vở sạch chữ đẹp".
- GV phải có sự kiên nhẫn, biết chấp nhận mức độ tùy từng HS.
- Sưu tầm các bài viết chữ đẹp, photo và treo ở góc trang trí nhằm tạo
thêm động lực cho các em.
- Tổ chức thi đua hàng tuần ở lớp.
- Ở một số em chỉ yêu cầu viết sạch là được.
- Tạo sự thống nhất từ cách trình bày bảng tới vở.
- Phổ biến và trao đổi với CMHS về cách rèn chữ cho HS ở nhà.
- Về tư thế ngồi, cách cầm bút, để vở, tốc độ viết phải được rèn liên tục.
- Phải luyện tập thường xuyên ở tất cả các môn học.
- Kể cho HS nghe về những tấm gương rèn chữ.
Trên đây là “ Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và
giữ vở sạch” mà tôi đã rút ra được và áp dụng trong quá trình dạy học. Rất mong
sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, của các đồng nghiệp để chất lượng dạy
và học của chúng ta ngày một cao hơn, đáp ứng nhu cầu phát triển chung của đất
nước.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

13


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Phước Vĩnh, ngày 15 tháng 01 năm 2015

NGƯỜI VIẾT

NguyễnThị Bích Tuyết

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

14


Một vài kinh nghiệm giúp học sinh lớp 1 rèn chữ đẹp và giữ vở sạch
MUÏC LUÏC
A. PHẦN MỞ ĐẦU...........................................................................................1
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI...................................................................................1
1. Cơ sở lý luận...................................................................................................1
2. Cơ sở thực tiễn................................................................................................1
3. Tính cấp thiết của đề tài..................................................................................2
B. NỘI DUNG...................................................................................................3
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH................................................................................3
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 1 RÈN CHỮ ĐẸP, GIỮ VỞ
SẠCH..................................................................................................................4
1. Rèn chữ viết....................................................................................................4
1.1. Vai trò và nội dung của việc rèn chữ viết.....................................................4
1.2. Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1.......................................4
1.3. Yêu cầu về điều kiện cơ sở vật chất.............................................................8
1.4. Rèn tư thế ngồi viết – cách cầm bút, để vở..................................................9
2. Giữ vở sạch....................................................................................................10
C. PHẦN KẾT LUẬN......................................................................................12
1. Kết quả đạt được............................................................................................12
2. Bài học kinh nghiệm......................................................................................13

Người thực hiện: Nguyễn Thị Bích Tuyết – Trường Tiểu học Phước Vĩnh B

15