Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học Hồ Tùng Mậu

SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
1. Cơ sở lí luận
2. Cơ sở thực tế

2
2
3

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.

4

III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

4

III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.

5

IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.

5

B. PHẦN NỘI DUNG
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH NHÀ TRƯỜNG
1. Thuận lợi
2. Khó khăn

6
6
6

II. VỊ TRÍ VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG NHIỆM VỤ CỦA GVCN LỚP
1. Tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp
2. Nhiệm vụ và chức năng của chủ nhiệm lớp.
3. Một số công việc mà giáo viên chủ nhiệm cần thường xuyên quan tâm.
4. Các yêu cầu đối với giáo viên chủ nhiệm lớp

7
7
8
9
10

III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ
NHIỆM LỚP
1. Giáo viên xây dựng kế hoạch chủ nhiệm sát với thực tế của lớp
PHỤ LỤC : PHẦN XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CHỦ NHIỆM LỚP
2. Tìm hiểu, phân loại đối tượng để có biện pháp giáo dục phù hợp
3. Lựa chọn bầu ban cán sự lớp (Hội đồng tự quản):
4. Xây dựng nội quy lớp học thật đầy đủ
5. Bồi dưỡng năng lực tự quản cho ban cán sự lớp

6. Tạo không gian và nề nếp học tập lớp học
7. Tổ chức tốt giờ sinh hoạt cuối tuần và các đợt thi đua
PHỤ LỤC : PHẦN TỔ CHỨC GIỜ SINH HOẠT LỚP
8. Kết hợp tốt với đoàn thanh niên, đội thiếu niên TPHCM
9. Xây dựng tốt mối quan hệ : Gia đình - Nhà trường - Xã hội

11
11
12
17
18
18
20
20
21
21
27
27

VII. KẾT QUẢ THỰC HIỆN

28
C. PHẦN KẾT LUẬN

I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM.

29

II. MỘT SỐ TRIỂN VỌNG NGHIÊN CỨU SAU ĐỀ TÀI.

30

III. ĐIỀU KIỆN ÁP DỤNG CỦA ĐỀ TÀI.

31

IV. NHỮNG KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT.

31

V. KẾT LUẬN CHUNG.

32

AAAA

1

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài:
1. Cơ sở lý luận:
Giáo dục luôn là vấn đề trung tâm của đời sống xã hội vì nó quyết định tương lai
của mỗi người và của cả xã hội. Đất nước ta đang tích cực tiến hành công cuộc đổi mới
toàn diện. Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, cùng với việc đẩy mạnh phát
triển các ngành kinh tế mũi nhọn Đảng và Nhà nước ta đã đặc biệt chú trọng phát triển

sự nghiệp Giáo dục – Đào tạo. Giáo dục – Đào tạo được xem là quốc sách hàng đầu
trong giai đoạn cách mạng mới của đất nước.
Để tiến hành sự nghiệp đổi mới đất nước Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng
nhân tố con người. Không phải đến bây giờ mà ngay từ buổi đầu cuộc cách mạng Đảng
và Bác Hồ kính yêu đã đặc biệt chú trọng đến công việc đổi mới con người coi đó là cơ
sở là nền tảng để xây dựng và phát triển đất nước và cũng không phải ngẫu nhiên mà
Nghị quyết TW của Đảng ta khẳng định “Giáo dục – Đào tạo là quốc sách hàng
đầu”. Điều đó chứng tỏ rằng đường lối phát triển đất nước đã được Đảng và Nhà nước
ta xác định là đúng đắn.
Như vậy giáo dục có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội mà
nòng cốt, yếu tố quan trọng của sự phát triển ấy là nguồn nhân lực. “Muốn tiến hành
CNH – HĐH thắng lợi phải phát triển mạnh giáo dục – đào tạo, phát huy nguồn lực
con người yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững”. Một trong những nhiệm
vụ cơ bản của giáo dục – đào tạo hiện nay là hình thành và phát triển nhân cách học
sinh toàn diện theo mục tiêu phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp CNH – HĐH
đất nước. Để tạo ra những con người có tài năng phẩm chất là trách nhiệm to lớn của
hệ thống giáo dục nói chung và nhà trường phổ thông nói riêng.
Muốn có một nền giáo dục tiên tiến phải có một cơ sở vững chắc, cơ sở này
chính là hệ thống giáo dục tiểu học. Không có một hệ thống giáo dục tiểu học vững
chắc, không thể có một hệ thống giáo dục quốc dân lành mạnh. Muốn có một hệ thống
quốc dân lành mạnh thì phải chú ý tới việc rèn luyện đạo đức, nhân cách học sinh tiểu
học bởi vì bậc tiểu học có vị trí trọng yếu là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục
quốc dân, là bậc học có nhiệm vụ hình thành ở học sinh những cơ sở ban đầu cho sự
phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam XHCN, cho mục tiêu giáo dục tiểu
AAAA

2

Trường TH Hồ Tùng Mậu

SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

học. Vì vậy đội ngũ giáo viên tiểu học là một bộ phận rất quan trọng. Khác với các bậc
học khác, công tác chủ nhiệm lớp là một trong những nhiệm vụ không thể thiếu được
của mỗi người giáo viên tiểu học. Bởi vì mỗi người giáo viên đảm nhiệm một lớp vừa
làm công tác giảng dạy vừa làm công tác chủ nhiệm luôn ở lớp đó. Vì vậy vai trò phụ
trách lớp ở tiểu học rất to lớn, nó quyết định đến chất lượng giáo dục toàn diện của học
sinh. Là người thay mặt hiệu trưởng làm công tác quản lý và giáo dục học sinh của một
lớp, là người chịu trách nhiệm trước hội đồng giáo dục về chất lượng giáo dục toàn
diện của học sinh lớp mình và là một thành phần rất quan trọng trong mạng lưới thông
tin của nhà trường. Những tin này giúp cho người quản lý nắm được tình hình thực
hiện kế hoạch cũng như những thông tin cơ sở để người quản lý ra được những quyết
định đúng đắn và chính xác.
Nhà trường hiện nay đang tự phấn đấu vươn lên để giảm những tác động tiêu
cực từ bên ngoài vào nhà trường. Mỗi nhà trường cần phải phấn đấu xây dựng để thực
sự là trung tâm văn hoá, là nơi giáo dục và đạo tạo thế hệ trẻ. Vì vậy cần xây dựng và
quản lý một đội ngũ giáo viên phụ trách lớp có năng lực tổ chức, có nghiệp vụ sư phạm
và say mê với công việc là việc làm cần thiết cho các nhà quản lý trường học bởi họ
chính là thành phần chủ đạo của nhà trường. Thực tế cho thấy rằng ở nơi nào, lớp nào,
giáo viên phụ trách lớp có năng lực, có trình độ, có tinh thần trách nhiệm rất cao thì ở
đó sẽ có chất lượng giáo dục tốt.
2. Cơ sở thực tiễn :
Hiện nay ở nhiều trường đã chú trọng đến việc chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp.
Nhiều nơi đã xây dựng được kinh nghiệm điển hình. Tuy vậy do kinh nghiệm của giáo
viên là khác nhau nên hiệu quả của công tác chủ nhiệm ở mỗi giáo viên cũng khác
nhau và công tác chủ nhiệm ở nhiều giáo viên còn hạn chế.
Một lớp là tổ chức chính quy trong hệ thống tổ chức quản lý của nhà trường.
Giáo viên chủ nhiệm là người có trách nhiệm thực hiện các chỉ tiêu, kế hoạch nhà
trường giao và từ giáo viên đến học sinh nhằm thực hiện có hiệu quả nguyên lý giáo

dục và mục tiêu giáo dục cấp học đã được nêu ở điều lệ trường tiểu học.
Lớp là đơn vị nhỏ trong tập hợp đơn vị lớn đó là nhà trường. Mỗi đơn vị lớp
hoạt động tốt, tự hoàn thiện mình sẽ góp phần thúc đẩy lẫn nhau tạo biến đổi về chất
lượng trong nhà trường. Nhờ đó mà nhà trường phát triển nhanh hơn, bền vững hơn.
AAAA

3

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

Nhiệm vụ trung tâm của nhà trường là dạy và học đó cũng là nhiệm vụ của Giáo viên
chủ nhiệm. Chất lượng dạy và học của nhà trường được thể hiện ở chất lượng của mỗi
lớp và mỗi giáo viên. Không những thế mà Giáo viên chủ nhiệm còn phải rèn luyện
cho học sinh về mặt đạo đức cũng như các mặt hoạt động khác. Như vậy vấn đề giáo
dục học sinh trở thành những con người phát triển toàn diện là nhiệm vụ hàng đầu biến
các mục tiêu giáo dục thành hiện thực. Giữ vai trò quyết định chất lượng và hiệu quả
giáo dục của nhà trường mà người thực hiện nhiệm vụ này chính là Giáo viên chủ
nhiệm lớp.
Để thực hiện những mục tiêu về giáo dục con người mà ở đây là học sinh thì
người giáo viên phải xác định rõ được yêu cầu và nhiệm vụ của mình.
Cùng với yêu cầu nhiệm vụ của thời đại, người giáo viên hơn bao giờ hết cần thể
hiện rõ được vai trò của mình trong nhiệm vụ mới. Vì vậy nhằm phát huy vai trò sức
mạnh của thầy và trò trong việc thực hiện mục tiêu của nhà trường. Thì vấn đề giáo
dục học sinh phát triển toàn diện thông qua công tác chủ nhiệm lớp, xây dựng tập thể
lớp thành một tập thể đoàn kết, sáng tạo có năng lực, có hiệu quả. Giáo dục là điều
kiện cần thiết đối với nhà trường.
Xác định được những yêu cầu trên, để thấy rõ vai trò của người Giáo viên chủ

nhiệm ta cần biết chú trọng đến các biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp nhằm nâng
cao chất lượng về mọi mặt của học sinh. Thực hiện tốt mục tiêu chiến lược giáo dục
đào tạo của Đảng và Nhà nước.
Chính vì vậy tôi đã quan tâm đến công việc này và tập trung tìm hiểu phân tích
nguyên nhân, giải pháp tiến hành để tạo điều kiện cho giáo viên trong trường có điều
kiện thực hiện tốt công tác chủ nhiệm tạo cơ sở để hoàn thành tốt mục tiêu giáo dục.
Đó là lí do tôi chọn SKKN : “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác
chủ nhiệm lớp”
II. Mục đích nghiên cứu:
Từ những thực trạng về công tác chủ nhiệm tại trường, tìm ra những biện pháp
có tính khả thi để áp dụng và nhân rộng công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của tập thể trường nói chung và hình thành, phát
triển nhân cách cho học sinh tiểu học.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu:
AAAA

4

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

- Nghiên cứu những lý luận có liên quan đến đề tài.
- Đánh giá, tìm hiểu thực trạng về ưu điểm và tồn tại về công tác chủ nhiệm lớp.
- Trên cơ sở lý luận và thực tiễn đề xuất áp dụng những biện pháp có tính khả thi
để làm công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học.
IV. Đối tượng nghiên cứu.
- Các biện pháp thực hiện nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp của
giáo viên trường tiểu học Hồ Tùng Mậu

V. Phương pháp nghiên cứu.
- Nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp trắc nghiệm.
- Tổng kết, kinh nghiệm

AAAA

5

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

B. PHẦN NỘI DUNG
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH NHÀ TRƯỜNG
1- Thuận lợi :
Trong những năm qua nhà trường đã được đón nhận sự quan tâm chỉ đạo của
Phòng GD&ĐT huyện Ân Thi, Đảng uỷ, chính quyền địa phương, đây là điều kiện rất
thuận lợi để thúc đẩy sự nghiệp giáo dục của xã nhà.
Đội ngũ giáo viên nhiệt tình trong công tác, có lòng say mê nghề nghiệp, yêu
nghề, mến trẻ. Có tinh thần học tự học tập để nâng cao trình độ chuyên môn và năng
lực bản thân.
Đại da số các em học sinh đều chăm ngoan, chăm chỉ, tích cực học tập và tham
gia các hoạt động đoàn đội.
Trường có đủ số phòng học 1 lớp/ phòng, thực hiện chế độ dạy học 9 buổi/tuần,
các lớp học đều được trang bị tủ đựng đồ dùng dạy học riêng để giáo viên và học sinh
sử dụng thuận tiện trong giờ học.

Sự quan tâm đến giáo dục của các bậc phụ huynh học sinh ngày càng cao hơn
thể hiện ở việc mua sắm đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập cho con em đến trường, một
số đông phụ huynh đã thường xuyên trao đổi với thầy cô giáo và nhà trường về việc
học tập của học sinh, huy động kinh phí để tu sửa trường lớp. Phổ cập đúng độ tuổi ổn
định, chất lượng đại trà được giữ vững, chất lượng mũi nhọn có chuyển biến tích cực.
2- Những khó khăn:
Hồ Tùng Mậu là xã thuần nông điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn một số bộ
phận dân cư chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con cái, còn coi việc dạy học
là của nhà trường, một bộ phận không nhỏ cả bố và mẹ học sinh đi làm ăn xa rất ảnh
hưởng đến việc học tập của học sinh và sự kết hợp giữa GĐ – NT. Việc này đồng nghĩa
với việc khoán trắng trọng trách cho người giáo viên. Mặt khác cũng có gia đình quan
tâm tới việc học của con em mình nhưng lại không nắm được nội dung giảng dạy cũng
như phương pháp dạy dẫn tới hiệu quả không cao. Thậm chí có trường hợp dạy sai dẫn
tới các em nhận thức lệch hướng của vấn đề. Chính những khó khăn này ảnh hưởng
trực tiếp đến việc học của các em.
Việc đầu tư cơ sở vật chất trường học ở địa phương còn gặp nhiều khó khăn dẫn
tới phòng chức năng chưa được đảm bảo, bàn ghế học sinh chưa thực sự đảm bảo đúng
AAAA

6

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

tiêu chuẩn học đường, phòng chức năng và thư viện, sân chơi và một số hạng mục khác
còn thiếu so với yêu cầu của môi trường giáo dục hiện tại.
Đội ngũ giáo viên không đồng đều về chuyên môn, giáo viên trong độ tuổi sinh
chiếm tỷ lệ cao, nhiều giáo viên trẻ mới ra trường phần nào kinh nghiệm trong công tác

giảng dạy và chủ nhiệm còn hạn chế.
II. VỊ TRÍ, VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ CỦA GVCN LỚP
1- Tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp:
Trước hết cần xác định công tác chủ nhiệm lớp là vấn đề rất quan trọng, người
giáo chủ nhiệm là người làm chủ của một lớp học và chỉ đạo mọi hoạt động trong lớp
học của mình, cũng đồng thời phải là người chịu bất kỳ những hậu quả gì mà học sinh
trong lớp chủ nhiệm của mình mang lại. Chính vì vậy, mà người Giáo viên chủ nhiệm
phải thực hiện công tác chủ nhiệm lớp đạt được các yêu cầu chung của tập thể nhà
trường với một ban cán sự lớp thật hoàn chỉnh và linh hoạt.
Giáo viên chủ nhiệm là một bộ phận không thể thiếu trong hoạt động giảng dạy
trong nhà trường. Giáo viên chủ nhiệm mang một đặc trưng mà giáo viên bộ môn
không thể thay thế được. Vì mỗi Giáo viên chủ nhiệm chính là cố vấn của tất cả học
sinh trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm phải thực hiện tốt những nhiệm vụ của một thầy
cô giáo phải nắm được đường lối quan điểm lí luận giáo dục đồng thời giáo dục những
phẩm chất đạo đức rèn luyện năng lực để trở thành công dân tốt mai sau. Người Giáo
viên chủ nhiệm phải tham gia các hoạt động chính trị xã hội với tư cách là lực lượng tri
thức trong công cuộc đổi mới, giác ngộ học sinh từ bỏ những thói hư tật xấu, phát huy
những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, nâng cao nhận thức, tình cảm, tham gia có
hiệu quả vào công cuộc xây dựng đất nước văn minh hiện đạị…
Muốn làm tốt công tác này người giáo viên phải có tính kiên trì, tận tình. Sự
nhiệt tâm, chu đáo của giáo viên là một trong những yếu tố quan trọng đảm bảo sự
thành công trong công tác chủ nhiệm lớp. Song với lứa tuổi học sinh tiểu học, sự nhận
thức của các em còn non trẻ, sự tư duy chưa đạt tới đỉnh cao, các em cần có người
hướng dẫn chỉ đạo cho các em đi vào nề nếp để các em dần trở thành người sống có ích
trong xã hội, đó chính là người Giáo viên chủ nhiệm lớp…Có thể nói không có học
sinh cá biệt, chỉ có Giáo viên chủ nhiệm không đủ kiên nhẫn cảm hóa học sinh.

AAAA

7

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

Mỗi Giáo viên chủ nhiệm cần phải là một bác sĩ tâm lý, cần hòa vào thế giới của
trẻ để tìm hiểu tâm tư, tình cảm, sẻ chia với hoàn cảnh từng học trò.
Để chủ nhiệm lớp có hiệu quả, việc đầu tiên là điều tra học sinh trong lớp để có
kế hoạch bồi dưỡng, giáo dục cho các em, khảo sát phân loại đối tượng học sinh. Sau
khi đã biết được lực học của từng học sinh trong lớp để có kế hoạch giáo dục và giảng
dạy. Từ việc điều tra sơ khảo đã nắm được mặt mạnh, mặt yếu của lớp từ đó có biện
pháp giáo dục thích hợp: Tổ chức cho lớp bầu ra ban cán sự lớp, ban cán sự phải là
người có học lực khá giỏi, đối xử hoà đồng với bạn bè, nhiệt tình trong công việc được
giao. Thực hiện tốt “Năm điều Bác Hồ dạy”; và thực hiện tốt phong trào “Nói lời hay,
làm việc tốt”, “Đôi bạn cùng tiến”....Thường xuyên giáo dục các em có tính tự giác,
chấp hành tốt nội quy của lớp, trường luôn giữ gìn cơ sở vật chất trong trường, bảo vệ
tài sản chung. Muốn các em thực hiện tốt, nghiêm túc thì người Giáo viên chủ nhiệm
lớp phải thực sự gương mẫu về mọi mặt, phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo,
Nói phải làm, khen chê đúng mực, tuyệt đối không sỉ nhục học sinh trước lớp.
Trong học tập không những chú trọng rèn luyện cho học sinh bằng nhiều hình
thức khác nhau mà còn chú trọng khâu nề nếp ngay từ đầu năm cho học sinh như truy
bài đầu giờ, trật tự nghe giảng trong giờ học, trong lớp tổ tự quản kiểm tra bài tập về
nhà của các bạn trong tổ. Rèn luyện nề nếp tốt là cực kỳ quan trọng, nó góp phần lớn
quyết định kết quả học tập của học sinh.
Có kế hoạch tổ chức hoạt động của tập thể học sinh thực hiện nhiệm vụ chung
của nhà trường cùng với các tập thể lớp học khác làm cho lớp chủ nhiệm trở thành
thành viên tích cực của cộng đồng nhà trường. Thông qua tổ chức tự quản hoạt động
của tập thể mà rèn luyện nhân cách, khả năng ứng xử, năng lực tổ chức sáng tạo, khả
năng vận dụng tri thức lý luận vào thực tiễn cuộc sống.

2- Nhiệm vụ và chức năng của giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm là người tổ chức thực hiện mọi quá trình giáo dục. Người
giáo viên chủ nhiệm lớp phải có năng lực chuyêm môn khá giỏi, có uy tín với học sinh
và phụ huynh học sinh. Bản thân giáo viên phải nắm bắt được chủ trương đổi mới của
sự nghiệp giáo dục là phải đổi mới mục tiêu, nội dung phương pháp giáo dục sao cho
phù hợp với thời đại. Do vậy người Giáo viên chủ nhiệm phải có tư tưởng chính trị đạo
đức, lối sống lành mạnh, chấp hành tốt đường lối chính sách của Đảng nhà nước. Có
AAAA

8

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

lý tưởng nghề nghiệp, có kiến thức về khoa học giáo dục, biết tôn trọng yêu thuơng
học sinh, đối xử công bằng, có ý thức trách nhiệm cao, tận tụy sáng tạo trong lao động,
có tinh thần khắc phục khó khăn, là một tấm gương sáng về nếp sống cho học sinh noi
theo.
- Nhiệm vụ của người Giáo viên chủ nhiệm lớp là: Dạy học và tổ chức các hoạt
động học tập, vui chơi trong và ngoài giờ của học sinh. Làm trung tâm là hạt nhân
trong việc xây dựng quan hệ thầy trò. Xây dựng lớp thành một tập thể lớp XHCN,
mang tính chất giáo dục toàn diện, phát huy tính tự giác, tự quản của học sinh. Tạo
niềm tin cho phụ huynh, để họ tin tưởng gửi gắm con em mình đến trường, đến lớp.
- Quyền hạn của giáo viên chủ nhiệm lớp: Giáo viên chủ nhiệm ngoài các
quyền hạn của một GV, còn có những quyền sau đây:
+ Được dự các giờ học, hoạt động giáo dục khác của học sinh lớp mình;
+ Được dự các cuộc họp của Hội đồng khen thưởng và Hội đồng kỷ luật khi giải
quyết những vấn đề có liên quan đến học sinh của lớp mình;

+ Được dự các lớp bồi dưỡng, hội nghị chuyên đề về công tác chủ nhiệm;
+ Được quyền cho phép cá nhân học sinh nghỉ học không quá 3 ngày;
+ Được giảm giờ lên lớp hàng tuần theo quy định khi làm chủ nhiệm lớp.
3- Một số công việc mà giáo viên chủ nhiệm cần thường xuyên quan tâm:
Như vậy công tác giáo viên chủ nhiệm lớp đòi hỏi người giáo viên phải thường
xuyên quan tâm đến học sinh và có nhiều biện pháp giáo dục phù hợp nhằm đạt kết quả
cao trong giáo dục mà lớp đã đăng kí với nhà trường. Cụ thể là:
- Theo dõi đôn đốc việc học tập, thực hiện nội qui đối với tập thể lớp và các
thành viên trong lớp.
- Tổ chức cho lớp tham gia đầy đủ các phong trào của các đoàn thể và nhà
trường tổ chức.
- Giải quyết những vướng mắc tồn tại, những việc phát sinh khác của lớp, giữ
vững đoàn kết nội bộ trong lớp. Nắm về tình hình chung của lớp, cũng như việc bất
thường của lớp, đề xuất các giải pháp xử lý.
- Thường xuyên liên hệ phối hợp với giáo viên giảng dạy các môn học đối với
lớp để nắm tình hình học tập, rèn luyện của các bạn trong lớp.
- Người giáo viên chủ nhiện ngoài việc phải xây dựng cho mình một ban cán sự
AAAA

9

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

lớp tốt, thì người giáo viên chủ nhiệm còn phải biết kết hợp đối với gia đình, nhà
trường và xã hội:
- Cần liên hệ thường xuyên với gia đình học sinh để gia đình phối hợp với giáo
viên chủ nhiệm giáo dục động viên con em mình, nêu cao tinh thần hiếu học; tạo điều

kiện thuận lợi và môi trường tốt nhất cho con em mình học tập và rèn luyện.
- Các thầy giáo, cô giáo hãy là tấm gương sáng cho đàn em thân yêu của mình;
bằng lương tâm và trách nhiệm, bằng tình thương và lòng nhiệt huyết của mình truyền
đạt kiến thức với phương pháp tốt nhất, chất lượng cao nhất, liên hệ với PHHS, để liện
hệ chặt chẽ với phụ huynh kịp thời chỉ bảo và uốn nắn các em, khích lệ các em, động
viên các em học tập và rèn luyện.
- Báo cáo với lãnh đạo nhà trường về tình hình của lớp đặc biệt là hiện tượng bất
thường để được chỉ đạo như: Học sinh thường xuyên nghỉ học không xin phép, vi
phạm nội qui, qui chế nhà trường, học sinh ít được sự quan tâm của gia đình....
4- Các yêu cầu đối với giáo viên chủ nhiệm lớp :
a. Giáo viên chủ nhiệm lớp trước hết phải là những giáo viên có trình độ chuyên
môn và nghiệp vụ sư phạm vững vàng: có năng lực tổ chức, quản lí, là cố vấn thường
xuyên và tích cực nhằm xây dựng tập thể lớp không ngừng phát triển vững mạnh và
toàn diện. Muốn vậy, Giáo viên chủ nhiệm lớp phải nắm vững lí luận giáo dục, đặc
biệt là các phương pháp và kĩ năng làm công tác chủ nhiệm lớp, nhất là kĩ năng tổ chức
quản lí, kĩ năng giáo dục, kĩ năng giao tiếp sư phạm v.v...
b. Giáo viên chủ nhiệm lớp phải là người thầy mẫu mực, có phẩm chất nhân
cách tốt đẹp, là tấm gương sáng về đạo đức, lối sống, tư thế, tác phong, là mẫu người lí
tưởng trong tâm hồn các em...
c. Giáo viên chủ nhiệm là người nhiệt tình, yêu nghề tha thiết, có tình thương
yêu học sinh, luôn độ lượng và khoan dung ... có kinh nghiệm giáo dục học sinh, nhất
là những học sinh cá biệt...
d. Giáo viên chủ nhiệm cần có năng lực tổ chức và tham gia tích cực các hoạt
động văn nghệ, thể dục thể thao để thường xuyên cổ vũ, lôi cuốn, thu hút học sinh tập
luyện và tham gia các phong trào thể thao văn hóa trong và ngoài trường có hiệu quả.
e. Giáo viên chủ nhiệm lớp phải là người có năng lực tham gia tích cực các hoạt
động chính trị - xã hội, thường xuyên động viên, khuyến khích học sinh lớp mình tích
AAAA

10

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

cực tu dưỡng, rèn luyện và tham gia các hoạt động của nhà trường, của địa phương
nhằm gắn liền nhà trường với đời sống xã hội.
- Về đạo đức nghề nghiệp.
- Giáo viên chủ nhiệm cần quán triệt đường lối, chính sách, mục tiêu, nguyên lý
giáo dục….
- Thu thập và xử lý thông tin đa dạng về lớp chủ nhiệm...
- Giáo viên chủ nhiệm phải biết lập kế hoạch năm học và các kế hoạch giáo dục
ngắn hạn…
- Xây dựng tập thể HS lớp chủ nhiệm.
- Tổ chức các hoạt động giáo dục và các hình thức giao lưu đa dạng…
- Phát hiện kịp thời và ngăn ngừa những xung đột trong lớp.
- Đánh giá kết quả tu dưỡng, học tập và sự tiến bộ của HS về các mặt giáo dục
- Phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường…
- Cập nhật hồ sơ công tác Giáo viên chủ nhiệm và hồ sơ học sinh…
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHĂM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG
TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp và nâng cao giáo dục toàn diện cho học sinh
người giáo viên cần thực hiện tốt những công việc như sau:
1- Giáo viên xây dựng kế hoạch chủ nhiệm sát với thực tế của lớp:
Việc xây dựng tốt kế hoạch chủ nhiệm lớp giúp Giáo viên chủ nhiệm lớp có tầm
nhìn xa, bao quát hơn trong công tác chủ nhiệm lớp vì thế dựa trên sự tìm hiểu và nắm
bắt đội ngũ học sinh, dựa vào kế hoạch nhà trường lập kế hoạch tỉ mỉ sát thực. Phần
chung tình hình lớp, có kế hoạch và biện pháp thực hiện có cả năm rõ ràng cụ thể cho
từng tháng, từng chủ điểm trong tháng. Có đánh giá, nhận xét từng tháng và sơ kết

từng học kỳ.
Phần theo dõi học sinh, phần này cần phải được giáo viên theo dõi học sinh
thường xuyên và chặt chẽ có ghi chép, đánh giá mọi sự tiến bộ cũng như những tồn tại
chưa khắc phục được của từng em. Để có hướng giải quyết khắc phục kịp thời. việc
theo dõi đánh giá này thể hiện qua từng ngày, từng tuần.
Trong những ngày đầu năm học, nề nếp lớp chưa được ổn định. Hơn nữa các em
chưa tự ý thức được các việc trong lớp cũng như nội quy ra vào lớp, nội quy của nhà
AAAA

11

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

trường đề ra. Nên để ổn định và đi vào nề nếp phải mất một thời gian dài mới ổn định
được.
PHỤ LỤC : PHẦN XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CHỦ NHIỆM LỚP
a. Kế hoạch chủ nhiệm là chương trình hành động trong tương lai của lớp chủ
nhiệm, nhằm xác định một cách chính xác lớp học của chúng ta muốn đi đến đâu và
cần phải làm gì, làm như thế nào để đạt được điều đó.
Kế hoạch chủ nhiệm được xây dựng cho 3 năm học (gọi là kế hoạch chiến lược) và
xây dựng cho 1 năm học (gọi là kế hoạch năm học). Trong kế hoạch năm học có kế
hoạch công tác cho từng tháng, từng tuần gọi chung là Kế hoạch tháng, Kế hoạch tuần.
Trong quá trình điều hành hoạt động lớp học Giáo viên chủ nhiệm phải hướng tới đạt
những mục tiêu nhất định nên còn có Kế hoạch mục tiêu hoặc Kế hoạch chuyên môn
của lớp chủ nhiệm.
b. Lý do xây dựng Kế hoạch chủ nhiệm lớp
Giáo viên chủ nhiệm là người thay thế Hiệu trưởng quản lý toàn diện tập thể học

sinh một lớp học. Muốn làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, trước hết Giáo viên chủ nhiệm
phải xây dựng kế hoạch chủ nhiệm. Không ít Giáo viên chủ nhiệm chỉ coi việc xây
dựng kế hoạch chủ nhiệm như một hình thức “đối phó”
Giáo viên chủ nhiệm là người quyết định chất lượng cao các hoạt động giáo dục
của lớp khi và chỉ khi Giáo viên chủ nhiệm có sự định hướng, tư vấn, chia sẻ tâm tư
tình cảm,... kịp thời trong quá trình tự rèn luyện của học sinh. Giáo viên chủ nhiệm đối
với lớp học cần phải hiểu rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của việc lập kế hoạch chủ
nhiệm lớp. Nếu xây dựng được kế hoạch chủ nhiệm tốt, Giáo viên chủ nhiệm cùng lớp
sẽ xác định được rõ ràng định hướng tương lai cần đạt của lớp học; đề ra được các hoạt
động ưu tiên và tập trung sức mạnh vào những ưu tiên này. Từ đó xây dựng tổ, nhóm
học sinh cùng tiến, tích cực, lớp học thân thiện; xây dựng và nâng cao tinh thần hợp tác
với các lực lượng giáo dục khác như: giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên, Hội cha mẹ
học sinh, cộng đồng, các tổ chức khác ngoài nhà trường,... thì không những đạt được
mục tiêu cơ bản là “giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả của giáo dục
trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn phổ thông và có những hiểu biết thông thường về
kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng
phát triển, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống
AAAA

12

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

lao động”, mà còn cùng nhà trường góp phần hoàn thiện mục tiêu giáo dục cấp học, tạo
ra những con người có ích cho xã hội, “phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng
tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và

trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao
động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”(Luật GD 2005, Điều 27, mục 1, 4)
c. Những lưu ý khi lập Kế hoạch chủ nhiệm lớp
* Trong quá trình lập kế hoạch chủ nhiệm, Giáo viên chủ nhiệm cần trả lời
được các câu hỏi cơ bản sau:
- Lớp chúng ta đang ở đâu?
- Lớp chúng ta sẽ đi tới đâu?
- Lớp chúng ta sẽ làm gì? Làm thế nào? Bằng phương tiện nào để tới được đó?
- Làm thế nào để biết lớp chúng ta sẽ đi đúng hướng và đi tới đich?
* Kế hoạch công tác tháng cần xác định:
- Nguồn thông tin lập kế hoạch tháng bao gồm:
+ Các công việc trong kế hoạch năm.
+ Các công việc tháng trước còn tồn tại.
+ Các công việc mới phát sinh do trường giao thêm cho lớp.
- Nội dung kế hoạch tháng:
+ Các công việc quan trọng trong tháng.
+ Phần công việc cụ thể gồm: nội dung công việc, thời gian thực hiện, người
thực hiện.
+ Các công việc chưa xác định được lịch cụ thể.
* Kế hoạch công tác tuần cần xác định:
- Nguồn thông tin lập kế hoạch tuần bao gồm:
+ Các công việc trong kế hoạch tháng.
+ Các công việc tuần trước chưa thực hiện xong.
+ Các công việc mới phát sinh do trường giao thêm cho lớp.
- Nội dung kế hoạch tuần:
+ Các công việc quan trọng trong tuần.
+ Phần công việc cụ thể gồm: nội dung công việc, thời gian thực hiện, người
AAAA

13

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

thực hiện, ghi chú ( yêu cầu kết quả).
+ Các công việc chưa xác định được lịch cụ thể.
* Cấu trúc bản kế hoạch hoạt động lớp CN bao gồm 9 nội dung cơ bản
(Mẫu tham khảo)
1. Đặc điểm môi trường lớp học
2. Phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu, chỉ tiêu và các danh hiệu phấn đấu
3. Các biện pháp chính
4. Những chuyên đề đi sâu để rút kinh nghiệm
5. Điều chỉnh kế hoạch
6. Kế hoạch từng tháng (từ tháng 8 năm trước đến tháng 5 năm sau) (Dự kiến:
Nội dung - Phân công - Thời gian)
7. Kế hoạch Sơ kết học kì (học kì I ; học kì II)
8. Kế hoạch Tổng kết năm học (Dự kiến: Nội dung - Phân công - Thời gian)
9. Kế hoạch hoạt động hè (Dự kiến: Nội dung - Phân công - Thời gian)
d. Mẫu kế hoạch chủ nhiệm lớp:
MẪU 1: KẾ HOẠCH NĂM HỌC
KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
Năm học 201..-201..
Phần I: Kế hoạch chung.
A. Giáo duch phẩm chất, năng lực.
1. Nội dung:
Ngay từ đầu năm học đưa HS vào kỷ cương, nền nếp của nhà trường, ổn định
nhanh chóng tổ chức lớp, hoạt động Đội để công tác giáo dục có hiệu quả và nhanh
chóng đi vào chiều sâu; tăng cường các hoạt động giáo dục:

a. Giáo dục ý thức đạo đức:
Quan hệ với cộng đồng, XH;
Quan hệ với công việc, lao động;
Quan hệ với mọi người;
b. Giáo dục thái độ, đạo đức, tình cảm:
Biết yêu gia đình, yêu lớp, yêu quê hương, đất nước…
Biết lên án và có thái độ đấu tranh những biểu hiện tiêu cực, hành vi sai trái…
AAAA

14

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

c. Giáo dục hành vi, thói quen đạo đức:
- Luôn kính trọng người trên, yêu thương em nhỏ, giúp đỡ người già…
- Tích cực rèn luyện phẩm chất, lối sống lành mạnh, giản dị, khiêm tốn…
2. Biện pháp:
- Học và nắm vững: nội quy nhà trường, truyền thống nhà trường…
- Tăng cường kiểm tra nền nếp;
3. Chỉ tiêu: 100% HS đạt năng lực, phẩm chất.
B. Các môn học và các hoạt động giáo dục
1. Nội dung:
2. Biện pháp:
3. Chỉ tiêu:
C. Công tác Đội TNTP Hồ Chí Minh.
1. Nội dung:
- Bồi dưỡng tư tưởng, đạo đức Hồ Chí minh cho đội viên.

- Củng cố hoạt động các câu lạc bộ nhà trường.
- Hoàn chỉnh hồ sơ, sổ sách Chi Đội.
- Tổ chức thành công Đại hội Chi Đội..
2. Biện pháp:
- Tham gia tốt các hoạt động Kể chuyện Bác Hồ…
- Tham gia đầy đủ các lớp tập huấn công tác Đội…
- Làm tốt công tác phụ trách Sao nhi đồng…
3. Chỉ tiêu: Liên Đội giữ vững danh hiệu CHI ĐỘI MẠNH.
D. Công tác hội cha mẹ học sinh.
Phần II: Kế hoạch cụ thể.
Đợt 1: Từ ngày

đến với chủ điểm: “………………”.

Tháng 9:
Tháng 10:
DUYỆT CỦA HIỆU TRƯỞNG

Giáo viên chủ nhiệm lớp

MẪU 2: KẾ HOẠCH THÁNG
KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM THÁNG …
I. Đánh giá công tác tháng …
AAAA

15

Trường TH Hồ Tùng Mậu

SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

Lớp đã ổn định về mọi mặt: Kỷ luật, nền nếp, đồng phục…
Đã tổ chức được Đại hội Chi đội, bầu được: Chi đội trưởng, Chi đội phó; Uỷ
viên.
Đã cập nhật được điểm và thường xuyên thông báo dến cha mẹ HS.
Kết quả sơ kết hạng tuần của tháng 10/201... như sau:
Nội dung

Tuần 1

Tuần 2

Tuần 3

Tuần 4

Từ ……..

Từ ……..

Từ ……..

Từ ……..

Đến ……

Đến ……

Đến ……

Đến ……

Số đi muộn
Số bỏ tiết
Số không chuẩn bị bài
Số HS chưa đạt
Số HS có KQ cao
Số có thái độ sai
Số bị phê bình
Số được khen
Số tiết tự quản tốt
Xếp loại của lớp
II. Công tác tháng …
- Thuận lợi:
Lớp đã đi vào nền nếp.
Đội Sao đỏ đã quen việc, làm việc với ý thức trung thực, tự giác cao.
Có ngày kỉ niệm 20/11 là cơ hội để thể hiện truyền thống “ Tôn sư trọng đạo”
bằng nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực.
- Khó khăn:
Đội ngũ cán bộ lớp chưa được tập huấn kỹ năng tổ chức sinh hoạt lớp.
Ban Đại diện cha mẹ HS của lớp còn thụ động trong việc phối hợp với giáo viên
chủ nhiệm lớp để giáo dục con em học tập, trèn luyện nhân cách.
- Nội dung cụ thể:
Tiếp tục phát huy những thành tích của lớp đã đạt được trong tháng 10.
Thực hiện kiểm tra nền nếp sát sao hơn, có sự kiểm tra chéo giữa các tổ.
Phát động phong trào “ Tháng thi đua nhiều điểm tốt, nhiều việc tốt” để chào
mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam.
Tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam .
Gửi thông báo kết quả học tập, rèn luyện đến gia đình từng học sinh.

AAAA

16

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

Đôn đốc nhắc nhở học sinh và phối hợp với cha mẹ HS chặt chẽ hơn, linh hoạt
hơn trong việc giúp HS học tập chuẩn bị kiểm tra HK I vào cuối tháng 12.
- Biện pháp tiến hành:
Giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn, chỉ đạo.
Cán bộ lớp, chỉ huy Chi đội tập chủ trì trong các buổi sinh hoạt lớp và hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Hướng dẫn , trao đổi, chia sẻ thong tin, yêu cầu công việc để Ban đại diện cha
mẹ HS chủ động trong công việc tại.
DUYỆT CỦA HIỆU TRƯỞNG

Giáo viên chủ nhiệm lớp

2 - Tìm hiểu, phân loại đối tượng để có biện pháp giáo dục phù hợp:
Để thực hiện công tác chủ nhiệm được thuận lợi thì trước hết phải tìm hiểu tỉ mỉ
từng đối tượng học sinh, nắm được hoàn cảnh, năng lực của từng học sinh để có biện
pháp giáo dục phù hợp đối với từng đối tượng này.
Tìm hiểu các thông tin của lớp thông qua Giáo viên chủ nhiệm năm học trước,
thông qua sổ đánh giá xếp loại, thông qua trao đổi trục tiếp với học sinh. Giáo viên cần
nắm những thông tin về tình hình của lớp như sau:
- Tổng số học sinh trong lớp: nam/ nữ
- Số học sinh có hoàn cảnh khó khăn( mồ côi, do các yếu tố khác... )

- Số học sinh khuyết tật.
- Số học sinh thuộc diện hộ nghèo.
- Học sinh cá biệt (nếu có)
- Thông tin về học lực
- Thông tin về đội ngũ cán bộ lớp năm học trước, và kết quả của lớp.
Đây là cơ sở để giáo viên phân loại học sinh theo từng nhóm và có hướng giáo
dục phù hợp, có thể tiếp tục sử dụng đội ngũ cán bộ lớp cũ hoặc thay thế một số.
Giáo viên phải đặc biệt quan tâm tới những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học
sinh mồ côi: có thể là cho các em dụng cụ học tập nếu các em thiếu, …những đồ dùng
này không đáng giá là bao nhưng vẫn là nguồn động viên, an ủi cho các em đến
trường. Cũng có thể là những hành động rất nhỏ như chỉnh trang quần áo, khăn quàng,
chải lại mái tóc khi các em chưa kịp thực hiện lúc đến lớp,…những hành động tưởng
chừng đơn giản nhưng đối với các em thì đó là một sự khích lệ vô cùng lớn, tạo niềm
AAAA

17

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

tin của các em với Giáo viên chủ nhiệm, tạo sự tự tin cho các em khi đến trường học
tập.
Những học sinh nào có hoàn cảnh khó khăn thì quan tâm nhiều hơn bằng cách:
Gặp trực tiếp cha mẹ (anh, chị) của học sinh để động viên, tạo điều kiện cho con em đi
học đều. Việc này giáo viên phải tiến hành thường xuyên, liên tục hàng tuần. Sự chân
thành và gắn bó giữa giáo viên và học sinh như vậy phụ huynh sẽ có trách nhiệm động
viên, nhắc nhở con em và phối hợp tốt với giáo viên khi cần.
3- Lựa chọn bầu ban cán sự lớp (Hội đồng tự quản):

- Sau thời gian nhận lớp đầu năm học, chọn thời điểm phù hợp giáo viên chủ
nhiệm tổ chức cho học sinh chính thức bầu ra ban cán sự của lớp gồm: 1 lớp trưởng, 2
lớp phó và các tổ trưởng... ( khi học sinh thực hiện bầu, phải có sự định hướng của giáo
viên, lưu ý phải công bằng, khách quan).
Từ việc học sinh bầu ra ban cán sự lớp, giáo viên phân công cụ thể công việc
cho từng thành viên như sau:
+ Lớp trưởng theo dõi bao quát và tổ chức các hoạt động của lớp.
+ 2 lớp phó: 1 lớp phó phụ trách về học tập có nhiệm vụ kiểm tra, đôn đốc quá
trình học tập của các bạn trong lớp. Lớp phó văn thể mĩ phụ trách về hoạt động văn
nghệ, thể dục thể thao của lớp,vệ sinh, chăm sóc bồn hoa cây cảnh của trường, của
lớp...
+ Các tổ trưởng trực tiếp quản lí các thành viên trong tổ của mình về tất cả các
hoạt động .
* Nếu là lớp học VNEN thì thành lập hội đồng tự quản theo quy trình của VNEN
và hoạt động theo hướng dẫn .
4- Xây dựng nội quy lớp học thật đầy đủ:
- Giáo viên cần hướng dẫn để học sinh được tự tham gia xây dựng nội quy lớp
học. Nhiều giáo viên thường mắc lỗi bắt đầu năm học thường coi nhẹ việc xây dựng
nội quy hoặc quy định lỏng lẻo dẫn tới học sinh nhận ra được những gì chúng sẽ được
cho phép, những lỗi nào được bỏ qua. Một khi giáo viên “lờ” đi những sự quậy phá
hoặc những nguyên tắc áp dụng trong lớp học không đủ mạnh để chấn chỉnh, dập tắt
các trò nghịch ngợm thì rất khó để bắt đầu hay tiếp tục điều khiển lớp học tốt hơn. Vì

AAAA

18

Trường TH Hồ Tùng Mậu

SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

vậy ngay từ đầu, giáo viên phải là người chủ đạo giám sát, chứng kiến để các em thảo
luận tự các em đề ra nội quy rõ ràng và tuân thủ nó.
NỘI QUY HỌC SINH
1. Phải lễ độ, kính trọng, vâng lời thầy cô giáo, cán bộ nhân viên trong trường,
ông bà cha mẹ và những người lớn tuổi; chào hỏi, nói năng lễ phép với mọi người…,
2. Đoàn kết thương yêu giúp đỡ bạn, thân thiện với bạn bè trong trường . Thể
hiện lòng cầu thị, mạnh dạn bày tỏ nguyện vọng với thầy cô…
3. Đi học đúng giờ, mặc đồng phục vào thứ hai đầu tuần và các ngày lễ, quần áo,
đầu tóc gọn gàng khi đến trường...
4. Mang đủ sách vở, đồ dùng học tập, học bài và làm bài trước khi đến lớp. Thực
hiện nề nếp truy bài, Trong giờ học phải trật tự nghe giảng, hăng hái tham gia phát biểu
ý kiến xây dựng bài. Trong giờ kiểm tra, thi cử phải nghiêm túc: không trao đổi bài,
mở sách vở, chép bài của bạn…
5. Nghỉ học phải có đơn xin nghỉ học có chữ kí của phụ huynh xác nhận. Trong
trường hợp đặc biệt muốn nghỉ học giữa buổi phải có phụ huynh học sinh xin phép
Giáo viên chủ nhiệm…
6. Tự giác, tích cực tham gia các hoạt động chung của trường lớp, đội Thiếu
niên tiền phong Hồ Chí Minh.
7. Thường xuyên rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh cá nhân, bảo vệ an toàn cho
bản thân và mọi người, thực hiện tốt an toàn giao thông, thực hiện tiết kiệm điện.
8. Không được vô lễ, xúc phạm nhân phẩm, danh dự của giáo viên, nhân viên
trong Nhà trường; không trộm cắp tiền bạc, tư trang của bạn; không nói tục, chửi bậy;
không đánh cãi nhau nhau trong và ngoài nhà trường, không mang vật cháy nổ, dao và
các vật khác có thể gây ra tai nạn đến trường…
9. Không vứt rác bừa bãi; không trèo cây, bẻ cành, ngắt hoa; không viết vẽ bậy
lên tường, bàn, ghế, bảng,…; không chơi đùa leo trèo lên bàn ghế cửa sổ, lan can…
10. Không phá hoại của công, tài sản của lớp, của trường. Không làm hư hại cây
xanh. Không làm mất vệ sinh ở sân trường, lớp học, khu vệ sinh. Không sử dụng lãng

phí điện, nước sinh hoạt.
5- Bồi dưỡng năng lực tự quản cho ban cán sự lớp:

AAAA

19

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

Trong những ngày đầu năm học, nề nếp lớp chưa được ổn định. Hơn nữa các em
chưa tự ý thức được các việc trong lớp cũng như nội quy ra vào lớp, nội quy của nhà
trường đề ra. Nên để ổn định và đi vào nề nếp phải mất một thời gian dài mới ổn định
được, thời gian này người giáo viên cần dành nhiều thới gian trực tiếp chỉ đạo các hoạt
động và chuyển dần những công việc đó cho ban cán sự lớp.
Để làm tốt công tác tự quản, trước hết giáo viên chủ nhiệm phải tập huấn cho ban
cán sự lớp và giao nhiệm vụ cho từng thành viên, sau khi các em đã nhận biết vai trò
trách nhiệm của mình các em sẽ có ý thức tự quản tốt. Nhưng trong thời gian đầu năm
học Giáo viên chủ nhiệm phải theo dõi sát sao các hoạt động của ban cán sự lớp để
phát hiện mặt còn hạn chế và uốn nắn kịp thời. Bám sát kế hoạch của Nhà trường, của
Đội để vạch ra kế hoạch từng tuần, từng tháng theo từng chủ điểm, từng đợt thi đua để
ban cán sự lớp có kế hoạch theo dõi, hướng dẫn các bạn thực hiện.
Tổ chức cho học sinh thực hiện tốt nề nếp hàng ngày do cán sự lớp tự quản, nếu
có vấn đề phát sinh thì giáo viên sẽ có hình thức xử lí kịp thời.
6- Tạo không gian và nề nếp học tập lớp học:
- Tổ chức cho học sinh tự trang trí không gian lớp học: sắp xếp bàn ghế, bày trí
những sản phẩm tốt của các môn học, bài viết chữ đẹp, thư viện dùng chung, những
khẩu hiệu...tạo cho học sinh không khí thân thiện với lớp học như ngôi nhà chung của

lớp và có ý thức bảo quản giữ gìn bảo vệ của công.
- Trong giờ học, luôn tạo không khí sinh động, sôi nổi, hài hòa, vui tươi không
căng thẳng mà tạo niềm vui, sự phấn chấn để các em tự tin học tập, các em vừa học
vừa chơi nhưng vẫn đảm bảo chương trình chung tạo khoảng cách giữa các em với cô
giáo chủ nhiệm được gần hơn, các em thực sự mạnh dạn trong học tập.
- Phân chia đôi bạn “Cùng tiến”: Khi phân chỗ ngồi, cần bố trí cho học sinh khá,
giỏi ngồi cạnh học sinh trung bình, yếu. Em khá, giỏi sẽ theo dõi, hướng dẫn bạn, kèm
cặp bạn trong học tập. Nếu học sinh trung bình, yếu có tiến bộ thì giáo viên lại ghi
điểm tốt cho đôi bạn đó để khích lệ tinh thần. Chính vì vậy đôi bạn nào cũng muốn có
nhiều điểm tốt nên bạn khá, giỏi rất nhiệt tình giúp bạn yếu học tập. Ngược lại, các bạn
có sức học trung bình, yếu cũng cố gắng học tập để không làm ảnh hưởng đến bạn
mình.

AAAA

20

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

- Quy định về nề nếp học tập, rèn luyện, giờ giấc, có sự theo dõi chặt chẽ của
từng tổ, tránh sự buông lỏng về kỷ cương nề nếp.
- Ngay từ đầu năm học cho các em lập thời gian biểu học tập cụ thể. Đồng thời
phân nhóm học sinh, mỗi nhóm đều cử nhóm trưởng để thay thầy cô giáo theo dõi học
tập ở lớp, ở nhà. Việc làm này cũng có nhiều ưu điểm các em có thể giúp nhau được ở
mọi lúc, mọi nơi; và cũng tránh được việc lãng phí thời gian của những ngày nghỉ. Để
các em có ý thức tự giác thực hiện thì giáo viên cần thường xuyên nắm bắt, kiểm tra và
thường xuyên để đôn đốc nhắc nhở.

7- Tổ chức tốt giờ sinh hoạt cuối tuần và các đợt thi đua:
- Giờ sinh hoạt cuối tuần là thời gian quan trọng nhất, bởi tiết này không đơn
thuần chỉ dừng lại ở việc nhận xét ưu, khuyết điểm của lớp trưởng về hoạt động của
lớp tuần qua mà trong giờ sinh hoạt cuối tuần nhằm để học sinh nhận thấy được các
khuyết điểm của chính bản thân mình, dù nhỏ hay lớn đều phải tự hứa trước lớp sẽ có
biện pháp khắc phục trong tuần tới. Đặc biệt trong giờ sinh hoạt này lấy các tấm gương
điển hình về học tập, giúp đỡ bạn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao để tuyên
dương, khen ngợi phần này được nhấn mạnh hơn, phần tồn tại chỉ nhắc nhở không quá
khắt khe có như vậy các em mới tự giác thực hiện tốt.
- Qua từng đợt thi đua, giáo viên cho học sinh bình bầu những tấm gương điển
hình trong lớp để đề nghị Nhà trường, liên đội trường nêu gương và khen thưởng kịp
thời. Vào đầu năm học, Giáo viên chủ nhiệm phát động quỹ lớp nhằm để phát thưởng
cho học sinh có nhiều thành tích trong học tập, lao động, văn nghệ hay các hoạt động
ngoại khóa khác. Ban cán sự lớp cùng Giáo viên chủ nhiệm đến thăm gia đình học sinh
chưa thực sự hòa mình vào tập thể lớp để trao đổi phối hợp kịp thời cùng gia đình, nhà
trường, địa phương để giáo dục các em.
PHỤ LỤC : PHẦN TỔ CHỨC GIỜ SINH HOẠT LỚP
1. Tác dụng giáo dục của giờ sinh hoạt lớp
- Đây là dạng hoạt động giáo dục tập thể, là một hình thức tổ chức tự quản cho
HS và là một trong những biện pháp cơ bản góp phần xây dựng tập thể học sinh đoàn
kết. Chính thông qua các giờ sinh hoạt lớp, các em bày tỏ, chia sẻ tâm tư, tình cảm và tự
đánh giá nhận xét nhau thẳng thắn, tích cực. Các học sinh trong lớp được liên kết lại với
nhau, giáo viên gắn bó với học sinh trong một cộng đồng chung để giải quyết những vấn
AAAA

21

Trường TH Hồ Tùng Mậu

SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

đề của cuộc sống thực hàng ngày ở nhà trường, ở lớp học. học sinh được mở rộng các
mối liên hệ, tăng cường sự hiểu biết, giúp đỡ lẫn nhau, khắc phục xu hướng hẹp hòi,
cục bộ, bè phải trong đời sống tập thể hàng ngày của lớp học.
- Đây cũng là dịp để học sinh làm quen với nhiều loại hình hoạt động khác nhau,
giúp các em phát triển các kĩ năng cơ bản và cần thiết cho bản thân. Các em phải được
vừa học vừa chơi, thi tài với nhau.... Từ đây các em sẽ lĩnh hội được rất nhiều, góp phần
phát triển nhân cách toàn diện của học sinh, tức là phát triển mọi mặt cả trí tuệ, tình cảm,
đạo đức, thẩm mĩ và sức khoẻ, thể chất … của học sinh;
2. Nguyên nhân chính làm cho HS không thích giờ sinh hoạt lớp
- HS không được cùng nhau tổ chức, tham gia vào giờ sinh hoạt lớp
- Nội dung giờ sinh hoạt lớp khô cứng, lập đi lập lai, không thực sự gắn với nhu
cầu của HS. Các em không thực sự cảm nhận được vấn đề trong chủ đề là vấn đề của
chính họ phải giải quyết mà là vấn đề của thầy/cô.
- Hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp đơn điệu, nhàm chán, không hứng thú với
HS
- GV quá nghiêm khắc, không gần gữi, thân thiện, không đặt mình vào vị trí của
HS để hiểu các em
3. Xác định những yêu cầu cơ bản đối với giờ sinh hoạt lớp
- Đa dạng hoá về nội dung và hình thức tổ chức tiết sinh hoạt lớp: Mỗi lứa tuổi học
sinh có những yêu cầu riêng, hứng thú riêng đối với hoạt động. Vì vậy, sự thay đổi nội
dung và các hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp cho phù hợp với lứa tuổi học sinh khác
nhau là đòi hỏi tất yếu đối với nhà trường. Sức hấp dẫn học sinh, sự lôi cuốn các em tham
gia tích cực vào hoạt động phụ thuộc nhiều vào sự thay đổi nội dung và các hình thức tổ
chức. Do đó, nội dung tiết sinh hoạt tập thể hàng tuần phải cụ thể, bổ ích, phải gắn với nhu
cầu và hứng thú của học sinh và chúng phải phù hợp với kinh nghiệm và trình độ hiểu biết
của họ, huy động đến mức cao nhất trí tuệ và tình cảm tập thể của học sinh….
- Thu hút tối đa sự tham gia của mọi học sinh dưới sự hướng dẫn, giúp đỡ, cố vấn
của GV nhằm tăng cường vai trò tự quản của học sinh: Sự tham gia của HS vào các hoạt

động, công việc của lớp, của trường vừa là nhu cầu, vừa là quyền của mỗi học sinh. Sự
cùng tham gia của tất cả HS vào giờ sinh hoạt lớp sẽ tạo ra môi trường chung để HS cùng
trải nghiệm những xúc cảm tích cực, tăng cường giao lưu giữa các em, tạo ra môi trường
AAAA

22

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

lớp học mang bầu không khí tin tưởng, thân mật, cởi mở, sẵn sàng giúp đỡ và lắng nghe ý
kiến của nhau. Từ đó tình cảm gắn bó, chia sẻ giữa các em được hình thành và củng cố.
Nói cách khác, học sinh phải là chủ thể của giờ sinh hoạt lớp, phải được tham gia
vào giờ sinh hoạt lớp từ những vai trò và nhiệm vụ khác nhau như người thực thi nhiệm
vụ được giao, người tổ chức, người khám phá và đánh giá hoạt động của họ, tập thể của
họ
- Tăng cường những nội dung sinh hoạt có liên quan đến các công việc chung của
lớp, phù hợp với nhu cầu và sở thích của học sinh: Mỗi lớp, mỗi tập thể đều có những
công việc chung cần giải quyết, ví dụ như xây dựng các qui định riêng của lớp, xác
định chỉ tiêu thi đua, xử lí các tình huống nảy sinh trong tập thể lớp…., vì thế cần để
cho HS tự thảo luận, trao đổi và quyết định. Mục đích là nhằm nâng cao bầu không khí
đoàn kết, tinh thần trách nhiệm …. của mỗi học sinh trong lớp. Một tập thể lớp đoàn
kết với từng thành viên có tinh thần trách nhiệm cao sẽ là môi trường giáo dục tốt nhất
cho từng học sinh. Ngoài ra việc thường xuyên thu hút các em vào quá trình bàn bạc
chung sẽ dần dần tạo ra ở các em lòng tin vững chắc rằng chúng có vị trí nhất định
trong lớp và chúng sẽ cố gắng nỗ lực và hợp tác với mọi thành viên để hoàn
thành công việc được giao.
- Đảm bảo giao lưu dưới hình thức đối thoại: Giao lưu giữa HS có ý nghĩa rất

quan trọng đối với quá trình giáo dục. Chính thông qua giao lưu với bạn, mà năng lực
hiểu người khác, hiểu bạn của mỗi HS được xây dựng và do đó năng lực hiểu bản thân
mình được hình thành và năng lực tự ý thức, cơ sở của tự giáo dục được phát triển.
Trong quá trình giao lưu, các em trao đổi với nhau những quan điểm, tư tưởng, hứng thú,
tâm trạng, xúc cảm...và từ đó có tác động lẫn nhau. Trên cơ sở của những hiểu biết về
nhau, HS mới dễ dàng cảm thông, chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau, tạo nên bầu không khí
lớp học đoàn kết, cởi mở và thân thiện..
Trong quá trình bàn bạc các công việc chung của lớp trong tiết sinh hoạt tập thể
dưới hình thức giao lưu-đối thoại sẽ phát triển được bầu không khí thuận lợi cần thiết
cho giáo dục, giúp mọi HS tin tưởng và không sợ hãi về mặt tâm lí. Các em sẵn sàng
đưa ra những quan điểm, chính kiến của mình, sẵn sàng nghe và tiếp nhận những ý
kiến của người khác một cách tôn trọng...Giao lưu-đối thoại sẽ phát triển ở mọi HS
lòng tin vào sức lực cá nhân, phát triển thái độ phê bình đối với bản thân, sự tôn trọng
AAAA

23

Trường TH Hồ Tùng Mậu


SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

đối với các bạn, tính sẵn sàng giải quyết có sáng tạo các vấn đề đặt ra và niềm tin vào
khả năng giải quyết chúng
4. Các hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp:
a. Tổng kết, đánh giá thi đua và xây dựng kế hoạch:
- Đánh giá lại những hoạt động trong tuần:
+ Từng tổ trưởng lần lượt báo cáo tình hình học tập cũng như việc thực hiện nội
quy trường lớp của các thành viên trong tổ
+ Lớp trưởng nhận xét ưu điểm, khuyết điểm về các họat động của lớp trong

tuần vừa qua: nề nếp, học tập, đạo đức...
+ Lớp phó phụ trách văn thể, lao động: nhận xét từng mảng hoạt động do mình
phụ trách
+ GV tuyên dương những em học tập tốt, tham gia tốt các phong trào của lớp mà
nhà trường đề ra; phê bình những em không học bài, làm bài tập ở nhà; nhắc nhở và
yêu cầu HS về nhà suy nghĩ xem sẽ có những hình phạt như thế nào đối với những em
thường xuyên vi phạm.
- Lập kế hoạch tuần tiếp theo
b. Hình thức hỗn hợp: tổng kết thi đua và sinh hoạt theo chủ đề
- Đánh giá tình hình chung của lớp trong tuần: lớp trưởng đánh giá chung sau khi
đã có sự thống nhất của các tổ. Giáo viên chủ nhiệm và HS bổ sung nếu thấy cần thiết.
- Thông báo những công việc chính trong tuần tới
Hai nội dung trên nên tiến hành nhanh gọn khoảng 10 phút
- Sinh hoạt theo chủ đề (thời gian khoảng 35 phút): Nội dung sinh hoạt nên gắn
với các hoạt động chủ điểm tháng, gắn với những ngày kỉ niệm lớn, gắn với các sự
kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội diễn ra ở địa phương, trong nước và trên thế
giới, ... Hình thức sinh họat cũng đa dạng: có thể là thi văn nghệ giữa các tổ, có thể chỉ
là đố vui khoa học; có thể là sự giao lưu với người trong cuộc...
c. Thảo luận chuyên đề/ chủ điểm:
Nên giao lần lượt cho các tổ học sinh chủ trì, các tổ khác hỗ trợ, tham gia. Khi
tiến hành thảo luận chuyên đề cần lưu ý:
Vấn đề hay chủ đề thảo luận phải phù hợp với hứng thú, nhu cầu và trình độ nhận thức
chung của học sinh, có nhiều ý kiến, quan điểm khác nhau.
AAAA

24

Trường TH Hồ Tùng Mậu

SKKN: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp”

Vấn đề đưa ra thảo luận đòi hỏi sử dụng nhiều kiến thức và kinh nghiệm để đánh giá,
kết luận, hay sáng tạo ý tưởng mới.
Môi trường thảo luận phải thuận lợi, an toàn, thoải mái để tất cả học sinh đều có cơ hội
bày tỏ những ý kiến, quan điểm và chính kiến của mình.
Người dẫn chương trình phải khéo léo dẫn dắt, khêu gợi sự mạnh dạn, tự tin, tích
cực của mọi HS trong lớp để thảo luận sôi nổi và có hiệu quả. Cần tôn trọng ý kiến của
các thành viên trong thảo luận,
Nếu gặp khó khăn (trường hợp không thống nhất ý kiến…) cần mời người cố
vấn hay GV giải đáp (người cố vấn hay GV đóng vai trò là người trọng tài khoa học
cho HS trong quá trình thảo luận).
d. Giao lưu - đối thoại với người trong cuộc:
Giao lưu là một hình thức tổ chức họat động giáo dục nhằm tạo ra các điều kiện
cần thiết đề HS được tiếp xúc, trò chuyện và trao đổi thông tin với những nhân vật điển
hình, với người thật, việc thật trong các lĩnh vực hoạt động nào đó. Sinh hoạt lớp dưới
hình thức giao lưu có thể tổ chức nhân các ngày lễ lớn của dân tộc hay của lứa tuổi
HS... Khi tiến hành tổ chức họat động giao lưu cần lưu ý:
- Những vấn đề trao đổi, giao lưu phải thiết thực, liên quan đến lợi ích và hứng thú của
HS, đáp ứng nhu cầu của các em. Thu hút đông đảo HS tham gia;
- Người chủ trì cần có buổi làm việc trước với chuyên gia về mục tiêu, nội dung
buổi nói chuyện, đặc điểm của đối tượng giao lưu như tuổi, lớp, những vấn đề được HS
quan tâm nhất hoặc đang vướng mắc; quy mô tổ chức, phương thức tiến hành.
- Khi tiến hành giao lưu, cần kết hợp trò chuyện giữa người dẫn chương trình với
khách mời giao lưu và trao đổi, trò chuyện giữa khách mời với người tham dự buổi
giao lưu…
e. Tổ chức các hội thi (văn nghệ, hiểu biết khoa học, HS thanh lịch...)
Hội thi là một hình thức tổ chức họat động giáo dục, trong đó tạo ra sân chơi hấp
dẫn, mang tính thi đua, cạnh tranh giữa HS hoặc các nhóm HS để các em có cơ hội thể
hiện tài năng, vẻ đẹp, cùng nhau chia sẻ, tiếp nhận những kiến thức có liên quan đến

chủ đề đã được lựa chọn.
Đây là hình thức tổ chức họat động tổng hợp nhiều loại hình, đòi hỏi thời gian
chuẩn bị công phu...
AAAA

25

Trường TH Hồ Tùng Mậu